Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại “công ty TNHH thiết bị y tế hamemy

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT.......................................................13
LỜI MỞ ĐẦU......................................................................................................1
CHƯƠNG I..........................................................................................................3
LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ THƯƠNG
MẠI.......................................................................................................................3
1.1.Khái niệm về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh...........................3
1.1.1 Khái niệm về bán hàng .............................................................................3
1.1.2 Vai trò của bán hàng ...........................................................................3
1.1.3 Khái niệm về xác định kết quả kinh doanh.............................................4
1.1.4 Yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh...........4
1.1.5 Mối quan hệ giữa kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
...............................................................................................................................4
1.1.6

Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết kinh doanh..............4

1.1.7 Đối tượng bán hàng...................................................................................5
1.1.8 Trình tự bán hàng theo phương thức bán hàng .....................................5
Phương thức bán buôn........................................................................................5
Phương thức bán lẻ..............................................................................................6
Các hình thức thanh toán....................................................................................7
1.2. Kế toán doanh thu........................................................................................8
1.2.1.Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ...................................8
1.2.1.1. Khái niệm về các loại doanh thu...........................................................8
1.2.1.2 Chứng từ kế toán sử dụng.......................................................................9
1.2.1.3. Nguyên tắc hạch toán...........................................................................10
1.2.1.4. Tài khoản sử dụng................................................................................10
Biểu 1.1 : Sơ đồ hạch toán TK 511..................................................................11

1.3 . Kế toán doanh thu hoạt động tài chính...................................................11
1.3.1 .Một số quan điểm chung.........................................................................11
1.3.2.Nguyên tắc hạch toán...............................................................................12


1.3. 3 Tài khoản sử dụng ..................................................................................12
Biểu 1.2 Sơ đồ hạch toán TK 515.....................................................................12
1.4 Kế toán thu nhập khác................................................................................13
1.4.1. Nội dung....................................................................................................13
1.4.2. Tài khoản sử dụng...................................................................................13
Biểu 1.3 Sơ đồ hạch toán TK 711.....................................................................14
1.5.1.Phương pháp tính trị giá thực tế của hàng xuất kho.............................15
1.5.2 Kế toán giá vốn hàng bán.........................................................................17
1.5.2.1.Tài khoản sử dụng.................................................................................17
Biểu 1.4 Sơ đồ hạch toán TK 632.....................................................................17
1.6.Kế toán chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp ........................18
1.6.1 Chi phí bán hàng......................................................................................18
Biểu 1.5 Hạch toán TK 641...............................................................................19
1.6.2 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp...................................................20
Biểu 1.6 Hạch toán TK 642..............................................................................21
1.7 Kế toán chi phí hoạt động tài chính...........................................................22
1.7.1. Một số quan điểm chung.........................................................................22
1.7.2. Nguyên tắc hạch toán..............................................................................22
1.7.3. Tài khoản sử dụng...................................................................................22
Biểu 1.7 Hạch toán TK 635...............................................................................23
1.8 Kế toán chi phí khác....................................................................................23
1.8.1 Nguyên tắc hạch toán...............................................................................23
1.8.2 Tài khoản sử dụng....................................................................................23
1.9.1. Khái niệm.................................................................................................24
1.9.2. Nguyên tắc hạch toán..............................................................................24

1.9.3. Tài khoản sử dụng...................................................................................26
Biểu 1.8 xác định kết quả kinh doanh..............................................................27
1.10 Kết luận......................................................................................................28
CHƯƠNG II.......................................................................................................29


THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN
HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ Y TẾ HAMEMY........................29
2.1. Đặc điểm hoạt động bán hàng tại Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy.
.............................................................................................................................29
2.1.1 Danh mục hàng bán của công ty.............................................................29
2.1.2. Thị trường của công ty............................................................................30
2.1.3. Các phương thức bán hàng của công ty................................................30
2.2. Tổ chức quản lý hoạt động bán hàng của Công ty TNHH thiết bị y tế
Hamemy..............................................................................................................31
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ Bộ máy quản lý của công ty..................................................32
2.3. Kế toán doanh thu tại Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy.................32
2.3.1. Chứng từ và thủ tục kế toán...................................................................32
Biểu 2.1. Các chứng từ sử dụng trong công ty................................................33
2.3.2 Kế toán chi tiết doanh thu và thu nhập khác tại Công ty.....................35
Biểu 2.2 Phiếu xuất kho.....................................................................................36
Biểu 2.3: Hóa đơn GTGT..................................................................................37
Biểu 2.4: Phiếu Thu...........................................................................................38
Biểu 2.5. Sổ chi tiết doanh thu bán hàng test nước tiểu.................................39
Biểu 2.6. Sổ chi tiết doanh thu bán hàng- Test viêm gan B............................40
2.3.3 Kế toán tổng hợp về doanh thu...............................................................42
Biểu 2.8. Sổ nhật ký chung................................................................................43
Biểu 2.9: Sổ cái tài khoản 511- Doanh thu bán hàng......................................44
2.4. Kế toán chi phí............................................................................................45
2.4.1. Chứng từ và thủ tục kế toán...................................................................45

