Tăng cường kiểm soát thu thuế thu nhập doanh nghiệp từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyê

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
––––––––––––––––––––––––––––––

BÙI XUÂN KHOA

TĂNG CƢỜNG KIỂM SOÁT THU THUẾ THU NHẬP
DOANH NGHIỆP TỪ CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 60 - 34 - 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ THỊ BẮC

THÁI NGUYÊN - 2012

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




i
LỜI CAM ĐOAN
Luận văn thạc sỹ với đề tài: “Tăng cường kiểm soát thu thuế TNDN
từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” do tôi thực
hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Đỗ Thị Bắc - Giảng viên Trường Đại
học Kinh tế và Quản trị kinh doanh, Thái Nguyên và sự giúp đỡ của Ban Lãnh
đạo, cán bộ của Cục thuế Thái Nguyên. Tôi xin cam đoan luận văn này hoàn

toàn do kết quả nghiên cứu nghiêm túc của tôi. Các tài liệu , số liệu sử dụng
trong luận văn do Tổng Cục thuế, Cục thuế Thái Nguyên cung cấp và do cá
nhân tôi thu thập trên các trang website, báo cáo của Ngành thuế, sách, báo,
tạp chí Thuế, các kết quả nghiên cứu có liên quan đến đề tài đã được công
bố... Các trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan trên.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2012
Học viên

Bùi Xuân Khoa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu nhà trường, Phòng Quản lý
Đào tạo Sau Đại học, các khoa, phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản
trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ.
Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể các Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sỹ,
giảng viên Trường Đại học Kinh t ế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã
trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản để tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập
của mình.
Để hoàn thành luận văn thạc sỹ này, tôi đã được sự chỉ dẫn tận tình của
PGS.TS. Đỗ Thị Bắc. Tôi xin gửi tới các nhà khoa học, các thầy cô giáo lời
cảm ơn trân trọng nhất.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Cục thuế Thái Nguyên,
cán bộ các Phòng chuyên môn, cán bộ các Chi cục thuế đã giúp đỡ và tạo điều

kiện cho tôi trong việc thu thập số liệu để làm luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2012
Học viên

Bùi Xuân Khoa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii
MỤC LỤC ....................................................................................................... iii
DANH MỤC CHƢ̃ VIÊT TẮT .................................................................... vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................... viii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .................................................................... x
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn ................................................................ 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 2
4. Ý nghĩa khoa học của luận văn ..................................................................... 2
5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 3
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT
THU THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TỪ CÁC DOANH
NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ................................................................................ 4

1.1. Khái niệm, vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa ...................................... 4
1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa ............................................... 4
1.1.2. Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa .............................................. 4
1.2. Thuế và công tác tăng cường kiểm soát thu thuế TNDN từ các
doanh nghiệp nhỏ và vừa .......................................................................... 6
1.2.1. Khái niệm về thuế............................................................................ 6
1.2.2. Vai trò của thuế ............................................................................... 7
1.2.3. Hoạt động kiểm soát thu thuế TNDN.............................................. 9
1.3. Nội dung cơ bản của thuế TNDN ............................................................ 13
1.3.1. Phạm vi áp dụng thuế TNDN ........................................................ 13
1.3.2. Phương pháp tính thuế TNDN đối với hoạt động sản xuất
kinh doanh ....................................................................................... 14

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




iv
1.3.3. Căn cứ tính thuế TNDN từ hoạt động sản xuất kinh doanh .......... 15
1.3.4. Phương pháp tính thuế thuế TNDN từ chuyển nhượng vốn,
chuyển nhượng chứng khoán ........................................................... 18
1.3.5. Phương pháp tính thuế TNDN từ chuyển nhượng bất
động sản .......................................................................................... 22
1.3.6. Ưu đãi thuế TNDN ........................................................................ 26
1.3.7. Nơi nộp thuế TNDN ...................................................................... 27
1.3.8. Các văn bản pháp quy liên quan đến kiểm soát thu thuế TNDN ....... 28
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm soát thu thuế TNDN từ các
doanh nghiệp nhỏ và vừa ........................................................................ 28
1.4.1. Nhân tố chủ quan .......................................................................... 29

1.4.2. Nhân tố khách quan ....................................................................... 29
1.5. Kinh nghiệm kiểm soát thu thuế TNDN từ các doanh nghiệp nhỏ
và vừa ở một số nước trên thế giới và ở Việt Nam ................................. 30
1.5.1. Kinh nghiệm kiểm soát thu thuế TNDN từ các doanh
nghiệp nhỏ và vừa ở một số nước trên thế giới ............................... 30
1.5.2. Kinh nghiệm kiểm soát thu thuế TNDN từ các doanh
nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam ........................................................ 31
1.5.3. Những bài học kinh nghiệm rút ra trong kiểm soát thu thuế
TNDN từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa .......................................... 33
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 35
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 35
2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 35
2.2.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu ............................................. 35
2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu ........................................................ 35
2.2.3. Phương pháp tổng hợp số liệu ....................................................... 36
2.2.4. Phương pháp phân tích số liệu ...................................................... 37

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




v
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 37
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT THU THUẾ THU
NHẬP DOANH NGHIỆP TỪ CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ
VỪA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN ......................................... 38
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của tỉnh Thái Nguyên ........................ 38
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ......................................................................... 38
3.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội ................................................................ 39

