LUẬN văn THẠC sĩ PHÁT TRIỂN đội NGŨ GIÁO VIÊN mầm NON TRƯỜNG CÔNG lập TRÊN địa bàn QUẬN tây hồ, THÀNH PHỐ hà nội HIỆN NAY

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1

Trang
3
CỞ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN

MẦM NON CÔNG LẬP QUẬN TÂY HỒ

THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.2. Nội dung quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
công lập quận Tây Hồ thành phố Hà Nội

12
12
22

1.3. Đặc điểm và những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ
Chương 2

giáo viên mầm non công lập quận Tây Hồ thành phố Hà Nội
CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO

26

VIÊN MẦM NON CÔNG LẬP QUẬN TÂY HỒ THÀNH
PHỐ HÀ NỘI
2.1. Tình hình phát triển GDMN và thực trạng đội ngũ GVMN

32

công lập quận Tây Hồ thành phố Hà Nội
2.2. Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên mầm non

32

công lập quận Tây Hồ thành phố Hà Nội
Chương 3

YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI

51

NGŨ
GIÁO VIÊN MẦM NON CÔNG LẬP QUẬN TÂY
HỒ THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.1. Yêu cầu phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập

60

quận Tây Hồ thành phố Hà Nội
3.2. Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập

60

quận Tây Hồ thành phố Hà Nội
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

63
78
84
87
91


3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực
quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là điều
kiện để phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng,
toàn dân trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nòng cốt
có vai trò quan trọng.
Nhiệm vụ của ngành học mầm non là chăm sóc giáo dục trẻ từ 0 đến 6
tuổi tạo nền tảng cho giáo dục phổ thông đào tạo các cháu trở thành người chủ
tương lai. Để xây dựng đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đó là những con
người “ Cường tráng về thể chất, phát triển trí tuệ, phong phú về tinh thần,
trong sáng về đạo đức”. Chăm sóc giáo dục trẻ đòi hỏi người giáo viên mầm
non phải có phẩm chất tốt, có trình độ, năng lực lương tâm nghề nghiệp và
nhân cách của nhà giáo, lòng nhân ái tận tuỵ thương yêu trẻ, thể hiện ở tinh
thần tự học, tự bồi dưỡng cải tiến nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức
chăm sóc giáo dục trẻ, giúp trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động.
Giáo dục là cách thức, là con đường cơ bản và ngắn nhất, bền vững nhất
để hình thành và hoàn thiện con người mới xã hội chủ nghĩa. Con người phát
triển về trí tuệ, thể lực, đạo đức, lẽ sống, tình cảm, mà trong đó đội ngũ giáo viên

có vai trò quyết định xây dựng nền móng vững chắc cho chất lượng giáo dục.
Muốn có được đội ngũ giáo viên mầm non vững vàng gương mẫu về
mọi mặt giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, người quản lý phải luôn có kế hoạch
bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên, nhằm giúp họ không ngừng
nâng cao trình độ hiểu biết, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm để đáp
ứng kịp thời những đổi mới toàn diện trong giáo dục mầm non. Đồng thời tạo
cơ hội để giáo viên tiếp tục vươn lên các trình độ trên chuẩn, rèn luyện họ có
năng lực tự học, tự rèn luyện, tự bồi dưỡng để nâng cao hiệu quả chăm sóc
giáo dục trẻ.


4
Trong những năm qua, cùng với sự phát triển giáo dục đào tạo của cả
nước, giáo dục đào tạo ở quận Tây Hồ đã từng bước phát triển cả về số lượng
và chất lượng, mạng lưới trường lớp đạt chuẩn Quốc gia cao nhất thành phố Hà
Nội, chất lượng mũi nhọn được quan tâm, cơ cấu đội ngũ giáo viên ngày càng
ổn định. Tuy nhiên đội ngũ giáo viên chưa đồng bộ, chất lượng chuyên môn
nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo có mặt chưa đáp ứng được yêu cầu. Giáo viên
đạt trình độ trên chuẩn còn thấp, trình độ tin học còn hạn chế đó là thực tế
khách quan cần phải giải quyết nhằm phát triển đội ngũ giáo viên nâng cao chất
lượng chăm sóc giáo dục trẻ, đáp ứng yêu cầu đổi mới của sự nghiệp phát triển
Giáo dục – Đào tạo, góp phần phát triển kinh tế xã hội ở địa phương.
Do vậy, việc phát triển đội ngũ giáo viên có đủ khả năng để chăm sóc
giáo dục trẻ là yêu cầu bức thiết. Đã có nhiều tác giả nghiên cứu về giáo dục
mầm non và đã có đóng góp đáng kể vào lĩnh vực phát triển giáo dục mầm
non nhưng chỉ đề cập đến lĩnh vực chất lượng, chương trình, nội dung giáo
dục mầm non, đến nâng cao chất lượng giáo viên, về xã hội hoá giáo dục
mầm non. Tuy nhiên, chưa có tác giả nào đề cập đến vấn đề này một cách cơ
bản toàn diện và chưa có nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
tại quận Tây Hồ. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn nghiên cứu đề tài

“Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập trên địa bàn quận Tây Hồ
Thành phố Hà Nội”.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Mọi quốc gia trên thế giới đều coi giáo dục là nhân tố quyết định đối
với sự tồn tại, phát triển thịnh vượng của mình. Gần đây, Tổng thống Mỹ đã
ban bố một chương trình hành động nhằm phát triển giáo dục, trong đó đã xác
định: Để có những trường tốt nhất phải có những giáo viên tốt nhất. Nhật Bản
là một quốc gia có nền kinh tế phát triển cao, có đội ngũ trí thức đông đảo vào
bậc nhất thế giới. Nền giáo dục từ thời Minh Trị Thiên Hoàng đến nay đã thể


5
hiện rõ đặc trưng cơ bản và nhất quán chính sách ưu đãi và chăm lo đến cuộc
sống của đội ngũ giáo viên. Do ảnh hưởng của truyền thống văn hoá phương
Đông, cùng với nhận thức rõ về vai trò của tri thức khoa học công nghệ, Nhật
Bản đã thực hiện truyền thống tôn sư trọng đạo, đội ngũ giáo viên được quan
tâm, ưu đãi về lương bổng, miễn các khoản đóng góp nghĩa vụ. Vì vậy, Nhật
Bản luôn có đội ngũ giáo viên đủ điều kiện thực hiện các chủ trương, chính
sách phát triển giáo dục của đất nước. Điều đó cho thấy vai trò to lớn và quyết
định của đội ngũ giáo viên trong nền giáo dục của xã hội văn minh.
Vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên ở Việt Nam trong những năm gần
đây được xã hội đặc biệt quan tâm, thu hút nhiều nghiên cứu của các nhà khoa
học. Cho đến nay đã có nhiều công trình của các tác giả về đội ngũ giáo viên
và phát triển đội ngũ giáo viên. Tiêu biểu có các công trình của các tác giả:
- Tác giả Trần Khánh Đức với đề tài: “Chính sách quốc gia về phát triển
đội ngũ giảng viên đại học Việt Nam” đã đi sâu nghiên cứu làm rõ mạng lưới
giáo dục đại học; so sánh chính sách quốc gia trước và sau đổi mới; mô hình
tổng thể người giáo viên đại học; các chính sách nhà nước Việt Nam đối với nhà
giáo, đối với chiến lược phát triển đội ngũ giáo viên đại học Việt Nam.
- Đề tài: “Các giải pháp bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ

giáo viên tiểu học Đồng bằng Sông Cửu Long” của Nguyễn Thị Quy là chủ
nhiệm đã tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học và
thực trạng dạy và học tiểu học ở Đồng bằng Sông Cửu Long, trên cơ sở đó đề
xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học trong vùng.
Ngoài ra, các công trình nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên và
cán bộ quản lý giáo dục của các tác giả khác như: Bùi Minh Hiền với công
trình: “Xây dựng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục”; Đặng Đức
Thắng với công trình: “Nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên khoa học xã
hội nhân văn trong quân đội hiên nay”; Trần Đình Tuấn với công trình:
“Chuẩn hoá chất lượng đội ngũ nhà giáo quân đội”.


6
Cùng với các công trình nghiên cứu khoa học nói trên, các nhà khoa
học đã hướng dẫn nhiều Thạc sỹ nghiên cứu về xây dựng, phát triển, nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên các cấp học, các chuyên ngành khác nhau. Nhìn
chung, các nghiên cứu đều cho rằng, phát triển đội ngũ giáo viên giữ vai trò
quan trọng, là những giải pháp then chốt nâng cao chất lượng giáo dục, phát
huy mạnh mẽ vai trò đội ngũ giáo viên trong sự nghiệp đổi mới và phát triển
toàn diện giáo dục Việt Nam, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước hiện nay.
Về những nghiên cứu giáo dục mầm non và phát triển đội ngũ giáo
viên mầm non cũng là vấn đề được Đảng, Nhà nước và các nhà khoa học, các
nhà quản lý giáo dục quan tâm nghiên cứu và chỉ đạo.
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống Giáo dục Quốc
dân, là giai đoạn khởi đầu đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân
cách trẻ em do đó nó có vai trò quan trọng đặc biệt trong sự nghiệp xây dựng
và đào tạo thế hệ trẻ.
Cùng với hệ thống văn bản pháp quy của Nhà nước nói trên, nhiều tác
giả trong các công trình nghiên cứu của mình đã đề cập các khía cạnh khác

nhau phát triển đội ngũ giáo viên mầm non. Từ tình yêu bao la và tầm nhìn
chiến lược về giáo dục mầm non và giáo viên mầm non, Bác Hồ kính yêu đã
dạy: “Làm mẫu giáo là thay mẹ dạy trẻ. Muốn làm được thì trước hết phải yêu
trẻ. Các cháu nhỏ hay quấy, phải bền bỉ, chịu khó chăm sóc nuôi dạy thì để
các cháu trở thành các cháu ngoan. Dạy trẻ cũng như trồng cây non. Trồng
cây non được tốt thì sau này cây lớn lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các
cháu thành người tốt”. Đây là những quan điểm có giá trị khoa học định
hướng cho đào tạo, phát triển đội ngũ giáo viên mầm non.
Các tác giả như: Phạm Minh Hạc, Đặng Quốc Bảo, Phạm Viết Vượng,
Nguyễn Gia Quý, Trần Kiểm… đã đề cập một số vấn đề liên quan đến phát


7
triển đội ngũ giáo viên mầm non trong các nghiên cứu về quản lý giáo dục,
quản lý trường học, về phương pháp nghiên cứu khoa học.
Trong những năm gần đây đã có nhiều đề tài nghiên cứu về giáo dục
mầm non như:
- Tác giả luận văn Dương Thị Bích Ngọc nghiên cứu đề tài: “Biện
pháp quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non ngoài công lập thành phố
Việt Trì, tỉnh Phú Thọ”, năm 2010 .
- Tác giả luận văn Nguyễn thị Duyên nghiên cứu đề tài: “Giải pháp phát
triển đội ngũ cán bộ quản lý trường mầm non thành phố Hải Dương, năm 2008.
- Luận văn thạc sĩ của tác giả Vũ Thị Minh Hà “Biện pháp quản lý
công tác bồi dưỡng giáo viên mầm non Hà Nội” ( 2004).
- Luận văn thạc sĩ nghiên cứu về “ Một số giải pháp phát triển đội ngũ
giáo viên mầm non tỉnh Bắc Giang đến năm 2010” (2006) của tác giả Nguyễn
Thị Lư.
- Tác giả Trịnh Hoài Hương “Giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản
lý trường mầm non quận Thanh Xuân hiện nay”(2008).
- Tác giả Vương Thị Đào “Giải pháp quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo

viên mầm non thành phố Hải Phòng trong giai đoạn từ nay đến 2015”( 2008).
Các công trình nêu trên đã đề cập đến công tác phát triển, chuẩn hoá
đội ngũ và quản lý đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên của cơ sở giáo dục
mầm non, quy hoạch phát triển mầm non. Các đề tài của các tác giả nói
trên đều mang tính đặc thù của từng địa phương nhằm đáp ứng yêu cầu
phát triển của sự nghiệp giáo dục, nhất là giáo dục bậc học mầm non ở địa
phương. Từ các nghiên cứu trên, ta có thể rút ra một số nhận xét sau:
Thực trạng xã hội vẫn còn coi nhẹ bậc học mầm non, cho rằng đó là nghề
trông trẻ là chính. Vì thế, giáo viên mầm non vẫn bị coi nhẹ hơn so với
các cấp học khác. Trong khi đó độ tuổi mầm non là giai đoạn trẻ hình


8
thành các phẩm chất, yếu tố về sức khoẻ, ngôn ngữ, tình cảm, nhận thức
xã hội, tạo tiền đề cho sự phát triển sau này. Mặt khác các đề tài nghiên
cứu đều khẳng định vai trò có tính chất quyết định của đội ngũ giáo viên
đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.
Xung quanh các vấn đề quản lý, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ giáo
viên, tuỳ theo đối tượng, phạm vi nghiên cứu; đã có nhiều công trình đi sâu
nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn để đề xuất biện pháp đào tạo, bồi dưỡng,
phát triển đội ngũ giáo viên ở các nhà trường, cơ sở giáo dục khác nhau; có
những công trình đi sâu nghiên cứu phát triển một đối tượng giáo viên cụ thể.
Tuy khác nhau về đối tượng, phạm vi nghiên cứu nhưng các công trình khoa
học trên đây đều tìm ra các giải pháp, biện pháp tốt cho việc bồi dưỡng phát
triển đội ngũ giáo viên mầm non góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm
non của nước nhà.
Tuy nhiên, chưa có những công trình khoa học nào nghiên cứu về phát
triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập trên địa bàn quận Tây Hồ. Vì thế,
đề tài mà tác giả lựa chọn để nghiên cứu không trùng lặp với các công trình
khoa học đã được công bố và có ý nghĩa lý luận, thực tiễn để góp phần nâng

cao chất lượng giáo dục bậc học mầm non trên địa bàn quận Tây Hồ thành
phố Hà Nội hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở khái quát lý luận, thực tiễn về quản lý giáo dục mầm non, đề
tài đã đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non các trường
công lập đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục mầm non trên địa bàn
quận Tây Hồ hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những quan điểm lý luận phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non công lập.


