THAM VẤN NHÂN DÂN TRONG HOẠT ĐỘNG
CỦA HĐND CẤP XÃ
Nam Định, 5-8/5/2010
Các nội dung chính
Trao đổi kinh nghiệm: 30 phút
Giới thiệu chung về tham vấn: Tham vấn là gì; Cơ
sở pháp lý; ý nghĩa của tham vấn: 30 phút
Giới thiệu chung về cách làm: Ai làm, hỏi ai, hỏi về
điều gì, tham vấn khi nào: 30 phút;
Một số việc chính trong tham vấn: Lập KH; kịch
bản, bộ câu hỏi, biên bản, xử lý thông tin: 45 phút;
7 hình thức tham vấn của HĐND xã: 45 phút
Khởi động: Trao đổi Kinh nghiệm
Nội dung suy ngẫm: Mỗi người hãy nhớ lại chương
trình xây dựng NQ hoặc KH GS năm 2010 của HĐND
xã mình và:
Chọn 1 nội dung mà HDND xã cần hỏi ý kiến của dân
nhất, tại sao;
Xác định những nhóm người liên quan đến 1 vấn đề đó,
các mối quan tâm của họ;
Xác định cách thức hỏi ý kiến của họ về các vấn đề đó
Ghi tóm tắt, gạch đầu dòng các ý chính
Thời gian: 5 phút;
Nộp lại cho báo cáo viên; mời một số người phát biểu;
Bình luận: 10 phút.
Tham vấn là gì?
Từ thường dùng: Hỏi-lấy-xin ý kiến, Nghe, khảo
sát, bàn, nghiên cứu, tiếp thu
Một quá trình của chính quyền tương tác với các
đối tượng tham gia vào chính sách để thu thập
thông tin kiểm chứng, bổ khuyết việc thiết kế
chính sách ở các giai đoạn
Đối với HĐND và đại biểu HĐND: kiểm chứng, bổ
sung thông tin từ người dân, xã hội theo các
vấn đề trọng tâm, phục vụ hoạt động giám sát,
thẩm tra, quyết định
4
Cơ sở pháp lý
Luật ban hành VBQPPL của HĐND và UBND:
Điều 4: Quyền góp ý của tổ chức, cá nhân; trách nhiệm của chính
quyền tạo điều kiện góp ý; LYK những người chịu tác động trực tiếp
của văn bản;
Điều 33: Trách nhiệm của CT UBND xã tổ chức LYK;
Luật Tổ chức HĐND và UBND:
Điều 33 (1): HĐND xã quyết định biện pháp bảo đảm thi hành HP,
VBQPPL của cấp trên và của mình;
Điều 53 (2): Thường trực HĐND kiểm tra UBND cùng cấp và các cơ
quan thực hiện các NQ của HĐND;
Điều 68(2-b,c): Đoàn GS của TTr HĐND yêu cầu các cơ quan, tổ
chức, cá nhân báo cáo và cung cấp thông tin.
Quy chế hoạt động của HĐND:
Điều 21: TTr yêu cầu UBND và các cơ quan khác báo cáo, thi hành
các biện pháp thực hiện NQ của HĐND;
Điều 41: Tổ trưởng Tổ ĐB HĐND cấp xã chủ trì TXCT;
Điều 69: UBND phải báo cáo, cung cấp thông tin khi có yêu cầu của
HĐND, TTr HĐND;
Nghị định số 91/2006/NĐ-CP: Điều 24: Trách nhiệm, thủ tục, phạm vi LYK
Ý nghĩa của tham vấn
Thu thập thông tin từ nhiều nguồn và kiểm chứng
thông tin (từ dân, DN, UB, ngành, chuyên gia v.v…)
Để các quyết định có hiệu quả
Phục vụ ban hành, điều chỉnh NQ của HĐND
Để chính sách phù hợp thực tiễn
Tham vấn ý dân: quảng bá CS và phản hồi
Áp dụng tham vấn và đã thấy
Tạo sự đồng thuận
Họp HĐND bớt nóng vì đã có giải pháp
Có đủ thời gian hiệu chỉnh dự thảo
UBND được giải trình- Xã hội được bày tỏ - HĐND
được nghe, chứng kiến, bàn và quyết
6
Tham vấn để bắt mạch cuộc đời
Khám chữa bệnh
Ban hành chính sách
Chẩn đoán
Xác định vấn đề
Bệnh án
Số liệu quá khứ
Khám bệnh
Ptích thực trạng
Điều trị
Đề ra CS giải quyết
Phác đồ
Mục tiêu
Kê đơn
Giải pháp
Theo dõi bệnh nhân
GS việc thực hiện
Tham vấn là đầu vào, quyết định là đầu ra
Thông tin tham vấn phục vụ GS và
Quyết định
THA
ẤN
V
M
Tham vấn: Ai làm?
