KẾ TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH
MỤC TIÊU
Sau khi học xong chương này, người học có thể:
Giải thích được những nguyên tắc cơ bản về ghi
nhận, đánh giá, trình bày tài sản cố định trên báo
cáo tài chính theo quy định của chuẩn mực kế
toán.
Hiểu và tổ chức được các chứng từ, sổ sách liên
quan đến tài sản cố định.
Vận dụng hệ thống tài khoản kế toán để xử lý
được các giao dịch liên quan đến tài sản cố định
trong doanh nghiệp.
2
Th.S Hồ Xuân Thủy
NỘI DUNG
NỘI DUNG
KẾ TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH
NHỮNG VẤN ĐỀ
CHUNG
TỔ CHỨC CHỨNG
TỪ, SỔ SÁCH
•
ỨNG DỤNG HỆ
THỐNG TÀI
KHOẢN
• Khái niệm
• Ghi nhận
• Phân loại
• Đánh giá
• Chứng từ, sổ
sách sử dụng
• Tài khoản sử
dụng
• Ghi nhận
TSCĐ tăng,
giảm, trích
khấu hao
3
MỘT SỐ VẤN ĐỀ
CẦN LƯU Ý
• Trình bày
trên báo cáo
tài chính
• Lưu ý dưới
góc độ thuế
Th.S Hồ Xuân Thủy
CÁC VĂN BẢN PHÁP QUY
Chuẩn mực chung- VAS 01
Chuẩn mực kế toán TSCĐ HH- VAS 03
Chuẩn mực kế toán TSCĐ VH- VAS 04
Chuẩn mực thuê tài sản- VAS 06
TT 45/2013/TT- BTC; TT 147/2016/TT-BTC
4
Th.S Hồ Xuân Thủy
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
KHÁI NIỆM TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
Tài sản cố định hữu hình là những tài sản
có hình thái vật chất do doanh nghiệp nắm
giữ để sử dụng cho hoạt động sản xuất,
kinh doanh phù hợp với tiêu chuẩn ghi
nhận TSCĐ hữu hình (VAS 03.05).
5
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
GHI NHẬN
VAS 03.06: “Các tài sản được ghi nhận là TSCĐ
hữu hình phải thỏa mãn đồng thời tất cả 4 tiêu
chuẩn ghi nhận là:
• (a) Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương
lai từ việc sử dụng tài sản đó
• (b) Nguyên giá được xác định một cách đáng tin cậy
• (c) Thời gian sử dụng ước tính trên một năm
• (d) Có đủ tiêu chuân giá trị theo quy định hiện hành”
6
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
PHÂN LOẠI TSCĐ
Phân loại theo tính chất:
•
•
•
•
•
Nhà cửa, vật kiến trúc
Máy móc, thiết bị
Phương tiện vận tải, thiết bị truyền dẫn
Thiết bị, dụng cụ quản lý
Vườn cây lâu năm, súc vật làm việc và hoặc cho
sản phẩm
• TSCĐ HH khác
7
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
PHÂN LOẠI TSCĐ
Phân loại theo quyền sở hữu:
• TSCĐ thuộc sở hữu của doanh nghiệp
• TSCĐ đi thuê
8
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
NGUYÊN GIÁ TSCĐ
VAS 03.05: Nguyên giá TSCĐ là toàn bộ các chi
phí mà doanh nghiệp bỏ ra để có được TSCĐ HH
tính đến thời điểm đưa tài sản đó vào trạng thái
sẵn sàng sử dụng.
9
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
XÁC ĐỊNH NGUYÊN GIÁ TSCĐ TRONG TỪNG T/H
Mua sắm (VAS03,14)
• Giá mua (trừ chiết khấu thương mại, giảm giá)
• Các khoản thuế không được hoàn lại (thuế nhập khẩu,
thuế TTĐB, thuế GTGT không được khấu trừ…)
• Chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa TS vào trạng thái
sẵn sàng sử dụng
10
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
MUA SẮM
Các trường hợp đặc biệt (TT 200/2014/TT-BTC)
• Mua TSCĐ kèm thêm thiết bị, PTTT
ghi nhận
riêng thiết bị, PTTT theo giá trị hợp lý
NG
TSCĐ = Tổng chi phí liên quan trực tiếp – giá trị
thiết bị, PTTT.
11
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
MUA SẮM
Các trường hợp đặc biệt (VAS 03. 14,15,16)
• Mua TSCĐ là BĐS
cần tách riêng giá trị quyền
sử dụng đất
• TSCĐ mua theo phương thức trả chậm
Nguyên giá = Giá mua trả ngay
Chênh lệch (số tiền thanh toán – giá mua trả
ngay)
chi phí SXKD theo kỳ hạn thanh toán
12
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
TSCĐ TỪ XDCB DO
GIAO THẦU
Nguyên giá: là giá
quyết toán công trình
+ chi phí liên quan + lệ
phí trước bạ (nếu có)
13
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
TỰ XÂY DỰNG (VAS 03.18)
Nguyên giá TSCĐ tự xây dựng: giá trị quyết toán
công trình khi đưa vào sử dụng + CP lắp đặt, chạy
thử - giá trị thu hồi khi chạy thử, SX thử.
