Liên kết phát triển cây dược liệu của công ty cổ phần Traphaco Luận văn ThS. Quản trị - Quản lý

Header Page 1 of 126.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
-----------------

LÊ QUÂN

LIÊN KẾT PHÁT TRIỂN CÂY DƢỢC LIỆU
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TRAPHACO

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội - 2017
Footer Page 1 of 126.


Header Page 2 of 126.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
------- ---------

LÊ QUÂN

LIÊN KẾT PHÁT TRIỂN CÂY DƢỢC LIỆU
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TRAPHACO

Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS ĐỖ KIM CHUNG
XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội - 2017
Footer Page 2 of 126.


Header Page 3 of 126.

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là do chính tôi nghiên cứu và thực hiện. Các
thông tin và số liệu sử dụng trong luận văn đƣợc trích dẫn từ các nguồn tài liệu đầy
đủ. Kết quả phân tích trong luận văn này là trung thực. Luận văn không trùng với
bất kì đề tài nghiên cứu khoa học nào.

Footer Page 3 of 126.


Header Page 4 of 126.

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới GS.TS Đỗ Kim Chung ngƣời đã hết sức
tận tình chỉ bảo, hƣớng dẫn và định hƣớng cho tôi chọn đề tài nghiên cứu, cơ sở lý
luận cũng nhƣ khảo sát thực tế trong quá trình thực hiện viết luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô giáo tại Khoa Kinh tế chính trị Trƣờng Đại học Kinh tế - ĐHQGHN đã dạy dỗ tôi, cung cấp cho tôi những kiến
thức trong suốt quá trình học tập để tôi có thể hoàn thành luận văn này.
Tôi cũng xin đƣợc gửi lời cảm ơn tới các bạn đồng nghiệp tại Công ty Cổ
phần Traphaco, Lãnh đạo và nhân dân hai huyện Văn Lâm - Hƣng Yên, Hải Hậu Nam Định đã cho tôi nhiều lời khuyên quý báu, đã cung cấp cho tôi những tài liệu,
thông tin, tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu, tham khảo các tài liệu phục vụ cho bản
luận văn cũng nhƣ đã giúp đỡ và giành thời gian trả lời phỏng vấn, khảo sát để tôi
có số liệu cho việc phân tích luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn với gia đình tôi, đã động viên, khuyến
khích, tạo điều kiện tốt nhất về thời gian, vật chất và tinh thần để tôi có thể hoàn
thành tốt bài luận văn này.
Hà Nội, ngày

tháng

Tác giả luận văn

Lê Quân

Footer Page 4 of 126.

năm 2017


Header Page 5 of 126.

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................ i

DANH MỤC BẢNG .................................................................................................. ii
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ..................................................................... iii
PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ...8
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........................................................................8
1.2. Cơ sở lý luận về liên kết trong phát triển cây dƣợc liệu ..................................16
1.2.1. Một số khái niệm về liên kết ......................................................................16
1.2.2. Tính tất yếu của liên kết .............................................................................19
1.2.3. Đặc trƣng của liên kết ................................................................................20
1.2.4. Các nguyên tắc cơ bản của liên kết ............................................................21
1.2.5. Các hình thức, phƣơng thức và mô hình liên kết .......................................23
1.2.6. Các nội dung liên kết .................................................................................30
1.2.7 Tác động của liên kết ..................................................................................33
1.2.8 Nhu cầu liên kết ..........................................................................................35
1.3. Cơ sở thực tiễn .................................................................................................35
1.3.1. Liên kết trong sản xuất - kinh doanh cây dƣợc liệu trên thế giới .......................35
1.3.2. Liên kết trong sản xuất - kinh doanh cây dƣợc liệu tại Việt Nam .............37
1.3.3 Bài học rút ra từ thực tiễn liên kết trong sản xuất - kinh doanh cây dƣợc
liệu trên thế giới và tại Việt Nam.........................................................................38
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...... Error! Bookmark not defined.
2.1. Qui trinh thực hiện nghiên cứu ........................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin ...................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin thứ cấp .... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin sơ cấp...... Error! Bookmark not defined.
2.3. Phƣơng pháp xử lý số liệu ............................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Phƣơng pháp thống kê kinh tế ................... Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Phƣơng pháp phân tích lợi ích, chi phí ...... Error! Bookmark not defined.

Footer Page 5 of 126.

Header Page 6 of 126.

CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG LIÊN KẾT TRONG PHÁT TRIỂN CÂY DƢỢC
LIỆU CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TRAPHACO .... Error! Bookmark not defined.
3.1. Giới thiệu chung về Công ty cổ phần TRAPHACOError! Bookmark not defined.
3.1.1. Lịch sử ra đời và phát triển ........................ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Mục tiêu và tầm nhìn ................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Chức năng, nhiệm vụ ................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy .............................. Error! Bookmark not defined.
3.1.5. Một số kết quả hoạt động sản xuất kinh doanhError! Bookmark not defined.
3.1.6. Chiến lƣợc Con đƣờng sức khỏe xanh ....... Error! Bookmark not defined.
3.2. Thực trạng liên kết trong phát triển dƣợc liệu Cúc hoa vàng và dƣợc liệu
Đinh lăng cung cấp cho công ty Traphaco tại Hƣng Yên và Nam ĐịnhError! Bookmark not

3.2.1. Chuỗi liên kết trong phát triển chuỗi dƣợc liệu Cúc hoa vàng và Đinh lăngError! Bookma
3.2.2. Kết quả sản xuất ......................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Thực trạng trong cung ứng đầu vào ........... Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Chuyển giao khoa học kỹ thuật .................. Error! Bookmark not defined.
3.3.4. Thực trạng trong tiêu thụ sản phẩm đầu ra Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP THÚC ĐẨY LIÊN KẾT TRONG PHÁT
TRIỂN CÂY DƢỢC LIỆU CHO CÔNG TY CỔ PHẦN TRAPHACO.......... Error!
Bookmark not defined.

4.1. Bối cảnh trong nƣớc và quốc tế về liên kết phát triển dƣợc liệuError! Bookmark not def
4.1.1. Bối cảnh quốc tế......................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.2. Bối cảnh trong nƣớc ................................... Error! Bookmark not defined.

4.2. Quan điểm và định hƣớng về liên kết phát triển dƣợc liệuError! Bookmark not defined.
4.2.1. Quan điểm .................................................. Error! Bookmark not defined.