Biểu 2.10 Phiếu xuất kho...................................................................................46
Biểu 2.11: Phiếu xuất kho.................................................................................47
2.4.2. Quy trình ghi sổ kế toán chi tiết giá vốn hàng bán...............................48
Biểu 2.12: Sổ chi tiết giá vốn hàng bán............................................................48
Biểu 2.13. Sổ chi tiết giá vốn hàng bán............................................................49
Biểu 2.14. Bảng tổng hợp chi tiết giá vốn hàng bán........................................50


2.4.3. Quy trình ghi sổ kế toán tổng hợp giá vốn hàng bán...........................51
Biểu 2.15 Sổ nhật ký chung...............................................................................52
Biểu 2.16 Sổ cái TK 632.....................................................................................53
2.5. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp tại Công ty TNHH TBYT
Hamemy..............................................................................................................54
2.5.1. Chứng từ và thủ tục kế toán...................................................................54
Biểu 2.17 Bảng chấm công................................................................................55
Biểu 2.18. Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội ...............................56
Biểu 2.19 Bảng phân bổ khấu hao....................................................................57
Biểu 2.20: Hóa đơn GTGT số 0000128............................................................58
Biểu 2.21: Phiếu chi...........................................................................................59
Biểu 2.22: Phiếu chi...........................................................................................60
2.5.2. Quy trình ghi sổ kế toán chi tiết chi phí quản lý doanh nghiệp...........60
Biểu 2.23 Sổ chi tiết chi phí QLDN..................................................................61
2.5.3. Kế toán tổng hợp chi phí quản lý doanh nghiệp...................................62
Biểu 2.24: Sổ nhật ký chung..............................................................................63
Biểu 2.25Sổ cái TK 642......................................................................................64
2.4. Kế toán xác định kết quả bán hàng...........................................................65
Biểu 2.26. Sổ cái TK 911....................................................................................66
Biểu 2.27: Sổ cái TK421....................................................................................67
2.6. Đánh giá chung về thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng tại Công ty..........................................................................................68

2.6.1. Ưu điểm....................................................................................................68
2.6.2 Nhược điểm...............................................................................................69
CHƯƠNG III.....................................................................................................70
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ Y TẾ HAMEMY.
.............................................................................................................................70
3.1. Các giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh
doanh tại Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy.............................................70


3.1.1. Về tổ chức công tác kế toán....................................................................70
3.1.2. Về hệ thống sổ sách tại Công ty..............................................................70
3.1.3. Về luân chuyển chứng từ tại Công ty.....................................................70
3.1.4 Chính sách chiết khấu cho khách hàng..................................................71
3.1.5. Đối với hệ thống tài khoản sử dụng.......................................................71
3.1.6. Về báo cáo kế toán có liên quan đến bán hàng.....................................72
KẾT LUẬN.........................................................................................................74
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................75


DANH MỤC BIỂU, SƠ ĐỒ

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT.......................................................13
LỜI MỞ ĐẦU......................................................................................................1
CHƯƠNG I..........................................................................................................3
LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ THƯƠNG
MẠI.......................................................................................................................3
1.1.Khái niệm về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh...........................3
1.1.1 Khái niệm về bán hàng .............................................................................3

1.1.2 Vai trò của bán hàng ...........................................................................3
1.1.3 Khái niệm về xác định kết quả kinh doanh.............................................4
1.1.4 Yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh...........4
1.1.5 Mối quan hệ giữa kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
...............................................................................................................................4
1.1.6

Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết kinh doanh..............4

1.1.7 Đối tượng bán hàng...................................................................................5
1.1.8 Trình tự bán hàng theo phương thức bán hàng .....................................5
Phương thức bán buôn........................................................................................5
Phương thức bán lẻ..............................................................................................6
Các hình thức thanh toán....................................................................................7
1.2. Kế toán doanh thu........................................................................................8
1.2.1.Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ...................................8
1.2.1.1. Khái niệm về các loại doanh thu...........................................................8
1.2.1.2 Chứng từ kế toán sử dụng.......................................................................9
1.2.1.3. Nguyên tắc hạch toán...........................................................................10
1.2.1.4. Tài khoản sử dụng................................................................................10
Biểu 1.1 : Sơ đồ hạch toán TK 511..................................................................11
1.3 . Kế toán doanh thu hoạt động tài chính...................................................11
1.3.1 .Một số quan điểm chung.........................................................................11
1.3.2.Nguyên tắc hạch toán...............................................................................12


1.3. 3 Tài khoản sử dụng ..................................................................................12
Biểu 1.2 Sơ đồ hạch toán TK 515.....................................................................12
1.4 Kế toán thu nhập khác................................................................................13
1.4.1. Nội dung....................................................................................................13

