skkn phương pháp sử dụng màu sắc trong tranh vẽ ở trường tiểu học

Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

Mục lục
Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Lý do khách quan
1.2. Lý do chủ quan
2. Mục đích nghiên cứu
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.
4. Đối tợng nghiên cứu
5 . Phơng pháp nghiên cứu
5.1. Phơng pháp nghiên cứu tài liệu
5.2. Phơng pháp thực nghiệm ................................................................................
5.3. Phơng pháp điều tra.........................................................................................
6. Đóng góp của đề tài .............................................................................................
7. Bố cục của đề tài ..................................................................................................

PHần nội dung
1 - Cơ sở lý luận và thực tiễn...................................................................................
1.1. Cơ sở lý luận.....................................................................................................
1.2. Cơ sở thực tiễn..................................................................................................
2 - Tầm quan trọng của hiểu biết về màu sấc .
2.1. Khái niệm:........................................................................................................
2.2. Màu cơ bản và màu hai thành phần.................................................................
2.3. Sắc độ................................................................................................................
2.4. Hoà sắc............................................................................................................

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

2.5. Màu bổ túc........................................................................................................
2.6. Màu sắc áp dụng trong tả thực và trong trang trí............................................
3 - Các biện pháp thực hiện.....................................................................................
3.1. Tìm hiểu khảo sát đối tợng...............................................................................
3.2. Nắm bắt yêu cầu , nguyên vọng của học sinh.................................................
3.3. Kết qua đạt đợc và ý nghĩa của đề tài..............................................................

Phần kết luận
1. Bài học kinh nghiệm ............................................................................................
2. Những ý kiến đề xuất ..........................................................................................
Tài liệu tham khảo.......................................................................................

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài:
- Do định hớng đổi mới phơng pháp dạy học của các Nghị quyết Trung ơng và Luật giáo dục
- Do nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục.
- Do vị trí và mục tiêu môn Mĩ thuật trong trờng Tiểu học.
- Do sự phát triển về tâm sinh lý của học sinh.
- Do văn hoá thẩm mỹ của con ngời .
1.1. Lý do khách quan:
Giáo dục thẩm mỹ là một bộ phận của sự nghiệp giáo dục toàn diện của
một quốc gia. Mục tiêu phổ quát của giáo dục thẩm mỹ là nhằm phát triển toàn
diện các mặt đời sống tinh thần xã hội và con ngời. Từ việc phát triển của mỗi cá
nhân mà phát triển đời sống tinh thần nói chung và thẩm mỹnói riêng của toàn xã
hội. Điều đó cũng có nghĩa là: mục đích của giáo dục thẩm mỹ là xây dựng một

nền văn hoá thẩm mỹ là nhằm nâng cao đời sống tinh thần cho toàn xã hội.
Mục tiêu quan trọng hàng đầu của môn Mỹ thuật ở trờng tiểu học là: Giáo dục
thẩm mỹ chứ không nhằm đào tạo hoạ sỹ hay ngời làm nghề Mỹ thuật, cho các
em làm quen, tiếp xúc với cái đẹp trong tự nhiên, xã hội, con ngời và cái đẹp trong
tác phẩm Mỹ thuật.
Trong chơng trình giáo dục phổ thông, đặc biệt là ở bậc tiểu học, môn
Mỹ thuật có một vị trí quan trọng, chỉ ra những quan điểm, chuẩn mực của cái
đẹp, dạy môn Mỹ thuật ở trờng giúp cho học sinh nhận thức, cảm thụ, thởng thức
cái đẹp trong nghệ thuật, trong cuộc sống. Đồng thời các em thể hiện tài năng của
mình qua tác phẩm của chính mình dới sự giúp đỡ, gợi ý của giáo viên. Vì vậy
môn Mỹ thuật là môn học trong các trờng học, nó gắn bó và tạo điều kiện cho học
sinh học tốt các môn học khác.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
Chính vì vậy để dạy tốt môn Mỹ thuật ngời giáo viên phải đợc đào tạo có
trình độ cần thiết về Mỹ thuật cả lý luận lẫn thực hành. Muốn cho học sinh học
tốt môn học này thì phải có phơng pháp dạy nhằm thuyết phục, lôi cuốn, hấp dẫn
cho học sinh thích thú học tập với lòng yêu nghề và thực tế khách quan đã tạo cho
các em sự thoải mái trong khi vẽ và cụ thể trong cách sử dụng màu cho bài vẽ
tranh, giúp học sinh phát huy đợc tính tích cực, khả năng sáng tạo trong bài vẽ.
Đối với học sinh tiểu học, trong môn Mỹ thuật các em có sự hiểu biết và suy nghĩ
ngây ngô sinh động, cách suy nghĩ rất đa dạng, phong phú. Màu sắc cho các hình
ảnh trong tranh thờng đợc sử dụng theo ý thích riêng của từng em, các em tự tìm
màu sắc cho bài vẽ phong phú, cùng với nét vẽ hồn nhiên, ngộ nghĩnh ở các hình
ảnh tạo ra một phong cách riêng, lối vẽ suy nghĩ độc đáo mà bất cứ một hoạ sĩ nào
cũng khó lòng bắt chớc đợc. Vì lẽ này mà ngời giáo viên dạy Mỹ thuật phải có phơng pháp dạy có hiệu quả, không nên đặt ra một khuôn mẫu nào đó bắt các em
phải thực hiện theo, mà hãy để các em tự sáng tạo và thể hiện màu theo phong

