Giải pháp đầy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa ở huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (322.65 KB, 27 trang )
i
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGUYỄN THỊ THU VÂN
GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CHUYỂN DỊ CH CƠ CẤU
KINH TẾ NÔNG LÂM NGHIỆP THEO HƢỚNG SẢN XUẤT
HÀNG HOÁ Ở HUYỆN CHỢ MỚI, TỈNH BẮC KẠN
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
THÁI NGUYÊN - 2012
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ii
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGUYỄN THỊ THU VÂN
GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CHUYỂN DỊ CH CƠ CẤU
KINH TẾ NÔNG LÂM NGHIỆP THEO HƢỚNG SẢN XUẤT
HÀNG HOÁ Ở HUYỆN CHỢ MỚI, TỈNH BẮC KẠN
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN ĐÌ NH LONG
THÁI NGUYÊN - 2012
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng , số liệu và kết quả nghiên cứu trong
luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo
vệ một học vị nào . Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc
thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và mọi thông tin trong luận
văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thu Vân
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iv
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu ,
Phòng Quản lý Đào t ạo Sau Đại học , các thầy , cô giáo , cán bộ nhân viên
trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi
điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn PGS. TS. Nguyễn Đì nh Long ,
ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình và đóng góp nhiều ý kiến quý
báu, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn các cán bộ
, lãnh đạo Huyện uỷ, UBND
huyện, Phòng Nông nghiệp & PTNT, Phòng Thống kê, Phòng Tài nguyên và
Môi trƣờng, cán bộ và nhân dân các xã Tân Sơn, Nông Hạ, Yên Bình và Yên
Hân thuộc huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi khi
điều tra, thu thập các tài liệu và số liệu thƣ̣c hiện đề tài luận văn.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn cơ quan , gia đình, bạn bè, đồng
nghiệp đã tạo mọi điều kiện và động viên , giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn
này.
Thái Nguyên, ngày........ tháng 12 năm 2012
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thu Vân
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
v
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Nguyên nghĩ a
BQ
: Bình quân
BVTV
: Bảo vệ thực vật
CCKT
: Chuyển dị ch cơ cấu kinh tế
CN
: Công nghiệp
CNH
: Công nghiệp hoá
HĐH
: Hiện đại hoá
HTX
: Hợp tác xã
KHKT
: Khoa học kỹ thuật
KTQD
: Kinh tế quốc dân
NN&PTNT
: Nông nghiệp và phát triển nông thôn
TB
: Trung bình
UBND
: Uỷ ban nhân dân
VAC
: Vƣờn ao chuồng
VACR
: Vƣờn ao chuồng ruộng
WTO
: Tổ chức thƣơng mại thế giới
XHCN
: Xã hội chủ nghĩa
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vi
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................................................................................................................ iii
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................................................................................................................................ iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................................................................................................................... v
MỤC LỤC ........................................................................................................................................................................................................................................ vi
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................................................................................................................... x
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ..................................................................................................................................................................... xi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................................................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài ......................................................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................................................................................................................. 3
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .................................................................................................................................................. 3
4. Ý nghĩa khoa học của đề tài....................................................................................................................................................................... 4
5. Bố cục của đề tài ............................................................................................................................................................................................................. 5
Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHUYỂN DỊ CH CƠ CẤU KINH
TẾ NÔNG NGHIỆP THEO HƢỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA............... 6
1.1. Một số vấn đề lý luận về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp
theo hƣớng sản xuất hàng hóa ....................................................................................................................................................... 6
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................................................................................................... 6
1.1.2. Nội dung của cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn và sự chuyển dịch
theo hƣớng công nghiệp hóa, hiện đại hóa ............................................................................................................ 7
1.1.3. Đặc trung của cơ cấu nông nghiệp, nông thôn .......................................................................................... 9
1.1.4. Những nhân tố chủ yếu ảnh hƣởng đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông nghiệp, nông thôn ........................................................................................................................................................................ 10
1.1.5. Yêu cầu phải chuyển dị ch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp theo hƣớng
sản xuất hàng hóa ............................................................................................................................................................................................. 16
1.2. Một số vấn đề lý luận về sản xuất nông sản hàng hóa ................................................................. 19
1.2.1. Một số khái niệm về cơ bản..................................................................................................................................................... 19
