LÀN SÓNG VĂN HÓA HÀN QUỐC TRONG THANH NIÊN Ở THÀNH PHỐ VỊ THANH, TỈNH HẬU GIANG HIỆN NAY-Truong Thi Thanh Nhan

Header Page 1 of 126.
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH


TRẦN TRƯƠNG THỊ THANH NHANH

LÀN SÓNG VĂN HÓA HÀN QUỐC
TRONG THANH NIÊN Ở THÀNH PHỐ
VỊ THANH, TỈNH HẬU GIANG
HIỆN NAY

Chuyên ngành: VĂN HÓA HỌC
Mã số: 60310640

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HÓA HỌC

Trà Vinh, tháng 9 năm 2015
Footer Page 1 of 126.


Header Page 2 of 126.
Công trình được hoàn thành tại

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN NGỌC THƠ

Phản biện 1: PGS.TS PHAN THỊ THU HIỀN
Phản biện 2: TS. MAI MỸ DUYÊN

Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt
nghiệp thạc sĩ Văn hóa học họp tại Trường Đại học Trà Vinh
vào ngày 01 tháng 11 năm 2015

Có thể tìm hiểu luận văn tại:
 Thư viện trường Đại học Trà Vinh

Footer Page 2 of 126.


Header Page 3 of 126.

-1-

PHẦN MỞ ĐẦU

1- Lý do chọn đề tài
Hậu Giang là vùng một đất trẻ đang hoà mình với dòng
chảy văn hóa ấy qua bao nhiêu biến thiên của lịch sử, của thời
đại. Thành phố Vị Thanh, tỉnh lỵ tỉnh Hậu Giang, giống như
nhiều vùng khác ở Nam Bộ, là nơi hội tụ đa tộc người, đa văn
hóa, là vùng đất diễn ra quá trình giao lưu tiếp biến văn hóa tuy
âm thầm nhưng sâu sắc giữa yếu tố địa phương và yếu tố du
nhập từ bên ngoài, trong đó có văn hóa Hàn Quốc. Tất cả các
dòng văn hóa ấy cùng đan xen tồn tại và làm nền tảng cho sự
xuất hiện của nhiều trào lưu văn hóa mới sản sinh và ngày càng
được thanh niên hưởng ứng rộng rãi.
Riêng bản thân chúng tôi, với vị trí là giáo viên trường
Trung Cấp Nghề tỉnh Hậu Giang, trong quá trình công tác đã
tiếp xúc thường xuyên với những tư tưởng, quan niệm mới mẻ

và nhu cầu thị hiếu về việc tiếp nhận văn hóa ngoại lai, đặc
biệt là làn sóng văn hóa Hàn Quốc trong thanh niên trường
Trung Cấp Nghề Hậu Giang nói riêng và thanh niên ở Thành
phố Vị Thanh nói chung. Với mong muốn góp một phần nhỏ
vào việc giáo dục tư tưởng, tình cảm của thanh niên ngày nay
trong việc định hướng tiếp nhận văn hóa ngoại đặc biệt là “làn
sóng văn hóa Hàn Quốc” mà vẫn không quay lưng lại với văn
hóa truyền thống của dân tộc; đồng thời, nhằm vận dụng những
kiến thức đã được học ở chương trình cao học thấy có nhiều
vấn đề mới lạ khiến tôi muốn đem những khả năng và tư duy
khiêm tốn của mình để thực hiện đề tài cho luận văn tốt nghiệp
xung quanh các vấn đề về sự du nhập và thực trạng về văn hóa
Hàn Quốc trong thanh niên ở Thành phố Vị Thanh, tỉnh Hậu
Giang hiện nay, nên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu “Làn sóng
văn hóa Hàn Quốc trong thanh niên ở Thành phố Vị
Thanh, tỉnh Hậu Giang hiện nay” làm vấn đề nghiên cứu với
mong muốn có thể đóng góp một phần tư liệu nghiên cứu
trường hợp nhỏ nhặt vào công việc khoa học và nghiên cứu.
Footer Page 3 of 126.


Header Page 4 of 126.

-2-

2- Lịch sử nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu về làn sóng văn hóa Hàn Quốc và tác động
của nó đến văn hóa bên ngoài Hàn Quốc rất đa dạng, phong
phú, song việc nghiên cứu có hệ thống những tác động của
Hàn lưu trong văn hóa Việt Nam còn trống vắng. Dĩ nhiên,

nghiên cứu trường hợp những ảnh hưởng của trào lưu Hàn
Quốc trong giới trẻ Thành phố Vị Thanh tỉnh Hậu Giang tuyệt
nhiên vẫn là vấn đề mới mẻ.
Điểm qua các bài viết, công trình nghiên cứu làn sóng văn
hóa Hàn Quốc và tác động của nó trong văn hóa Việt Nam,
chúng ta dễ dàng nhận thức được tính rời rạc, manh mún của
chúng, cụ thể có: Phan Thị Thu Hiền (2014) đã nghiên cứu về
“Sự tiếp nhận và ảnh hưởng của Làn sóng văn hóa Hàn Quốc
trong giới trẻ hiện nay (qua khảo sát ý kiến học sinh, sinh viên)”,
Tạp chí Inmunhak, Đại học Chonbuk; Tác giả Nguyễn Ngọc Thơ
(2014) với bài “Hàn lưu và văn hóa Việt Nam đương đại”, Tạp
chí Inmunhak, Đại học Chonbuk; Nguyễn Tiến Mạnh (2011).
“Ảnh hưởng của văn hóa âm nhạc Hàn Quốc đến showbiz Việt”.
Tạp chí Văn hóa nghệ thuật số 328, tháng 2 Trần Văn Bình đã có
bài biết “Hallyu và Design Hàn Quốc tại Việt Nam”, Bài viết tại
Hội thảo Khoa học Quốc tế Tìm hiểu làn sóng văn hóa Hàn Quốc
ở châu Á tổ chức tại Đại học KHXH và NV TPHCM ngày
26/6/2012; Hà Thanh Vân (2012), “Sự tiếp nhận văn hóa Hàn
Quốc của các bạn trẻ Việt Nam hiện nay - những điểm nhìn từ
một cuộc khảo sát xã hội học văn hóa”, Kỷ yếu Hội thảo khoa
học quốc tế “Quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc: Quá khứ, Hiện tại
và Tương lai” (International Conference on Vietnam - Korea
Relationship in the past, the present and the future).
Các công trình nghiên cứu chung về văn hóa Hàn Quốc ít
nhiều có đề cập đến làn sóng văn hóa Hàn Quốc có thể kể:
Phan Thu Hiền: “Yếu tố nội và ngoại sinh trong quá trình hình
thành, phát triển văn học mới (shin munhak) của Korea – Từ
những phối cảnh nghiên cứu”. Tập san Khoa học Xã hội và

Footer Page 4 of 126.

Header Page 5 of 126.

