Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
“Có tài mà không có đức là người vô dụng còn có đức mà không có tài thì
làm việc gì cũng khó”, đó là câu mà sinh thời Bác Hồ đã dạy, câu nói đó vẫn còn
nguyên giá trị. Nói đến đức người ta có thể dễ dàng hiểu đó là những kỹ năng
sống sao cho có ích cho gia đình và xã hội.
Kỹ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc đáp
ứng các nhu cầu cụ thể trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con người, giúp
con người thay đổi nhận thức, thái độ và giá trị trong những hành động theo hướng
tích cực và mang tính chất xây dựng, giúp con người tiếp cận với môi trường xung
quanh, hòa nhập cũng như khẳng định mình.
Giáo dục Kĩ năng sống càng trở nên cấp thiết đối với thế hệ trẻ, bởi vì: lứa tuổi
học sinh đang hình thành những giá trị nhân cách, những ước mơ, ham hiểu biết,
thích tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc, dễ bị lôi kéo, kích động…
Đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cơ chế thị trường hiện nay, thế hệ trẻ
thường xuyên chịu tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực luôn đặt
vào hoàn cảnh phải lựa chọn những giá trị, phải đương đầu với khó khăn, thách thức,
áp lực tiêu cực.
Ở trường Tiểu học, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là vô cùng cần
thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập và sinh hoạt là yếu tố quyết
định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của các em. Việc trang
bị đầy đủ kỹ năng sống sẽ giúp cho học sinh sớm có ý thức làm chủ bản thân, sống
tích cực và hướng đến những điều lành mạnh cho chính mình cũng như xã hội. Hơn
nữa các em chính là những chủ nhân, là người sẽ quyết định sự phát triển của đất
nước trong tương lai.
Trong nhiều năm qua, các trường tiểu học huyện Krông Ana nói chung và
trường TH Dray Sáp nói riêng đã chú trọng công tác giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh. Ngoài việc giảng dạy kiến thức, lãnh đạo nhà trường đã chỉ đạo sát sao việc giáo
dục kỹ năng sống cho các em thông qua các môn học, bài học và hoạt động ngoài giờ
lên lớp. Bước đầu đã đạt được những kết quả nhất định, kỹ năng sống của học sinh đã
có sự tiến bộ. Song là trường nằm trên địa bàn khó khăn, có thể nói khó khăn nhất nhì
huyện nhà, có phân hiệu buôn Kuôp cách UBND xã Dray Sáp gần 10 cây số và cách
trung tâm huyện gần 40 cây số. Học sinh nhà trường đa số là đồng bào dân tộc thiếu
số nên kỹ nằng sống của các em còn rất nhiều hạn chế so với học sinh các trường
thuận lợi. Các em còn rụt rè, e ngại, sống khép mình, thiếu tự tin, thiếu chia sẻ và hợp
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 1
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
tác; khả năng ứng xử với những người khác, với xã hội và khả năng ứng phó trước
các tình huống của cuộc sống còn hạn chế; vv...
Vậy phải làm thế nào để giúp học sinh có được kỹ năng sống tốt góp phần thực
hiện thành công phong trào thi đua " Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực" và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, từng bước theo kịp với các trường
bạn, đào tạo nên thế hệ trẻ tương lai cho đất nước, đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ
sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, tạo cho
các em môi trường năng động cũng như tạo niềm vui, hứng thú trong học tập. Với
những trăn trở đó, nên tôi đã chọn đề tài " Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao
hiệu quả giáo dục kỹ năng sống ở trường Tiểu học Dray Sap".
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
* Mục tiêu:
- Xác định thực trạng công tác dạy- học về nội dung giáo dục kỹ năng sống của
giáo viên và học sinh ở trường Tiểu học Dray Sáp.
- Đưa ra một số biện pháp chỉ đạo đối công tác dạy học kỹ năng sống trong nhà
trường nhằm:
Giúp mỗi giáo viên nhận thức sâu sắc và hiểu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của
việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, từ đó vận dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả.
Giúp HS ý thức được giá trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội; Hiểu biết
về thể chất, tinh thần của mình; có hành vi, thói quen ứng xử có văn hoá và chấp
hành pháp luật. Ngoài ra giúp các em có đủ khả năng thích ứng với môi trường xung
quanh; mạnh dạn bày tỏ ý kiến trước tập thể; tự tin, chủ động, tích cực tham gia vào
các hoạt động và làm chủ được bản thân.
- Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
* Nhiệm vụ:
- Khảo sát thực trạng việc tổ chức dạy lồng ghép, tích hợp giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh; tìm hiểu những khó khăn, vướng mắc của giáo viên và học sinh
trong quá trình thực hiện.
- Tìm hiểu, nghiên cứu kỹ nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức việc
tích hợp, lồng ghép giáo dục kỹ năng sống vào các môn học, bài học và hoạt động
NGLL.
- Đề xuất tổ chức thực nghiệm biện pháp chỉ đạo công tác dạy học nội dung
giáo dục kỹ năng sống cho giáo viên nhằm nâng cao kỹ năng sống cho học sinh,
đồng thời góp phần thực hiện hiệu quả phong trào thi đua "Xây dựng trường học
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 2
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
thân thiện, học sinh tích cực" và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện tại trường
Tiểu học Dray Sáp.
3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu trong khuôn khổ một số biện pháp chỉ đạo giáo viên dạy học kỹ
năng sống vào các môn học, bài học và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm
nâng cao kỹ năng sống cho học sinh, đặc biệt là học sinh ở phân hiệu buôn Kuôp.
4. Giới hạn của đề tài
- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống.
- Giáo viên, học sinh trường Tiểu học Dray Sáp - xã Dray Sáp - huyện Krông
Ana - tỉnh Đắk Lắk.
- Thời gian nghiên cứu: Năm học 2015 - 2016.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận, thực tiễn.
- Phương pháp điều tra; thống kê; phân tích, so sánh, tổng hợp.
- Phương pháp thực hành.
- Phương pháp xử lý tình huống; kỹ năng ra quyết định.