9
- Khảo sát đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
công lập quận Tây Hồ về số lượng, chất lượng so với yêu cầu giáo dục.
- Đề xuất một số biện pháp chủ yếu phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non công lập đáp ứng yêu cầu giáo dục hiện nay trên địa bàn quận Tây Hồ.
4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình quản lý đội ngũ giáo viên mầm non công lập trên địa bàn
quận Tây Hồ thành phố Hà Nội.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập trên địa bàn
quận Tây Hồ.
4.3. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động quản lý hướng vào phát triển
đội ngũ giáo viên mầm non công lập trên địa bàn quân Tây Hồ.
Các số liệu điều tra khảo sát sử dụng trong luận văn được thu thập
trong vòng năm năm tính từ năm 2009 đến nay.

5. Giả thuyết khoa học
Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non là bảo đảm cho đội ngũ giáo
viên đáp ứng được yêu cầu chất lượng giáo dục mầm non trong hệ thống
giáo dục thống nhất của đất nước. Hiện nay, đội ngũ giáo viên mầm non
quận Tây Hồ còn có những hạn chế so với yêu cầu phát triển giáo dục. Nếu
xây dựng được quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên một cách khoa học;
tuyển chọn được giáo viên có chất lượng, sử dụng hiệu quả, có chế độ bồi
dưỡng và chính sách đãi ngộ phù hợp, đồng thời tăng cường công tác kiểm
tra, đánh giá kết quả hoạt động chuyên môn của giáo viên sẽ làm cho đội
ngũ giáo viên mầm non công lập quận Tây Hồ phát triển, đáp ứng yêu cầu
chất lượng giáo dục hiện nay.


10
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp luận nghiên cứu
Đề tài được tổ chức nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận duy vật
biện chứng của Chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí minh, đường lối
quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục, quản lý giáo dục, trực
tiếp là những tư tưởng, quan điểm về vị trí, vai trò, trách nhiệm của đội ngũ
giáo viên, phát triển đội ngũ giáo viên.
Đề tài được nghiên cứu dựa trên các quan điểm tiếp cận hệ thống - cấu
trúc, lịch sử - lôgic và quan điểm thực tiễn trong nghiên cứu khoa học.
6.2. Phương pháp nghiên cứu
Để hoàn thành công trình nghiên cứu, tác giả đã sử dụng tổng hợp các
phương pháp nghiên cứu của khoa học chuyên ngành, bao gồm các phương
pháp nghiên cứu lý luận, nghiên cứu thực tiễn, xin ý kiến của các chuyên
gia…Cụ thể là:
Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Phân tích, tổng hợp, khái quát hoá các văn bản quản lý giáo dục và các

công trình khoa học về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên.
Để đạt được mục đích nghiên cứu và thực hiện các nhiệm vụ của đề tài,
chúng tôi tập trung nghiên cứu các văn kiện, chỉ thị, nghị quyết,… của Đảng,
Nhà nước; của Bộ Giáo dục và Đào tạo về các nội dung có liên quan đến phát
triển đội ngũ giáo viên.
Nghiên cứu các văn bản của Thành phố, của Sở Giáo dục và Đào
tạo, của cơ quan liên quan về Giáo dục và Đào tạo, đội ngũ giáo viên,
phát triển đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giáo viên mầm non quận
Tây Hồ nói riêng.
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phương pháp quan sát: quan sát các hoạt động của giáo viên các
trường mầm non nhằm hiểu rõ chất lượng giáo dục của họ, từ đó có cơ sở xác
định nhu cầu, nội dung bồi dưỡng.


11
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: sử dụng mẫu phiếu trưng cầu ý
kiến để khảo sát dành cho cán bộ quản lý và chuyên viên quản lý ngành mầm
non cấp phòng ; Một mẫu dành cho hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các trường
mầm non về những vấn đề nghiên cứu.
- Phương pháp phỏng vấn: Xin ý kiến chuyên gia, trao đổi, toạ đàm với
một số cán bộ lãnh đạo ở các cấp từ phường đến quận, một số cán bộ ở các cơ
quan như Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố, Phòng Giáo dục và Đào tạo ở
một số quận, huyện, cán bộ, giáo viên ở một số trường mầm non.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn để rút ra những nguyên
nhân, hạn chế và kinh nghiệm phát triển đội ngũ giáo viên, xây dựng những
cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp.
- Phương pháp xử lý bằng thống kê toán học:
Trong quá trình nghiên cứu sử dụng phương pháp toán thống kê để xử
lý số liệu làm minh chứng cho những nhận định, đánh giá của đề tài và khảo

nghiệm các biện pháp được đề xuất.
7. Ý nghĩa của luận văn
Luận văn đã góp phần làm sáng tỏ những cơ sở khoa học đối với phát
triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập nói chung và mầm non quận Tây
Hồ nói riêng giúp cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn quận quan tâm hơn tới
vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập.
Các lý do luận văn đề xuất là những tài liệu tham khảo cho lãnh đạo
quận và cơ quan giáo dục quận Tây Hồ cũng như các quận trên địa bàn
thành phố có chủ trương, biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục mầm
non hiện nay.
8. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, luận văn có kết cấu 3 chương, 8 tiết.


