TIỂU LUẬN xây DỰNG ĐẢNG đấu TRANH tư TƯỞNG lý LUẬN HIỆN NAY và TRÁCH NHIỆM của đội NGŨ làm CÔNG tác tư TƯỞNG lý LUẬN TRONG GIAI đoạn HIỆN NAY

1
ĐẤU TRANH TƯ TƯỞNG, LÝ LUẬN HIỆN NAY
VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA ĐỘI NGŨ LÀM CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG,
LÝ LUẬN TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
_________________

Công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận quan trọng của công tác xây
dựng Đảng và hoạt động lãnh đạo của Đảng, tác động vào ý thức cán bộ, đảng
viên, quần chúng nhân dân để định hướng nhận thức, giải quyết mâu thuẫn tư
tưởng, khơi dậy và phát huy mọi tiềm năng sáng tạo của con người và đấu
tranh chống mọi tư tưởng, lý luận sai trái, làm cho thế giới quan và hệ tư
tưởng của giai cấp công nhân giữ địa vị thống trị trong đời sống tinh thần xã
hội, góp phần hình thành con người mới và xã hội mới xã hội chủ nghĩa.
Như vậy đấu tranh tư tưởng, lý luận là một nội dung, hình thức có vai
trò đặc biệt quan trọng của công tác tư tưởng, lý luận. Thông qua đấu tranh
góp phần bảo vệ, khẳng định những giá trị đúng đắn của hệ tư tưởng; bổ sung,
phát triển về lý luận tạo ra sự đồng thuận về tư tưởng trong đảng và trong xã
hội. Khi bàn về vai trò của đấu tranh tư tưởng, lý luận, trong tác phẩm “Làm
gì” trích dẫn lời của Ăngghen, Lênin đã chỉ rõ: “Ta hãy dẫn chứng những lời
nhận xét của Ăng-ghen hồi năm 1874 về ý nghĩa của lý luận trong phong trào
dân chủ - xã hội. Ăng-ghen công nhận rằng cuộc đấu tranh vĩ đại của đảng
dân chủ - xã hội không phải chỉ có hai hình thức (chính trị và kinh tế) - như ở
nước ta thường công nhận như thế, - mà có ba hình thức, và xếp hình thức
đấu tranh lý luận ngang với hai hình thức đấu tranh trên”1.
Trong tình hình hiện nay, cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận
diễn ra hết sức gay go, quyết liệt, có ý nghĩa vô cùng quan trọng đến giữ vững
vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn tại, phát triển của chế độ xã hội chủ nghĩa
ở nước ta.
1

Lênin toàn tập, Tập 6, Nxb. CTQG, Hà Nội, 2005, tr.32.

2
1. Một số vấn đề cơ bản về đấu tranh tư tưởng, lý luận.
Đấu tranh tư tưởng trong giai đoạn hiện nay là cuộc đấu tranh giai
cấp trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản,
giữa hai con đường xã hội chủ nghĩa và tư bản tư chủ nghĩa; đồng thời còn là
cuộc đấu tranh xóa bỏ tàn dư của hệ tư tưởng phong kiến và chống những tư
tưởng tiêu cực nảy sinh trong đời sống xã hội.
Như vậy có thể nói “đấu tranh tư tưởng, lý luận” thì “tư tưởng” ở đây
không nên hiểu là những suy nghĩ thuần túy của con người diễn ra hàng ngày, do
đó đấu tranh tư tưởng cũng chỉ dừng lại ở việc đấu tranh với những tư tưởng tiêu
cực của mỗi người. Hiểu như vậy là thu hẹp phạm vi của tư tưởng và đấu tranh tư
tưởng. Theo Mác, khi nói đến đấu tranh tư tưởng thì trước hết cần phải hiểu đó là
cuộc đấu tranh về hệ tư tưởng, về lý luận. Bởi vậy, mỗi khi nói dến “tư tưởng” bao
giờ các ông cũng đề cập đến hoặc là hệ tư tưởng tư sản, hoặc hệ tư tưởng vô sản,
hoặc hệ tư tưởng phong kiến. Vả lại, hệ tư tưởng là cả một hệ thống lý luận, quan
điểm tư tưởng của một giai cấp phản ánh những quan hệ chính trị, kinh tế, xã hội
và thái độ của giai cấp đó đối với quyền lực nhà nước bắt nguồn từ lợi ích kinh tế,
vị trí kinh tế của một giai cấp. Đấu tranh tư tưởng thực chất là đấu tranh về hệ tư
tưởng, là đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực ý thực hệ.
Ngày nay, nói đấu tranh tư tưởng trước hết là nói tới cuộc đấu tranh
giữa hệ tư tưởng vô sản với hệ tư tưởng tư sản, giữa hai con đường xã hội chủ
nghĩa và tư bản chủ nghĩa với tất cả những biểu hiện tinh vi của nó. Đấu tranh
tư tưởng bao gồm đấu tranh về quan điểm lý luận, tư tưởng chính trị, cương
lĩnh, đường lối, diễn ra trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội (kinh tế,
chính trị, văn hóa, quân sự, ngoại giao…), thể hiện dưới nhiều hình thức
(công khai, hợp pháp, bán công khai, bí mật…) và được thể hiện bằng nhiều
phương tiện (báo chí, xuất bản, văn hóa văn nghệ, hội thảo tuyên truyền
miệng…)

3
Ngày nay, cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận mà Đảng và nhân dân ta
đang tiến hành không chỉ là cuộc đấu tranh giai cấp của giai cấp công nhân,
nhân dân lao động chống lại hệ tư tưởng tư sản và các quan điểm lạc hậu phản
khoa học, phản động nhằm bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ sự lãnh đạo của Đảng, chế độ và đường lối đổi
mới, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, mà còn là cuộc đấu tranh với
những tàn dư của hệ tư tưởng phong kiến, nhưng tư tưởng tiêu cực đang hằng
ngày, hàng giờ chi phối nếp nghĩ, nếp làm của mỗi con người, thậm chí của
mỗi tập thể và toàn xã hội.
Chủ nghĩa Mác-lênin đã khẳng định đấu tranh giai cấp là một tất yếu lịch
sử trong xã hội có giai cấp. Trong tác phẩm Tuyên ngôn của đảng Cộng sản,
C.Mác, Ph.Ăngghen xuất phát từ hiện thực lịch sử đã khái quát rằng lịch sử xã hội
loài người, kể từ khi phân chia giai cấp, đối kháng là lịch sử đấu tranh giai cấp.
Cuộc đấu tranh giai cấp là phản ánh về mặt xã hội mâu thuẫn giữa lực lượng sản
xuất và quan hệ sản xuất trong một hình thái kinh tế nhất định. Lịch sử cũng
chứng minh rằng, tất cả các cuộc đấu tranh giai cấp đều diễn ra dưới ba hình thức:
đấu tranh kinh tế, đấu tranh chính trị, đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Vì
vậy đấu tranh tư tưởng là một bộ phận cấu thành của mọi cuộc đấu tranh giai cấp.
Cuộc đấu tranh giai cấp giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản là đỉnh cao, trong
đó trọng tâm là đấu tranh về hệ tư tưởng, do đó cuộc đấu tranh tư tưởng giữa giai
cấp vô sản và giai cấp tư sản diễn ra như một hệ quả tất yếu.
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, sự phát triển của xã hội loài
người tuân theo quy luật phủ định biện chứng, tức là từ xã hội chưa có giai cấp
đến xã hội có giai cấp và cuối cùng là xã hội không có giai cấp nhưng ở trình độ
phát triển cao hơn. Để đạt tới xã hội như vậy, xã hội loài người phải trải qua các
hình thái kinh tế-xã hội khác nhau theo xu hướng hình thái kinh tế-xã hội ra đời
sau bao giờ cũng tiến bộ hơn các hình thái kinh tế xã hội trước. Sự thay đổi các