1.4.2. Tài khoản sử dụng...................................................................................13
Biểu 1.3 Sơ đồ hạch toán TK 711.....................................................................14
1.5.1.Phương pháp tính trị giá thực tế của hàng xuất kho.............................15
1.5.2 Kế toán giá vốn hàng bán.........................................................................17
1.5.2.1.Tài khoản sử dụng.................................................................................17
Biểu 1.4 Sơ đồ hạch toán TK 632.....................................................................17
1.6.Kế toán chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp ........................18
1.6.1 Chi phí bán hàng......................................................................................18
Biểu 1.5 Hạch toán TK 641...............................................................................19
1.6.2 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp...................................................20
Biểu 1.6 Hạch toán TK 642..............................................................................21
1.7 Kế toán chi phí hoạt động tài chính...........................................................22
1.7.1. Một số quan điểm chung.........................................................................22
1.7.2. Nguyên tắc hạch toán..............................................................................22
1.7.3. Tài khoản sử dụng...................................................................................22
Biểu 1.7 Hạch toán TK 635...............................................................................23
1.8 Kế toán chi phí khác....................................................................................23
1.8.1 Nguyên tắc hạch toán...............................................................................23
1.8.2 Tài khoản sử dụng....................................................................................23
1.9.1. Khái niệm.................................................................................................24
1.9.2. Nguyên tắc hạch toán..............................................................................24
1.9.3. Tài khoản sử dụng...................................................................................26
Biểu 1.8 xác định kết quả kinh doanh..............................................................27
1.10 Kết luận......................................................................................................28
CHƯƠNG II.......................................................................................................29


THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN
HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ Y TẾ HAMEMY........................29
2.1. Đặc điểm hoạt động bán hàng tại Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy.

.............................................................................................................................29
2.1.1 Danh mục hàng bán của công ty.............................................................29
2.1.2. Thị trường của công ty............................................................................30
2.1.3. Các phương thức bán hàng của công ty................................................30
2.2. Tổ chức quản lý hoạt động bán hàng của Công ty TNHH thiết bị y tế
Hamemy..............................................................................................................31
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ Bộ máy quản lý của công ty..................................................32
2.3. Kế toán doanh thu tại Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy.................32
2.3.1. Chứng từ và thủ tục kế toán...................................................................32
Biểu 2.1. Các chứng từ sử dụng trong công ty................................................33
2.3.2 Kế toán chi tiết doanh thu và thu nhập khác tại Công ty.....................35
Biểu 2.2 Phiếu xuất kho.....................................................................................36
Biểu 2.3: Hóa đơn GTGT..................................................................................37
Biểu 2.4: Phiếu Thu...........................................................................................38
Biểu 2.5. Sổ chi tiết doanh thu bán hàng test nước tiểu.................................39
Biểu 2.6. Sổ chi tiết doanh thu bán hàng- Test viêm gan B............................40
2.3.3 Kế toán tổng hợp về doanh thu...............................................................42
Biểu 2.8. Sổ nhật ký chung................................................................................43
Biểu 2.9: Sổ cái tài khoản 511- Doanh thu bán hàng......................................44
2.4. Kế toán chi phí............................................................................................45
2.4.1. Chứng từ và thủ tục kế toán...................................................................45
Biểu 2.10 Phiếu xuất kho...................................................................................46
Biểu 2.11: Phiếu xuất kho.................................................................................47
2.4.2. Quy trình ghi sổ kế toán chi tiết giá vốn hàng bán...............................48
Biểu 2.12: Sổ chi tiết giá vốn hàng bán............................................................48
Biểu 2.13. Sổ chi tiết giá vốn hàng bán............................................................49
Biểu 2.14. Bảng tổng hợp chi tiết giá vốn hàng bán........................................50


2.4.3. Quy trình ghi sổ kế toán tổng hợp giá vốn hàng bán...........................51

Biểu 2.15 Sổ nhật ký chung...............................................................................52
Biểu 2.16 Sổ cái TK 632.....................................................................................53
2.5. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp tại Công ty TNHH TBYT
Hamemy..............................................................................................................54
2.5.1. Chứng từ và thủ tục kế toán...................................................................54
Biểu 2.17 Bảng chấm công................................................................................55
Biểu 2.18. Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội ...............................56
Biểu 2.19 Bảng phân bổ khấu hao....................................................................57
Biểu 2.20: Hóa đơn GTGT số 0000128............................................................58
Biểu 2.21: Phiếu chi...........................................................................................59
Biểu 2.22: Phiếu chi...........................................................................................60
2.5.2. Quy trình ghi sổ kế toán chi tiết chi phí quản lý doanh nghiệp...........60
Biểu 2.23 Sổ chi tiết chi phí QLDN..................................................................61
2.5.3. Kế toán tổng hợp chi phí quản lý doanh nghiệp...................................62
Biểu 2.24: Sổ nhật ký chung..............................................................................63
Biểu 2.25Sổ cái TK 642......................................................................................64
2.4. Kế toán xác định kết quả bán hàng...........................................................65
Biểu 2.26. Sổ cái TK 911....................................................................................66
Biểu 2.27: Sổ cái TK421....................................................................................67
2.6. Đánh giá chung về thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng tại Công ty..........................................................................................68
2.6.1. Ưu điểm....................................................................................................68
2.6.2 Nhược điểm...............................................................................................69
CHƯƠNG III.....................................................................................................70
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ Y TẾ HAMEMY.
.............................................................................................................................70
3.1. Các giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh
doanh tại Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy.............................................70

3.1.1. Về tổ chức công tác kế toán....................................................................70
3.1.2. Về hệ thống sổ sách tại Công ty..............................................................70
3.1.3. Về luân chuyển chứng từ tại Công ty.....................................................70
3.1.4 Chính sách chiết khấu cho khách hàng..................................................71
3.1.5. Đối với hệ thống tài khoản sử dụng.......................................................71
3.1.6. Về báo cáo kế toán có liên quan đến bán hàng.....................................72
KẾT LUẬN.........................................................................................................74
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................75