- Phương pháp kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm.
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận
Để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn nhân lực
phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập
quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, giáo dục phổ thông đã và đang được đổi
mới mạnh mẽ theo bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI, mà thực chất là cách tiếp cận
kĩ năng sống, đó là: Học để biết, Học để làm, Học để tự khẳng định mình và Học để
cùng chung sống. Cùng với các biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
cho học sinh trong nhà trường, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là yêu cầu vô cùng
quan trọng, một nội dung không thể tách rời của quá trình giáo dục.
Mục tiêu giáo dục là nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho
sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng
cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam XHCN. Yêu cầu về nội
dung giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho học sinh có hiểu biết đơn giản, cần thiết về
tự nhiên, xã hội và con người; có kỹ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán;
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 3
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu về nghệ thuật.
Đặc biệt rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh được xác định là một trong những nội
dung cơ bản của Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực”.
Quyết định số 2994/QĐ-BGD và ĐT ngày 20 tháng 7 năm 2010 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo triển khai giáo dục kỹ năng sống trong một số môn học và hoạt động
giáo dục ở các cấp học; Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo
về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 - 2013; Hướng dẫn số 159/PGDĐTGDTH thực hiện kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học năm học 2015
- 2016 Krông Ana, ngày 28 tháng 8 năm 2015.
Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ là việc rất quan trọng, ảnh hưởng tới quá trình
hình thành nhân cách của trẻ cho đến tuổi trưởng thành. Giáo dục kĩ năng sống phải
được bắt đầu từ khi trẻ còn rất nhỏ, đặc biệt ở lứa tuổi Tiểu học. Bởi vì lửa tuổi này đã
hình thành những hành vi cá nhân, tính cách và nhân cách. Việc làm quen với các
môn học, hoạt động ngoài giờ lên lớp để hình thành và xây dựng cho các em các kĩ
năng sống, giúp các em tự tin, chủ động biết cách xử lí mọi tình huống trong cuộc
sống và quan trọng hơn là khơi gợi những khả năng tư duy sáng tạo, biết phát huy thế
mạnh của các em. Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh sẽ hình thành và tập dượt
cho các em những hành vi, thói quen, kĩ năng xử lý các tình huống diễn ra trong cuộc
sống. Học sinh Tiểu học là những học sinh đang ở độ tuổi 6 - 11 tuổi, độ tuổi có nhiều
biến động về tâm sinh lý rất nhạy cảm dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường sống bên
ngoài tác động.
Xã hội hiện nay đang đặt ra vấn đề cấp thiết mong muốn đổi mới nền giáo dục,
gắn liền giáo dục trong nhà trường với thực tiễn đời sống. Ngành giáo dục cũng ý
thức rõ cần phải truyền đạt các kĩ năng sống cho học sinh trong thời kì hội nhập, vì nó
quyết định chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, dạy các em học sinh làm người,
biết thích ứng, hội nhập tốt với xã hội hiện đại.
Tuy nhiên, nội dung giáo dục trong các nhà trường tiểu học hiện nay còn xem
trọng việc dạy chữ, chưa chú trọng đúng mức dạy làm người, nhất là việc giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh. Chính vì vậy, cần tăng cường các giải pháp phù hợp, khả thi
để giúp học sinh có kỹ năng tốt nhằm thực hiện hiệu quả phong trào "Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực", góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện thế hệ trẻ đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 4
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
Trường TH Dray Sáp nằm trên địa bàn xã Dray Sáp, có hai điểm trường, điểm
chính đặt tại thôn An Na, điểm lẻ đặt tại Buôn Kuôp, nằm trên địa bàn vô cùng khó
khăn, phức tạp, đường sá đi lại mặc dù đã được nâng cấp nhưng vẫn còn nhiều khó
khăn, cách điểm chính gần 10 cây số và cách trung tâm huyện hơn 30 cây số. Trong
những năm qua, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đã được các cấp, các ngành
và toàn xã hội dành nhiều sự quan tâm; ngành giáo dục có sự chỉ đạo kịp thời; tài liệu
về giáo dục kỹ năng sống cho giáo viên được trang bị khá đầy đủ; một số giáo viên có
kỹ năng sống khá tốt; mội số ít cha mẹ học sinh quan tâm đến việc giáo dục kỹ năng
sống cho con em.
Đối với trường tiểu học Dray Sáp, lãnh đạo nhà trường đã chỉ đạo sát sao công
tác dạy học, trong đó chú trọng phần giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Kế hoạch từ
nhà trường đến chuyên môn, tổ khối và giáo viên đều được thể hiện đầy đủ. Cán bộ
quản lý và giáo viên cũng đã không ngừng đổi mới công tác quản lý chỉ đạo và
phương pháp dạy học để từng bước nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học
sinh. Chính vì vậy mà chất lượng giáo dục đã có nhiều tiến bộ, hiệu quả các phong
trào, hội thi đã có nhiều khởi sắc, kỹ năng sống của học sinh đã có sự tiến bộ. Một số
em đã có được hành vi, thói quen, kĩ năng tốt. Có em đã mạnh dạn tự tin khi tham gia
thảo luận nhóm, tự tin bày tỏ ý kiến của mình trước tập thể, tự giác, tự tin tham gia
các hoạt động ngoài giờ lên lớp, có em nói năng lưu loát,...một số em đọc diễn cảm
tốt, biết tự bảo vệ bản thân mình, biết nói lời xin lỗi, cảm ơn, biết phòng tránh các tai
nạn học đường,vv. Một số giáo viên đã có sự thay đổi về nhận thức, đã chú trọng và
khéo léo trong việc lồng ghép, tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Tuy
nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ở
trường tiểu học Dray Sáp, đặc biệt là ở phân hiệu buôn Kuôp vẫn còn những khó
khăn, hạn chế.
Nhận thức của đội ngũ giáo viên chưa đầy đủ mặc dù tỷ lệ đạt trên chuẩn trên
75% nên chưa hiểu hết ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh; kỹ năng sống và xử lý tình huống chưa nhạy bén; một số giáo viên
đã lớn tuổi nên việc đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên
cần, tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyện khả năng tự học của
học sinh còn gặp nhiều hạn chế.