-3-

Nhân văn, Trường ĐHKHXHVNV Tp. HCM, 2010. Đăng lại
trên TC Nghiên cứu Đông Bắc Á (ISSN: 0868-3646), số 6
(136) / 2012, tr 65-75. Và TC Văn học nước ngoài (ISSN:
1859-4670), số 7-2012, tr 120-135. Lê Chí Quế - Phan Thu
Hiền: “Korean and Vietnamese Foundation legends” (Huyền
thoại lập quốc của Koreavà Việt Nam). The magazine
Vietnamese Studies, Seoul,Korea, 5 – 2004. Lê Chí Quế 1996,
Tương đồng văn hóa Việt Nam – Hàn Quốc Tương đồng văn
hoá Việt Nam – Hàn Quốc (đồng tác giả). Nxb Văn hoá –
Thông tin, 1996. Mai Quỳnh Nam (2000), Văn hóa đại chúng
và văn hóa gia đình, Tạp chí Xã hội học. Nguyễn Bá Thành
(1996), Tương đồng văn hóa Hàn Quốc và Việt Nam, NXB
Văn hóa – Thông tin, Hà Nội.
Nhìn chung, các bài viết công trình nói trên cung cấp
những cách tiếp cận cụ thể cùng các luận điểm có giá trị như
đặc trưng làn sóng văn hóa Hàn Quốc, quá trình tác động của
nó đến văn hóa các quốc gia và vùng lãnh thổ cùng các dự
đoán về tương lai của nó. Các kết quả nghiên cứu, đánh giá của
các công trình này được vận dụng trong quá trình phân tích,
tổng hợp thành các luận điểm chính của luận văn.
3- Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1- Mục tiêu nghiên cứu
Luận văn này nhằm thực hiện mục tiêu chính là đánh giá
đặc trưng tác động của làn sóng văn hóa Hàn Quốc trong giới trẻ

Việt Nam cùng những bài học cụ thể của quá trình giao lưu – tiếp
biến văn hóa ở địa phương. Để hoàn thành mục tiêu chính ấy,
luận văn phải thể hiện các mục tiêu cụ thể sau:
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về văn hóa đại chúng.
- Phân tích những hiện trạng và đặc trưng làn sóng văn hóa Hàn
Quốc ở Thành phố Vị Thanh tỉnh Hậu Giang hiện nay.
- Định hướng tiếp nhận văn hóa Hàn Quốc trong thanh niên ở
Thành phố Vị Thanh nhằm góp phần giữ gìn và phát huy những
giá trị của văn hóa Việt Nam vừa giao lưu tiếp biến, vừa hiện
đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc dân tộc.

Footer Page 5 of 126.


Header Page 6 of 126.

-4-

3.2- Nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn nhằm thực hiện các nhiệm vụ:
Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn làn sóng văn hóa Hàn
Quốc ở Hậu Giang.
Khảo sát, đánh giá về thực trạng và các loại hình văn hóa
Hàn Quốc trong thanh niên ở Thành phố Vị Thanh tỉnh Hậu
Giang hiện nay.
Đề xuất các biện pháp nhằm nhằm góp phần bảo tồn, phát
huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của văn hóa truyền thống
và góp phần định hướng tiếp nhận văn hóa Hàn Quốc.
4- Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1- Khách thể nghiên cứu

Thanh niên ở Thành phố Vị Thanh tỉnh Hậu Giang (độ
tuổi 16-33 tuổi).
4.2- Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu “làn sóng văn hóa Hàn Quốc”
4.3- Phạm vi của đề tài
Thành phố Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang
5- Hướng tiếp cận và Phương pháp nghiên cứu
5.1- Hướng tiếp cận
- Góc nhìn sinh thái văn hóa
- Góc nhìn khu vực lịch sử dân tộc
- Góc nhìn giao lưu tiếp biến văn hóa
5.2- Phương pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện bằng phương pháp tổng hợp dưới
cách tiếp cận liên ngành dùng trong Văn hóa học trên cơ sở kết
hợp nghiên cứu định lượng (quantitative method) và định tính
(qualitative method) cũng như kết hợp nhiều phương pháp cụ
thể như phương pháp phân tích - tổng hợp, phương pháp phân
tích v.v. các tài liệu liên quan nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho
đề tài nghiên cứu.
Phương pháp điền dã, phỏng vấn sâu v.v. để cung cấp tài liệu
cấp 1 và các luận cứ cụ thể cho các lập luận được đề cập.
Footer Page 6 of 126.


Header Page 7 of 126.

-5-

6- Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Nghiên cứu “làn sóng văn hóa Hàn Quốc” trong bối

cảnh hiện nay nhằm góp phần làm cho nền văn hóa ở Thành
phố Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang nói riêng và văn hóa Việt Nam
nói chung đậm đà tính dân tộc hơn, khoa học hơn, đại chúng
hơn, trở thành nền tảng tinh thần xã hội, tạo mục tiêu và động
lực cho sự phát triển của tỉnh nhà.
Góp phần định hướng tiếp nhận luồng văn hóa ngoại (
trường hợp văn hóa Hàn Quốc), giáo dục tình cảm quý trọng, giữ
gìn bản sắc văn hóa truyền thống và dần xóa bỏ một số yếu tố lạc
hậu của thanh niên ở Vị Thanh trong bối cảnh hội nhập hóa như
hiện nay, góp phần xây dựng nếp sống văn minh, hiện đại.
7. Đóng góp của đề tài
Thông qua nội dung nghiên cứu, đề tài cũng góp thêm
thông tin tư liệu mới, cập nhật về đặc trưng văn hóa trong nếp
nghĩ và hành động của thanh niên ở vùng đất Vị Thanh trong
quá trình tiếp nhận văn hóa ngoại ( trường hợp văn hóa Hàn
Quốc), góp phần vào việc định hướng xây dựng và phát triển
nền văn hóa trong lòng người dân Thành phố Vị Thanh.
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
VĂN HÓA ĐẠI CHÚNG
VÀ LÀN SÓNG VĂN HÓA HÀN QUỐC Ở VIỆT NAM
1.1. Khái niệm, đặc trưng và chức năng của văn hóa đại chúng
1.1.1. Khái niệm
Khái niệm Văn hóa đại chúng (Popular Culture), theo
nhà nghiên cứu Raymond Williams (1921-1988), về cơ bản,
có 4 nghĩa, tương ứng với 4 nghĩa của từ “popular” [John
Storey 2006: 4-11]:
(1) Văn hóa đại chúng bao gồm những hiện tượng, sản
phẩm / dịch vụ văn hóa được nhiều người ưa thích (Popular:
well-liked by many people).

Footer Page 7 of 126.


Header Page 8 of 126.

-6-

(2) Văn hóa đại chúng là hình thức văn hóa thấp hơn của
đa số quần chúng phân biệt với văn hóa cao hơn của một thiểu
số tinh hoa (Popular: inferior kinds of works).
(3) Văn hóa đại chúng bao gồm những sản phẩm / dịch vụ
văn hóa người ta chủ ý tạo ra (thường gắn với công nghiệp văn
hóa, sản xuất hàng loạt) nhằm thỏa mãn thị hiếu của số đông
(đại trà) (Popular: work deliberately setting out to win favor
with the people).
(4) Văn hóa đại chúng bao gồm những sản phẩm / dịch vụ
văn hóa mà những nhóm xã hội (nhất là những nhóm thiểu số /
bên lề) tự tạo nên để đáp ứng cho những nhu cầu đặc thù của
riêng họ (vốn không được văn hóa thống lĩnh thừa nhận và quan
tâm) (Popular: actually made by the people for themselves).
Ở thời điểm hiện tại, trào lưu văn hóa đại chúng thẩm
thấu chủ nghĩa hậu hiện đại trong cấu trúc tư tưởng. Hậu hiện
đại không phải là trào lưu tư tưởng tiếp nối sau hiện đại mà là
“bỏ qua hiện đại” dù lấy nền tảng từ hiện đại. Chủ nghĩa hậu
hiện đại có nền tảng từ Âu Mỹ ở giữa thế kỷ XX nhưng thực sự
phát triển mạnh vào đầu thế kỷ XXI với sự bùng nổ của âm
nhạc giới trẻ (ví như điệu flashmob đường phố, các bản nhạc
Gangnam Style, Harlem Shake, Gentlemen v.v.), các chương
trình gameshow trên truyền hình (ví như sasuke, các gameshow

về âm nhạc), nghệ thuật grafatti, chủ trương thể hiện chủ nghĩa
nhân văn như là tính phổ quát văn hóa của nhân loại bằng những
cách thức phi truyền thống (khác truyền thống), thông qua các
hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao theo đuổi những ý tưởng
sáng tạo độc đáo, mới lạ, có cá tính. Theo các nghiên cứu gần
đây của một số tác giả Việt Nam như Phan Thu Hiền (2014),
Nguyễn Ngọc Thơ (2014), làn sóng văn hóa Hàn Quốc là sản
phẩm của sự kết hợp có tương tác và sàng lọc giữa mô thức văn
hóa truyền thống Hàn Quốc với chủ nghĩa hậu hiện đại phương
Tây, hiển thị thành các đặc trưng hướng vào giới trẻ, hiện đại
văn minh nhưng không mất đi nét dịu dàng, đằm thắm Á Đông.

