Tiểu luận xử lý điểm nóng chính trị nghiên cứu về điểm nóng chính trị ở tỉnh bo kẹo nước cộng hoà dân chủ nhân dân lào

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sau khi đất nước được độc lập, nhân dân các bộ tộc Lào đang trong quá
trình thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược mà Đảng và Nhà nước Cộng hòa Dân
chủ nhân dân (CHDCND) Lào đề ra: Bảo vệ và xây dựng đất nước theo
hướng Xã hội chủ nghĩa (XHCN). Quá trình thực hiện hai nhiệm vụ nói trên
đã tạo điều kiện từng bước củng cố và nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng,
vai trò quản lý của Nhà nước.
Quá trình đổi mới qua 20 năm ở CHDCND Lào đã chứng tỏ rằng: đường
lối chính sách của Đảng và Nhà nước một lần nữa được khẳng định là đúng
đắn, tạo nên sự chuyển biến sâu sắc, to lớn và mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh
vực về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Từ nông thôn đến thành thị đều có
sự phát triển hơn trước, đời sống vật chất và đời sống tinh thần của nhân dân
ngày càng được nâng cao. Cở sở hạ tầng về kinh tế, văn hóa, xã hội đã được
củng cố, xây dựng hiện đại, tạo cơ sở cho nhân dân có tình đoàn kết gắn bó và
tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng.
Cùng với sự phát triển của đất nước và những thành tựu to lớn đã đạt
được trong quá trình đổi mới từ cơ chế kinh tế cũ (cơ chế quan liêu bao cấp)
sang nền kinh tế định hướng XHCN những năm vừa qua, CHDCND Lào cũng
có những khó khăn thách thức, tiêu cực làm cản trở sự phát triển của xã hội,
của đất nước. Trong đó có một số vấn đề gay cấn nổi lên ở những năm gần
đây là: Hoạt động chống phá Cách mạng của bọn phỉ; Vấn đề tranh chấp đất
đai; Vấn đề mua bán và vận chuyển ma túy... Những vấn đề đó đã trở thành
“điểm nóng chính trị” (ĐNCT) ở các địa phương trong cả nước. Điều này đã
gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự hoạt động lãnh đạo, sự quản lý của các tổ
chức Đảng, chính quyền các cấp từ Trung ương đến địa phương, ảnh hưởng
đến trật tự, an ninh, an toàn xã hội và đến đời sống của nhân dân.

1

Tỉnh Bo Kẹo là một trong 18 tỉnh trong cả nước đã chịu ảnh hưởng của
những vấn đề ĐNC nói trên. Là một tỉnh nhỏ, rừng chiếm 80% diện tích của
cả tỉnh, nhân dân còn nghèo khổ, khoảng cách về nông thôn và thành thị ngày
càng mở rộng, nhân dân phần lớn còn sống dựa vào tự nhiên, lạc hậu. Vì vậy ,

nếu không có những biện pháp ngăn ngừa và giải quyết tốt từ ban đầu các
ĐNCT, ở các cơ sở địa phương thì không thể nào bảo đảm được trật tự an
ninh, an toàn xã hội. Hơn nữa tỉnh Bo Kẹo là một địa phận có biên giới
giáp với hai nước có chế độ chính trị khác nhau là Thái Lan và Myanmar,
đồng thời trong lịch sử người ta gọi là "vùng tam giác vàng", là quê hương
của thuốc phiện, của ma túy. Do vậy, nếu không có những biện pháp ngăn
chặn hữu hiệu thì sẽ không giải quyết được tốt những ảnh hưởng xấu có thể
xảy ra.
Là một tỉnh có biên giới giáp với hai nước có chế độ chính trị khác
nhau, cho nên thường bị những âm mưu phá hoại của các thế lực bên ngoài
lọt vào hoạt động chống phá. Chúng dùng mọi cách để nắm lấy cán bộ,
công chức bị thoái hoá biến chất, các tầng lớp thanh niên, nhất là những
thanh niên nghiện hút, mua chuộc họ và biến họ thành tay sai để phục vụ
cho chúng...
Với lý do trên đây, bài tiểu luận: Nghiên cứu về điểm nóng chính trị ở
tỉnh Bo Kẹo nước Cộng hoà Dân chủ nhân dân Lào là nhằm xác định tính
chất, đặc điểm, nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm thực sự là một
vấn đề có tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn.

2. Mục đích, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu của đề tài
2.1.

Mục đích nghiên cứu

Đề tài khái quát những diễn biến, tính chất của ĐNCT đã xảy ra ở tỉnh

Bo Kẹo; Chỉ ra các nguyên nhân phát sinh các ĐNCT, từ đó rút ra những
bài học kinh nghiệm và đưa ra những dự báo và kiến nghị nhằm ổn định và
phát triển tỉnh Bo Kẹo ngày một bền vững.

2


2.2.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Khái quát diễn biến, quy mô, mức độ, tính chất của ĐNCT ở tỉnh Bo
Kẹo; Xác định rõ những nguyên nhân cơ bản làm nảy sinh các điểm nóng ở
Bo Kẹo. Từ đó nêu ra những bài học kinh nghiệm xử lý khi ĐNCT đã xảy
ra, kinh nghiệm xử lý hậu quả sau điểm nóng, kinh nghiệm ổn định chính
trị - xã hội làm cho ĐNCT không phát sinh.
2.3 Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu một số ĐNCT đã xảy ra ở tỉnh Bo Kẹo từ
năm 2010 đến nay.
3. Cở sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Đề tài dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lenin, tư tưởng Hồ
Chí Minh và tư tưởng Kay Sỏn Phôm Vy Hẳn về quyền lực chính trị và
quyền làm chủ đất nước của nhân dân các bộ tộc ở CHDCND Lào. Bài viết
còn dựa trên quan điểm của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào trong việc giải
quyết vấn đề dân tộc, vấn đề xóa đói giảm nghèo và vấn đề xây dựng “Bản
và cụm bản phát triển”. Đồng thời, đề tài còn dựa trên cơ sở kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội của Đại hội lần thứ VIII Đảng Nhân dân Cách mạng
Lào và Đại hội lần thứ III của Ban Chấp hành Tỉnh ủy tỉnh Bo Kẹo; và dựa
trên cơ sở tổng kết kinh nghiệm việc giải quyết ĐNCT của Ủy ban bảo vệ
trật tự, an ninh, an toàn xã hội cấp tỉnh Bo Kẹo.

Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu chung của chủ nghĩa Duy vật
biện chứng và chủ nghĩa Duy vật lịch sử của C. Mác – Ph. Angghen, kết hợp
với phương pháp khảo sát thực tế tình hình, từ đó phân tích, so sánh với
phương án giải quyết, xử lý tình huống ở cơ sở địa phương của tỉnh Bo Kẹo.

3


Chương 1

ĐIỂM NÓNG CHÍNH TRỊ Ở TỈNH BO KẸO – DIỄN BIẾN, XỬ
LÝ VÀ TÍNH CHẤT CHỦ YẾU
1.1.