Lực học các em học sinh đồng bào dân tộc thiếu số còn nhiều hạn chế; thời
gian dạy một tiết rất ngắn nên việc tích hợp cũng chỉ trong một thời gian hạn hẹp, vì
vậy, giáo viên còn lúng túng trong việc tích hợp, lồng ghép.
Đa số học sinh đồng bào dân tộc thiếu số (ở phân hiệu buôn Kuôp) vẫn quen
với lối học thụ động. Học sinh của nhà trường gần như 100% xuất thân từ nông thôn
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 5
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
nên khả năng thích ứng với xã hội hiện đại còn yếu, các hiểu biết về kĩ năng sống gần
như là chưa có. Các em còn thiếu mạnh dạn, tự tin, rụt rè, e ngại.
Nhiều cha mẹ học sinh không quan tâm đến con cái, khoán trắng cho nhà
trường, còn bắt các em ở nhà lên nương làm rẫy. Còn có cha mẹ học sinh nói năng
chưa chuẩn mực; về nhà lại giao tiếp với con em hoàn toàn bằng tiếng mẹ đẻ.
Phân hiệu buôn Kuôp gần như 100% học sinh là người Mnông, Gia Rai và một
số em là người Êđê cùng chung sống và sinh hoạt. Các bậc cha mẹ và con em họ
thường ít khi ra giao lưu bên ngoài, việc giao tiếp hàng ngày gần như đều sử dụng
bằng tiếng mẹ đẻ nên ảnh hưởng rất lớn đến kỹ năng sống của các em.
Trình độ nhận thức và khả năng tiếp thu bài của học sinh còn chậm; các em
thiếu tự tin, còn rụt rè, e ngại trong giao tiếp và ngại tham gia các hoạt động tập thể.
Các hoạt động NGLL chưa thực sự hấp dẫn và lôi cuốn để thu hút các em vào
các hoạt động.
* Nguyên nhân chủ quan:
+ Đối với đội ngũ giáo viên:
Đa số giáo viên mới chỉ chú trọng vào dạy kiến thức mà chưa quan tâm nhiều
đến việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, nếu có thì cũng chỉ qua loa đại khái.
Mặc dù giáo viên đã được tiếp cận về nội dung lồng ghép giáo dục Kĩ năng sống của
Bộ Giáo dục và mỗi giáo viên đều được tập huấn về cách dạy và rèn Kĩ năng sống cho
học sinh nhưng nhiều giáo viên chưa xác định được cụ thể kĩ năng sống cần rèn cho
học sinh trong mỗi tiết học là gì nên còn gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng
phương pháp, hình thức tổ chức lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống vào các
hoạt động học tập.
Một số giáo viên đã lớn tuổi nên khả năng thích ứng và độ nhạy bén, sự khéo
léo trong quá trình giảng dạy lồng ghép kỹ năng sống có nhiều hạn chế. Nội dung,
phương pháp, cách thức truyền tải của giáo viên chưa thực sự phù hợp với tâm sinh lí
của đối tượng học sinh nên hiệu quả lồng ghép còn chưa cao.
- Giáo viên tổng phụ trách đội chưa có nhiều kinh nghiệm nên các hoạt động
NGLL nội dung chưa phong phú, hình thức tổ chức chưa đa dạng, lôi cuốn, hấp dẫn
nên chưa thu hút được học sinh tham gia một cách tích cực vào các hoạt động.
- Một số giáo viên có năng lực, có kỹ năng sống tốt nhưng lại không muốn
cống hiến không muốn phấn đấu.
- Chưa chú trọng khâu động viên, khích lệ học sinh
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 6
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
- Khả năng diễn thuyết chưa thuyết phục nên công tác tuyên truyền tới các bậc
cha mẹ học sinh về kỹ năng sống chưa thực sự hiệu quả.
- Công tác xử lý sau kiểm tra hiệu quả chưa thật sự cao.
+ Đối với học sinh:
- Trên 60% là học sinh đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ.
- Việc tiếp thu kiến thức, kỹ năng sống của các em học sinh đồng bào dân tộc
thiểu số còn hạn chế.
- Việc giao tiếp của học sinh ở nhà cũng như lúc ra chơi thường là bằng tiếng
mẹ đẻ, mặc dù đã được thầy cô nhắc nhở.
- Một số em thỉnh thoảng cha mẹ bắt ở nhà đi chăn bò. Đến mùa vụ các em
thường bỏ học đi lên nương, làm rẫy; vào những ngày mưa các em ít khi đến trường
nhưng chưa được sự phân tích, nhắc nhở của cha mẹ.
- Đa số các em rụt rè, thiếu tự tin, ngại giao tiếp.
* Nguyên nhân khách quan:
- Phân hiệu buôn Kuôp nơi mà các bậc cha mẹ và con em họ sinh sống cách xa
trung tâm xã, huyện. Chính vì vậy mà môi trường sinh hoạt chỉ gói gọn trong buôn
làng, đồng bào nơi đây chủ yếu là người Gia Rai, M’nông và một ít Êđê. Trình độ dân
trí còn thấp, điều kiện dân sinh còn nhiều khó khăn, họ chỉ biết lên nương làm rẫy mà
chưa hiểu rõ kỹ năng sống là gì và cũng chưa biết được tầm quan trọng và ý nghĩa của
việc giáo dục kỹ năng sống cho con em nên đã thiếu sự quan tâm, còn khoán trắng
cho nhà trường.
- Cơ sở vật chất chưa đáp ứng, nhà trường chưa có sân chơi, bãi tập thật đúng
nghĩa; chưa có bể bơi,...
