skkn một số BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI học tốt HOẠT ĐỘNG làm QUEN văn học

“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

MỤC LỤC
TT
I
1
2
3
4
5
II
1
2
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5

Nội dung
PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Đối tượng nghiên cứu
Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
PHẦN NỘI DUNG
Cơ sở lí luận
Thực trạng
Thuận lợi - khó khăn.
Thành công - hạn chế

Mặt mạnh - mặt yếu
Nguyên nhân, các yếu tố tác động
Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã

3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5

đặt ra
Giải pháp, biện pháp
Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Nội dung và cách thức thực hiện các giải pháp biện pháp
Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên

4

cứu
Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của

III
1
2

vấn đề nghiên cứu
PHẦN KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ

Kết luận
Kiến nghị

Trang
1
1
2
2
2
2
3
3
4
4
6
6
7
7
8
8
8
16
17
17
18
18
18
19

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI HỌC TỐT HOẠT ĐỘNG
LÀM QUEN VĂN HỌC”
I. Phần mở đầu:
1. Lý do chọn đề tài:
Gv : Vũ Thị Lợi

1


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

Đối với cô giáo mầm non lòng yêu nghề mến trẻ chính là điều kiện, là tiêu
chuẩn đầu tiên trong hệ thống những tiêu chuẩn mực của một người giáo viên mầm
non. Để cố gắng vượt qua mọi khó khăn vất vả trong quá trình học tập để trở thành
cô giáo mầm non và trải qua những năm công tác đầu tiên của sự nghiệp trồng
người. Trải qua quá trình học tập và công tác tôi hiểu được rằng giáo dục mầm non
không chỉ là khoa học mà còn là cả một nghệ thuật. Chính vì lý do đó mà cô giáo
mầm non phải có năng lực toàn diện, có những phẩm chất cần thiết mới hoàn thành
được nhiệm vụ cao cả mà xã hội giao phó, đó là đào tạo cho thế hệ trẻ dưới 06 tuổi
phát triển một cách toàn diện. Ngôn ngữ có vai trò rất quan trọng trong việc hình
thành nhân cách cho trẻ, là phương tiện để trẻ lĩnh hội, tiếp thu các hoạt động của
người lớn. Việc phát triển và hoàn thiện dần ngôn ngữ cho trẻ ở lứa tuổi mầm non
là một nhiệm vụ vô cùng cần thiết. Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ phụ thuộc vào
rất nhiều yếu tố: Trẻ phải có bộ máy phát âm bình thường, có môi trường sống
thoải mái, có sự chăm sóc hướng dẫn thường xuyên của người lớn mà đặc biệt là
cô giáo dùng những phương pháp có khoa học có tác dụng quan trọng đối với việc
giáo dục tình cảm đạo đức, tình cảm thẩm mỹ và hình thành ở trẻ những nét tính
cách ban đầu. Thông qua việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học chính là hình
thành ở trẻ tình cảm đạo đức ban đầu tốt đẹp. Kính yêu Bác Hồ, thật thà, lễ phép,
ngoan ngoãn với mọi người xung quanh và còn là phương tiện hình thành đạo đức

trong sáng ở trẻ, những cảm xúc thẩm mỹ, phát triển trí tưởng tượng phong phú.
Giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên cây, cỏ, lá, hoa, lòng kính trọng yêu thương gần
gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh
chị em.
Là giáo viên chủ nhiệm lớp lá 1 trường Mầm non Sơn ca thường xuyên tiếp
xúc với trẻ, hơn ai hết tôi hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý cũng như khả năng, nhu cầu
của trẻ và dựa vào những gì mà tôi đã tích lũy được trong những năm qua nên tôi
đã mạnh dạn đưa ra “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm
quen văn học”
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
Gv : Vũ Thị Lợi

2


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”
*

Mục tiêu: Giúp trẻ phát triển cả thể chất lẫn tinh thần. Giúp trẻ phát triển trí

tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Văn học là loại
hình nghệ thuật đóng vai trò trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ.
Trong quá trình dạy trẻ làm văn học tôi thấy khả năng cảm thụ văn học lớp tôi còn
nhiều hạn chế, cứng nhắc. Mặt khác tiếp cận với chương trình mầm non mới như
hiện nay đòi hỏi trong tiết học trẻ phải được trải nghiệm và hoạt động một cách
tích cực sáng tạo của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm hướng đến giúp trẻ phát triển một
cách toàn diện nhất.
*

Nhiệm vụ: Nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối

liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm. Nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn
biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ. Khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm
mỹ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú khi kể chuyện, đọc thơ.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Những biện pháp sư phạm nhằm giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
- Khuôn khổ nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt và hoạt
động làm quen văn học.
- Đối tượng khảo sát: Trẻ 5 – 6 tuổi Trường Mầm non Sơn ca
- Thời gian: Năm học 2015 – 2016
5. Phương pháp nghiên cứu:
Muốn đề tài này được thành công tôi đã sử dụng những phương pháp như:
- Phương pháp đọc sách, nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.
- Phương pháp quan sát, đàm thoại.
- Phương pháp xử lý số liệu.
- Dùng lời: Đọc chuyện, thơ, đồng dao, ca dao…
- Ghi chép quá trình phát triển của trẻ.
- Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Tài liệu tập huấn chương trình giáo
dục mầm non mới. Chương trình bồi dưỡng thường xuyên

