Bài giảng Kinh tế môi trường Chương 5 TS. Hoàng Văn Long

KINH TẾ MÔI TRƯỜNG
(Dành cho chương trình sau đại học)
TS. Hoàng Văn Long


Chương 5

ĐỊNH GIÁ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI
TRƯỜNG
TS. Hoàng Văn Long


Chương 5
Định giá tài nguyên môi trường
Các phương pháp định giá
Định giá hệ sinh thái và đa dạng sinh học
Chi trả dịch vụ môi trường ở Việt Nam


Tài liệu
• Sách: Định giá môi trường
• Kinh tế môi trường: Lý luận và thực tiễn
• Sách EEPSEA: Chương 17
• Sách thầy Nguyễn Mậu Dũng. Chương 7
• Bài đọc anh Nguyễn Tiến Thông
• Economic Valuation with Preference Techniques: A
summary guide (David Peace)
• Tietenberg 9th Chapter 4: Valuing the Environment:
Methods

Định giá tài nguyên môi trường
• Vì sao phải định giá tài nguyên môi trường?
• Định giá tài nguyên môi trường để làm gì?


Định giá tài nguyên môi trường để làm gì?
• Huy động vốn
• Lập chính sách
• Đưa ý tưởng từ lý thuyết vào thực tiễn
• Hỗ trợ tìm kiếm giải pháp (VD: Bảo tồn, giảm ô
nhiễm, xử lý ô nhiễm, giảm sử dụng tài
nguyên,…)


Vì sao phải định giá
• Thất bại của thị trường
• Hàng hóa công
• Ngoại ứng (không ai trả chi phí cho ngoại ứng)


2. Các phương pháp định giá
• Tổng giá trị kinh tế (TEV)
• Phương pháp lượng hóa ngẫu nhiên (CVM)
• Phương pháp mô hình lựa chọn (CM)


Tổng giá trị kinh tế của hàng hoá và dịch vụ môi trường
thành hai loại chính là :
- Giá trị sử dụng : là giá trị hàng hoá, dịch vụ cung cấp cho người sản
xuất và người tiêu dùng ; họ sử dụng, tận hưởng các loại tài nguyên

môi trường như đất, nước, không khí, cảnh quan, ... Đây là những giá
trị liên quan đến hoạt động sống, giải trí, thương mại, ngắm cảnh, ... có
sử dụng tài nguyên.
- Giá trị chưa sử dụng : là giá trị con người định ra cho hàng hoá hoặc dịch
vụ mà họ chưa sử dụng. Ví dụ, người ta có thể định giá cho việc bảo tồn
một cánh rừng để khai thác sau (giá trị để lại cho các thế hệ sau) hoặc để
bảo vệ tài nguyên và chất lượng môi trường (như giá trị tồn tại đối với các
loài đang bị đe doạ). Vì các giá trị này không thể suy đoán, xác định trực
tiếp hoặc gián tiếp từ thị trường hoặc con người nên các nhà kinh tế
thường không để ý nhiều đến sự quan trọng của các giá trị chưa sử dụng
cũng như làm thế nào để xác định chúng.


1. Các phương pháp đánh giá kinh tế các tác động môi trường
1.1 Giới thiệu các phương pháp
PHƯƠNG PHÁP

Không dùng đường cầu

Dùng đường cầu

Phát biểu sự ưa thích
(Stated Preference)

- Thay đổi năng suất
- Chi phí y tế
- Chi phí thay thế
- Thiệt hại thu nhập
- Chi phí phòng ngừa

Đánh giá
ngẫu nhiên
CVM

Bộc lộ sự ưa thích
(Revealed Preference)

Chi phí du
hành
(Travel
Cost)

Đánh giá
hưởng thụ


2) Phương pháp đánh giá ngẫu nhiên
A.Giới thiệu
B.Các bước thực hiện
C.Một số vấn đề liên quan trong nghiên
cứu CVM (Contingent Valuation
Method)
D.Nhận xét
E.Câu hỏi thảo luận


A. Giới thiệu
 CVM để ước lượng giá trò của một
hàng hóa hay dòch vụ môi trường
bằng cách hỏi trực tiếp giá sẵn

lòng trả tự nguyện (WTP) hay giá
sẵn lòng chấp nhận (WTA) cho
một sự thay đổi trong việc cung cấp
một hàng hóa môi trường, thường
bằng bảng câu hỏi khảo sát.


