MỤC LỤC
Trang
3
MỞ ĐẦU
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP CỦA HỌC VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP
CẢNH SÁT VŨ TRANG
1.1. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2. Nội dung quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
1.3. Những yếu tố tác động đến quản lý đánh giá kết quả học
tập của học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP CỦA HỌC VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP
CẢNH SÁT VŨ TRANG
2.1. Khái quát về Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
2.2. Thực trạng đánh giá kết quả học tập của học viên ở
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
2.3. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên
ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
Chương 3. YÊU CẦU, BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT
QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG
CẤP CẢNH SÁT VŨ TRANG
3.1. Yêu cầu quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
3.2. Biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp
quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường
Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
12
12
23
26
33
33
37
44
63
63
65
83
89
91
95
Đánh giá kết quả học tập của người học là một trong những khâu đặc biệt
quan trọng, có quan hệ chặt chẽ với chất lượng dạy học và ảnh hưởng trực tiếp
đến chất lượng đào tạo. Do vậy, nghiên cứu nắm vững cơ sở lý luận và thực tiễn
của đánh giá kết quả học tập của người học là vấn đề đang đặt ra trước yêu cầu
đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục hiện nay. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8
BCHTW khóa XI đã xác định: “Việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục,
đào tạo cần từng bước theo các tiêu chí được xã hội và cộng đồng giáo dục thế
giới tin cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình
học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học, đánh giá của người dạy với tự đánh giá
của người học, đánh giá của nhà trường với đánh giá của gia đình và xã hội”
[1, tr. 12]. Trong đó, Nghị quyết còn xác định: Đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá
chất lượng giáo dục là một trong chín nhiệm vụ giải pháp đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục và đào tạo. Quán triệt quan điểm chỉ đạo nêu trên, đòi hỏi những
người làm công tác giáo dục và quản lý giáo dục ở các cơ sở đào tạo cần quản lý
chặt chẽ các khâu, các bước của quá trình đào tạo, trong đó cần lưu ý việc đánh
giá kết quả học tập của người học.
Trong những năm vừa qua, quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập của học viên các nhà trường trong lực lượng công an nhân dân nói
chung, Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang nói riêng đã được quán triệt và tổ
chức thực hiện một cách khá nghiêm túc. Bởi đây là một ngành nghề đào tạo
đặc thù, liên quan đến trật tự, an toàn xã hội và an ninh, chính trị, vận mệnh
của quốc gia, dân tộc.
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang được thành lập ngày 01 tháng 6
năm 2006 để góp phần đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất
nước. Công tác giáo dục và đào tạo của Nhà trường luôn đề ra mục tiêu vừa
trang bị cho học viên kiến thức về khoa học xã hội, vừa trang bị cho học viên
kiến thức chuyên ngành, qua đó rèn luyện phẩm chất đạo đức, kỷ cương, thói
quen lao động trí óc, khả năng phán đoán, tính chủ động, sáng tạo, gan dạ,
3
chính xác để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Do đó, Nhà trường luôn
đặc biệt coi trọng công tác quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên, coi
đó là nền tảng để khẳng định chất lượng, uy tín của Nhà trường.
Những năm qua, việc đánh giá kết quả học tập của học viên Trường Trung
cấp Cảnh sát Vũ trang luôn được sự quản lý chỉ đạo của Ban giám hiệu và các cơ
quan chức năng có liên quan, qua đó đó góp phần nâng cao chất lượng đào tạo
của Nhà trường. Tuy nhiên, việc quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên
vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định. Cụ thể là: đánh giá kết quả học tập của
học viên chưa bám sát vào mục tiêu môn học; đánh giá còn nặng về trí năng
(nhận thức) mà chưa coi trọng việc đánh giá năng lực giải quyết vấn đề và sự
sáng tạo của học viên; đánh giá ở một số môn thực hành còn thiếu chính xác,
mang nhiều cảm tính; đánh giá chưa đề cập nhiều đến vai trò điều chỉnh người
dạy và người học trong quá trình dạy học; thậm chí còn có những biểu hiện tiêu
cực trong đánh giá kết quả học tập của học viên Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ
trang. Do đó, công tác quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên Nhà trường
có những mặt chưa đáp ứng được mục đích, yêu cầu đã đề ra.
Thực tiễn đã có những công trình nghiên cứu ở các cấp độ khác nhau về
đánh giá và quả lý đánh giá kết quả học tập của người học nhưng chưa có tác
giả nào đi sâu nhiên cứu về quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang. Xuất phát từ những lý do trên, học viên
nhận thấy việc đi sâu nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn và đề xuất các biện
pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.