TÌNH HÌNH CHUNG CỦA TỈNH BO KẸO

1.1.1. Vị trí địa lý và lịch sử hình thành của tỉnh Bo Kẹo
Bo Kẹo là một tỉnh nằm phía Tây Bắc của CHDCND Lào, phía Bắc và
Đông Bắc có biên giới giáp với tỉnh Luông Nặm Thà dài 100km, phía Đông
Nam giáp với tỉnh U Đôm Xay dài 110km, phía Nam giáp với tỉnh Xay Nha
Bu Ly dài 35km, phía Tây giáp với Vương quốc Thái Lan dài 145km, phía
Tây Bắc giáp với Mianmar dài 98km có sông Mê Kông ở giữa.
Tỉnh Bo Kẹo có tổng diện tích là 6.169km2, chiếm 4,51% của tổng diện
tích cả nước, là một tỉnh miền núi chiếm 82% diện tích của cả tỉnh. Về cơ cấu
gồm 5 huyện là: Mương Mơng, Ton Phượng, Huội Sài, Pác Thà, Pha U Đôm.
Cả huyện có 354 bản, có 25.623 ngôi nhà, dân số 145.919 người, trong đó nữ
là 73.606 người, mật độ dân số là 23 người/km2.
Trước năm 1975, Bo Kẹo có tên gọi là tỉnh Hua Khỏng, đây là căn cứ
chỉ huy quân sự của Mỹ đối với lính đánh thuê cả người Lào và người Thái
Lan, nhất là trong thời kỳ chiến tranh đặc biệt ở Đông Dương nói chung và ở

Lào nói riêng, và phục vụ cho chiến tranh ở vùng Xăm Thong – Long Chảnh
của tỉnh Xiêng Khoảng trong những năm đầu của thập niên 70, thế kỷ XX.
Sau năm 1975, Bo Kẹo là một địa phận thuộc tỉnh Luông Nặm Thà, có thị xã
Huội Sài là trung tâm huyện. Đến năm 1983, tỉnh Luông Nặm Thà tách ra
thành hai tỉnh là tỉnh Luông Nặm Thà và tỉnh Bo Kẹo
1.1.2. Một số thành tựu đạt được trong thời gian gần đây
Sau khi được phép thành lập một tỉnh riêng, cho đến nay Bo Kẹo đã trải
qua 3 lần Đại hội, Đại hội lần thứ nhất vào ngày 29-31/1/1994, Đại hội lần II
vào ngày 28-30/3/1999 và Đại hội lần thứ III vào ngày 8-10/6/2005.

4


Trong mỗi nhiệm kỳ của Đại hội, Ban Chấp hành Đảng uỷ của tỉnh đã
phán đấu lập những thành tích ngày một lớn hơn theo thế mạnh sẵn có của
tỉnh và được biểu hiện ở một số vấn đề trong bản báo cáo chính trị Ban Chấp
hành Đảng bộ tỉnh Bo Kẹo trong Đại hội lần thứ III là:
Quá trình thực hiện mục tiêu vĩ mô: Nói chung, với sự cố gắng của Đảng
bộ và chính quyền các cấp trong nhiệm kỳ của Đại hội lần thứ III của tỉnh đã
làm cho cơ sở kinh tế của tỉnh tiếp tục từng bước phát triển với tỷ lệ tăng
trưởng là 6,3%. Trong đó, tổng sản phẩm nông nghiệp tăng lên 1,04% trên
một năm và chiếm 55,33%, tổng sản phẩm công nghiệp - nghề thủ công tăng
lên 1,09% trên một năm và chiếm 10,19%, tổng sản phẩm dịch vụ tăng lên
1,07% trên một năm và chiếm 33,38%.
Thu nhập đầu người trong năm 2009 - 2010 là 363, 97 đô la Mỹ (USD),
nếu so với kế hoạch 5 năm (2005 – 2010) mà Đại hội lần thứ III đề ra là 600
USD/người thì vẫn chưa đạt được yêu cầu.
Những thành tựu giành được trong các lĩnh vực của đời sống xã hội:
Về lĩnh vực quốc phòng - an ninh:
Theo Nghị quyết Đại hội lần thứ II của Ban Chấp hành Tỉnh uỷ đã quy

định: " Tích cực phấn đấu làm cho tỉnh Bo Kẹo có trật tự an ninh về chính trị,
chú ý giải quyết vấn đề mất trật tự - an ninh biên giới. Chống và giải quyết
vấn đề mua bán, vận chuyển ma túy và những hiện tượng tiêu cực khác trong
xã hội" [18, tr.16], với đặc điểm và vị trí của tỉnh là một cửa ra - vào của một
số nước ASEAN và châu Á, tỉnh Bo Kẹo đã lãnh đạo thực hiện đường lối
quốc phòng - an ninh toàn dân, tập trung giải quyết những vùng ẩn dấu của
nhóm những người không tốt (bọn phỉ) gây mất trật tự, an ninh, an toàn xã
hội, nhất là ở các vùng biên giới với Thái Lan.
Đảng uỷ, ban chỉ huy các cấp, các đơn vị phải chú ý hơn nữa việc củng
cố, xây dựng lực lượng của mình và tạo mọi điều kiện cho lực lượng của
mình trở thành lực lượng vũ trang cách mạng vững mạnh.

5


Về lực lượng an ninh cũng đã tăng cường vai trò quản lý xã hội, chú ý
giải quyết những vấn đề tiêu cực trong xã hội, xây dựng lực lượng an ninh trở
thành lực lượng nòng cốt giữ vững trật tự an ninh ở cơ sở bản - làng.
Về lĩnh vực kinh tế:
Nhìn chung việc thực hiện các chỉ tiêu trong lĩnh vực kinh tế cũng đã có
nhiều vấn đề đạt được đáng mừng, làm cho con số tổng thu nhập tính theo đầu
người (GDP) có xu hướng tăng lên, tình hình khó khăn trong đời sống xã hội
của người dân từng bước được giải quyết. Để đảm bảo đời sống của dân, Tỉnh
uỷ tỉnh Bo Kẹo đã huy động thành lập vốn phát triển bản và cụm bản.
Cho đến nay đã có 78 bản và chiếm 23,03% của tổng số bản của tỉnh, có
tổng số vốn là 2. 067. 705. 720 kíp (tiền Lào). Số vốn đó đã góp phần làm cho
các bản và những gia đình còn khó khăn ngày một giảm xuống trong mỗi
năm. Cụ thể được biểu hiện trong một số lĩnh vực sau:
Về nông nghiệp và lâm nghiệp: Tỉnh uỷ tỉnh Bo Kẹo đã lãnh đạo và thực
hiện đường lối chính sách của Trung ương Đảng trong lĩnh vực này thành

những kế hoạch, những công trình cụ thể xuống huyện - bản nhằm mục đích
cơ bản là: Thúc đẩy, khuyến khích các gia đình nông dân các dân tộc sản xuất
lương thực thực phẩm, giảm và đi đến chấm dứt quá trình chặt rừng làm
nương, làm rẫy sang khuyến khích việc trồng trọt và sản xuất thành hàng hoá
tạo nguồn thu nhập cho nhân dân, đồng thời là chìa khóa để giải quyết xoá đói
giảm nghèo cho dân. Chẳng hạn, từ Đại hội lần thứ II Ban Chấp hành Tỉnh uỷ
cho đến nay đã thấy rằng: Việc khuyến khích sản xuất lương thực thực phẩm
trong cả tỉnh đã được đảm bảo bền vững, nhất là việc sản xuất lúa, từ tình
hình thiếu gạo ăn, hiện nay đã đủ ăn và có phần dư thừa, phần bán thành hàng
hoá. Cụ thể là "trong năm 2010 sản xuất lúa đạt tới 56.711 tấn, nếu so với
năm 2005 tăng lên 7.326 tấn, bằng 15% (tính trung bình đầu người là 391kg
thóc/người). Nếu so với quá trình sử dụng thì sẽ có gạo thừa ăn 7.111 tấn và
có khả năng xuất khẩu không dưới 3.000 tấn/năm" [1, tr.15].