cách, suy nghĩ riêng của mình .
Mỗi một bài vẽ, một sản phẩm nghệ thuật do các em tạo ra là một cá
tính, t duy sáng tạo, sự hiểu biết về thế giới xung quanh. Xong trong quá trình vẽ,
giáo viên có thể gợi mở, gợi ý để các em làm bài tốt hơn. Nếu bắt các em thực
hiện theo ý thầy sẽ gây ức chế tâm lý, mà điều này trong nghệ thuật là sự kìm hãm
sáng tạo nghệ thuật. Do vậy, đối với các em cụ thể là việc sử dụng màu sắc trong
tranh phải để các em độc lập suy nghĩ, sáng tạo có nh vậy bài vẽ mới đạt kết quả
tốt . Với khả năng đó sẽ cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản về Mỹ thuật
đồng thời khắc sâu kiến thức môn học về tính dân tộc, giáo dục nghệ thuật.
Dạy và học Mỹ thuật trên cơ sở sáng tạo để luôn có cái mới lạ, cái hấp
dẫn. Một bài vẽ giống, chính xác cha thực cha hẳn đã là đẹp. Đúng, chính xác của
Mỹ thuật không nh đúng, chính xác của các môn tự nhiên, mà ở đây ngôn ngữ của
Mỹ thuật đợc bộc lộ dới nhiều hình thức khác nhau nh những điều vốn có của nó,

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
đợc thể hiện theo cách nhìn, cách nghĩ của ngời vẽ, và đợc thể hiện dới hình thức
cô đọng, xúc tích, mang tính khái quát.
1.2. Lý do chủ quan:
Nh chúng ta đã biết, một tác phẩm hội hoạ đợc đánh giá là thành công
thì trong tác phẩm ấy có sự góp mặt không nhỏ của màu sắc. Màu sắc làm cho mọi
vật đẹp hơn, màu sắc là một trong những ngôn ngữ quan trọng của Mỹ thuật, màu
sắc làm cho bài vẽ phong phú hơn. Song biết sử dụng màu sắc và làm cho nó thực
sự có ý nghĩa, gây đợc cảm xúc mới là cần thiết.
Với thực tế hiện nay ở trờng tiểu học cách thể hiện hình ảnh và sử dụng
màu sắc để tạo bài vẽ đẹp của học sinh còn cha cao. Để khắc phục hiện trạng này
cần điều chỉnh, tăng cờng thêm khả năng nhận thức thẩm mỹ và thực hành hội hoạ
cho giáo viên. Cũng xuất phát từ yêu cầu chủ quan của môn học. là một giáo vien

dạy Mỹ thuật đợc đào tạo theo đúng chức năng, chuyên nghành, tôi nhận thức đợc
việc dạy đúng phơng pháp của môn Mỹ thuật là rất cần thiết để giúp các em học
tốt môn Mỹ thuật nói riêng và các môn học khác nói chung. Chính vì vậy tôi xin
đa ra phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học.
Với việc nghiên cứu đề tài chủ yếu này nhằm giúp cho hoạt động học Mỹ
thuật và đặc biệt là việc sử dụng màu sắc trong việc vẽ tranh của học sinh đợc tốt
hơn, nâng cao chất lợng dạy học trong giáo dục, đồng thời giúp các em nhận biết
về thế giới xung quanh qua con mắt nghệ thuật. Nếu vấn đề này không đợc quan
tâm nghiên cứu và thực hiện thì hệ quả của nó không lớn song sẽ hình thành ở các
em một thói quen xấu làm việc một cách dập khuôn máy móc, không phát huy đợc
khả năng sáng tạo nghệ thuật cũng nh óc thẩm mỹ hội hoạ ở các em, và nó cũng
ảnh hởng tới sự phát triển tự nhiên ở học sinh. Từ những lý do đó tôi đã mạnh dạn
đa ra một số kinh nghiệm với mục đích là nâng cao chất lợng, hiệu quả dạy và
học tập trong môn Mỹ thuật của học sinh tiểu học.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
2. Mục đích nghiên cứu:
Qua việc nghiên cứu nhằm định ra phơng pháp và tiến trình dạy Mỹ thuật
đặc biệt là khả năng sử dụng màu sắc trong bài vẽ tranh của học sinh .Đối với học
sinh tiểu học thì việc sử dụng màu thờng là các gam màu rực rỡ , đa dạng và
phong phú .Nghiên cứu việc sử dụng màu trong tranh vẽ của học sinh để đa ra một
phơng pháp dạy học đạt hiệu quả cao, nâng cao chất lợng vận dụng vào các bài vẽ
. Để học sinh đợc tham khảo , tích luỹ vốn kinh nghiệm riêng cho bản thân , biết
cách xử lý kỹ năng , kỹ sảo vận dụng thành thạo vào bài thực hành .
3. Nhiệm vụ nghiên cứu :
Mục đích của việc nghiên cứu về màu sắc và cách sử dụng màu sắc trong
bài vẽ tranh của học sinh tiểu học nhằm phát huy tính độc lập sáng tạo để tìm ra