hình thái kinh tế-xã hội diễn ra dựa trên sự phát triển tiến bộ của các phương thức


4
sản xuất tương ứng. Để chuyển hóa từ phương thức sản xuất lỗi thời sang phương
thức sản xuất tiến bộ hơn phải thông qua một cuộc cách mạng xã hội-kết quả của
đấu tranh giai cấp. Chính sự phân tích đó cho phép Mác và Ăngghen đưa ra kết
luận: lịch sử xã hội loài người từ khi phân chi giai cấp là lịch sử đấu tranh giai cấp.
Tuy nhiên cũng từ dự báo xã hội loài người sẽ tiến tới xã hội cộng sản
chủ nghĩa - hình thái kinh tế - xã hội tốt đẹp nhất trong lịch sử mà ở đó sẽ
không còn sự phân chia giai cấp, các ông đã chỉ ra rằng trước khi tiến tới một
xã hội như vậy phải trải qua những cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt mà đỉnh
cao và cuối cùng là cuộc đấu tranh giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản. Bởi
lẽ trong thời đại ngày nay-thời đại quá độ từ chủ ghĩa tư bản lên chủ nghĩa
cộng sản thì đây là những giai cấp đại diện cho hai phương thức sản xuất tiêu
biểu: phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa - phản ánh xu thế phát triển
tiến bộ của xã hội loài người và phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, thì
ngược lại - phản ánh xu thế phản tiến bộ. Cả hai giai cấp này đều có hệ thống
lý luận riêng của mình, đó là hệ tư tưởng. Theo quy luật phát triển của xã hội,
phương thức sản xuất tiến bộ sớm hay muộn cũng sẽ phủ định phương thức
sản xuất phương thức sản xuất phản tiến bộ. Vì vậy, trong cuộc dấu tranh giai
cấp giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản thì giai cấp vô sản - đại diện cho
phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa nhất định sẽ giành thắng lợi và xã
hội loài người sẽ bước sang kỷ nguyên mới, kỷ nguyên cộng sản chủ nghĩa.
Chính vì lẽ đó mà cuộc đấu tranh giai cấp giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư
sản trở thành đỉnh cao, nó vô cùng khó khăn, gay gắt và quyết liệt. Trọng tâm
của cuộc đấu tranh đó tập trung vào giải quyết vấn đề ai thắng ai giữa hệ tư
tưởng vô sản và hệ tư tưởng tư sản. Như V.I.Lênin đã khẳng định: hoặc là hệ
tư tưởng tư sản, hoặc là hệ tư tưởng vô sản. Không có hệ tư tưởng trung gian
nào cả. Vì thực chất hệ tư tưởng tư sản nảy sinh trên cơ sở nền kinh tế tư sản

là hệ tư tưởng bảo vệ chế độ tư hữu và tư tưởng cá nhân cực đoan. Còn hệ tư
tưởng vô sản, thì trái lại, là vũ khí tư tưởng để tiến tới thủ tiêu chế độ tư hữu


5
tư bản chủ nghĩa, xác lập chế độ công hữu và xây dựng một xã hội, mà ở đó, sự
phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của mọi
người.
Ngày nay, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch bao giờ cũng coi sự
tồn tại của chủ nghĩa xã hội là lực cản đáng kể nhất trên con đường “toàn cầu hóa
tư bản chủ nghĩa”, chúng không thể chấp nhận sự hiện diện của chủ nghĩa xã hội.
Âm mưu lật đổ các đảng cộng sản cầm quyền, phủ định ý thức xã hội chủ nghĩa là
mục tiêu nhất quán của giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản. Vì vậy, ở mỗi giai
đoạn khác nhau, tùy theo tình hình biến đổi của thế giới, mà cuộc đấu tranh tư
tưởng lúc rộ lên, lúc lắng xuống, nhưng dù thế nào thì nó vẫn diễn ra như một tất
yếu khách quan.
Về mặt thực tiễn chúng ta thấy: hiện nay chủ nghĩa đé quốc đứng đầu là
Mỹ và các thế lực thù địch đang thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình” đối
với các nước xã hội chủ nghĩa còn lại, trong đó Việt Nam là một trọng điểm. Mục
tiêu của chúng không chỉ là ngăn chặn hay kiềm chế các nước xã hội chủ nghĩa,
mà là tiêu diệt chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản như một hệ tư tưởng, một
hệ thống giá trị và lý tưởng xã hội, một con đường phát triển của xã hội loài
người. Để đạt được mục tiêu chiến lược này, các thế lực thù địch chủ trương tấn
công thẳng vào bên trong các nước xã hôi chủ nghĩa. R.Níchxơn - cựu tổng thống
Mỹ đã từng tuyên bố: cuối cùng sẽ có một kẻ thắng và một kẻ thua trận trong cuộc
kình địch Mỹ - Xô và chúng ta không thể thắng nếu chúng ta không cạnh tranh,
chúng ta không thể thắng trong cuộc chạy đua này trừ phi chúng ta tiếp tục tấn
công, nhưng đó là tấn công bằng biện pháp hòa bình.
Thực chất của chiến lược “Diễn biến hòa bình” là căn cứ vào diễn biến
tình hình ở mỗi nước xã hội chủ nghĩa, dựa vào các nhân tố chống đối chế độ

bên trong mỗi nước mà tác động và tấn công một cách thích hợp trên mọi lĩnh
vực đời sống xã hội, thực hiện cuộc vận động phản cách mạng nhằm đưa các
quá trình kinh tế - xã hội - chính trị đang diễn ra ở mỗi nước chuyển sang con


