TÀI LIỆU THAM KHẢO KIÊN ĐỊNH CHỦ NGHĨA mác lê NIN, tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH với CÔNG CUỘC đổi mới THEO ĐỊNH HƯỚNG xã hội CHỦ NGHĨA

KIÊN ĐỊNH CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỚI CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA
Dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, công cuộc đổi mới
toàn diện đất nước đã có những bước phát triển mới, cách mạng nước ta
vượt qua nhiều khó khăn thử thách, thu được những thắng lợi rất to lớn thúc
đẩy sự phát triển toàn diện và mạnh mẽ trên các lĩnh vực của đời sống xã
hội, tạo tiền đề mới cho đất nước tiếp bước phát triển tiếp theo, Song bên
cạnh đó, trong công cuộc đổi mới cũng đã xuất hiện những hiện tượng lệch
lạc, chệch hướng ở mức độ này hay mức độ khác, lĩnh vực này hay lĩnh vực
khác đã gây ra những tiêu cực cho công cuộc đổi mới. Những vấn đề đó nếu
không được phát hiện sớm, không kịp thời khắc phục rất có thể: “ Làm suy
yếu Đảng, làm mọt rỗng bộ máy Nhà nước, biến chất chế độ đưa đất nước đi
chệch con đường xã hội chủ nghĩa”1
Vì vậy trong quá trình đổi mới, đăc biệt trong tình hình hiện nay việc
giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trên các lĩnh vực của đời sống xã hội
có ý nghĩa hết sức quan trọng tạo ra khả năng và tiền đề cho cách mạng phát
triển đúng hướng vươn tới mục tiêu chiến lược là xây dựng thành công chủ
nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam, trong đó giữ vững định
hướng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực chính trị giữ vị trí cực kỳ quan trọng
đối với sự tồn tại và phát triển bền vững của đất nước, sự vững chắc của nền
độc lập dân tộc và sự mất còn của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Vì
vậy việc khảng định kiên trì chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
trong quá trình đổi mới là nguyên nhân quan trọng hàng đầu dẫn tới sự thành
công của lịch sử cách mạng thế giới đã chứng minh điều đó.
Tiếp cận nghiên cứu chủ nghĩa Mác – Lênin, Nguyễn Ái Quốc đã tìm
thấy chiếc cẩm lang thần kỳ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Cái mà cách
mạng Việt Nam đang khát khao đang tìm kiếm. Người hiểu rằng chủ nghĩa


Mác – Lênin là học thuyết bao quát những vấn đề lớn của nhân loại, do vậy

Người rút ra từ học thuyết ấy những gì cần cho cách mạng Việt Nam. Đứng
trên lập trường quan điểm phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin để
phân tích tình hình thực tiễn của đất nước gắn với tình hình chung của thế
giới và xu thế thời đại, từ đó rút ra kết luận chính xác cho cách mạng Việt
Nam. Trong khi vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin, Hồ Chí Minh luôn kết
hợp với những kinh nghiệm đấu tranh cách mạng ở Việt Nam và trên thế
giới, với những truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tinh hoa văn hoá nhân
loại. Tất cả những điều đó đã được hun đúc , tổng hợp lại thông qua sự chắt
lọc của một tư duy độc lập, một trí tuệ tuyệt vời, một nhân cách vĩ đại, một
bản lĩnh chính trị vững vàng, một cốt cách văn hoá độc đáo để hình thành
nên tư tưởng Hồ Chí Minh . Quá trình giải quyết những vấn đề cơ bản của
cách mạng Việt Nam, Hồ Chí Minh đã góp phần phát triển chủ nghĩa Mác –
Lênin trên nhiều lĩnh vực, mà nổi bật là vấn đề giải phóng dân tộc trên phạm
vi thế giới đồng thời Hồ Chí Minh đã luận giải và cống hiến nhiều vấn đề
thiết thực về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt
Nam. do vậy, tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành những giá trị văn hoá bền
vững không chỉ đối với dân tộc Việt Nam mà còn là tài sản chung của nhân
loại trong cuọc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng
con người. Thực tiễn cách mạng Việt Nam và cả cách mạng thế giới đã
chứng minh cho tính cách mạng khoa học của tư tưởng Hồ Chí Minh với
những người cách mạng, những người Mác xít trong thế kỷ XX, Hồ Chí
Minh là một trong số ít lãnh đạo cách mạng vận dụng thành công và phát
triển chủ nghĩa Mác – Lênin trên nhiều vấn đề đưa đến những thắng lợi to
lớn cho cách mạng điều đó có ý nghĩa hết sức quan trọng với dân tộc ta và
thời đại. Đặc biệt trong sự nghiệp xây dưng chủ nghĩa xã hội và công cuộc
đổi mới hiện nay.