4.2.2. Định hƣớng ................................................ Error! Bookmark not defined.
4.3. Một số giải pháp chung nhằm thúc đẩy liên kết trong phát triển cây dƣợc
liệu cho công ty cổ phần traphaco .......................... Error! Bookmark not defined.
4.3.1. Hoàn thiện các quy tắc ràng buộc phù hợp với từng trƣờng hợp liên kết
trong phát triển cây dƣợc liệu tại Công ty ........... Error! Bookmark not defined.

Footer Page 6 of 126.


Header Page 7 of 126.

4.3.2. Nâng cao hiệu quả công tác quản trị thực hiện hợp đồng trong phát
triển cây dƣợc liệu tại Công ty ............................. Error! Bookmark not defined.
4.3.3. Nhóm giải pháp mang tính chiến lƣợc ....... Error! Bookmark not defined.
4.4. Nhóm giải pháp cụ thể đối với các vùng trồng dƣợc liệu của công ty
Traphaco ................................................................. Error! Bookmark not defined.
4.4.1. Đối với dƣợc liệu Đinh Lăng tại Hải Hậu, Nam ĐịnhError! Bookmark not defined.

4.4.2. Đối với dƣợc liệu Cúc hoa vàng tại Văn Lâm, Hƣng YênError! Bookmark not defin
KẾT LUẬN ............................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................40

Footer Page 7 of 126.


Header Page 8 of 126.

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

EU

2

GACP - WHO

3

PTNT

Phát triển nông thôn

4

QĐ

Quyết định

Liên minh Châu Âu
Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc
theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới

i

Footer Page 8 of 126.


Header Page 9 of 126.

DANH MỤC BẢNG
STT

Bảng

Nội dung

Trang
Error!

1

Bảng
2.1

Nguồn thu thập thông tin thứ cấp

Bookmark
not
defined.
Error!

2

Bảng

2.2

Số lƣợng đối tƣợng tham gia phỏng vấn PRA

Bookmark
not
defined.
Error!

3

Bảng
3.1

Thực trạng sản xuất dƣợc liệu Cúc hoa tại thôn Nghĩa Trai

Bookmark
not
defined.
Error!

4

Bảng
3.2

Thực trạng sản xuất dƣợc liệu Đinh lăng tại thôn Nghĩa
Trai

Bookmark

not
defined.
Error!

5

Bảng
3.3

Đặc điểm các yếu tố đầu vào trong sản xuất dƣợc liệu Cúc
hoa vàng

Bookmark
not
defined.
Error!

6

Bảng
3.4

Đặc điểm các yếu tố đầu vào trong sản xuất dƣợc liệu
Đinh lăng

Bookmark
not
defined.

ii

Footer Page 9 of 126.


Header Page 10 of 126.

Error!
7

Bảng
3.5

Giá bán dƣợc liệu Cúc hoa qua các năm

Bookmark
not
defined.
Error!

8

Bảng
3.6

Giá bán dƣợc liệu Đinh lăng qua các năm

Bookmark
not
defined.

iii

Footer Page 10 of 126.


Header Page 11 of 126.

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
STT

Sơ đồ

Nội dung

Trang

Error!
1

Sơ đồ
3.1

Sơ đồ liên kết trong sản xuất dƣợc liệu Cúc

Bookmark
not
defined.
Error!

2

Sơ đồ

3.2

Sơ đồ liên kết trong sản xuất dƣợc liệu Đinh lăng

Bookmark
not
defined.

3

Sơ đồ
4.1

Mô hình liên kết và quản lý chất lƣợng dƣợc liệu

iv
Footer Page 11 of 126.

74


Header Page 12 of 126.

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, Đảng, Chính phủ và Nhà nƣớc rất chú trọng đến việc tăng cƣờng
liên kết trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Điều này đƣợc thể hiện qua Quyết
định số 80/2002/QĐ-TTg về “Chính sách khuyến khích tiêu thụ hàng hóa nông sản
thông qua hợp đồng” hay trong Nghị quyết số 26 NQ/TƢ cũng nêu rõ: “Có chính
sách khuyến khích phát triển các mối liên kết giữa hộ nông dân với các doanh

nghiệp, hợp tác xã, tổ chức khoa học, hiệp hội ngành hàng và thị trƣờng tiêu thụ sản
phẩm để hỗ trợ kinh tế hộ phát triển theo hƣớng gia trại, trang trại có quy mô phù
hợp, sản xuất hàng hoá lớn”…
Tuy nhiên, thực tiễn quá trình triển khai mặc dù có những thành công nhƣng
cũng có nhiều hạn chế tồn tại. Tỷ lệ nông sản tiêu thụ qua hợp đồng còn thấp, chƣa
tƣơng xứng với tiềm năng (Minh Hoài, 2006); chƣa có liết kết thực sự giữa nhà
nông, nhà doanh nghiệp và nhà khoa học mà chỉ là các liên kết đôi, trong đó vai trò
của nhà khoa học còn mờ nhạt (Phạm Thu Hồng, 2009); chƣa thống nhất đƣợc lợi
ích giữa các bên tham gia liên kết dẫn đến tình trạng không tuân thủ hợp đồng của
cả ngƣời sản xuất và doanh nghiệp (Lê Xuân Đình, 2009)…
Dƣợc liệu là một loại “nông sản” đặc biệt với những đặc thù riêng phục vụ
trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Hiện nay, nhu cầu của thị trƣờng dƣợc liệu và
thuốc có nguồn gốc từ dƣợc liệu, có xu hƣớng ngày càng tăng. Chỉ tính riêng các
loại thuốc có nguồn gốc từ dƣợc liệu của tất cả các hãng dƣợc phẩm, đã có doanh số
bán ra đạt khoảng 30% tổng doanh số bán thuốc ở các quốc gia. Bên cạnh đó, các
sản phẩm cũng có nguồn gốc từ thảo dƣợc, nhƣ “thực phẩm chức năng”, “chất bổ sung
dinh dƣỡng” hoặc “thuốc thay thế hoặc bổ sung”… đang phát triển với một tốc độ đáng
kinh ngạc. Sự bùng nổ này đƣợc các chuyên gia đánh giá là một “xu thế dinh dƣỡng”
của thế kỷ 2. Đối với các loại mỹ phẩm sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc tự nhiên
thay thế nguyên liệu tổng hợp, hiện cũng đã chiếm tới 90% trong tổng số các loại mỹ
phẩm đƣợc sản xuất ra, cùng với mức độ tăng trƣởng cao tới 11,7% /năm.
Việt Nam là nƣớc đƣợc thiên nhiên ƣu đãi có nguồn dƣợc liệu phong phú

1
Footer Page 12 of 126.


Header Page 13 of 126.

