Nghiên cứu các giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở huyện Phú Bình - tỉnh Thái Nguyên theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn 2011-2015
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (262.64 KB, 27 trang )
i
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
_______________________
DƢƠNG THỊ HƢƠNG OANH
NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU
KINH TẾ Ở HUYỆN PHÚ BÌNH - TỈNH THÁI NGUYÊN
THEO HƢỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA
GIAI ĐOẠN 2011-2015
Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp
Mã số: 60 - 31 - 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Lê Quang Dực
Thái Nguyên, năm 2012
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là
hoàn toàn trung thực và chƣa đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Mọi sự
giúp đỡ cho việc hoàn chỉnh luận văn đều đã đƣợc cám ơn. Các thông tin, tài
liệu trình bày trong luận văn đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Dƣơng Thị Hƣơng Oanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iii
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực hiện đề tài này, tôi nhận đƣợc nhiều chỉ bảo, động
viên, giúp đỡ của các Thầy, Cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
Trƣớc hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Lê Quang DựcNgƣời Thầy đã nêu ý tƣởng và tận tâm hƣớng dẫn tôi thực hiện đề tài.
Cảm ơn các Thầy, Cô giáo Trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị kinh
doanh Thái Nguyên và các Thầy, Cô, cán bộ khoa sau Đại học đã giúp đỡ tôi
trong nghiên cứu và tạo điều kiện cho tôi hoàn thành đề tài này.
Cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp đã ủng hộ tôi trong suốt thời gian qua.
Lời ảm ơn sâu sắc nhất xin đƣợc gửi tới Gia đình - Những ngƣời thân
yêu đã luôn động viên, khích lệ và tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tôi đi hết
khóa học và hoàn thành cuốn Luận văn này.
Thái Nguyên, tháng 5 năm 2012
Tác giả luận văn
Dƣơng Thị Hƣơng Oanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iv
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... iii
MỤC LỤC iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................. viii
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................... viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................................xi
MỞ ĐẦU
1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ..................................................................... 2
3. Đối tƣợng nghiên cứu.................................................................................... 3
4. Phạm vi nghiên cứu ...............................................................................................3
5. Những đóng góp khoa học của đề tài ............................................................ 3
6. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4
CHƢƠNG 15
CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO HƢỚNG
CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA ..........................................5
1.1. Cơ sở lý luận, thực tiễn chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa.................................................................................... 5
1.1.1. Cơ sở lý luận chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công nghiệp hóa,
hiện đại hóa ....................................................................................................... 5
1.1.1.1. Khái niệm về phát triển kinh tế và cơ cấu kinh tế ............................... 5
1.1.1.2. Khái niệm về chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công nghiệp
hoá - hiện đại hoá .................................................................................8
1.1.1.3. Một số vấn đề về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hƣớng
công nghiệp hoá - hiện đại hoá ....................................................................... 11
1.1.1.4. Một số nhân tố ảnh hƣởng đến cơ cấu kinh tế và chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông nghiệp nông thôn ........................................................................ 12
1.1.1.5. Những chỉ tiêu đánh giá sự chuyển dịch phát triển kinh tế ............... 14
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
v
1.1.2. Kinh nghiệm chuyển dịch cơ cấu kinh tế của một số nƣớc trên thế giới
và ở Việt Nam ................................................................................................. 16
1.1.2.1. Kinh nghiệm của một số nƣớc trên thế giới ....................................... 16
1.1.2.2. Một số kinh nghiệm ở Việt Nam........................................................ 19
1.2. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................... 24
1.2.1. Phƣơng pháp chung ............................................................................... 24
1.2.1.1. Phƣơng pháp duy vật biện chứng ....................................................... 24
1.2.1.2. Phƣơng pháp duy vật lịch sử .............................................................. 24
1.2.2. Phƣơng pháp cụ thể ............................................................................... 25
1.2.2.1. Phƣơng pháp chọn điểm nghiên cứu .................................................. 25
1.2.2.2. Phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................................. 25
1.2.2.3. Phƣơng pháp phân tích, xử lý số liệu ................................................. 26