Nhìn lại chặng đường một phần tư thế kỷ cả nước bắt tay vào xây
dựng chủ nghĩa xã hội, từ những thành công và hạn chế tròng quá trình xây

dựng chủ nghĩa xã hội. hiện thực, chúng ta càng nhận thức rõ hơn những giá
trị đích thực của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ
nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, từ đó trong nhận thức và
hành động của chúng ta đã bớt nóng vội chủ quan... đã từng gây lên những
khó khăn cho quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Chính điều này
đã tạo cơ sở, nền tảng để cách mạng nước ta giành được những thắng lợi to
lớn trong sự nghiệp cách mạng mới.. Song trong sự nghiệp đổi mới toàn diện
đất nước chúng ta vẫn vướng phải không ít những hạn chế đã từng mắc phải
trong những năm đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội. Những hạn chế đó cùng
với sự tấn công phá hoại của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch đã
gây nên khó khăn không nhỏ cho sự nghiệp đổ mới ở nước ta hiện nay. Do
vậy, việc giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa về mặt chính trị là đòi hỏi
rất khách quan với cách mạng Việt Nam trong giai đoạn hiện nay và được
kéo dài trong suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Bởi trong từng thời
kỳ quá độ còn tồn tại đan xen giữ cái cũ và cái mới đấu tranh quyết liệt với
nhau, do đó nếu không cảnh giác, không thường xuyên đấu tranh để loại trừ
cái cũ, phát triển cái mới thì rất có thể cái cũ sẽ lấn át cái mới, vì nó mới ra
đời còn non nớt. Vì thế trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội việc giữ
vững định hướng trên lĩnh vực chính trị là việc hệ trọng và nó cần được bổ
sung, phát triển hoàn thiện không ngừng, đặc biệt trước những bước ngoặt
về kinh tế, chính trị trong thời kỳ quá độ thì những nguy cơ chệch hướng
trên lĩnh vực chính trị tồn tại khách quan và thường xuyên, cho nên việc giữ
vững định hướng chính trị là nền tảng cho định hướng xã hội chủ nghĩa trên
các lĩnh vực kinh tế, văn hoá xã hội bảo đảm cho các lĩnh vực này phát triển
định hướngkhỏi chệch hướng của kinh tế văn hoá xã hội... không thể không


liên quan tới chính trị. Lênin chỉ ra rằng: “ Chính trị là biểu hiện tập trung
của kinh tế”5 . Chính trị do kinh tế quyết định, song “ chính trị không thể
không chiếm địa vị hàng đầu so với kinh tế”5 , là phương hướng dẫn dắt

kinh tế phát triển. Đặc biệt đối với miền Bắc nước ta đi lên chủ nghĩa xã hội
từ một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, những tàn dư của chế độ cũ, những
hậu quả của chiến tranh, cùng với sự phá hoại của các thế lực thù địch. Sự
tác động bất lợi của tình hình các nước xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông
Âu đã gây nhiều khó khăn cho sự nghiệp đổi mới. Vì vậy, việc giữ vững
định hướng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực chính trị còn có ý nghĩa sống còn
với sự phát triển của toàn bộ các lĩnh vực của đời sống xã hội, bảo đảm cho
sự nghiệp đổi mới không bị chệch hướng sang con đường khác. Bàn về vấn
đề này Lênin khảng định: “ Không có một lập trường chính trị đúng thì một
giai cấp nhất định nào đó không thể nào giữ vững được sự thống nhất của
mình”6
Giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa về mặt chính trị bao gồm
nhiều vấn đề, trong đó: Hệ tưởng, đường lối chính trị là nội dung cơ bản và
quyết định nhất, nó bao gồm chi phối các vấn đề khác, vạch cho các vấn đề
khác tồn tại và phát triển, bởi hệ tư tưởng về đường lối chính trị cách mạng
khoa học sẽ giúp ta có được quan điểm nhận thức đúng đắn về mục tiêu cơ
bản, mục tiêu trước mắt, về con đường đi lên của cách mạng trong giai đoạn
mới, tạo ra niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cao cả giải phóng dân tộc, giải
phóng giai cấp, giải phóng con người. Trái lại hệ tư tưởng và đường lối
chính trị phản khoa học sẽ dẫn tới những nhận thức và hành động sai lệch
làm tổn hại tới phong trào cách mạng và sự nghiệp cách mạng. Lênin đã chỉ
ra rằng: “Không có lý luận cách mạng thì không có phong trào cách mạng”6
và “ Chỉ có Đảng nào có một lý luận tiên phong hướng dẫn thì mới có khả
năng làm tròn vai trò chiến sỹ tiên phong” 6 Như vậy Lênin đã chỉ ra vai trò