Footer Page 8 of 126.


Header Page 9 of 126.

-7-

1.1.2. Đặc trưng của văn hóa đại chúng
1.1.3. Chức năng của văn hóa đại chúng
1.2. Một số lý thuyết tiếp cận
1.2.1. Lý thuyết chức năng
1.2.2. Lý thuyết lựa chọn duy lý
1.2.3. Lý thuyết biến đổi văn hóa và tương tác văn hóa
Tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện
nay đã là một bối cảnh mang tính đặc thù để từng nghiên cứu
xây dựng cho mình một khung lý thuyết làm nền tảng lý luận.
Trong các tiếp cận về biến đổi văn hóa tại địa phương trong quá
trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nổi lên một tiếp cận coi tiến

trình biến đổi văn hóa phụ thuộc vào các yếu tố chính trị, kinh
tế, xã hội. Tiến trình này lại mang tính đặc thù của từng khu
vực, cộng đồng dân cư. Sự biến đổi đầu tiên và quan trọng nhất
làm nên diện mạo mới ở Thành phố Vị Thanh hiện nay là do
biến đổi về nếp nghĩ của thanh niên trong quá trình tiếp nhận làn
sóng văn hóa Hàn Quốc.
Hệ quả của quá trình biến đổi là: (1) Phát huy văn hóa
truyền thống trong bối cảnh Thành phố Vị Thanh hiện đại; (2)
Nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của thanh niên thời hiện
đại. Đây là một trong những nghiên cứu điển hình về biến đổi
của các cộng đồng dân cư nông thôn trong bối cảnh công
nghiệp hóa ở nước ta hiện nay, gợi ý nhiều cho tác giả luận án
những ý tưởng về lý thuyết nghiên cứu.
Đối với Thành phố Vị Thanh, về mặt lý luận, cần phải
giải quyết các câu hỏi lớn sau: (1) xác định được các yếu tố tác
động, trong đó lớn nhất là các kênh tiếp nhận làn sóng văn hóa
Hàn Quốc đã ảnh hưởng như thế nào đến đời sống văn hóa của
thanh niên? (2) Trong bối cảnh đó, các hình thái văn hóa
truyền thống và văn hóa mới đã tương tác và ảnh hưởng lẫn
nhau ra sao; (3) Trước các biến đổi này, cần xác lập những mô
hình quản lý văn hóa thích hợp nào để đáp ứng với tiến trình
biến đổi này. Chính vì thế, chúng ta cần có một góc nhìn động

Footer Page 9 of 126.


Header Page 10 of 126.

-8-

khi nhìn nhận, đánh giá sự tiếp nhận làn sóng văn hóa Hàn
Quốc ở Thành phố Vị Thanh hiện nay.
1.3. Trào lưu văn hóa Hàn Quốc ở Việt Nam
1.3.1. Cải cách mở cửa và bối cảnh văn hóa – xã hội
đương đại
Văn hóa Việt Nam vốn rất đa dạng, thâm thúy, chúng ta
hoàn toàn có thể học hỏi kinh nghiệm Hàn lưu để chủ động
giới thiệu với thế giới bằng con đường truyền bá văn hóa. Việt
Nam có thể xây dựng lộ trình để quảng bá về đất nước, con
người và văn hóa thông qua các thế mạnh về ẩm thực, thời
trang ....Với tính chất hiện đại nhưng gần gũi , Hàn lưu đã góp
thêm một bậc thang cho người Việt Nam nâng cao năng lực
giao tiếp liên văn hóa (intercultural competence), mà đích đến
cuối cùng chính là một thế giới hòa hợp đa sắc màu. Giới trẻ
Việt Nam được Hàn lưu thổi vào luồng gió mới, thôi thúc họ
trở nên trẻ trung, năng động hơn, chủ động hơn trong dòng
chảy của trào lưu văn hóa đại chúng - trào lưu văn hóa nổi trội
mang tính thời đại.
1.3.2. Sự bùng nổ của công nghệ thông tin – kênh chuyển
tải văn hóa Hàn Quốc chủ yếu
Ngày nay với sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ thông
tin đã tác động không nhỏ tới giới trẻ. Tích cực cũng nhiều mà
tiêu cực cũng không ít. Một trong những vấn đề đó nổi lên là
làn sóng văn hóa Hàn Quốc của giới trẻ hiện nay- Vấn đề đáng
để chúng ta cùng suy nghĩ.
Tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây nhằm đánh giá
mức độ tiếp nhận của người Việt Nam đối với các sản phẩm Hàn
Quốc đương đại như phim ảnh, ca nhạc v.v. một số nghiên cứu
cho thấy số lượng bài báo, tin tức với chủ đề Hàn lưu chiếm gần
một nửa tổng số bài báo về Hàn Quốc, qua đó phần nào chứng

minh sự phổ biến của văn hóa đại chúng Hàn Quốc trên các
phương tiện truyền thông nói chung. Thông tin về ca sĩ, nghệ sĩ,
diễn viên Hàn Quốc là lĩnh vực được đưa tin nhiều nhất, xếp theo

Footer Page 10 of 126.


Header Page 11 of 126.

-9-

sau là ca nhạc và phim ảnh Hàn Quốc. Các bài báo nói chung
mang tính ôn hòa, cho thấy thái độ trung lập khi đăng tải về hiện
trạng làn sóng văn hóa Hàn Quốc. Điều đó cho thấy viễn cảnh
tương đối sáng sủa của sự lan tỏa làn sóng văn hóa Hàn Quốc ở
Việt Nam trong thời gian gần đây mà còn là sự trao đổi , giao lưu
tiếp biến văn hóa giữa hai quốc gia Việt Nam - Hàn Quốc.
1.3.3. Quá trình truyền bá và tiếp nhận văn hóa Hàn
Quốc ở Việt Nam
1.3.3.1. Trong lĩnh vực âm nhạc, điện ảnh – truyền hình
Có thể nói, hơn 10 năm trở lại đây, Hàn Quốc đã trở
thành "Hollywood của phương Đông", sản sinh ra hàng loạt
ngôi sao ca nhạc, điện ảnh, truyền hình .v.v. khuấy đảo thị
trường giải trí châu Á, với lượng fan khổng lồ ở khắp Nhật
Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, Đông Nam Á. Mặc dù khác biệt về
ngôn ngữ, nhưng nhiều nét phong tục tập quán tương đồng
trong xã hội phương Đông, làm giảm rào cản văn hóa giúp cho
các bộ phim Hàn Quốc dễ dàng được chấp nhận, thưởng thức
và yêu thích tại các quốc gia trong khu vực.
Những bộ phim Hàn Quốc đầu tiên được truyền đến

Việt Nam đã mang theo những yếu tố văn hóa mới mẻ, hiện
đại. Sau đó một loạt phim Hàn được du nhập vào Việt Nam,
cùng với âm nhạc đã tạo nên một làn sóng văn hóa Hàn Quốc
thẩm thấu vào đời sống Việt Nam. Thanh niên là đối tượng đón
nhận và chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ Hallyu.
1.3.3.2. Trong lĩnh vực mỹ thuật – kiến trúc
Việt Nam và Hàn Quốc đều thuộc khu vực châu Á nhiệt
đới, có những nét tương đồng về tự nhiên, tuy nhiên thông qua
phim ảnh sự khác biệt về điều kiện tự nhiên, văn hóa cũng như
mỹ thuật - kiến trúc Hàn Quốc được khắc họa một cách khá ấn
tượng. Hàn Quốc khá đồng nhất và thuần chủng - một xã hội
vừa truyền thống nhưng cũng vô cùng hiện đại, bên cạnh những
khu phố sầm uất, những tòa nhà chọc trời hiện đại , thì vẫn còn
có những con phố cổ yên tĩnh với những ngôi nhà truyền thống
duyên dáng thể hiện sự giữ gìn bản sắc văn hóa khá mạnh mẽ.