12
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
MẦM NON CÔNG LẬP QUẬN TÂY HỒ THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Đội ngũ giáo viên mầm non công lập
* Giáo dục mầm non
Quyền “được giáo dục” là một trong các quyền cơ bản của con người.
Giáo dục gắn liền với sự xuất hiện, tồn tại và phát triển của loài người; là nhu
cầu không thể thiếu để mỗi người thực sự trở thành con người xã hội.
Ngay sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời ngày 2/9/1945,
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trả lời các nhà báo: “Tôi chỉ có một sự ham muốn,
ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được
hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học
hành”. Người nói trong hoàn cảnh đất nước vừa có 2 triệu người chết đói; đất

nước chưa được độc lập tự do; đa số người dân còn mù chữ.
Ngày nay, đất nước đã được độc lập, thống nhất đang tiến hành sự nghiệp
CNH, HĐH dưới sự lãnh đạo của Đảng, giáo dục đã trở thành nhu cầu phổ cập
trình độ phổ thông. Vấn đề quyền được giáo dục, được học hành của con người
được đi sâu vào chất lượng giáo dục; mở rộng hơn về mọi thành phần xã hội. Trẻ
em được chăm sóc dạy dỗ từ khi mới ra đời tiếp nối với giáo dục nhà trường, tạo
nên chất lượng giáo dục mang tính hệ thống. Giáo dục mầm non là mắt xích đầu
tiên trong hệ thống Giáo dục Quốc dân, là giai đoạn khởi đầu rất quan trọng đặt
nền móng cho sự hình thành phát triển nhân cách con người Việt Nam, cho sự
phát triển của hệ thống giáo dục đào tạo, thực hiện nâng cao dân trí, đào tạo nhân
lực, bồi dưỡng nhân tài theo đường lối của Đảng.
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống Giáo dục Quốc
dân, là giai đoạn khởi đầu đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân


13
cách trẻ em do đó nó có vai trò quan trọng đặc biệt trong sự nghiệp xây dựng
và đào tạo thế hệ trẻ.
Nghị quyết lần thứ II Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII
khẳng định “ Giáo dục trẻ em trước tuổi đến trường phải là mục tiêu lớn trong
chiến lược giáo dục” [15].
Việt Nam là nước thứ 2 trên thế giới phê chuẩn Công ước về Quyền
trẻ em của Liên Hiệp quốc ( 20/02/1990), chính thức cam kết cùng cộng đồng
Quốc tế ra sức bảo vệ chăm sóc trẻ em, phấn đấu cho tương lai tươi sáng của
trẻ em. Để tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện cam kết quốc tế đó và để nâng
cao trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em Nhà nước ta đã ban hành
Luật Bảo vệ trẻ 16/8/1991, đã xác định “ Trẻ em là hạnh phúc, tương lai của
đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc”.
Nghị quyết về cải cách giáo dục của Bộ Chính trị cũng đã nêu rõ vai
trò to lớn của công tác giáo dục mầm non: “ Càng làm tốt công tác giáo dục

mầm non thì càng có điều kiện thuận lợi để đạt chất lượng cao trong giáo dục
phổ thông và mở rộng sự nghiệp giải phóng phụ nữ”. Đặc biệt, ngày
09/02/2010 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 239/QĐ-TTg phê
duyệt Đề án phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi giai đoạn 2010 – 2015 nhằm:
“Chuẩn bị những điều kiện tốt hơn cho các cấp học tiếp theo, nâng cao chất
lượng chăm sóc, giáo dục trẻ. Ngày 13/6/2013 Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt Quyết định số 711/QĐ-TTg phê duyệt chiến lược phát triển giáo dục
giai đoạn 2011 – 2020 trong đó chỉ rõ mục tiêu cụ thể cho giáo dục mầm non:
Hoàn thiện mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi vào năm 2015;
đến năm 2020 có ít nhất 30% trẻ trong độ tuổi nhà trẻ và 80% trẻ trong độ
tuổi mẫu giáo được chăm sóc tại các cơ sở giáo dục mầm non tỷ lệ trẻ suy
dinh dưỡng trong các cơ sở giáo dục giảm xuống dưới 10%.
Vậy, Giáo dục mầm non là bộ phận trong hệ thống giáo dục quốc dân
thực hiện việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ ba tháng tuổi đến sáu


14
tháng tuổi giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình
thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp một,
làm nền tảng cho sự tiếp nhận học vấn phổ thông và phát triển toàn diện nhân
cách người làm chủ xã hội Việt Nam tương lai.
* Giáo viên mầm non
Từ xưa tới nay người thầy có vai trò quan trọng trong công tác giáo dục
thế hệ trẻ nói chung và trẻ em nói riêng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói “ Vì lợi
ích mười năm trồng cây. Vì lợi ích trăm năm trồng người”. Lực lượng cơ bản
biến mục tiêu giáo dục thành hiện thực đồng thời cũng giữ vai trò quyết định
tới chất lượng và hiệu quả giáo dục chính là người giáo viên, đội ngũ giáo viên.
Quyết định số 149/2006/QĐ-TTg ngày 23/6/2006 của Thủ tướng Chính
phủ nêu rõ quan điểm chỉ đạo: “Việc chăm lo phát triển GDMN là trách
nhiệm chung của các cấp chính quyền của mỗi ngành, mỗi gia đình và toàn xã

hội dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý Nhà nước”, người giáo viên
mầm non là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp quan trọng này.
Đây là một trong những chiến lược phát triển giáo dục mầm non trong
giai đoạn hiện nay là nhiệm vụ chính trị của toàn ngành nhằm xây dựng một
nền giáo dục phát triển ngay từ bậc học đầu tiên và phát triển đội ngũ giáo
viên mầm non, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao chất lượng
đời sống giúp cho những giáo viên mầm non đang công tác tại các trường
công lập được đảm bảo nhằm phát huy hết khả năng sức của mình trong việc
chăm sóc giáo dục trẻ và nâng cao phẩm chất đạo đức trách nhiệm của đội
ngũ giáo viên mầm non.
Giáo viên mầm non là người lao động đa năng, họ được ví là người mẹ
hiền thứ hai của trẻ, vừa là nhà giáo dục, lại có nét của người nghệ sĩ, người
thầy thuốc… Do đó đòi hỏi người giáo viên mầm non cần phải có trình độ
hoàn chỉnh và toàn diện để đáp ứng với việc vừa chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo


15
dục trẻ tại các trường mầm non. Điều đó cho thấy nghề nuôi dạy trẻ là một
nghề khó nhọc, vất vả, đa năng tinh tế đòi hỏi phải được đào tạo công phu.
Trong trường mầm non luôn tồn tại sự tương tác giữa cô và trẻ, trẻ với trẻ,
giáo viên với giáo viên, giáo viên và phụ huynh, cộng đồng. Cô giáo luôn là
hình tượng mẫu mực để cho trẻ noi theo.
Vậy, Giáo viên mầm non là người làm nghề dạy học - giáo dục, thực
hiện chức năng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ 3 tháng đến 6 tuổi.
Họ thực sự sống bằng công việc chuyên làm là nuôi dưỡng, chăm sóc, dạy dỗ
trẻ mầm non, gắn bó cả cuộc đời với công việc đó. Đây là lực lượng giáo dục
đặc biệt đảm nhiệm nhiều vai trò của cả giáo dục gia đình, nhà trường và xã
hội. Họ thay mặt gia đình chăm nuôi các cháu từng bữa ăn; tập cho các cháu
đi những bước đi đầu đời; dạy các cháu những từ ngữ đầu tiên của con người
với chức năng cha mẹ; truyền thụ cho các cháu những hiểu biết đầu tiên, rèn