“Làm gì thì làm, nhưng HĐND đừng đơn độc khi đi
tham vấn”
Chủ trì: Thường trực HĐND (Phó CT HĐND xã)
chọn nội dung, cách thức, kế hoạch, tổ chức v.v…;
Thống nhất và phối hợp với UBND;
Huy động và giao việc cho các Tổ ĐB tham gia;
Phối hợp với MTTQ, Đoàn thể,thôn, tổ dân phố;
Phối hợp với các Ban GS cộng đồng;
Chủ động đề nghị tham gia các hoạt động tham vấn
của HĐND tỉnh hoặc Đoàn ĐBQH;
Tiến hành tham vấn vào lúc nào?
Tham vấn không tách biệt khỏi hoạt động chung của HĐND;
Nó gắn liền với 2 chức năng GS và QĐ của HĐND: Kết quả
tham vấn hướng vào thẩm tra CS mới và đánh giá CS hiện
hành;
Như vậy, có thể lồng tham vấn vào các hoạt động thường
xuyên của HĐND như TXCT, GS;
Đối với NQ đã ban hành, HĐND xã có thể chủ động tham vấn
bất kỳ lúc nào thấy cần thiết;
Đối với dự thảo NQ, HĐND xã cần bàn, phối hợp sớm với
UBND xã để tham vấn; lúc cần có thể yêu cầu UBND tiến
hành tham vấn;
Tuy nhiên, cần chọn lọc nội dung, thời điểm; không phải lúc
nào cũng tham vấn.
VD về qui trình lập KH thiếu tham vấn
ãx pấ C
nệy uh pấ C
Giữa T7
UBND
giao chỉ
tiêu
UBND xã
dự thảo
KHPT
KTXH
Cuối T7
Phòng TCKH
dự thảo KH
huyện, trình
UBND thông
qua
UBND xã cập nhật
KH
Cuối T12
T1 năm KH
Báo cáo
UBND
huyện
UBND giao
số chính
thức
UBND xã
dự thảo
chi tiết
KHPT
KTXH xã
HĐND xã
phê duyệt
UBND triển
khai thực
hiện
nôht pấ C
Triển khai
thực hiện
Sự tham gia???
Qui trình lập KH cấp xã có tham vấn
1. UBND giao chỉ
tiêu, Phòng TCKH
hướng dẫn và cung
cấp các thông tin
cần thiết
1. Thông
tin từ các
ban
ngành
cấp xã
2. Xã tổng hợp
thông tin
ãx pấ C
nệy uh pấ C
T6 đến Đầu T7
4. Dự thảo
KHPT KTXH
xã
1. Trưởng thôn
gửi thông tin cơ
bản
nôht i ạ T
3. Hội nghị
lập KH xã
Giữa T7
T12
7. UBND xã
bảo vệ KHPT
KTXH xã
trước huyện
UBND giao
kế hoạch
chính thức
7. Thường
trực HĐND
xã thông qua
bản KH
6. Chỉnh sửa
KH và phản
hồi
5. Tham vấn cộng
đồng về bản
KHPT KTXH xã
Vòng I
Quan hệ từ trên xuống
Quan hệ từ dưới lên hoặc ngang cấp
8. Theo
dõi, cập
nhật bản
KH
T1 năm KH
9. Xây
dựng
KHPT
KTXH
chính thức
9. HĐND
xã phê
duyệt
Báo cáo
UBND
huyện
10. UBND
triển khai
thực hiện
10. Thôn triển
khai thực hiện
KH công tác
Vòng II
10. Ban,
ngành triển
khai thực
hiện KH
công tác
Tham vấn: Hỏi ai?