Footer Page 11 of 126.


Header Page 12 of 126.

-10-

1.3.3.3. Trong lĩnh vực thời trang
Có thể kể ra vô vàn xu hướng đã được giới trẻ Việt cập
nhật từ các bộ phim Hàn Quốc như việc tặng bạn gái những
chiếc vòng cổ biểu tượng tình yêu (phim Boys Over Flowers,
The Heirs…), kiểu làm tóc xoăn như trai Hàn, mốt mặc áo
bóng chày với giày thể thao khỏe khoắn v.v..
Thực trạng “cuồng” thời trang Hàn mà không hiểu sâu

gốc rễ, đánh mất bản sắc này là vấn đề đáng suy nghĩ. Nên
chăng có một sự định hướng rõ ràng hơn cho giới trẻ, để họ
biết đâu là điểm dừng đúng chỗ để áp dụng thời trang Hàn
Quốc đẹp và vẫn không “mất chất”.
1.3.3.4. Trong phong cách sống
Hàn Quốc từ những năm cuối thế kỷ XX đến nay đã có
nhiều những sự “bùng nổ”. Bùng nổ từ một nước nông nghiệp
trở thành một nước công nghiệp hiện đại trong khoảng thời
gian rất ngắn, bùng nổ về kinh tế, bùng nổ về phim ảnh v.v. dẫn
đến bùng nổ về lối sống. Đại bộ phận giới trẻ Việt Nam bị ảnh
hưởng vào nhận thức và hành động của họ một cách tự giác
như quan niệm về tình yêu, quan niệm về gia đình. Những giá
trị đó vừa mang tính tích cực vì phù hợp với truyền thống văn
hóa của người Việt Nam, nhưng vừa mang tính tiêu cực vì có
phần không phù hợp với sự phát triển của xã hội Việt Nam hoặc
xa rời truyền thống văn hóa Việt Nam . Nhưng nhìn chung một
điều phải thừa nhận rằng , ảnh hưởng của văn hóa Hàn Quốc
đến những giá trị sống của giới trẻ Việt Nam thật không nhỏ.
Tiểu kết chương 1
“Làn sóng văn hóa Hàn Quốc” đã và đang tác động mạnh
mẽ và ảnh hưởng sâu sắc đến lối sống, ứng xử, quan điểm thẩm
mỹ v.v. của một bộ phận thanh niên Việt Nam. Tích cực cũng có
mà kéo theo tiêu cực cũng nhiều. Tuy nhiên, đây chỉ là sự tác
động, đan xen văn hóa chứ không phải là sự xâm lấn văn hóa.
Chúng ta chỉ chấp nhận, tiếp nhận, cùng nhau lan tỏa, cộng
hưởng những giá trị văn hóa có tính nhân văn hợp với truyền

Footer Page 12 of 126.

Header Page 13 of 126.

-11-

thống, văn hóa và tương lai của mỗi nước. Đặc biệt là từng vùng,
từng miền, từng địa phương có những định hướng trong việc tiếp
nhận những làn sóng ấy trong giới trẻ Việt Nam sao cho phù hợp
với đặc trưng và yếu tố văn hóa của địa phương mình.
CHƯƠNG 2
ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA - XÃ HỘI
VÀ QUÁ TRÌNH TIẾP NHẬN
LÀN SÓNG VĂN HÓA HÀN QUỐC Ở VỊ THANH
Ở chương này chúng tôi tập trung đi vào đặc trưng quá
trình tiếp nhận làn sóng văn hóa Hàn Quốc ở Vị Thanh cùng
những đặc trưng văn hóa của nó so với tổng thể những ảnh hưởng
của làn sóng này trong văn hóa Việt Nam thông qua kết quả khảo
sát bảng hỏi thực hiện ngẫu nhiên tại Thành phố Vị Thanh.
2.1. Đặc trưng văn hóa – xã hội Vị Thanh
2.1.1. Điều kiện địa lý, dân cư và đặc điểm cư trú
Thành phố Vị Thanh được mệnh danh là "Thành phố
Tây sông Hậu", đồng thời là thành phố trẻ bên dòng Xà No và
là trung tâm tỉnh lỵ của tỉnh Hậu Giang từ năm 2004, khi
tỉnh được tái lập. Vị Thanh hiện tại là đô thị loại 3, cùng cấp
với các đô thị Châu Đốc, Bạc Liêu, Sa Đéc, Cao Lãnh và thấp
cấp hơn Cần Thơ (đô thị loại 1), Long Xuyên, Sóc Trăng, Rạch
Giá, Cà Mau (đô thị loại 2).
Với những điều kiện thuận lợi về tự nhiên, đặc biệt là nền
văn hóa sông nước đã dẫn đến sự phát triển về kinh tế của con
người nơi đây. Nhà cửa người dân trở nên khang trang, thanh thiếu
niên đều được học hành, có khi được du học tiếp thu nền văn hóa

nước ngoài;.…Chính điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc
tiếp nhận làn sóng văn hóa Hàn Quốc ở Thành phố Vị Thanh hiện
nay. Hơn nữa, hệ thống giao thông thuận lợi, nhất là giao thông
đường bộ đã được nâng cấp là điều kiện để con người nơi đây giao
lưu văn hóa giữa các vùng miền và người nước ngoài. Vì vậy, văn
hóa ở Vị Thanh hiện nay trở nên đa dạng hơn. Bên cạnh việc giữ

Footer Page 13 of 126.


Header Page 14 of 126.

-12-

gìn bản sắc văn hóa truyền thống của địa phương thì cần “hòa
nhập” chứ không “hòa tan” trước làn sóng văn hóa Hàn Quốc.
2.1.2. Đặc trưng đời sống vật chất
Ngày nay, Thành phố Vị Thanh còn là trung tâm chính
trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, khoa học - kỹ thuật và là đầu
mối giao thông của tỉnh Hậu Giang, là điểm tựa quan trọng thúc
đẩy sự phát triển bền vững của tỉnh Hậu Giang và tiểu vùng Tây
sông Hậu, có vị trí quan trọng về an ninh, quốc phòng. Cơ cấu
kinh tế của Thành phố Vị Thanh đang phát triển theo hướng
công nghiệp – dịch vụ - nông nghiệp. Trong quá trình phát triển,
Thành phố Vị Thanh có nhu cầu vốn đầu tư lớn cho kết cấu hạ
tầng kinh tế - xã hội của một đô thị tỉnh lỵ đang phát triển.
Chính điều kiện về kinh tế dẫn đến việc con người có
cuộc sống đầy đủ, có điều kiện học hành và du học. Từ đó, nhận
thức của con người ngày càng được nâng cao và mở rộng. Những
tập tục lạc hậu của địa phương dần dần được xóa bỏ, những tư

tưởng tiến bộ và thoải mái trong quá trình hòa nhập với văn hóa
mới ngày càng phổ biến. Nhìn chung, diện mạo nền kinh tế của
Thành phố Vị Thanh nói riêng và tỉnh Hậu Gang nói chung đã
được nâng lên và thay đổi một cách rõ rệt. Một khi đời sống vật
chất được nâng lên thì nhu cầu về đời sống tinh thần cũng được
nâng lên. Vì vậy, làn sóng văn hóa Hàn Quốc được xem là một
món ăn tinh thần với đầy đủ hương vị và màu sắc cho người dân
vùng đất này. Tuy nhiên, đặc trưng của địa phương vẫn là kinh tế
nông nghiệp, là yếu tố sông nước nên khi làn sóng văn hóa Hàn
Quốc tràn vào Việt Nam thì Vị Thanh tiếp nhận muộn hơn so với
nhiều nơi khác, cùng những tác động của làn sóng này đối với
thanh niên ở Vị Thanh hiện nay không ồn ào, sôi nổi mà diễn ra
nhẹ nhàng nhưng âm ĩ.
2.1.3. Đặc trưng đời sống tinh thần
Thành phố Vị Thanh nằm trong vùng Hậu Giang của
khu vực Tây Nam Bộ, một khu vực lịch sử văn hóa có quá
trình lịch sử hết sức đặc thù gắn liền với quá trình khai khẩn,

Footer Page 14 of 126.


