Chuyên đề lạc nội mạc tử cung

CHUYÊN Đề

LẠC NỘI MẠC TỬ CUNG
NGƯờI HƯớNG DẫN: THS. BS LÊ QUANG
THANH
HọC VIÊN: BS PHAN NGUYễN NHậT Lệ


ĐịNH NGHĨA
 Lạc

nội mạc tử cung (LNMTC) là sự hiện
diện của tổ chức nội mạc tử cung, bao
gồm biểu mô và mô đệm tuỳ hành, ở bên
ngoài buồng trứng.
 ĐN này loại trừ chẩn đoán u dạng nội mạc
tử cung (u tân lập có nguồn gốc thượng
mô chung của buồng trứng)


Vị TRÍ CủA LNMTC
 Buồng

trứng
 Phúc mạc
chậu
 Tạng chậu và
vách âm đạo
trực tràng
 Cơ tử cung

NGUYÊN NHÂN CủA
LNMTC
 1.

Thuyết ghép mảnh mô: được chấp nhận
nhiều nhất. Máu kinh trào ngược vào ổ
bụng, các mảnh mô niêm mạc tử cung
bám vào các mô xung quanh tiếp tục phát
triển.
 2. Thuyết chuyển sản
 3. Thuyết suy giảm miễn dịch


CÁC YếU Tố NGUY CƠ (ACOG
2010)
 Kinh

nguyệt sớm trước 11 tuổi↑↑
 Chu kì ngắn (dưới 21 ngày) hoặc kéo
dài↑↑
 Số con và thời gian cho con bú↓↓
 Tập thể dục thường xuyên >4h/tuần↓↓


TRIệU CHứNG CƠ NĂNG


1. ĐAU
 Thống

kinh, đau trằn bụng vùng hạ vị
hoặc giau hợp đau.
 Mức độ đau thay đổi: nhẹ, trung bình,
nặng.
 Cơ chế:
 Thuyết dịch thể:
 Xuất huyết
 Kích thích dây thần kinh


2. HIếM MUộN
 9-

50%, PN mổ nội soi vì hiếm muộn được
phát hiện có sang thương LNMTC. Trong số
những PN có LNMTC, có khoảng 30-50%
hiếm muộn.
 Cơ chế:
 Vị trí sang thương
 Chu kì không phóng noãn hoặc rối loạn
phóng noãn
 Cơ chế miễn dịch dịch thể, miễn dịch tế bào


 3.

Triệu chứng tiêu hoá: mơ hồ: buồn nôn, ói,
chướng bụng, khó tiêu, đau khi đi tiêu
 4. Triệu chứng tiết niệu: đau trước khi đi tiểu,

tiểu ra máu vào thời kì hành kinh.
 5. Triệu chứng khác: tuỳ cơ quan: ho ra máu,
tiêu ra máu,…


TRIệU CHứNG THựC THể
 Âm

hộ: vết cắt khâu TSM
 Cổ TC: lệch, di động kém, đau, hoặc có
nốt LNMTC
 Dây chằng TC – cùng: căng, có nốt
LNMTC
 TC: ngả sau, di động kém, hoặc lớn bình
thường


TRIệU CHứNG THựC THể
 Hai

phần phụ: nề hoặc có u
 Cùng đồ trống hoặc nề, có khối u
 Vách trực tràng - âm đạo nề, đau khi sang
thương LNMTC
 LNMTC ở mức độ nhẹ và sang thương
trên phúc mạc thì LS không thể phát hiện
được


CậN LÂM SÀNG

1.SIÊU ÂM
 SA

ngả âm đạo có giá trị phát hiện sự hện
diện của LNMTC (Level A)
 Nang LNMTC: khối ECHO kém, thành
trơn láng ít phân bố mạch máu, chứa dịch
đồng nhất.
 Nang mới thành lập: dạng hình cầu, thành
trơn láng.
 Nang thành lập lâu: hình dạng thay đổi,
thành nang dày, góc cạnh do dính


2. MRI
 Đánh

giá độ xâm lấn của tổn thương sang
các cơ quan lân cận trong ổ bụng


3. NộI SOI ổ BụNG
Thời điểm: nửa đầu chu kinh
 Dạng điển hình: nốt hoặc nang màu đen, nâu đen,
xanh sậm trong có chứa dịch giống sôcôla.
 Dạng không điển hình: sang thương đỏ rực, bóng
nước hoặc vết rách phúc mạc
  gửi GPB




TổN THƯƠNG PHÚC MạC


TổN THƯƠNG PHÚC MạC


TổN THƯƠNG TạI BUồNG
TRứNG


TĂNG SINH MạCH MÁU MảNG NÂU
CAFÉ TRÊN Bề MặT BUồNG TRứNG


CA.125
 (>35 U/ml) trong lạc nội mạc tử
cung nhưng cũng tăng trong ung thư buồng
trứng, khi có thai, viêm vùng chậu …
 Độ nhạy thấp  không dùng để tầm soát
các trường hợp lạc nội mạc nhẹ.
 Nồng độ CA.125 tương quan với độ nặng
và diễn tiến của bệnh lý lạc nội mạc tử
cung  được dùng để đánh giá kết quả
điều trị
 CA.125

CHẩN ĐOÁN
 Tiêu

chẩn vàng chẩn đoán là
PHẪU THUẬT NỘI SOI
 Chẩn đoán xác định bằng
GiẢI PHẪU BỆNH
 Ngoài ra còn dựa vào: bệnh sử, thăm
khám lâm sàng và cận lâm sàng.
 Mức độ: theo American Fertility Society


ĐIềU TRị
 Mục

tiêu: loại bỏ mô LNMTC, giảm đau,
chữa vô sinh
 Không có phương pháp nào hoàn thiện
nhất
 Điều trị nội khoa kết hợp phẫu thuật để
ngừa tái phát


ĐIềU TRị NộI KHOA


ẢNH HƯởNG CủA CÁC HORMON VớI LNMTC
 Estrogens

giúp sự phát triển của tổn thương

LNMTC
 Androgens làm những tổn thương nầy teo
đi,
 GnRH đồng vận làm teo LNMTC
 Androgen tổng hợp làm teo LNMTC
 Progesterone thiên nhiên tăng, loại tổng hợp
làm teo tổn thương LNMTC


CÁC LOạI THUốC THƯờNG ĐƯợC Sử
DụNG
 Thuốc

viên tránh thai kết hợp liều thấp
 Dẫn xuất của Androgen (Danazol)
 GnRH đồng vận
 Progestin uống hoặc tiêm dưới da, hoặc
đặt DCTC có Progestin
 Mới: Aromatase inhibitor, GnRH đối vận,
thuốc gắn với thụ thể Estrogen có chọn
lọc,...