14
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
TỰ SX (VAS 03.18)
Nguyên giá TSCĐ tự SX: giá thành thực tế + chi
phí lắp đặt chạy thử - giá trị thu hồi khi chạy thử,
SX thử.
Trường hợp doanh nghiệp dùng sản phẩm do
mình sản xuất ra để chuyển thành TSCĐ, nguyên
giá là chi phí sản xuất + chi phí trực tiếp liên quan
(lãi nội bộ không được tính)
15
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
ĐƯỢC BIẾU TẶNG, TÀI
TRỢ (TT 200/2014/TTBTC)
Nguyên giá: giá trị
theo đánh giá của HĐ
giao nhận hoặc Tổ
chức định giá chuyên
nghiệp + chi phí liên
quan trực tiếp
16
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
ĐIỀU CHUYỂN NỘI BỘ
Nguyên giá, số khấu hao lũy kế, giá trị còn lại theo
sổ của đơn vị điều chuyển (giá gốc)
Chi phí liên quan đến điều chuyển
không hạch
toán tăng nguyên giá, tính vào chi phí sản xuất
kinh doanh trong kỳ
17
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
TRAO ĐỔI TSCĐ
Trao đổi tương tự
• VAS 03.21, tài sản tương tự là tài sản có công dụng
tương tự, trong cùng lĩnh vực kinh doanh và có giá
trị tương đương.
• NG TSCĐ nhận về = Giá trị còn lại của TSCĐ đem
trao đổi
• Không có bất kỳ khoản lãi, lỗ nào được ghi nhận
trong quá trình trao đổi.
18
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
TRAO ĐỔI TSCĐ
Trao đổi không tương tự
• NG = Giá trị hợp lý của TSCĐ nhận về/ hoặc
Giá trị hợp lý của TSCĐ đem trao đổi + khoản
tiền trả thêm hoặc thu về
19
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
CHI PHÍ PHÁT SINH SAU KHI GHI NHẬN BAN ĐẦU
Các chi phí phát sinh sau khi ghi nhận ban đầu
được:
• Ghi tăng nguyên giá TSCĐ
chắc chắn làm tăng lợi ích
kinh tế trong tương lai
• Hoặc ghi nhận là chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ
không làm tăng lợi ích kinh tế
20
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH HỮU HÌNH
CHI PHÍ PHÁT SINH SAU KHI GHI NHẬN BAN ĐẦU
Tăng lợi ích kinh tế (thực sự cải thiện trạng thái hiện tại
so với trang thái ban đầu của tài sản)
• Xây lắp, trang bị thêm cho TSCĐ
• Thay đổi bộ phận của TSCĐ hữu hình làm tăng thời gian sử
dụng hữu ích, hoặc làm tăng công suất sử dụng;
• Cải tiến bộ phận của TSCĐ hữu hình làm tăng đáng kể chất
lượng sản phẩm;
• Áp dụng quy trình công nghệ mới làm giảm chi phí hoạt
động so với trước
• Tháo dỡ một hoặc một số bộ phận của TSCĐ
Không tăng lợi ích kinh tế
• Chi phí nhằm mục đích duy trì, khôi phục trạng thái ban đầu
như sửa chữa, bảo trì…
21
Th.S Hồ Xuân Thủy
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
KHÁI NIỆM TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÔ HÌNH
Tài sản cố định vô hình là những tài sản không
có hình thái vật chất nhưng xác định được giá
trị và do doanh nghiệp nắm giữ, sử dụng trong
sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ hoặc
cho các đối tượng khác thuê phù hợp với tiêu
chuẩn ghi nhận TSCĐ vô hình (VAS 04.06).
22
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÔ HÌNH
GHI NHẬN
Một nguồn lực vô hình sẽ là TSCĐ vô hình khi
thỏa mãn (VAS 04.07):
• Định nghĩa về TSCĐ VH
Tính có thể xác định được
Khả năng kiểm soát nguồn lực
Tính chắc chắn của lợi ích kinh tế trong tương lai
• Tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ VH
23
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÔ HÌNH
PHÂN LOẠI TSCĐ
Phân loại theo tính chất và mục đích sử dụng (VAS
04.71):
• Quyền sử dụng đất
• Nhãn hiệu, tên thương mại;
• Quyền phát hành;
• Chương trình phần mềm;
• Giấy phép và giấy phép nhượng quyền;
• Bản quyền, bằng sáng chế;
• TSCĐ VH khác.
24
Th.S Hồ Xuân Thủy
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÔ HÌNH
NGUYÊN GIÁ TSCĐ
VAS 04: Nguyên giá TSCĐ là toàn bộ các chi phí
mà doanh nghiệp bỏ ra để có được TSCĐ HH tính
đến thời điểm đưa tài sản đó vào trạng thái sẵn
sàng sử dụng
Nguyên giá TSCĐ VH xác định trong từng trường
hợp tương tự như TSCĐ HH
25
Th.S Hồ Xuân Thủy