6


Cùng với việc sản xuất lúa tỉnh Bo Kẹo còn động viên khuyến khích
nhân dân chăn nuôi các loại, đến nay đã có 20. 812 con trâu, 24. 123 con bò,
369. 489 các loại gia súc khác (2012). Tỉnh uỷ còn tích cực lãnh đạo việc thực
hiện kế hoạch chấm dứt quá trình chặt rừng làm nương rẫy kiểu di chuyển tõ
3. 304 ha xuống còn 738 ha. Trong khi đó diện tích ruộng tăng lên 13. 138 ha.
Trước Đại hội lần thứ III của tỉnh uỷ, Bo Kẹo có 3 nhà máy cưa gỗ nhưng do
tình hình chặt gỗ bừa bãi cho nên Bộ Chính trị đã ra quyết định số 311/BCT,
ngày 18/10/2004 chấm dứt việc chặt phá rừng và đóng cửa nhà máy cưa gỗ
trong cả nước, từ đó nhà máy cưa gỗ của tỉnh Bo Kẹo cũng ngừng hoạt động.
1.2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐIỂM NÓNG CHÍNH TRỊ
1.2.1. Khái niệm điểm nóng chính trị
Điểm nóng chính trị có những đặc trưng như: Đời sống xã hội trong trạng
thái không bình thường, bất ổn định, có lúc rối loạn; Sự phản ứng, xung đột của

đám đông, của các lực lượng không còn tự kiềm chế được trở thành sức mạnh,
áp lực chống đối lẫn nhau; Hành vi của đám đông đã vượt ra ngoài hoặc có khả
năng vượt ra ngoài khuôn khổ của pháp luật và chuẩn mực văn hóa đạo đức;
Diễn ra trong không gian và thời gian nhất định và có khả năng lan tỏa sang nơi
khác. Song “ Điểm nóng chính trị diễn ra trong lĩnh vực chính trị - xã hội khi
mà sự chống đối của đám đông quần chúng của lực lượng đối lập đã hướng
trực tiếp vào những người nắm giữ quyền lực chính trị, cơ quan quyền lực và
thể chế chính sách của chính quyền nhà nước” [21, tr.5].
Qua khái niệm trên chúng ta cần phải lưu ý là sự chống đối của lực
lượng đối lập có thể diễn ra trong 3 trạng thái sau:
Một là: Nhân dân chống đối.
Hai là: Bọn phản động chống đối.
Ba là: Bọn phản động kích động, lợi dụng nhân dân chống đối.
Trong trạng thái một, ĐNCT chứa đựng mâu thuẫn không đối kháng, đó
là mâu thuẫn trong nội bộ; cán bộ, chính quyền nhà nước của nhân dân không
7


làm tròn chức phận của mình, có quan liêu, tham nhũng, nhân dân đấu tranh
đòi cán bộ, chính quyền nhà nước phải làm đúng chức phận, phải loại trừ
quan liêu, tham nhũng.
Trạng thái thứ hai là chứa đựng mâu thuẫn đối kháng.
Trạng thái thứ ba là sự đan xen giữa mâu thuẫn đối kháng và mâu thuẫn
không đối kháng. Bọn phản động thường lợi dụng mâu thuẫn bộ tộc, tôn giáo,
mâu thuẫn giữa nhân dân với cán bộ đương chức đương quyền, lợi dụng và
mua chuộc những thanh, thiếu niên, kích động họ khiếu kiện, chống đối hoạt
động bạo loạn chống lại chính quyền nhà nước.
Trong thực thế ở CHDCND Lào nói chung và ở tỉnh Bo Kẹo nói riêng, các
điểm nóng xảy ra trong những năm qua khác với điểm nóng xảy ra ở Việt Nam
1.2.2. Quy trình xử lý điểm nóng chính trị

Qua nghiên cứu tổng kết kinh nghiệm thực tiễn một số điểm nóng chính
trị đã rút ra quy trình xử lý như sau:
Bước 1: Nắm tình hình, phân tích nguyên nhân và nhận dạng mâu thuẫn
Khi điểm nóng nổ ra, để có căn cứ cho những giải pháp đúng thì việc
nắm tình hình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, Do đó cần có những thông tin
chính xác về các mặt:
- Số lượng quần chúng tham gia biểu tình, chống đối, thành phần tham
gia, đối tượng tham gia, hình thức tổ chức lực lượng...
- Họ nêu những yêu sách gì? Những yêu sách ấy phải do những cơ quan
nào giải quyết?
- Ai là người cầm đầu? Số lượng những người quá khích?
- Những âm mưu thủ đoạn của họ là gì? Họ có quan hệ và được sự chỉ
đạo của các lực lượng phản động trong nước và ngoài nước hay không?
Phương thức nắm tình hình có thể thông qua chính quyền, các đoàn thể
quần chúng và cơ sở, dựa vào nhân dân, bằng nghiệp vụ của cơ quan công an,
cơ quan an ninh và các cơ quan khác. Phải chú ý bám sát địa bàn, thông tin kịp
thời những diễn biến về cơ quan thường trực để lập phương án xử lý. Trên cơ
8


sở tổng hợp thông tin về nhiều mặt, người chỉ huy và bộ phận tham mưu phải
đánh giá đúng nguyên nhân phát sinh ra điểm nóng. Đó là các nguyên nhân:
+ Nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan: Nguyên nhân
khách quan có thể do điều kiện kinh tế, xã hội gặp những khó khăn, do dân trí
thấp lại bị kẻ xấu, kẻ phản động lôi kéo, kích động... Còn nguyên nhân chủ
quan thuộc về những khuyết điểm, sai lầm của cán bộ, công chức, của chính
sách, thể chế của các cơ quan quyền lực và những người nắm giữ quyền lực.
+ Nguyên nhân bên trong và nguyên nhân bên ngoài: Nguyên nhân bên
trong thường được xem xét từ những mâu thuẫn nảy sinh trong phạm vi cơ sở,
địa phương hoặc trong phạm vi toàn quốc. Đó có thể là những mâu thuẫn về

sắc tộc, tôn giáo, sự bất công giữa các tầng lớp dân cư, giữa lao động và giới
chủ, giữa quần chúng nhân dân và cán bộ nắm giữ quyền lực... Còn nguyên
nhân bên ngoài có thể là do sự biến động lớp về kinh tế, chính trị, xã hội có
tính khu vực và toàn cầu tác động đến từng quốc gia, do sự tác động của các
lực lượng thù địch quốc tế...
+ Nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp: Nguyên nhân sâu xa
của ĐNCT có thể là do sự hận thù của những người lưu vong ở nước ngoài
móc nối tác động vào trong nước. Cũng có thể là do những thể chế, lề lối làm
việc theo kiểu cũ, chậm thay đổi, dễ phát sinh ra tiêu cực. Nguyên nhân trực
tiếp có thể là do cán bộ quan liêu, tham nhũng, mất dân chủ hoặc từ vấn đề
đất đai, phân hóa giàu nghèo, kỷ luật, kỷ cương không nghiêm...
Trên cơ sở phân tích các nguyên nhân, cần xác định mâu thuẫn của điểm
nóng: đối kháng hay không đối kháng; sự đan xen các mâu thuẫn; mức độ gay
gắt của các mâu thuẫn, từ đó xác định quan điểm phương châm chỉ đạo,
phương thức giải quyết, tổ chức lực lượng để xử lý điểm nóng.
Bước 2: Áp dụng biện pháp rút “ngòi nổ” và hạn chế sự lan tỏa sang nơi khác.
Trong lúc tình hình phức tạp, rối ren phải nhanh chóng thiết lập sự lãnh
đạo chỉ huy thống nhất. Quan trọng nhất là chọn được người đứng đầu có bản
lĩnh chính trị vững vàng, nghệ thuật chính trị mềm dẻo, thống nhất được các
9


quan điểm, tập hợp được lực lượng, kịp thời đưa ra những giải pháp cụ thể
nhằm “rút ngòi nổ” điểm nóng và hạn chế sự lan tỏa sang các nơi khác.
ĐNCT nổ ra, tình huống chính trị lúc này đặt ra vấn đề sống còn của
quyền lực chính trị ở những phạm vi và mức độ khác nhau. Thông thường ở
các cơ sở khi có ĐNCT xảy ra thì hệ thống chính trị ở đó trở nên rệu rã, suy
giảm về khả năng lãnh đạo thậm chí còn bị tê liệt hoàn toàn. Hệ thống chính
trị ở cấp cơ sở bị mất khả năng giải quyết, cán bộ cơ sở không đủ uy tín để
giải quyết, phải có sự hỗ trợ của cấp trên (huyện, tỉnh hoặc trung ương).