6
đường tư bản chủ nghĩa, đánh đổ các đảng cộng sản và công nhân, đưa các
lực lượng phục hồi chủ nghĩa tư bản lên cầm quyền. Trong chiến lược “Diễn
biến hòa bình”, mặt trận tư tưởng nổi lên hàng đầu. “Diễn biến hòa bình”
trước hết là “diễn biến” về tư tưởng và cũng bắt đầu từ “diễn biến” về tư
tưởng. Chỉ khi nào tư tưởng xã hội chủ nghĩa đã bị “Diễn biến hòa bình”
thành tư tưởng tư sản thì mới có thể hoàn tất “Diễn biến hòa bình” trên các
lĩnh vực đời sống chính trị và kinh tế của xã hội xã hội chủ nghĩa.
Lịch sử đã cho thấy, tận dụng cơ hội Liên Xô và các nước xã hội chủ
nghĩa ở Đông Âu đang tiến hành cải tổ, cải cách, các thế lực phản động, đứng
đầu là Mỹ, tăng cường tác động vào bên trong mỗi nước để làm chệch hướng
cải tổ, cải cách sang con đường tư bản chủ nghĩa, thực hiện “Diễn biến hòa
bình” làm sụp đổ chủ nghĩa xã hội từ bên trong. Trên thực tế, chúng đã đạt
được mục tiêu xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu. Sau
khi chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô sụp đổ, chủ nghĩa đế quốc
và các thế lực phản động đã và đang chuyển hướng tấn công bằng “Diễn biến
hòa bình” vào các nước xã hội chủ nghĩa còn lại. Chính vì vậy, cuộc đấu tranh
tư tưởng ở nước ta hiên nay, trước hết là đấu tranh chống “Diễn biến hòa
bình”, là một tất yếu khách quan. Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung
ương khóa X đã xác định phải: “Triển khai đồng bộ, chủ động cuộc đấu tranh
trên mặt trận tư tưởng, phản bác các luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, vu
cáo, chống phá Đảng, Nhà nước ta, làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa
bình”, thực hiện đa nguyên chính trị, hình thành lực lượng đối lập, gây bạo
loạn, lật đổ của các thế lực thù địch; thường xuyên cảnh giác, chủ động
phòng, chống nguy cơ tự diễn biến ở cả trung ương và các ngành, các cấp” 2.

Bên cạnh đó, những tàn dư của hệ tư tưởng phong kiến và những tư tưởng
tiêu cực của đời sống xã hội trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở
nước ta là một lực cản lớn trong quá trình xây dựng xã hội mới. Lý luận chủ
Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện, Hội nghị lầ thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khóa X, Nxb.
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007, tr.45.
2


7
nghĩa Mác-Lênin đã chỉ ra: tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội, do đó khi
tồn tại xã hội thay đổi thì ý thức xã hội cũng thay đổi theo. Tuy nhiên, sự thay
đổi của ý thức xã hội thường chậm hơn so với tồn tại xã hội. Vì thế mặc dù
chế độ phong kiến đã bị xóa bỏ ở nước ta từ hơn nửa thế kỷ nay nhưng ý thức
hệ phong kiến ít nhiều tồn tại, ảnh hưởng đến nhận thức và hành động của con
người Việt Nam hôm nay. Những tư tưởng phản tiến bộ như ích kỷ, hẹp hòi,
cục bộ, địa vị, đẳng cấp là sản phẩm của hệ tư tưởng phong kiến vẫn hàng
ngày, hàng giờ tác động đến nếp nghĩ, nếp làm của không ít người, làm cản
trở sự nghiệp cách mạng xây dựng xã hội mới. Mặt khác, chúng ta đang thực
hiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, những tiêu cực do
mặt trái của nền kinh tế thị trường sinh ra cũng đang tác động làm tha hóa
nhiều mặt, nhiều lĩnh vực của cả cá nhân và xã hội. Điều đó đang đặt ra
những nhiệm vụ hết sức cấp bách cho công tác tư tưởng ở nước ta hiện nay.
Như vậy có thể nói rằng, tính tất yếu của cuộc đấu tranh tư tưởng ở
nước ta hiện nay có nguồn gốc sâu xa từ yêu cầu khách quan của đấu tranh
giai cấp trong xã hội có giai cấp và từ thực tiễn quá trình xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận ở nước ta hiện
nay, những nội dung các thế lực thù địch tập trung chống phá là:
Xuyên tạc, phủ nhận bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác
- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống lý luận về những vấn đề cơ bản về
cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân tiến lên cách
mạng xã hội chủ nghĩa, nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải
phóng con người, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất,
dân chủ và giàu mạnh, góp phần vào cách mạng thế giới. Tư tưởng Hồ Chí Minh
là ngọn cờ thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong suốt hơn nửa thế kỷ qua.


8
Kẻ thù nhận thức rõ rằng, sở dĩ cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam tồn tại và phát triển bất chấp mọi khó khăn, thử thách là do chủ nghĩa
Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành hệ tư tưởng chính thống của
xã hội, đã có ảnh hưởng sâu sắc trong nhiều thế hệ con người Việt Nam. Chủ
nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam
cho hành động của Đảng ta và của cách mạng Việt Nam. Chính vì vậy mà các
thế lực thù địch ra sức chống phá chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh.
Một trong những nguyên nhân khiến cho một số nước xã hội chủ nghĩa
tan rã nhanh chóng là do kẻ thù đã thành công trong việc xuyên tạc, bôi nhọ
chủ nghĩa Mác-Lênin, gạt bỏ ảnh hưởng của nó trong các thế hệ cách mạng
đương thời và kế tiếp. Vì vậy, hiện nay các nhà tư tưởng tư sản và những
phần tử chống Đảng, chống chế độ đã tập trung, đẩy mạnh phê phán chủ
nghĩa Mác - Lênin. Chúng cho rằng C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin chỉ là
những nhà lý luận không tưởng, việc chủ nghĩa xã hội sụp đổ là do chủ nghĩa
của C.Mác đã lỗi thời, không còn phù hợp với thời đại, vì thế nó càng không
thể phù hợp với Việt Nam. Họ phủ nhận khái niệm giai cấp và vai trò động
lực của đấu tranh giai cấp trong tiến trình phát triển của lịch sử. Theo họ, sự
thắng thua về trí tuệ hay đấu tranh về trí tuệ mới là động lực của sự phát triển,
còn đấu tranh giai cấp chỉ giải quyết lợi ích trước mắt, không những không
phải là động lực của sự phát triển, thậm chí còn có hại cho sự phát triển. Các

thế lực thù địch phủ nhận chủ nghĩa xã hội hiện thực và ca ngợi chủ nghĩa tư
bản, cho chủ nghĩa xã hội là sản phẩm của sự chủ quan duy ý chí, là quái thai
của lịch sử, là phản dân chủ, là độc tài, là quân phiệt. Theo họ, về thực chất
chủ nghĩa cộng sản là chủ nghĩa cực quyền, tội ác và luôn được mô tả bằng
những vi phạm hàng loạt đối với quyền con người. Thậm chí kẻ thù còn đánh
đồng chủ nghĩa cộng sản với chủ nghĩa quốc xã mà không hề có một chút cơ
sở lập luận nào v.v.. và v.v..