Gv : Vũ Thị Lợi

3


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

- Phương pháp dự giờ: Tôi luôn luôn học hỏi đồng nghiệp thông qua các
buổi dự giờ, thao giảng, dự giờ chuyên đề… tìm ra các biện pháp để áp dụng phù
hợp với lớp mình.
II: Phần nội dung:
1. Cơ sở lí luận:
Văn học có tầm quan trọng rất lớn đối với con người nhất là tuổi mầm non khi
mới đến trường, đòi hỏi những nhà giáo dục phải có đạo đức, mẫu mực, có trình
độ, yêu nghề, mến trẻ. Môn làm quen văn học là hoạt động vô cùng quan trọng đối
với trẻ mầm non. Bằng những con đường cảm thụ văn học, giúp trẻ mở rộng và
củng cố hiểu biết về tự nhiên xã hội về mối quan hệ giữa người và người. Từ đó
hình thành những phẩm chất cao đẹp và những tình cảm thẩm mỹ cho trẻ.
Tạo môi trường là điều kiện để trẻ hoạt động tích cực và chủ động nhằm tiếp
nhận trọn vẹn tác phẩm: Giúp trẻ từ nhận biết đến nhận xét đánh giá và cao hơn là
nhận ra cái hay cái đẹp của tác phẩm văn học. Tạo cơ hội để trẻ thể hiện được ý
kiến của cô, của bạn để hiểu biết của trẻ phong phú hơn giúp trẻ nhận thức về bản
thân và thế giới xung quanh tốt hơn. Bằng sự nhập tâm tác phẩm văn học vừa tiếp
nhận, giáo viên cần khuyến khích sự sáng tạo của trẻ ở mọi nơi mọi lúc để những
hiểu biết về cuộc sống trẻ sẽ hòa quyện với việc cảm thụ tác phẩm văn học ở trẻ.
Làm quen với văn học cô giáo tổ chức để trẻ hứng thú bước vào hoạt động
văn học một cách tự nhiên như đọc thơ diễn cảm, kể lại chuyện sáng tạo, hóa thân
vào các nhân vật trong các vai diễn trò chơi đóng kịch… Từ đó trẻ chủ động tham
gia hoạt động tích cực sáng tạo. Dưới sự đổi mới như hiện nay. Hoạt động làm
quen văn học không phải là hoạt động độc lập, không theo một quy trình phân chia
thành nhiều tiết như trước đây, không gò theo cấu trúc trong khi tổ chức hoạt động.
Trong các hoạt động của tuổi mẫu giáo: Chơi giữ vai trò hoạt động chủ đạo, giữa
hoạt động vui chơi và hoạt động học tập chưa có ranh giới rõ ràng. Khác với người
lớn trẻ em thật sự học trong khi chơi, trẻ lĩnh hội các tri thức tiền khoa học trong
trường mầm non theo phương châm “Chơi mà học, học mà chơi”.

Gv : Vũ Thị Lợi

4


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

Từ đó tôi nhận thấy rằng bộ môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong
việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể
chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch
lạc. Các tác phẩm thơ truyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết
chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các
hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được
tính tích cực cá nhân – tự tin – độc lập – sáng tạo – hình thành tư duy – khả năng
ghi nhớ có chủ định, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ
thuật, sáng tạo.
Qua các tác phẩm văn học còn giúp trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ, thông qua
những từ ngữ, hình ảnh đẹp trong tác phẩm văn học giúp cho trẻ cảm nhận được
cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh mình.
2. Thực trạng:
2.1 Thuận lợi – khó khăn:
* Thuận lợi:
- Các cháu đi học đều và đã quen với trường lớp.
- Cố nắm vững phương pháp, yêu nghề mến trẻ, tận tình với trẻ và phụ huynh,
được trau dồi kiến thức thường xuyên tập huấn các chuyên đề mới.
- Được sự quan tâm chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường thường xuyên quan
tâm nhắc nhở, giúp đỡ về chuyên môn.
- Cô giáo cũng đã cố gắng học tập để nâng cao trình độ về chuyên môn
nghiệp vụ, nâng cao kiến thức về công nghệ thông tin để phục vụ cho chương trình
mới hiện nay của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Đa số phụ huynh nhận thức đúng đắn về sự cần thiết phải rèn luyện kỹ năng

đọc thơ, kể chuyện làm tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1.
* Khó khăn:
- Một số trẻ tuy cùng độ tuổi nhưng sự phát triển về ngôn ngữ, nhận thức
cũng như tất cả các mặt khác còn hạn chế hơn so với các bạn của mình. Trẻ đọc

Gv : Vũ Thị Lợi

5


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

thơ hay kể chuyện theo kiểu thuộc lòng, giọng đọc, kể chưa diễn cảm, chưa biết
thể hiện tình cảm khi đọc.
- Nhà trường đã cố gắng sửa sang về cơ sở vật chất tuy nhiên một số phòng
học vẫn còn chật và các phương tiện học tập còn hạn chế chưa đáp ứng được với
điều kiện của chương trình mầm non mới hiện nay.
- Một số trẻ còn chưa được phụ huynh quan tâm về việc học, việc đưa trẻ
đúng tuổi đến trường còn hạn chế vì địa bàn xung quanh trường còn nhiều người
dân lao động vất vả điều kiện còn kém, phụ huynh đa số là những người lao động
nương rẫy.
- Kết quả tham gia vào các hoạt động trong lớp một cách tích cực còn hạn
chế, chưa hứng thú vào môi trường trong lớp. Kết quả khảo sát đầu năm như sau:
STT

1

TIÊU CHÍ

- Trẻ hoạt động tích cực vào môi

CHƯA

THỈNH

THƯỜNG

CÓ

THOẢNG

XUYÊN

7/27

10/27

10/27

8/27

9/27

10/27

6/27

11/27

10/27

trường trong lớp.
2

- Kỹ năng sử dụng môi trường
trong lớp.

3

- Hứng thú tham gia hoạt động.

Từ thực trạng trên bản thân tôi luôn suy nghĩ, tìm ra những biện pháp triển
khai để trẻ được hoạt động cá nhân một cách tích cực, kiến thức của trẻ được bổ
sung và củng cố phong phú, giúp trẻ phát hiện ra nhiều mới lạ.
2.2. Thành công – hạn chế:
* Thành công:
Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã thực hành thực tế tại lớp tôi và hiệu quả
đem lại sau những lần áp dụng các biện pháp là trẻ lớp tôi rất hứng thú và phấn
khởi khi được học môn làm quen văn học. Trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, trẻ
thuộc thơ nhanh, đọc diễn cảm tốt, trẻ nhớ được nội dung truyện. Trẻ mạnh dạn
Gv : Vũ Thị Lợi

6


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

trong giao tiếp, trẻ biết lắng nghe, vận dụng và hiểu lời nói trong giao tiếp hằng
ngày, diễn đạt rõ ràng và giao tiếp có văn hóa trong cuộc sống, có một số kĩ năng
ban đầu về việc đọc và viết, lễ phép, chủ động và tự tin trong giao tiếp.