cho các cháu những kỹ năng sống cơ bản ban đầu với chức năng của nhà
trường XHCN; tổ chức cho các cháu thực hiện những hoạt động giao tiếp xã
hội đầu tiên, nhận thức về bè bạn, những người xung quanh, hiểu biết ban đầu
về vai trò và nghĩa vụ của mình trong mối quan hệ với môi trường tự nhiên,
xã hội, với người khác và dần hiểu biết về bản thân mình. Giáo viên mầm non
là nhà giáo dục rất đặc biệt trong xã hội, trong hệ thống giáo dục quốc gia.
* Đội ngũ giáo viên mầm non công lập quận Tây Hồ
Theo từ điển tiếng Việt, đội ngũ là số đông người sắp xếp có trật tự
hoặc có tổ chức chặt chẽ; hoặc tập hợp số đông người có cùng chức năng
hoặc nghề nghiệp thành một lực lượng. Như vậy, nói đến đội ngũ là nói đến
một số đông người. Những người này có thể tập hợp với nhau, được sắp xếp
bố trí theo một trật tự nhất định để tạo nên một đội quân có sức mạnh của một
tổ chức. Mặt khác, đội ngũ còn được xem là một số đông người có thể không
làm việc cùng nhau, nhưng làm cùng một công việc, có cùng nghề nghiệp.


16
Đội ngũ giáo viên mầm non là những người được đào tạo nghề nghiệp
sư phạm mầm non để có thể thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dạy trẻ em
lứa tuổi mầm non; được tổ chức biên chế để làm việc trong các cơ sở giáo dục
mầm non, có cùng chức năng thực hiện chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.
Trong trường hợp họ cùng được biên chế trong một trường mầm non, họ được
bố sắp xếp thành tổ chức, có liên kết, ràng buộc với nhau để cùng nhau phục
vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Nếu xét trong các cơ sở giáo dục mầm non khác
nhau, họ là những người có cùng nghề nghiệp, thực hiện những chức năng,
nhiệm vụ giống nhau, nhưng trên các địa bàn khác nhau, và do đó cũng thành
một lực lượng lao động xã hội.
Vậy, có thể nói: Đội ngũ giáo viên mầm non công lập quận Tây Hồ là
tập hợp những người làm nghề giáo dục mầm non có quan hệ trực tiếp hoặc
gián tiếp với nhau để cùng nhau thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dạy và

giáo dục trẻ em lứa tuổi mầm non trên địa bàn quận.
Đội ngũ giáo viên mầm non có vai trò quan trọng và mang tính quyết
định trong việc:
- Bảo vệ an toàn sức khoẻ, tính mạng của trẻ em trong thời gian trẻ em
ở nhà trường, nhà trẻ, nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập.
- Thực hiện công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em theo
chương trình giáo dục mầm non: lập kế hoạch chăm sóc, giáo dục; Xây dựng
môi trường giáo dục, tổ chức các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục
trẻ em; Đánh giá và quản lý trẻ em; Chịu trách nhiệm về chất lượng nuôi
dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ em; Tham gia các hoạt động của tổ chuyên
môn, của nhà trường, nhà trẻ, nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập.
- Trau dồi đạo đức, giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo;
Gương mẫu, thương yêu trẻ em, đối xử công bằng và tôn trọng nhân cách của
trẻ em; Bảo vệ các quyền lợi và lợi ích chính đáng của trẻ em; Đoàn kết, giúp
đỡ đồng nghiệp.


17
- Tuyên truyền phổ biến kiến thức khoa học nuôi dạy trẻ em cho cha mẹ
trẻ. Chủ động phối hợp với gia đình trẻ để thực hiện mục tiêu giáo dục trẻ em.
- Rèn luyện sức khoẻ; Học tập văn hoá; Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp
vụ để nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.
- Thực hiện các nghĩa vụ công dân, các quy định của pháp luật và của
ngành, các quy định của nhà trường, quyết định của Hiệu trưởng.
1.1.2. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập
* Phát triển
Ở góc độ chung nhất, phát triển là sự thay đổi hay biến đổi theo chiều
hướng tiến bộ, là một phương thức của sự vận động hay quá trình diễn ra do
nguyên nhân nào đó, bộc lộ ở các hình thức khác nhau như tăng trưởng, tiến
hoá, chuyển đổi, mở rộng, cuối cùng tạo ra sự biến đổi về chất của sự vật hiện

tượng. Như vậy, nói đến phát triển là nói đế sự tăng tiến, sự tiến bộ dần dần,
liên tục về các mặt số lượng để dẫn đến biến đổi về chất lượng của sự vật.
Phát triển đội ngũ giáo viên nói chung, đội ngũ giáo viên mầm non nói
riêng, về thực chất là nội dung cụ thể phát triển con người, là làm gia tăng giá
trị con người hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, một loại tài nguyên sức lao
động, nguồn vốn sinh động quý giá, nguồn động lực căn bản trong quá trình
phát triển của các tổ chức giáo dục.
Trong nền kinh tế thị trường, nói đến phát triển một đội ngũ những
người cùng làm một loại nghề nghiệp trước hết phải phát triển các giá trị ở
từng con người trong đội ngũ đó. Trình độ phát triển con người thể hiện tập
trung ở chỉ số phát triển HDI (chỉ số phát triển con người – Human
Development Index) và chất lượng cuộc sống mà con người có được. Đó là
yếu tố quyết định chất lượng của đội ngũ và là những tiền đề quan trọng nhất
để phát triển nguồn nhân lực. Vì thế, trong nhiệm vụ phát triển đội ngũ giáo
viên luôn đặt ra mục tiêu phát triển con người hoạt động trong lĩnh vực giáo


18
dục: từng giáo viên phát triển đầy đủ các giá trị thì mới có đội ngũ giáo viên
chất lượng cao.
Tuy nhiên không thể đồng nhất sự phát triển đội ngũ với sự phát triển
con người vì con người không chỉ có giá trị sử dụng và dừng lại ở chức năng
phương tiện sản xuất, con người còn có nhiều vai trò chức năng lớn lao khác,
nhất là chức năng với tư cách loài người.
Trong điều kiện đất nước đang tiến hành sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá dưới sự lãnh đạo của Đảng hiện nay, Đảng ta nhấn mạnh nhiệm
vụ phát triển nguồn nhân lực, tức là xác định phương hướng cụ thể về phát
triển con người là phải hướng tới tạo ra năng lực lao động sản xuất phục vụ
phát triển kinh tế xã hội. Ở đây, về mặt giá trị là làm gia tăng giá trị sử dụng
của con người trong kinh tế xã hội. Do đó, trong phạm vi này, phát triển đội

ngũ chủ yếu là phát triển mặt năng lực lao động ở con người.
Đội ngũ những người làm giáo dục mầm non thực hiện chức năng nâng
đỡ những bước đi đầu tiên của cuộc đời con người, đảm nhiệm vai trò tạo
dựng nền móng giai đoạn ban đầu của sự nghiệp giáo dục là những giáo viên
mầm non được tổ chức thành lực lượng theo yêu cầu phát triển sự nghiệp giáo
dục của đất nước.
Từ những phân tích đó có thể khái quát: Phát triển đội ngũ giáo viên
mầm non là tổng thể các biện pháp tổ chức và quản lý của lãnh đạo các nhà
trường, của các cơ quan quản lý giáo dục làm cho đội ngũ giáo viên mầm
non có sự tăng tiến cả về số lượng và chất lượng, cơ cấu phù hợp để đáp ứng
ngày càng cao các yêu cầu chăm sóc, giáo dục trẻ em lứa tuổi mầm non của
nhà trường, của địa phương và toàn xã hội.
Để thực hiện được những mục tiêu phát triển phức hợp đó cần thực
hiện được sự tăng tiến cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu. Phát triển về số
lượng và cơ cấu cần tiến hành các hoạt động như thu hút, tuyển chọn, bố trí