9
Xóa bỏ ảnh hưởng ăn sâu, bám rễ của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh trong Đảng, trong xã hội ta là mục tiêu hàng đầu của các thế lực
thù địch. Vì vậy, đấu tranh để bảo vệ những nguyên lý lý luận của chủ nghĩa
Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh được xác định là một nội dung quan trọng
trong cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận ở nước ta hiện nay.
Xuyên tạc, phủ nhận Đảng Cộng sản Việt Nam và lịch sử, thành tựu
của cách mạng Việt Nam nhằm từng bước loại trừ vai trò lãnh đạo của Đảng
đối với xã hội.
Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân Việt
Nam, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, là nguồn gốc của mọi thắng lợi của
cách mạng Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua. Với đường lối đúng đắn và bằng
những tấm gương hy sinh cao cả của hàng vạn đảng viên, đảng ta đã chiếm
được niềm tin của đông đảo các tầng lớp nhân dân và của cả dân tộc. Đảng
Cộng sản Việt Nam vững mạnh, uy tín của đảng cao thì không một thế lực
nào dù có mạnh đến mấy cũng không thể làm cho cách mạng Việt Nam đi
chệch khỏi con đường mà Đảng và nhân dân ta đã chọn. Đảng Cộng sản Việt
Nam lấy chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng
và kim chỉ nam cho hành động của mình. Vì vậy, chủ nghĩa đế quốc và các
thế lực phản động tìm mọi cách phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, phủ nhận
định hướng xã hội chủ nghĩa, xuyên tạc lịch sử, nói xấu các đồng chí lãnh đạo

Đảng, Nhà nước. Họ tự đưa ra những căn cứ đòi bỏ quyền lãnh đạo của Đảng
như: chủ nghĩa Mác - Lênin đã lỗi thời không còn phù hợp, chủ nghĩa xã hội
hiện thực sụp đổ, Việt Nam nên chọn con đường khác để phát triển, không
cần Đảng Cộng sản lãnh đạo; phát triển kinh tế nhiều thành phần là con
đường cứu nguy cho dân tộc, song nó tất yếu sẽ dẫn đến đa nguyên chính trị;
Đảng chỉ có kinh nghiệm lãnh đạo chiến tranh, không có kinh nghiệm lãnh
đạo kinh tế, nên Đảng cần từ bỏ quyền lãnh đạo; đất nước muốn nhanh chóng
phát triển thì phải hoà hợp, hoà giải, đồng thuận dân tộc, nhưng Đảng Cộng


10
sản Việt Nam theo đuổi ý thức hệ biệt lập, lỗi thời, Đảng sẽ không quy tụ
được cộng đồng dân tộc mà chỉ gây thêm hiềm khích, chia rẽ.
Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch tìm mọi cách phủ nhận,
xuyên tạc thắng lợi của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc
Mỹ của dân tộc ta, đồng thời phê phán Đảng ta là phát xít, say sưa bạo lực,
làm ly tán nhân tâm, Đảng ta không có lòng yêu nước nên để xảy ra các cuộc
chiến tranh vô ích, phi đạo lý; cho ta giải phóng miền Nam là phát động chiến
tranh xâm lược miền Nam, là tiến hành cuộc chiến tranh vô lý và ô nhục. Có
quan điểm cực đoan còn cho rằng: Đảng ta tiến hành các cuộc kháng chiến là
thực hiện một “cuộc chiến tranh ý thức hệ” theo kế hoạch của một số nước
lớn, nhằm làm cho chủ nghĩa cộng sản lan tràn và chiếm vị trí độc tôn trên thế
giới. Họ vu cáo Đảng ta dùng chiến tranh “làm phương tiện để thống trị với
tất cả những thủ đoạn tàn ác nhất”. Các thế lực thù địch còn tập trung xuyên
tạc, bác bỏ thành tựu trong những năm đổi mới của đất nước ta, lợi dụng những
hạn chế, những hiện tượng tiêu cực trong xã hội chúng gieo rắc tâm lý hoài
nghi, bất mãn, sự bất bình trong các tầng lớp nhân dân, kích động mâu thuẫn
nội bộ trong Đảng, trong các cơ quan nhà nước, mâu thuẫn giữa nhân dân với
Đảng, với Nhà nước; cố gắng tạo dựng ngọn cờ hình thành lực lượng đối lập để
khi có thời cơ thì giành chính quyền bằng “đấu tranh nghị trường” hoặc bạo loạn

lật đổ.
Về phương thức, thủ đoạn chống phá ta trên lĩnh vực tư tưởng, lý
luận của các thế lực thù địch. Trong giai đoạn hiện nay, chúng tận dụng thế
mạnh về tiền của và các phương tiện thông tin đại chúng để tác động vào
tinh thần, tâm lý của nhân dân, quân đội ta thông qua hàng trăm tờ báo, tạp
chí ở nước ngoài xuất bản bằng tiếng Việt và hàng chục nhà xuất bản, đài
phát thanh, truyền hình của các tổ chức phản động ở nước ngoài, hàng trăm
website. Phát tán các tài liệu phản động, thành lập các tổ chức phản động
người Việt lưu vong. Viết “Những bức thư ngỏ”, “Những phát biểu”, “Kiến


11
nghị” tưởng như chỉ để bày tỏ suy nghĩ trước thực trạng đất nước nhưng
thực chất là xuyên tạc, thêm thắt theo ý đồ phản động, thù địch. Viết và
phát tán hồi ký với mục đích đề cao cá nhân, nói sai sự thật lịch sử, bôi nhọ
một số đồng chí lãnh đạo nhằm gây nghi ngờ, chia rẽ nội bộ. Thông qua
bưu điện, du lịch, hàng tháng chúng đưa vào Việt Nam hàng ngàn tài liệu
có nội dung cực kỳ phản động; gửi về nước hàng nghìn băng đĩa nhạc hải
ngoại đồi truỵ, phản động để ru ngủ thanh, thiếu niên. Thông qua con
đường văn học nghệ thuật để phá hoại chúng ta về tư tưởng, văn hoá.
Thông qua viện trợ kinh tế, quan hệ mậu dịch, hợp tác đầu tư, liên doanh,
liên kết và qua các tổ chức phi chính phủ, các hình thức hợp tác về văn hoá,
khoa học, giáo dục…để thâm nhập sâu vào nội bộ, tác động vào những cơ
quan, những cán bộ tham gia hoạch định đường lối, chính sách. Mời đến
thăm, tổ chức hội thảo khoa học để tuyên truyền, xuyên tạc, chống phá ta
về tư tưởng, lý luận. Kích động các phần tử bất mãn, cơ hội trong nước,
đẩy mạnh hoạt động gây rối, phá hoại, chống đối về chính trị - tư tưởng.
Về đặc điểm và tính chất, cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay
mang tính chất là cuộc đấu tranh chính trị. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực
thù địch đang điên cuồng chống phá nước ta nhằm đạt mục tiêu chính trị: làm