Header Page 15 of 126.

-13-

định cư và phát triển của ba cộng đồng tộc người chính yếu là
Việt, Khmer và Hoa. Thành phố Vị Thanh tỉnh Hậu Giang
cũng là vùng đất được khai khẩn muộn hơn so với nhiều vùng
khác ở Tây Nam Bộ, nơi các chúa Nguyễn rồi triều đình nhà
Nguyễn bắt đầu đào kênh (Thoại Hà) lập ấp vào cuối TK

XVIII - đầu TK XIX, sau đến là kêng xáng Xà No chảy qua
Thành phố Vị Thanh. Vùng đất này có vị trí, địa hình địa mạo
và điều kiện tự nhiên - sinh thái đặc thù có ảnh hưởng trực tiếp
và sâu sắc đến việc hình thành và tồn tại của các loại hình văn
hóa trong vùng. Nét đặc thù ấy của Vị Thanh nằm ở các điểm
(1) nằm giữa vùng tứ giác Long Xuyên và bán đảo Cà Mau; (2)
sự tổng hòa của ba yếu tố đồng - sông nước, kênh rạch, trong
đó đặc biệt nhất là yếu tố nội đồng (Nguyễn Ngọc Thơ 2014).
Chính vì những đặc trưng đó, nên việc tiếp nhận làn
sóng văn hóa Hàn Quốc cùng những tác động của nó đối với
thanh niên ở Vị Thanh hiện nay có ý nghĩa rất thiết thực, vừa
có thể tiếp biến những giá trị văn hóa mới đan xen với văn hóa
truyền thống của địa phương góp phần xây dựng một Thành
phố Vị Thanh giàu đẹp, văn minh, hiện đại ở tiểu vùng tây
sông Hậu, bên bờ kinh xáng Xà No.
2.2. Quá trình tiếp nhận làn sóng văn hóa Hàn Quốc ở Vị Thanh
Cuộc khảo sát được tiến hành vào tháng 6 năm 2015 đối
với 100 thanh niên được lựa chọn ngẫu nhiên. Trong đó có 80
thanh niên là học sinh ở độ tuổi 16 - 25, 20 thanh niên đã đi
làm ở độ tuổi 26 – 33 với tỉ lệ nam 50% , nữ 50%. Hầu hết, tất
cả các bạn đều hiện đang sinh sống học tập và làm việc tại
Thành phố Vị Thanh tỉnh Hậu Giang.
Kết quả khảo sát cho thấy ảnh hưởng của văn hóa Hàn
Quốc đến thanh niên ở Thành phố Vị Thanh là một ảnh hưởng
có thật và chiếm đa số, trừ trường hợp thời trang Hàn Quốc do
chưa phù hợp với bối cảnh đô thị nhỏ miệt đồng Hậu Giang.
Các bạn trẻ từ độ tuổi 16 đến 20, tức là phần đông ở độ tuổi đi
học, có tỉ lệ thích văn hóa Hàn Quốc nhiều hơn các bạn trẻ ở

Footer Page 15 of 126.

Header Page 16 of 126.

-14-

độ tuổi 26 đến 33, tức là phần đông ở độ tuổi đi làm. Đó là tỉ lệ
64% so với 36%. Kết quả này khá phù hợp với xu hướng thịnh
hành của chủ nghĩa hậu hiện đại và làn sóng văn hóa đại chúng
tập trung vào giới trẻ hiện nay ở Việt Nam. Kết quả cũng cho
thấy việc tiếp xúc, tiếp thu những ảnh hưởng của làn sóng văn
hóa ở Hàn Quốc ở Vị Thanh là điều tất yếu, song do đặc trưng
nội đồng và tính chất sông nước (đặc trưng tự nhiên) của địa
phương vùng sâu, quá trình truyền bá và tác động của làn sóng
văn hóa Hàn Quốc đến muộn hơn, tần suất không thường
xuyên và mạnh mẽ như ở các đô thị phát triển; đồng thời kênh
tiếp nhận cũng hạn chế hơn.
2.2.1. Tiếp nhận qua báo chí - truyền hình
Kết quả khảo sát cho thấy nhu cầu xem báo chí - truyền
hình của thanh niên ở Vị Thanh là khá cao. Phần đông thanh
niên Thành phố Vị Thanh dành thời gian cho việc cập nhật
thông tin trên báo chí - truyền hình, bên cạnh là việc tìm hiểu
nét đẹp kiến trúc, mỹ thuật Hàn Quốc như là hệ quả kéo theo
của làn sóng âm nhạc và điện ảnh Hàn Quốc ở địa phương.
Điều đó chứng tỏ rằng thanh niên ở Thành phố Vị Thanh tiếp
nhận làn sóng văn hóa Hàn Quốc chủ yếu qua báo chí – truyền
hình, trong khi với vị trí vùng sâu, vùng xa, kênh giao lưu nhân
dân hầu như không tồn tại.
2.2.2. Tiếp nhận qua internet – mạng xã hội
Số lượng các trang báo mạng phát triển với tốc độ “như

nấm sau mưa” mang tới tin tức nóng hổi về điện ảnh, thời
trang, âm nhạc, ẩm thực Hàn Quốc v.v.. Một số trang còn dành
riêng một chuyên mục kiểu “sao Hàn” để thỏa mãn trí tò mò
của các fan. Chuyên trang giải trí của hầu hết các trang báo
điện tử đều dành “đất” khá rộng rãi cho các bài viết về xứ kim
chi, đặc biệt là về hậu trường các bộ phim và âm nhạc với nội
dung phong phú, hình ảnh sống động, bắt mắt v.v.. Điều này lý
giải tại sao văn hóa Hàn Quốc có thể nhanh chóng lan tỏa và
“bám rễ” trong thanh niên Thành phố Vị Thanh nhanh đến vậy.

Footer Page 16 of 126.


Header Page 17 of 126.

-15-

2.2.3. Tiếp nhận qua giao lưu nhân dân
Thực trạng việc tiếp nhận làn sóng văn hóa ở Thành
phố Vị Thanh qua giao lưu nhân dân là 0/%. Điều này cho thấy
rằng, Vị Thanh là một thành phố trẻ nên điều kiện giao lưu
nhân dân bị hạn chế nhiều so với các thành phố khác của khu
vực đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và cả nước nói chung.
Công nghiệp hóa ở Vị Thanh chưa được đẩy mạnh, chưa thu
hút được vốn đầu tư của nước ngoài, nên việc tổ chức các sự
kiện giao lưu văn hóa với nước ngoài trước giờ vẫn chưa được
thực hiện ở địa phương; Phần lớn thanh niên Vị Thanh là con
em nông dân, vùng sâu vùng xa, vẫn còn nặng tính “sợ giao
lưu” ngoài người nước ngoài nên không dám tiếp xúc nhiều
với người ngoại quốc.