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Giải thích ký hiệu viết tắt

BTH

Bảng tổng hợp

BCĐKT

Bảng cân đối kế toán

BCKQKD

Báo cáo kết quả kinh doanh

BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

GTGT

Giá trị gia tăng

HĐ

Hóa đơn

KHTSCĐ

Khấu hao tài sản cố định

KPCĐ

Kinh phí công đoàn

NVL

Nguyên vật liệu

PB

Phân bổ

TK

Tài khoản

TSCĐ

Tài sản cố định

VNĐ

Việt Nam đồng

TBYT

Thiết bị y tế


1

LỜI MỞ ĐẦU
Nền kinh tế nước ta từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường đã có nhiều sự
biến đổi sâu sắc, sự đổi mới này có rất nhiều tác động đến kinh tế xã hội của đất
nước. Trong quá trình đổi mới, các doanh nghiệp đều phải hết sức quan tâm đến
hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh, nhằm mục đích thu lợi nhuận và đồng
thời đảm bảo sự phát triển của mình, góp phần ổn định nền kinh tế chính trị của đất

nước. Để thực hiện mục tiêu trên, vấn đề kinh doanh đạt hiệu quả cao vô cung quan
trọng, có ý nghĩa quyết định đến sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp nói
chung và doanh nghiệp thương mại nói riêng.
Với doanh nghiệp thương mại, bán hàng là lĩnh vực kinh doanh chính. Việc
hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh là một điều rất cần
thiết, nó không những góp phần nâng cao hiệu quả của công tác tổ chức kế toán mà
còn giúp các nhà quản trị nắm bắt được chính xác thông tin và phản ánh kịp thời
tình hình bán hàng và xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Những thông
tin ấy là cơ sở cho họ phân tích đánh giá lựa chọn phương án kinh doanh có hiệu
quả nhất.
Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy là một doanh nghiệp vừa và nhỏ với hoạt
động chính là kinh doanh thương mại với kênh bán lẻ là chủ yếu và trong thời gian
thực tập thực tế tại công ty, em đã nhận thức được tầm quan trọng của việc phân
tích nhằm tìm ra các giải pháp để hoàn thiện kế toán bán hàng, không tăng doanh
thu đối với công ty trong nền kinh tế thị trường. Em đã đi sâu nghiên cứu về đề tài
“Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại “Công ty TNHH thiết bị y tế
Hamemy” cho luận văn tốt nghiệp của mình.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia thành 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh tại doanh nghiệp Sản xuất và Thương mại.
Chương 2: Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại
Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy.
Chương 3: Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại


2

Công ty TNHH thiết bị y tế Hamemy.
Do trình độ còn hạn chế, thời gian tiếp cận thực tế chưa nhiều nên bài viết
của em không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong nhận được sự đóng góp ý kiến

của các thầy cô giáo, của cán bộ phòng kế toán Công ty để em có thêm kiến thức
cho mình, phục vụ cho quá trình công tác sau này.
Em xin chân thành cảm ơn!


3

CHƯƠNG I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ THƯƠNG MẠI
1.1.Khái niệm về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.
1.1.1 Khái niệm về bán hàng
Bán hàng là việc chuyển quyền sở hữu sản phẩm, hàng hóa gắn với phần lợi
ích hoặc rủi ro cho khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán. Quá trình bán
hàng là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh, nó có ý nghĩa quan
trọng đối với các doanh nghiệp bởi vì quá trình này chuyển hóa vốn từ hình thái vật
chất sang hình thái giá trị, điều này giúp các doanh nghiệp thu hồi vốn để tiếp tục
quy trình sản xuất kinh doanh tiếp theo.
1.1.2 Vai trò của bán hàng
Bán hàng là một trong những chức năng chủ yếu của doanh nghiệp thương
mại. Chỉ có thông qua bán hàng – giá trị của sản phẩm dịch vụ mới được thực hiện,
do đó mới có điều kiện để thực hiện mục đích của nền sản xuất hàng hoá và tái sản
xuất kinh doanh không ngừng được mở rộng. Doanh thu bán hàng sẽ bù đắp được
những chi phí bỏ ra, đồng thời kết quả bán hàng sẽ quyết định hiệu quả kinh doanh
của doanh nghiệp.
Bán hàng tự thân nó không phải là một quá trình của sản xuất kinh doanh nhưng
nó lại là một khâu cần thiết của tái sản xuất. Vì vậy bán hàng góp phần nâng cao
năng suất lao động , phục vụ sản xuất tiêu dùng và đời sống xã hội. Nhờ có hoạt
động bán hàng , hàng hoá sẽ được đưa đến tay người tiêu dùng và thoả mãn nhu cầu
của người tiêu dùng về số lượng , cơ cấu và chất lượng hàng hoá, việc tiêu dùng

hàng hoá góp phần cân đối giữa sản xuất và tiêu dùng.
Kết quả cuối cùng được tính bằng mức lưu chuyển hàng hoá mà mức lưu
chuyển hàng hoá lại phụ thuộc vào mức bán hàng nhanh hay chậm. Doanh nghiệp
càng tiêu thụ được nhiều hàng hoá thì sức mạnh của doanh nghiệp càng tăng lên.
Như vậy, bán hàng sẽ quyết định sự sống còn của doanh nghiệp, góp phần làm cho
nền kinh tế ổn định và phát triển.