biến chất, đổi màu Đảng cộng sản tiến tới xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng. Mục
tiêu cuối cùng của chúng là tiến tới xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
Chính vì vậy cuộc đấu tranh tư tưởng hiện nay diễn ra vừa gay gắt, quyết liệt,
vừa phức tạp, lâu dài. Cuộc đấu tranh này có một số đặc điểm sau:
Một là, các thế lực thù địch có tiềm lực to lớn cả về phương tiện vật
chất, kỹ thuật cả về kinh nghiệm, đặc biệt là sau khi chúng thực hiện được
mục tiêu làm sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu. Chủ
nghĩa tư bản kịp thời ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa
học công nghệ làm cho sản xuất tiếp tục phát triển, đời sống kinh tế - xã hội


12
ổn định, gây cho không ít người choáng ngợp về chủ nghĩa tư bản và lầm
tưởng chủ nghĩa tư bản đã thay đổi về bản chất.
Hai là, cuộc đấu tranh tư tưởng hiện nay được các thế lực thù địch thực
hiện một cách có bài bản. Mỹ có cả một chiến lược với mục tiêu rõ ràng, sách
lược và biện pháp cụ thể, lại có cả một “lộ trình” để thực hiện từng bước.
Trong chiến lược này mục tiêu tư tưởng được đặt lên hàng đầu và bằng chiến
lược “diễn biến hoà bình”, với phương châm: đánh ngầm, đánh mềm, đánh
sâu, đánh hiểm, các thế lực thù địch công khai ý đồ thay đổi chế độ, chuyển
hoá nước ta như đã diễn ra ở Liên Xô và Đông Âu
Ba là, cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay diễn ra trong điều kiện
công cuộc đổi mới của Đảng và nhân dân ta đạt được những thành tựu to lớn,
có ý nghĩa quan trọng là cơ sở thực tiễn, khách quan, tạo điều kiện thuận lợi
cho cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận. Kinh tế tăng trưởng, chính
trị - xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh được củng cố, đời sống của nhân dân
không ngừng được cải thiện, mặt bằng dân trí của xã hội không ngừng được
nâng lên, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng được khẳng định,
lòng tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ được củng cố. Điều đó chứng
tỏ lý luận, đường lối đổi mới trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng

Hồ Chí Minh là đúng đắn, sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh
trên mặt trận tư tưởng, lý luận. Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực, thì mặt trái
của nền kinh tế thị trường, những khó khăn, bất cập của quá trình đổi mới có
ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả của cuộc đấu tranh tư tưởng của chúng ta.
Chúng dễ trở thành cơ sở xã hội để làm nảy sinh hoặc tiếp nhận những quan
điểm, tư tưởng sai trái của các thế lự thù địch.
2. Nội dung, biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả đấu tranh tư
tưởng, lý luận hiện nay
Nhận thức rõ vị trí quan trọng của công tác tư tưởng, trong thời gian qua,
Đảng và Nhà nước ta đã chỉ đạo thường xuyên và chặt chẽ cuộc đấu tranh bảo


13
vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ đường lối, cương lĩnh của Đảng, làm
thất bại những âm mưu và thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù
địch. Để đảm bảo đảm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của cuộc đấu tranh tư
tưởng hiện nay, trước mắt, chúng ta cần thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản
sau:
Một là, kiên trì lập trường quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh để làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của
Đảng và sự nghiệp cách mạng, không ngừng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu,
bổ sung, phát triển lý luận về chủ nghĩa xã hội.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI tiếp tục khẳng định: “Đảng lấy chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ
nam cho hành động, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh
hoa trí tuệ của nhân loại, nắm vững quy luật khách quan, xu thế thời đại và
thực tiễn của đất nước để đề ra Cương lĩnh chính trị, đường lối cách mạng
đúng đắn, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân”3.
Chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết cách mạng nhất, hoàn chỉnh nhất,
là tinh hoa của trí tuệ loài người, là sản phẩm có tính quy luật của sự phát

triển những tư tưởng tiên tiến của nhân loại, nó chỉ ra quy luật vận động
khách quan của tự nhiên, xã hội, tư duy; chỉ ra quy luật phát triển tất yếu của
xã hội loài người là tiến lên chủ nghĩa cộng sản. Chủ nghĩa Mác - Lênin là thế
giới quan, phương pháp luận, là vũ khí tư tưởng của giai cấp công nhân và
Đảng Cộng sản. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: bây giờ học thuyết nhiều,
chủ nghĩa nhiều nhưng chủ nghĩa chắc chắn nhất, chân chính nhất, cách mạng
nhất là chủ nghĩa Lênin.
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu
sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận
dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của
nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc,
3

Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb CTQG, Hà Nội, 2011, tr.20,21.


14
tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Đó là tư tưởng về giải phóng dân tộc,
giải phóng giai cấp, giải phóng con người; về độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; về sức
mạnh của nhân dân, của khối đại đoàn kết dân tộc; về quyền làm chủ của
nhân dân, xây dựng Nhà nước thực sự của dân, do dân, vì dân; về quốc
phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, về xây dựng Đảng
trong sạch, vững mạnh, cán bộ, đảng viên vừa là người lãnh đạo vừa là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân. Chính vì vậy trong bất kỳ tình
huống nào Đảng ta cũng phải kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là nguyên tắc bất di bất dịch của Đảng. Xa rời
nguyên tắc này tất yếu sẽ dẫn đến xa rời bản chất giai cấp công nhân của
Đảng Cộng sản, xa rời mục tiêu, lý tưởng, hệ tư tưởng cách mạng và khoa
học của Đảng, làm cho Đảng thoái hoá, biến chất, không còn đủ bản lĩnh
chính trị, năng lực, trí tuệ để lãnh đạo sự nghiệp cách mạng xã hội chủ
nghĩa.

Lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng, kinh nghiệm xây
dựng chủ nghĩa xã hội và cuộc đấu tranh tư tưởng ở các nước xã hội chủ
nghĩa cho thấy, kiên trì lập trường quan điểm lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm
nền tảng tư tưởng không đồng nghĩa với việc biến chủ nghĩa Mác-Lênin thành
một thứ kinh thánh để ca tụng và vận dụng giáo điều, máy móc. Vấn đề là
Đảng phải nắm vững, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc;
tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại, tri thức mới của thời đại, nâng cao
năng lực trí tuệ; phải xuất phát từ thực tiễn của đất nước; tiếp tục đổi mới
mạnh mẽ tư duy lý luận, kiên định về nguyên tắc, chiến lược, linh hoạt, sáng
tạo về sách lược, phương pháp; chống giáo điều, bảo thủ, trì trệ hoặc đổi mới
vô nguyên tắc, chủ quan, nóng vội.