đứng thứ 4 thế giới. Những năm 80 của thế kỷ XX, Việt Nam là nƣớc xuất khẩu

dƣợc liệu và thu đƣợc nhiều ngoại tệ nhƣng giờ đây đến 90% dƣợc liệu sử dụng
trong nƣớc phải phụ thuộc vào nhập khẩu (Bộ Y tế, 2007). Một trong những nguyên
nhân đó là liên kết trong sản xuất cây dƣợc liệu còn lỏng lẻo dẫn đến sự thiếu bền
vững của các chuỗi giá trị ngành hàng cây dƣợc liệu.
Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng và ẩm Đông Nam Á, Việt
Nam có nguồn tài nguyên thực vật hết sức phong phú và đa dạng, trong đó có hàng
ngàn loài có công dụng làm thuốc. Theo kết quả điều tra của Viện Dƣợc liệu, tính
đến năm 2005 đã ghi nhận đƣợc ở nƣớc ta từ 3.948 loài thực vật và nấm lớn đƣợc
dùng làm thuốc (Nguyễn Tập, 2007) đến 4.745 loài (Võ Văn Chi, 2012)
Trong nguồn cây thuốc đã biết ở Việt Nam hiện nay, có tới trên 85% tổng số
loài là những cây mọc tự nhiên; số còn lại là cây thuốc trồng (trồng để làm thuốc và
thuộc nhóm cây trồng khác nhƣng có bộ phận đƣợc dùng làm thuốc). Nguyên bản,
nguồn cây thuốc mọc tự nhiên ở Việt Nam không chỉ phong phú về thành phần loài
mà còn phong phú về trữ lƣợng và số lƣợng các loài có giá trị sử dụng và kinh tế
cao. Bên cạnh đó, với tiềm năng đất đai và các vùng tiểu khí hậu đa dạng, nƣớc ta
còn có thể trồng đƣợc nhiều loại cây thuốc có xuất xứ khác nhau (Nguyễn Tập,
2007). Khẳng định rằng, trong nhiều thập kỷ qua, từ nguồn cây thuốc mọc tự nhiên
và cây thuốc trồng, đã góp phần quan trọng trong việc cung cấp thuốc chữa bệnh và
chăm sóc sức khỏe cho toàn dân và dƣợc liệu đƣợc xuất khẩu.
Trong thời kỳ bao cấp trƣớc kia, toàn bộ các khâu tổ chức khai thác, trồng trọt
cây thuốc, thu mua và lƣu thông phân phối dƣợc liệu…đều do các doanh nghiệp
Dƣợc nhà nƣớc và hợp tác xã nông nghiệp đảm nhiệm. Cách làm này, bị gò bó
trong một khuôn mẫu tập trung, kìm hãm năng lực sản xuất, song dƣới góc độ quản
lý nhà nƣớc và quản lý tài nguyên, thì lại có những ƣu điểm nhất định. Từ khi nền
kinh tế nƣớc ta chuyển đổi sang cơ chế thị trƣờng, công tác dƣợc liệu không còn là
nhiệm vụ riêng của ngành Y tế, mà do nhiều thành phần kinh tế khác tham gia. Ƣu
điểm nổi bật của cơ chế hiện hành là sự năng động, luôn tìm cách đáp ứng thỏa
mãn giữa cung và cầu.

2

Footer Page 13 of 126.


Header Page 14 of 126.

Tuy nhiên, do khai thác liên tục nhiều năm, ít chú ý bảo vệ tái sinh, cùng với
nhiều nguyên nhân khác và công tác quản lý tài nguyên không đồng bộ, đã làm cho
nguồn cây thuốc mọc tự nhiên ở Việt Nam bị giảm sút nghiêm trọng. Hầu hết các
loài có giá trị sử dụng và kinh tế cao đang mất nhanh khả năng khai thác lớn, hay đã
trở nên hiếm gặp. Một số loài cây thuốc đƣợc coi là quý hiếm đều đang đứng trƣớc
nguy cơ bị tuyệt chủng (Nguyễn Tập, 2009). Đối với cây thuốc trồng, hiện cũng
đang vấp phải nhiều khó khăn, bất cập. Nổi cộm lên đó là sự tràn ngập các loại
dƣợc liệu nhập khẩu giá rẻ, đã triệt tiêu từng phần việc phát triển trồng cây thuốc ở
trong nƣớc, dẫn đến nguy cơ tái phụ thuộc vào dƣợc liệu từ Trung Quốc (Vụ KH &
Đào tạo Bộ Y tế, 2009) (Nguyễn Tập, et al., 2009). Bảo tồn đi đôi với khai thác hợp
lý nguồn cây thuốc mọc tự nhiên và phát triển trồng cây thuốc ở nƣớc ta, hiện đang
là vấn đề cần đƣợc quan tâm.
Để thực hiện đƣợc định hƣớng trên, bên cạnh sự chỉ đạo của Nhà nƣớc và của
Bộ chủ quản, nhiều Doanh nghiệp Dƣợc trong nƣớc đã chủ động, xây dựng đƣợc
các vùng trồng - vùng cung cấp dƣợc liệu ổn định cho sản xuất. Tuy nhiên, trƣớc
yêu cầu hội nhập và nâng cao chất lƣợng dƣợc liệu, việc khai thác và trồng trọt cây
thuốc hiện nay, cần tiếp cận với các tiêu chí Quốc gia và Quốc tế (VietGAP;
GACP-WHO, Organic, FairWild).
Công ty CP Traphaco là công ty dƣợc hàng đầu trong nƣớc về phát triển
dƣợc liệu và thuốc từ dƣợc liệu với lƣợng dƣợc liệu công ty sử dụng hàng năm trên
bảy nghìn tấn trong đó 90% là dƣợc liệu trong nƣớc (Traphaco, Báo cáo thường
niên, 2015). Hiện nay, có rất nhiều vùng trồng dƣợc liệu trong cả nƣớc cung cấp
dƣợc liệu cho công ty nhƣ huyện Sa Pa, huyện Bắc Hà (tỉnh Lào Cai), huyện Văn
Lâm (tỉnh Hƣng Yên); huyện Nghĩa Hƣng, huyện Hải Hậu, huyện Giao Thủy (tỉnh
Nam Định); huyện Đông Triều (tỉnh Quảng Ninh)… Để đảm bảo hiệu quả chữa

bệnh của sản phẩm thuốc cũng nhƣ đảm bảo quá trình sản xuất, kinh doanh, việc ổn
định các vùng trồng dƣợc liệu cung cấp đầu vào của công ty chiếm vị trí quan trọng
hàng đầu.
Huyện Văn Lâm, tỉnh Hƣng Yên và huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định là 2