19
sử dụng và luân chuyển nội bộ. Phát triển về chất lượng cần tiến hành các
hoạt động: đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng, tự đào tạo, tự bồi dưỡng.
Ngành giáo dục mầm non là một bộ phận quan trọng của hệ thống
giáo dục có nhiệm vụ chăm sóc trẻ em lứa tuổi mầm non, tạo ra nền tảng ban
đầu có tính cơ bản của nhân cách trẻ em, bảo đảm cho các cháu tiếp nhận có
kết quả chương trình giáo dục phổ thông, phát triển nhân cách người Việt
Nam hiện đại tương lai. Vì vậy phát triển đội ngũ giáo viên mầm non về mặt
số lượng phải thực hiện thường xuyên nhằm luôn bảo đảm đủ lực lượng giáo
viên chăm sóc nuôi dạy các cháu. Các biện pháp thực hiện phải linh hoạt xuất
phát từ yêu cầu giáo dục trong từng thời kỳ giai đoạn cụ thể. Thực hiện thu
hút từ nguồn bên ngoài sẽ tiếp nhận được nhiều giáo viên được đào tạo cơ
bản, có trình độ sư phạm tốt, bổ sung cho đội ngũ về số lượng, tăng cường về

chất lượng. Khi tiếp nhận được nhân sự thích hợp bổ sung cho lực lượng giáo
viên cần có kế hoạch bố trí sắp xếp giao nhiệm vụ nhằm tạo điều kiện cho
giáo viên huy động toàn bộ phẩm chất và năng lực chuyên môn của mình thực
hiện nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục các cháu. Trong quá trình sử
dụng sẽ làm cho giáo viên bộc lộ những đặc điểm, khả năng, những ưu khuyết
điểm và giá trị của mình để tổ chức nhà trường và cơ quan quản lý có cơ sở
xây dựng kế hoạch, chương trình bồi dưỡng, điều chỉnh sắp xếp, điều chuyển
để tạo điều kiện cho giáo viên phát huy cao độ tiềm năng của mình cho nhiệm
vụ chăm sóc, giáo dục các cháu. Đồng thời, thực hiện điều chuyển lực lượng
giáo viên trong nội bộ nhà trường, giữa các trường trong quận sẽ linh hoạt đáp
ứng với sự thay đổi sỹ số các cháu do kết quả sự biến đổi dân số và tình hình
kinh tế xã hội trên địa bàn. Không những thế, sự điều chuyển nội bộ bao giờ
cũng gắn với sự xem xét chất lượng từng giáo viên, chất lượng cả đội ngũ
trước và sau điều chuyển. Chất lượng hoàn thành nhiệm vụ giáo dục; năng lực
sư phạm và phẩm chất chính trị đạo đức của mỗi cá nhân là căn cứ để lãnh


20
đạo nhà trường, phòng giáo dục quận xem xét sắp xếp lại đội ngũ. Điều đó
làm cho chất lượng đội ngũ phù hợp với số lượng, tạo nên chất lượng giáo
dục mới. Mặt khác, những điều chuyển nội bộ như vậy cũng tạo ra sức ép lên
từng giáo viên luôn nỗ lực phấn đấu vươn lên trong công việc, góp phần tăng
cường chất lượng đội ngũ.
Sự phát triển về số lượng luôn gắn bó với phát triển về chất lượng đội
ngũ giáo viên. Chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non là tổng hợp của chất
lượng của mỗi giáo viên; một số lượng giáo viên phù hợp và các yếu tố cấu
thành chất lượng của cả đội ngũ để có thể đáp ứng tốt nhất các mục tiêu, yêu
cầu giáo dục mầm non đặt ra, được thể hiện thông qua số lượng giáo viên
mầm non tương ứng với số lượng học sinh; cơ cấu thành phần các bộ phận
theo từng lĩnh vực được đào tạo và chuyên môn công tác của đội ngũ; phẩm

chất chính trị, chuyên môn sư phạm của đội ngũ; trình độ chuyên môn về
chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non của đội ngũ; năng lực thực hiện các nhiệm
vụ chăm sóc, nuôi dưỡng và dạy dỗ trẻ mầm non.
Từ đó có thể thấy, phát triển về mặt chất lượng đội ngũ giáo viên mầm
non cần thường xuyên thực hiện đánh giá trình độ năng lực và phẩm chất chuyên
môn; đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc và giáo dục trẻ; đào tạo bổ
sung, đào tạo lại những giáo viên có yêu cầu cho phù hợp với trình độ chung của
đội ngũ; bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực đội ngũ; nâng cao khả năng và
kết quả tự đào tạo, tự bồi dưỡng của từng giáo viên và cả đội ngũ.
Quận Tây Hồ là một đơn vị hành chính được thành lập từ năm 1995, có
ưu thế của vùng du lịch trọng điểm của thành phố. Quá trình đô thị hoá vẫn
đang diễn ra với tốc độ cao; đời sống nhân dân liên tục được cải thiện. Quy
mô trường, lớp học ở tất cả phát triển ổn định. Tỷ lệ trẻ mẫu giáo 5 tuổi
Do đó, phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập đáp ứng nhu
cầu chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ em lứa tuổi mầm non phù hợp với