15
Bên cạnh việc bổ sung, phát triển lý luận, phải kiên trì đấu tranh với
các tư tưởng, quan điểm sai trái, những nhận thức không đúng để bảo vệ chủ
nghĩa Mác-Lênin, bảo vệ lý tưởng mác xít, làm cho các giá trị tiến bộ của
nhân loại trở nên sống động trong hiện thực và trong tâm hồn, trái tim mỗi
con người, trở thành giá trị vĩnh hằng của nhân loại. Đồng thời, tăng cường
nghiên cứu, học tập, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong toàn Đảng, toàn
dân vào từng hoạt động, trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội để cho
tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin là nền tảng tư tưởng,
kim chỉ nam cho hành động của Đảng, của nhân dân, đưa sự nghiệp đổi mới,
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước đi đến thắng lợi hoàn toàn. Đó là sự
bác bỏ có sức thuyết phục nhất đối với những luận điệu xuyên tạc, phủ nhận
chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh của các thế lực phản động.
Hai là, thường xuyên giáo dục chính trị tư tưởng, bồi đắp lý tưởng
cách mạng, tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý thức cảnh giác cách
mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Con đường cơ bản để hình thành bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng
viên và quần chúng nhân dân bao gồm công tác giáo dục chính trị-tư tưởng và
tổ chức để nhân dân lao động tham gia vào đời sống chính trị đất nước.
Chức năng chủ yếu của công tác giáo dục chính trị-tư tưởng là trang bị
hệ thống những kiến thức về lĩnh vực chính trị của đời sống xã hôị. Trên cơ sở
đó hình thành ý thức giác ngộ chính trị, hình thành những quan niệm, quan
điểm đúng đắn về các vấn đề chính trị mà quan trọng nhất là hiểu rõ và nắm
vững đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, trách nhiệm và nghĩa vụ
công dân qua đó, biến những tri thức chính trị thành niềm tin chính trị và qua
niềm tin thể hiện thành hành động chính trị-hoạt động thực tiễn của con
người. Niềm tin chính trị là kết quả của quá trình nhận thức cực kỳ sâu sắc tri
thức chính trị đã lựa chọn. Niềm tin chính trị khi được hình thành trên cơ sở
khoa học và qua bao trải nghiệm cá nhân sẽ mang tính tự giác cao, giúp con


16
người định hướng đúng đắn trước những sự kiện, những quá trình chính trị
phức tạp, thường xuyên biến đổi, thúc đẩy con người hành động phù hợp với
lý tưởng chính trị đã lựa chọn. Niềm tin chính trị thôi thúc bên trong quá trình
tự giáo dục và tu dưỡng cá nhân, tự giác và sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ
vì mục tiêu lý tưởng của giai cấp. Thiếu niềm tin, con người dễ bị dao động
trước những biến đổi lớn của hiện thực chính trị, mất phương hướng khi xuất
hiện những tình huống chính trị phức tạp, éo le và mất động lực khi thực hiện
những nhiệm vụ chính trị khó khăn mà xã hội cần giải quyết.
Niềm tin chính trị được hình thành không chỉ do nắm vững những tri
thức chính trị được trang bị, mà còn là sự kết hợp những tri thức đó với tình
cảm và ý chí cách mạng; không chỉ là kết quả của quá trình hoạt động chính
trị thực tiễn, của sự tham gia vào đời sống chính trị đất nước vào việc quản lý
nhà nước và xã hội; không chỉ là kết quả quá trình giáo dục, mà còn là kết quả
của quá trình tự giáo dục của mỗi cá nhân.

Niềm tin chính trị được củng cố vững chắc khi được nuôi dưỡng trong
môi trường chính trị lành mạnh và đặc biệt có được khi trải qua thử thách, tôi
luyện trong những hoàn cảnh đấu tranh gay go quyết liệt, được kiểm nghiệm
thường xuyên trong thực tiễn và thể hiện thông qua hoạt động chính trị hàng
ngày. Chính vì vậy mà vấn đề quan trọng là phải làm tốt công tác giáo dục
chính trị tư tưởng, bồi đắp lý tưởng cách mạng, tinh thần yêu nước, yêu chủ
nghĩa xã hội, ý thức cảnh giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Về nội dung, khâu đầu tiên của giáo dục chinh trị-tư tưởng là hình
thành ở mỗi người tri thức chính trị cơ bản, có hệ thống, mà cốt lõi của nó là
những nguyên lý, nguyên tắc cơ bản, phương pháp cách mạng, khoa học của
chủ nghĩa Mác-Lênin, trang bị thế giới quan, nhân sinh quan mác xít. Bồi
dưỡng lý tưởng cách mạng, tinh thần sẵn sàng hy sinh, phấn đấu cho lý tưởng
xã hội chủ nghĩa ở mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đồng thời giáo dục
cho cán bộ, đảng viên, nhân dân nhận nhận rõ những âm mưu, thủ đoạn của


17
kẻ thù; tính chất quyết liệt, phức tạp của cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực
tư tưởng, lý luận. Xây dựng tinh thần cảnh giác cách mạng, bồi đắp tính kiên
định, vững vàng về chính trị, tư tưởng của những người làm công tác tư tưởng
- văn hoá trước những diễn biến nhanh chóng, phức tạp của cuộc đấu tranh tư
tưởng, lý luận. Mỗi cán bộ, đảng viên và người dân phải có trách nhiệm đấu
tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan
điểm của Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và sự nghiệp đổi mới, công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Tóm lại, toàn bộ nội dung giáo dục phải trực tiếp hoặc gián tiếp xây
dựng nền tảng cho giáo dục chính trị-tư tưởng và gắn bó hữu cơ với giáo dục
chính trị-tư tưởng. Để thực hiện nhiệm vụ quan trọng này, công tác giáo dục
chính trị-tư tưởng không thể trang bị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân một
mớ kiến thức vụn vặt, rời rạc mà phải hướng tới hình thành một hệ thống kiến

thức “sao cho chủ nghĩa cộng sản..không còn là những điều học thuộc lòng,
mà là những điều đã nghiền nghẫm lại và là những kết luận tất nhiên được
rút ra trên quan điểm giáo dục hiện đại”4.
Ba là, bám sát tình hình diễn biến tư tưởng, nắm chắc hệ thống thông
tin đại chúng, kịp thời hướng dẫn dư luận đúng đắn trong xã hội và đấu tranh
chống các quan điểm sai trái, thù địch
Bám sát tình hình diễn biến tư tưởng là biểu hiện thực hiện nguyên tắc
thống nhất giữa lý luận với thực tiễn trong đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý
luận. Đòi hỏi công tác tư tưởng, lý luận phải bám sát thực tiễn, nắm chắc tình
hình diễn biến tư tưởng trong xã hội, thường xuyên nghiên cứu thu thập dư
luận xã hội, nắm bắt đúng và trúng dư luận xã hội giúp cấp uỷ, chính quyền
các cấp chỉ đạo, xử lý kịp thời các vấn đề nảy sinh ở từng địa bàn để giữ vững
ổn định chính trị - xã hội. Kịp thời phát hiện âm mưu, thủ đoạn chống phá của

4

Lênin: Toàn tập, Nxb. Tiến bộ, Mátxcơva, 1977, t.41, tr.364.


