Nghiên cứu ứng dụng và đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi đặt catheter ổ bụng để lọc màng bụng trong điều trị suy thận mạn giai đoạn cuối (FULL TEXT)

1

T VẤ

Ề

( TMGĐC)
T
M
ế

,1%

BTMGDC

[1] T

ế

TMGĐC [2],

Đ

[3].
ế

(BN)

[4 T
í

,

,

,
V [5

ế

,

ế
ơ

,

ơ
é

ế

ế

ọ

V

T

ế

ò

ọ

M

ọ

ế
,

32% [7],
M

[6],

,C

ế 50% [8],

n nay là 81% [9]. T
ế

V
ọ

ế

C íM

,

ọ

ẽ

,
é
ế khác

,
ơ

và
é
ọ

ọ
ẩ

[11].
(PTNS)

[10]. Đ
ọ


2

ế

các trung tâm

ơ

ế

,

, ò

ơ
T

ò
ế

ơ

ế

PTNS

C

ế

[11],[12],[13]

y

ế
T

V

ơ

V

ế

[14],[15],[16]

PTNS và PTM [17],[18]

ế

o cho phép
ơ

ế

ơ

ơ
,

ế

ế
PTM,

ế

ế

ế

ò
PTNS

khi mà PTM
ế

PTNS

ò

ế

ơ
ế

?
V

:
i soi

trong

1. Nhận xét một số đặc điểm kỹ thuật của ph u thuật nội soi đặt catheter
ng để lọc màng

ng trong điều trị suy thận mạn giai đoạn cuối tại

khoa ngoại t ng hợp Bệnh viện Bạch Mai
2. Đánh giá kết quả của phương pháp ph u thuật nội soi đặt catheter
ng để lọc màng

ng trong điều trị suy thận mạn giai đoạn cuối có so

sánh với kết quả của phương pháp ph u thuật mở.


3

Chƣơng 1
TỔ

QU

1.1. Bệnh thận mạn và suy thận mạn giai đoạn cuối
1.1.1. Chẩn đoán ệnh thận mạn và suy thận mạn giai đoạn cuối
ọ

M

(

G -2012) (Kidney disease
ẩ

improving global outcomes)

ẩ
í

u [19]:
é
C

ẩ

ẩ

í

-C

:

ơ

é

,[

mmol

(

)
C

(

C

]).

ọ

ế
ẩ

C
-G

é
ọ

ế

2

,

(MLCT)

ế

ơ
M CT

(
ế

C

í

M CT tính
C

+
M

ọ

:

-Gault
í

140  A  W   k
Pcre

V)

4

T

í

W C

í
, ,
ế

Pcre
ế

í
í

M

( )

ọ

M

í

(m2)

ọ

í

)-1,154

ế
,

( ế

í

C
ế

,

ọ

)-0,329 x (0,993) , ế

ế
ọ

í

,

)-0,411 x (0,993)

, ế

(
í

ọ
ế

í

,

)-1,209 x (0,993)

ế

ơ

,

)-1,209 x (0,993)

ế

ế

ọ

T

M CT

í

M

-G

V
ế

ế

ế
é

,

í
ế

(

ế
ế

)-0,203

ế

(

(T

)

+

(

)

/1,73 m2

í

)

ơ

1/2

)

(M

(

C

í

2

MLCT

T

(

,

+C

N

μ

í h da

[C

,

( ế

í

ế

ò

é

[20].
MLCT

M
í
[3].

é


5

1.1.2. Các giai đoạn của ệnh thận mạn:
M

ọ

ọ

í

[19]:

Bảng 1.1. Giai đoạn ệnh thận mạn tính theo mức lọc cầu thận

Giai

MLCT

Biểu hiện

đoạn
T

Chỉ định điều trị

(ml/phút/1,73m2)
C ẩ

ơ

ế

ọ

1

,

ế

ơ

,
ế

T

ơ
ẹ

2

ế

làm
ọ

60 – 89

ơ,

ế
ế

3
4
5

G

ọ

C ẩ

30 – 59

G

ọ

C

15 – 29

ọ
S

ế
ẩ

ơ
ế
ế( ế

<15

)

1.1.3. Các iến chứng của ệnh thận mạn giai đoạn cuối
-T ế

í
,

ế

T

ế

ế

ế
,

[21] T ế
í
ò

ế

ế

í

ơ

) T
-C

(

ế

ế

TMGĐC

:C

TMGĐC
ế

.