4

1.1.3 Khái niệm về xác định kết quả kinh doanh
Xác định kết quả kinh doanh là xác định phần chênh lệch giữa một bên là
doanh thu thuần với một bên là toàn bộ chi phí đã bỏ ra. Xác định đúng kết quả
kinh doanh là cơ sở để đánh giá hiệu quả của các hoạt động sản xuất kinh doanh
trong một thời kì của doanh nghiệp, xác định nghĩa vụ mà doanh nghiệp phải thực
hiện với nhà nước, lập các quỹ tạo điều kiện mở rộng sản xuất…
1.1.4 Yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
Bán hàng và xác định kết quả kinh doanh có ý nghĩa sống còn đối với doanh
nghiệp. Quản lý bán hàng là quản lý kế hoạch và thực hiện tiêu thụ đối với từng thời
kỳ, từng khách hàng, từng hợp đồng kinh tế. Vì vậy, yêu cầu đặt ra cho bán hàng và
xác định kết quả kinh doanh là:
-

Giám sát chặt chẽ hàng hóa tiêu thụ trên tất cả các phương diện: số lượng,

chất lượng.
-

Tránh hiện tượng mất mát, hư hỏng, tham ô, lãng phí, kiểm tra tính hợp lý

của các tài khoản chi phí, đồng thời phân bổ chính xác hàng bán để xác định kết quả
kinh doanh.
-

Phải quản lý chặt chẽ tình hình thanh toán của khách hàng yêu cầu, thanh

toán đúng hình thức và thời gian tránh ứ đọng vốn.
1.1.5 Mối quan hệ giữa kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
Bán hàng là cơ sở để có kết quả kinh doanh còn xác định kết quả kinh doanh
là căn cứ quan trọng để đơn vị ra quyết định có tiêu thụ hàng hóa nữa hay không.
Do đó có thể nói giữa bán hàng và xác định kết quả kinh doanh có mối quan hệ mật
thiết và tác động qua lại lẫn nhau mà trong đó bán hàng chính là phương tiện để
thực hiện mục tiêu XDKQKD của doanh nghiệp.
1.1.6 Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết kinh doanh.
Để thực hiện tốt các yêu cầu về quản lý trong công tác bán hàng , kế toán bán
hàng và xác định kết quả kinh doanh phải làm tốt các nhiệm vụ sau:
-

Tổ chức ghi chép , phản ánh kịp thời , trung thực các loại doanh thu, chi phí

của từng lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp.
-

Tính toán xác định kết quả từng loại hoạt động và toàn bộ hoạt động sản xuất


5

kinh doanh của doanh nghiệp.
-

Tính toán đúng số thuế GTGT đầu ra.

-

Thực hiện đúng chế độ phân phối lợi nhuận theo cơ chế tài chính hiện hành

1.1.7 Đối tượng bán hàng
Doanh nghiệp thương mại mua hàng và sản xuất hàng hóa để phục vụ cho lưu
chuyển hàng hóa bán ra và bán cho các đối tượng sau:
-

Bán cho sản xuất : Bán hàng cho các xí nghiệp , thiết bị, vật tư để làm

nguyên liệu cho ngành xây dựng.
-

Bán cho xuất khẩu : Doanh nghiệp bán hàng cho các doanh nghiệp nước

ngoài và thu ngoại tệ.
-

Bán hàng thương mại : Doanh nghiệp thương mại bán hàng cho doanh

nghiệp thương mại khác để tiếp tục lưu chuyển hàng hóa bán ra.
-

Bán lẻ cho người tiêu dùng : Doanh nghiệp thương mại bán vật liệu sinh hoạt

để dùng vào đời sống sinh hoạt hàng ngayfcuar các tầng lớp dân cư, các cơ quan

đoàn thể, xí nghiệp.
-

Bán và sản xuất khác.

1.1.8 Trình tự bán hàng theo phương thức bán hàng
Quá trình bán hàng của Doanh nghiệp thương mại được thực hiện theo hai hình
thức là bán buôn và bán lẻ. Bán buôn là bán hàng cho các tổ chức bán lẻ hoặc các
đơn vị xuất nhập khẩu để tiếp tục quá trình bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh. Bán lẻ là hình thức bán trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng.
Phương thức bán buôn
-

Bán buôn qua kho: là phương thức bán buôn hàng hóa mà trong đó hàng hóa

phải được xuất từ kho bảo quản của doanh nghiệp. Bán buôn hàng hóa qua kho có
thể thực hiện dưới hai hình thức:
+ Bán buôn hàng hóa qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Theo hình
thức này thì bên mua căn cứ vào hợp đồng đã ký kết, cử đại diện đến kho của doanh
nghiệp thươnng mại để nhận hàng. Doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hóa
bán trực tiếp cho đại diện bên mua. Sau khi bên mua nhận đủ hàng, thanh toán ngay
hoặc chấp nhận nợ, hàng hóa được tính là đã tiêu thụ.