- Chịu sự tác động nhiều chiều của các nguồn thông tin khác nhau từ xã hội
khiến cho giới trẻ, đặc biệt là học sinh đang đứng trước nhiều thách thức khi hòa nhập
xã hội. Các kỹ năng sống đã bị xem nhẹ trong một thời gian dài.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
- Xác định rõ thực trạng hoạt động dạy học nội dung giáo dục kỹ năng sống;
phân tích kết quả nghiên cứu thực trạng đầu năm (tháng 9/2015) nhằm tìm hiểu
nguyên nhân làm cơ sở cần thiết để thực hiện đề tài đem lại hiệu quả bằng cách khảo
nghiệm, xác định kết quả đạt được vào cuối năm học (tháng 5/2016).
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 7
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
- Đưa ra các giải pháp chỉ đạo dạy học phù hợp giúp đội ngũ giáo viên nâng cao
nhận thức, hiểu rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh, từ đó vận dụng vào việc lồng ghép, tích hợp kỹ năng sống vào các môn học, bài
học và hoạt động ngoài giờ lên lớp đạt hiệu quả.
- Trang bị cho HS những kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng sống phù hợp.
Trên cơ sở đó hình thành cho HS những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại
bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt
động hàng ngày, đồng thời thời giúp học sinh tực hiện tốt quyền, bổn phận của mình
và phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.
- Góp phần thực hiện hiệu quả phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực" và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong
nhà trường.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
* Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên.
Việc nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên là vô cùng quan trọng, giúp
giáo viên có nhận thức đầy đủ, đúng đắn và hiểu rõ vai trò trách nhiệm của mình mà
không ngừng nỗ lực, phấn đấu, vươn lên và chắc chắn giáo viên sẽ hiểu được ngoài
việc dạy kiến thức cho học sinh thì cần phải đặc biệt chú trọng đến giáo dục kỹ năng
sống cho các em, từ đó vận dụng vào việc lồng ghép, tích hợp giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh đạt hiệu quả. Chính vì vậy, lãnh đạo nhà trường cần phải không ngừng
nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên thông qua các buổi sinh hoạt hội đồng,
chuyên môn, đoàn thể và các buổi chuyên đề, tập huấn nhằm thay đổi từ trong nhận
thức đến hành động, từ đó vận dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả.
* Chỉ đạo giáo viên thực hiện lồng ghép, tích hợp thông qua các môn học:
Trước hết giáo viên cần nắm chức các môn học cần lồng ghép là: Tiếng Việt;
Đạo đức; Khoa học, sinh hoạt lớp. Để thực hiện tốt nội dung này cần:
+ Nhà trường cung cấp đầy đủ tài liệu, trang thiết bị, đồ dùng liên quan đến
giáo dục kỹ năng sống cho giáo viên.
+ Giáo viên nghiên cứu và cần phải nắm chắc nội dung và địa chỉ lồng ghép,
tích hợp nội dung giáo dục kỹ năng sống.
+ Vào đầu năm học, dựa trên cơ sở tồn tại, hạn chế rút ra được từ việc giáo dục
kỹ năng sống cho học sinh trong năm học trước để xây dựng nội dung, tổ chức tập
huấn, chuyên đề hướng dẫn giáo viên cách thức lồng ghép, tích hợp và thảo gỡ những
vướng mắc trong quá trình thực hiện giúp giáo viên nắm vững yêu cầu, nội dung cần
thực hiện để vận dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả.
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 8
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
+ Chỉ đạo tổ chức thực hiện một cách đồng bộ (từ chuyên môn, tổ khối đến
giáo viên).
Ví dụ 1: Đối với Môn Đạo đức: Quán triệt mục tiêu giảng dạy môn Đạo đức,
nhất là hình thành các hành vi đạo đức ở tiết 2. Giáo viên cần rèn cho học sinh khả
năng tự học, tự chăm sóc bản thân, biết lễ phép, hiếu thảo, tự phục vụ bữa ăn và vệ
sinh cá nhân.
Thông qua môn Đạo đức, kiến thức được hình thành trên cơ sở từ việc quan sát
tranh, từ một truyện kể, một việc làm, một hành vi, chuẩn mực nào đó, sau đó rút ra
bài học. Từ bài học đó các em liên hệ thực tế xung quanh, bản thân, gia đình, xã hội
và môi trường tự nhiên để có cách sống và ứng xử phù hợp.
* Chỉ đạo giáo dục kỹ năng sống vào hoạt động ngoài giờ lên lớp
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một trong những hoạt động quan trọng,
là bộ phận hợp thành của giáo dục, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà
trường. Tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm xây dựng cho các em mối quan hệ
phong phú đa dạng một cách có mục đích, có kế hoạch, có nội dung và phương pháp
nhất định. Biến các nhu cầu khách quan của xã hội thành những nhu cầu của bản thân
học sinh. Ở lứa tuổi học sinh tiểu học nếu chỉ dạy kỹ năng sống thông qua các môn
học, qua lý thuyết suông thì chưa đủ mà phải gắn các em vào những hoạt động bổ ích,
những việc làm phù hợp với những hình thức linh hoạt, sáng tạo để thu hút các em.
Và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ là điều kiện, cơ hội tốt cho học sinh tự thể
hiện bản thân, được trải nghiệm cuộc sống bằng những việc làm của mình. Chính vì
vậy ngoài việc chỉ đạo giáo viên lồng ghép, tích hợp kỹ năng sống vào các môn học
thì việc giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp cũng được nhà
trường hết sức quan tâm. Vào đầu năm học, lãnh đạo nhà trường chỉ đạo Tổng phụ
trách đội xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt
động tập thể gắn với các chủ điểm, chủ đề hàng tháng như ngày 20/11; 8/3; 26/3;
19/5; 1/6; thông qua tiết chào cờ đầu tuần, các hội thi, giao lưu, trò chơi dân gian, bảo
vệ môi trường, chăm sóc cây xanh..vv. Kế hoạch xây dựng phải cụ thể phù hợp từng
chủ đề, chủ điểm với nội dung phong phú, đa dạng về hình thức. Trong các cuộc họp
hội đồng sư phạm hàng tháng, kế hoạch này được thông qua để các bộ phận có liên
quan phối hợp cùng thực hiện. Cũng chính từ những hoạt động này đã mở ra nhiều
sân chơi với các hoạt động ngoại khóa đa dạng, hấp dẫn luôn thu hút được học sinh
tham gia, từ đó hình thành nên các kỹ năng sống tốt cho các em.