rất quan trọng của lý luận cách mạng, nếu không có lý luận cách mạng dẫn
đường thì dù phong trào đấu tranh của quần chúng có mạnh đến đâu cũng
chỉ dừng lại ở mức độ tự phát, do đó Người đòi hỏi phải có một lý luận thật
sự cách mạng và khoa học soi đường thì phong trào cách mạng mới thành

công. Chính Lênin là người đã bảo vệ và phát triển những quan điểm, tư
tưởng của Mác Ăng ghen, xây dựng nó thành một học thuyết thật sự cách
mạng và khoa học làm vũ khí đấu tranh cho giai cấp công nhân và các dân
tộc bị áp bức bóc lột. Trong quá trình lãnh đạo giai cấp công nhân , Người
đã vận dụng sáng tạo những quan điểm tư tưởng, quan điểm ấy đưa tới thành
công vĩ đại của cách mạng tháng Mười năm 1917, mở ra thời đại mới cho
lịch sử loài người, thời đại quá độ từ chủ nghĩa Tư bản lên chủ nghĩa xã hội
trên phạm vi toàn thế giới
Lịch sử cách mạng Việt Nam vào những năm đầu thế kỷ XX cũng
từng khảng định rằng: Thiếu một lý luận cách mạng khoa học, thiếu một giai
cấp tiên tiến lãnh đạo, cách mạng không thể thành công được. Sự thất bại
của các phong trào yêu nước theo hệ tư tưởng phong kiến, tư sản, tiểu tư sản
và ngay cả trong phong trào đấu tranh mới mẻ nhất của giai cấp công nhân
những năm đầu hình thành giai cấp đã chứng minh điều này. Trước sự thất
bại ấy, Nguyễn Ái Quốc quyết trí ra đi tìm đường cứu nước, qua nghiên cứu
và khảo nghiệm nhiều cuộc cách mạng điển hình trên thế giới, tiếp cận với
nhiều hệ tư tưởng khác nhau đến khi bắt gặp chủ nghĩa Mác – Lênin. Nghiên
cứu và thấm nhuần tưi tưởng, quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin Người
đã khảng định rằng muốn làm cách mệnh thì: “Trước hết phải có Đảng cách
mạng”7... “ Đảng có vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt... Đảng mà không
có chủ nghĩa như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam. Bây
giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất,
chắc chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin”7 . Từ đó, Người đã


phấn đấu không mệt mỏi để đưa chủ nghĩa Mác – Lênin vào phong trào công
nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, với sự chuẩn bị chu đáo tích cực
của đồng chí Nguyễn Ái Quốc và những người cộng sản tiến bộ đã dẫn tới
sự ra đời của Đảng cộng sản Việt nam vào đầu năm 1930 và đi vào đường
lối của Đảng từ đó đến nay, trở thành nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho

hành động của Đảng ta.
Đứng vững trên nền tảng tư tưởng ấy và đi theo kim chỉ nam đó, đảng
ta đã lãnh đạo giai cấp công nhan và nhân dân lao động và cả dân tộc làm
lên thành công cách mạng tháng Tám năm 1945 khai sinh ra nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà - Nhà nước đầu tiên ở Đong Nam châu Á, vượt qua mọi
khó khăn gian khổ với ý thức độc lập tự chủ, tự lực tự cường cao độ đồng
thời tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân thế giới yêu chuộng hoà bình. Đảng
lãnh đạo toàn thể dân tộc làm lên những kỳ tích lịch sử, đánh bại hai tên đế
quốc to hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân thống nhất đất
nước. Thành công của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở Việt Nam do
nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quan trọng nhất là Đảng ta đã đứng vững trên
lập trường giai cấp công nhân, vận dụng trung thành và sáng tạo lý luận chủ
nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện thực tiễn Việt Nam để hình thành lên
đường lối cách mạng đúng đắn, huy động được sức mạnh của cả đan tộc với
sức manh thời đại, tạo thành sức mạnh tổng hợp vượt qua mọi khó khăn trở
ngại giành thắng lợi huy hoàng tạo điều kiện đưa cả nước bước vào thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
Trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội, Đảng ta tiếp tục trung
thành với nền tảng tư tưởng ấy, vận dụng vào điều kiện hoàn cảnh cụ thể đất
nước, xác định mục tiêu phương hướng đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
và đã giành được nhiều thắng lợi quan trọng tạo cơ sở nền tảng bước đầu
cho sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên trong những năm đầu


xây dựng chủ nghĩa xã hội do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan
khác nhau, chúng ta đã nhận thức không đầy đủ, chưa chính xác, thiếu cơ sở
khách quan khoa học, những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa
xã hội. Từ đó dẫn tới khuynh hướng chủ quan, nóng vội, tư tưởng tả khuynh
trong xem xét phân tích tình hình, xác định hình thức bước đi trong cải tạo

xã hội chủ nghĩa và trong xây dựng mục tiêu của chủ nghĩa xã hội ở nước ta,
do vậy đã gây ra nhiều khó khăn trong thực tế quá trình xây dựng, làm cho
đất nước rơi vào khủng hoảng kinh tế xã hội nghiêm trọng và kéo dài nhiều
năm.
Truớc thực trạng đó, Đảng ta thấy rằng cần phải sớm nhận thức lại,
xem nhận thức và cách làm của mình đã đúng với bản chất cách mạng khoa
học của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về những vấn đề
của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội hay chưa? Với thái độ nghiêm khắc
kiểm điểm quá trình lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng,, Đảng ta đã chỉ ra những
sai lầm khuyết điểm nghiêm trọng về kéo dài về chủ trương chính sách lớn,
sai lầm về chỉ đạo chiến lược và tổ chức thực hiện”9 mà khuynh hướng tư
tưởng chủ yếu của những sai lầm ấy, đặc biệt là những sai lầm về chính sách
kinh tế là do : “ Bệnh chủ quan duy ý chí, lối suy nghĩ và hành động giản
đơn nóng vội, chạy theo nguyện vọng chủ quan, là khuynh hướng buông
lỏng trong quản lý xã hội, không chấp hành nghiêm đường lối và nguyên tắc
của đảng. Đó là tư tưởng tiểu tư sản, vừa tả khuynh vừa hữu khuynh”9
Như vậy, những sai lầm khuyết điểm của chúng ta ở thời kỳ này do nhiều
nguyên nhân, nhưng nguyên nhân quan trọng nhất là đã vi phạm những vấn
đề cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội, chúng ta còn những nhận thức lệch lạc, phiến diện
chưa đầy đủ.


Khắc phục những sai lầm khuyết điểm đó, với tinh thần nhìn thẳng
vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, phân tích một cách khách quan khoa học
trên lập trường giai cấp công nhân, Đảng ta quyết định đường lối đổi mới
toàn diện đất nước.
Đổi mới không phải thay đổi mục tiêu phương hướng lên chủ nghĩa xã
hội, không phải là phủ nhận thành tựu đã đạt được, trái lại, chính là sự bổ
sung phát triển thành những thành tựu đã đạt đượcvà áp dụng một cách sáng