Nếu điểm nóng là cuộc đấu tranh của nhân dân có mục đích chống quan
liêu, tham nhũng hoặc phản đối những sai sót của cơ chế, thể chế chính trị thì
cần phải trực tiếp đối thoại với dân, sẵn sàng nhận khuyết điểm, có phương án
sửa chữa, chấp nhận và giải quyết kịp thời những yêu sách chính đáng của
quần chúng nhân dân.
Nếu điểm nóng là cuộc đấu tranh của nhân dân bị bọn phản động, kẻ xấu
lợi dụng, kích động, có mục đích lật đổ chính quyền hoặc để trả thù những
hiềm khích cá nhân... thì cách thức giải quyết phải hết sức mềm dẻo, linh hoạt.
Khi ĐNCT nổ ra chúng ta cần phải lựa chọn người cán bộ đại diện có đủ
khả năng tiếp xúc đối thoại với nhân dân, vừa trả lời những chất vấn của nhân
nhân, vừa giải thích tuyên truyền vận động nhân dân. Lúc này phải tập trung
sức mạnh của tổ chức Đảng, chính quyền các đoàn thể xã hội để mở cuộc
tuyên truyền vận động nhằm phân hóa lực lượng, cô lập những kẻ cầm đầu
quá khích, lôi kéo những người dân đang lưỡng lự về phía mình, khuyến
khích những người tích cực và giáo dục cảm hóa những người tiêu cực gây
mất trật tự xã hội, răn đe và trừng trị những người có hành vi quá khích.
Từ vấn đề phân tích trên, để giải quyết trong bước này chúng ta cần lưu
ý hai giải pháp cơ bản là: Tìm cách giải tán đám đông và xử lý đúng người
cầm đầu. Việc giải tán đám đông cũng tùy thuộc và điều kiện và yêu sách cụ
thể của quần chúng. Nếu yêu sách của quần chúng là chính đáng thì có thể
chấp nhận đồng thời giải quyết kịp thời những vấn đề có thể giải quyết được.
10


Còn những vấn đề chưa giải quyết ngay được cầm cam kết với quần chúng sẽ
sớm đưa ra xem xét giải quyết. Kinh nghiệm thực tế ĐNCT trong việc khai
thác ngọc bích ở tỉnh Bo Kẹo cho thấy lãnh đạo tỉnh và cơ quan chức năng
làm đúng như vậy và đám đông quần chúng đã tự giải tán.
Cùng với việc giải tán đám đông quần chúng, việc xử lý người cầm đầu
cũng là một vấn đề hết sức quan trọng. Đối với người cầm đầu trước hết ta

phải nhận xét xem là đại diện cho lợi ích chính đáng cho nhân dân hay không,
hay là người đúng đầu là những phần tử xấu, là tay sai của bọn phản cách
mạng kích động quần chúng nhân dân gây nên bất ổn định, rối loạn xã hội.
Nếu người đứng đầu là phần tử xấu, là bọn phản động thì to có thể xử lý ngay
mới giải tán được đám đông quần chúng.
Cả hai biện pháp trên có quan hệ mật thiết với nhau. Người đứng đầu chỉ
dựa vào đám đông quần chúng mới có sức mạnh. Ngược lại, đám đông quần
chúng chỉ có sức mạnh khi có tổ chức, có người đứng đầu.
Ngoài hai phương pháp cơ bản là giải tán đám đông quần chúng và xử lý
đúng người cầm đầu thì việc ngăn ngừa nguy cơ không cho điểm nóng lan tỏa
sang nơi khác cũng là một vấn đề cần phải được giải quyết. Trong thực tế, khi
điểm nóng xảy ra ta thường chuẩn bị ít nhất là ba phương án giải quyết. Lúc
đầu phải tìm cách giải quyết theo phương án tốt nhất, tránh xung đột bạo lực.
Nếu nhưu giải quyết theo phương án một mà tình hình càng thêm phức tạp thì
có thể chuyển sang phương án thứ hai hoặc thứ ba... Có những phương án xử
lý tình huống xấu nhất để khi xảy ra có thể ứng phó kịp thời, không bị rơi vào
tình trạng bị động và kiềm chế không cho điểm nóng bùng phát lớn, lan tỏa
sang nơi khác.
Bước ba: Khắc phục hậu quả khi điểm nóng được dập tắt.
Khi giải tán được đám đông và xử lý những người đứng đầu thì điểm
nóng về cơ bản đã được dập tắt. Công việc tiếp theo là phải áp dụng những
giải pháp để đưa xã hội trở lại hoạt động ổn định, bình thường. Giải quyết
những hậu quả của điểm nóng để lại, khắc phục những thiệt hại về người và
11


của, tiến hành xử lý nghiêm minh những người có sai phạm trên cơ sở pháp
luật và chuẩn mực văn hóa đọa đức. Tổ chức lại sản xuất, đảm bảo ổn định
đời sống kinh tế, nâng cao mức sống cho nhân dân, không người nâng cao
trình độ dân trí, trình độ hiểu biết pháp luật. Tích cực sửa chữa những thiếu

sót đi đôi với việc thực hiện kỷ cương pháp luật vững mạnh.
Bước 4: Rút kinh nghiệm, dự báo tình hình và áp dụng những giải pháp
để điểm nóng không tái phát.
Sau khi xử lý điểm nóng cần tiến hành đánh giá rút kinh nghiệm về tất cả
các mặt; vai trò cán bộ lãnh đạo, phương thức lãnh đạo chỉ đạo của Đảng, Nhà
nước, tổ chức quyền lực trong hệ thống chính trị, chính sách, thể chế và pháp
luật của Nhà nước. Việc giữ vững quyền lực chính trị không phải chỉ nắm giữ
trong một thời gian nhất định nào đó mà nắm giữ phải bền vững lâu dài. Xử lý
tình huống chính trị tốt nhất là biết lường trước những khả năng của tình
huống sẽ xảy ra và có những biện pháp phòng ngừa và phòng ngừa từ ban đầu
thì mới có thể giải quyết được tình huống.
Trên cơ sở đánh giá các vấn đề một cách khách quan và cụ thể có thể dự
báo tình hình xem điểm nóng có thể tái phát trở lại hay không? Mức độ tái
phát như thế nào? Xu hướng tái phát ra sao? Tái phát theo chiều hướng giảm
dần hay ngày càng nghiêm trọng hơn? Cần phải áp dụng những giải pháp gì
để điểm nóng không thể tái phát?
1.3. DIỄN BIẾN VÀ XỬ LÝ MỘT SỐ ĐIỂM NÓNG CHÍNH TRỊ
Ở TỈNH BO KẸO NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
1.3.1 Diễn biến và xử lý điểm nóng chính trị về việc khai thác mỏ
ngọc bích từ năm 2002 đến nay
1.3.1.1. Diễn biến
Ngọc bích ở tỉnh Bo Kẹo, CHDCND Lào đã có từ lâu, nhưng qua
nghiên cứu thì mới được đưa vào khai thác vào nửa cuối những năm 60 của thế
kỷ XX. Việc khai thác trước đây vẫn là hình thức thô sơ, bằng cuốc, xẻng do
12


đó không đào được rộng, được sâu, đến năm 1988 tức là sau đổi mới được hai
năm Chính phủ mới có chỉ thị cấm cho cá nhân khai thác bừa bãi, chỉ có các
công ty, xí nghiệp Nhà nước mới được phép khai thác. Đến cuối năm 1988, qua

quá trình khảo sát nhiều lần, Đảng và Nhà nước Lào mới cho Cộng hòa Sức
đến đầu tư khai thác đầu tiên với thời hạn là 10 năm. Sau hết thời hạn 10 năm,
thì Bộ Năng lượng và Tài nguyên khoáng sản mời được Công ty Trêm Mai
Ninh của Australia đến đầu tư và khai thác theo Quyết định số 65/TTCP, ngày
1/2/1998 với thời hạn cũng là 10 năm. Công ty Trêm Mai Ninh vẫn tiếp tục
khai thác nối tiếp phần Cộng hòa Séc đã khai thác trước từ thị xã mở rộng ra
ngoài và nằm ở vùng đất thuộc huyện Huội Sài của tỉnh Bo Kẹo.
Thị xã Huội Sài vừa là trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện
Huội Sài đồng thời là trung tâm các cơ quan của tỉnh cũng nằm ở đó. Theo
thống kê của huyện, Huội Sài có tổng diện tích là 2.416km 2, có 109 bản và
chia thành 16 cụm bản phát triển, có 9.985 ngôi nhà, dân số là 55.641 người
trong đó nữ giới là 28.750 người, mật độ dân số là 23 người/km2 (2010).
Với tổng diện tích là 2.416km2, theo khảo sát của Bộ Năng lượng và
Tài nguyên khoáng sản Lào – Australia cho rằng vùng đất có ngọc bích có tới
32km2 và chiếm 7,55% của vùng đất của cả huyện, và tới nay mới chỉ khai
thác được 29,59 héc ta diện tích và chiếm vùng đất của 9 bản phát triển của
huyện đó là:
1. Bản May Phu Kha
2. Bản Na Le
3. Bản Chom Chúc
4. Bản Thông Sẻng Chăn
5. Bản Xay Cha Lơn
6. Bản Xiêng Ngăm
7. Bản Nạm Toi
8. Bản Đon Nhanh
9. Bản Huội Sa La
13