3
Footer Page 14 of 126.


Header Page 15 of 126.

huyện đồng bằng Sông Hồng cung cấp nguồn dƣợc liệu lớn cho công ty Traphaco.
Huyện Văn Lâm là địa phƣơng có truyền thống trồng cây thuốc hàng trăm năm và
là nơi cung cấp chủ yếu dƣợc liệu Cúc hoa cho công ty. Huyện Hải Hậu mới triển
khai phát triển cây dƣợc liệu trong khoảng hai mƣơi năm trở lại đây và là nơi cung
cấp số lƣợng lớn dƣợc liệu Đinh lăng.
Để góp phần ổn định nguồn dƣợc liệu Cúc hoa và Đinh lăng đầu vào cho công
ty tại huyện Văn Lâm và huyện Hải Hậu, việc nghiên cứu, đánh giá, so sánh các
liên kết trong chuỗi giá trị cây Cúc hoa và cây Đinh lăng tại hai huyện Văn Lâm và
Hải Hậu từ đó đƣa ra một số giải pháp tăng cƣờng liên kết là cần thiết. Do đó,
chúng tôi thực hiện đề tài “Liên kết trong phát triển cây dƣợc liệu cho công ty cp
Traphaco: trƣờng hợp nghiên cứu tại huyện Văn Lâm, tỉnh Hƣng Yên và huyện Hải
Hậu, tỉnh Nam Định”.
Câu hỏi nghiên cứu của luận văn: Đâu là giải pháp giúp hoàn thiện liên kết
trong phát triển cây dƣợc liệu cho công ty Cổ phần Traphaco trên địa bàn huyện Văn
Lâm, tỉnh Hƣng Yên và huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định?
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về thực trạng liên kết trong phát
triển cây dƣợc liệu cho Công ty cổ phần TRAPHACO đối với sản phẩm dƣợc liệu

Cúc hoa vàng trên địa bàn thôn Nghĩa Trai, xã Tân Quang, huyện Văn Lâm, tỉnh
Hƣng Yên và dƣợc liệu Đinh lăng trên địa bàn tổ 9, xã Hải Toàn, huyện Hải Hậu,
tỉnh Nam Định. Qua đó đề xuất một số giải pháp giúp thúc đẩy nhanh và bền vững
mối liên kết trong phát triển cây dƣợc liệu giữa các nông hộ và Công ty cổ phần
TRAPHACO, từng bƣớc nâng cao đời sống ngƣời dân, phát triển ngành nông
nghiệp trong nƣớc, đặc biệt trong ngành dƣợc liệu.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục đích nghiên cứu đề ra, luận văn thực hiện các nhiệm vụ chính
sau:
-

Nghiên cứu cơ sở lý luận về liên kết trong sản xuất nông nghiệp, trong đó đặc

4
Footer Page 15 of 126.


Header Page 16 of 126.

biệt tập trung vào hai loại dƣợc liệu chính là Cúc hoa vàng và cây Đinh lăng.
-

Phân tích thực trạng liên kết trong phát triển cây dƣợc liệu cho công ty cổ phần

TRAPHACO đối với phát triển cây dƣợc liệu Cúc hoa vàng và cây Đinh lăng trên
địa bàn huyện Văn Lâm tỉnh Hƣng Yên và huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Những
thành tựu đạt đƣợc trong liên kết và những tồn tại khó khăn, nguyên nhân.
-

Đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy liên kết trong phát triển cây dƣợc liệu

giữa công ty và các nông hộ trên địa bàn hai huyện, từ đó giúp nâng cao hiệu quả
liên kết, phát triển kinh tế, đời sống ngƣời dân ngày càng đƣợc cải thiện.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là tập trung vào các chủ thể tham gia
liên kết trong phát triển cây dƣợc liệu bao gồm Công ty cổ phần TRAPHACO và
các hộ dân thuộc hai huyện Văn Lâm, tỉnh Hƣng Yên và huyện Hải Hậu tỉnh Nam
Định, trong đó chủ thể quản lý là công ty cổ phần Traphaco. Ngoài ra, luận văn
cũng tập trung đánh giá mức độ liên kết nhằm đề xuất những giải pháp tăng cƣờng
liên kết trong thời gian tới.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về thời gian: Số liệu đƣợc thu thập trong vòng 3 năm từ năm 2011 - 2015.
- Về không gian: Nghiên cứu về liên kết trong phát triển cây dƣợc liệu cho
Công ty cổ phần TRAPHACO đƣợc tác giả lựa chọn là hai cây dƣợc liệu chủ yếu
của TRAPHACO hiện nay là Cúc hoa vàng và Đinh lăng. Trong đó, cây dƣợc liệu
Cúc hoa vàng hiện đang đƣợc trồng chủ yếu trên địa bàn làng Nghĩa Trai, xã Tân
Quang, huyện Văn Lâm, tỉnh Hƣng Yên và dƣợc liệu Đinh Lăng trên địa bàn tổ 9,
xã Hải Toàn, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
3.2.1 Dược liệu Cúc hoa vàng tại Huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên
Dƣợc liệu Cúc hoa vàng đƣợc phân bố, tập trung chủ yếu tại thôn Nghĩa
Trai, xã Tân Quang (Văn Lâm). Hoa Cúc có thể đƣợc sử dụng trực tiếp nhƣ trà thảo
dƣợc hoặc trở thành một vị trong các bài thuốc nam, thuốc bắc. Hoa Cúc có vị đắng,
hơi ngọt, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, có thể sử dụng để chữa các bệnh hoa

5
Footer Page 16 of 126.


Header Page 17 of 126.