tạo vào thực tiễn, đưa nghị quyết của Đảng vào đời sống. Đổi mới bao hàm
cả nhận thức lại, có kế thừa, phát triển những thành tựu kinh nghiệm trong
quá khứ, những gì ta nhận thức chưa đúng, qua đó, từ thực tiễn rút ra những
kết luận mới làm phong phú lý luận về chủ nghĩa xã hội trong thời đại ngày
nay.
Bằng quan niệm đúng với sự cố gắng cao độ của toàn Đảng, toàn dân,
toàn quân, sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước đã giành được nhiều thành
tựu quan trọng tạo điều kiện cho cách mạng phát triển, đồng thời khảng định
tính đúng đắn của đường lối đổi mới. Tuy nhiên bên cạnh đó chúng ta còn
nhiều khó khăn do tác động bất lợi của tình hình cải tổ của các nước xã hội
chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô cung như những khó khăn phức tạp,
những vấn đề nảy sinh từ chính quá trình đổi mới của chúng ta. Đặc biệt sự
sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu, làm cho chủ nghĩa xã
hội đứng trước sự phê phán gay gắt chưa từng thấy từ chiều hướng chủ
nghĩa đế quốc và các phần tử chống cộng, cơ hội, lợi dụng cơ hội này ra sức
tấn công chống chủ nghĩa Mác – Lênin, họ lấy sự sụp đổ của Liên Xô và
Đông Âu để chứng minh cho cái gọi là sự sai lầm của chủ nghĩa Mác –
Lênin đã hết thời, chủ nghĩa xã hội đã cáo chung.
Mặt khác trong điều kiện có thể, chủ nghĩa tư bản đã lợi dụng thành
tựu khoa học kỹ thuật, cách mạng khoa học công nghệ, thực hiện một số
điều chỉnh để làm cho chủ nghĩa tư bản thích nghi và tồn tại, từ đó tìm mọi


cách cố làm cho cai gọi là “ Tính ưu việt” của chủ nghĩa tư bản để thựic hiện
toàn cầu hoá về kinh tế nhằm thực hiện chủ trương toàn cầu hoá về chính trị
theo hệ tư tưởng tư sản, ra sức khuyếch trương thắng lợi của chủ nghĩa tư
bản và chống đến cùng chủ nghĩa Mác – Lênin hòng lấy hệ tư tưởng tư sản
phản động phản khoa học để thay thế cho hệ tư tưởng cách mạng khoa học
của chủ nghĩa Mác – Lênin, dùng mọi cách , mọi phương tiện để làm cho hệ
tư tưởng tư sản thấm nhần, xâm nhập vào đời sống chính trị tinh thần của xã

hội với nhiều luận điệu khác nhau.
Sự tấn công gieo dắt quyết liệt của kẻ thù, sự sụp đổ của đông Âu và Liên
Xô, cùng với những khó khăn nảy sinh trong quá trình đổi mới đã tác động,
làm ảnh hưởng lớn tới tâm tư tình cảm của một số cán bộ đảng viên và quần
chúng nhân dân đã xuất hiện một số tư tưởng, biểu hiện lệch lạc: Tuyệt đối
hoá cải cách và tiến hoá để phủ nhận cách mạng, lấy cải lương thay thế cho
cách mạng, coi đấu tranh giai cấp là lỗi thời không còn tác dụng trong lịch
sử. Từ đó tạo ra sự hoài nghi về chủ nghĩa xã hội, dẫn tới từ bỏ chủ nghĩa
Mác – Lênin,tư tưởng Hồ Chí Minh trong sự nghiệp cách mạng. Trong quá
trình chống phá cách mạng Việt Nam, kẻ thù đi sâu vào tìm hiểu tâm lý tình
cảm của nhân dân với đảng, với lãnh tụ Hồ Chí Minh, chúng ta thấy rằng
không thể một sớm một chiều xoá đi được hình ảnh của Đảng của Bác Hồ
trong tâm trí của quần chúng nhân dân lao động Việt Nam nên đã tìm cách
tìm cách đề cao vai trò của Đảng và Chủ Tịch Hồ Chí Minh , nhưng lại hạ
thấp phủ nhận vai trò của chủ nghĩa Mác – Lênin, tạo nên sự độc lập thậm trí
đối lập giữa chủ nghĩa với tư tưởng Hồ Chí Minh với mục đích tạo nên sự
hoà nghi về nền tảng tư tưởng của Đảng, thúc đẩy việc tìm kiếm những mầm
mống chính trị phi xã hội chủ nghĩa, thúc đẩy quá trình tự diễn biến hoà bình
về tư tưởng từ bên trong, nội bộ của chúng ta, tiến tới xoá bỏ nền tảng cách