6

+

Bán buôn hàng hóa qua kho theo hình thức chuyển hàng: theo hình thức

này, căn cứ vào hợp đồng kinh tế đã ký kết, Doanh nghiệp thương mại xuất kho
hàng hóa dùng phương tiện vận tải của mình hoặc đi thuê ngoài, chuyển hàng đến
kho của bên mua hoặc một địa điểm nào đó bên mua quy định trong hợp đồng.
Hàng hóa chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thương mại, chỉ
khi nào bên mua kiểm lại, thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì số hàng được
giao mới coi là tiêu thụ, người bán mất quyền sở hữu về số hàng đã giao.
-

Bán buôn vận chuyển thẳng: theo hình thức bán buôn vận chuyển thẳng,

hàng hóa bán cho bên mua được giao thẳng từ kho của bên cung cấp hoặc giao hàng
thẳng từ nhà kho bến cảng mà không qua kho của doanh nghiệp bán buôn. Trong
phương thức này được thực hiện bằng hai hình thức sau:
+ Bán buôn vận chuyển thảng có tham gia thanh toán: Doanh nghiệp bán buôn
vừa tiến hành thanh toán với bên cung cấp về mua hàng, đông thời vừa tiến hành
thanh toán với bên mua về bán hàng, nghĩa là đồng thời phát sinh cả hai nghiệp vụ
mua hàng và bán hàng ở đơn vị bán buôn. Chứng từ bán hàng là hóa đơn bán hàng
do đơn vị bán buôn lập, nếu hàng giao thẳng cho đơn vị bán buôn vận chuyển, cho
bên mua hàng bằng phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài thì số hàng này
vẫn thuộc quyền sở hữu của đơn vị bán buôn hoặc chỉ chuyển quyền sở hữu khi bên
mua đã thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán, còn bên mua đến nhận hàng trực tiếp
khi giao hàng xong, số hàng này được coi là tiêu thụ.
+ Bán buôn vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán: Đây thực chất là
hình thức môi giới trung gian trong quan hệ mua bán và hưởng hoa hồng hoặc thủ
tục do bên mua hoặc bên bán trả.
Phương thức bán lẻ
-

Phương thức bán lẻ thu tiền trực tiếp:
Người bán hàng thu tiền trực tiếp của khách hàng mua hàng và trực tiếp giao

hàng cho khách hàng. Người bán phải chịu trách nhiệm vật chất về số lượng hàng
đã nhận ra quầy hàng để bán lẻ. Để quản lý và ghi chép phản ánh số lượng hàng hóa
nhận và đã bán, người bán hàng phải phản ánh số lượng hàng hóa, ghi chép hạch
toán nghiệp vụ trên các thẻ quầy hàng ở quầy hàng, thẻ quầy hàng được mở ra theo


7

dõi cho từng loại mặt hàng đê ghi chép sự biến động của hàng hóa từng ca, từng
ngày.
-

Phương thức bán lẻ thu tiền tập trung:

Là phương thức bán hàng mà nghiệp vụ giao hàng và thu tiền bán hàng tách rời
nhau, ở quầy hàng có nhân viên thực hiện viết hóa đơn bán hàng, giao hàng cho
người mua hàng đồng thời thu tiền bán hàng. Người mua hàng mang hóa đơn bán
hàng vừa nhận đến nhận hàng ở quầy hàng và trả hóa đơn cho người bán hàng. Cuối
ngày hoặc cuối ca bán hàng, nhân viên viết hóa đơn thu tiền bán hàng trong ngày,
kiểm tiền, làm giấy nộp tiền trong ngày. Người bán hàng căn cứ vào số lượng hàng
đã giao theo hóa đơn đã nhận hoặc kiểm hàng hóa cuôi ngày, cuối ca để xác định số
hàng đã giao cho khách hàng và lập báo cáo bán hàng. Chứng từ làm căn cứ ghi sổ
kế toán các nghiệp vụ bán lẻ hàng hóa là giấy nộp tiền và báo cáo bán hàng.
-

Bán hàng theo phương thức gửi đại lý:

Bán hàng gửi đại lý , ký gửi là phương thức mà bên chủ hàng ( gọi là bên giao
đại lý) xuất hàng cho bên nhận đại lý, ký gửi để bán. Bên nhận đại lý sẽ được hưởng

thù lao đại lý dưới hình thức hoa hồng hoặc chênh lệch giá.
-

Phương thức bán hàng trả góp

Bán hàng trả góp là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần. Người mua sẽ
thanh toán lần đầu ngay tại thời điểm mua. Số tiền còn lại người mua chấp nhận trả
dần ở các kỳ tiếp theo và phải chịu một tỷ lệ lãi suất nhất định. Thông thường số
tiền trả ở cả kỳ tiếp theo bằng nhau trong đó bao gồm một phần doanh thu gốc và
một phần lãi trả chậm.
Theo phương thức trả góp, về mặt hạch toán khi giao hàng cho người mua hàng
thì lượng hàng chuyển giao được gọi là bán hàng. Về thực chất chỉ khi nào người
mua thanh toán hết tiền hàng thì Doanh nghiệp mới mất quyền sở hữu về hàng hóa.
Các hình thức thanh toán
Doanh nghiệp áp chính sách thanh toán khác nhau có ảnh hưởng trực tiếp
tới chính sách công nợ và kế hoạch huy động vốn, thu hồi vốn lưu động, nó quyết
định đến tốc độ luân chuyển vốn lưu động trong doanh nghiệp.
Doanh nghiệp có thể áp dụng các phương thức thanh toán khác nhau để