2.2.4. Các kênh tiếp nhận khác
Qua kết quả khảo sát của bảng 3 và 4 làn sóng văn hóa
Hàn Quốc tràn vào Vị Thanh ngoài hai kênh tiếp nhận chủ yếu
là báo chí – truyền hình và Internet – mạng xã hội thì vẫn còn
một phần tiếp nhận qua các việc lấy chồng Hàn Quốc, đi du
lịch và xuất khẩu lao động. Việc lấy chồng Hàn Quốc hay đi
xuất khẩu lao động với mong muốn và hy vọng đổi đời, vì lòng
hiếu thảo muốn phụ giúp gia đình có thể “rũ bùn đứng dậy”,
không phải “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Một số ít đi
du lịch Hàn Quốc là để thăm người thân và được dịp chiêm
nghiệm về cảnh sắc thiên nhiên, về ẩm thực, về con người Hàn
Quốc. Nhìn chung, thanh niên ở Vị Thanh có ấn tượng tốt và
hứng thú với làn sóng văn hóa Hàn Quốc.
2.3. Sự tương tác giữa văn hóa Hàn Quốc và văn hóa địa phương
Văn hóa Hàn Quốc và văn hóa của người dân địa phương
Thành phố Vị Thanh nói riêng và người miền Tây Nam bộ nói
chung vẫn cần có sự tương tác, tiếp biến nhau, đặc biệt trong
quá trình hội nhập như hiện nay. Làn sóng văn hóa Hàn Quốc
tràn vào Thành phố Vị Thanh tuy muộn hơn so với các thành
phố khác trong khu vực, tuy nhiên làn sóng văn hóa ấy đã thổi

Footer Page 17 of 126.


Header Page 18 of 126.

-16-

vào một làn gió mới, mang màu sắc mới lạ, hiện đại đan xen
vào văn hóa truyền thống vốn có của người dân Vị Thanh. Vì

vậy, trong quá trình tiếp nhận của thanh niên ở Vị Thanh trong
thời gian vừa qua vẫn không tránh khỏi những tương tác tích
cực và tiêu cực.
2.3.1. Những tương tác tích cực
- Văn hóa Hàn Quốc gần gũi với văn hóa Việt Nam,
nhất là trong quan hệ, ứng xử, cho nên có tác dụng giáo dục,
nhất là giáo dục thẩm mỹ theo định hướng văn minh, phù hợp
với nếp sống hiện đại;
- Văn hóa Hàn Quốc có tính giải trí cao, giúp thư giãn tốt
trong khi những món ăn văn hóa tinh thần của địa phương còn
nghèo nàn, đồng thời còn có tác dụng kích thích phát triển tư duy;
- Việc tiếp thu văn hóa Hàn Quốc đối với mỗi cá nhân là
dễ dàng và không tốn kém.
2.3.2. Những tương tác tiêu cực
- Tính chất không thật, có phần lâm li, sướt mướt quá
mức hay “lên gân” quá mức, giả tạo, nhất là trong các bộ phim
truyền hình Hàn Quốc đã dẫn đến thói học đòi, “trưởng giả
học làm sang” theo của một bộ phận giới trẻ, sống ảo tưởng,
không thực tế ở Vị Thanh.
- Chạy theo những giá trị ảo, tung hô quá mức thần
tượng (có bạn trẻ còn dẫn thông tin trên mạng về một số hiện
tượng “cuồng” thần tượng âm nhạc Hàn Quốc”.
- “Sự lép vế” của văn hóa Việt Nam đối với văn hóa
Hàn Quốc, nhất là trong tương quan ảnh hưởng qua lại (xem
thêm Hà Thanh Vân, 2014).
- Thói tùy tiện, thói thờ ơ, tính ù lì v.v...của thanh niên
Vị Thanh trong quá trình tiếp nhận văn hóa Hàn Quốc.
Tiểu kết chương 2
Những con số dù chỉ trong một cuộc điều tra nhỏ đã cho thấy
ảnh hưởng của văn hóa Hàn Quốc tại Thành phố Vị Thanh là có

thật, cho dù không đồng đều ở mọi lĩnh vực. Từ đó đặt ra nhiều

Footer Page 18 of 126.


Header Page 19 of 126.

-17-

vấn đề cho chúng ta suy nghĩ, học hỏi, từ chiến lược xuất khẩu văn
hóa, cho đến việc đánh động được tâm lý tiếp nhận của công
chúng, nhất là công chúng trẻ tuổi. Sự ảnh hưởng của văn hóa Hàn
Quốc bao gồm cả ý nghĩa tích cực và tiêu cực. Tích cực là khi
chúng ta có sự giao thoa văn hóa, học hỏi những điều hay. Sự giao
thoa này khiến chúng ta gần gũi và hiểu được phong tục, tập quán,
các nét văn hóa truyền thống cũng như hiện đại của nhau. Nhưng
nhìn từ khía cạhh khác, văn hóa Việt Nam đã lùi bước, nhường chỗ
cho văn hóa Hàn Quốc trên nhiều lĩnh vực và thanh niên Vị Thanh
bị cuốn theo làn sóng văn hóa ngoại lai, trong khi những giá trị văn
hóa của dân tộc còn chưa được coi trọng.
Nhìn nhận đúng cách thức mà Hàn Quốc đã phát triển tầm
ảnh hưởng văn hóa của họ đối với đất nước, Vị Thanh sẽ rút ra
được nhiều bài học kinh nghiệm trong việc khai thác các tiềm
năng kinh tế, xã hội do văn hóa mang lại, cũng như học hỏi được
việc chiếm lĩnh được thị hiếu công chúng, đặc biệt là công chúng
trẻ, một đối tượng rất giàu tiềm năng trên mọi phương diện.
CHƯƠNG 3
ĐỊNH HƯỚNG TIẾP NHẬN VĂN HÓA HÀN QUỐC
Ở VỊ THANH
3.1- Kinh nghiệm tiếp nhận làn sóng văn hóa Hàn Quốc ở các

địa phương khác
3.1.1. Trường hợp Hà Nội
Hà Nội là thủ đô Việt Nam, và trung tâm văn hóa, kinh tế,
chính trị của cả nước, là thành phố đầu tàu của khu vực phía Bắc,
và là một “trạm” giao lưu văn hóa quan trọng giữa Việt Nam và
thế giới, trong đó có làn sóng văn hóa Hàn Quốc.
Khoảng vài năm trở lại đây, khi trào lưu văn hóa Hàn
Quốc, phim Hàn, nhạc Hàn thực sự xâm nhập vào làng giải trí Việt
Nam tạo điều kiện cho các sao Hàn thường xuyên có những tour
diễn sang Hà Nội. Vì vậy, việc được gặp mặt các thần tượng bằng
xương bằng thịt ở ngoài đời khiến nhiều fan Việt ở Hà Nội không
thể giữ được cảm xúc của mình. Đối với mỗi sự vật, sự việc xảy ra

Footer Page 19 of 126.


Header Page 20 of 126.