Ví dụ 1:
- Giáo dục học sinh thông qua chủ điểm " Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11”.
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 9
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
Ngoài việc giúp học sinh hiểu rõ ý nghĩa của ngày 20/11 thì nhà trường còn tổ
chức cho học sinh các lớp biểu diễn văn nghệ. Buổi văn nghệ diễn ra hết sức sôi nổi
và đầy màu sắc. Các tiết mục văn nghệ của các lớp, nhất là các tiết mục múa, được
các em chăm chút rất cẩn thận từ động tác đến trang phục đặc biệt là một số tiết mục
hát múa dân ca nên luôn được những tràng pháo tay tán thưởng từ các em học sinh,
các thầy cô giáo và đặc biệt là các bậc cha mẹ học sinh đến để xem các em biểu diễn.\
Buổi biểu diễn văn nghệ chào mừng 20/11
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua việc tổ chức các hoạt động:
các trò chơi dân gian; phong trào nuôi heo đất; thi tìm hiểu về An toàn giao thông;
bảo vệ môi trường (Hàng tuần, hàng tháng các lớp chăm sóc và bảo vệ vườn hoa, bồn
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 10
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
hoa của lớp, khối mình bằng những việc làm cụ thể như: nhặt rác, quét sân, nhặt cỏ,
trồng bổ sung cây cảnh, cây hoa, tưới nước, vv...)
Học sinh tham gia chơi Trò chơi
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 11
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
Học sinh trồng và chăm sóc cây
Thông qua các hoạt động này rèn luyện cho học sinhh các kỹ năng như: “Nói
lời hay làm việc tốt” qua cách ứng xử lễ phép như biết đi thưa về trình, chào hỏi
những người lớn tuổi, biết xin lỗi khi có khuyết điểm, cảm ơn khi được tặng quà, vui
vẻ hoà nhã với bạn bè, lễ phép với thầy cô và những người lớn tuổi, rèn học sinh tính
mạnh dạn tự tin trước tập thể; ý thức bảo vệ môi trường, kỹ năng xử lý tình huống;
chấp hành tốt khi tham gia giao thông; ý thức giữ vệ sinh chung, tinh thần tự giác,
tương thân tương ái, đoàn kết, sự hợp tác, biết yêu lao động, ý thức bảo vệ tài sản
chung; rèn kĩ năng tự phục vụ, biết lao động vừa sức, giúp các em yêu trường, yêu lớp
hơn.
Ngoài ra, thông qua các buổi chào cờ, ngoài nội dung đánh giá, triển khai của
Hiệu trưởng thì đến phần của tổng phụ trách đội. nội dung tôi yêu cầu đ/c tổng phụ
trách đội hướng tới là "Tổ chức sinh hoạt tập thể" cho các em bằng nhiều hình thức
khác nhau như tổ chức các trò chơi, dùng phương pháp hỏi đáp có nội dung liên quan
đến các chủ đề, chủ điểm hay biểu dương gương người tốt, việc tốt,...vv. Thông qua
đó học sinh phải tự khám phá, suy nghĩ, giải quyết vấn đề, các em có cơ hội chia sẻ
những cảm nhận, những suy nghĩ, những quan sát của mình với thầy cô, bạn bè một
cách thoải mái, tự nhiên không gò bó, áp đặt, từ đó kỹ năng sống sẽ được nâng lên.
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 12
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
Một buổi sinh hoạt tập thể sau giờ chào cờ
* Chỉ đạo giáo viên đổi mới phương pháp dạy học: Giáo viên cần tích cực
trọng việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính độc lập, tư duy,
sáng tạo của học sinh gắn với thực tiễn, có tài liệu bổ trợ phong phú, sử dụng thiết bị
dạy học và ứng dụng CNTT trong dạy học, luôn tạo cho các em tính chủ động, tích
cực, hứng thú trong học tập; phát huy tính sáng tạo, tạo được bầu không khí cởi mở
thân thiện của lớp của trường. Trong giờ học, giáo viên cần tổ chức các hoạt động
nhóm, tạo cơ hội cho các em được nói, được trình bày trước nhóm bạn, trước tập thể,
nhất là các em còn hay rụt rè, khả năng giao tiếp kém. Từ đó hình thành kỹ năng hợp
tác, trao đổi, đưa ra ý kiến, kỹ năng trình bày,...vv; rèn luyện tính mạnh dạn, tự tin
trước tập thể.
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 13
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
Hoạt động nhóm
* Chỉ đạo giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp
Giáo viên chủ nhiệm là người quản lý lớp học, giúp Hiệu trưởng giám sát lớp
học, thực hiện việc kiểm tra sự tu dưỡng, rèn luyện của học sinh. Người có trách
nhiệm phản hồi tình hình lớp và từng học sinh đến cha mẹ học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm có vai trò của một nhà tâm lý, nhà quản lý trong nhà
trường ở một tập thể thu nhỏ là lớp học. Như vậy, trong số tất cả các giáo viên tham
gia vào hoạt động giáo dục của lớp thì giáo viên chủ nhiệm lớp chính là người trực
tiếp, thường xuyên gần gũi với học sinh nhất, là chỗ dựa tinh thần vững vàng cho các
em trong cuộc sống để các em có thể nhận được hỗ trợ, giúp đỡ, hướng dẫn, dạy dỗ
cần thiết kịp thời. Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ
chức giáo dục trong và ngoài nhà trường. Thông qua công tác chủ nhiệm, việc giáo
dục kỹ năng sống góp phần định hình, định hướng tính cách của học sinh. Chính vì
vậy, giáo viên phải làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, giáo viên cần học cách lắng nghe,
tìm hiểu nguyên nhân và dùng lời lẽ mềm mỏng bằng những tình cảm, cử chỉ yêu
thương của mình khi yêu cầu điều gì đó với học sinh. Tránh hành hung, nói nặng lời
với học sinh, đặc biệt là những học sinh nghịch ngợm hay mắc lỗi. Thay đổi các hình
thức sinh hoạt lớp, luân phiên nhau cho các em làm lớp trưởng, tổ trưởng. Với học
sinh tiểu học, thầy cô giáo là người mẹ hiền thứ hai của các em, các em luôn luôn
nghe lời dạy bảo và làm theo những gì thầy cô dạy. Thầy cô giáo phải là tấm gương
sáng cho học sinh noi theo, nhất là tấm gương về các ứng xử văn hóa, chuẩn mực
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 14
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
trong lời nói và việc làm, cách đi đứng, ăn mặc,... Có như vậy thì việc giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh mới đạt hiệu quả.