* Hạn chế:
Khi vận dụng đề tài này thì phải trải qua thực nghiệm tại lớp và muốn tiết dạy
thành công đòi hỏi phải có sự đầu tư về chuyên môn lẫn đồ dùng. Ví dụ như muốn
tiến hành một tiết kể chuyện trong đó có đóng kịch nếu muốn thu hút trẻ thì phải
làm mũ, rối, mô hình…Với nhiều chủ đề khác nhau rất khó khăn cho việc cất giữ
để sử dụng đồ dùng lâu dài vì lớp học chật chội chưa có thư viện, phòng kho…
2.3. Mặt mạnh – mặt yếu:
* Mặt mạnh:
Khi tiến hành các biện pháp nhằm giúp trẻ hứng thú hơn trong giờ học làm
quen với văn học đã giúp trẻ có khả năng cảm nhận cái hay, cái đẹp trong bài thơ,
câu chuyện và biết thể hiện nó bằng chính năng lực sư phạm của mình với giọng
đọc thơ truyền cảm đầy sáng tạo, đã tạo ra những cảm xúc cho trẻ hứng thú khi
tiếp xúc với các tác phẩm thơ truyện mẫu giáo. Các cháu hứng thú khi đọc và nắm
vững kiến thức hơn, cũng như nhớ nội dung bài lâu hơn, sâu hơn, qua đó cô giáo
đã nhận được sự nhanh nhẹn thông minh của từng cá nhân trẻ và phát huy được
thêm tính sáng tạo trẻ.
* Mặt yếu:
Chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ,
nếu có thì chủ yếu là trong tiết học. Còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt hầu
như chưa có.
Hầu hết các vở kịch còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh trí,
trang phục… làm cho hoạt động đóng kịch không thu hút được sự chú ý của trẻ.
Khả năng cảm nhận các tác phẩm thơ truyện còn hạn chế giọng đọc và cách phối
hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ,
phương pháp lồng ghép tích hợp say mê, hào hứng. Lời thoại khi dẫn chuyện còn

Gv : Vũ Thị Lợi

7

“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

dài dòng khó hiểu, còn nặng nề trong việc dẫn truyện làm cho kịch bản trở nên rời
rạc – kém hấp dẫn khi tập cho trẻ kể truyện.
2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động:
Không đủ dồ dùng dụng cụ phục vụ cho tiết dạy kể chuyện hay đóng kịch.
Đồ dùng như tranh ảnh, rối còn đơn điệu, chưa được đẹp nên không cuốn hút
trẻ trong tiết học.
Sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung
chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao.
2.5. Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra:
Ở tuổi mẫu giáo tư duy trẻ là tư duy trực quan hình tượng thường gắn với các
đặc diểm: Gắn liền với yếu tố chủ quan, đầy màu sắc và xúc cảm, sự kiềm chế bản
thân trẻ chưa cao, kinh nghiệm của trẻ còn hạn chế. Đặc biệt trẻ giàu trí tưởng
tượng thường dùng tưởng tượng để nhận thức.
Với những đặc điểm tâm lý đó đã tạo ra những tác động đến việc cảm thụ văn
học của trẻ. Cùng với quá trình phát triển lời nói ở trẻ, ở lứa tuổi này trẻ đặc biệt
thích những âm thanh và nhịp điệu của thơ ca.
Các tác phẩm văn học giúp trẻ xác lập một thái độ và những hành vi đúng đắn
với những hiện tượng của đời sống. Trẻ nhỏ bao giờ cũng tin vào điều mà nghệ sĩ
viết. Khi nghe câu chuyện, bài thơ… trẻ nhỏ thường sống bằng cuộc sống của nhân
vật các em tham gia vào tình tiết, đồng tình với cái thiện.
Trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen tác phẩm văn học các cô giáo có thể
dạy trẻ về thể loại và những đặc trưng tiêu biểu nhất, có thể giới thiệu về một số
biện pháp tu từ, dạy trẻ vận dụng những giá trị ngôn ngữ nghệ thuật vào ngôn ngữ
của bản thân. Thực chất việc cảm thụ văn học ở trẻ bao giờ cũng là sự cảm thụ
trong mối quan hệ thống nhất giữa hình thức và nội dung của tác phẩm.
3. Giải pháp, biện pháp:
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:

Nhằm giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học một cách sâu sắc và chính
xác. Không mang tính trừu tượng, khô khan. Giúp trẻ phát triển hài hòa về thể chất
Gv : Vũ Thị Lợi

8


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

lẫn tinh thần thông qua 5 mặt phát triển. Qua đó để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ
học.
Giúp trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động và gây hứng thú
giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, thuộc thơ và đọc kể diễn
cảm.
3.2. Nội dung và cách thực hiện giải pháp, biện pháp:
Từ xưa đến nay giáo viên thường chú ý đến việc tổ chức các hoạt động cho
trẻ một cách cứng nhắc và rập khuôn, chưa linh hoạt sáng tạo cũng như chưa phát
huy được tính tích cực chủ động tự giác của trẻ. Vì vậy hiệu quả giáo dục chưa
cao, kỹ năng của trẻ chưa được rèn luyện nhiều. Muốn nâng cao chất lượng và hiệu
quả chăm sóc giáo dục trẻ chúng ta có nhiều biện pháp, trong đó biện pháp tạo môi
trường hoạt động tích cực cho trẻ mang lại hiệu quả rất cao. Những lợi ích đầu tiên
đó sẽ tạo ra môi trường học tập thân thiện, gần gũi, tích cực cho trẻ. Thu hút trẻ
đến trường và nâng cao chất lượng công tác chăm sóc giáo dục. Phát triển khả
năng hợp tác giữa trẻ với trẻ và với cô giáo. Việc tạo ra một môi trường học tập tốt,
tạo cho các em sự gần gũi coi lớp học như gia đình của mình là trách nhiệm của
mỗi cô giáo chúng ta, để trẻ thấy mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui. Bộ
môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục
đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn
luyện khả năng phát âm và diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ chuyện chỉ có thể
phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả

và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa
dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân – tự tin – độc lập – sáng
tạo – hình thành tư duy – khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức
tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo.
* Biện pháp 1: Lập kế hoạch cho từng chủ đề và tổ chức hội thi “ Bé yêu văn
học”
Trước hết phải chọn nội dung phù hợp với từng chủ đề để xây dựng kế hoạch
giáo dục trẻ. Trong kho tàng văn học Việt Nam rất nhiều câu chuyện cổ tích, ca
Gv : Vũ Thị Lợi