3.2. Thực trạng kiểm soát thu thuế TNDN từ các doanh nghiệp nhỏ và
vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.......................................................... 43
3.2.1. Tổng quan về Cục thuế tỉnh Thái Nguyên .................................... 43
3.2.2. Thực trạng kiểm soát thuế TNDN từ các doanh nghiệp nhỏ
và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ............................................. 52
3.3. Đánh giá kiểm soát thu thuế TNDN từ các các doanh nghiệp nhỏ
và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ..................................................... 76
3.3.1. Những mặt đạt được ...................................................................... 76
3.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân ...................................................... 78
Chƣơng 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG
KIỂM SOÁT THU THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TỪ
CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
THÁI NGUYÊN ............................................................................................ 82
4.1. Quan điểm, định hướng về tăng cường kiểm soát thu thuế TNDN
từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ............ 82
4.1.1. Quan điểm ..................................................................................... 82
4.1.2. Căn cứ và định hướng ................................................................... 83
4.2. Những giải pháp tăng cường kiểm soát thu thuế TNDN từ các
doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ....................... 89
4.2.1. Tiếp tục hoàn thiện chính sách thuế .............................................. 89

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vi
4.2.2. Công tác chỉ đạo điều hành ........................................................... 90
4.2.3. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền chính sách thuế và hỗ
trợ người nộp thuế ........................................................................... 90

4.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và phối hợp với
các cơ quan chức năng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý thuế...................................................................................... 92
4.2.5. Về công tác kê khai - kế toán thuế ................................................ 95
4.2.6. Công tác quản lý nợ thuế ............................................................... 96
4.2.7. Hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao trình độ nghiệp vụ
của đội ngũ cán bộ quản lý thuế ...................................................... 97
4.2.8. Cải cách thủ tục hành chính thuế .................................................. 97
4.3. Một số kiến nghị nhằm tăng cường kiểm soát thu thuế TNDN từ
các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ................ 98
4.3.1. Đối với Nhà nước .......................................................................... 98
4.3.2. Đối với Bộ Tài chính -Tổng Cục thuế ........................................... 99
4.3.3. Đối với UBND tỉnh Thái Nguyên .............................................. 101
4.3.4. Đối với Cục thuế ......................................................................... 102
KẾT LUẬN .................................................................................................. 103
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 104
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 106

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vii
DANH MỤC CHƢ̃ VIÊT TẮT
STT

NGUYÊN NGHĨA

TỪ VIẾT TẮT

1

HĐND

Hội đồng nhân dân

2

UBND

Uỷ ban nhân dân

3

NNT

Người nộp thuế

4

NSNN

Ngân sách nhà nước

5

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

6

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

7

GDP

Tổng sản phẩm trong nước

8

DN

Doanh nghiệp

9

HTX

Hợp tác xã

10

NNT

Người nộp thuế

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




viii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: Phân loại doanh nghiêp theo quy mô và loại ................................... 4
Bảng 2.1. Loại hình doanh nghiệp nhỏ và vừa điều tra .................................. 36
Bảng 3.1. Trình độ học vấn của cán bộ công chức Cục thuế tỉnh Thái
Nguyên năm 2011 ............................................................................. 44
Bảng 3.2. Kết quả thu ngân sách tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2009 2011 ................................................................................................... 54
Bảng 3.3. Số lượng các doanh nghiệp nhỏ và vừa phân theo đơn vị
quản lý giai đoạn 2009 - 2011 .......................................................... 56
Bảng 3.4. Số lượng các doanh nghiệp nhỏ và vừa phân theo loại hình
doanh nghiệp giai đoạn 2009 - 2011 ................................................. 56
Bảng 3.5. Kế hoạch thu thuế TNDN và kết quả thu NS thuế TNDN
của các Doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2009 -2011 ................. 57
Bảng 3.6. Tình hình nộp thuế TNDN của các doanh nghiệp nhỏ và vừa
phân theo loại hình doanh nghiệp giai đoạn 2009 - 2011 ................. 58
Bảng 3.7: Kết quả kiểm tra hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế của các
doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên năm
2009 - 2011 ....................................................................................... 65
Bảng 3.8: Kết quả kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế từ các doanh
nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên năm 2009 2011 ................................................................................................... 67
Bảng 3.9: Kết quả kiểm tra thuế đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa
giai đoạn 2009 - 2011 ....................................................................... 68
Bảng 3.10: Tình hình thanh tra thuế đối với các doanh nghiệp nhỏ và

vừa giai đoạn 2009 - 2011 ................................................................ 68

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ix
Bảng 3.11: Kết quả truy thu thuế và xử phạt qua thanh tra, kiểm tra
thuế đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh
Thái Nguyên giai đoạn 2009 - 2011 ................................................. 69
Bảng 3.12: Tổng hợp phiếu điều tra ý kiến của các doanh nghiệp nhỏ
và vừa trên địa bàn tỉnh thái nguyên về công tác tuyên truyền
hỗ trợ, cung cấp thông tin ................................................................. 71
Bảng 3.13: Tổng hợp phiếu điều tra của các DN nhỏ và vừa trên địa
bàn tỉnh Thái Nguyên về việc khai thuế, tính thuế, nộp thuế ........... 74

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not

read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....