cái đẹp trong các bài vẽ có màu sắc đa dạng , phong phú , vì vậy màu sắc trong
tranh là vô cùng quan trọng .Bức tranh có đẹp và nổi bật nội dung hay không là do
việc sử dụng màu sắc . Tìm hiểu phân tích màu sắc trong bài vẽ của học sinh để
tìm ra phơng pháp dạy mới đạt hiệu quả cao. Đa ra ý kiến đóng góp xây dựng một
phơng pháp dạy học Mỹ thuật cho học sinh tiểu học một cách tối u nhất.
4. Đối tợng nghiên cứu:
30 Học sinh lớp 5C trờng TH Đại lâm - Lạng Giang - Bắc Giang.
5. Phơng pháp nghiên cứu:
5.1 Phơng pháp nghiên cứu tài liệu:
Phơng pháp này đợc sử dụng nhiều trong suốt quá trình nghiên cứu đề
tài, để nghiên cứu phân tích các tài liệu liên quan đến đổi mới phơng pháp dạy
học.
5.2 Phơng pháp thực nghiệm:
Để đánh giá đợc tính khả thi của đề tài , tôi đã tiến hành thực nghiệm trong
chơng trình dạy tại trờng TH Đại Lâm Lạng Giang Bắc Giang.Trong quá

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
trình thực nghiệm tôi đã tiến hành dạy song song giữa lớp đối chứng với lớp thực
nghiệm sau đó rút ra kết quả của đề tài .
6. Phơng pháp điều tra:
Sử dụng phơng pháp này để thu thập thông tin về dạy và học qua việc phỏng
vấn và điều tra cụ thể qua việc sử dụng màu sắc cho bài vẽ tranh của học sinh .
7. Đóng góp của đề tài:
Tôi mong muốn một điều duy nhất ở đề tài này là đợc góp phần cho việc dạy
có hiệu quả ,học sinh tiếp thu và vẽ đợc những bức tranh có màu sắc hấp dẫn ngời
xem . Để đạt những kết quả tốt hơn tôi mong sự góp ý nhiệt tình của các đồng
nghiệp.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

Phần nội dung
1- Cơ sở lý luận và thực tiễn
1.1. Cơ sở lý luận:
Nói đến Mỹ thuật là hiểu ngay đây là nghệ thuật của thị giác. Chính vì
vậy dạy Mĩ thuật cũng giống nh dạy các môn học khác là để trang bị kiến thức,
rèn luyện kĩ năng cho học sinh. Nhờ có môn học này mà học sinh có điều kiện để
phát triển khả năng t duy, năng lực sáng tạo của bản thân, điều này đợc thể hiện rõ
ràng qua ngôn ngữ của Mỹ thuật đó là màu sắc. Song để sử dụng có hiệu quả cần
phải nắm bắt những kiến thức cơ bản về màu sắc:
Cùng với đờng nét hình khối, thì màu sắc là một đặc trng của ngôn ngữ hội
hoạ, góp phần tạo nên bức tranh đẹp, hấp dẫn và lộng lẫy. Màu sắc còn đem lại
cho ngời xem sự lạc quan yêu đời, niềm vui sớng sự hứng khởi. Ngợc lại nó cũng
đem đến cho ngời xem sự sợ hãi, buồn bã hay chán nản. Màu sắc có nguồn gốc tự
nhiên đồng thời có cả nguồn gốc xã hội. Điều này là do sự liên tởng và kinh
nghiệm của con ngời tạo nên.
Ví dụ màu đỏ cho ta sự cảm giác nồng cháy, sự hy sinh của máu, màu cờ,
Tổ Quốc; Màu xanh giúp ta cảm nhận sự tơi mát hoà bình, hạnh phúc Theo
phân tích vật lý, ánh sáng trắng là sự tổng hợp của bảy màu: đỏ, cam, vàng, lục,
lam, chàm, tím. Ơ đây có ba màu nguyên chất: đỏ, vàng, lam, còn lại là màu do
pha trộn từ hai màu khác mà có. Vậy màu sắc cũng có những tính chất đặc điểm
nhất định. Nh khái niệm về màu nóng, lạnh, sắc độ, sắc thái, màu bổ túc... . Những
màu nóng gợi cảm giác ấm áp, sôi nổi, vui vẻ, ngợc lại các màu lạnh gợi cảm giác
êm ái, mát mẻ hoặc lạnh lẽo, u buồn.
Màu sắc là tên gọi chung. Khi các màu đợc pha trộn với nhau tạo ra các

