Những bài tập định tính hay nhất

Những bài tập định tính hay nhất
môn vật lí
Hệ qui chiếu.
Câu 1. Những ngời lái khinh khí cầu cho biết nếu họ không nhìn vào các đồng hồ đặt
trong đó thì không thể xác định đợc khí cầu đang bay lên hay hạ xuống và nói chung là nó
có chuyển động hay không. Tại sao?
Câu 2: Một toa tàu đang chuyển động thì bộ phận nào chuyển động, bộ phận nào đứng yên
so với mặt đờng, so với thành toa tàu?
Câu 3: Một đoàn máy kéo có vận tốc nh nhau, đi ngang qua một ô tô đứng yên. Hỏi đối
với ô tô thì những máy kéo này có chuyển động hay không? Đối với máy kéo này thì máy
kéo kia có chuyển động hay không? Đối với máy kéo thì ô tô có chuyển động hay không?
Câu 4: Hãy xét một điểm bất kì trên một cánh quạt máy bay. Đối với ngời lái thì quĩ đạo
chuyển động của điểm đó có hình gì? Cũng câu hỏi đó đối với mặt đất?
Câu 5: Từ tâm một chiếc đĩa nằm ngang đang quay, ngời ta búng nhẹ một hòn bi cho nó
chuyển động trên mặt đĩa. Quĩ đạo chuyển động của hòn bi đối với Trái Đất và đối với đĩa
là hình gì?
Câu 6: Tại sao ngời ta nói Mặt Trời là mọc và lặn? Trong trờng hợp đó vật nào đợc chọnh
làm vật mốc?
Tổng hợp các chuyển động
câu 1: Một hành khách trên một chuyến xe lửa tốc hành nhìn vào một xe lửa khác đang
chuyển động ngợc chiều với mình. Khi toa cuối cùng của xe lửa này đi qua khỏi mắt thì
ngời đó cảm thấy xe lửa của mình bỗng chạy chậm hẳn lại. Tại sao lại thế?
Câu 2: Trong điều kiện nào thì ngời lái máy bay phản lực có thể quan sát đợc viên đạn
đang bay gần máy bay của mình?
Câu 3: a) Hai chiếc xuồng đi cùng chiều trên sông với vận tốc khác nhau. Khi chúng đi
ngang qua nhau, từ mỗi xuồng ngời ta thả xuống một cái phao. Sau 15 phút hai xuồng
cùng quay lại với cùng vận tốc và hớng về phía những chiếc phao đã thả xuống nớc. Xuồng
nào sẽ gặp phao của mình sớm hơn? Giải thích?
b) Giải bài toán trên với điều kiện lúc đầu hai xuồng chuyển động ngợc chiều?
Câu 4: Có một cái bè trôi trên sông và một chiếc thuyền có mái chèo. Hỏi ngời lái thuyền
muốn vợt lên trớc cái bè hay tụt lại sau cái bè 10m sẽ dễ hơn?

Câu 5: Khi một máy bay bay đến điểm A thì đuổi kịp một khí cầu. Sau nửa giờ máy bay
quay lại và gặp khí cầu ở một điểm cách A 30km. Hỏi vận tốc của luồng khí là bao nhiêu
cho biết động cơ của máy bay không thay đổi công suất?
Câu 6: Trong một toa xe lửa có những điểm không chuyển động và những điểm chuyển
động. Đó là những điểm nào?
Câu 7: Một tấm kính đã đợc hơ khói chuyển động trên mặt bàn nằm ngang với vận tốc v
1
.
Một hòn bi đợc búng đi trên mặt kính với vận tốc v
2
vuông góc với hớng chuyển động của
tấm kính sẽ để lại trên kính một vết hình gì?
Câu 8: Tại sao một ngời đứng trên con thuyền đang đi lại bị xô về phía trớc nếu thuyền
dừng lại ?
Câu 9: Khi vẩy mạnh chiếc nhiệt kế y tế, cột thuỷ ngân trong ống tụt xuống. Giải thích
hiện tợng đó nh thế nào ?
Câu 10: Trong những động cơ quay nhanh chạy bằng sức gió dùng trong nông nghiệp,
muốn cho quạt quay đều ngời ta đa vào trục truyền động những bánh đà rất nặng để quạt
quay đều. Tại sao ?
Câu 11: Rất khó đóng đinh vào bức vách làm bằng gỗ mỏng nhng nếu đặt ở phía bên kia
một vật nào đó thì có thể đóng đinh đợc. Tại sao ?
Câu 12: Có hai lực kế đợc buộc chặt vào một giá đỡ. Ngời ta treo vào lực kế trên một quả
cân, đặt lên trên lực kế dới một cốc nớc. Kim của các lực kế đợc chỉnh về số không, để
không kể đến trọng lợng của quả cân và cốc nớc. Sau đó nhúng quả cân vào cốc nớc sao
cho không tiếp xúc với đáy cốc (hình vẽ). Kim của hai lực kế sẽ chỉ nh thế nào ?
Câu 13: Trên một chiếc cân ở vị trí thăng bằng có một bình đựng nớc không đầy. Hỏi cân
có còn thăng bằng nữa không nếu ta nhúng một ngón tay vào nớc sao chô chạm vào đáy và
thành bình ?
Câu 14: Trên một đĩa cân có một buộc sợi chỉ treo một vật nặng và một bình nớc. Hỏi cân
có còn thăng bằng nữa không nếu hạ sợi chỉ xuống để cho vật nặng chìm hoàn toàn trong