9


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

dao dành cho thiếu nhi nó đều mang nội dung tình cảm đạo đức những bài học bổ
ích dành cho lứa tuổi mầm non. Chính vì vậy tôi đã lựa chọn đưa vào chương trình
để trẻ được tiếp cận, lồng ghép vào giáo dục đạo đức cho trẻ.
Ví dụ:
Chủ đề gia đình (Tấm cám, Tích chu, đồng dao đi cầu đi quán…)
Chủ đề động vật (Cáo thỏ và gà trống, Cóc kiện trời…)
Các câu ca dao đã đi sâu vào tâm hồn trẻ từ những bài hát ru từ khi lọt lòng
mẹ.
* Chủ điểm gia đình dạy trẻ: “Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống
nhưng chung một giàn…”
- Tổ chức ngày hội “Bé yêu văn học” nhằm giúp trẻ rèn luyện kỹ năng đọc, kể
diễn cảm, khích lệ lòng yêu thích môn học, góp phần cũng cố và hoàn thiện các kỹ
năng ở trẻ. Nó xác định kết quả giáo dục của cô và sự tập luyện của trẻ, tạo ra
không khí thi đua giữa các lớp trong khối lá.
+ Dự kiến thời gian tổ chức vào cuối tháng 12.

+ Đối tượng: Học sinh khối lá
+ Hình thức tổ chức: Đọc thơ diễn cảm, đóng kịch, rung chuông vàng…
Trong ngày hội, tất cả trẻ đều được tham gia trực tiếp vào hoạt động, thi đua một
cách tích cực, hào hứng, sôi nổi. Quá trình hoạt động tập thể và để lại cho trẻ
những cảm xúc vui tươi, phấn khởi, óc thẫm mĩ về “Những nghệ sĩ tí hon” khi biểu
diễn.
* Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, đẹp mắt:
Để hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dù thơ hay truyện.
Muốn đạt kết quả cao thì đầu tiên giáo viên phải chuẩn bị chu đáo các đồ dùng dạy
học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút được chú ý của trẻ. Trước đây giáo viên
thường sử dụng tranh minh họa làm đồ dùng chính cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học. Xong với hình thức đổi mới hiện nay, việc sử dụng tranh minh họa ít gây
được sự chú ý, tò mò cho trẻ. Vì vậy tôi đã sử dụng mô hình.

Gv : Vũ Thị Lợi

10


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

Thường xuyên nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy.
Làm, mua sắm, sưu tầm đủ đồ dùng, đồ chơi phong phú hấp dẫn với trẻ và đảm
bảo tính khoa học như: Tranh, con rối, vật thật…
Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù
hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi: “Bé yêu thơ”; câu đố, tham quan và đặc biệt
là chọn những hình ảnh thật, đẹp và những nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào
công nghệ thông tin để trẻ hòa nhập, hóa thân vào các nhân vật trong tác phẩm mà
tôi lồng ghép được. Để rồi từ chổ trẻ chăm chú xem, lắng nghe cô giới thiệu dẫn
đến trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động.

* Biện pháp 3: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học:
Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm
quen với văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học tôi đã sưu tầm các sách
văn học, các họa báo, tạp chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng
một góc “Góc thư viện” mang nội dung văn học, tại “Góc thư viện” trẻ được xem
các tranh truyện, tạp chí, họa báo. Sau đó cô kể cho trẻ nghe về nội dung câu
truyện như “Chú dê đen”, thơ “Bó hoa tặng cô” hướng dẫn trẻ tri giác các tranh
truyện, thơ từ đó trẻ dần dần khắc sâu nôi dung câu truyện bài thơ dễ dàng hơn.
* Quá trình cho trẻ làm quen với văn học:
Dựa vào 2 hình thức chính đó là:
Trong tiết học và ngoài tiết học
-Trong tiết học:
+ Cảm thụ tác phẩm nghệ thuật.
+ Tái tạo tác phẩm nghệ thuật.
+ Một phần của sự sáng tạo nghệ thuật trong ý nghĩa nhất định của nó. Giáo
viên cần tổ chức sao cho khả năng hoạt động nghệ thuật của trẻ được bộc lộ người
giáo viên phải biết duy trì hoạt động của trẻ bằng cách: Dạy trẻ kỹ năng hoạt động
với tác phẩm văn học trong tập thể bạn bè, lôi cuốn trẻ vào sinh hoạt tập thể một
cách tự nhiên.

Gv : Vũ Thị Lợi

11


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

Tập cho trẻ tập trung nghe tác phẩm. Thường xuyên tạo tình huống tạo ra sự
truyền cảm tốt nhất trong giọng đọc kể sử dụng có hiệu quả các phương tiện trực
quan…Hướng sự chú ý của trẻ vào tư tưởng cảm xúc của tác giả trong tác phẩm