Sinh hoạt tập thể
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 15
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
Một buổi tập thể dục buổi sáng của học sinh
* Tổ chức hiệu quả tiết sinh hoạt lớp: Giáo viên chủ nhiệm cần kết hợp lồng
ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh bằng những nội dung gần gũi, thiết thực gắn
với thực tiễn hoạt động của trường, địa phương, đảm bảo tính vừa sức, phù hợp với
đặc điểm tâm sinh lý học sinh phát huy được năng lực, tính tích cực, chủ động của
học sinh trong việc thuyết trình, trả lời câu hỏi, giải quyết tình huống hay tổ chức các
trò chơi, đặt ra những câu hỏi và dẫn dắt các em thảo luận nhóm để tìm ra hướng giải
quyết tích cực; đưa các tình huống để các em sắm vai và khám phá cách giải quyết
vấn đề. Qua đó, các em được rèn luyện kỹ năng như phòng chống ma túy, tệ nạn học
đường, có hiểu biết về sức khỏe, các hành vi ứng xử có văn hóa, phòng chống tai nạn
thương tích, phòng chống một số loại bệnh tật, tai nạn giao thông và văn hóa trong
học đường.
Ở địa phương không có di tích lịch sử nào nên không thể tổ chức các hoạt động
về nguồn mà chỉ thông qua những bài học lịch sử, giúp học sinh hiểu và thấm nhuần
những truyền thống qúy báu của dân tộc, tinh thần yêu nước, đấu tranh bất khuất
trong dựng nước và giữ nước của ông cha, truyền thống nhân đạo sâu sắc, tinh thần
đoàn kết, tương thân, tương ái; biết giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp
của dân tộc, hình thành cho học sinh những phương cách ứng xử nhân văn, nhân ái,
phẩm chất đạo đức chuẩn mực trong nhà trường. Từ đó giúp học sinh hiểu được trách
nhiệm của mình đối với bản thân, gia đình, xã hội và đất nước.
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 16
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
* Trang trí lớp học thân thiện: Trang trí lớp học cũng là một trong những yếu tố
quan trọng góp phần thực hiện thành công phong trào thi đua " Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực". Giáo viên cần huy động sự sưu tầm cây, hoa và các vật
dựng sẵn có, rẻ tiền để tận dụng vào trang trí lớp học; sử dụng bút màu để trang trí, bố
trí góc học tập, góc sáng tạo để trưng bày sản phẩm đẹp học sinh làm ra. Giáo viên
cần tạo ra cơ hội để cô trò cùng tham gia vào trang trí lớp. Qua đó hình thành một số
kỹ năng như: kỹ năng trao đổi, giao tiếp, hợp tác, ra quyết định, kết nối tình bạn bè,
tình đoàn kết,tương trợ lẫn nhau, tình thầy trò và một số kỹ năng khác. Phòng học là
nơi hoạt động chính của thầy và trò, bảng đen, bàn ghế, âm thanh, ánh sáng. Vì vậy
phải được sắp xếp có thẩm mỹ, bố cục phải hài hòa, đẹp mắt, tạo ra không gian
thoáng mát, thân thiện, có như vậy học sinh mới xem lớp học là ngôi nhà thứ hai của
mình và mới cảm thấy ấm áp thoải mái.
Lớp học trang trí thân thiện
* Bồi dưỡng kỹ năng sống cho giáo viên thông qua tập huấn, chuyên đề, sinh
hoạt chuyên môn, tổ chuyên môn.
Chỉ đạo phó hiệu trưởng dựa vào tình hình thực tế kết hợp với tổ khối trưởng
để xây dựng kế hoạch với nội dung cụ thể, thiết thực nhằm thảo gỡ những băn khoăn,
vướng mắc trong quá trình thực hiện lồng ghép, tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho
học sinh. Thông thường nhà trường tổ chức một chuyên đề gồm hai phần: 1 tiết lý
thuyết và 1 tiết thực hành. Phân công phân nhiệm cụ thể . Tổ chức tập huấn, chuyên
đề, sau đó chủ trì giáo viên thảo luận, trao đổi ý kiến để cùng thảo gỡ và đi đến thống
nhất chung cho toàn trường. Tuy nhiên, đối với trường có phân hiệu buôn Kuôp gần
100% là đồng bào dân tộc thiểu số cần lưu ý giáo viên vận dụng một cách linh hoạt để
phù hợp với đối tượng học sinh, không máy móc, rập khuôn. Chỉ đạo thực hiện
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 17
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
nghiêm túc và tổ chức kiểm tra xem hiệu quả đến đâu, từ đó có sự điều chỉnh cho phù
hợp và đạt hiệu quả.
Đối với giáo viên tổng phụ trách đội: Nhà trường luôn tạo điều kiện thuận lợi
cho giáo viên tham gia các đợt tập huấn, chuyên đề, giao lưu để nâng cao trình độ
chuyên môn nghiệp vụ. Ngoài ra, lãnh đạo nhà trường đặc biệt quan tâm đến mảng
hoạt động ngoài giờ lên lớp; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc nhắc nhở, tư vấn, tháo
gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Bồi dưỡng, nâng cao ý thức
tự học, tự rèn, tự bồi dưỡng, rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng ứng phó nhanh nhạy,
linh hoạt, sáng tạo cho giáo viên; giúp giáo viên ý thức cao trong việc đổi mới nội
dung, phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp phù hợp, hiệu
quả, thu hút học sinh tham gia tích cực, tự giác vào các hoạt động.