Cả 9 bản nói trên vốn là người nông dân chính thống, họ có nghề nghiệp

làm ruộng từ lâu đời, nhưng từ năm 1998 Công ty Trêm Mai Ninh đến khai
thác ngọc bích trên đồng ruộng của dân, song không lấp đất lại khiến cho dân
không làm được ruộng, do đó người dân khiếu kiện tố cáo Công ty Trêm Mai
Ninh với các cơ quan Nhà nước để giải quyết chính đáng cho dân.
Theo hợp đồng khai thác giữa Công ty với chính quyền địa phương là:
chỗ nào nằm trong vùng đất khai thác theo khảo sát thực tiễn ban đầu thì dù
sẽ là đồng ruộng, đất vườn, các loại cây công nghiệp, cây hoa quả... đều phải
được đền bù, riêng ruộng của nhân dân là phải đền bù cho dân theo kết quả
thu hoạch của từng năm. Ví dụ: Nhà của ông A có một mảnh ruộng và mỗi
năm làm ruộng thu được 4 tấn thóc thì Công ty họ phải mua thóc cho ông A
mỗi năm 4 tấn thóc, cho đến khi khai thác xong và lấp đất lại cho họ thành
ruộng như cũ thì khi đó mới hết hợp đồng.
Vào những năm đầu hoạt động là năm 1998, 1999, 2000 thì Công ty khai
thác tốt và đền bù thỏa đáng, kịp thời, nhưng dần dần về sau có những vấn đề
như: thuê xe mà không trả tiền xe, không trả tiền công cho công nhân, sau khi
khai thác trên ruộng của dân cũng không lấp đất lại, vườn cây, hoa quả không
được đền bù...
Với tình hình trên Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 05/TT ngày
1/2/2000 thành lập đoàn thanh tra đi thanh tra toàn diện quá trình hoạt động
khai thác ngọc bích của Công ty Trêm Mai Ninh ở tỉnh Bo Kẹo. Qua thanh tra
khẩn cấp lần 1 và theo biên bản ghi ngày 8/3/2000 cho thấy: Công ty còn nợ
như sau:
1. Từ tháng 10 năm 1999 cho đến nay vẫn chưa trả tiền lương cho 181
công nhân và tiền công hàng ngày cho 21 công nhân với tổng số tiền là
142.924,14USD.
2. Tiền thuê xe của cá nhân và các công ty khác tổng cộng là
422.626,53USD.

14

3. Tiền đền bù diện tích ruộng, vườn, cây công nghiệp và cây ăn quả của
nhân dân với số tiền là 154.034,14USD.
4. Viên ngọc chưa được phân loại có 95kg và đất cát chưa sáng có hơn
2000m2
5. Ngoài ra còn nợ vật liệu xây dựng mà thanh tra lần một chưa có số
liệu rõ ràng.
Sau kết quả thanh tra ban đầu lần một và trình lên Thủ tướng Chính phủ,
đến ngày 17/7/2000 Thủ tướng Chính phủ ra chỉ thị số 07/TT giao cho Chủ
tịch tỉnh Bo Kẹo quyết định đình chỉ hoạt động của Công ty Trêm Mai Ninh
và thu lại tất cả tài sản của Công ty vào kho cất giữ.
Từ khi Công ty bị đình chỉ hoạt động, ông JED ERICSON Giám đốc
Công ty Trêm Mai Ninh tìm mọi cách để trốn khỏi nước Lào, ngày
21/11/2000 ông và vợ trốn qua cầu sông Mê Kong ở thủ đô Viêng Chăn cùng
với 95kg ngọc bích, nhưng không thành, ông và vợ đã bị bắt giữ.
Từ tháng 7 năm 2000 đến năm 2002 mọi vấn đề của Công ty không được
xử lý và giải quyết, nhân dân bất mãn vì những lợi ích của họ không được đền
bù cho nên họ đề nghị, khiếu nại với các cơ quan hữu quan của Nhà nước,
nhiều lần nhưng vẫn không được giải quyết thỏa đáng để dây dưa, kéo dài từ
năm này đến năm khác. Nhân dân không có ruộng làm, từ đó người dân mất
lòng tin với Đảng, với chính quyền Nhà nước. Đến ngày 24/8/2002 nhân dân
đã tập hợ 47 người tới Sở Thương binh xã hội của tỉnh đòi Nhà nước trả tiền
lương, tiền công, tiền đền bù và lấp đất lại thành ruộng như cũ cho nhân dân
có ruộng để làm.
Với tình hình trên, Sở Thương binh xã hội đã báo cáo lên Văn phòng
tỉnh uỷ và Chủ tịch tỉnh xin ý kiến giải quyết. Sau được sự chỉ đạo của lãnh
đạo tỉnh, Chủ tịch tỉnh hứa với dân sẽ sớm khắc phục và giải quyết những vấn
đề đặt ra của dân.Mặt khác nhân dân cũng cảm thấy sợ hãi, đồng thời người cầm
đầu chạy trốn trước cho nên sau mét tiếng đồng hồ nhân dân cũng đã giải tán.

15


Sau sự kiện ngày 24/8/2002 cho đến nay, ngoài việc lấp đất làm ruộng
lại cho dân thì các khoản nợ khác vẫn chưa được giải quyết. Theo kết quả
thanh tra chính xác lần cuối đã lập biên bản ngày 22 - 24/1/2007 cho thấy: Số
tiền công của Công ty Trờm Mai Ninh vẫn còn nợ với người khác tất cả còn
839.520, 78USD, trong đó: [4, tr. 2]
- Tiền thuê phương tiện và máy móc là: 255.741, 42 USD
- Tiền nợ vật tư văn phòng phẩm là 12.521,95USD
- Tiền vật liệu xây dựng và vật liệu sửa chữa là 160.783,22USD
- Tiền thuê nhà là 2.357,16USD
- Tiền đền bù và lấp đất lại 154.034,14USD, trong đso đã trả
58.633,23USD.
- Tiền lương và tiền công hàng ngày là 142.924,28USD
- Tiền lệ phí mặt bằng khai thác là 111.158,61USD.
Hiện nay số tiền còn nợ đó chưa biết sẽ được ai, cơ quan nào, bộ phận
nào giải quyết cho người dân, vì sau khi ông JEDERICSON bị bắt thì Công ty
đó cũng bị phá sản.
Đây là ĐNCT đầu tiên ở tỉnh Bo Kẹo kể từ khi đất nước được giải phóng
và chia tách ra từ tỉnh Luông Nặm Thà thì chưa lần nào xảy ra điểm nóng như
trên. Nếu xét theo khái niệm về ĐNCT, về tính chất cũng như diễn biến của nó
thì ĐNCT xảy ra ở tỉnh Bo Kẹo chưa phải là điểm nóng theo đúng nghĩa của
nó, do vậy việc xử lý nó cũng khác với quy trình xử lý của các ĐNCT khác.
1.3.1.2 Về xử lý điểm nóng chính trị trong việc khai thác ngọc bích ở
tỉnh Bo Kẹo
Quá trình khai thác ngọc bích của Công ty Trêm Mai Ninh ở tỉnh Bo
Kẹo bước đầu đã được tiến hành rất tốt, được nhiều người dân ủng hộ và hợp
tác. Vì khá nhiều hộ gia đình có đất, có ruộng nằm trong diện tích khai thác
của Công ty phần lớn hài lòng do đất hoặc ruộng của gia đình đó không bằng

phẳng (đất đồi, đất cao), sau khi Công ty khai thác rồi lấp lại cho thì mặt đất
được phẳng, thậm chí rộng thêm. Nhưng đến cuối năm 2002 thì đã bắt đầu có
16