18
địch về chính trị tư tưởng, nhất là ở những địa bàn trọng điểm, vùng sâu, vùng
xa không để địch lợi dụng kích động hòng gây rối về chính trị.
Các phương tiện truyền thông đại chúng có phạm vi tác động rộng rãi
nhất và thường xuyên liên tục nhất đến công chúng trong xã hội, chúng có vai
trò quan trọng đối với sự phát triển của cá nhân và xã hội. Chính vì vậy, các
chủ thể chính trị, kinh tế đều bằng mọi cách khai thác và sử dụng hệ thống
thông tin đại chúng như một công cụ không thể thiếu trong hoạt động của
mình.
Để nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng
trong đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận cần thực hiện tốt nguyên tắc:

các phương tiện thông tin đại chúng phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng và
quản lý của Nhà nước. Đồng thời phát huy tốt thế mạnh của từng loại phương
tiện thông tin đại chúng và kết hợp với các phương tiện khác của công tác tư
tưởng, lý luận. Việc sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng phải đảm
bảo phát huy được vai trò vừa là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước, của các
đoàn thể, vừa là diễn đàn tự do tư tưởng của nhân dân. Kiên quyết đấu tranh
phê phán những quan điểm lệch lạc, sai trái, đề cao cảnh giác, chống lại
những âm mưu và thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch. Các phương
tiện thông tin đại chúng phải thực hiện tốt nhiệm vụ chuyển tải, giải thích,
hướng dẫn, tổ chức thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, quyết định của Đảng và
Nhà nước. Thông tin nhanh, chính xác đến toàn xã hội các nội dung đường
lối, chính sách, giải thích có cơ sở lý luận khoa học và thực tiễn nhằm thuyết
phục, động viên nhân dân tự giác, sáng tạo thực hiện có hiệu quả mọi chủ
trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Phát hiện, biểu dương
nhân tố mới, tham gia đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các
hiện tượng tiêu cực, lạc hậu, góp phần giữ gìn phát huy truyền thống tốt đẹp
lành mạnh của dân tộc.


19
Bốn là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng và phát huy vai
trò của đội ngũ cán bộ tư tưởng, lý luận trong đấu tranh trên mặt trận tư
tưởng, lý luận
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng, lý luận
nói chung và đấu tranh trên mặt trận chính trị tư tưởng, lý luận xuất phát từ
yêu cầu nâng cao tính đảng trong công tác tư tưởng, lý luận.
Yêu cầu phải coi cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận là vấn đề có ý nghĩa
chiến lược trong bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Tăng
cường giáo dục cho cán bộ, đảng viên nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của cuộc
đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay, từ đó xây dựng lập trường tư tưởng vững

vàng, nâng cao kiến thức, năng lực đấu tranh trên mặt trận chính trị tư tưởng, bảo
vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, đường lối của
Đảng. Về nội dung tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng cần nắm vững bản chất
cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quán
triệt và cụ thể hoá đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, nắm vững tình
hình của địa phương, đơn vị để xác định chủ trương biện pháp lãnh đạo nhằm giữ
vững sự ổn định chính trị - xã hội, xây dựng phong trào hành động cách mạng của
nhân dân thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, chủ
trương, kế hoạch phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh của cấp
uỷ, chính quyền địa phương, đơn vị. Xác định mụch đích, nội dung, hình thức,
phương pháp công tác tư tưởng đúng đắn. Lãnh đạo, phát huy quyền làm chủ của
nhân dân, phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên,
đấu tranh chống những quan điểm phản động của các thế lực thù địch, phê phán
những tư tưởng sai trái, những nhận thức lệch lạc trong nội bộ, làm rõ đúng sai,
tạo ra sự thống nhất nhận thức tư tưởng và hành động trong cấp uỷ, tổ chức đảng,
giữ vững ổn định về chính trị, tư tưởng trong nhân dân. Kịp thời bổ sung hoàn
chỉnh các quy chế lãnh đạo, quản lý các hoạt động thông tin, báo chí, xuất bản,


20
công tác tuyên truyền trong xã hội. Quản lý chặt chẽ tài liệu mật của Đảng, Nhà
nước, xử lý nghiêm những người phát tán tài liệu, làm lộ bí mật nội bộ.
Đảng phải quan tâm chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ tư tưởng, lý
luận; phát huy vai trò nòng cốt của đội ngũ đó trong nghiên cứu lý luận, tổng
kết thực tiễn, đưa ra những quan điểm đúng đắn, khách quan, khoa học phản
bác lại những quan điểm sai trái, thù địch làm cho cán bộ, nhân dân nhận thức
rõ bản chất của kẻ thù, tự giác tham gia vào cuộc đấu tranh bảo vệ Đảng và
nền tảng tư tưởng của Đảng.
Xây dựng đội ngũ cán bộ tư tưởng, lý luận có bản lĩnh chính trị vững
vàng, tinh thông nghiệp vụ, luôn nhiệt tình, trách nhiệm cao, không dao động,

ngả nghiêng, luôn nhạy bén, khôn khéo kịp thời, giữ đúng nguyên tắc và kiên
quyết đấu tranh chống quan điểm thù địch với các phần tử cơ hội về chính trị.
Không ngừng chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, bảo đảm cơ sở vật chất,
phương tiện hoạt động cho đội ngũ cán bộ tư tưởng, lý luận.
Tổ chức đảng các cấp huy động tối đa các lực lượng xã hội tham gia
vào công tác tư tưởng, tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm cách
mạng, khơi dậy tinh thần tự đề kháng của quần chúng và chủ động đấu tranh
phản bác lại quan điểm sai trái thù địch. Phát huy vai trò của Mặt trận và các
tổ chức trong hệ thống chính trị, tổ chức phong trào hành động cách mạng của
toàn Đảng, toàn dân đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng và những tiêu
cực, tệ nạn xã hội.
Quân đội nhân dân Việt Nam, lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu
trung thành của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Trong cuộc đấu tranh trên mặt
trận tư tưởng, lý luận, quân đội là một mục tiêu trọng tâm chống phá của các
thế lực thù địch. Bằng các thủ đoạn chúng nhằm thực hiện mục tiêu “phi
chính trị hóa” quân đội, tách quân đội ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng, làm cho