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vii
1.2.2. Điều kiện để sản xuất hàng hóa ........................................................................................................................................ 19
1.2.3. Hai đặc trƣng của sản xuất hàng hóa...................................................................................................................... 21
1.2.4. Những ƣu thế và hạn chế của sản xuất nông sản hàng hóa nƣớc ta ............. 22
1.3. Kinh nghiệm về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn của
một số nƣớc trên thế giới và ở Việt Nam ............................................................................................................ 23
1.3.1. Kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới ................................................................................. 23
1.3.2. Kinh nghiệm của một số đị a phƣơng trong nƣớc............................................................................ 27
1.4. Một số bài học kinh nghiệm rút ra từ nghiên cứu lý luận và thực tiễn .......... 33
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI................................................................. 34
1.1. Câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................................................................................................................... 34
1.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................................................................................................... 34
1.2.1. Phƣơng pháp tiếp cận .......................................................................................................................................................................... 34
1.2.2. Phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................................................................................................................... 35
1.2.2. Phƣơng pháp xử lý thông tin.................................................................................................................................................. 36
1.2.3. Phƣơng pháp phân tích, đánh giá .................................................................................................................................. 36
1.2.4. Phƣơng pháp chuyên gia ............................................................................................................................................................... 37
1.2.5. Phƣơng pháp phân tí ch SWOT.......................................................................................................................................... 37
1.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ....................................................................................................................................................... 37
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG
LÂM NGHIỆP THEO HƢỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA Ở
HUYỆN CHỢ MỚI, TỈNH BẮC KẠN
.......................................................................................................
39
3.1. Tình hình cơ bản của huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn .................................................................... 39
3.1.1. Điều kiện tự nhiên...................................................................................................................................................................................... 39
3.1.2. Tình hình kinh tế xã hội .................................................................................................................................................................. 41
3.1.3. Một số đánh giá chung về đặc điểm đị a bàn huyện Chợ Mới có ảnh
hƣởng đến phát triển kinh tế - xã hội........................................................................................................................... 43
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
viii
3.2. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp theo hƣớng sản
xuất hàng hóa ở huyện Chợ Mới ......................................................................................................................................... 46
3.2.1. Tình hình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp chung toàn huyện 46
3.2.2. Tình hình chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành trồng trọt....................................................... 47
Bảng 3.5. Diện tích và sản lƣợng cây lƣơng thực chủ yếu huyện Chợ Mới ....... 48
3.2.3. Tình hình chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành chăn nuôi, thủy sản ................ 55
3.2.4. Tình hình chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành lâm nghiệp của huyện ......... 59
3.3. Đánh giá về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp huyện Chợ Mới
giai đoạn 2009 - 2011 ............................................................................................................................................................................... 62
3.3.1. Đánh giá qua ý kiến điều tra................................................................................................................................................... 62
3.3.2. Đánh giá về những thành công và nguyên nhân thành công ..................................... 67
3.3.3. Đánh giá về những tồn tại và nguyên nhân tồn tại ....................................................................... 70
Chƣơng 4: GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM ĐẨY MẠNH CHUYỂN
DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG LÂM NGHIỆP THEO HƢỚNG
SẢN XUẤT HÀNG HÓA Ở HUYỆN CHỢ MỚI TỈNH BẮC KẠN 76
4.1. Quan điểm, định hƣớng, mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm
nghiệp huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn từ nay đến năm 2020......................................... 76
4.1.1. Bối cảnh ........................................................................................................................................................................................................................ 76
4.1.2. Các quan điểm về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp ở Chợ
Mới trong giai đoạn tới .......................................................................................................................................................................... 76
4.1.3. Mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp theo hƣớng sản
xuất hàng hóa ........................................................................................................................................................................................................... 77
4.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông lâm nghiệp theo hƣớng sản xuất hàng hóa ở huyện Chợ Mới.................. 81