những dấu hiệu không tốt trong hoạt động của Công ty, ví dụ như: công nhân
làm việc không được hưởng lương, không trả tiền thuê xe, không đền bù đất
đai, hoa màu cho dân... Nhân dân bất bình và khiếu nại, tố cáo với Công ty
nhưng không được giải quyết dẫn đến điểm nóng nổ ra.
Khi điểm nóng nổ ra, tình hình rất khẩn cấp, vì đám đông người dân đã
xông tới trụ sở làm việc của cơ quan Nhà nước, tạo ra tình huống cấp thiết,
căng thẳng cho người lãnh đạo, quản lý phải bình tĩnh tiếp cận như thế nào để
nhận thức đúng đắn tình hình và nhanh chóng đưa ra những biện pháp đúng,
kịp thời để giải quyết vấn đề.
Giải quyết tình huống ở đây theo nguyên tắc:
Trước hết phải phân tích những yêu sách của đám đông quần chúng nêu
ra, họ cần và đang đòi hỏi những lợi ích gì (kinh tế, chính trị hay văn hóa...).
Nếu yêu sách của quần chúng nhân dân là chính đáng thì tình huống có về đề
bắt nguồn từ sai lầm, khuyết điểm của lực lượng cầm quyền, của cơ quan
quyền lực hoặc thể chế chính sách của Nhà nước. Có thể yêu sách của quần
chúng lúc khởi đầu là chính đáng nhưng do sự kích động hoặc có thể do kẻ
địch lợi dụng dẫn đến những đòi hỏi quá đáng mà không sao giải quyết được.
Muốn giải quyết những tình huống như vậy, cần phải trở lại yêu sách ban đầu
của họ.
Thứ hai cần phải phân tích bản chất của người cầm đầu đám đông quần
chúng: Người đúng đầu có thể là người xuất đầu lộ diện, đi đầu trong đám
biểu tình, khiếu kiện. Nhưng cũng có trường hợp là kẻ giấu mặt, trá hình đứng
đằng sau chỉ huy những người hung hăng quá khích. Chỉ khi tìm đúng người
đứng đầu, phân tích rõ bản chất của anh ta thì mới lấy được bản chất của điểm
nóng và mục tiêu của cuộc đấu tranh ẩn giấu đằng sau những yêu sách của

quần chúng.
Nếu người đứng đầu là kẻ xấu, kẻ phản động thì những yêu sách của
quần chúng nêu ra thường ẩn chứa những ý đồ chính trị, từ những yêu sách
này họ sẽ lần tới những yêu sách khác và cuối cùng đi đến lật đổ chính quyền.
17


Nếu người đứng đầu là người tốt, địa diện cho lợi ích của nhân dân thì yêu
sách của quần chúng thường là chính đáng. Mục tiêu đấu tranh của họ là thực
hiện dân chủ và công bằng xã hội.
Thứ ba, phân tích tâm lý, hành vi của đám đông quần chúng: Trong đám
đông quần chúng thường có hai khuynh hướng gắn với hai bộ phận khác nhau:
- Khuynh hướng thứ nhất: Do tâm lý của một bộ phận quần chúng đã ở
trong tình trạng bất bình thường cao độ, không còn tự kiềm chế được đã dẫn
đến những hành vi bột phát, quá đà, hình thành nên bộ phận được coi là
những người quá khích. Bộ phận này còn có thể bao gồm những người có tiền
án, tiền sự, bất mãn với chính quyền, những người do kẻ địch lợi dụng.
- Khuynh hướng thứ hai: Quần chúng bị độnghùa theo, do nhẹ dạ cả tin,
do sự ngộ nhận hoặc bị ép buộc. Nhóm đối tượng này chiếm một bộ phận
không nhỏ trong đám đông và họ dễ dàng bị tan rã nếu được giải thích, tuyên
truyền, thuyết phục làm rõ đúng sai, hoặc bị sức ép xử lý kiên quyết đúng đắn
của các cơ quan quyền lực.
Khi nhận thức được hai khuynh hướng trên, sẽ giúp chúng ta bình tĩnh
xử lý trước đám đông và tìm ra được nhiều giải pháp đúng.
Trên thực tế, việc xử lý ĐNCT xảy ra trong việc khai thác ngọc bích ở
tỉnh Bo Kẹo là chưa đến mức khó khăn phức tạp, vì mục đích của dân chỉ đòi
hỏi với Công ty Trêm Mai Ninh là đền bù những thiệt hại cho nhân dân ( trả
lương, trả tiền công, đền bù cây trồng và lấp đất thành vườn, thành ruộng như
cũ cho nhân dân), ngoài ra không có mục đích khác. Trên cơ sở nắm được
tình hình trên, tỉnh ủy tỉnh Bo Kẹo đã phải chịu trách nhiệm với nhân dân

trước sự rối loạn, tan rã của Công ty và phải chi một khoản tiền là
58.633,23USD để đền bù lấp đất lại cho nhân dân trước. Còn những khoản
khác thì phải chờ sau báo cáo kết quả thanh tra cho Trung ương và quyết định
của Bộ Tài nguyên Khoáng sản và Bộ Kế hoạch – Đầu tư. Vì khi hợp đồng
khai thác, quyết định cho phép khai thác là Trung ương và Bộ Tài nguyên
Khoáng sản là cơ quan hợp đồng và quyết định cấp phép. Còn ở chính quyền
18


địa phương chỉ quản lý mặt bằng, bố trí diện tích, cung cấp nhân công và thu
các khoản lệ phí theo pháp luật quy định.
Nhưng trên thực tế, vấn đề đến nay vẫn chưa được giải quyết triệt để,
mặt khác Công ty bị phá sản. Do đó vấn đề đặt ra là ai sẽ chịu trách nhiệm
giải quyết? Việc giải quyết những vấn đề trên cũng không nằm ngoài nhiệm
vụ của các tổ chức Đảng, Nhà nước. Trong đó vấn đề cần được giải quyết
trước hết là ruộng đất. Diện tích mà Công ty đã được khai thác tổng cộng
29,59 héc ta, trong khi mới chỉ lấp lại cho dân 17,59 héc ta, còn 12 héc ta đến
nay vẫn chưa được lấp cho dân. Thứ hai là Công ty nợ 839.520,78USD, trong
đó nợ Nhà nước là 111.158,61USD và nợ cá nhân là 728.362,17USD. Số nợ
với cá nhân mới chỉ trả 58.633,23USD.
Với tình hình trên Tỉnh ủy tỉnh Bo Kẹo khẩn trương tìm cách xử lý thích
hợp mà trước hết là tập hợp nhân dân, giáo dục, tuyên truyền và chỉ rõ cho
nhân dân hiểu nguyên nhân và nguồn gốc của vấn đề, từ đó phân tích vấn đề
nào cần giải quyết trước mắt, vấn đề nào phải giải quyết lâu dài... Khó khăn
trước mắt là Nhà nước không những không đòi được nợ của Công ty mà còn
phải chi một khoản tiền là 95.400,91USD để lấp đất cho nhân dân có ruộng để
canh tác, ổn định đời sống và yên tâm lao động. Còn vấn đề Công ty với tỉnh,
với địa phương là vấn đề giữa Công ty và Nhà nước nên giải quyết sau.
1.3.2. Diễn biến và xử lý điểm nóng chính trị ở cụm 13 bản thuộc
biên giới đất liền với Thái Lan của huyện Pác Thà, tỉnh Bo Kẹo