mắt, chóng mặt, đau đầu, cao huyết áp…

Thu hoạch và chăm sóc Cúc hoa vàng
Huyện Văn Lâm có khoảng 20 ha trồng Cúc hoa vàng; trong đó tập chung
chủ yếu tại thôn Nghĩa Trai, xã Tân Quang, huyện Văn Lâm (8 - 10 ha) chiếm
khoảng 50% diện tích và sản lƣợng (8 - 10 tấn dƣợc liệu/năm).
Cúc hoa vàng là một dƣợc liệu đƣợc sử dụng với sản lƣợng lớn bởi công ty
CP Traphaco (5 - 6 tấn dƣợc liệu/năm) trong sản phẩm Sáng mắt với doanh thu 20 30 tỷ/năm. Công ty cũng đã xây dựng nhà máy công nghệ cao Traphaco trên địa bàn
huyện để thu mua và sản xuất các sản phẩm đông dƣợc.
3.2.2 Dược liệu Đinh Lăng tại Huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định
Cây dƣợc liệu Đinh lăng đã đƣợc trồng rất nhiều năm trên đồng đất của
huyện Hải Hậu và trong mƣời năm gần đây diện tích trồng đinh lăng ngày càng
đƣợc mở rộng. Trƣớc năm 2013, tổng diện tích trồng Đinh lăng toàn huyện có
khoảng 36,12 ha và duy trì ổn định với quy mô điện tích này. Từ năm 2013 đến
nay, Công ty cổ phần Traphaco đã đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm, do đó diện tích
không ngừng tăng lên. Đến năm 2015, tổng diện tích trồng Đinh lăng tại các xã Hải
Ninh, Hải Quang, Hải Châu, Hải Giang, Hải Lộc, Hải Đông, Hải Hà... lên đến 46,30 ha.

6
Footer Page 17 of 126.


Header Page 18 of 126.

Thu hoạch và chăm sóc Đinh lăng
Xóm 9, xã Hải Toàn, huyện Hải Hậu là địa phƣơng có diện tích và sản lƣợng
Đinh lăng lớn nhất toàn huyện (với diện tích năm 2015 lên tới 16ha) và cung cấp
sản lƣợng lên tới 160 tấn dƣợc liệu/năm.
Công ty Traphaco với các sản phẩm Hoạt huyết dƣỡng não và Cebraton mỗi

năm tiêu thụ từ 800 - 1000 tấn dƣợc liệu Đinh lăng. Công ty đã tập trung phát triển
vùng dƣợc liệu tại huyện Hải Hậu và huyện Nghĩa Hƣng tỉnh Nam Định. Trong đó
xóm 9, xã Hải Toàn là đơn vị điển hình trong phát triển dƣợc liệu Đinh lăng cung
ứng cho công ty.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
4. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 4 chƣơng:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về vấn đề nghiên cứu.
Chƣơng 2. Đặc điểm địa bàn và phƣơng pháp nghiên cứu.
Chƣơng 3. Thực trạng liên kết trong phát triển cây dƣợc liệu cho Công ty cổ
phần Traphaco tại huyện Văn Lâm tỉnh Hƣng Yên và huyện Hải Hậu tỉnh Nam
Định
Chƣơng 4. Một số giải pháp giúp thúc đẩy liên kết trong phát triển cây dƣợc
liệu cho Công ty cổ phần Traphaco

7
Footer Page 18 of 126.


Header Page 19 of 126.

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Ở Việt Nam, vấn đề liên kết sản xuất - kinh doanh dƣợc liệu giữa doanh
nghiệp, Nhà khoa học, Nhà nông và Nhà nƣớc vẫn là vấn đề bức xúc, nhất là khi
quá trình hội nhập kinh tế đòi hỏi phải tổ chức lại cơ bản nền sản xuất hàng hóa
phục vụ tiêu thụ nội địa và xuất khẩu để đồng thời thỏa mãn yêu cầu về số lƣợng và
chất lƣợng của ngƣời tiêu dùng. Ngoài ra, quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ ở
các vùng nông thôn ven các thành phố lại đặt cho ngành dƣợc liệu ven đô nhiều

thách thức lớn. Từ đó, hình thành nhu cầu phát triển dƣợc liệu với những đặc thù
riêng biệt, khác với các vùng nông nghiệp truyền thống, phát triển dƣợc liệu không
chỉ thỏa mãn nhu cầu chữa bệnh, thực phẩm chức năng mà còn là nhu cầu làm đẹp,
chăm sóc sức khỏe từ những sản phẩm chế biến từ dƣợc liệu thiên nhiên ở trong
nƣớc của mọi tầng lớp ngƣời dân.
Nông dân ngày nay, đặc biệt là nông dân các vùng có tiềm năng lợi thế về
phát triển dƣợc liệu không phải chỉ sản xuất dƣợc liệu phục vụ tiêu dùng của hộ mà
chủ yếu là hàng hóa. Đặc điểm sản xuất hàng hóa nảy sinh một số yêu cầu lớn:
- Sản xuất hàng hóa đòi hỏi tính chuyên nghiệp cao hơn để giảm chi phí sản
xuất, do vậy họ bắt buộc phải có các liên kết với các tổ chức cung cấp dịch vụ đầu
vào cũng nhƣ đầu ra trong sản xuất (các tổ chức cung cấp vốn; các đơn vị cung ứng
vật tƣ sản xuất; các đơn vị chịu trách nhiệm xây dựng chỉ dẫn địa lý, xuất xứ hàng
hóa cho sản phẩm và kiểm soát chất lƣợng dƣợc liệu; các hệ thống kho chứa điều
tiết hàng hóa, các đơn vị vận chuyển, giao hàng...) đặc biệt là các tổ chức giúp giải
quyết các mối quan hệ với bên ngoài nhƣ tiếp xúc với thị trƣờng, tiếp thị, quảng
bá… Tổ chức nông dân sẽ giúp các hộ dễ dàng tiếp cận với các nguồn vốn vay.
- Nhu cầu về sử dụng các sản phẩm đƣợc chế biến từ dƣợc liệu tự nhiên của
ngƣời dân ở trong nƣớc và phục vụ xuất khẩu đang là vấn đề cấp bách, “cung không
đủ cầu” đây chính là thị trƣờng tiêu thụ rộng lớn và đều đặn trong tƣơng lai. Tuy
nhiên, để tiếp cận đƣợc thị trƣờng này, ngƣời dân phải liên kết với các doanh

8
Footer Page 19 of 126.


Header Page 20 of 126.