sắc thái, sắc độ.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
Gam màu: Màu chủ đạo trong đó có sự chuyển biến về sắc độ đậm nhạt
và nóng lạnh của chính màu đó. Nh gam màu xanh thì khi nhìn ta thấy ngay màu
chủ đạo là màu xanh, có chỗ xanh đậm, xanh nhạt, xanh tím, xanh ngả vàng và
có rất nhiều sắc thái khác nhau của màu xanh thậm chí có vài chỗ sắc thái xanh có
thể chuyển hẳn sang nóng ấm. Trong một tác phẩm hội hoạ thờng chỉ có một gam
màu chủ đạo.
Độ: Sự thay đổi của một hay nhiều màu sắc. Sắc và độ là hai yếu tố quan
trọng nhất của màu trong một bức tranh. Sắc chính là màu mà màu thể hiện ví dụ
sắc xanh, đỏ, tím Còn độ là sự khác nhau về đậm nhạt, nh màu này sáng hơn độ
màu kia, hoặc cùng một sắc đỏ nhng có nhiều độ, chuyển từ đỏ thẫm sang đỏ
hồng
Trong một bức tranh, khi sắp xếp các màu bên cạnh nhau phải chú ý đến
độ đậm, nhạt. Màu sắc khác nhau đặt cạnh nhau nhng độ đậm nhạt không khác
nhau thì màu sắc sẽ lờ nhờ, đơn điệu, tẻ nhạt, và bố cục không thể chặt chẽ, nhịp
nhàng đợc. Chính sự sắp xếp các độ đậm nhạt, nóng lạnh của màu đã tham gia
vào việc xây dựng bố cục trong bức tranh chặt chẽ, nhịp nhàng.
Bà chúa cái đẹp của hội hoạ là màu sắc. Trong mỗi một tác phẩm hội hoạ,
màu sắc giữ vai trò quan trọng và thu hút, chinh phục ngời xem bởi một hoà sắc,
hay nói cách khác là sự sắp xếp tơng quan giữa các màu trong một không gian
nhất định, nhằm đạt đợc một quan hệ hài hoà về màu sắc của một chủ thể sáng tạo
ra nó.
Sự thẩm định của con ngời đối với tơng quan màu sắc rất đa dạng. Mỗi
ngời, mỗi dân tộc có thể có quan điểm thẩm mỹ khác nhau về màu bởi sự phân
bố về địa lý hoặc các nền văn hoá khác nhau.

Tuy vậy những nguyên lý cơ bản về hoà sắc vẫn có thể đợc định hình trên
cơ sở những đặc trng và tính chất của màu sắc. Muốn cho màu sắc có kết quả ngời
vẽ phải hiểu những đặc tính của màu sắc, từ đó biết cách tổng hoà các đặc trng của

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
màu để đạt đợc một tơng quan nh ý đồ sáng tác. Bức tranh có hoà sắc đẹp tức là vị
trí, sắc độ trong tranh đặc trng hỗ trợ, hoà hợp với nhau.
1.2. Cơ sở thực tiễn:
Đối với việc dạy vẽ tranh cụ thể là cách sử dụng màu sắc trong tranh của
học sinh hiện nay ở trờng Đại Lâm Lạng Giang Bắc giang, qua đánh giá
thực tế tôi nhận thấy: Học sinh rất say mê học tập. Song đối với nhiều học sinh
việc nhận biết màu sắc, độ đậm nhạt, các sắc độ, gam màu vẫn còn nhiều hạn chế,
hình ảnh chính trong tranh vẫn cha đợc vẽ màu nổi bật, màu sắc của tranh cha toát
lên đợc nội dung của đề tài định thể hiện. Vì lẽ này đòi hỏi ngời giáo viên phải tìm
ra phơng pháp giảng dạy sao cho phù hợp với tâm lý lứa tuổi, trình độ của mỗi học
sinh và điều kiện kinh tế của địa phơng với mục đích nâng cao chất lợng dạy và
học môn Mỹ thuật, cụ thể là cách sử dụng màu sắc trong vẽ tranh.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
2 - Tầm quan trọng của hiểu biết về màu
sắc
2.1. Khái niệm:
Màu là hiện tợng thiên nhiên đợc con ngời đúc kết và tìm ra qui luật của
hoà sắc.