giúp trẻ đồng cảm với tác giả, giáo viên cố gắng biểu lộ thái độ của mình đối với
nhân vật để trẻ nhận ra được điều đúng đắn điều tác giả muốn nói, cần thiết lập
mối quan hệ giao cảm chặt chẽ để tạo ra những phản ứng đáp lại từ trẻ. Để rồi từ
chỗ trẻ chăm chú xem, lắng nghe cô giới thiệu dẫn trẻ nắm bắt được nội dung tiết
học một cách chủ động.
Với từng bài dạy, thể loại tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính
logic, để đàm thoại với trẻ một cách sôi nổi theo phương châm: “Lấy trẻ làm trung
tâm” để phát huy trí tưởng tượng, những cảm xúc của trẻ, tính liên hệ thực tiễn,
sáng tạo phù hợp với từng nội dung của bài mà trẻ không bị áp đặt gò bó.
Cùng với từng bài dạy, tôi dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào bài
chuyển hoạt động một cách linh hoạt ví dụ như trong một tiết kể chuyện: “Chú dê
đen” vào đầu tôi cho trẻ chơi: “Tạo dáng con vật” và đố trẻ là con vật gì. Cô giới
thiệu chuyện và kể cho trẻ nghe, sau đó cô kết hợp cho trẻ tri giác bằng tranh, con
rối, từ đó trẻ dễ nhận thấy, phân tích tính cách nhân vật, biết đâu là thiện – ác, đâu
là tốt – xấu để trẻ hướng tới cái đích mà trẻ cần làm đó là biết yêu thương, giúp đỡ
như trẻ yêu “Chú dê đen” dũng cảm, nhanh trí, ghét con sói hung ác. Hay qua câu
chuyện “Cậu bé mũi dài” vào đầu tiết học cho trẻ chơi trò “Mũi, cằm, tai” hỏi trẻ
các bộ phận trên cơ thể. Sau đó kể chuyện cho trẻ nghe thông qua nhiều hình thức
như qua tranh minh họa, qua rối, qua đóng kịch… Từ đó giáo dục trẻ biết yêu quý
và bảo vệ, giữ gìn cơ thể sạch sẽ vì mỗi bộ phận trên cơ thể chúng ta đều rất cần
thiết…Qua tác phẩm văn học dạy trẻ làm những công việc nhỏ mà có lễ giáo như
lấy tăm, bưng nước mời ông bà, giúp bà khi đi học về thấy có bà già đi qua đường,
giúp cô lau bàn, ghế…
Với tiết dạy thơ: “Hoa mào gà” đầu tiên cô cho trẻ chơi trò chơi “Gieo hạt”.
Bác nông dân vừa trồng vườn hoa rất đẹp mời lớp mình đến thăm quan, nào chúng
mình cùng đi. Các cháu vừa đi vừa làm bác nông dân cuốc đất. Các cháu thấy vườn
Gv : Vũ Thị Lợi

12

“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

hoa như thế nào? Khi cho trẻ thăm quan vườn hoa giúp trẻ nhận biết được các loại
hoa, cách chăm sóc hoa, ích lợi của hoa. Trẻ vừa được thăm quan vừa được nghe
cô đọc thơ làm cho trẻ thích thú.
Cô giáo khi dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện giọng cô phải chuẩn xác, diễn đạt trôi
chảy phù hợp với từng bài, cô phát âm không ngọng. Khi dạy trẻ đọc thơ cô chú ý
nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng, đọc sai để sửa cho trẻ khi cô đọc lại để
cho trẻ đọc nhiều lần và động viên trẻ “Con đọc gần giỏi rồi”. Thi đua giữa các tổ
với nhau để phát hiện tổ nào đọc tốt hơn để dẫn đến nhiều trẻ đọc tốt.
Dạy trẻ nói đủ câu, cô nói trước và cho trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ
khác giúp đỡ bạn. Khi đọc một bài thơ hay kể chuyện một câu chuyện để chuẩn bị
dạy cho trẻ cô phải hiểu được nội dung, xác định được thể loại thơ chuyện, xác
định nhịp đọc, xác định rõ mục đích yêu cầu của tác phẩm và phải thuộc tác phẩm.
Bên cạnh đó tôi phải chú ý đến giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng điệu ngữ của
từng nhân vật trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với diễn biến
câu chuyện thì mới thu hút được sự chú ý trẻ. Giọng đọc, giọng kể của cô nhịp
nhàng, đúng nhịp điệu sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung bài thơ, câu chuyện
và khả năng cảm thụ văn học của trẻ qua giọng đọc, giọng kể của mình. Mặt khác,
cần phải hiểu được tác giả sử dụng nghệ thuật gì? (So sánh, cách nhân hóa…) biết
được bài thơ nhắn gửi điều gì?
Để hỗ trợ trẻ vào vai, tôi xem lại tranh minh họa. Tôi làm mẫu cho trẻ bắt
chước hoặc trẻ khá lên thể hiện cho trẻ yếu quan sát. Tôi động viên trẻ tự nhận xét
bạn và mình và khích lệ những cố gắng của trẻ. Tôi dạy trẻ phối hợp trong vỡ diễn,
sắp xếp đội hình, chuyển cảnh… Để vở kịch được tiếp nối liền mạch. Tôi cho trẻ
luyện tập trong các thời điểm thích hợp, cũng có thể cho trẻ xem vở kịch để củng
cố và làm cho trẻ say mê thêm cách diễn.
Chú ý từng cá nhân phải đươc đọc thì giọng đọc cần thiết của trẻ qua đọc sẽ
được rèn luyện kiểm tra cụ thể. Việc dạy bất cứ một loại hình nghệ thuật nào đó

trong đó có việc đọc diễn cảm cũng đòi hỏi tôi phải thường xuyên chú ý đến việc
học tập của từng cá nhân. Mặc dù các em trong lớp đều học nhưng chỉ khi từng cá
Gv : Vũ Thị Lợi