ơ

[21].
ơ


6

ế

+

ế

ẽ

TMGĐC T

ơ

ế

.
S

+
C ẩ

ơ
ế

,

ế

.

+
V
ơ

ế

ế

ẹ

C ẩ

.
+V

ẩ
ẽ

ẩ

S
ế
,

+
T

ọ
2

,

-

,

V

MLCT
ò

ơ

ế

-C

ế

-C

ế

.
,

:

ế

+V

, BN
ỏ

,

ế

ò

+

BN

TMGĐC

,

BN

,

,
-C

ế

,

T
T

:
u sulfat,phosphat, acid uric..

ẽ

,
T

7

ế

T
í

ẩ

é

.

1.1.4. Các phương pháp điều trị thay thế thận
V
ế

ế
ơ

ơ

, ọ

é

ơ

TMGĐC

1.1.4.1. Phương pháp thận nhân tạo
-C
ọ

ế

V

Đ

ò

ơ

ơ

ọ
í

ơ

ế

ẩ

ọ ,

ế

,

ơ
ỳ

Các BN

ẽ

V
là

.

-T
ọ ,

í

ơ

BN
ọ

ơ
ơ

ơ

ơ

,
é

ò

C

ọ

,

,

,

ẽ

ế

ọ
ế

í

ọ

ọ ,
-Đ

S

ọ ,
ọ

TMGĐC

ọ
ế

ơ ọ


8

1.1.4.2. Ghép thận
-G é

ơ
Đ

TMGĐC

ơ

,

ơ

ọ

-T

ò

ế

é

é

.

V

é

ế

ế

é

Đế
é
,

ế

C

V

ế

ơ

T

ế

é

é

V
é T

- Có
é

ế

í

é
1.2

Đ

ế
ơ

é

ơ

ơ

ế

.

ọc màng ụng

1.2.1. hái niệm lọc màng

ng

ọ

ơ

ca

ọ
L

é

,

ơ

,

ọ

ẽ

ỏ

í
1.2.2. ơ lược giải ph u và sinh l của ph c mạc
nh ngh

1.2.2.1

ph

ạ

ò

ọ

,
(

ọ
)

í

9

í

ế
ơ

é

,

,

,

ọ ế
ế

í

ơ
cm2,

ơ

,

ế

í

ọ

1.2.2.2. á th nh ph n

2

í

.D

ơ

ph

í

ọ
2

,

Bao

ơ

[22

[10],[23].

ạ
,

- Mạ n i:
ỏ M

(MNL)

ế

,
é

ơ

MNL

í

,

í
ơ
ọ

[24],[25].

Gan

Đ

Túi cùng Douglas

M

Hình 1.1. Mạ n i lớn [25]


10

-

â

h ng

ế

ế
,
ế

ơ
ò ,

Đ

ơ

(

)
[26],[27].

- Mạ tr o:
ế

,

,

M
[22].

1.2.2.3. Ph

ạ

hung hậu

-M
ế í
ế

sang
(
(

í
í
C

)

ế

)

ế

ế

ế

ế

ế

,

,

ẹ

ẹ

ế

ế
ế

ò

ế

[28].
í

,

S

ế
[29].

1.2.2.4. Phân hu

ng

ọ
,

M
ế


11

5 khu:

í

ng ngang (

í

),

(
é

ò

)

ọ

C
,

,
ơ
[29].

M

é
é

ò

ọ

ỏ

ế

ọ
ò
M

Khoang phía

T

ọ

[23].

ỏ
ỏ

M

ngang

í

M

ngang

T u
khung

tràng ngang bên trái
M
sigma

Hình 1.2. á
1.2.2.5.

ho ng

u tạo

ph

ng v sự di hu ển

d h trong

ng [25]

ạ
,

ế,

ế

ế
ế

-

[30].

,
T

ơ

ò
ò


12

1.2.2.6. inh l

ph

ạ
,

ế

í
ế

ơ

[31

ò
-M

í

í

í

,

ò

,
ế
ò

ò

ọ

M

ế

[22].
é

-

ế

,

ọ

ò

,

é

C

ọ

ọ
ế

[30 C
ỏ

ọ

í

ế

ọ [32]:
ỏ

,

-40nm

C
í

ò

)

C

ọ

ỏ

Hình 1.3. á loại lỗ lọ
í

M
(

ph

ạ [32]

,

.