nớc mà nớc không tràn ra khỏi bình?
Câu 15: Một dây thừng vắt qua một ròng rọc cố định. Một đầu dây treo một vật nặng có
trọng lợng bằng trọng lợng của ngời còn đầu kia có một ngời bám vào dây và đu ngời lên.
Hỏi nếu ngời đó dùng tay leo lên trên thì hiện tợng sẽ xảy ra nh thế nào ?
Câu 16: Có hai con khỉ nặng nh nhau cùng leo lên ở hai đầu một sợi dây vắt qua một ròng
rọc, một con leo với vận tốc gấp hai lần con kia. Hỏi con nào leo lên trớc, con leo nhanh
hay con leo chậm ?
Câu 18: Trong TN quen thuộc của Ghê ric với bán cầu Macđơbua. Nếu ta buộc chặt một
bán cầu vào tờng còn bán cầu kia cho 16 con ngựa kéo thì lực kéo có lớn hơn không?
Câu 19: Tại sao hòn bi thép có thể nảy ra khi va chạm vào tảng đá một cách dễ dàng nhng
không thể dễ dàng nẩy ra khi va chạm với nhựa đờng ?
Câu 20: Nếu đột ngột cho đầu máy xe lửa chuyển bánh thì có thể làm cho các chỗ nối giữa
các toa bị đứt. Tại sao ?
Câu 21: Khi làm cỏ lúa bằng tay không nên nhổ cỏ một cách quá nhanh. Tại sao ?
Lực ma sát
Câu 1: Tại sao những vật nhẹ lại khó ném đợc xa ?
Câu 2. Tại sao ngọn lửa của cây nến, cái đèn... bao giờ cũng hớng lên trên ?
Lực đẩy ácimet
Câu 1. Ngời ta đặt hai cốc nớc đầy lên trên hai đĩa cân của cân Robecvan, một cốc có một
mẩu gỗ nổi bên trên. Hỏi cân có thăng bằng không?
Câu 2. Một chậu nớc đặt trên một thanh gỗ. Tại sao nếu bỏ một quả cân vào một chiếc hộp
rồi thả trên mặt nớc thì chậu vẫn cân bằng ngay cả khi ta lấy ngón tay ấn vào chiếc hộp
nhán cho nó chìm xuống sâu hơn, chậu vẫn cân bằng ? Tại sao nếu lấy quả cân ra khỏi hộp
rồi thả xuống đáy chậu thì chậu nớc sẽ mất cân bằng ?
áp suất
Câu 1. Muốn làm tách các tờ giấy mỏng trong 1 tập giấy ta chỉ cần thổi vào mép tờ giấy
đó. Giải thích?
Câu 2. khi có gió mạnh những chiếc lá khô đang nằm yên trên mặt đất lại bị bốc lên cao?
Nhiệt học
Câu 1. Tại sao khi ra gió ngọn nến lại bị tắt?

Câu 2. Một chiếc cốc bằng giấy đựng đầy nớc nếu đặt lên ngọn lửa có bị cháy không?
Câu 3. Bầu của hai nhiệt kế nh nhau, một bầu đựng nớc, một bầu đựng thuỷ ngân. Tại sao
trong các điều kiện nh nhau nhiệt kế thuỷ ngân lạnh nhanh gấp hai lần nhiệt kế nớc ?
Câu 4. Trong các điều kiện nh nhau, nhiệt kế thuỷ ngân và nhiệt kế rợu, nhiệt kế nào nhậy
hơn?
định luật Bôi- Mariôt
Câu 1. Tại sao một chiếc bình đựng khí nén khi nổ sẽ nguy hiểm còn một chiếc ống đựng
nớc dới áp suất lớn khi nổ lại không gây nguy hiểm ?
Câu 2. Khi bọt không khí từ đáy thùng nổi lên mặt nớc thì lực đẩy tác dụng lên bọt không
khí đó thay đổi nh thế nào ?
Câu 3. Từ đáy của một bình thuỷ tinh cao đựng đầy nớc ngời ta thả ra một bọt không khí
nhỏ và quan sát chuyển động của nó. Đặc tính của chuyển động ấy nh thế nào ?
Câu 4. Tại sao ngời ta làm những gân nổi dọc mặt ngoài phần cuống hẹp của các phễu
dùng để rót chất lỏng vào chai ?
Câu 5. Tại sao khi củi cháy thờng có những tia lửa bắn ra cùng với những tiếng nổ lách
tách ?
Câu 6. Lực nâng khí cầu phụ thuộc nhiệt độ nh thế nào ?
Câu 7. Những chai đựng đầy nớc giải khát có chứa khí cacboníc nếu để vào chỗ ấm đôi khi
ta thấy nút chai bị bật ra?
Câu 8. Tại sao khi chiếc ống giác đợc hơ nóng lại có thể bám chặt vào đáp án ngời ?
Câu 9. Bóng đèn điện chứa đầy khí Nitơ ở nhiệt độ cao và áp suất thấp. Tại sao phải nạp
khí vào bóng đèn trong những điều kiện nh vậy ?
Sự bay hơi
Câu 1. Nếu nớc bị đổ ra sàn nhà, muốn cho sàn nhanh khô thì ta quét cho nớc loang rộng
ra ? Tại sao vậy ?
Câu 2. Một giọt nớc khi rơi trên miếng sắt nóng bỏng sẽ nảy lên? Tại sao ?
Câu 3. Trong trờng hợp nào chiếc bánh mì bị khô nhanh hơn: để vào trong tủ kính hay để
trên bàn.
Câu 4. Tại sao nhiều vật khi bị khô lại cong đi ?
Công trong nhiệt động lực học