13


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

nhân đọc toàn bộ tác phẩm hay một đoạn thì giọng nói, phong cách cần thiết của
một người đọc diễn cảm mới được rèn luyện và mới được kiểm tra một cách thật
sự. Nếu nắm vững đặc điểm cá nhân của các em, biết được trình độ đọc diễn của
các em thì dựa vào chất lượng đọc của các em mà xác định được mức độ hiểu biết
của các em về tác phẩm đó. Sự thể hiện giọng điệu, ngữ điệu, dấu ngắt câu điệu bộ
và cử chỉ của mỗi em có thể cho chúng ta đánh giá sự hiểu biết sâu sắc của em về
tác phẩm đó hơn là những câu trả lời.
Cần phát triển hứng thú, năng lực của mỗi cá nhân và đọc cá nhân là một hình
thức của giờ học đọc, trong đó có tính đến đặc điểm khả năng của từng em. Việc
đọc của từng cá nhân đặc biệt quan trọng, nhờ đó tôi có thể tác động đến từng cá
nhân…Sau đó tôi đọc lại bài thơ thật diễn cảm, nghệ thuật để gợi cảm xúc thẩm
mĩ, hướng trẻ vào ghi nhớ, học thuộc lòng và đọc lại diễn cảm.
Tổ chức cho trẻ đọc thuộc bài thơ theo tổ, nhóm, từng cá nhân mà trẻ bắt đầu
thuộc một cách diễn cảm và cho trẻ nhận xét, đánh giá (về sự chính xác, lưu loát,
diễn cảm, điệu bộ…). Quá trình nghe bạn đọc, nhận xét bạn đọc, chính là lúc củng
cố việc đọc của mình. Tôi khích lệ trẻ thi đua đọc trước lớp một cách tự tin và
ngày càng hay hơn: “cháu thấy bạn đọc bài thơ đã hay chưa? Vì sao? Cháu có thể
đọc hay hơn bạn được không, cháu đọc cho cả lớp cùng nghe nào? Cô thấy bạn đọc
rất hay rồi đấy, lại sáng tạo nữa…” (Tôi thể hiện lại, nhấn vào biểu cảm, chỉ ra sự
sáng tạo trong việc thể hiện nghệ thuật của trẻ).
Thông qua việc tự học tự bồi dưỡng kiến thức văn hoc, giúp tôi hiểu rõ và

truyền cảm tác phẩm văn học đến trẻ có hiệu quả hơn. Hoặc cuối tiết học có bài
thơ nào đã phổ nhạc tôi sẽ hát cho trẻ nghe còn nếu chưa phổ nhạc tôi sẽ ngâm thơ
cho trẻ nghe để trẻ dễ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong bài thơ đó.
+ Ngoài tiết học:
Giáo viên cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi lên lớp phân tích kỹ nội dung tư
tưởng của tác phẩm, tính cách nhân vật, xác định đúng các nhiệm vụ giáo dục, tìm
tòi các hình thức tổ chức hoạt động thích hợp. Ví dụ: Truyện “Cáo, thỏ và gà

Gv : Vũ Thị Lợi

14


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

trống” tập cho trẻ thể hiện lời thoại theo vai… Việc cho trẻ làm quen văn học có
thể tiến hành mọi lúc mọi nơi khi đi dạo, khi thăm quan… Chẳng hạn như:
Vào những giờ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ quan sát hoa hồng lồng vào
cho trẻ đọc bài thơ “Cây hồng”. Vào mùa hè cho trẻ quan sát bầu trời. Cô có thể
cho trẻ đọc bài thơ “ông mặt trời”, “Nắng mùa hè”
Giờ hoạt động vui chơi tôi sẽ cho một số trẻ về góc xem tranh truyện, cho trẻ
đọc thơ kết hợp từ và hình ảnh…
Trong lúc chờ bàn ăn tôi có thể cho trẻ ôn lại hoặc làm quen một số bài thơ đã
học, tôi sưu tầm một số bài thơ ngoài chương trình đưa vào cho trẻ đọc nhằm giáo
dục về ăn uống để lồng vào cho trẻ.
Như vậy, bằng cách tổ chức hoạt động một cách linh hoạt khéo léo tôi đã giúp
cho trẻ sống trong môi trường văn học.
* Biện pháp 4: Cho trẻ làm quen văn học thông qua môn học khác:
Ví dụ: Môn MTXQ: Tìm hiểu về “Một số loại rau” tôi lồng vào cho trẻ đọc
bài thơ “Họ nhà rau”, “Cây cải nhỏ”, “Bắp cải xanh”

Tìm hiểu một số con vật sống trong gia đình có hai chân, hai cánh, có mỏ,
lồng vào cho trẻ bài thơ “Con gà”, “Gà nở”
Nhân dịp 8/3 tôi cho trẻ đọc một số bài thơ, câu chuyện có ý nghĩa về bà, mẹ,
cô giáo, chị như bài thơ “Quà 8/3”, “Cô và mẹ”…
Ví dụ: Môn thể dục: Khi chơi trò chơi tôi cho trẻ đọc các bài thơ đồng dao
hoặc ca dao sao cho nhịp điệu nhanh, dí dỏm giúp trẻ thực hiện tốt các động tác
của bài thể dục. Như vậy, việc cho trẻ làm quen với văn học thông qua các môn
học khác giúp trẻ cảm nhận được tác phẩm văn học một cách sâu sắc hơn.
* Biện pháp 5: Trò chuyện với trẻ ở mọi lúc mọi nơi:
- Trong giờ đón và trả trẻ: Dán các bài thơ, câu chuyện dự định kể vào ngày
mai ở góc tuyên truyền để phụ huynh theo dõi và cho trẻ làm quen dần khi ở nhà.
Trao đổi với phụ huynh về bài thơ, câu chuyện trẻ vừa được học để phụ huynh về
nhà đọc thơ hay kể lại chuyện cho trẻ nghe.

Gv : Vũ Thị Lợi

15


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

- Hoạt động ngoài trời: Khi trẻ ra sân cô tranh thủ cho trẻ tự kể chuyện sáng
tạo qua hình vẽ ở các mảng tường của trường. Ngoài ra cô có thể cho trẻ vẽ lại
nhân vật trẻ thích trong truyện đã học bằng phấn theo sáng tạo của trẻ.
- Hoạt động góc: + Ở góc học tập: Trẻ cùng chơi với cô bằng cách gắn tranh
rời hoặc trẻ có thể chỉ vào các tranh gắn trên tường và kể cho bạn nghe hoặc cho
trẻ sắp xếp những tranh rời và tự kể sáng tạo.
+ Ở góc thư viện cô chuẩn bị các loại truyện tranh với nội dung và hình thức
phong phú theo chủ đề cho trẻ xem. Ngoài ra, cô có thể sưu tầm một số truyện
tranh mới cho trẻ xem.