1.2.3. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá chuyển đổi cơ cấu kinh tế ................... 27
CHƢƠNG 230
THỰC TRẠNG VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU ..................................................30
KINH TẾ Ở HUYỆN PHÚ BÌNH TỈNH THÁI NGUYÊN
THEO
HƢỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA ......................30
2.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Phú Bình tỉnh
Thái Nguyên .................................................................................................... 30
2.1.1. Vị trí địa lý ............................................................................................ 30
2.1.2. Địa hình, khí hậu thuỷ văn, thổ nhƣỡng ............................................... 30
2.1.2.1. Địa hình .............................................................................................. 30
2.1.2.2. Đặc điểm khí hậu thủy văn ................................................................ 31
2.1.2.3. Thổ nhƣỡng ........................................................................................ 33
2.1.3. Tình hình dân số và lao động ................................................................ 36
2.1.4. Cơ sở hạ tầng của huyện ....................................................................... 38
2.1.4.1. Hệ thống giao thông thuỷ lợi - xây dựng cơ bản ............................... 38
2.1.4.2. Lĩnh vực văn hoá xã hội ..................................................................... 38
2.2. Kết quả nghiên cứu và thảo luận .............................................................. 41
2.2.1. Thực trạng phát triển kinh tế của huyện Phú Bình qua các năm từ
2005 - 2010 ..................................................................................................... 42
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vi
2.2.1.1. Thực trạng cơ cấu kinh tế nông thôn huyện Phú Bình giai đoạn 2005 2010 ................................................................................................................. 42
2.2.1.2. Cơ cấu kinh tế chung của huyện trong giai đoạn 2005- 2010 ........... 46
2.2.1.3. Cơ cấu kinh tế ngành nông nghiệp ..................................................... 50
2.2.1.4. Cơ cấu ngành CN - TTCN và TMDV................................................ 69
2.2.2. Phân tích một số yếu tố ảnh hƣởng đến quá trình chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông thôn theo hƣớng CNH - HĐH ở huyện Phú Bình ...................... 72
2.2.2.1. Nhóm nhân tố thuộc về điều kiện tự nhiên ........................................ 72
2.2.2.2. Nhóm nhân tố về kinh tế xã hội ......................................................... 72
2.2.2.3. Nhóm nhân tố thuộc về tổ chức quản lý ............................................ 74
2.2.3. Thực chất công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong các ngành sản xuất kinh
doanh dịch vụ .................................................................................................. 74
2.2.3.1. Ngành nông nghiệp ............................................................................ 75
2.2.3.2. Công nghệ đƣợc áp dụng trong ngành công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp
......................................................................................................................... 80
2.2.3.3. Hiện đại hóa trong ngành dịch vụ ...................................................... 82
2.2.4. Hiệu quả kinh tế của quá trình thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.5. Đánh giá chung về thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn
theo hƣớng công nghiệp hoá, hiện đại hóa ở huyện Phú Bình ....................... 85
2.2.5.1. Những thành tựu đạt đƣợc.................................................................. 85
2.2.5.2. Những khó khăn ................................................................................. 86
CHƢƠNG 387
NHỮNG ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM ............................................87
CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ Ở HUYỆN PHÚ BÌNH - TỈNH
THÁI NGUYÊN THEO HƢỚNG CÔNG NGHIỆP HÓAHIỆN ĐẠI HÓA TỪ NAY ĐẾN 2015 ............................................87
3.1. Những căn cứ xây dựng và phát triển kinh tế xã hội gắn với CNH, HĐH .... 87
3.1.1. Căn cứ xây dựng. .................................................................................. 87
3.1.2. Thực tiễn kinh tế - xã hội của huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ...... 87
3.2. Phƣơng hƣớng đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn ...... 88
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vii
3.3. Nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của huyện theo hƣớng công nghiệp
hóa, hiện đại hóa.............................................................................................. 88
3.3.1. Phát triển công nghiệp - xây dựng ........................................................ 88
3.3.2. Phát triển nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống nông dân ..... 90
3.3.3. Phát triển ngành dịch vụ ........................................................................ 91
3.3.4. Về đầu tƣ phát triển ............................................................................... 92
3.4. Định hƣớng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hƣớng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2015 .......................................................... 93
3.4.1. Cơ cấu kinh tế chung của huyện ........................................................... 93