-18-

quanh ta đều có hai mặt: tích cực và tiêu cực. Tùy theo nhận thức
của mỗi người mà họ sẽ hiểu được mặt tích cực và tiêu cực đó đến
đâu. Người hâm mộ trào lưu Hàn Quốc ở Hà Nội cũng vậy, nó
cũng có mặt tích cực và tiêu cực.
3.1.2. Tp. Hồ Chí Minh
Thành phố Hồ Chí Minh là thành phố đầu tàu kinh tế, là
trung tâm văn hóa – giáo dục sôi động nhất cả nước. Đây là một
trong hai cầu nối giao lưu văn hóa quan trọng với Hàn Quốc. Làn
sóng văn hóa Hàn Quốc ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng không
ngoại lệ, thậm chí nó còn diễn ra mạnh mẽ, thường xuyên hơn ở

Hà Nội. Làn sóng này đã tự phát, len lỏi vào đời sống văn hóa
của giới trẻ ở Tp. Hồ Chí Minh từ lâu, ngày càng gieo ấn tượng,
tác động mạnh mẽ làm thay đổi nhận thức và hành vi của giới trẻ
theo hướng “Hàn Quốc hóa”.
3.2. Tác động của làn sóng văn hóa Hàn Quốc trong việc định
hướng xây dựng nếp sống văn minh đô thị ở Vị Thanh hiện nay
3.2.1. Đời sống cá nhân
Tác động tích cực
Tác động tiêu cực
(1)
Có thể học hỏi Hàn (1) Một số thanh niên “mê”
Quốc về tính hiện đại nhưng Hàn Lưu, đua đòi ăn diện,
vẫn bảo tồn và phát huy văn chạy theo vẻ bề ngoài, “bắt
hóa truyền thống.
chước” phong cách Hàn Quốc.
(2) Góp phần tăng cường hiểu (2) Mất nhiều thời gian, bỏ
biết, nâng cao ý thức tôn trọng lẫn bê việc học hành.
nhau và mối quan hệ bền vững (3) Ảo tưởng trong tình yêu,
giữa Việt Nam và Hàn Quốc.
mơ mộng hảo huyền, xa rời
(3) Học hỏi phong cách sống thực tế.
về tình yêu chân thành, chung (4) “Yêu thần tượng” một
thủy và đề cao chữ hiếu.
cách thái quá: xăm tên thần
(4) Thanh niên học được cách tượng lên tay, lên ngực, đeo
sống tự lập, độc lập.
bông giống các ca sĩ nam,
(5) Có nhiều sự lựa chọn trong đầu tóc nhuộm vàng, đỏ sao
phong cách thời trang Hàn giống với thần tượng của

Footer Page 20 of 126.


Header Page 21 of 126.

-19-

Quốc giúp nữ giới thêm phần mình,...viết, vẽ hình thần
trẻ trung, dễ thương, duyên tượng đầy trong tập học và
dáng, tự tin; nam giới thêm SGK, thậm chí là khắc tên
sang trọng, năng động.
thần tượng xuống bàn,....
3.2.2. Đời sống gia đình
Tác động tích cực
Tác động tiêu cực
(1) Thông qua một số bộ (1) Người con trong gia đình
phim Hàn Quốc mang gía trị ngày nay trở nên bất chấp tất
nhân văn và giá trị giáo dục cả để đạt được điều họ muốn.
rất cao, các bậc phụ huynh có (2) Họ có thể lớn tiếng quát
thể giáo dục con cái sống hiếu tháo cha mẹ, cãi nhau với cha
thuận, biết nghĩ cho người mẹ, bỏ nhà ra đi
khác, tránh lối sống dửng (3) Có thể tự quyết định hôn
dưng, thờ ơ, vô cảm trước nỗi nhân của mình
đau của người khác.
(2) Làn sóng văn hóa Hàn
Quốc cũng giúp cha mẹ hiểu
hơn về nếp sống, cách nghĩ và
hành động của người trẻ. Góp
phần làm cho đời sống gia
đình thêm tinh tế, thông cảm,

thấu hiểu và biết cách chia sẻ
với nhau nhiều hơn.
3.2.3. Đời sống xã hội
Trong xã hội ở Thành phố Vị Thanh hiện nay, không
khó để bắt gặp các cửa hàng thời trang theo phong cách Hàn
Quốc, mỹ phẩm Hàn Quốc, các bạn trẻ trang điểm theo kiểu
Hàn Quốc. Đặc biệt, thời trang Hàn Quốc ngày càng được các
bạn thanh niên vùng đất này đón nhận nồng nhiệt. Họ yêu
thích nó vì mang lại phong cách mới mẻ, trẻ trung, dễ thương.
Mỹ phẩm Hàn Quốc, nhân sâm Hàn Quốc cũng được ưa
chuộng và tấn công vào thị trường ở Vị Thanh.
Footer Page 21 of 126.


Header Page 22 of 126.

-20-

3.3. Cơ sở khoa học cho việc giao lưu, tiếp biến làn sóng
văn hóa Hàn Quốc ở Vị Thanh
Thông qua việc khảo sát quá trình truyền bá – tiếp nhận làn
sóng văn hóa Hàn Quốc ở Vị Thanh cùng các đặc trưng và tác
động của nó đối với đời sống cư dân địa phương, đặc biệt là
giới trẻ, luận văn nhằm đúc kết thành các luận điểm mang tính
lý luận cho việc tiếp nhận văn hóa quốc tế, trong đó có làn
sóng văn hóa Hàn Quốc.
3.3.1. Sự bổ khuyết cho văn hóa truyền thống
“Trông người mà ngẫm đến ta”, ta tự sàng lọc các hiện
tượng phi văn hóa có từ căn tính tiểu nông ở địa phương: ăn to nói
lớn, thói tùy tiện, thói thờ ơ, tính ù lì ,tự ti, mặc cảm, v.v.. Hàn lưu

vừa mang tính hiện đại hóa, lại vừa chuẩn mực hóa nên phù hợp
với nếp sống văn minh thời hiện đại. Vì vậy, Việt Nam nói chung,
Thành phố Vị Thanh nói riêng tiếp nhận Hàn lưu sẽ học hỏi được
phương thức nếp sống sao cho phù hợp với xu hướng hiện đại hóa
và văn minh đô thị. Từ đó, dần dà xóa bỏ một số dấu vết có từ căn
tính tiểu nông như ở địa phương như: ăn to nói lớn, thói tùy tiện,
thói thờ ơ, tính ù lì, tự ti, mặc cảm, v.v.. Người Hàn Quốc năm
1970 trở về trước lạc hậu hơn so với Việt Nam, thế nhưng Hàn
Quốc đã “lột xác” ngoạn mục để trở thành “con rồng châu Á” như
hiện nay. Đó là một bài học rất đáng để Việt Nam học hỏi, có thể
hiểu rằng mọi nỗ lực, mọi phấn đấu đều sẽ có kết quả tốt. Là người
con của vùng đất Hậu Giang, là thế hệ trẻ của đất nước thanh niên
nên xóa bỏ sự tự ti, mặc cảm, thụ động mà phải luôn phấn đấu
không ngừng trong tiến trình hiện đại hóa, hội nhập hóa toàn cầu
như hiện nay.
3.3.2. Sự kích thích phát triển tư duy và óc sáng tạo
Rõ ràng, trong quá trình hội nhập thì Vị Thanh là thành
phố “đi sau và đang về muộn”, nếu so vài năm trước đây thì
vùng đất này vẫn mang tính lạc hậu, đặc biệt là tính ù lì, thụ
động của thanh niên Vị Thanh. Họ chấp nhận và lẩn quẩn theo
cái gì đã có sẵn không dám đổi mới, sáng tạo. Vì vậy, khi làn

Footer Page 22 of 126.


Header Page 23 of 126.