ỏ
creatinin, Na+, Cl-.
ỏ

í

í

,

é
,

ỏ
é

,
.


13

T

ỏ

í

[33].
+S

ọ

ẩ
ẩ

S

ọ ,
+

, Cl-

ế

ọ

ơ

ơ

ế

1.2.2.7. ánh giá hứ năng lọ
Đ

ơ

ph

ơ

ọ [34].
ạ

ọ
é
(

T

T) [35]. V

giá này thì v

,

cao, trun

o ẽ
(

)

ò

[31],[32],[33
é
ơ (ọ
ế

ơ
)

í

ơ [33],[34].

T

iờ /h

Nhanh
Nhanh trung bình
C
C

Hình 1.4. Kết quả PET [31]

iờ /h

14

1.2.3. ịch s phát triển lọc màng

ng

Trên thế giới [36]
GW

-

Đ

-

í

Ernest Henry Starling và Alfred Herbert
ỏ

Tubby

G

,

G

ế

í

í

BN

ẽ

C

-T

ế

M
ọ

ơ
ế
ò

LMB

ế

ơ

T

-

ọ

M

ế

ế

ế

LMB
-C

, LMB

ọ
ế

BN
,

(LMB)
ế

T

,M

Đ

T

ế
ọ ,

C

õ BN.

,
ế

LMB
,

,

,

ọ


15

i tN
C

ế

ế

LMB

M

í

V
M

LMB
í

ế

C

T

ế

C íM

ẵ

Q
í

LMB cho BN
,

ò

-Đ

é

í

ế

LMB
C íM

-2005
T

BN
M

T

V
ế

1.2.4. Các chỉ định của lọc màng
í

- Suy

í

[17].

ng [9], [10]
,

BN

mmol/l
: M CT

-

,

-C
í ,
+ Các BN

é

+ Các BN

ế ,

Tẻ

,

ỏ

+ Các BN

ế

1.2.5. Các chống chỉ định lọc màng

ng [9], [10]

-C
V

í
ọ

+T

2


16

-C

ơ
,
T

,

C

,
,

:

,

é

,

ơ

,

+P
1.2.6. Các phương pháp lọc màng
C

ơ

- Lọ

ng

í :

ng

ng á h quãng (

)

ọ
[32].
ọ

(
)

, ò

ọ
- Lọ

(T

ng

T

).

ng liên t [35]

ọ

(C

C

)

ọ

,

í
ọ

,

(CC

C

) Đ
ò

ọ

(automated peritoneal dialysis).
1.2.7. Các loại ống (Catheter) đặt vào

ng để lọc màng

ng

C
,

ò

,

C
,

kh
T
ế

ế

C


17

,

ơ

,

ọ C
í

, ẻ

40 cm ế

, mm,

,

v
Xquang [37],[38].

- Tenckhoff catheter
í

-C
,
ế

í

, mm (

)

Đ

í

,

ỏ
C heter có

(

)

ò

,

M
.
- Oreopoulos-Zellerman (toronto western) Tenckhoff cathe
kế

ng silicon g

t trong

tránh m c n i l n qu n gây t

Tenckhoff catheter
cong

th

b ng c a catheter
t trong ti u
ơ

khung không b di chuy n,

Tenckhoff catheter

c thiết

Oreopoulos-Zellerman catheter

Curl cath catheter

Hình 1.5. á loại

th t r [38]

Swan neck catheter


18

-S
ế

ế

ế

(

)

có tác
ế
- T-fluted catheter Đ

[38].
ế

T
[39].
1.2.8. Dịch lọc màng

ng [33]

ọ G

-

,
-

ọ

-

ọ

ế
, ,

,

ẩ

,

.
ẩ

.

.
M

ọ

.

Đ

ơ

1.2.9. T i và hệ thống ống d n dịch lọc
T

LMB
BN

c
ẩ

Các

Ý

Y
ẩ

ọ [36

(
Y

ọ
này

ọ )
ọ

ẩ

ẽ

ọ

S
í

ọ
VPM [33].