1.3.1.2. Về diễn biến của điểm nóng
Pác Thà là một trong 5 huyện thuộc tỉnh Bo Kẹo, là một huyện nằm ở
phía nam của tỉnh, phía bắc của huyện có biên giới giáp với huyện Huội Sài,
phía đông và đông bắc giáp với huyện Phà Y Đôm, phía nam và đông nam
giáp với tỉnh Xiềng Rai của Vương quốc Thái Lan (trong đó có cụm 13 bản là
điểm nóng)
Huyện Pác Thà có tổng diện tích là 755km 2 có 44 bản và được chia thành
6 cụm bản phát triển, cả huyện có dân số là 17.092 người, trong đó có nữ giới
19


là 8.252 người, có 2.928 ngôi nhà (2010), là một huyện miền núi chiếm 80%
của diện tích cả huyện, có mật độ dân số là 23 người/km2.
Cụm 13 bản có tổng diện tích là 360km 2, dân số là 5.913 người, trong đó
nữ giới là 2.915 người, có 992 ngôi nhà (2010).
Một số điều kiện về kinh tế, xã hội ảnh hưởng đén việc phát sinh ra điểm nóng:
Về đất đai: Đất đai ở vùng 13 bản phần lớn là núi cao hiểm trở, không có
đồng bằng, nếu có cũng chỉ có ở dọc theo hai bên bờ sông núi và ở một số nơi
bên bờ sông Mê Kông, nhưng đất ở đây là đất phù sa, màu mỡ. Cả diện tích
cụm 13 bản là 360km2, đất sản xuất chỉ có 760,59 héc ta, trong đó đất làm
ruộng là 460,242 héc ta và đất làm nương rẫy lưu động và cố định là 112,55
héc ta.
Về nông nghiệp: Huyện đã khuyến khích nhân dân tích cực sản xuất với
hình thức củng cố tổ chức sản xuất với hai chiều, tức là một đầu là khuyến
khích sản xuất và một đầu là tổ chức thu mua. Để phục vụ trong việc sản xuất,
huyện đã có chính sách cho nhân dân nhập khẩu các loại phương tiện mà
không phải đóng thuế như máy cày ruộng, máy tuốt lúa... Do trong sản xuất
có máy móc, với diện tích trồng lúa 573,127, héc ta (cả ruộng và nương cố
định) hàng năm đã thu hoạch được trung bình 3.510kg/ha thóc, tính trung
bình được 340kg thóc/người/năm. Ngoài trồng lúa ra cả 13 bản còn có diện

tích trồng cây công nghiệp 30 héc ta, trồng cây ăn quả 47 héc ta, trồng các
loại thực vật ngắn hạn 20 héc ta (lạc, đậu, ngô, vừng, gừng,...). Ngoài việc sản
xuất nông nghiệp, người dân ở đây còn không tham gia sản xuất chỉ làm nghề
buôn bán hàng ngày.
Về thu nhập của người dân: Theo bảng tổng kết năm 2010-2011 của
huyện và tỷ lệ thu nhập của vùng thì có gia đình thu nhập thấp nhất là
1.000.000 kíp (đơn vị tiền tệ của Lào) và có gia đình thu nhập cao là
5.506.000 kíp, nếu tính bình quân đầu người là 3.253.000 kíp/người/năm và
bằng 325,30USD.

20


Về giáo dục - y tế: Cả cụm có 13 trường tiểu học cơ sở ( mỗi bản là một
trường), nhưng cũng có bản vì lý do về số học sinh ít nên có trường chỉ có đến
lớp 3 hoặc lớp 4 ( trường tiểu học ở Lào là từ lớp 1 – 5), và có một trường
trung học cơ sở ( từ lớp 6 – 8). Có 46 giảng viên, trong đó có 7 giảng viên dạy
trường trung học. Có 2 trạm y tế, trong đó có 22 y tá phục vụ điều trị, có 5
thầy thuốc bắc và 13 cửa hàng bán thuốc tư nhân.
Về tổ chức cơ sở Đảng và chính quyền địa phương: Ở cụm 13 biên giới
đất liền có 3 tổ Đảng. Tổ thứ nhất là ở bản Kon Tưn, có 12 đảng viên, trong
đó có 5 đảng viên dự bị. Tổ thứ hai là ở bản Cảnh Phạc, có số đảng viên là 13
đồng chí, trong đó đảng viên dự bị là 1 đồng chí. Ngoài ra bản trắng chưa có
đảng viên là 8 bản.
Về chính quyền địa phương: Ở mỗi bản có 1 đồng chí là Chủ tịch bản và
có 1 hoặc 2 Phó chủ tịch bản tùy theo số dân của bản nhỏ hay lớn, mà ở đây
cả cụm có Chủ tịch và Phó chủ tịch tổng là 35 đồng chí. Ở mỗi bản đều có các
tổ chức quần chúng như Mặt trận Lào It Sa La, Thanh niên nhân dân các
mạng Lào, Hội phụ nữ Lào và một tổ hòa giải, giải quyết các vấn đề của bản.
Ngoài chính quyền địa phương thì ở mỗi cụm bản huyện đã tổ chức cán bộ

của huyện từ 4 – 5 người có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn, riêng ở cụm 13
bản này có 5 người trong đó phó bí thư huyện ủy làm Trưởng ban chỉ đạo.
Hiện nay tỉnh Bo Kẹo đang chú ý tích cực trong việc xây dựng bản và
cụm bản phát triển, vì với kinh nghiệm thực tiễn việc tập hợp bản nhỏ nhiều
thành một bản lớn và nhiều bản có điều kiện gần nhau thành 1 cụm bản phát
triển là một vấn đề có ý nghĩa chiến lược quan trọng trong quá trình đổi mới ở
Lào hiện nay.
Nói chung về bản, bản lớn hay cụm bản đều là tổ chức cấp cơ sở trong
hệ thống hành chính ở địa phương, là nơi có trách nhiệm phổ biến và tổ chức
thực hiện mọi đường lối, chính sách của Đảng, nề nếp pháp luật, kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội và các công trình khác mà Chính phủ cũng như
chính quyền địa phương đề ra. Việc xây dựng bản thông thường hay xây dựng
21


bản lớn thành bản phát triển hay cụm bản phát triển là sự nâng cấp thêm một
bước trong việc xây dựng cơ sở chính trị toàn hiện nhằm nâng cao đời sống
xã hội của nhân dân, tránh sự kích động, xúi giục, chia rẽ của kẻ địch.
Vùng 13 bản trước giải phóng đất nước vốn là căn cứ địa quân sự của
địch, là nơi tập huấn, diễn tập của quân ngụy Viêng Chăn ở phía bắc Lào,
đồng thời là nơi tập trung của lính đánh thuê Thái Lan nhằm hỗ trợ cho quân
ngụy Viêng CHăn đánh vào phía bắc của Lào. Sau giải phóng cho đến nay,
vùng 13 bản này luôn luôn là đối tượng phá hoại, chiếm đóng của Mỹ và quan
chức cầm quyền Thái Lan. Họ có âm mưu, thủ đoạn phân chia vùng này thành
“ hai vùng, hai lực lượng” đối lập. Do đó hàng năm bọn phỉ ( nay gọi là
“nhóm người không tốt”) được chính quyền, quan chức địa phương Thái Lan
nuôi dưỡng, giúp đỡ đã thường xuyên hoạt động chống phá tỉnh Bo Kẹo nói
chung và huyện Pác Thà nói riêng mất ổn định về chính trị - xã hội, không có
thời gian để lao động sản xuất và phát triển kinh tế.
Bọn “nhóm người không tốt” dưới sự chỉ đạo, nuôi dưỡng của Mỹ và

quan chức cầm quyền Thái Lan đã hoạt động lọt vào phối hợp với những
người từng là cán bộ đã mất đạo đức, thoái hóa biến chất, phối hợp với nhân
dân đã từng có án mua bán, vận chuyển ma túy ở địa phương và các nơi khác
đến ở địa phương này, kích động họ hoạt động chống phá cách mạng, chống
phá chính quyền địa phương ở vùng 13 bản nói trên.
Kế hoạch của bọn “nhóm người không tốt” là nhằm cắm cờ của họ ở trên
đồi núi có chiến lược quân sự hoặc chỗ nào có điều kiện rồi bằng mọi cách để
gây ra tiếng nổ ( súng, đạn, mìn...) sau đó triệu tập nhân dân để tuyên truyền,
xuyên tạc đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước ta, rồi quay phim lấy
hình ảnh đó đưa ra vô tuyến truyền hình Thái Lan, từ đó công bố và kêu gọi
các nước trên thế giới nhất là các nước đồng minh của họ giúp đỡ và đồng
thời công nhận là ở CHDCND Lào có “hai vùng, hai lực lượng” đối lập.
Trong giai đoạn tiến hành kế hoạch xây dựng cơ sở chính trị, tiếp tục
nắm tình hình và nhiều số liệu cần thiết, chú trọng công tác tư tưởng, đồng
22