A. Giới thiệu
 WTP tối đa hay WTA đền bù tối thiểu
của cá nhân cho một sự thay đổi môi
trường được cho là giá trò mà cá nhận
đó gán cho sự thay đổi như thế.
 Ưu điểm của CVM so với các phương
pháp khác là có thể suy ra cả giá trò
sử dụng và giá trò không sử dụng, và
là phương pháp duy nhất có thể đánh
giá giá trò không sử dụng.


A. Giới thiệu
 CVM có thể được áp dụng ở
nhiều mức độ phức tạp khác
nhau tùy theo sự sẵn có về
thời gian và khả năng tài
chính; vàtùy theo cách thức
khảo sát được chọn.


A. Giới thiệu
Thay đổi môi trường có thể:

 Cải thiện môi trường: Giá trò của sự cải
thiện môi trường có thể được đo lường:
- WTP tối đa của cá nhân để có được sự
cải thiện (được ước lượng bằng thặng dư
đền bù)
- WTA tối thiểu của cá nhân như một sự
đền bù để hy sinh sự cải thiện môi
trường (được ước lượng bằng thặng dư
tương đương)


A. Giới thiệu
Thay đổi môi trường có thể:
 Thiệt hại môi trường: Giá trò của sự thiệt
hại môi trường có thể được đo lường:
- WTP tối đa của cá nhân để tránh thiệt
hại môi trường (được ước lượng bằng
thặng dư tương đương)
- WTA đền bù tối thiểu của cá nhân để
đồng ý cho sự thiệt hại môi trường (được
ước lượng bằng thặng du đền bù)


A. Giới thiệu
 Vấn đề cơ bản trong các nghiên cứu
CVM là lựa chọn giữa việc hỏi các
cá nhân WTP tố đa hay WTA tối
thiểu cho một sự thay đổi môi
trường nhất đònh.
 Giả sử xét trường hợp cải thiện

môi trường (xem đồ thò), mức
thỏa dụng U0 sẽ tăng lên U1.


X

m3
ESU
m0 = m2
CSU

m1

U1
U0
E0

E1

E


A. Giới thiệu
o Khoản tiền tối đa cá nhân sẵn lòng trả
để có sự cải thiên này là khỏan tiền
mà sau khi đã trả cá nhân đó sẽ có
được mức thỏa dụng là U0. Khoản
tiền tối đa này chính là thặng dư
đền bù (CSU).

A. Giới thiệu
o Nếu cá nhân hiện đang hưởng thụ sự cải
thiện rồi, và có mức thỏa dụng U1, nên
cá nhân này xem như bò mất mát nếu
phải từ bỏ sự cải thiện này và yêu cầu
được đền bù cho sự mất mát này. Để
tính mức đền bù tối thiểu là bao nhiêu
để cá nhân chấp nhận một mức thỏa
dụng thấp hơn U0. Như thế cá nhân này
sẽ đòi hỏi một khoản tiền đền bù ít nhất
đủ để đạt lại mức U1. Đây chính là


B. Phöông phaùp luaän


C. Moọt soỏ vaỏn ủe lieõn quan


D. Nhaän xeùt phöông phaùp


D. Nhaän xeùt phöông phaùp


Câu hỏi thảo luận
Hãy định giá thiệt hại của ngư dân
miền trung về hiện tượng cá chết
bằng cách sử dụng phương pháp

CVM? Nên dùng Willingness to
Pay (WTP) hay Willingness to
Accept (WTA)?