mạng khoa học của Đảng, loại trừ vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt
Nam với cách mạng Việt Nam.
Tất cả những vấn đề đặt ra cho chúng ta việc khảng định những giá trị
cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là đòi hỏi khách
quan cấp bách, việc khảng định này phải gắn chặt với cuộc đấu tranh phê
phán chống lại các trào lưu phi Mác xít. Trong cuộc đấu tranh này đòi hỏi
những người cách mạng không chỉ khảng định sự kiên định chủ nghĩa Mác –
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh mà còn phải phát triển chủ nghĩa Mác –
Lênin,tư tưởng Hồ Chí Minh lên một tầm cao mới. Đây là một yêu cầu cấp

bách của cách mạng. Từ đòi hỏi những người cách mạng phải nghiên cứu
một cách nghiêm túc kỹ lưỡng những tư tưởng, quan điểm phương pháp luận
của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm đánh giá đúng
những giá trị đích thực, căn bản có định hướng chỉ đường, những nguyên lý
cơ bản có giá trị vạch thời đại của chủ nghĩa Mác – Lênin, đồng thời phải có
trách nhiệm chỉ ra những nhận thức sai lệch phiến diện về chủ nghĩa Mác –
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh , cùng với những tai hại do những nhận thức
đó gay ra trong hoạt động thực tiễn.
Với quan niệm đúng đắn, Đảng ta đã nghiêm khắc kiểm điểm quá
trình thực hiện đường lối đổi mới, chỉ rõ những sai lầm trong nhận thức và
hành động của một số cán bộ đảng viên và quần chúng, từ đó xác định
những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo công cuộc đổi mới, trong đó Đảng ta
khảng định: “ chủ nghĩa Mác – Lênin luôn luôn là nền tảng tư tưởng của
Đảng ta, chỉ đạo toàn bộ sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Đổi mới là
nhằm khắc phục những quan điểm không đúng về thời đại, về chủ nghĩa xã
hội, vận dụng sáng tạo và phát triển chứ không phải xa rời những nguyên lý
của chủ nghĩa Mác – Lênin”13.
Với nguyên tắc này Đảng ta đã thể hiện rõ lập trường quan điểm của
Đảng và nhân dân ta trong công cuộc đổi mới, đó là sự nhất quán của toàn


Đảng toàn dân ta trong sự nghiệp cách mạng, góp phần giữ vững ổn định
chính trị, giúp Đảng và nhân dân ta kịp thời đấu tranh chống những âm mưu
và hành động phá hoại của kẻ thù, làm cơ sở chỉ đạocon cuộc đổi mơi đi
đúng hướng, làm phương hướng hành động cho toàn Đảng, toàn dân ta, các
cấp, các ngành thực hiện. Vì vậy sau năm năm thực hiện nghị quyết Đại hội
VI trong điều kiện không mấy thuận lợi và khó khăn, cùng với bài học rút ra
từ thực tế kinh nghiệm quá trình cải cách, cải tổ của các nước xã hội chủ
nghĩa. Đảng ta khảng định: “ Điều cốt yếu để công cuộc đổi mới giữ được
định hướng xã hội chủ nghĩa và đi đến thành công là trong quá trình đổi mới

Đảng phải kiên trì và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, giữ vững vai trò lãnh đạo xã hội”13. Từ đó Đảng ta chỉ rõ:
“Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư
tưởng kim chỉ nam cho hành động”14 Làm cho chủ nghĩa Mác – Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh thật sự đi vào cuộc sống, trở thành hệ tư tưởng chỉ đạo
đời sống tinh thần tronng xã hội Việt Nam không chỉ hai phần ba thế kỷ qua
mà cho cả tương lai phát triển đất nước.
Trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, cùng với
những khó khăn phức tạp phía trước tiếp tục nảy sinh trong sự nghiệp đổi
mới, nếu như trong nhận thức của chúng ta hiểu chưa thực sự sâu sắc, không
quán triệt đúng đắn chủ trương đường lối quan điểm của Đảng, trong quá
trình chỉ đạo không đứng trên lập trường giai cấp công nhân để chỉ đạo chặt
chẽ, lơ là mất cảnh giác, rất có thể dẫn tới không ít hiện tượng nhận thức
lệch lạc, làm cho nguy cơ chệch hướng diễn ra và gây khó khăn cho sự
nghiệp cách mạng của Đảng . Do vậy việc kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh , lấy chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động có ý nghĩa đặc biệt
quan trọng, quyết định giữ vai trò định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá


trình đổi mới, nó tác động chi phối dẫn dắt tất cả các lĩnh vực khác của đời
sống xã hội, làm cho mọi hoạt động đi đúng hướng.
Nhìn lại toàn bộ sự nghiệp cũng như 15 năm đổi mới dưới sự lãnh đạo
của Đảng, chúng ta đã giành được những thành công lớn nhiệm vụ đề ra cho
những chặng đường đầu tiên của thời kỳ quá độ là chuẩn bị những tiền đề
cho công nghiệp hoá đã cơ bản hoàn thành cho phép chuyển sang thời kỳ
mới đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước” 14 Tuy nhiên: “
trong quá trình thực hiện có một số khuyết điểm lệch lạc lớn và kéo dài dẫn
đến chệch hướng ở các lĩnh vực này hay lĩnh vực khác, ở mức độ này hay
mức độ khác”15. Với những thành công và hạn chế của quá trình đổi mới đã

cho phép Đảng ta xác định rõ ràng rằng: “Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội
ở nước ta ngày càng được xác định rõ hơn” 15 . Điều này chứng minh cho
tính cách mạng khoa học và sức sống mãnh liệt của chủ nghĩa Mác – Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh , đồng thời cũng khảng định một chân lý không thể
thay đổi rằng: Ở đâu lúc nào mà những người cộng sản và Đảng cách mạng
của nó nắm vững và vận dụng trung thành sáng tạo những nguyên lý, lý luận
của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào giải quyết đúng
đắn những vấn đề thực tiễn đặt ra thì cách mạng sẽ thành công. Ngược lại,
nếu nhận thức phiến diện, giáo điều, xa rời những tư tưởng vĩ đại ấy, cách
mạng sẽ găp khó khăn, thậm trí còn thất bại, đây là bài học kinh nghiệm rút
ra không chỉ ở Việt Nam mà thực tiễn cách mạng thế giới đã chứng minh
điều đó.
Nhìn lại những thành tựu do công cuộc đổi mới đưa lại là hết sức quan
trọng, nó thể hiện bước tiến và nhận thức vận dụng vào thực tiễn trong
hoạch định đường lối của Đảng ta. Tại hội nghị Trung ương 5 khoá I X : “
Về nhiệm vụ chủ yếu của công tác tư tưởng, lý luận trong công cuộc đổi
mới”. Đảng ta đã khảng định: Trình độ lý luận của Đảng ta đã có những


bước phát triển rõ rệt, Đảng ta không ngừng đổi mới phương pháp tư duy lý
luận, kiên định và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh, khắc phục bệnh giáo điều, chủ quan duy ý chí, mở ra bước
chuyển biến quan trọng trong tư duy lý luận. Nhưng thực tiễn cho thấy việc
giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa là cuộc đấu tranh khó khăn, phức tạp
diễn ra thường xuyên “ chệch hướng xã hội chủ nghĩa” là một trong bốn
nguy cơ lớn của quá trình đổi mới mà hội nghị giữa nhiệm kỳ khoá VII vạch
ra: Những nguy cơ đó “ Đến nay vẫn tồn tại và diễn biến phức tạp, đan xen
tác động lẫn nhau”16 Do vậy, trong giai đoạn cách mạng hiện nay, toàn
Đảng, toàn dân ta đoàn kết quyết tâm kiên trì và đẩy mạnh sự nghiệp đổi
mới. Trên cơ sở nắm vững quan điểm tư tưởng của chủ nghĩa Mác – Lênin,

tư tưởng Hồ Chí Minh vận dụng vào thực tiễn, biết tranh thủ thời cơ, đẩy lùi
các nguy cơ, vượt qua những khó khăn thử thách mới. Quá trình đổi mới còn
nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp, nhưng với kinh nghiệm và bản lĩnh chính trị
vững vàng, giải quyết đúng đắn những vấn đề thực tiễn đặt ra, chắc chắn sự
nghiệp đổi mới ở nước ta đi đến thắng lợi.