tóm tắt TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN MỘT SỐ KIẾN THỨC PHẦN CƠ HỌC VẬT LÍ 10 THPT NHẰM HƯỚNG NGHIỆP, PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰ LỰC CHO HỌC SINH
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (274.1 KB, 28 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Trần Thị Ngọc
TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN MỘT SỐ KIẾN
THỨC PHẦN CƠ HỌC VẬT LÍ 10 THPT NHẰM
HƯỚNG NGHIỆP, PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC,
TỰ LỰC CHO HỌC SINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Thành phố Hồ Chí Minh – 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Trần Thị Ngọc
TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN MỘT SỐ KIẾN
THỨC PHẦN CƠ HỌC VẬT LÍ 10 THPT NHẰM
HƯỚNG NGHIỆP, PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC,
TỰ LỰC CHO HỌC SINH
Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Vật lí
Mã số: 60 14 01 11
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. NGUYỄN BẢO HOÀNG THANH
Thành phố Hồ Chí Minh – 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số
liệu nêu trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa từng công bố trong bất kì
công trình khoa học nào.
Tác giả
Trần Thị Ngọc
LỜI CẢM ƠN
Trước hết, em xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới PGS.TS Nguyễn Bảo
Hoàng Thanh, người thầy đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em trong quá trình thực
hiện và hoàn thành luận văn thạc sĩ.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Vật Lí trường Đại học Sư
Phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn và giúp đỡ, tạo điều
kiện cho em trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn thạc sĩ.
Em xin chân thành cảm ơn ban giám hiệu, thầy cô trường THPT Hoa Sen - quận
9, Thành phố Hồ Chí Minh - đã giúp đỡ, tạo điều kiện, hợp tác trong quá trình thực
hiện đề tài.
Cuối cùng xin cảm ơn gia đình, bạn bè và các em học sinh đã cổ vũ, động viên và
luôn bên tôi trong suốt quá trình thực luận văn.
Luận văn này chắc chắn sẽ còn nhiều thiếu sót, kính mong nhận được sự góp ý,
chỉ dẫn của các thầy cô giáo, các chuyên gia và các bạn đồng nghiệp.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2015
Tác giả
Trần Thị Ngọc
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
DANH MỤC HÌNH ẢNH
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN DẠY HỌC DỰ ÁN NHẰM HƯỚNG NGHIỆP
VÀ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰ LỰC CHO HỌC SINH
PHỔ THÔNG ............................................................................................... 5
1.1. Dạy học theo dự án ................................................................................................. 5
1.1.1. Khái niệm dạy học dự án .............................................................................. 5
1.1.2. Đặc điểm dạy học dự án ............................................................................... 6
1.1.3. Mục tiêu của dạy học dự án .......................................................................... 9
1.1.4. Phân loại dự án ........................................................................................... 11
1.1.5. Tiến trình dạy học dự án cho học sinh trung học phổ thông ...................... 12
1.1.6. Đánh giá trong dạy học dự án ..................................................................... 21
1.1.7. Vai trò của giáo viên, học sinh trong dạy học dự án .................................. 24
1.2. Phát huy tính tích cực, tự lực cho học sinh trường thpt trong dạy học dự án ...... 26
1.2.1. Tính tích cực trong học tập của học sinh .................................................... 26
1.2.2. Tính tự lực trong nhận thức của học sinh ................................................... 27
1.2.3. Phát huy tính tích cực, tự lực cho học sinh THPT trong dạy học dự án..... 29
1.3. Dạy học với nội dung hướng nghiệp cho học sinh THPT.................................... 30
1.3.1. Một số khái niệm cơ bản............................................................................. 30
1.3.2. Công tác hướng nghiệp trong trường THPT............................................... 32
1.3.3. Dạy học môn Vật lí để hướng nghiệp cho học sinh THPT ........................ 40
Kết luận chương 1........................................................................................................ 45
Chương 2. TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN ĐỂ HƯỚNG NGHIỆP CHO
HỌC SINH KHI HỌC MỘT SỐ KIẾN THỨC PHẦN “CƠ HỌC”
VẬT LÍ 10 THPT ....................................................................................... 46
2.1. Phân tích nội dung kiến thức phần “Cơ học” Vật lí 10 THPT ............................. 46
2.1.1. Nội dung kiến thức chương “Động học chất điểm” ................................... 46
2.1.2. Nội dung kiến thức chương “Động lực học chất điểm” ............................. 47
2.1.3. Nội dung kiến thức chương “Cân bằng và chuyển động của vật rắn” ....... 49
2.1.4. Nội dung kiến thức chương “Các định luật bảo toàn” ................................ 51
2.2. Mục tiêu dạy học dự án phần “Cơ học” vật lí 10 THPT ...................................... 53
2.3. Thiết kế một số dự án với nội dung hướng nghiệp khi dạy học kiến thức
phần “Cơ học” Vật lí 10 THPT .......................................................................... 54
2.3.1. Dự án trong ngành xây dựng: Xây dựng ngôi nhà chống bão .................... 54
2.3.2. Dự án trong lĩnh vực khoa học, công nghệ: Chế tạo tên lửa nước ............. 61
2.3.3. Dự án trong ngành xây dựng: Xây dựng ngôi nhà chống lũ ...................... 67
2.4. Xây dựng các tiêu chí đánh giá ............................................................................ 73
2.4.1. Phiếu đánh giá đồng đẳng ........................................................................... 73
2.4.2. Phiếu tự đánh giá ........................................................................................ 74
Kết luận chương 2........................................................................................................ 75
Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .................................................................. 76
3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ........................................................................... 76
3.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm .......................................................................... 76
3.3. Thời gian thực nghiệm sư phạm ........................................................................... 77
3.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ..................................................................... 77
3.5. Phân tích, đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm ............................................... 79
3.5.1. Phân tích diễn biến tiến trình DHDA ......................................................... 79
3.5.2. Đánh giá hiệu quả của DHDA với việc định hướng một số nghề
nghiệp và phát huy tính tích cực, tự lực cho HS...................................... 106
3.5.3. Phân tích định lượng ................................................................................. 109
3.5.4. Phản hồi của học sinh về dạy học dự án .................................................. 113
Kết luận chương 3...................................................................................................... 117
KẾT LUẬN CHUNG VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................... 118
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 120
DANH MỤC NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT
THỨ TỰ
CHỮ VIẾT TẮT
NỘI DUNG
1
DA
Dự án
2
GDHN
Giáo dục hướng nghiệp
3
GV
Giáo viên
4
HS
Học sinh
5
PPDH
Phương pháp dạy học
6
SGK
Sách giáo khoa
7
THPT
Trung học phổ thông
8
TNSP
Thực nghiệm sư phạm
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Bảng thống kê nhận xét của GV về tính quan trọng và tính hiệu quả
của các con đường GDHN ........................................................................... 38
Bảng 1.2. Bảng thống kê những lí do khó khăn trong chọn nghề của HS .................... 39
Bảng 1.3. Bảng thống kê đánh giá về tần suất tiếp cận, tính hiệu quả và mức độ
hứng thú của học sinh với các con đường GDHN ....................................... 39
Bảng 1.4. Ứng dụng của Vật lí trong các ngành kinh tế của hệ thống ngành kinh
tế nước ta [12] .............................................................................................. 41
Bảng 2.1. Tiến trình dạy học dự án xây dựng ngôi nhà chống bão ............................... 57
Bảng 2.2. Tiến trình dạy học dự án thiết kế tên lửa nước ............................................. 63
Bảng 2.3. Tiến trình dạy học dự án xây dựng ngôi nhà chống lũ ................................. 69
Bảng 2.4. Phiếu đánh giá các thành viên trong nhóm (đánh giá đồng đẳng) ................ 73
Bảng 2.5. Phiếu tự đánh giá........................................................................................... 74
Bảng 3.1. Kế hoạch thực hiện các dự án ....................................................................... 78
Bảng 3.2: Bảng điểm dự án cho các nhóm .................................................................. 111
Bảng 3.3: Bảng điểm dự án cho các thành viên .......................................................... 111
Bảng 3.4. Các tham số đặc trưng bài kiểm tra trước và sau thực nghiệm. .................. 111
Bảng 3.5. Bảng thống kê dữ liệu bài kiểm tra trước và sau thực nghiệm. .................. 112
Bảng 3.6. Phản hồi của học sinh về dạy học dự án ..................................................... 113
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Các đặc điểm của học theo dự án ................................................................... 6
Sơ đồ 1.2. Phân loại dự án. ............................................................................................ 11
Sơ đồ 1.3. Các giai đoạn của tiến trình thực hiện dự án ................................................ 13
Sơ đồ 2.1. Hệ thống nội dung kiến thức chương “Động học chất điểm” ...................... 47
Sơ đồ 2.2. Hệ thống nội dung kiến thức chương “Động lực học chất điểm” ................ 49
Sơ đồ 2.3. Hệ thống nội dung kiến thức chương “Cân bằng và chuyển động của
vật rắn” ......................................................................................................... 51
Sơ đồ 2.4. Hệ thống nội dung kiến thức chương “Các định luật bảo toàn” .................. 52
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH
Hình 3.1. HS lập sơ đồ tư duy của dự án xây dựng ngôi nhà chống bão ...................... 87
Hình 3.2. Những tác động của gió lên nhà và giải pháp xử lý trong xây dựng nhà
chống bão ....................................................................................................... 90
Hình 3.3. Bản vẽ thiết kế mô hình ngôi nhà chống lũ ................................................... 91
Hình 3.4. Một số hình ảnh làm việc của nhóm The Storm............................................ 92
Hình 3.5. Sơ đồ tư duy của nhóm Rocket ..................................................................... 93
Hình 3.6. Một số hình ảnh làm việc của nhóm Rocket. ................................................ 96
Hình 3.7. Nhóm Doraemon và sơ đồ tư duy ................................................................. 96
Hình 3.8. Bản vẽ nền mô hình ngôi nhà chống lũ ........................................................ 98
Hình 3.9. Bản vẽ nhà chống lũ ..................................................................................... 99
Hình 3.10. Một số hình ảnh làm việc của nhóm Doraemon. ....................................... 100
Hình 3.11. Báo cáo của nhóm The Storm ................................................................... 101
Hình 3.12. Nhóm The Storm và mô hình ngôi nhà chống bão.................................... 101
Hình 3.13. Báo cáo và mô hình sản phẩm của nhóm Rocket ...................................... 102
Hình 3.14. Mô hình sản phẩm của nhóm Doraemon................................................... 104
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