Người hưởng lợi trực tiếp, gián tiếp
Người chịu thiệt trực tiếp, gián tiếp
Người quản lý, thực hiện (nhà chức trách cùng
cấp; thậm chí cấp trên)
Người bảo vệ (các hội)
Người có vai trò hỗ trợ (doanh nghiệp)
Người am hiểu sâu (chuyên gia; cán bộ chuyên
môn sống trên địa bàn v.v…)
Người liên quan hiện tại và trong tương lai
Tham vấn: Hỏi về nội dung gì?
Chọn những nội dung không làm xáo trộn hoạt động
thường ngày của HĐND;
Chọn các nội dung trong CT xd NQ hoặc KH GS
hàng năm của HĐND:
Chọn các nội dung như đã quy định trong NĐ
91/2006/NĐ-CP (Điều 24):
Ví dụ: NQ xây dựng đường liên thôn (nguồn vốn dân
góp); hoặc tình hình thực hiện NQ này;
Ví dụ: Tình hình quản lý và sử dụng đất vào mục đích
công;
Chọn các nội dung liên quan đến VBQPPL của tỉnh
hoặc TƯ:
Ví dụ: Thực hiện CS hỗ trợ xây nhà cho người nghèo;
Hỏi cái gì: VD về tham vấn để
lập KH PT KT-XH của xã
Trả lời 4 câu hỏi:
Nội dung bản KH
Xã ta đang ở đâu?
Phần đánh giá thực trạng
Xã ta muốn đến đâu?
Xác định mục tiêu
Làm thế nào để đến đích?
Giải pháp cụ thể/nguồn lực
Làm thế nào để biết đang
đi đúng hướng?
Theo dõi, đánh giá
Hỏi cái gì khi tham vấn?
Nhiều khi nội dung ĐB muốn nghe trùng với vấn đề người dân
muốn nói; có khi khác với vấn đề người dân muốn nói;
Hỏi về vấn đề chung
Vấn đề có tác động, có ảnh hưởng đến tất cả các nhóm người chịu tác
động từ chính sách;
Vấn đề mà các nhóm người có thể nói lên chính kiến của mình;
Vấn đề mà các nhóm người có những quyền, lợi ích trái chiều nhau.