21
trình độ phát triển kinh tế xã hội, đặc điểm đời sống dân cơ địa bàn quận Tây
Hồ trong giai đoạn hiện nay là tổng thể các chủ trương, biện pháp lãnh đạo,
quản lý và tổ chức thực hiện nhằm tạo ra lực lượng giáo viên mầm non có số
lượng đủ, cơ cấu phù hợp, có chất lượng tốt, yêu nghề, hết lòng chăm sóc dạy
dỗ các cháu để ngày càng nâng cao chất lượng giáo dục mầm non công lập
điều kiện hiện nay.
Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập trên địa bàn quận Tây
Hồ hiện nay phải phù hợp với đặc điểm đời sống về kinh tế, văn hoá, xã hội
của nhân dân trên địa bàn quận trong điều kiện quá trình đô thị hoá diễn ra
với tốc độ rất nhanh. Cùng với mức tăng dân số cơ học rất cao là điều kiện
sống của nhân dân không ngừng được cải thiện, nhu cầu chăm sóc trẻ em lứa
tuổi mầm non ngày càng cao đã tăng sức ép đối với lực lượng giáo viên mầm

non cả về số lượng và chất lượng.
Để thực hiện được mục tiêu đó cần phải thực hiện phối hợp nhiều cách
thức, biện pháp thu hút, đào tạo, tuyển chọn, bố trí sử dụng và bồi dưỡng đội
ngũ giáo viên một cách đồng bộ. Trước hết cần gắn nhiệm vụ phát triển đội
ngũ giáo viên mầm non công lập trên địa bàn quận với nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên của từng trường mầm non công lập, bảo đảm mỗi trường
mầm non có một đội ngũ các cô nuôi dạy trẻ mầm non yêu nghề, yêu trẻ, giỏi
chuyên môn sư phạm, có tâm huyết đáp ứng tốt nhất yêu cầu, nhiệm vụ giáo
dục của nhà trường, đạt được các tiêu chí chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm
non do Nhà nước quy định. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập
quận Tây Hồ phải được thực hiện trên nhiều nội dung khác nhau, có nhiều
biện pháp phong phú và cụ thể, phù hợp với đặc điểm điều kiện kinh tế, văn
hoá, xã hội của thủ đô hiện đại, đặc điểm của một vùng ven đô đang trong quá
trình đô thị hoá, đồng thời giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống đẹp
đẽ của làng quê ven Hồ Tây. Vì thế, nội dung các tác động của các chủ thể


22
quản lý đến lực lượng giáo viên mầm non nhằm phát triển đội ngũ phải rất
phong phú, đa dạng, với nhiều cách thức, biện pháp tác động cụ thể, hiệu quả.
Phát triển về số lượng phải được thực hiện đồng thời với bảo đảm và nâng cao
chất lượng; duy trì cơ cấu và tạo ra cơ cấu hợp lý. Đặc biệt là, trong cơ cấu
đội ngũ giáo viên mầm non công lập quận Tây Hồ phải bao gồm đa số giáo
viên sinh ra và lớn lên trên địa bàn quận để con em nhân dân trong quận được
chính các thế hệ người đi trước của mình chăm sóc, nuôi dậy bằng tình cảm,
tấm lòng và nét văn của những người chị, người mẹ quê hương. Điều đó còn
bảo đảm cho đời sống đội ngũ giáo viên mầm non được bảo đảm; cơ quan
quản lý thuận lợi trong bảo đảm chế độ chính sách cho giáo viên và nhất là có
điều kiện nâng cao chất lượng giáo dục.
Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập quận Tây Hồ cần có sự

tham gia của nhiều lực lượng, từ tập thể, các tổ chức đoàn thể và cá nhân khác
nhau trong quận. Điều đó cũng có thể hiểu là, chủ thể của quá trình phát triển
đội ngũ giáo viên mầm non của quận có điều kiện khai thác, huy động tổng
hợp sức mạnh của nhiều nguồn lực cho mục đích của mình. Mỗi lực lượng có
nội dung tiến hành riêng; có biện pháp thực hiện riêng nhưng đều hướng tới
thúc đẩy sự phát triển đội ngũ giáo viên của mình. Do đó, cơ quan quản lý của
từng trường mầm non; phòng giáo dục quận và lãnh đạo và UBND quận cần
có những chủ trương, biện pháp cụ thể; có những kế hoạch khoa học; có cách
tổ chức thực hiện phù hợp và hiệu quả để phát huy được sức mạnh tổng hợp
của các lực lượng trong phát triển đội ngũ giáo viên mầm non hiện nay.
1.2. Nội dung quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công
lập quận Tây Hồ thành phố Hà Nội
Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên mầm non là xem xét những vấn
đề làm cho đội ngũ giáo viên có được sự tăng tiến, nâng cao về các mặt số
lượng và chất lượng, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ


23
mầm non đã đề ra. Nội dung phát triển mỗi mặt số lượng và chất lượng có sự
khác nhau, nhưng phát triển về số lượng luôn gắn liền với chất lượng. Mặt
khác, phát triển đội ngũ giáo viên mầm non phải phù hợp với quy mô phát
triển giáo dục; điều kiện kinh tế, xã hội trên địa bàn trong từng thời kỳ, giai
đoạn cụ thể. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập theo tính chất đó
cần phải bắt đầu từ xác định đúng nhu cầu về số lượng và chất lượng đội ngũ;
tiến hành đồng bộ trên các khâu: thu hút, tuyển chọn, sử dụng, đánh giá, bồi
dưỡng giáo viên. Sau đây sẽ nghiên cứu từng nội dung cụ thể.
1.2.1. Xác định nhu cầu phát triển đội ngũ
Nhu cầu phát triển là khoảng cách giữa những gì hiện có và những gì
mong muốn trong tương lai xét về khía cạnh trách nhiệm của người quản lý.
Xác định nhu cầu phát triển là quá trình thu thập và phân tích thông tin nhằm

làm rõ nhu cầu cần cải thiện kết quả giáo dục và xác định phát triển đội ngũ
phải là giải pháp nâng cao hiệu quả làm việc, khả năng phát triển với từng
giáo viên.
Phân tích nhu cầu phát triển là một quá trình mang tính hệ thống nhằm
xác định và xếp thứ tự các mục tiêu, định lượng các nhu cầu và quyết định các
mức độ ưu tiên làm gia tăng mặt nào, nội dung nào của đội ngũ.
Do đó, để xác định được nhu cầu phát triển đội ngũ giáo viên, chủ thể
quản lý phải tự trả lời các câu hỏi:
- Yêu cầu đặt ra đối với giáo dục mầm non trên địa bàn là gì?
- Đội ngũ giáo viên hiện nay có khả năng đáp ứng đến đâu các đòi hỏi
đó đến đâu?
- Đội ngũ giáo viên của mỗi trường hiện còn thiếu gì để thực hiện được
yêu cầu nhiệm vụ giáo dục đó?
Trên cơ sở hiểu rõ và thực chất nhu cầu phát triển đội ngũ giáo viên sẽ
thấy được cần thực hiện phát triển đội ngũ về những nội dung nào