Hình và màu khác nhau, hình không lệ thuộc vào ánh sáng để biến thể, nhng nếu không có ánh sáng thì không có màu và ánh sáng làm màu thay đổi. Ơ
trong bóng tối nhất, màu hoàn toàn biến mất, vì thế màu thay đổi tuỳ theo ánh
sáng nhiều hay ít.
Ví dụ: ở ngoài biển, màu nớc biển đổi bất tận trong ngày và càng về
tối, nớc biển càng hết màu và trở thành tối đen nếu không có ánh trăng. Vậy ánh
sáng là do quang phổ của mặt trời; và có màu tức là có ánh sáng.
Màu sắc biểu hiện cụ thể ở trên cầu vồng. Cầu vồng là hiện tợng của thiên
nhiên, biểu hiện màu sắc của quang phổ. Ngời ta có thể làm lăng trụ bằng kính để
trong phòng tối, dùng tia nắng dọi vào, qua lăng trụ và hất lên tờng thì thấy đợc
những màu chính của cầu vồng nh: tím, chàm, lam , xanh lá cây (lục), vàng, da
cam, đỏ.
Trắng và đen không có trong hệ thống quang phổ mặt trời của cầu vồng,
bởi vì đen là hiện tợng không có ánh sáng, còn trắng là kết quả của 7 màu trên
trộn lại, do tác động của ánh sáng. Điều này có thể chứng minh nh sau: cắt miếng
bìa cứng hình tròn, chia làm 7 phần, mỗi phần là một màu trên cầu vồng, làm trục
giữa hình tròn và quay càng mạnh, màu càng nhạt dần và sau thành màu trắng. Ta
nhìn thấy màu trắng hay là màu hơi xám là do hình tròn quay nhanh hay chậm.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

2.2. Màu cơ bản và màu hai thành phần:
Qua quang phổ mặt trời, ngời ta thấy 7 màu nhng thực chất chỉ có 3 màu
cơ bản, còn 4 màu kia do sự pha trộn mà ra:
3 màu cơ bản ấy là: đỏ vàng lam .
Với 3 màu này ngời ta tìm ra 3 màu khác gọi là màu hai thành phần:
+ Đỏ với vàng thành da cam.
+ Vàng với lam thành xanh lá cây.

+ Đỏ với lam thành tím.
Màu chàm có ở quang phổ là do sự pha trộn thêm của lam và tím nên
không kể là màu phụ thuộc(vì nếu nhiều lam mà ít đỏ thì ra chàm theo công thức:
đỏ + lam = tím + lam .
Với số màu trên, có thể pha trộn ra muôn màu do liều lợng khác nhau. Ví
dụ với màu đỏ thì có: đỏ - đỏ sãm - đỏ nhạt - đỏ hồng - trắng hồng, v.v... Với các
màu khác cũng vậy. Những màu trên khác nhau về độ đậm nhạt, nhng cùng một
màu. Vậy trong độ đậm nhạt có sự pha trộn mà ra. Ví nh màu hồng pha với ít
vàng thành da cam nhạt (vàng cam); hoặc xanh lá cây pha với nhiều vàng sẽ ra
màu hoa lý.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

2.3. Sắc độ:
Do tác động sức mạnh của màu, sắc độ gây đợc cảm giác nhẹ nhàng, vui
buồn qua màu sắc khác nhau. Do đấy, ngời ta phân ra màu nóng và màu lạnh.
Nóng và lạnh chỉ là cảm giác gây ấn tợng thông qua thực tế. Ví dụ: màu của lửa là
đỏ. Nớc là lam . Bản thân của hai vật chất này là nóng và lạnh, vì vậy nên tất cả
các màu có liên quan đến hai màu trên đều ở trong một hệ thống của nó, đồng thời
ngời ta phân loại ngay trong 6 màu của quang phổ thành hai hệ thống.
Đỏ, vàng, da cam thuộc nóng.
Lam , xanh, tím thuộc lạnh.
Những màu gốc ở nóng nh nâu lạnh là tím .
Tất cả các màu mà gốc chính chiếm liều lợng nhiều nhất của mỗi màu
thuộc hệ thống nào thì nó là thuộc hệ thống ấy, nhng màu tím là do đỏ và lam có
liều lợng pha trộn đúng mức mà ra, nếu trong khi pha trộn quá liều lợng về đỏ,
biến thành màu nâu chẳng hạn, thì sẽ thuộc hệ nóng. Trong hai hệ nóng lạnh này,

thì trắng đen ở hệ trung lập. Thí dụ:
Đen +đỏ = nâu hệ nóng
Đen +xanh lá cây = xanh đậm hệ lạnh
Trắng + đỏ = hồng hệ nóng
Trắng + xanhlá cây = xanh nhạt hệ lạnh
2.4. Hoà sắc:
Để hiểu thế nào là hoà sắc, chúng ta trở lại phần trên nói về quang phổ
của mặt trời, và chúng ta thấy rằng bản thân của quang phổ đã là một hoà sắc tốt,
hoàn chỉnh, vì nó hài hoà, không chói mắt, đồng thời có các màu nóng, lạnh dung
hoà, từ tím , lam đến da cam và đỏ.
2.5. Màu bổ túc:
Màu bổ túc là hai màu gần nhau có khả năng hỗ trợ và tôn nhau lên.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
Ví dụ: màu xanh gần màu đỏ thì xanh càng xanh và đỏ càng đỏ mạnh
hơn. Đấy là do ấn tợng từ thiên nhiên mà tìm ra quy luật của màu bổ túc Màu
xám còn gọi là màu trung lập, nhng là màu trung lập không nguyên chất nh trắng
và đen
2.6. Màu sắc trong tả thực và trong trang trí:
Màu sắc là một ngôn ngữ hội hoạ. Diễn tả thiên nhiên qua ngôn ngữ hội
hoạ, tức là diễn tả thực tế thông qua nhận xét, xúc cảm của con ngời.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

