Bai 6. GA tin hoc 11

Tuần : Số 05
Tiết : 06
Ngày soạn: 20/09/2007
Ngày giảng: 28/09/2007
Bài 6: Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán
I. Mục đích, yêu cầu:
1. Kiến thức:
- Biết các khái niệm: phép toán, biểu thức số học, hàm số học chuẩn, biểu thức quan hệ.
- Hiểu lệnh gán.
2. Kĩ năng:
- Viết đợc lệnh gán.
- Viết đợc biểu thức số học và logic với các phép toán thông dụng.
3. Thái độ:
- Xác định thái độ nghiêm túc trong học tập khi làm quen với nhiều quy định nghiêm
ngặt trong lập trình.
II. Chuẩn bị của Giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: SGK, giáo án, STK (máy chiếu nếu có).
2. Học sinh: SGK, chuẩn bị trớc bài ở nhà.
III. Phơng pháp giảng dạy
- Thuyết trình, vấn đáp
IV. Tiến trình bài học và các hoạt động:
1. ổn định tổ chức: 1
2. Kiểm tra bài cũ: 4
Câu hỏi: Em hãy viết cấu trúc khai báo biến và cho ví dụ?
3. Bài mới:
* Hoạt động 1: Giới thiệu và phân tích cho HS hiểu rõ các phép toán trong PASCAL.
Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV: Trong khi viết chơng trình ta thờng
phải thực hiện các tính toán, thực hiện các
so sánh để đa ra quyết định làm việc gì?
Vậy trong chơng trình ta viết nh thế nào?

có giống với ngôn ngữ tự nhiên hay
không? Tất cả các ngôn ngữ có sử dụng
giống nhau hay không?
- GV: Trong toán học các em hay sử dụng
những phép toán nào?
1. Phép toán
- NNLT Pascal sử dụng một số phép toán
- HS: Suy nghĩ và trả lời.
- GV: Vậy các phép toán em hay sử dụng
có dùng đợc trong ngôn ngữ lập trình đợc
không?
- HS: Suy nghĩ và trả lời.
sau.
+ Với số nguyên:+, -, *, div (lấy phần
nguyên), mod (lấy phần d).
(GV lấy ví dụ)
+ Với số thực: +, -, *, /.
+ Với các phép toán quan hệ: <, <=, >, >=,
=, <>. Cho kết quả là một giá trị logic
(True or False).
+ Các phép toán logic: Not (phủ định), Or
(hoặc), And (và). thờng dùng để kết hợp
nhiều biểu thức quan hệ với nhau.
* Hoạt động 2: Giúp cho HS biết cách viết biểu thức số học trong PASCAL.
Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV: Trong toán học, biểu thức là gì?
- HS: Suy nghĩ và trả lời.
- GV: Nhận xét và đa ra khái niệm biểu
thức trong lập trình.
- GV: Cách viết trong toán học có giống

cách viết trong lập trình không?
- HS: Đa ra ý kiến của mình.
- GV: Giảng về một số quy tắc viết và tính
toán số học trong lập trình. Và viết lên
bảng.
- GV: Cách viết biểu thức phụ thuộc vào
cú pháp của từng NNLT.
2. Biểu thức số học.
- Là một dãy các phép toán +, -, *, /, div,
mod từ các hằng, biến kiểu số và các hàm.
- Dùng cặp dâu () để quy định trình tự tính
toán.
- Thứ tự thực hiện các phép toán:
+ Thực hiện trong ngoặc trớc, ngoài ngoặc
sau.
+ Nhân chia trớc, cộng trừ sau.
+ Giá trị của biểu thức có kiểu là kiểu của
biến hoặc hằng có miền giá trị lớn nhất
trong biểu thức.
* Hoạt động 3: Giúp HS nắm rõ cách viết và sử dụng các hàm chuẩn trong PASCAL.
Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV: Ta muốn tính x
2
thì ta viết thế nào
trong lập trình?
- HS: Suy nghĩ và trả lời.
- GV: Vậy muốn tính
x
, Sinx, Cosx,,.. ta
làm thế nào?