-21-

sóng văn hóa Hàn Quốc lan đến, thật sự đã có tác động không

nhỏ trong đời sống của thanh niên nơi đây. Góp phần làm xóa
tính lạc hậu, tính ù lì mà thay vào đó là sự hiện đại, trẻ trung,
năng động, gắn kết với cộng đồng, biết hòa mình vào dòng chảy
của văn hóa trong quá trình hội nhập.
3.3.3. Sự phát triển tư duy đa văn hóa
Làn sóng văn hóa Hàn Quốc diễn ra đồng bộ ở nhiều
lĩnh vực hơn: điện ảnh, ca nhạc, ẩm thực, mỹ phẩm, thời trang,
du lịch, kinh tế thương mại. Sự tương tác tích cực của các lĩnh
vực này tạo nên diện mạo tổng thể của làn sóng, có tác động
mang tính cấu trúc đến tư duy thanh thiếu niên Việt Nam, trong
đó có thanh thiếu niên Vị Thanh. Dĩ nhiên, những tác động ấy
đậm nhạt khác nhau tùy vùng đất (Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh)
hay Vị Thanh, song đối với địa bàn vùng sâu vùng xa như Vị
Thanh thì những tác động ấy rất cơ bản, do ít nhiều đã làm
“thức tỉnh” những khối óc vốn quen với sự tĩnh lặng bình dị và
phó mặc cho những biến đổi hết sức mạnh mẽ của thế giới bên
ngoài, cùng kéo họ vào guồng máy đang quay tròn của thế giới
văn minh sôi động, cùng chấp nhận sự tồn tại của nhiều khách
thể, nhiều luồng văn hóa và đặc biệt là sự khác biệt văn hóa có
thể thu hẹp nếu bản thân chủ thể nhận thức được rằng các dân
tộc, các cộng đồng đều có những khả năng tự điều chỉnh chính
mình để kéo gần hơn khoảng cách với nhau, có khả năng thu
hẹp và làm tiêu biến những mâu thuẫn do sự khác biệt tạo nên.
3.3.4. Tính hợp thời trong quá trình giao lưu hội nhập
khu vực và thế giới
Trong quá trình tiếp nhận làn sóng văn hóa Hàn Quốc
của thanh niên Vị Thanh thì điều cấp thiết chính là sự nhận
thức được quy luật trên để chủ động trong mọi tình huống.
Việc thụ động tiếp thu, thiếu “gạn đục, khơi trong” như thời
gian qua đã để lại nhiều hậu quả xấu, cả trong lĩnh vực tư

tưởng, nghệ thuật và lối sống… Tình trạng xuống cấp đạo đức,
chạy theo thị hiếu khác lạ hiện nay là những minh chứng nhãn

Footer Page 23 of 126.


Header Page 24 of 126.

-22-

tiền. Một bộ phận giới trẻ đang dậy lên trào lưu sống thử, sống
gấp; nhiều hành vi, ứng xử đã trở thành thói quen như tiêu xài
hoang phí, lười học tập, tự tạo xì-căng-đan; “công - dung ngôn - hạnh” đã bị biến dạng, nhường chỗ cho sự phô phang
cơ thể, lối sống thác loạn, trào lưu “hot girl”, “hot boy”, hành
xử bạo lực; tâm lý tiêu dùng sùng ngoại, cả tiếng Việt cũng
đứng trước nguy cơ bị vẩn đục….Vấn đề đặt ra là cần lựa chọn
một mô hình hội nhập văn hóa phù hợp nhất với vùng đất nội
đồng, sông nước như Vị Thanh trong bối cảnh hiện nay.
Tiểu kết chương 3
Qua việc khảo sát ý kiến của thanh niên ở Thành phố Vị
Thanh, chúng ta có thể nhận diện được những đặc điểm điển
hình về sự tác động của làn sóng văn hóa Hàn Quốc trong
thanh niên hiện nay. Tuy hiện nay làn sóng này có dấu hiệu
“bão hòa”, nhưng vẫn đang tác động đa dạng đối với cuộc sống
tuổi trẻ, cả về văn hóa vật chất và tinh thần như nếp nghĩ,
phong cách thời trang và hành động của một bộ phận thanh
niên. Từ đó, góp phần tăng cường mối quan hệ hợp tác, giao
lưu giữa Việt Nam và Hàn Quốc.Chúng ta hoàn toàn có thể học
hỏi kinh nghiệm Hàn Quốc để chủ động giới thiệu văn hóa Việt
với thế giới bằng con đường truyền bá văn hóa. Việt Nam hoàn

toàn có thể xây dựng lộ trình để quảng bá về hình ảnh đất
nước, con người và văn hóa thông qua các thế mạnh về ẩm
thực, thời trang, du lịch….
PHẦN KẾT LUẬN
Việt Nam và Hàn Quốc là hai nước Đông Á, có nhiều nét
tương đồng về lịch sử, văn hoá. Việt Nam ở Đông Nam Á, Hàn
Quốc ở Đông Bắc Á nhưng cả hai nước đều ở vị trí bán đảo nối
liền với đại lục và nhìn ra đại dương. Tính bán đảo và đại dương
tạo ra nhiều điều kiện địa - văn hoá gần gũi của hai nước.
Trên nền tảng nông nghiệp trồng lúa, cơ cấu xã hội, tổ
chức xóm làng, gia đình của hai nước cũng có nhiều nét tương
đồng trong truyền thống như kính trọng người lớn tuổi, coi
trọng gia đình, bạn bè và láng giềng.

Footer Page 24 of 126.


Header Page 25 of 126.

-23-

Hậu Giang là vùng một đất trẻ đang hoà mình với dòng
chảy văn hóa ấy qua bao nhiêu biến thiên của lịch sử, của thời
đại, trong đó Thành phố Vị Thanh, tỉnh lỵ tỉnh Hậu Giang,
giống như nhiều thành phố khác ở Nam Bộ, là nơi hội tụ đa tộc
người, đa văn hóa, là vùng đất diễn ra quá trình giao lưu tiếp
biến văn hóa tuy âm thầm nhưng sâu sắc giữa yếu tố địa phương
và yếu tố du nhập từ bên ngoài, trong đó có làn sóng văn hóa
Hàn Quốc. Tất cả các dòng văn hóa ấy cùng đan xen tồn tại và
làm nền tảng cho sự xuất hiện của nhiều trào lưu văn hóa mới

sản sinh và ngày càng được thanh niên hưởng ứng rộng rãi.
Làn sóng văn hoá Hàn Quốc đến với vùng đất này muộn
hơn so với các địa phương khác, chủ yếu thông qua báo chí –
truyền hình và internet – mạng xã hội ( như youtube, báo điện
tử, Facebook, Zalo v.v.), một phần nhỏ thông qua kênh lấy
chồng Hàn Quốc, đi du lịch Hàn Quốc.
Với đặc trưng của Vị Thanh là vùng đất thuần nông mang
yếu tố nội đồng và yếu tố sông nước nên trong quá trình tiếp nhận
làn sóng văn hóa Hàn Quốc đặc biệt là thanh niên không tránh
khỏi những hạn chế nhất định. Tuy nhiên, có thể khẳng định rằng,
làn sóng Hàn Quốc phần nào có tác động đến nếp nghĩ, lối sống,
kinh tế, xã hội, thói quen tiêu dùng… của người dân Thành phố
Vị Thanh đặc biệt là thanh niên. Đó là các trào lưu mô phỏng
Hàn Quốc từ các trang điểm, thời trang, điện thoại di động, ẩm
thực, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng Hàn Quốc v.v..
Nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của thanh niên thời
hiện đại ngày càng phong phú, đa dạng. Tính giải trí được giới trẻ
ưu tiên hàng đầu. Vì vậy, xác định được các yếu tố tác động,
trong đó lớn nhất là các kênh tiếp nhận làn sóng văn hóa Hàn
Quốc đã ảnh hưởng đến đời sống văn hóa của thanh niên. Trong
bối cảnh đó, các hình thái văn hóa truyền thống và văn hóa mới
đã tương tác và ảnh hưởng lẫn nhau; Trước các biến đổi này, cần
xác lập những mô hình quản lý văn hóa thích hợp nào để đáp ứng
với tiến trình biến đổi này. Chính vì thế, chúng ta cần có một góc
nhìn động – góc nhìn tương tác khi nhìn nhận, đánh giá sự tiếp
nhận làn sóng văn hóa Hàn Quốc ở Vị Thanh hiện nay.

Footer Page 25 of 126.