nghiệp, các nhà khoa học và Nhà nƣớc để nâng cao chất lƣợng dƣợc liệu nhằm và
khả năng cạnh tranh trên thị trƣờng trong nƣớc và quốc tế.
Trên thế giới, cụ thể là ở hầu hết các nƣớc đang phát triển, 70-95% dân số sử

dụng thuốc cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, đặc biệt là các quốc gia
Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ La tinh và Trung Đông. Ở nhiều nƣớc phát triển nhƣ
Canada, Pháp, Đức, Ý, sử dụng thuốc cổ truyền cũng tăng đáng kể, 70-90% dân số
sử dụng các sản phẩm thảo dƣợc dƣới các tiêu đề “thực phẩm bổ sung”, “sản phẩm
thay thế” hay “sản phẩm không thông thƣờng”. Điều này dẫn đến các đơn vị quản
lý, sản xuất - kinh doanh phải tăng cƣờng các hoạt động nghiên cứu, kiểm soát, kinh
doanh, tiếp thị các sản phẩm thuốc y học cổ truyền ở cấp quốc tế. WHO đã công bố
nhiều văn bản về nhận thức vai trò của thuốc YHCT và phát triển thuốc từ thảo
dƣợc nhƣ:
+ WHO và UNICEF đã thông qua Tuyên bố Alma-Ata năm 1978;
+ Đã đƣa ra bản hƣớng dẫn thực hành thu hái và trồng trọt cây thuốc tốt
(GACP) năm 2003;
+ Đã thông qua bản “Chiến lƣợc toàn cầu và kế hoạch hành động vì sức khoẻ
cộng đồng, phát minh và sở hữu trí tuệ” (24/05/2008);
+ Đã đƣa ra Tuyên bố Bắc Kinh (08/11/2008);
+ Đã mở nhiều hội thảo về Thuốc dân tộc (2009).
Rõ ràng, chính sách phát triển thuốc Y học cổ truyền của WHO, trong đó có
dƣợc liệu, đòi hỏi sự tham gia đầy đủ của nhiều ban ngành, đơn vị từ Nhà quản lý
đến ngƣời dân, từ Nhà khoa học đến Doanh nghiệp. WHO không đƣa ra mô hình
nhất định để phát triển dƣợc liệu ở các quốc gia khác nhau. Tuy nhiên, một số văn
phòng của WHO tại địa phƣơng ở Châu Phi, Trung Đông và Đông Nam Á cũng đã
đƣa ra các hƣớng dẫn phù hợp với địa phƣơng về qui định, đăng ký thuốc cổ truyền
cũng nhƣ các đề xuất về tiêu chuẩn tiếp thị (WHO, 2011).
Tại Châu Á, có những mô hình phát triển các sản phẩm trong đó Nhà nƣớc là
ngƣời đóng vai trò chủ chốt. Kinh nghiệm của các nƣớc lân cận nhƣ Trung Quốc,
Thái Lan, Hàn Quốc.. cho thấy việc xây dựng chiến lƣợc quy hoạch phát triển dƣợc

9
Footer Page 20 of 126.

Header Page 21 of 126.

liệu tại các vùng có tiềm năng lợi thế trên vùng lãnh thổ đƣợc triển khai mạnh mẽ.
Việc này đƣợc triển khai cụ thể từ khâu tuyên truyền, quảng bá đến đầu tƣ về khoa
học - kỹ thuật và tài chính cho phát triển. Vấn đề này đƣợc thực hiện đồng bộ giữa
các cấp các ngành ở các địa phƣơng, nhất là trong việc phối hợp xây dựng các
phƣơng án phát triển mang tính đặc thù của mỗi địa phƣơng dựa trên chiến lƣợc,
quy hoạch tổng thể chung của vùng lãnh thổ (WHO, 2011). Do vậy, việc xây dựng
mô hình liên kết phát triển phù hợp với từng địa phƣơng, từng vùng của mỗi quốc
gia là vấn đề đƣợc các nƣớc trên thế giới trong đó có Việt Nam đƣợc quan tâm và
nghiên cứu.
Tại Việt Nam, nhận thức đƣợc tầm quan trọng của việc bảo tồn, phát triển
dƣợc liệu đối với công tác chăm sóc sức khỏe và chữa trị bệnh tật cũng nhƣ phát
triển kinh tế đất nƣớc, ngay từ thời kỳ chiến tranh, Nhà nƣớc đã ban hành nhiều văn
bản về phát triển dƣợc liệu.
Trƣớc yêu cầu hội nhập và phát triển của đất nƣớc ngày nay, đồng thời đáp
ứng yêu cầu ngày càng tăng về số lƣợng và chất lƣợng của nguồn nguyên liệu làm
thuốc ở Việt Nam, Trong giai đoạn từ 2000 đến nay, Nhà nƣớc nhận thấy rõ vai trò
của y dƣợc học cổ truyền và công tác phát triển dƣợc liệu đối với phát triển kinh tế.
Từ đó, Nhà nƣớc và các Bộ ngành đã đƣa ra các Nghị quyết, quyết định chú trọng
đến công tác dƣợc liệu nhƣ: Quyết định 108/2002/QĐ-TTg về phê duyệt chiến lƣợc
phát triển ngành Dƣợc giai đoạn đến năm 2010, Quyết định 222/2003/QĐ-TTg về
phê duyệt chính sách quốc gia về Y dƣợc học cổ truyền, Quyết định 765/2005/QĐBYT về phê duyệt kế hoạch thực hiện chính sách quốc gia về Y dƣợc học cổ truyền;
Quyết định số 153/2006/QĐ-TTg ngày 30/6/2006 về việc phê duyệt Quy hoạch
tổng thể phát triển Y tế Việt Nam giai đoạn đến năm 2015 và tầm nhìn đến năm
2020.
Tuy nhiên, thực tế việc hợp tác, liên kết giữa nghiên cứu còn rời rạc, phát
triển, sản xuất, thị trƣờng tiêu thụ dƣợc liệu, thiếu tổ chức. Mặt khác, những kết quả
đạt đƣợc trong khảo sát, nghiên cứu về dƣợc liệu của các cấp, các ngành từ trung

ƣơng đến địa phƣơng trong những năm qua còn khiêm tốn, các giải pháp đƣa ra

10
Footer Page 21 of 126.


Header Page 22 of 126.