8

thúc đẩy quá trình tiêu thụ thành phẩm cũng như tạo mối quan hệ lâu dài với khách
hàng. Vì vậy áp dụng chính sách kế toán linh hoạt, mềm dẻo tùy đối tượng khách
hàng nhưng vẫn đảm bảo các kế hoạch tài chính là vấn đề hết sức quan trọng trong
công tác bán hàng. Hiện nay có các phương thức thanh toán sau mà doanh nghiệp
có thể áp dụng:
- Thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt: Đây là phương thức thanh toán mà khi
hàng được xuất khỏi kho giao cho bên mua chấp nhận thanh toán và thanh toán
ngay bằng tiền mặt với tổng giá thanh toán. Thanh toán theo phương thức này giúp

đảm bảo việc thu hồi vốn nhanh, tránh được rủi ro cho người bán nhưng lại không
hấp dẫn được người mua mua hàng.
- Thanh toán nhờ ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi: Đây là phương thức thanh toán
qua trung gian là ngân hàng thu hộ tiền của người mua. Khi xuất bán hàng cho bên
mua, bên bán phải đưa ra các giấy tờ liên quan để nhờ thu và ủy thác cho Ngân
hàng của mình để nhờ thu hộ tiền hàng. Ngân hàng của người bán sẽ chuyển các
giấy tờ liên quan cho Ngân hàng người mua để thu tiền của người mua.
- Thanh toán bằng Séc: Séc có thể được hiểu là một tờ mệnh lệnh vô điều kiện
của người chủ tài khoản, ra lệnh cho Ngân hàng trích lập từ tài khoản của mình để
trả cho người có tên trong séc hoặc theo lệnh của người ấy hoặc trả một số tiền nhất
định bằng tiền mặt hay chuyển khoản.
- Thanh toán bằng thư tín dụng( L/C) :Ngân hàng mở thư tín dụng theo yêu
cầu của khách hàng (người yêu cầu mở thư tín dụng) sẽ trả một số tiền nhất định
cho người khác( người hưởng lợi số tiền của thư tín dụng). Khi bên bán xuất trình
cho ngân hàng một bộ chứng từ phù hợp với các qui định trong thư tín dụng. Ngân
hàng đóng vai trò là người đứng ra cam kết thanh toán, đảm bảo khả năng chi trả,
hạn chế rủi ro, đảm bảo quyền lợi cho bên bán.
1.2. Kế toán doanh thu.
1.2.1.Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
1.2.1.1. Khái niệm về các loại doanh thu
+ Doanh thu bán hàng : Là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các
nghiệp vụ là bán sản phẩm , hàng hoá cho khách hàng.


9

+ Thời điểm xác định doanh thu : là khi hàng hoá được người bán chuyển giao
quyền sở hữu cho người mua và được người mua chấp nhận thanh toán.
Đối với doanh nghiệp doanh thu là nguồn thu chủ yếu trong thu nhập từ hoạt
động kinh doanh và được tính theo công thức:

Doanh thu

=

Khối lượng hàng hoá

x
Đơn giá bán
bán hàng
được xác nhận là tiêu thụ
Doanh thu thuần = Doanh thu bán hàng – Các khoản giảm trừ doanh thu
Các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm:
+ Chiết khấu thương mại: Là khoản tiền doanh nghiệp giảm trừ cho khách hàng
mua hàng với số lượng lớn , là khách hàng thường xuyên.
+ Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho khách hàng , do hàng hoá kém
phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu với thị hiếu.
+ Giá trị hàng bán bị trả lại: Là hàng hoá đã được xác định tiêu thụ nhưng bị
khách hàng trả lại do hàng kém chất lượng, không đúng quy cách phẩm chất, chất
lượng quy định trong hợp đồng.
+ Thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt: Là số thuế tính cho hàng xuất khẩu hoặc
những hàng hoá chịu thuế tiêu thụ đặc biệt , để ghi giảm doanh thu của những hàng
hoá đó.
1.2.1.2 Chứng từ kế toán sử dụng.
Chứng từ kế toán sử dụng theo mẫu quy định tại các văn bản do Bộ trưởng bộ tài
chính ký ban hành bao gồm :
-

Hoá đơn GTGT

-

Hoá đơn bán hàng

-

Các chứng từ thanh toán ( phiếu thu , séc chuyển khoản, séc thanh toán, giấy

báo có, báo nợ, phiếu thu…)
Và tờ khai thuế GTGT , chứng từ kế toán liên quan khác như phiếu nhập kho ,
xuất kho…


