Giãn phế quản

GIÃN PHẾ QUẢN
PGS TS TRẦN VĂN NGỌC
BM NỘI – ĐHYD TP HCM


I.ĐỊNH NGHĨA:


Giãn bất thường mạn tính và xoắn phế
quản do phá hoại
 cấu trúc đàn hồi
 cơ trơn thành phế quản.


II. TẦN SUẤT:








+ Hiếm gặp trong 3 thập kỉ qua ở các nước phát
triển
Anh : giảm từ 48/10.000 đến 10/10.000 BN
NV( 1952 – 1960.)
Mỹ :(1946 – 1950 )giảm từ 47 tới chỉ còn 2 ca 10
năm sau (1956 – 1960).
VN : vẫn là bệnh thường gặp- không có con số
thống kê

III. GIẢI PHẪU BỆNH:








GPQ : PQ Trung bình và tiểu PQ.
PQ giãn bò lấp đầy mủ, n/m viêm và loét, xoắn PQ.
Tuần hoàn :ĐM PQ lớn ra
GPQ 2 bên : 30% , T.Dưới thường bò nhất. T.Dưới
trái nhiều hơn phải 3 lần
GPQ trung tâm (cạnh rốn) :đặc trưng của
Aspergillosis phổi dò ứng (APA- allergy pulmonary
aspergillosis)
GPQ t. trên thường do APA, xơ nang ở người lớn
hay lao.


Hình ảnh cây phế quản


Hình ảnh cây phế quản


Giãn phế quản : hình ảnh đại thể

IV. PHÂN LOẠI:
1/ Giãn phế quản hình trụ
(cylindric bronchiectasis)
2/ Giãn phế quản dạng varicose
( varicose bronchiectasis)
3/ Giãn phế quản hình túi
[saccular (cystic) bronchiectasis]


Các dạng GPQ hay các bệnh tương tự về mặt giải
phẫu bệnh:
 GPQ nang (follicular bronchiestasis):
 GPQ do co kéo (traction bronchiectasis)
 Kén phế quản bẩm sinh (congenital bronchial
cysts):
 Kén bẩm sinh trung tâm
 Kén bẩm sinh ngoại biên
 Biệt trí phế quản phổi trong thùy (intralobar
bronchopulmonary sequestration)
•


V. BỆNH SINH VÀ YẾU TỐ
THUẬN LI:
1/ Nhiễm trùng:
a.Sởi:
 Tổn thương phế quản cấp tính có thể tiến

triển tới giãn phế quản nang.
 Nhiễm trùng thứ phát
b.Ho gà
 Viêm phổi hoại tử thứ phát  giãn phế
quản
 Tự nó có thể gây viêm phế quản hoại tử.


c. Tác nhân khác:
 Staph.aureus , Kleb.pneumoniae , Pseudomonas
aeruginosa ….
d. Viêm phổi hoại tử
 Vi khuẩn hiếm khí:
e.Lao:
 M. tuberculosis , Mycobacterium avium
intracellular (MAI)
f.Nấm: Histoplasmosis


2. Sự tắc nghẽn:
a.DPQ do dò vật:
b.Ung thư
c.Tắc đàm
* Aspergillus phế quản phổi dò ứng:
* COPD


Viêm phổi sau tắc nghẽn

Dị vật sapotier PQ


Dị vật : xương heo ở PQ


3.Caực khieỏm khuyeỏt pheỏ quaỷn baồm sinh
a. Khớ pheỏ quaỷn:


Khieỏm khuyeỏt suùn pheỏ quaỷn baồm sinh

(William-Campbell syndrome )


Tracheo bronchomegaly

(Mounier-Kuhn syndrome):


b.Mạch máu:
Phổi biệt trí  nhiễm trùng và giãn PQ
c. Bạch huyết:
Hội chứng móng vàng (yellow nail syndrome):


4/ Suy giảm miễn dòch:  nhiễm trùng và GPQ
5/ Bất thường di truyền:
a) Bất thường trụ lông của niêm mạc hô hấp:
 Hội chứng bất động trụ lông

 Kartagener’s syndrome:
b) Giảm ∝ 1 antitrypsin : tổn thương phá hủy PQ và
phế nang
c) Xơ nang: (mucoviscidosis


d.Bệnh khác:
 Hội chứng Young: GPQ + vô sinh nam
 Quá trình viêm:
e) Vai trò của elastase và protease trong tổn thương
đường hô hấp: COPD


VI. SINH LÝ BỆNH:
1/ Chức năng hô hấp:
 Rối lọan thông khí hỗn hợp : FEV1 và VC,FVC
gjảm  khó thở 2 thì
2/ Sự thanh lọc của khí-phế quản:

Mất chức năng thanh lọc khí -PQ  nhiễm
trùng tái phát nhiều lần
3/ Những thay đổi huyết động:
 Động mạch chủ hóa động mạch phổi  HRM
lượng nhiều


VII. LÂM SÀNG:






Ho đàm mủ , lượng nhiều
Ho ra máu : 40-70 %
Khó thở tùy mức độ
Khám thực thể:
 ran ẩm dai dẳng,
 ngón tay dùi trống và tím tái


VIII. CẬN LÂM SÀNG:
1/ X quang ngực:
 Hình ảnh gợi ý : tổ ong , đường rầy , túi nhỏ có
mực nước hơi


PHEÁ QUAÛN BÌNH THÖÔØNG


X quang ngực