21
quân đội mất phương hướng và cuối cùng là vô hiệu hóa vai trò của quân đội
để chúng đạt được những mục tiêu lớn hơn.
Trong những năm qua, công tác tư tưởng, lý luận trong quân đội đã bám sát
nhiệm vụ tình hình cách mạng, nhiệm vụ quân đội bám sát thực tiễn xây dựng,
huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tập trung giáo dục, bồi dưỡng nâng cao nhận
thức về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên, công tác tư tưởng lý luận
trong quân đội cũng còn bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm cần khắc phục.
Để góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc đấu tranh trên lĩnh vực
tư tưởng, lý luận, làm thất bại âm mưu của các thế lực thù địch trong quân

đội, cần thực hiện tốt một số yêu cầu sau:
Xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất
lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu đấu của quân đội, củng cố vững chắc
trận địa chính trị, tư tưởng của Đảng trong quân đội. Đây là nguyên tắc căn
bản, đồng thời là một nhiệm vụ quan trọng của công tác tư tưởng, lý luận
trong quân đội ta hiện nay. Thường xuyên làm tốt công tác chính trị, tư tưởng,
bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục
tiêu, lý tưởng của Đảng, có ý thức phấn đấu vươn lên mạnh mẽ, có phẩm chất
đạo đức lối sống trong sạch, trung thực, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo
của Đảng, vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới. Mặt khác phải kiên quyết đấu
tranh khắc phục mọi biểu hiện tiêu cực, giảm sút niềm tin, ý chí chiến đấu,
những nhận thức sai trái, đấu tranh không khoan nhượng với mọi âm mưu, thủ
đoạn “diễn biến hoà bình”, “phi chính trị hoá” quân đội của các thế lực thù địch.
Tham gia tích cực vào cuộc đấu tranh chống lại những nhận thức sai trái,
quan điểm tư tưởng thù địch, phản động để bảo vệ chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng.
Góp phần bổ sung, phát triển đường lối của Đảng, củng cố niềm tin vào
sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ


22
quốc. Các cơ quan nghiên cứu, các học viện, nhà trường trong quân đội cần
bám sát thực tiễn phát triển của đời sống kinh tế, xã hội, đất nước, bám sát đời
sống của bộ đội coi trọng việc tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận, đặc biệt là
phát triển khoa học xã hội và nhân văn góp phần trực tiếp xây dựng, phát triển
lý luận bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, lực lượng vũ
trang nhân dân, quân đội nhân dân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc
trong tình hình mới, kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu với giảng dạy, đổi mới
nội dung, chương trình, phương pháp, nâng cao tính tư tưởng, tính chiến đấu,
kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn giữa việc truyền thụ kiến thức với

việc bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, tình cảm cách mạng, củng cố niềm tin vào
sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới.
Đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận trong đội
ngũ cán bộ của Đảng và Nhà nước ta, là người hoạt động chuyên nghiệp trong
lĩnh vực công tác tư tưởng, lý luận. Đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng, lý
luận trong công tác tư tưởng, lý luận nói chung và nhất là trong đấu tranh trên
mặt trận tư tưởng, lý luận. Thông qua đấu tranh tư tưởng, lý luận góp phần
quan trọng bảo vệ, phát triển lý luận cách mạng, truyền bá chủ nghĩa MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chính sách của Đảng trong quần
chúng và đảng viên; góp phần vào việc nâng cao trình độ giác ngộ của quần
chúng về Đảng, giúp họ hiểu rõ vai trò, sứ mệnh của Đảng trong sự nghiệp
xây dựng chủ nghĩa xã hội; góp phần giáo dục bản lĩnh chính trị, phẩm chất
đạo đức cách mạng cho đảng viên, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá
trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận của các thế lực thù địch.
Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy: “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”,
“muôn việc thành công hay thất bại dều do cán bộ tốt hay kém”5. Như vậy,
hiệu quả công tác đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận phụ thuộc vào chất

5

Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb.CTQG, Hà Nội, 2002, t.5, tr.269,273.


23
lượng của đội ngũ cán bộ làm công tác này. Vì thế, đội ngũ cán bộ làm công
tác tư tưởng, lý luận cần thực hiện tốt các yêu cầu sau:
Rèn luyện cho mình bản lĩnh chính trị vững vàng trên cơ sở giác ngộ sâu sắc
về lý tưởng của giai cấp công nhân, phản xạ nhanh nhạy trước các vấn đề chính
trị, tư tưởng phức tạp. Giác ngộ và có niềm tin sâu sắc, thật kiên định về con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Tuyệt đối trung thành với Đảng, với
Tổ quốc và nhân dân.

Có đạo đức và lối sống lành mạnh, giàu lòng nhân ái, gần gũi nhân dân,
tôn trọng tập thể, trung thực và thẳng thắn, khiêm tốn và quyết đoán, có sức
quy tụ và đoàn kết mọi người. Có trách nhiệm cao trong công tác, nói đi đôi
với làm. Biết phát hiện cái mới, cổ vũ cái mới phát triển và kiên quyết đấu
tranh chóng các tệ nạn xã hội, các hiện tượng tiêu cực, lạc hậu cản trở quá
trình phát triển cả xã hội.
Tích cực học tập có trình độ hiểu biết sâu sắc về lý luận và phương pháp
luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, đường lối,
chính sách của Đảng và khả năng vận dụng vào thực tiễn cách mạng nước ta.
Có nền tảng kiến thức văn hóa phải đủ rộng, tổng hợp, trước hết là kiến thức
tổng hợp về lĩnh vực chính trị-xã hội, kiến thức về giáo dục con người. Đặc
biệt cần có những hiểu biết cần thiết về những quan điểm tư tưởng khác nhau
và đấu tranh không khoan nhượng với quan điểm tư tưởng đi ngược lại lợi ích
giai cấp, lợi ích dân tộc và trái với hệ tư tưởng Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh. Rèn luyện cho mình dũng khí đấu tranh bảo vệ quan điểm, đường lối
của Đảng, không dao động trước sự tấn công của kẻ thù tư tưởng, trước âm
mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.
Rèn luyện cho mình có năng lực, tinh thông về chuyên môn nghiệp vụ,
nhất là khả năng nói và viết hấp dẫn để thuyết phục người nghe hiểu và tin và
làm theo. Có phong cách làm việc dân chủ, có văn hóa trong ứng xử, có năng
lực sử dụng các phương tiện thông tin truyền thông đại chúng nhất là phương


24
tiện hiện đại, có năng lực tham mưu giúp cấp ủy hướng dẫn, triển khai chỉ đạo
thực hiện đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận qua đó góp phần nhỏ bé
của mình vào thành công trong đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận của
Đảng hiện nay./.