chƣa phù hợp với thực tế dẫn tới khi tiến hành ứng dụng, dụng triển khai trong thực
tế chƣa đem lại hiệu quả, còn nhiều thiếu sót hạn chế. Gần đây, để khắc phục những
tồn tại này, trong công trình nghiên cứu của (Trần Ngọc Ca, cùng các cộng sự,
2013) thuộc Hội đồng Chính sách khoa học và công nghệ quốc gia với đề tài “phân
tích và đề xuất một số giải pháp chính sách về liên kết 4 nhà (nhà nƣớc, nhà khoa
học, nhà nông và nhà doanh nghiệp) trong phát triển dƣợc liệu ở Việt Nam” đã đề
cập cụ thể hơn về cơ chế, chính sách dành cho “các nhà” khi tham gia liên kết, trong
đó nhấn mạnh việc Nhà nƣớc phải đứng vai trò chủ đạo trong liên kết này, đồng
thời đƣa ra các chính sách cho “các nhà” phù hợp với thực tế ở từng địa phƣơng.
Tiếp theo, ngày 30/10/2013, Thủ tƣớng Chính phủ đã ban hành Quyết định
số 1976/QĐ-TTg về việc “Phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển dƣợc liệu đến
năm 2020 và định hƣớng đến năm 2030”.
Mặc dù các chính phủ của các nƣớc trên thế giới trong đó có Việt Nam đã có
nhiều chủ trƣơng trong việc phát triển dƣợc liệu, nhƣng trong những năm qua
những công trình nghiên cứu về chủ đề này trên thế giới và Việt Nam cũng còn ít,
chƣa đƣợc quan tâm nghiên cứu một cách bài bản và có hệ thống. Tuy nhiên, có thể
thấy trong những năm qua, đã có một số công trình tiêu biểu nghiên cứu về chủ đề
này nhƣ:
Nghiên cứu của Chengzi (2013), Tăng cƣờng mối quan hệ nông dân và
doanh nghiệp trong phát triển dƣợc liệu ở Trung Quốc hiện nay, Tạp chí cây thuốc
số 121. Tác giả đã chỉ ra đƣợc tiềm năng, lợi thế của Trung Quốc trong phát triển
dƣợc liệu ở tất cả các vùng trên đất nƣớc, đặc biệt là nếu tăng cƣờng sự liên kết chặt

chẽ giữa các bên tham gia thì tiềm năng dƣợc liệu của Trung Quốc có thể trở thành
mặt hàng xuất khẩu chính đứng sau các sản phẩm rau, quả trong hệ thống các sản
phẩm nông nghiệp chủ đạo. Bên cạnh đó, tác giả cũng đã khái quát thực trạng phát
triển dƣợc liệu tại Trung Quốc từ những năm 80 của thế kỷ 20 cho đến nay và mối
quan hệ hợp tác giữa ngƣời nông dân với doanh nghiệp trong phát triển dƣợc liệu tại
Trung Quốc. Tác giả chỉ ra những khó khăn thách thức của quá trình hợp tác giữa
nông dân và doanh nghiệp trong từng giai đoạn là những cam kết về cung cấp giống

11
Footer Page 22 of 126.


Header Page 23 of 126.

và tiêu thụ dƣợc liệu giữa ngƣời dân và doanh nghiệp chƣa chặt chẽ. Mặt khác, do
yêu cầu của doanh nghiệp đối với chất lƣợng dƣợc liệu đòi hỏi cao hơn so với thực
tiễn khiến cho mối quan hệ giữa nông dân và doanh nghiệp bị rạn nứt. Tác giả cũng
đƣa ra kiến nghị cần có Nhà nƣớc tham gia sâu vào quá trình này vừa có thể đáp
ứng đƣợc yêu cầu phát triển dƣợc liệu theo quy hoạch vừa làm trọng tài để mối
quan hệ này đƣợc cải thiện hơn.
Trong nghiên cứu của Trần Văn Ơn (2015) về “phát triển dƣợc liệu Quảng
Ninh trong bối cảnh nền kinh tế thị trƣờng và hội nhập” đƣa ra quan điểm: Việc
phát triển đƣợc liệu ở Quảng Ninh - Việt Nam cần đƣợc triển khai một cách có hệ
thống, đồng bộ và đột phá. Nghĩa là việc phát triển dƣợc liệu không đơn thuần là chỉ
là mời gọi một số doanh nghiệp lập dự án đầu tƣ, giãn dân lấy đất,… để trồng một
số cây thuốc nhƣ cách làm bấy lâu nay mà cần phát triển hệ thống các chủ thể kinh
tế tham gia, đƣợc gắn kết với nhau theo chuỗi giá trị, từ hệ thống cung ứng đầu vào
đến chủ thể sản xuất sơ cấp, thứ cấp, đến thị trƣờng mục tiêu; các hệ thống hỗ trợ và
chính sách của tỉnh, trong đó các chủ thể kinh tế đƣợc đặt ở vị trí trung tâm. Đặt
cộng đồng vào trung tâm của sự phát triển, trong đó các doanh nghiệp cộng đồng

(bao gồm các HTX theo luật HTX năm 2012 và các công ty cổ phần) là động lực
phát triển. Có nhƣ vậy mới huy động đƣợc sự tham gia của ngƣời dân, nhằm tạo ra
bƣớc chuyển lớn.
Cùng với quan điểm này, (năm 2014) UBND tỉnh Hà Giang thực hiện dự án
phát triển cây dƣợc liệu gắn với xóa đói giảm nghèo trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Dự
án đã đƣa ra quan điểm phát triển một cách có hệ thống, đồng bộ và đột phá. Hệ
thống các chủ thể kinh tế tham gia phát triển đƣợc gắn kết với nhau theo chuỗi giá
trị, từ hệ thống cung ứng đầu vào đến chủ thể sản xuất sơ cấp, thứ cấp, đến thị
trƣờng mục tiêu; các hệ thống hỗ trợ và chính sách của Nhà nƣớc cũng nhƣ của tỉnh
Hà Giang - Việt Nam (theo hƣớng hỗ trợ), trong đó các chủ thể kinh tế đƣợc đặt ở
vị trí trung tâm.
Cũng trong (năm 2014) này, trong “Mô hình triển khai gắn lợi ích, trách
nhiệm 4 nhà trong chuỗi giá trị phát triển dƣợc liệu tại 6 huyện 30A- Hà Giang - An

12
Footer Page 23 of 126.


Header Page 24 of 126.