Hỏi về các vấn đề theo từng nhóm người
Vấn đề tác động trực tiếp đến quyền, lợi ích của từng nhóm người;
Vấn đề tác động gián tiếp đến quyền, lợi ích của từng nhóm;
Vấn đề tác động trực tiếp đến nghĩa vụ, trách nhiệm của từng nhóm;
Vấn đề tác động gián tiếp đến nghĩa vụ, trách nhiệm của từng nhóm
Hỏi gì: hỏi để tìm ra vấn đề: Ví
dụ
Kết quả
Đói nghèo
Thiếu lương thực
Năng suất thấp
Khó tiếp cận thị trường
Thiên tai
Giống thoái hoá
Không có đường
Đất bạc màu
Thiếu thông tin
Thủy lợi
kém
Chậm chuyển đổi cơ cấu SX
Tư duy ngại thay đổi
Chưa có mô hình mẫu
Nguyên nhân
Hỏi gì: Hỏi về các mục tiêu: Ví dụ
Mục đích
Giảm tình trạng nghèo
An ninh lương thực được đảm bảo
Năng suất được nâng cao
Khả năng tiếp cận TT cải thiện
Phòng thiên tai
Cải tạo giống
Xây đường
Cải tạo đất
Tăng cường thông tin
Nâng cấp TL
Chuyển đổi cơ cấu sản xuất
Thay đổi tư duy
XD mô hình mẫu
Phương tiện
Hỏi gì: Ghép vấn đề với mục tiêu: Ví dụ
Giảm tình trạng nghèo
Ngành nông
nghiệp
Ngành giao
thông
Đảm bảo An ninh lương thực
Năng suất được nâng cao
Cải thiện khả năng tiếp cận TT
Thiên tai
Cải tạo giống
Xây đường
Cải tạo đất
Tăng cường thông tin
Nâng cấp TL
Chuyển đổi cơ cấu sản xuất
Hội nông
dân, Địa
chính, Hội
phụ nữ…
Thay đổi tư duy
XDựng mô hình mẫu
Ngành VH-thông
tin
Một số công việc chính trong tham
vấn
Lập kế hoạch TV;
Xây dựng kịch bản tham vấn;
Xây dựng bộ câu hỏi tham vấn;
Các loại biên bản;
Tổng hợp, phân tích thông tin
Soạn báo cáo tham vấn
LÂP
̣ KẾ HOACH
̣ THAM VẤN
Kế hoạch là gì; Kế hoạch tham vấn;
- Nội dung: xác định vấn đề và mục đích TV; đối tượng
TV; chủ thể tiến hành, lực lượng phối hợp; hình thức
tham vấn, các bước tiến hành; truyền thông; thời gian;
nguồn lực; kết quả dự kiến;
- Cần kiến thức tổng hợp; hiểu biết chuyên sâu về vấn
đề cần tham vấn.
-
Ví dụ: TW yêu cầu địa phương cho ý kiến về một hình thức xử phạt vi phạm hành
chính mới: buộc lao động tại cộng đồng (liên quan thẩm quyền ĐP)
LÂP
̣ KẾ HOACH
̣ THAM VẤN:
NHỮNG CÂU HOỈ ĐĂṬ RA
+ Vấn đề gì, mức độ quan trọng của vấn đề cần phải TV?
+ Mục tiêu tham vấn là gì?
+ Tham vấn ai? Đối với vấn đề nào?
+ Chọn địa bàn nào? Tiêu chí chọn?
+ Công cụ nào được áp dụng?
+ Bộ câu hỏi sử dụng cho tham vấn?
+ Thời gian thực hiện?
+ Phân công, điều phối các hoạt động như thế nào?
+ Tổng hợp, phân tích và sử dụng kết quả tham vấn như thế nào?
+ Cách thức phản hồi và giữ liên hệ với người được hỏi ý kiến?
- Ví dụ: về chủ trương đóng góp xây dựng chợ trung tâm
- Ví dụ: Kế hoạch tham vấn của tp. Hồ Chí Minh
BANG
̉ KIÊM
̉ KẾ HOACH:
̣
VIÊC
̣ PHAỈ LÀ M, SAN
̉ PHÂM,
̉ ĐINH
̣
HAN,
̣ NGUỒ N LỰC
Nhóm Việc
Hình thức
Các giải pháp
Hội nghị tham
XD trường, häc vấn … QL, GV,
phÝ …
CG,CQHQ…
Sản phẩm
Hạn
-Ghi âm
-Biên bản
toàn bộ
-BB cấu trúc
-BC nhanh
-Phản hồi
- Thêi gian
Người
- Sè lîng
Nguồn lực
Kinh phí
Hội nghị tham
vấn Phụ huynh
24
XÂY DỰNG KỊCH BẢN
HỘI NGHỊ THAM VẤN
Kịch bản chung
- Thời gian
Địa điểm
Thành phần dự
Đón tiếp đại biểu, khách mời;
Bố trí phòng hop, chỗ ngồi;
Các trang thiết bị
Phân công công việc …