ọ
Y

Y


19

ọ

tenckhoff Khoang
catheter

T

Hình 1.6. H th ng t i đôi đư d h lọ v o v r
1.2.10. Các phương pháp đặt catheter vào

ho ng

ng [31]

ng để lọc màng

ơ

ng
ọ

ọ

S

ọ

ơ

ế

ơ
ơ

[9], [11],[13]

ế

ơ

ọ
ơ

1.2.10.1. Phương pháp đ t

í

th t r

ọ

qu d v o

ng

ơ
õ
T

S

ế

ơ

ơ

ơ

í
Z

[40]

T

ế

ơ


20

ơ

nên

[41]
T

catheter qua da cho 108 ca

ỏ

catheter
ơ

. Varugheses [42

ơ
ế

sau 10

ơ

kinh phí

.

1.2.10.2. Phương pháp

đ t

th t r
,

í
,

ế

,

ơ

ỏ

ò

,

ò

,

,

ò

,

M

LMB

S

G
M

LMB
ế

LMB th

làm

T

í

n [9]
(

[43]
(

)

)

ơ
S

catheter

Đ

ò
ơ,

[44]

quanh catheter. 114 BN
ò

,
ẻ
[45] T

ế
2006

ơ
ơ ọ

[9]. T

ơ

Y

[46]


21

ọ

ế

T

ế

,

é

ế
ọ

M

ẽ

[47].
ế

2014 [48
ơ ọ

ế

,

,

ế

,

ơ ọ
.

1.2.10.3.

t

th t r qu d dưới sự hướng d n

,

n hu nh qu ng

, ơ
ọ

Đ
,

ỳ

[37
, ơ

í

,

M
ế

ơ

ơ

ế

0-5% [9]
T

ơ
í

ò
í

ế

ế

[9].
M

-Y

ế
ỳ

ọ
,
ơ

ơ
ế

ò
í

,
[49].

[50]


22

,
,

,

.
ế

Theo T. Yip [47]
ơ

ò

LMB

S
ỳ

,
[47].

1.2.10.4. Phương pháp đ t

ng soi

ng

,

G

,

í

,

,

í
Đ

ơ

Y-TEC

T

W

M

Y

S

[37].
,
C

T

ế
ế

Maffei [52]

ơ ọ
,

ế

LMB [51].

,

[53]
ò

, ,

ế

ơ ọ

ơ

.
ò
í ơ
í
ế

ơ
M

ơ

,

C

ò

1.2.10.5. Phương pháp ph u thuật n i soi đ t

[9].
th t r lọ

ng

[54

ng


23

í

ế M
ơ

ế

M [9].

ơ

-

ế

ế
í

gây mê toàn thân

[13],[15],[55],[56],[57]. Crabtree
T

[58],[59] có
ơ

Q

V [61]

ơ

í

-

í

í

ơ

ơ

í

ế 4

,

õ

[55], Ko J [64],

í ẽ

. Kent
í

ác [50],[56],[65]
ơ

ẽ

Harissis [57], Chun yu kao [66], T

. Haralampos

ọ S

[60]

í

ơ

Q

V [61]

. Rui Maio [12], Gajjar [67],

Jwo [15], Ogunc [13],

[58],[59],[68],[69],

02 ế

,

ơ

,

í ,
-T
,

ế
í

T S

õ

ế

ò

ế

í

,

.
M

Ogunc [13] t
BN

[60],

ế trong PTNS.

g: khí CO2

Crabtree [62] và Keshvari [63]
-V

ọ S

T S. Crabtree [58],[59]
M

ế

í

ế
u bàng quang.

M


24

-C

Đ

,

í

ơ
ò

Harissis [57

ọ

[64

CT [70] và Bar-

Zohar [68
khâu. Numanoglu [71

Hình 1.7.
-C

đ nh

th t r v o th nh

ng [72]

M

M

[9]. Ogunc [13],[73]
M

s

[76]

Crabtree [74],[75]
ò

ế

Hình 1.8.

đ nh MNL [78]

G

[77


25

-C

M

M

M

[79]
M

ơ

Q

V [61]

V
ơ

[80], T

M

,

ọ S

[60],

M

ế
-T

í

[81], Attlaturi [82]
,
ế

ẽí

ơ

Hình 1.9. Tạo đường h

ngo i ph

ạ [82]

-C
ơ
(

)

ò

[18],[32],[44]

í

[6],[9],[18],[32],[83].
í

ơ

Cath
C

C

ơ
ơ

ơ

Nút 1

Đ
C

Hình 1.10. Khâu t i v i

đ nh n t 1 v v trí n t 1 v n t 2 [69]