3.4.2. Cơ cấu ngành nông nghiệp .................................................................... 98
3.4.3. Phát triển ngành công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và thƣơng mại dịch vụ ........................................................................................................... 103
3.4.4. Phát triển ngành xây dựng................................................................... 106
3.4.5. Phát triển ngành thƣơng mại - dịch vụ ................................................ 107
3.5. Một số giải pháp chủ yếu nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng
công nghiệp hóa, hiện đại hóa. ...................................................................... 113
3.5.1. Một số giải pháp chung ....................................................................... 113
3.5.2. Một số giải pháp cụ thể ....................................................................... 113
3.5.2.1. Giải pháp về con ngƣời .................................................................... 113
3.5.2.2. Phát triển cơ sở hạ tầng theo hƣớng công nghiệp hóa, hiện đại hóa 114
3.5.2.3. Giải pháp về vốn .............................................................................. 115
3.5.2.4. Giải pháp về tăng cƣờng chuyển giao công nghệ tiến bộ vào sản xuất
....................................................................................................................... 115
3.5.2.5. Giải pháp về thị trƣờng .................................................................... 116
3.5.2.6. Giải pháp về tổ chức chỉ đạo ............................................................ 117
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 118
1. Kết luận ..................................................................................................... 118
2. Kiến nghị ................................................................................................... 120
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................... 121
CÂU HỎI ĐIỀU TRA HỘ NÔNG DÂN ........................................................... 122
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
viii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Viết tắt
Đọc là
BCH TW
Ban chấp hành Trung ƣơng
BQ
Bình quân
CNH-HĐH
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CN
Công nghiệp
ĐVT
Đơn vị tính
GDP
Tổng thu nhập quốc dân
GTSX
Giá trị sản xuất
GO
Giá trị sản xuất
HTX
Hợp tác xã
TTCN
Tiểu thủ công nghiệp
TM-DV
Thƣơng mại - dịch vụ
UBND
Ủy ban nhân dân
XDCB
Xây dựng cơ bản
VL-XD
Vật liệu xây dựng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ix
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Nhiệt độ, ẩm độ không khí, lƣợng mƣa, số giờ năng các tháng từ
năm 2005 - 2010 .....................................................................................32
Bảng 2.2: Tình hình đất đai của huyện Phú Bình từ năm 2005 - 2010 ................33
Bảng 2.3. Tình hình dân số và lao động huyện Phú Bình từ năm 2005-2010 .....36
Bảng 2.4. Một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu huyện Phú Bình từ năm
2005-2010 ...........................................................................................42
Bảng 2.5: Cơ cấu kinh tế chung của huyện Phú Bình từ năm 2005 - 2010 .........47
Bảng 2.6: Cơ cấu ngành nőng nghiệp của huyện phú bình từ năm 2005 2010 .....................................................................................................52
Bảng 2.7: Cơ cấu ngành trồng trọt huyện Phú Bình từ năm 2005 - 2010 ............55
Bảng 2.8: Tình hình phát triển ngành trồng trọt huyện Phú Bình từ năm
2005 - 2010 .........................................................................................58
Bảng 2.9: Tình hình phát triển ngành chăn nuôi huyện Phú Bình từ năm
2005 - 2010 .........................................................................................63
Bảng 2.10: Cơ cấu kinh tế ngành chăn nuôi huyện phú bình 5 năm (2005 2010)....................................................................................................65
Bảng 2.11: Cơ cấu kinh tế ngành CN-TTCN và TMDV huyện Phú Bình từ
5 năm 2005-2010................................................................................69
Bảng 2.12. Áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong trồng trọt huyện Phú Bình 3 năm
2008-2010......................................................................................76
Bảng 2.13. Chi phí cho hoạt động trồng lúa năm 2007, 2010……………….78
Bảng 2.14: Áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong chăn nuôi huyện Phú Bình từ năm
2008-2010………………………………………………………..79
Bảng 2.15: Thống kê số lƣợng vật nuôi của nhóm hộ nghiên cứu năm 2007,
2010……………………………………………………………..80
Bảng 2.16: Một số chỉ tiêu về hiệu quả kinh tế…………………...…………83
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
x
Bảng 3.1: Giá trị và tốc độ tăng trƣởng GTSX trên địa bàn Phú Bình đến
năm 2015………………………………………………………..94
Bảng 3.2: GTSX bình quân đầu ngƣời trên địa bàn huyện Phú Bình (giá năm
2008)…………………………………………………………….96
Bảng 3.3: Chuyển dịch cơ cấu GTSX đến năm 2015 (ĐVT:%)…….…....98
Bảng 3.4: Dự kiến tốc độ tăng trƣởng các ngành nông nghiệp của Phú Bình
đến năm 2015……………………………………………………99
Bảng 3.5. Cơ cấu các ngành nông nghiệp tăng trƣởng………….………...100
Bảng 3.6: Tăng trƣởng và GTSX các ngành TMDV đến năm 2015……...108
Bảng 3.7: Chuyển dịch cơ cấu ngành dịch vụ đến năm 2015……………..109
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