thời đang là thời điểm nghỉ tết cổ truyền Bun Py May của Lào, lúc đó ban chỉ
đạo từ tỉnh, từ huyện ai nấy đều về ăn tết với gia đình, còn việc ở cơ sở tạm
thời giao cho tổ chức và đội du kích của từng bản quản lý, chỉ huy.
Bọn “nhóm người không tốt” nắm được tình hình là khi Ban chỉ đọa xây
dựng cơ sở chính trị đều về nhà, trước những thời cơ đó họ đã phối hợp với
dân mà họ lôi kéo được gây ra tiếng nổ (ném lựu đạn, bắn súng), diễn biến cụ
thể như sau:
- Ngày 10/4/2010 có hai người dân ở bản Huội May Sang, trong đó có
một nam và một nữ. Cả hai đều là họ hàng đồng thời cùng hoạt động phục vụ
cho “nhóm người không tốt”. Hai người này đã sang Thái Lan nhận nhiệm vụ,
kế hoạch tấn công bản Huội May Sang, bản Chiềng Tong và bản Đông. Sau
khi nhận nhiệm vụ tấn công, đến chiều ngày 12/4/2010 hai người này mới từ
Thái Lan về nhà. Hôm trở về nhà, theo tin được biết họ còn nhận đồ đạc để

phục vụ cho việc tấn công, mang về giấy ở rừng gần bản.
- Đến 15h15 ngày 14/4/2010, bọn “nhóm người không tốt” (có 4 người)
đã ném bộc phá (trọng lượng 1,2kg) vào trạm kiểm tra của công an ở bản
Đông. Nhưng do không có kỹ thuật lắp đặt nên bộc phá không nổ, do đó họ
lại ném 2 quả lự đạn nữa tiếng nổ làm rung động toàn bộ vùng bản Đông.
- Vào lúc 16h30 ngày 15/4/2010, bọn “nhóm người không tốt” lại lên
cắm cờ (họ nói là cờ tổ quốc của họ) ở trên lưng núi Kong Khẩu trong tọa độ
9050 bản đồ tỷ lệ 1/100.000 gần bản Chiềng Tong. Ở đây họ cắm 42 cờ “cứu
quốc” của họ, đã tung ra 2.405 tờ rơi, sau đó đã ném 4 quả bộc phá và bắn
súng AK.
- Đến 22h10 ngày 15/4/2010, họ đã ném một quả bộc phá ở trên lưng
núi Pa Lay gần bản Huội May Sang, trên tọa độ 92669, bản đồ tỷ lệ
1/100.000. Ở đây cũng do không có kỹ thuật lắp rắp bộc phá nên khi kéo nụ
xe thì bộc phá nổ tung làm chết tại chỗ 2 người, còn 1 người ngày hôm sau đã
bị bắt.

23


1.3.2.2. Về việc xử lý điểm nóng chính trị ở cụm 13 bản biên giới đất
liền của huyện Pác Thà, tỉnh Bo Kẹo
Trong thực tế của đời sống xã hội, bất cứ một ĐNCT nào nổ ra cũng đều
tổn thất về vật chất, tinh thần thậm chí còn thiệt hại về sinh mạng, do đó việc
xử lý ĐNCT là một vấn đề hết sức rắc rối, phức tạp. Trên thực tế do tính chất,
mức độ, đặc thù của từng điểm nóng và từng nơi xảy ra điểm nóng khác nhau,
cách xử lý của từng điểm nóng cũng khác nhau. Việc xử lý ĐNCT trong thực
tế không có một cách chung nào làm mẫu, đòi hỏi chủ thể xử lý phải hết sức
mềm dẻo, linh hoạt để tìm ra một giải pháp thích hợp nhất nhằm đạt được
hiệu quả cao nhất.
Xử lý ĐNCT về nguyên tắc cần đảm bảo các quy trình và giải pháp

chung, song ở mỗi địa bàn, mỗi tình huống khác nhạu lại cần phải có nhiều
biện pháp linh hoạt, nhạy bén khác nhau để phù hợp với từng điều kiện cụ thể.
Biện pháp sách lược của từng điểm nóng ở từng địa phương là tùy thuộc vào
tình huống và nghệ thuật cụ thể của người lãnh đạo chỉ huy.
Với ĐNCT ở 13 cụm bản nói trên, do mục đích, tính chất, mức độ và
diễn biến khác với các ĐNCT đã xảy ra ở nơi khác, việc xử lý điểm nóng ở
đây cũng không đi theo một quy trình chung.
ĐNCT xảy ra ở cụm 13 bản biên giới đất liền với Thái Lan là trong giai
đoạn tỉnh Bo Kẹo thực hiện kế hoạch xây dựng cơ sở chính trị ở nông thôn
trong phạm vi cả tỉnh. Khi tiến hành xây dựng cơ sở chính trị ở giai đoạn cơ
bản là làm công tác tư tưởng, tuyên truyền, giáo dục cho dân hiểu rõ đường
lối, chính sách của Đảng – Nhà nước trong quá trình đổi mới, điều tra dân số,
nắm vững tình hình ra – vào của công dân, số lượng của nhân dân tham gia
hoạt động phục vụ cho bọn “nhóm người không tốt”... Ở từng bản trong cả
cụm, xây dụng gián điệp cắm sâu ở từng bản để nắm tình hình và báo cáo với
cấp trên. Qua việc khảo sát, nắm vững tình hình thì ban chỉ đạo xây dựng cơ
sở chính trị cụm bản phát triển cũng đã biết và nắm được số liệu là ở bản nào,

24


có những ai hoạt động phục vụ cho bọn “nhóm người không tốt”, nhưng vì lý
do chưa có chứng cứ nên chưa làm được gì hơn thế.
Sau khi “nhóm người không tốt” ném bộc phá và lựu đạn vào trạm công
an, ban chỉ đạo xây dựng cơ sở chính trị cấp tỉnh triệu tập khẩn cấp và ra lệnh
cho Tỉnh đội trưởng nhanh chóng đưa lực lượng đến nơi xảy ra điểm nóng.
Đến 20h cùng ngày, lực lượng quân đội và công an đã đến nơi xảy ra và kiểm
tra. Đến 5h sáng ngày 16/4/2010 mọi việc đã được giải quyết, kết quả là đã
bắt giữ được 39 người tham gia hoạt động với “nhóm người không tốt” và thu
được một số tang chứng sau:

- Tiền mặt: 85.000 kíp.
- Súng CKC 2 khẩu và 18 viên đạn.
- Cờ “cứu quốc” 42 cái.
- Tờ rơi 2.405 tờ.
- Mũ bộ đội của họ 154 cái
- Micro + loa 1 bộ
- Ma túy ( dạng thuốc lắc) 5 túi gồm 987 viên
- Vải đỏ buộc tay làm dấu hiệu có 170 cái
Ngoài ra còn một số thứ như thuốc chữa bệnh, áo mưa, ga, giầy, quần áo,...
Sau một ngày và hai đêm xử lý ĐNCT ở cụm 13 bản thuộc biên giới đất
liền với Thái Lan của huyện Pác Thà, tỉnh Bo Kẹo. Bản chỉ đạo xây dựng cơ
sở chính trị cấp tỉnh đã huy động lực lượng (trong đó có cả quân đội, công an
và cán bộ công chức) xuống giúp nơi xảy ra điểm nóng.
Trước hết làm công tác tư tưởng, tuyên truyền, giáo dục cho quần
chúng nhận thấy được những âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù, thấy được những
thiệt hại về người và của sau điểm nóng nổ ra. Chỉ vì những lợi ích nho nhỏ
mà phải mất cả tính mạng của người dân, họ hàng mình. Trên thực tế gây ra
điểm nóng không phải là lực lượng phản động trực tiếp thực hiện, mà chúng
kích động, lôi kéo, mua chuộc dân mình làm nên những thiệt hại gây ra là dân
mình hoàn toàn phải gánh chịu.
25