+ Ở góc nghệ thuật: Cô cùng trẻ làm mũ, làm rối, làm các đồ chơi, nhân vật,
con vật trong câu chuyện hoặc một số trang phục bằng các nguyên vật liêu đơn
giản để đóng kịch, cô hướng dẫn cho trẻ làm các quyển truyện tranh theo chủ điểm,
cắt những nhân vật trong họa báo thành tranh cho trẻ kể chuyện sáng tạo hoặc cho
trẻ vẽ, tô màu những truyện cổ tích đã học trong chủ đề.
+ Ở góc vi tính: Sử dụng và ứng dụng các ý tưởng trò chơi từ chương trình
Kidsmart vào các hoạt động giúp trẻ thêm hứng thú.
- Trong giờ ăn: Tôi trò chuyện với trẻ về các món ăn. Hôm nay chúng ta ăn
món gì? Có ngon không? Bạn Lan có thích ăn không? Và tập cho trẻ thói quen mời
cô và các bạn trước khi ăn thông qua bài thơ “mời bạn ăn”
- Trong giờ ngủ: Trước khi đi ngủ tôi cho trẻ đọc bài thơ “Giờ đi ngủ” và nói
lời chúc “Chúc bạn ngủ ngon”…
- Hoạt động chiều: Bên cạnh việc cho trẻ làm quen bài thơ, câu chuyện mới sẽ
học, cô có thể cho trẻ ôn lại bài thơ, câu chuyện đã học dưới hình thức đóng kịch.
Cô tập cho trẻ nhập vai, hóa trang đơn giản. Cô hoặc trẻ giỏi sẽ dẫn chuyện cho
bạn đóng kịch. Đây là hoạt động thường gây hứng thú cho trẻ nhất. Nếu trẻ thực
hiện chưa đạt, cô tập cho trẻ bắt chước giọng điệu và tính cách nhân vật đó. Ngoài
ra cô có thể giới thiệu một số bài thơ, câu chuyện ngoài chương trình phù hợp với
lứa tuổi của trẻ, mở rộng thêm hiểu biết của trẻ.

Gv : Vũ Thị Lợi

16


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

- Nêu gương cuối ngày: Cho trẻ đọc bài thơ “Bé ngoan bé được cắm cờ” và
cho các bạn nhận xét về bạn của mình.
* Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh:

Công tác phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường là một vấn đề rất quan
trọng, nó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Vì thế tôi thường
xuyên trao đổi với phụ huynh giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của bộ
môn làm quen văn học từ đó đưa ra biện pháp cụ thể. Ở bản tuyên truyền trước lớp
tôi thường dán những nội dung trong tuần sẽ học để phụ huynh tiện theo dõi để
cùng phối hợp với cô trong việc giáo dục trẻ. Tôi thường xuyên dán nội dung câu
chuyện, bài hat, bài thơ để phụ huynh biết và về nhà kể, đọc, hát cho trẻ nghe hoặc
khi trẻ đọc, hát thì phụ huynh biết sai ở chổ nào để sửa kịp thời cho trẻ. Khi đón và
trẻ tôi cũng thường trao đổi về tình hình sức khỏe, học tập của trẻ. Đặc biệt là
những trẻ khả năng ngôn ngữ còn yếu tôi nhắc nhở phụ huynh về nhà chú ý sửa,
thường xuyên trò chuyện để trẻ với trẻ, khuyến khích trẻ kể chuyện, đọc thơ để
ngôn ngữ trẻ phát triển tốt hơn. Trên các tiết học tôi thường chú ý đến những cái
sai của trẻ để rồi tìm cách gặp phụ huynh trao đổi, động viên phụ huynh giúp đỡ
thêm cho trẻ lúc về nhà. Đối với trẻ tiếp thu bài tốt, đọc thơ kể chuyện hay, diễn
cảm tốt tôi cũng gặp phụ huynh để về nhà bố mẹ động viên khen ngợi kịp thời vận
động phụ huynh ủng hộ thêm tranh, lịch, sách báo cũ hoặc truyện thiếu nhi để thực
hiện góc thư viện cho trẻ. Hỗ trợ thêm nguyên vật liệu như: giấy bìa, hộp sữa,
giấy… Để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học.
3.3. Điều kiện để thực hiện các giải pháp, biện pháp:
Giáo viên phải có lượng kiến thức phong phú, biết cách xử lý tình huống tốt,
cần tạo cho trẻ môi trường hoạt động đa dạng, đồ dùng phong phú. Và để thực hiện
các giải pháp, biện pháp cần phải đảm bảo tính chính xác, khoa học, cấu trúc logic,
hợp lý, chặt chẽ, phải đảm bảo được phương pháp nghiên cứu phù hợp đối với đối
tượng nghiên cứu.
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:

Gv : Vũ Thị Lợi

17

“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

Khi giáo viên thực hiện các giải pháp, biện pháp cần phải chú ý đến những
trình tự nhất định, phải bắt đầu từ đâu và kết thúc từ đâu, và các giải pháp, biện
pháp khi thực hiện đề tài phải có mối quan hệ mật thiết với nhau, biện pháp này sẽ
hỗ trợ biện pháp kia nhằm hòa quyện các nội dung lại với nhau để đi đến một thể
thống nhất là tìm ra các giải pháp tối ưu nhất nhưng vẫn đảm bảo được tính chính
xác, khoa học và logic giữa giải pháp và biện pháp.
3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu:
Sau một thời gian thực hiện, là một giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi rất phấn
khởi khi kết quả đạt được rất cao:
* Đối với trẻ: Đa số trẻ hứng thú tham gia hoạt động làm quen văn học, ngôn
ngữ của trẻ trở nên mạch hơn so với những năm trước đây. Trẻ biết cảm thụ được
cái hay cái đẹp trong cuộc sống có thái độ đúng mức với cái thiện, cái ác, biết yêu
quê hương, đất nước, ông bà cha mẹ, yêu quý thầy cô, bạn bè…Trẻ thể hiện giọng
nói và tính cách nhân vật trong truyện qua giọng kể của mình, có khả năng kể
chuyện sáng tạo. Qua các tiết học trẻ rất hứng thú tham gia các hoạt động học tập,
ngôn ngữ của trẻ trở nên mạch lạc hơn so với trước đây.
Kết quả

Số lượng trẻ

- Đọc diễn cảm
- Thuộc nhiều, nhanh
- Phát triển ngôn ngữ,

Khi chưa áp dụng

Sau khi áp dụng

hình thức đổi mới

hình thức đổi mới

27
27
27

50% - 60%
70% - 75%
65% - 70%

70% - 80%
85% - 90%
80% - 90%

27

70% - 75%

85% - 90%

diễn đạt tốt
- Hiểu nội dung, trả lời
đàm thoại.

