Phuong Phap nghien cuu di truyen nguoi

Những khó khăn gặp phải khi nghiên cứu di
truyền người :
- Người chín sinh dục muộn, đẻ chậm, ít con
- NST nhiều, nhỏ, ít sai khác, khó phân biệt
- Có hệ thần kinh nhạy cảm, không thể lai hoặc
gây đột biến
- Do lí do xã hội ( là chủ yếu)


Em hiu cỏc kớ hiu ny nh
th no?
NAM

Bỡnh
thng

N

Hai trạng thái đối lập

Kết hôn cùng trạng thái

Kết hôn 2 trạng thái ®èi lËp

Bị bệnh


Em hãy đọc ví dụ 1 sgk (78) và trả lời các câu hỏi :

Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt (nâu:

hoặc
đen:
hoặc
) qua 3 đời của hai gia đình khác nhau, người ta lập được hai sơ đồ phả
hệÐờnhư
i ôngsau:
bà (P)

Hế120
t39
119
110
111
112
113
114
115
116
117
118
105
101
102
103
106
107
108
109
104
100

95
91
92
93
85
81
82
83
75
71
72
73
96
97
98
99
94
86
87
88
89
90
84
76
77
78
79
80
74
70

65
61
62
63
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
45
41
42
43
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21

22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
66
67
68
69
64
60
46
47
48
49
44
40
0giờ

1
2
3
4
5
6
7
8
9

Ðời con (F1)
Ðời cháu (F2)

a)

b)
Sơ đồ phả hệ của hai gia đình

THẢO LUẬN: 2’

a (Có bà ngoại mắt nâu) và b (Có ông nội mắt nâu)

1. Mắt nâu và mắt đen tính trạng nào trội? Vì sao?
2. Sự di truyền các tính trạng màu mắt có liên quan đến giới tính
hay không? Tại sao?


Ví dụ 2 : Bệnh máu khó đông do một gen
quy định . Người vợ không mắc bệnh ( )
lấy chồng không mắc bệnh (

), sinh ra
con mắc bệnh chỉ là con trai ( )
1. Hãy vẽ sơ đồ phả hệ của trường hợp trên?
2. Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen
lặn quy định ? Vì sao?
3. Sự
di truyền máu khó đông có liên quan đến
giới tính hay không? Tại sao ?

Hết giờ!
0:00:00
0:00:01
0:00:02
0:00:03
0:00:04
0:00:05
0:00:06
0:00:07
0:00:08
0:00:09
0:00:10
0:00:11
0:00:12
0:00:13
0:00:14
0:00:15
0:00:16
0:00:17
0:00:18
0:00:19

0:00:20
0:00:21
0:00:22
0:00:23
0:00:24
0:00:25
0:00:26
0:00:27
0:00:28
0:00:29
0:00:30
0:00:31
0:00:32
0:00:33
0:00:34
0:00:35
0:00:36
0:00:37
0:00:38
0:00:39
0:00:40
0:00:41
0:00:42
0:00:43
0:00:44
0:00:45
0:00:46
0:00:47
0:00:48
0:00:49

0:00:50
0:00:51
0:00:52
0:00:53
0:00:54
0:00:55
0:00:56
0:00:57
0:00:58
0:00:59
0:01:00
0:01:01
0:01:02
0:01:03
0:01:04
0:01:05
0:01:06
0:01:07
0:01:08
0:01:09
0:01:10
0:01:11
0:01:12
0:01:13
0:01:14
0:01:15
0:01:16
0:01:17
0:01:18
0:01:19

0:01:20
0:01:21
0:01:22
0:01:23
0:01:24
0:01:25
0:01:26
0:01:27
0:01:28
0:01:29
0:01:30
0:01:31
0:01:32
0:01:33
0:01:34
0:01:35
0:01:36
0:01:37
0:01:38
0:01:39
0:01:40
0:01:41
0:01:42
0:01:43
0:01:44
0:01:45
0:01:46
0:01:47
0:01:48
0:01:49

0:01:50
0:01:51
0:01:52
0:01:53
0:01:54
0:01:55
0:01:56
0:01:57
0:01:58
0:01:59
0:02:00
0:02:01
0:02:02
0:02:03
0:02:04
0:02:05
0:02:06
0:02:07
0:02:08
0:02:09
0:02:10
0:02:11
0:02:12
0:02:13
0:02:14
0:02:15
0:02:16
0:02:17
0:02:18
0:02:19

0:02:20
0:02:21
0:02:22
0:02:23
0:02:24
0:02:25
0:02:26
0:02:27
0:02:29
0:02:30
0:02:31
0:02:32
0:02:33
0:02:34
0:02:35
0:02:37
0:02:38
0:02:39
0:02:41
0:02:42
0:02:43
0:02:45
0:02:46
0:02:47
0:02:48
0:02:49
0:02:50
0:02:51
0:02:53
0:02:54

0:02:55
0:02:56
0:02:57
0:02:58
0:02:59
0:03:00


Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do một gen quy định.Người vợ
không mắc bệnh(
) lấy chồng không mắc bệnh(
), sinh
ra con mắc bệnh chỉ là con trai(
)

Viết sơ đồ lai ?
Quy ước: A – bình thường
a – bị bệnh

P:

♂

G:
F:

XAXa

X

XA , Xa

♀

♂
XA
Y

♀

XAY

XA , Y
XA

Xa


- KN: Phương pháp nghiên cứu phả hệ
là phương pháp theo dõi sự di truyền của
một tính trạng nhất định trên những
người thuộc cùng một dòng họ qua
nhiều thế hệ

-Mục đích:Xác định gen quy định tính trạng
là trội hay lặn, do 1 hay nhiều gen quy
định, nằm trên NST thường hay giới tính…

Qua 2 VD trên
hãy cho biết

phương pháp
nghiên cứu phả
hệ là gì?