3 - Các biện pháp thực hiện:
3.1. Tìm hiểu khảo sát đối tợng:
Đánh giá khái quát theo số lợng của năm học trớc thì kết quả học tập
của môn Mỹ thuật cha cao, do vậy yêu cầu cần thiết đợc đặt ra là: Phải tìm ra phơng pháp và tổ chức tốt hình thức học tập sao cho thu hút sự quan tâm của học
sinh, lôi cuốn học sinh vào học tập bộ môn. Thấy đợc tầm quan trọng của việc
giáo dục cho học sinh là giúp các em trở thành con ngời phát triển toàn diện. Để
đạt đợc mục tiêu nh vậy giáo viên bộ môn cần phải liên hệ với giáo viên chủ
nhiệm, kết hợp các hoạt động của Đoàn, Đội trong nhà trờng, đặc biệt là tổ chức
và tham gia các cuộc thi vẽ tranh của thiếu nhi để góp phần động viên các em thật
tốt. Kết hợp giữa gia đình và nhà trờng để gia đình quan tâm đến con em mình,
mua sắm đầy đủ đồ dùng học tập phục vụ tốt cho môn học.
3.2. Nắm bắt ,yêu cầu nguyện vọng của học sinh:
Qua việc trao đổi bằng một số câu hỏi trắc nghiệm đối với học sinh
tôi nhận thấy rằng đa phần các em đều rất thích học vẽ và đón nhận một cách hào
hứng, học tập theo cách cảm thụ, suy nghĩ và sáng tạo riêng, tạo ra cái đẹp theo ý
thích. Chính vì lẽ này ta nghiệm ra rằng phải chăng sự quan tâm dến môn học còn
hạn chế cha thu hút đợc sự quan tâm chú ý của các em. Theo tôi ván đề đổi mới về
phơng pháp giảng dạy Mỹ thuât, cụ thể là trong việc sử dụng màu sắc trong tranh
là cấp bách, cần đợc triển khai theo các cách sau:
- Nắm đợc nhu cầu, nguyện vọng của học sinh.
- Chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi.
- Dựa vào nội dung đề tài để sử dụng mầu cho hợp lý.
Đồng thời phải đa ra các hình thức tổ chức vui chơi sau giờ học:
- Tổ chức phong trào thi đua học tập

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
- Tổ chức các cuộc thi vẽ tranh theo chủ đề

- Trng bầy triển lãm nhỏ
-Tổ chức trò chơi sau khi thực hành.
Để góp phần tìm ra những biện pháp hữu hiệu, những hình thức hoạt
động phù hợp với với việc học Mỹ thuật và hớng dẫn học sinh cách sử dụng màu
sắc trong baì vẽ tranh tốt, tôi xin đề cập đến một số vấn đề sau:
* Có kế hoạch cụ thể theo từng tháng, học kỳ và cả năm học.
* Tìm tòi các hình thức dạy học phù hợp, đổi mới phơng pháp dạy
học.
* Tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện kỹ năng thực hành và biết ứng
dụng vào cuộc sống .
Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn để chứng minh để vấn đề nghiên
cứu của đề tài thực sự có hiệu quả tôi xin trình bày theo các hình thức:
+ Hình thức thi đua: Lên kế hoạch thi đua giữa các nhóm theo từng
tuần, từng tháng. Lập bảng đánh giá, xếp loại học sinh có thành tích cao trong
môn học, khen ngợi học sinh có nhiều cố gắng, quan tâm đến những học sinh còn
có nhiều hạn chế trong học tập.
+ Sự chuẩn bị của thầy: Đối với môn học này học sinh cần phải trực
quan cho nên khâu chuẩn bị là hết sức quan trọng. Bất kỳ một môn học nào muốn
có kết quả tốt đều phải chuẩn bị kỹ lỡng ở cả thầy và trò. Đặc biệt trong môn Mỹ
thuật về cách sử dụng màu sắc cho nên đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng hơn vì học Mỹ
thuật chính là nghệ thuật của thị giác. Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng,từ việc
nhận thức này mỗi giờ dạy tôi đều chuẩn bị chu đáo từ tranh vẽ để học sinh quan
sát đến chất liệu màu sắc trong mỗi tiết dạy.
Điều đầu tiên muốn học sinh có bài vẽ màu đẹp thì giáo viên phải hiểu
rõ khái niệm về màu sắc, màu chủ đạo của tranh đó, bức tranh thể hiện nội dung
gì? Buồn hay vui? Vì vậy khi chuẩn bị bao giờ tôi cũng phải nghiên cứu kỹ bài