Câu 1. Tại sao khi ném một quả bóng đã bị thủng xuống sân thì nó không thể nảy lên đợc ?
Câu 2. Nếu trong máy ép dùng chất lỏng ta thay không khí vào thì có dùng đợc không ?
Câu 3. Muốn đun nóng một quả cầu bằng kim loại đến cùng một nhiệt độ trong trờng hợp
nào cần năng lợng lớn hơn: Khi treo quả cầu bằng một sợi chỉ hay khi đặt nó trên giá ? Coi
rằng sợi chỉ và giá không hấp thụ năng lợng ?
Nhiệt hoá hơi
Câu 1. Tại sao ma làm cho khí trời trở lên mát hơn ?
Câu 2. Khi tắm trong những ngày nóng nực, lúc ngâm mình vào nớc, nớc hình nh mát hơn
nhng khi ra khỏi nớc thì lại có cảm giác ngợc lại ?
Câu 3. Tại sao mặc bộ quần áo cao su lại không chống đợc nóng ?
Câu 4. Tại sao diêm ẩm lại không cháy đợc ?
Câu 5. Nếu nhỏ vài giọt nớc lên mặt chiếc đe rồi lấy búa đập mạnh vào thì sẽ phát ra tiếng
nổ nh tiếng súng. Tại sao ?

nhiệt lợng trao đổi giữa các vật
Câu 1. Tại sao cái túi sởi ấm lại chứa đầy nớc nóng chứ không phải là không khí nóng ?
Câu 2. Có thể dùng nhiệt kế thuỷ ngân thông thờng để đo nhiệt độ của một giọt nớc đợc
không ?
Câu 3. Tại sao khi ca gỗ, lỡi ca lại nóng hơn gỗ ?
Câu 4. Để cắt kim loại, ngời ta dùng những chiếc ca ma sát ( chiếc đĩa không có răng). Khi
đĩa quay với vận tốc lớn, đĩa đó có thể cắt đợc kim loại. Tại sao ca không có răng vẫn cắt
đợc kim loại ?
Câu 5. Tại sao sau cơn bão nớc biển trở lên nóng hơn ?
Câu 6. ở chỗ nào của thác nớc nhiệt độ cao hơn ?
Câu 7. Tại sao khi đang đóng đinh vào gỗ, mũ đinh nóng lên rất ít nhng khi đã đóng xong
thì chỉ cần vài nhát búa, mũ đinh đã nóng lên rất nhiều ?
Câu 8. Một toa xe lửa đang chuyển động mà dừng lại thì động năng của nó biến đi đâu ?
Câu 9. Ngời ta đập chiếc búa vào một miếng thép, chiếc búa nảy lên. Sau đó lại đập chiếc
búa vào một miếng chì thì chiếc búa nảy lên thấp hơn. Hỏi khi đó ta đã truyền cho miếng
kim loại nào năng lợng lớn hơn ? ( Động năng của búa khi đập vào hai miếng lim loại là

nh nhau)
Câu 10. Tại sao khi đập một viên đá lửa vào một tấm thép thì có các tia lửa bắn ra ? Tại sao
khi ta áp sát miếng thép vào hòn đá mài đang quay thì các tia lửa cũng bắn ra ?
Câu 11. Không khí nóng thì bay lên, tại sao trong tầng đối lu của khí quyển, ở dới lại nóng
hơn ở trên ?
Câu 12 . Tại sao khi bơm xe đạp, chiếc bơm lại nóng lên ?
Câu 13. Hiệu suất của động cơ nhiệt có thể là 100% đợc không nếu ma sát của mọi chi tiết
tiến dần tới không ?