4.2.1. Triển khai việc thƣ̣c hiện công tác quy hoạch phù hợp với điều kiện.........
mơ
81
́i
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ix
4.2.2. Quy hoạch sản xuất hàng hoá gắn liền với chuyên môn hóa, đa dạng
hóa nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hƣớng
sản xuất hàng hoá ............................................................................................................................................................................................. 83
4.2.3. Hỗ trợ phát triển về số lƣợng và quy mô trang trại sản xuất hàng hóa. 84
4.2.4. Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật nông nghiệp để năng cao
trình độ chuyên môn kỹ thuật, tổ chức sản xuất nông nghiệp hàng hoá ... 86
4.2.5. Đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất, tiêu thụ sản phẩm
và bảo vệ môi trƣờng nông thôn .......................................................................................................................................... 87
4.2.6. Tăng cƣờng nguồn vốn tí n dụng đầu tƣ cho sản xuất hàng hóa.......................... 88
4.2.7. Giải pháp về thị trƣờng đầu vào và đầu ra của sản phẩm................................................ 88
4.2.8. Xây dựng vùng sản xuất an toàn, phát triển thƣơng hiệu nông sản hàng
hóa đối với thị trƣờng trong và ngoài nƣớc..................................................................................................... 89
4.3. Một số kiến nghị .................................................................................................................................................................................................. 90
KẾT LUẬN .................................................................................................................................................................................................................................. 92
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................................................. 94
PHIẾU PHỎNG VẤN.............................................................................................................................................................................................. 96
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
x
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Tình hình đất đai của huyện Chợ Mới 3 năm 2009-2011 ............................40
Bảng 3.2. Tình hình dân số và lao động huyện Chợ Mới ...........................................................41
Bảng 3.3. Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp huyện Chợ Mới ..........................................42
Bảng 3.4. Cơ cấu giá trị sản xuất nông lâm nghiệp huyện Chợ Mới
.........................
46
Bảng 3.5. Diện tích và sản lƣợng cây lƣơng thực chủ yếu huyện Chợ Mới ....48
Bảng 3.6. Diện tích, sản lƣợng một số cây công nghiệp hàng năm
.............................
50
Bảng 3.7. Diện tích, sản lƣợng một số cây công nghiệp lâu năm ...................................53
Bảng 3.8. Diện tích, sản lƣợng một số cây ăn quả của huyện Chợ Mới
Bảng 3.9. Số lƣợng gia súc, gia cầm qua các năm
...............
54
...............................................................................
56
Bảng 3.10. Sản lƣợng thịt hơi xuất chuồng qua các năm
...........................................................
Bảng 3.11. Sản lƣợng thủy sản chủ yếu của huyện Chợ Mới
..............................................
Bảng 3.12. Giá trị sản xuất ngành thủy sản của huyện Chợ Mới
Bảng 3.13. Các loại sản phẩm lâm nghiệp chủ yếu
56
57
....................................
58
............................................................................
59
Bảng 3.14. Giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp trên địa bàn .....................................................60
Bảng 3.15. Cơ cấu giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp huyện Chợ Mới ..................61
Bảng 3.16. Đánh giá mức độ chuyển dịch cơ cấu theo ngành sản xuất
.................
62
Bảng 3.17. Đánh giá về mức độ chuyển dịch cơ cấu ngành trồng trọt ....................63
Bảng 3.18. Đánh giá về mức độ chuyển dịch cơ cấu ngành chăn nuôi
..................
Bảng 3.19. Đánh giá về mức độ chuyển dịch cơ cấu ngành lâm nghiệp
..............
Bảng 3.20. Định hƣớng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành sản xuất
..........
64
64
65
Bảng 3.21. Định hƣớng chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong ngành trồng trọt . 66
Bảng 3.22. Định hƣớng chuyển dịch cơ cấu trong ngành chăn nuôi ..........................66
Bảng 3.23. Định hƣớng chuyển dịch cơ cấu trong ngành lâm nghiệp
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
.....................
67
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