Vy” đã đề cập cụ thể hơn về mô hình liên kết này. Trong đó, phân định rõ vai trò
của “các nhà” nhƣ:
- Nhà doanh nghiệp Anvy sẽ đặt hàng trồng đối với hộ gia đình từng vụ:
Anvy sẽ ứng giống, hƣớng dẫn chuyển giao kỹ thuật qui trình GACP cho các hộ, lo
thiết bị sản xuất, đầu tƣ cải tạo đồng ruộng, tham gia điều hành sản xuất mua toàn
bộ sản phẩm đạt chất lƣợng theo tiêu chuẩn xác nhận 2 bên với giá thị trƣờng.
- Nhà nƣớc: Tạo ra các hành lang để 3 nhà trên hợp tác, đảm bảo quyền lợi
và nghĩa vụ, tạo ra sự hấp dẫn cho doanh nghiệp đầu tƣ vào ngành chứa đựng rủi ro,
đầu tƣ vào vùng khó khăn, lựa chọn đúng doanh nghiệp có tâm, có tầm, có hƣớng đi
và chiến lƣợc phát triển khả thi để hỗ trợ khuyến khích, chia sẻ những rủi ro do các

điều kiện tự nhiên gây ra, mong muốn 3 nhà trên hài lòng với công việc, cuộc sống
và thành quả đầu tƣ, ổn định đời sống xã hội, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh
quốc gia, từng bƣớc cân đối ngân sách.
- Nhà khoa học: Đối tƣợng nghiên cứu, lựa chọn, ứng dụng khoa học công
nghệ, chuyển giao công nghệ, kỹ thuật để tạo ra các sản phẩm vƣợt trội về chất
lƣợng, năng suất - Mong muốn đƣợc có các đơn đặt hàng nghiên cứu từ doanh
nghiệp (Anvy) một cách rõ ràng, có tính chất cam kết, đƣợc ghi nhận, tôn vinh,
đƣợc nhận lƣơng xứng đáng và có thu nhập gia tăng từ các công trình đề tài chuyển
giao thành công cho Anvy)
- Nhà nông (Hộ dân): Đầu tƣ đất, công cụ, công lao động, phân bón, chi phí
cải tạo đồng ruộng, trồng gia công theo đơn đặt hàng cho Anvy (chủng loại, số
lƣợng, chất lƣợng). Đội liên kết: gồm 2-3 hộ có diện tích đất tập trung thành khoảng
3-5 ha liên kết cùng Anvy, ký biên bản cam kết tham gia có chứng kiến của chính
quyền thôn, xã. Cánh đồng xa những cánh đồng tập trung của HTX Anvy, nhƣng có
thể ứng dụng đƣợc máy nông cụ vào sản xuất, đội sẽ gồm đại diện của Anvy và các
đội viên (cứ góp 3000 - 5000 m2 đất đƣợc 1 ngƣời tham gia vào đội), bầu đội
trƣởng, đội sản xuất sẽ trở thành vệ tinh cho HTX Anvy trong vùng, sẽ trồng theo
kế hoạch chung của Anvy và bán 100 % sản phẩm cho Anvy. Đội viên sẽ tự nguyện
góp đất, một số công cụ sản xuất, một phần chi phí cải tạo đồng ruộng tƣơng ứng

13
Footer Page 24 of 126.


Header Page 25 of 126.

với đất vào đội, làm việc có tổ chức, chấm công làm việc, ứng trả lƣơng tháng mức
tối thiểu, cuối kỳ thu hoạch bán theo giá thị trƣờng cho Anvy, sẽ hạch toán, trừ chi
phí của Anvy, chi phí đất…hiệu quả, rủi ro sẽ phân chia theo tỷ lệ góp đất của từng
đội viên và vốn ứng ra của Anvy.

Gần đây, trong nghiên cứu của (Trần Văn Ơn, 2016) với chủ đề “Xây dựng
chuỗi cung ứng dƣợc liệu Việt Nam” đã chỉ ra thực trạng phát triển và cung ứng
dƣợc liệu ở Việt Nam còn nhiều bất cập. Phần lớn dƣợc liệu trong nƣớc không có
tiêu chuẩn, xuất xứ rõ ràng và khó kiểm soát chất lƣợng; Lúng túng trong xác định
chủ thể sản xuất và cung ứng; Chƣa có liên kết theo chuỗi; Vai trò của nhà nƣớc
còn mờ nhạt, chủ yếu mới dừng ở văn bản. Từ những vấn đề này, tác giả đề xuất mô
hình cung ứng dƣợc liệu của Việt Nam, trong đó các doanh nghiệp dƣợc giữ vai trò
chủ chốt. Theo đó, mô hình tổ chức nhƣ sau:
Thành lập các HTX và công ty cổ phần, trong đó cổ đông là các hộ gia đình
trong khu vực từ 1-3 xã góp vốn dƣới hình thức đa dạng từ đất đai đến nguyên vật
liệu và sức lao động để xây dựng cơ bản ban đầu, tiền mặt…các phần góp này đƣợc
quy thành cổ phần.
Các doanh nghiệp giữ vai trò chủ chốt từ nghiên cứu chuyển giao tiến bộ kỹ
thuật đến tiêu thụ sản phẩm, biến các dƣợc liệu thô thành sản phẩm cao cấp hơn,
bao gồm: dƣợc liệu đóng gói, cao định chuẩn, thuốc phiến yêu cầu chế biến phức
tạp, các chế phẩm hoàn thiện (viên nén, viên nang, trà tan…) cung cấp cho thị
trƣờng thuốc YHCT và thị trƣờng bán lẻ.
- Cải thiện hệ thống cơ sở hạ tầng chung cho các vùng quy hoạch:
+ Cải tạo hệ thống tƣới tiêu tại các khu trồng cây dƣợc liệu hàng năm để đáp
ứng đƣợc yêu cầu sản xuất, nâng cao năng suất và chất lƣợng dƣợc liệu.
+ Cải tạo và nâng cấp đƣờng giao thông kết nối vùng sản xuất dƣợc liệu với
tuyến đƣờng quốc lộ, đƣờng giao thông trục chính để đảm bảo vận chuyển sản
phẩm đƣợc thuận lợi.
+ Hoàn thiện hệ thống lƣới điện đến khu sản xuất, tập kết vật tƣ, sản phẩm
đảm bảo đáp ứng đƣợc yêu cầu sản xuất.

14
Footer Page 25 of 126.