10

1.2.1.3. Nguyên tắc hạch toán
Chỉ ghi nhận doanh thu bán hàng khi có một lượng hàng hoá, sản phẩm được xác
định là tiêu thụ.
Doanh Nghiệp chỉ ghi sổ sau khi hoàn tất việc tiêu thụ.
Điều kiện: Đã giao sản phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ cho khách hàng.
Đã thu được tiền hoặc khách hàng chấp nhận thanh toán.
Bên Nợ:
Số thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu của sản phẩm hàng hoá tiêu thụ phải
nộp.
Trị giá hàng bán bị trả lại và khoản giảm giá hàng bán.
Kết chuyển doanh thu thuần vào tài khoản 911 (xác định kết quả kinh doanh).
Bên Có:
Doanh thu bán sản phẩm hàng hoá của công ty thực hiện trong kỳ hoạch toán.
1.2.1.4. Tài khoản sử dụng
Kế toán sử dụng TK 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”
TK 511

- Thuế và các khoản làm giảm doanh thu

- Doanh thu bán hàng phát sinh

- Kết chuyển doanh thu bán hàng thuần

trong kỳ.

sang TK 911
xxx

xxx

Tài khoản 511 : Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Tài khoản 512: Doanh thu nội bộ
Tài khoản 511,512 không có số dư cuối kỳ
- Sau khi xác định được doanh thu thuần kế toán tiến hành kết chuyển:
Nợ TK 511 – “Doanh thu và cung cấp dịch vụ”
Có TK911 – “ Xác định kết quả kinh doanh


11

Biểu 1.1 : Sơ đồ hạch toán TK 511
TK511
TK333
TK111, 112, 131
Thuế doanh thu, thuế TTĐB, thuế
xuất khẩu phải nộp

Bán hàng thu tiền hoặc
cho nợ

TK511

Các khoản giảm trừ doanh
thu

TK532
TK911

TK152, 153, 131
Dùng sản phẩm để trả
lương

K/c doanh thu thuần vào
TK xác định kết quả

1.3 . Kế toán doanh thu hoạt động tài chính
1.3.1 .Một số quan điểm chung
Thu nhập của hoạt động tài chính bao gồm các khoản thu do việc đầu tư vốn ra
bên ngoài của doanh nghiệp.
Hoạt động cho vay, hoạt động liên doanh, hoạt động cho thuê tài chính TSCĐ:
tiền thu về cho thuê tài sản.
Các khoản giảm khác: khoản chiết khấu thanh toán được hưởng, lãi bán hàng trả
góp, lãi tiền gửi ngân hàng.


12

1.3.2.Nguyên tắc hạch toán
Bên Nợ:
- Số thuế GTGT phải nộp tính theo phương pháp trực tiếp (nếu có).
- Kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính thuần sang tài khoản 911- “Xác định
kết quả kinh doanh”.
Bên Có:
- Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh trong kỳ.
1.3. 3 Tài khoản sử dụng
Kế toán sử dụng TK 515 “Doanh thu hoạt động tài chính”
TK 515
- Số thuế GTGT phải nộp tính theo

- Doanh thu từ hoạt động tài

chính
phương pháp trực tiếp.
- Kết chuyển doanh thu hoạt động
tài chính thuần sang TK 911 để
xác định kết quả kinh doanh.
xxx

xxx

Biểu 1.2 Sơ đồ hạch toán TK 515
TK 911

TK 515

Cuối kỳ kết chuyển thẳng
d.thu hoạt động tài chính

TK 111,112,138
Lãi tiền gửi ngân hàng

Lãi liên doanh được chia
TK 111,112,331
chiết khấu thanh toán
TK 111,112,131,3387
Lãi bán hàng trả góp


13

1.4 Kế toán thu nhập khác
1.4.1. Nội dung
Thu nhập khác gồm các khoản
- Thu nhập từ nhượng bán thanh lý TSCĐ.
- Thu tiền được phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng.
- Thu tiền các khoản nợ khó đòi đã xử lý xóa sổ.
- Các khoản thuế được NSNN hoàn lại.
- Thu các khoản nợ phải trả không xác định được chủ.
- Các khoản liên quan đến tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ không tính vào
doanh thu (nếu có).
- Thu nhập quà biếu, quà tặng bằng tiền, hiện vật của các tổ chức, cá nhân tặng
cho doanh nghiệp.

1.4.2. Tài khoản sử dụng
Kế toán sử dụng TK 711 “Thu nhập khác”
TK 711
- Số thuế GTGT phải nộp tính theo - Các khoản thu nhập phát sinh

phương pháp trực tiếp (nếu có).

trong kỳ.

- Kết chuyển thu nhập khác sang
TK 911.
xxx

xxx


14

Biểu 1.3 Sơ đồ hạch toán TK 711
TK 911
TK 711
Kết chuyển thu nhập

TK 111,112
Thu phạt khách hàng

khác vào TK 911

TK 338
Khoản thu phạt tính trừ vào
khoản nhận ký quỹ ký
cược ngắn hạn, dài hạn

TK 334
TK 111, 112

Thu được khoản phải thu
khó đòi đã xóa sổ
TK 3331
Được giảm thuế GTGT
phải nộp
TK 111, 112
Số thuế được hoàn lại
bằng tiền
TK 111, 112
Các khoản thừa chờ xử lý
phải nộp
TK 004
Ghi giảm khoản phải
thu khó đòi