* Đối với giáo viên: Dưới hình thức “Học mà chơi – chơi mà học” giáo viên
cảm thấy nhẹ nhàng hơn, trẻ vui thích hoạt động cùng cô và khả năng đọc diễn
cảm của cô được nâng cao rõ rệt. Tôi đã vững vàng hơn khi cho trẻ 5 – 6 tuổi làm

quen văn học, linh hoạt hơn trong việc giảng dạy, đúc rút được nhiều kinh nghiệm
hơn cho bản thân.
Gv : Vũ Thị Lợi

18


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

* Đối với phụ huynh: Phụ huynh càng tin tưởng, chăm lo hơn đến phương
pháp giáo dục trẻ, có ý thức trong việc cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thêm ở
nhà, sẵn sàng sưu tầm vật liệu đóng góp cho lớp…Giữa phụ huynh và giáo viên có
sự hợp tác tích cực.
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu:
- Qua quá trình thực hiện đề tài và áp dụng một số biện pháp, giải pháp cho
trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học đã cho thấy:
+ Trẻ lớp tôi thông minh sáng tạo hơn khi học các tiết văn học.
+ Trẻ thích được đóng kịch.
+ Trẻ thích được đọc thơ, kể chuyện.
+ Trẻ ghi nhớ thuộc thơ truyện lâu hơn.
+ Trẻ có khả năng tự sáng tạo và thể hiện tính cách, nhập vai một cách linh
hoạt.
+ Biết kể chuyện sáng tạo, kể theo trí tưởng tượng phong phú và đa dạng hơn.
III. Phần kết luận, kiến nghị:
1. Kết luận:
Làm quen tác phẩm văn học là một hoạt động quen thuộc trong trường mầm
non. Hoạt động này dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ
thuật phong phú trong tác phẩm văn học, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối
với văn học, có ấn tượng về cái hay, cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận

đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như đọc thơ, kể chuyện,
chơi trò chơi đóng kịch và cao hơn nữa là trẻ có thể sáng tạo ra những câu chuyện
theo trí tưởng tượng của mình, góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân
cách trẻ.
Cho trẻ làm quen với một số lượng tác phẩm văn học đáng kể nhận biết được
sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ, truyện, phân biệt được
hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm như: Thơ,
Truyện, nhân vật, hình ảnh. Nhận biết các mối quan hệ giữa hoàn cảnh, trạng thái
Gv : Vũ Thị Lợi

19


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

tình huống và nhân vật. Giữa lời kể lời thuật, lời bạch chữ tình và ngôn ngữ nhân
vật. Giữa không khí âm sắc giọng điệu của tác phẩm văn học. Qua tác phẩm văn
học trẻ quen dần tính chất nhiều nghĩa và tinh luyện của ngôn ngữ văn học dần dần
tiến tới hiểu được nghĩa thực đến nghĩa bóng, từ nghĩa văn cảnh đến ý tưởng nhà
văn muốn truyền đạt.
Việc làm quen văn học cho trẻ ngay từ tuổi mầm non là một số cơ sở để trẻ
hình thành và phát triển nhân cách con người. Đối với trẻ thơ một trong những
nhiệm vụ cơ bản của việc giáo dục nhân cách cho trẻ là hình thành ở trẻ tình yêu
thiên nhiên, yêu cuộc sống con người, qua đó trẻ biết kính yêu ông bà, cha mẹ, anh
chị tình cảm thương yêu quan tâm tới bạn bè em nhỏ, luôn có thái độ bảo vệ chăm
sóc vật nuôi cây trồng…
Trên đây là một số kinh nghiệm giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học mà tôi
đã rút ra được trong quá trình dạy học giúp trẻ phát triển toàn diện 5 mặt. Rất
mong được sự góp ý của cấp trên và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến ngày càng
tốt hơn.

2. Kiến nghị:
Là những giáo viên trực tiếp giảng dạy ở những nơi có hoàn cảnh khó khăn,
một số phụ huynh chưa quan tâm đến tình hình học tập của các cháu. Để trẻ tiếp
thu văn học ngày càng tốt hơn, hứng thú hơn nữa. Rất mong muốn lãnh đạo cấp
trên quan tâm nhiều hơn nữa trong việc bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng cho môn
văn học nói riêng để trẻ có thêm nhiều đồ dùng để phục vụ cho tiết dạy.
Bản thân giáo viên chúng tôi sẽ luôn cố gắng và cố gắng hơn nữa làm thêm đồ
dùng đồ chơi, tạo ra môi trường hoạt động cho trẻ ngày càng tốt hơn để trẻ tiếp thu
bài được tốt hơn.
Dray sáp ngày 12 tháng 01 năm 2016
Người viết
Vũ Thị Lợi

Gv : Vũ Thị Lợi

20


“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

NHẬN XÉT HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

TÀI LIỆU THAM KHẢO
ST
T
1

Tên tài liệu

Tác giả

Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen

2
3

với tác phẩm văn học.
Phương pháp dạy trẻ học nói như thế nào
Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ

4

5 - 6 tuổi.
Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ

Gv : Vũ Thị Lợi

21

Nhiều tác giả NXBGD

“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học”

5

qua bộ môn LQVH.
Dạy học tác phẩm văn học dành cho thiếu

6
7

nhi
Qua các trang mạng internet
Bồi dưỡng thường xuyên

Gv : Vũ Thị Lợi

22

Hoàng Văn Cần
(NXBGD)