* Chỉ đạo công tác kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở và xử lý hiệu quả sau kiểm tra
Muốn hoạt động đạt hiệu quả cao thì công tác kiểm tra, đôn đốc nhắc nhở vô
cùng quan trọng. Lãnh đạo nhà trường cần phải chỉ đạo sát sao công tác kiểm tra nội
bộ, trong đó chú trọng kiểm tra nội dung tích hợp, lồng ghép giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh một cách thường xuyên. Vận dụng hình thức kiểm tra khác nhau phù
hợp, nhẹ nhàng mà hiệu quả. Trong quá trình kiểm tra cần phải góp ý cụ thể, chỉ ra
được những mặt mạnh, mặt yếu, những tồn tại, hạn chế cần khắc phục và những góp ý
đó phải có tính thuyết phục cao để người được kiểm tra tâm phục, khẩu phục từ đó họ
có sự điều chỉnh phù hợp, hiệu quả.
Ví dụ 1:
Kiểm tra học sinh lớp 1 ở phân hiệu buôn Kuôp: người kiểm tra chỉ cần yêu cầu
học sinh ghi tên mình vào bảng con hoặc giấy nháp; yêu cầu học sinh có thể hát một
đoạn của một bài hát, thực hiện một động tác múa đơn giản hay chỉ cần xuống trò
chuyện một học sinh bất kỳ nào đó thì ta có thể biết được giáo viên đó giảng dạy ra
sao, kỹ năng sống của các em đến đâu,...
Ví dụ 2: Quan sát một hoạt động ngoài giờ lên lớp (một buổi sinh hoạt tập thể;
biểu diễn văn nghệ hay một buổi chăm sóc cây xanh, hoa ở vườn trường;...) thì người
kiểm tra có thể biết được nội dung lồng ghép tích hợp đã đúng, phù hợp chưa?
Phương pháp, hình thức tổ chức như thế nào? Có phong phú, đa dạng không? Hiệu
quả đạt được ra sao? Giáo viên đã hình thành được những kỹ năng nào cho học sinh
thông qua hoạt động đó?...vv.
* Chỉ đạo giáo viên làm tốt công tác tuyên truyền tới các bậc cha me học sinh:
Để thực hiện hiệu quả công tác này đòi hỏi người giáo viên phải có đủ kiến
thức, khả năng diễn đạt lưu loát, dễ hiểu, có tính thuyết phục từ đó vận dụng vào việc
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 18
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
tuyên truyền đến các bậc cha mẹ học sinh, giúp họ hiểu thế nào là kỹ năng sống, các
bậc làm cha làm mẹ phải có kỹ năng sống nhất định thì mới nhắc nhở, răn dạy con em
được. Bên cạch đó, giáo viên cần làm tốt công tác phối hợp với ban đại diện cha mẹ
học sinh để làm tốt vấn đề này.
Ngoài ra, lãnh đạo nhà trường cần phối hợp với cấp ủy, ban tự quản, đoàn thể
thôn, buôn trong việc tuyên truyền nâng cao nhận thức tới các bậc CMHS thông qua
các buổi họp dân, sinh hoạt các đoàn thể ở thôn, buôn. Đồng thời, chỉ đạo đoàn thanh
niên, Tổng phụ trách đội phối hợp với đoàn địa phương trong việc giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh thông qua các buổi sinh hoạt hè tại địa phương.
* Động viên, khen thưởng kịp thời
Việc động viên, ghi nhận, khen thưởng cả vật chất và tinh thần đối với giáo
viên, học sinh là vô cùng quan trọng và cần thiết giúp giáo viên có thêm động lực để
cống hiến và sáng tạo, còn học sinh sẽ vui vẻ, hứng khởi và không ngừng rèn luyện để
có được kỹ năng sống và thành tích học tập tốt. Từ đó nhân rộng gương điển hình
trong toàn trường để công tác giáo dục kỹ năng sống ngày một đạt hiệu quả.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp có mối quan hệ mật thiết với nhau, đan xen nhau;
trong đó biện pháp nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên là khâu quan trọng chi
phối tất cả các biện pháp khác; biện pháp chỉ đạo nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh là cốt lõi. Vì vậy, trong quá trình chỉ đạo, hiệu trưởng cần sử dụng
linh hoạt các biện pháp, giải pháp phù hợp với đặc thù và tình hình thực tiễn giúp đội
ngũ giáo viên vận dụng linh hoạt phương pháp, cách thức tổ chức nội dung tích hợp,
lồng ghép kỹ năng sống cho học sinh đạt hiệu quả, các em có được kỹ năng sống tốt
nhất.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và
hiệu quả ứng dụng
Nhờ các giải pháp, biện pháp đã sử dụng trong đề tài mà cuối năm học 2015 2016 đội ngũ giáo viên đã có sự chuyển biến mạnh mẽ từ trong nhận thức đến hành
động. Đa số giáo viên đã có nhận thức đầy đủ và hiểu rõ ý nghĩa, vai trò, tầm quan
trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Đa số giáo viên thực hiện khá tốt
việc tích hợp, lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Một số giáo viên đã rất
nhạy bén, linh hoạt vì vậy đã mang lại hiệu quả cao. Kỹ năng sống của học sinh được
nâng lên rõ rệt. Đa số học sinh đã mạnh dạn hơn trong các hoạt động học tập; nhiều
em đã tự tin bày tỏ ý kiến trước tập thể; chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt
động và cơ bản làm chủ được bản thân; đa số học sinh đã biết cư xử đúng mực khi
giao tiếp với thầy cô và các bạn; kỹ năng hỗ trợ, hợp tác với nhau để thực hiện các
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 19
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
nhiệm vụ học tập tốt hơn. Các em biết cách trao đổi tình cảm, quan tâm với nhau hơn
như: hỏi thăm khi thấy bạn của mình bị ốm phải nghỉ học hoặc giúp đỡ bạn bằng
những việc làm cụ thể như hướng dẫn bạn học bài cho học sinh. Ngoài ra các em đã
biết thích ứng với môi trường xung quanh.