- HS: Suy nghĩ và trả lời.
- GV: Nhận xét để tính giá trị đó một cách
đơn giản, ngời ta xây dựng sẵn một số đơn
vị chơng trình trong các th viện chơng
trình giúp ngời lập trình tính toán nhanh
các giá trị thông dụng.
3. Hàm số học chuẩn.
- Trong các NNLT đều có th viện chứa
một số chơng trình tính giá trị những hàm
toán học thờng dùng. Các chơng trình nh
vậy đợc gọi là hàm số học chuẩn.
- Cách viết: ten hàm (Đối số)
- VD: x
2
đợc viết trong NNLT Pascal
sqrt(x).
- Kết quả của hàmphụ thuộc vào kiểu của
đối số.
- Đối sô là một hay nhiều biểu thức số học
đặt trong dấu () sau tên hàm.
- Bản thân hàm cũng có thể coi là biểu
thức số học và có thể tham gia vào biểu
thức nh toán hạng bất kì.
- Bảng một số hàm chuẩn (SGK trang 26)
* Hoạt động 4: Giới thiệu và phân tích cho HS hiểu rõ các phép toán trong PASCAL
Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV: Trong lập trình thờng phải so sánh
hai giá trị nào đó trớc khi thực hiện một
lệnh. Biểu thức đó gọi là biểu thức quan hệ
còn đợc gọi là biểu thức so sánh để so

sánh hai giá trị. Kết quả thu đợc là True
hoặc False (Logic)
4. Biểu thức quan hệ
- Cú pháp: <biểu thức 1> <phép toán quan
hệ> <Biểu thức 2>
Trong đó:
+ Biểu thức 1 và biểu thức 2 phải cùng
kiểu.
+ Kết quả của biểu thức quan hệ là True
hoặc False.
VD:
A+B>C+D
2*A>=5+B
* Hoạt động 5: Giới thiệu và phân tích cho HS hiểu rõ các phép toán trong PASCAL
Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV: Muốn so sánh nhiều điều kiện đồng
thời ta làm thế nào?
- HS: Suy nghi và trả lời.
- GV: Phép toán not đợc viết trớc biểu thức
cần phủ định. Phép toán And và Or dùng
để kết hợp nhiều biểu thức logic hoặc quan
hệ thành một biểu thức.
5. Biểu thức Logic
- Biểu thức logic đơn giản nhất là hằng
logic hoặc biến logic.
- Thờng dùng để liên kết nhiều biểu thức
quan hệ với nhau bởi các phép toán logic.
- Giá trị của biểu thức Logic là True or
False.
VD: Cho 3 số dơng a, b, c là độ dài ba

cạnh của tam giác nếu biểu thức sau đúng.
(a+b>c) and (a+c>b) and (b+c>a)
* Hoạt động 6: Giúp HS biết và vân dụng câu lênh gán trong NNLT PASCAL
Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV:
6. Câu lệnh gán
- Lệnh gán là cấu trúc cơ bản nhất của mọi
NNLT, thờng dùng để gán giá trị của một
biểu thức, một hằng vào một một biến.
- Cú pháp: <Tên biến >:=<Biểu thức>;
- Vế trái của phép gán chỉ có thể là biến.
* Tính tơng thích của các kiểu dữ liệu.
+ Nguyên tắc chung khi dùng phép gán thì
kiểu của biến và kiểu của biểu thức ở vế
phải phải giống nhau.
VD: Một biến nguyên I không thể nhận
một giá trị kí tự đợc.
I:=A; là điều không thể chấp nhận đợc.
* Ngoại lệ: Một số nguyên không thể nhận
giá trị là một số thực nhng số thực thì lại
có thể nhận một giá trị nguyên.
VD: GV tự lấy.
V. Củng cố:
- Nhắc lại một số kiến thức cơ bản: Cách biểu diễn phép toán, biểu thức và câu lệnh gán
trong lập trình.
VI. bài tập về nhà:
- Xem lại toàn bộ kiến thức SGK và chuẩn bị bài trớc khi đến trờng.