24
1.2.2. Xác định mục tiêu phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
Mục tiêu phát triển đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ của mỗi nhà trường.
Mục tiêu đó phải được xác định cụ thể trên các mặt: Số lượng giáo viên cần
có; trình độ sư phạm cụ thể giáo viên cần được đào tạo; trình độ kỹ năng
chăm sóc, nuôi dạy giáo viên cần có; cơ cấu đội ngũ giáo viên cần bảo đảm.
Việc xác định mục tiêu phát triển sẽ góp phần nâng cao hiệu quả các
hoạt động tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ giáo viên, và là
cơ sở để đánh giá trình độ chuyên môn của từng giáo viên trong nhà trường.
Các mục tiêu đào tạo phải rõ ràng, cụ thể và có thể đánh giá được mới tạo
điều kiện cho phát triển đội ngũ giáo viên có hiệu quả.
1.2.3. Lựa chọn bổ sung số lượng giáo viên mầm non
Lựa chọn giáo viên là việc lựa chọn người cụ thể để biên chế vào đội

ngũ giáo viên để họ đảm nhiệm những nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục trẻ mầm
non cụ thể. Nhà trường cần phải căn cứ vào nghiên cứu nhu cầu và động cơ
xin việc của người lao động, khả năng của người lao động có thể đáp ứng các
yêu cầu giáo dục của nhà trường để có kế hoạch và biện pháp lụa chọn.
Việc lựa chọn người làm giáo viên mầm non phải đảm bảo đúng người
có năng lực, phẩm chất đáp ứng nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục
trẻ mầm non, tức là phải lựa chọn người đúng khả năng, nguyện vọng, yêu
nghề, yêu trẻ…để tránh tình trạng tuyển chọn nhầm đối tượng, làm tổn thất về
thời gian và chi phí không cần thiết.
1.2.4. Sử dụng và đánh giá chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non
Sử dụng và đánh giá đội ngũ giáo viên mầm non công lập là hai nhiệm
vụ khác nhau nhưng đan xen, hoà quyện vào nhau. Bố trí sử dụng giáo viên
nhằm mục đích thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà trường. Giáo viên sau
khi được tuyển dụng, được biên chế vào đội ngũ giáo viên sẽ được giao nhiệm
vụ cụ thể, đảm nhiệm những chức trách, những công việc cụ thể trong hệ


25
thống giáo dục của nhà trường. Họ sẽ huy động toàn bộ năng lực và phẩm
chất đã có của mình để thực hiện chức trách, hoàn thành nhiệm vụ. Qua đó họ
bộc lộ đầy đủ trình độ kiến thức được đào tạo về chuyên môn nuôi dạy, chăm
sóc trẻ mà họ đã được trang bị; bộc lộ rõ ràng thái độ, tình cảm nghề nghiệp
đã được rèn luyện; thể hiện những kinh nghiệm sống và sư phạm đã tích luỹ.
Nhờ đó, tổ chức có thể đánh giá chính xác đầy đủ về giáo viên, thấy được ưu
điểm, khuyết điểm; những mặt mạnh yếu; những vấn đề còn khiếm khuyết
cần bổ sung. Đồng thời bản thân giáo viên cũng tự nhận thấy những mạnh yếu
của mình; những thiếu sót trong hệ thống kiến thức kinh nghiệm, từ đó nẩy
sinh mong muốn được bổ sung, những nhu cầu cần học tập. Đó là cơ sở để
thực hiện bồi dưỡng và tổ chức tự bồi dưỡng giáo viên.
1.2.5. Bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non

Như trên đã trình bày, đội ngũ giáo viên mầm non công lập quận Tây
Hồ là những người được đào tạo nghề nghiệp sư phạm mầm non, được bố trí,
sắp xếp làm việc trong các cơ sở giáo dục mầm non công lập của thành phố,
có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với nhau để cùng nhau thực hiện tốt
nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dạy và giáo dục trẻ em lứa tuổi mầm non trên địa
bàn quận.
Đây là lĩnh vực giáo dục có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống
giáo dục Việt Nam. Đối tượng chăm sóc, nuôi dạy của đội ngũ giáo viên này
là các cháu lứa tuổi 2 đến 6 tuổi, là con em nhân dân trên địa bàn quận. Đây là
địa bàn dân cư có đặc trưng văn hoá xã hội đặc biệt, vừa là vùng ven đô đang
đô thị hoá, có mức sống cao; đang tiếp thu mạnh mẽ các giá trị văn hoá giáo
dục của xã hội hiện đại, có pha trộn những nét văn hoá xã hội của mọi vùng
miền trên cả nước, đồng thời vẫn gìn giữ những nét văn hoá truyền thống bền
vững của “làng lúa, làng hoa” vùng cận kinh kỳ Thăng Long xưa.
Trong khi đó, công cuộc đổi mới kinh tế xã hội của Đảng đang thu được
nhiều thành tựu to lớn; đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện; nhu cầu


26
giáo dục không ngừng được nâng lên, nhất là nhu cầu chăm sóc trẻ em lứa tuổi
mầm non được cả xã hội quan tâm; được gia đình các cháu đầu tư bằng khả
năng cao nhất của mình. Điều đó đặt ra yêu cầu chất lượng giáo viên phải
thường xuyên được đào tạo, bồi dưỡng, bổ sung kiến thức, nâng cao trình độ
năng lực và phẩm chất để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục.
Vì vậy, việc đào tạo bồi dưỡng đội giáo viên mầm non công lập trên địa
bàn quận Tây Hồ là quá trình làm cho các từng giáo viên, cả đội ngũ giáo viên
của từng nhà trường, của quận thường xuyên nắm vững đường lối quan điểm
của Đảng, các chính sách của Nhà nước; bổ sung những kiến thức, kỹ năng
chuyên môn và sư phạm để hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ chăm sóc,
nuôi dạy các cháu mầm non trên địa bàn quận Tây Hồ có chất lượng tốt nhất.

1.3. Đặc điểm và những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ
giáo viên mầm non công lập quận Tây Hồ thành phố Hà Nội
1.3.1. Đặc điểm đội ngũ giáo viên mầm non
* Đặc điểm về nguồn đào tạo
Đội ngũ giáo viên mầm non được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau,
nhưng chủ yếu được đào tạo từ các hệ trung cấp của các trường CĐSP các tỉnh
liên kết đào tạo sư phạm mẫu giáo tại Hà Nội ( như CĐSP Hải phòng, CĐSP
Hà Tây...) Một số ít giáo viên được đào tạo tại trường CĐSP mẫu giáo Trung
ương hoặc khoa SPMN trường CĐSP Hà Nội...được tuyển chọn biên chế thành
giáo viên mầm non trên địa bàn quận. Với nguồn đào tạo từ các hệ trung cấp
các trường CĐSP các tỉnh liên kết đào tạo SPMN tại Hà Nội thành ra đầu vào
thấp, chương trình đào tạo chắp vá giữa chương trình đào tạo trung cấp tại các
trường ở Hà Nội với chương trình đào tạo cao đẳng của các trường sư phạm
các địa phương, do đó tính liên thông hạn chế, tính đồng bộ không cao. Các
phần kiến thức, nhất là kiến thức cơ bản, cơ sở về lý luận nhằm phát triển tư
duy khoa học trong hoạt động, nghề nghiệp sư phạm yếu nên các kiến thức về