Qua khảo nghiệm kết quả đạt được năm học 2015 - 2016 như sau (có số liệu so
sánh, đối chiếu qua khảo sát đầu năm học):
Năm học
2015 – 2016
Tổng số học
sinh
Đầu năm
307
Cuối năm
307
Kĩ năng tốt
Có hình thành kĩ
năng
Kĩ năng chưa tốt
SL
%
SL
%
SL
%
21
6.8
101
32.9
185
60.3
75
24.4
133
43.3
99
32.2
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
Các biện pháp, giải pháp chỉ đạo công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
ở trường Tiểu học Dray Sáp được tiến hành thực nghiệm trong năm học 2015-2016
một cách nghiêm túc đã cho thấy kết quả đạt được rất khả quan. Đa số giáo viên đã có
nhận thức đầy đủ, đúng đắn, hiểu rõ ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng về việc giáo
dục kỹ năng sống cho học sinh. Giáo viên đã biết cách tích hợp, lồng ghép giáo dục
kỹ năng sống vào các môn học, bài học, hoạt động ngoài giờ lên lớp một cách linh
hoạt, hiệu quả. Chính vì vậy kỹ năng sống của các em đã tiến bộ rõ rệt, chất lượng
giáo dục toàn diện được nâng lên. Kết quả thực nghiệm trong đề tài đã khẳng định
tính đúng đắn và khoa học của những biện pháp, giải pháp chỉ đạo mà bản thân tôi đã
xây dựng trong đề tài.
Việc lồng ghép, tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh hiện nay đang
được xem là một trong những giải pháp tối ưu nhằm giáo dục kỹ năng cho các em,
nhất là khi các em đang trong quá trình học tập lên cao, cần tích hợp cho bản thân
nhiều kinh nghiệm sống và góc nhìn xã hội một cách tốt nhất. Để công tác chỉ đạo
giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường trong những năm học tiếp theo
đạt hiệu quả hơn đòi hỏi:
- Người đứng đầu nhà trường cần có quan điểm đúng đắn, tầm nhìn chiến lược;
phải có biện pháp quản lý và kế hoạch phù hợp, hiệu quả; là việc làm thường xuyên,
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 20
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
liên tục và không ngừng đổi mới nhằm giúp đội ngũ giáo viên có phương pháp, hình
thức giảng dạy phù hợp, hiệu quả nhất và học sinh trong toàn trường có được kỹ năng
sống tốt nhất.
- Đối với giáo viên cần có quan điểm đúng đắn và nhận thức đầy đủ về kỹ năng
sống, phải chú trọng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh song song với việc dạy chữ.
Cần tìm hiểu, nắm chắc điểm tâm sinh lí, trình độ nhận thức của từng em từ đó
vận dụng phương pháp, hình thức tổ chức dạy học linh hoạt, phù hợp, hiệu quả. Giáo
viên cần tin tưởng ở khả năng của các em, trong mỗi tiết học, từng hoạt động học
tập giáo viên phải tạo cơ hội tối đa cho nhiều học sinh được tham gia. Từ đó,
các em có cơ hội thể hiện mình, có điều kiện trải nghiệm, làm quen với cách ứng xử
trong từng tình huống cụ thể của cuộc sống, hình thành kĩ năng sống cho học sinh ở
mọi lúc, mọi nơi, trong tất cả các môn học, tiết học cụ thể một cách thường xuyên,
liên tục.
- Đối với giáo viên tổng phụ trách đội, cần trang bị đầy đủ cho mình kỹ năng
sống tốt. Trau dồi kỹ năng sư phạm nhạy bén, linh hoạt. Người tổng phụ trách đội
phải thực sự học năng động, nhạy bén và vui vẻ, hòa đồng, thân thiện. Biết cách tổ
chức, điều hành các hoạt động tập thể với nội dung phong phú, đa dạng về hình thức
và có sức lôi cuốn học sinh tham gia một cách tích cực, tự giác. Cần tán thưởng, ghi
nhận các em bằng lời động viên, những tràng pháo tay hoặc những món quà ý nghĩa.
Trên đây là một số biện pháp, giải pháp đã thực hiện và kết quả đã đạt được
trong công tác chỉ đạo giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường. Bản thân
sẽ tiếp tục vận dụng các biện pháp đã thực hiện, trong quá trình thực hiện sẽ có sự cải
tiến, đổi mới và bổ sung cho phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường nhằm từng
bước nâng cao hơn nữa kỹ năng sống cho học sinh ở trường tiểu học Dray sáp.
2. Kiến nghị
Đầu tư xây dựng hồ bơi, sân chơi, bãi tập để nhà trường có điều kiện tốt nhất
thực hiện hiệu quả công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Dray Sap, ngày 12 tháng 02 năm 2017
Người viết
Thái Thị Mai
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 21
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
PHÓ CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
(Ký tên, đóng dấu)
Trần Thị Nguyệt
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 22
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Giáo dục kỹ năng sống trong các môn học ở Tiểu học của NXBGD.
- Sách thực hành kỹ năng sống các lớp 1, 2, 3, 4, 5
- Tham khảo qua mạng và tài liệu khác về giáo dục kỹ năng sống ở tiểu học.
- Tài liệu về các phương pháp và hình thức dạy học.
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 23
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống
ở trường Tiểu học Dray Sáp
MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG
I. Phần mở đầu
1
1. Lý do chọn đề tài
2
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
2
3. Đối tượng nghiên cứu
3
4. Giới hạn của đề tài
5. Phương pháp nghiên cứu
3
3
II. Phần nội dung
3
1. Cơ sở lý luận
3
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
4
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
7
a. Mục tiêu của giải pháp
7
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
8
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
18
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
18
III. Phần kết luận, kiến nghị
19
1. Kết luận
19
2. Kiến nghị
20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
22
-
Người thực hiện: Thái Thị Mai – Trường TH Dray Sáp
Trang 24