Đã xác định được sự di truyền các tính trạng:
+ Tính trạng trợi: Mắt nâu, tóc quăn, mơi dầy, mũi cong…
+ Tính trạng lặn tương ứng: Mắt đen, tóc thẳng, mơi mỏng,
mũi thẳng …
+ Tính trạng chiều cao do nhiều gen chi phối.
+ Tính trạng bệnh mù màu, máu khó đông… do gen lặn nằm
trên NST X, di truyền chéo.
+ Tật dính ngón, có túm lơng ở tai… do gen nằm trên NST Y,
di truyền thẳng
+ ...


Thụ tinh

Hợp tử phân bào

Phôi bào tách nhau

Phôi

a. Sinh đôi cùng trứng

b. Sinh đơi khác trứng

H28.1. Sơ đồ sự hình thành trẻ đồng sinh

Sơ đồ H28.1a giống và khác H28.1b ở điểm nào ?


-Sơ đồ 28. a và 28.b giống và khác nhau
ở điểm nào?

-Giống nhau: Thụ tinh,hợp tử phân bào
-Khác nhau: Số trứng thụ tinh:
+1 trứng được thụ tinh
+ 2 trứng được thụ tinh

-Tại sao trẻ sinh đôi cùng trứng đều là

-Thụ tinh cùng trứng - Cùng kiểu gen

nam hoặc đều là nữ?
-Đồng sinh khác trứng là gì?
Những đứa trẻ đồng sinh khác trứng có
thể khác nhau về giới tính hay khơng?Tại
sao?

-2 trứng + 2 tinh trùng

2 hợp tử

Khác nhau kiểu gen

-Đồng sinh cùng trứng và đồng sinh khác - Đồng sinh cùng trứng có cùng kiểu gen
trứng khác nhau chủ yếu ở điểm nào?

- Đồng sinh khác trứng có kiểu gen khác
nhau


Miền Bắc
Phú
Phú

Cường
Cường

Miền nam

Các tính trạng màu tóc, hình dạng tóc,nhóm máu … phụ thuộc chủ
Các tính trạng màu tóc, hình dạng tóc, nhóm máu…
yếu vào kiểu gen.

rất giống nhau, chứng tỏ điều gì ?

tínhtrạ
trạnnggtâ
tâm
mlí,
lí,tuổ
tuổiithọ
thọ,,thể
thểtrọ
trọnng,
g,giọ
…phụ

c chủđổ
yếi.u vào
•Cácctính
ng thuộ
nói…thay
•Cá
môintrườ
ng trạ
sống.
Nhữ
g tính
g này phụ thuộc vào yếu tố nào là chủ yếu?


BÀI TẬP TÌNH H́NG
Mai và Lan là hai trẻ đờng sinh cùng trứng, có cùng nhóm máu và
nhiều sở thích giống nhau. Đến tuổi đi học, cả hai đều dược cô giáo
nhận xét là thông minh và có năng khiếu toán học.
Càng lên lớp trên Lan càng chăm học; còn Mai mải chơi không
nghe lời cha mẹ, thầy cô.
Lan thi đỗ vào một trường chuyên cấp III và được chọn vào đội
tuyển học sinh giỏi toán. Mai thi không đỗ cấp III nên phải học ở
một trường dân lập
? Tính trạng năng khiếu Toán học ở Mai và Lan do kiểu gen
quyết định hay chịu ảnh hưởng của môi trường là chủ yếu?
? Qua tình huống trên em rút ra bài học gì cho bản thân?


Ý nghóa:
Xác định được vai trò của kiểu gen và vai trò của môi trường

trong sự hình thành tính trạng.
-Tính trạng chất lượng (màu tóc, màu
mắt, nhóm máu…) phụ thuộc chủ yếu
vào kiểu gen .
-Các tính trạng số lượng (thể trọng, giọng
nói, trình độ học vấn…) phụ thuộc chủ
yếu vào môi trường.

Qua các VD trên em hãy rút ra ý nghĩa của
nghiên cứu trẻ đồng sinh là gì?


HỆ THỐNG BÀI HỌC BẰNG SƠ ĐỒ:


Củng cố:
Trong nghiên cứu trẻ đồng sinh để xác định
vai trị của kiểu gen và mơi trường người ta
làm như thế nào?


Nuôi trẻ đồng sinh cùng trứng
ở 2 môi trường khác nhau rồi
so sánh những đặc điểm giống
nhau và khác nhau.

2 mơi trường

Tính trạng phụ thuộc chủ
yếu vào mơi trường

2 kiểu hình

1 KG
2 mơi trường

1 kiểu hình
Tính trạng phụ thuộc chủ
yếu vào kiểu gen


Nuôi trẻ đồng sinh khác trứng
trong cùng 1 môi trường rồi so
sánh.
Tính trạng phụ thuộc chủ

yếu vào mơi trường
1 kiểu hình
2 KG

1 mơi trường
2 kiểu hình
Tính trạng phụ thuộc chủ
yếu vào kiểu gen


BÀI TẬP
I

1

II

XaXa

X AY

3

2
4

5

Xa Y

III
6

7

8

Gen gây bệnh mù màu do gen lặn (a) quy
định nằm trên NST X, xác định kiểu gen của
các vị trí trong sơ đồ.

9


DẶN DÒ

Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2 / 81/SGK.
Xem trước bài mới: Tiết 32 -Bệnh và tật di truyền ở người.
Tìm hiểu đặc điểm di truyền và biểu hiện của các bệnh, tật
di truyền .