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh

Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
dạy để đa ra các tranh có màu sắc đẹp, phản ánh đợc nội dung và hình thức thể
hiện...
+ Sự chuẩn bị đồ dùng của học sinh: Một tiết học dù giáo viên có
chuẩn bị tốt đến đâu mà học sinh không chuẩn bị chu đáo thì tiết dạy đó khó đạt
kết quả tốt đợc. Vì vậy phải tạo cho học sinh có thói quen chuẩn bị đầy đủ đồ
dùng học tập khi đến lớp. Trong bài vẽ tranh đề tài thì màu sắc là yếu tố hết sức
quan trọng , nó có thể quyết định đến thành công hay thất bại của bài vẽ, ở bài vẽ
này có thể dùng đến một chất liệu màu hoặc dùng đến nhiều chất liệu màu Vì
đồ dùng là cần thiết nh vậy cho nên tôi đã có kế hoạch kết hợp với giáo viên chủ
nhiệm nhắc nhở phụ huynh học sinh sắm đầy đủ đồ dùng học tập cho con em
mình .
+ Khâu lên lớp: Trớc khi hớng dẫn học sinh vẽ ta nên cho các em quan
sát tranh của thiếu nhi đã đoạt giải các cuộc thi vẽ trong và ngoài nớc, tìm hiểu nội
dung và hình thức thể hiện nh thế nào, sau đó rút ra kết luận trong việc quan sát
tranh. Đa ra những nguyên tắc cụ thể trong việc sử dụng ở tranh vẽ của mình. Hớng dẫn học sinh vẽ theo ý thích và cảm thụ màu trong tranh. Khi vẽ các em tự suy
nghĩ và vẽ theo cách nhìn, cách nghĩ, cách cảm thụ riêng của mình. Các em nên
vẽ theo sự say mê, hứng thú và sự thôi thúc lôi cuốn đến cái đẹp, tạo ra cái đẹp
muôn hình muôn vẻ. Một bài vẽ đơn điệu lặp lại hay giống nhau, thiếu cái mới, sẽ
trở nên buồn tẻ và không thể xem là đẹp đợc.
Màu sắc sẽ làm cho tranh vẽ hấp dẫn, vui mắt và đẹp hơn. Song không
biết sử dụng màu bài vẽ sẽ không đẹp, trái lại bài vẽ sẽ xấu hơn cả bài vẽ đen
trắng. Vậy vẽ màu ở tranh có nên tôn trọng màu thực hay không? Có nghĩa là lá
xanh thì phải vẽ lá xanh, ngói đỏ phải vẽ đỏ? Đó là cái thực khi ta nhìn riêng lẻ.
Nhng khi vẽ ta phải nhìn màu sắc trong tổng thể, vì trớc ánh sáng, màu sắc ở cạnh
nhau đều có ảnh hởng qua lại làm cho chúng thay đổi hoặc có trong nhau mà
không giữ nguyên sắc. Hơn nữa khi vẽ học sinh nên phân biệt các độ đậm nhạt của

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh

Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
các màu. Nhiều bài vẽ có màu sắc khác với thực hoàn toàn mà vẫn đẹp. Vì bài vẽ
đó đã có một tổng thể màu đẹp, là sự hài hoà ăn ý của các màu.
Khi vẽ màu học sinh nên tiến hành từ màu nhạt đến màu đậm. Không
nên vẽ màu ở từng bộ phận, từng khu vực của bức tranh. Phải nhìn màu trong cả
bài để điều chỉnh sao cho có sự hài hoà chung. Qua đó rèn luyện cách vẽ màu và
tìm ra ý tởng cũng nh sự sáng tạo về màu sắc ở tranh vẽ của các em , từ đó giúp
các em suy nghĩ tìm ra nội dung, ý tởng cũng nh sự sáng tạo về màu sắc trong bài
vẽ và đề tài phù hợp với khả năng của mình, và các em cũng biết tìm ra cái mới,
cái riêng trong việc vẽ màu, tạo ra phong cách nghệ thuật riêng cho từng bài vẽ.
Từ những kinh nghiệm trên tôi đã đem ra vận dụng vào các bài vẽ tranh ở trên
lớp.
3.3. Kết quả đạt đợc và ý nghĩa của đề tài:
Với những kinh nghiệm và phơng pháp về việc sử đụng màu sắc trong
bài vẽ tranh mà tôi đã áp dụng trong giờ Mỹ thuật nêu trên, thì sau một thời gian
áp dụng tôi thấy học sinh hiểu bài, biết vận dụng những lý thuyết cơ bản về màu
sắc đã học vào việc vẽ tranh, phát huy t duy sáng tạo, độc lập trong cách sử dụng
màu sắc ở mỗi bài vẽ. Số lợng học sinh cha đạt đã giảm rõ rệt, tỷ lệ học sinh giỏi
tăng lên.
Từ những kết quả thu đợc nh trên tôi có những nhận định nh sau: Ơ hai
tháng đầu khi hớng dẫn học sinh sử dụng màu sắc trong tranh tôi thấy học sinh có
tiến bộ, nhận biết khái niệm về màu chủ đạo, biết vận dụng vào cách vẽ, đặt các
mảng màu phù hợp trong tranh.
Từ những đợt khảo sát thực nghiệm này đã chứng minh đợc chất lợng
trong việc dạy Mỹ thuật ở trờng Đại Lâm đã tăng lên rõ rệt, đặc biệt là khả năng
sử dụng màu sắc trong các bài vẽ tranh của học sinh đã có những bớc thay đổi lớn.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh

Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

Phần kết luận
1. Bài học kinh nghiệm:
Dạy học Mỹ thuật là dạy ngời. Thật vậy môn Mỹ thuật cung cấp kiến
thức, rèn luyện kỹ năng Mỹ thuật, giáo dục thẩm mỹ từ đó xây dựng đợc tình cảm

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
thẩm mỹ cho học sinh. Đúng nh Nghị quyết của Đại hội khoá VIII đề ra Bồi dỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết.
Qua thời gian khảo sát nghiên cứu trên tôi đã tìm ra đợc một số kinh
nghiệm giúp học sinh về cách sử dụng màu sắc trong việc vẽ tranh là:
- Làm cho học sinh hứng thú với môn học, với việc tìm ra màu sắc để tạo
ra sản phẩm nghệ thuật, giáo viên phải coi học sinh là nhân vật trung tâm của toàn
bộ quá trình dạy học Mỹ thuật.
- Đối với các đồ dùng trực quan, bài làm mẫu phải đẹp, thu hút sự chú ý
của học sinh, giúp học sinh dễ hiểu, coi trọng việc tổ chức hình thức dạy học, cung

cấp kiến thức hình thành kỹ năng vẽ màu có hiệu quả.
- Chú ý đến từng đối tợng học sinh để có cách hớng dẫn cho phù hợp,
có kế hoạch hớng dẫn cho học sinh yếu, trung bình, bồi dỡng học sinh có năng
khiếu. Hớng cho các em có phơng pháp học tập và rèn luyện tích cực, phát huy
năng lực của bản thân.
- Phải kết hợp với giáo viên chủ nhiệm và gia đình để mua sắm trang
thiết vị phục vụ cho các em học tập .
- Với việc khảo sát này theo đánh giá của tôi, mô hình hớng dẫn học
sinh trong việc sử dụng màu sắc ở bài vẽ tranh đã lôi cuốn học sinh có ý thức tự vơn lên trong học tập, góp phần đa chất lợng giáo dục lên một tầm cao mới. Kinh
nghiệm cũng cho thấy, qua việc học tập này sẽ giúp cho một số em có năng khiếu
trở thành những tài năng nghệ thuật trong tơng lai.
- Để việc dạy Mỹ thuật đợc khẳng định một cách có hiệu quả, phải đặt dới sự quan tâm chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trờng, đồng thời vai trò của ngời
giáo viên dạy Mỹ thuật cũng phải đợc đề cao, cùng với năng lực của bản thân, ngời thầy giáo phải có năng lực và nhân cách mẫu mực, lòng nhiệt tình và say mê với
nghề nghiệp, không ngừng học hỏi, nghiên cứu tổ chức các hoạt động học tập
ngoại khoá để các em say mê học vẽ, giúp các em bớc đầu tiếp cận đợc với cái
đẹp và biết thể hiện cái đẹp.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học
Trên đây là những kinh nghiệm của tôi trong việc giảng dạy môn Mỹ
thuật nói chung và cách sử dụng màu sắc trong việc vẽ tranh nói riêng. Tuy đề tài
đã đợc hoàn thành với việc nghiên cứu bản thân và các tài liệu tham khảo, song do
khả năng có hạn cho nên không tránh khỏi những thiếu sót, vì vậy tôi rất mong s
đóng góp nhiệt tình của các bạn đồng nghiệp, của các cấp, ngành giáo dục để đề
tài này hoàn thiện hơn, trở thành đề tài khoa học và đợc áp dụng rộng rãi, có hiệu
quả.
2. Những ý kiến đề xuất:
+ Về các hoạt động nói chung và trong dạy Mỹ thuật nói riêng, trớc hết

phải trang bị cho các trờng những cơ sở vật chất cần thiết cho dạy và học.
+ Giáo viên phải đợc bồi dỡng những kiến thức thờng xuyên để nâng
cao tay nghề.
+ Tổ chức các hội thảo chủ đề về công tác dạy Mỹ thuật.
+ Tổ chức cho học sinh các buổi vẽ tranh theo chủ đề hoặc chủ điểm .

Xác nhận của Phòng GD & ĐT

Ngày 12 tháng 12 năm
2012
Ngời viết

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

Đỗ Thị Thu Hạnh

Tài liệu tham khảo

1. Sách giáo khoa Mỹ thuật
2. Sách Giáo viên Mỹ thuật
3. Tạp chí giáo dục.
4. Giáo trình Mỹ thuật .
5. Phơng pháp dạy Mỹ thuật ở trờng TH.
6. Hệ thống văn bản chỉ đạo giáo dục bậc TH.
7. Các tài liệu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu
8. Sách bồi dỡng giáo dục thờng xuyên
9. Tạp chí Mĩ thuật các số.

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh


Phơng pháp sử dụng màu sắc trong vẽ tranh ở trờng tiểu học

Gv : Đỗ Thị Thu Hạnh