Do đó, học viên lựa chọn vấn đề: “Quản lý đánh giá kết quả học tập của học
viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang” làm đề tài luận văn chuyên
ngành Quản lý giáo dục.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
4
Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của người học là vấn đề
luôn đặt ra cho những người làm công tác giáo dục và quản lý giáo dục ở các
cơ sở đào tạo. Bàn về vấn đề này có nhiều tác giả tiếp cận ở nhiều phương
diện khác nhau:
Tiếp cận dưới góc độ khoa học giáo dục, có một số học giả như: Lê
Khánh Bằng, Hà Thị Đức,… với các bài viết xoay quanh thực trạng và giải
pháp kiểm tra, đánh giá trong giáo dục ở nước ta trong vài thập niên gần đây
như: “Một số vấn đề kiểm tra, đánh giá tri thức của học viên”, “Đánh giá
trong giáo dục”, “Kiểm tra, đánh giá tri thức của học viên trong lịch sử giáo
dục nhà trường”,... Trong cuốn giáo trình Lý luận giáo dục đại học, tác giả
Đặng Vũ Hoạt và Hà Thị Đức đã nêu: “Về tiêu chuẩn đánh giá phải đảm bảo
tính toàn diện, đảm bảo tính khách quan, đảm bảo có tác dụng phát triển trí
tuệ, năng lực và tư duy độc lập sáng tạo của sinh viên”. Ở cách tiếp cận này,
có thể kể tới một số nhà khoa học khác như: Nguyễn Kế Hào với công trình
“Đổi mới phương pháp dạy học và phương pháp đánh giá đối với giáo dục
phổ thông, cao đẳng và đại học sư phạm”, Trần Bá Hoành với công trình:
“Đánh giá trong giáo dục”, Lê Đức Ngọc với công trình: “Nâng cao năng
lực xây dựng cấu trúc đề thi và biểu điểm trong đào tạo giáo viên trung học
cơ sở và đo lường và đánh giá thành quả học tập”, Trần Thị Tuyết Oanh với
công trình: “Đánh giá và đo lường kết quả học tập”. Các công trình nghiên
cứu của các tác giả nêu trên đều có hai phần nội dung chính là đề cập tới cơ
sở lý luận của hoạt động giảng dạy và hệ thống lý luận về đánh giá kết quả
học tập của người học. Trong đó, tập trung làm rõ cơ sở lý luận của các
phương pháp, nội dung, mô hình, hình thức đánh giá, cũng như các kỹ thuật
xây dựng công cụ đo và đánh giá kết quả học tập của người học.
Tiếp cận dưới góc độ khoa học quản lý giáo dục có các công trình
nghiên cứu sau:
5
Trần Thị Thanh Nhàn (2009) - Luận án Tiến sĩ: “Nâng cao chất lượng
đánh giá kết quả học tập của học viên Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trangBộ Công an”. Luận án đã nêu bật được những vấn đề về cơ sở lý luận và thực
hiện về chất lượng kết quả học tập của học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát
Vũ trang. Xây dựng các mô hình để thực hiện hoạt động đánh giá kết quả học
tập của học viên. Đưa ra các yếu tố tác động đến chất lượng đánh giá kết quả
học tập của học viên. Thông qua đó đề ra các giải pháp cơ bản để nâng cao
chất lượng đánh giá kết quả học tập của học viên. Tuy nhiên, luận án chưa
nêu bật được ý nghĩa, vai trò cơ bản của quá trình nâng cao chất lượng đánh
giá kết quả học tập của học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang đó
chính là tiến hành quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên trong Nhà
trường. Chưa tìm hiểu và đi sâu nghiên cứu vấn đề quản lý đánh giá trong
Nhà trường. Mà mới chỉ nghiên cứu về chất lượng học tập, đánh giá kết quả
học tập. Do đó, chưa khái quát hết được tầm quan trọng của khoa học quản lý
trong quá trình nâng cao chất lượng đào tạo cũng như chất lượng đánh giá kết
quả học tập của học viên Trường Trung cấp Cảnh sát vũ trang.
Nguyễn Văn Ly (2010) - Luận án tiến sĩ:“Quản lý chất lượng đào tạo
đại học trong các học viện, trường công an nhân dân”. Luận án đã làm rõ
những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý đánh giá chất lượng tại các học
viện, trường Công an nhân dân. Xây dựng, phân tích khái niệm quản lý chất
lượng đào tạo và các khái niệm có liên quan; đưa ra quan điểm của bản thân
về quản lý chất lượng đào tạo. Đồng thời, trên cơ sở thực trạng quản lý chất
lượng đào tạo đại học trong các học viện, trường Công an nhân dân, luận án
đã chỉ ra những yêu cầu và biện pháp cơ bản để thực hiện tốt hoạt động quản
lý chất lượng đào tạo. Trong đó, coi quản lý đánh giá kết quả học tập là một
khâu của quản lý chất lượng đào tạo của các trường đại học, các học viện, trường
Công an nhân dân. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc vạch ra hướng
phát triển về quản lý đánh giá kết quả học tập của các học viên thuộc các trường
6
đào tạo cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân. Tuy nhiên, luận văn chưa đi sâu về
cách thức tiến hành quản lý đánh giá kết quả học tập nên chưa đi sâu vào lý luận
và thực tiễn của quản lý đánh giá kết quả học tập của các học viên.
Vũ Xuân Thọ (2013) - Luận văn thạc sỹ: “Biện pháp quản lý đánh giá
chất lượng học tập của học viên Trường Sĩ quan Đặc công hiện nay”. Tác giả
luận văn đã làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý đánh giá chất
lượng học tập ở Trường Sĩ quan Đặc công, xây dựng, phân tích khái niệm
quản lý đánh giá chất lượng học tập ở Trường Sĩ quan Đặc công và các khái
niệm liên quan đến đề tài; chỉ rõ nội dung quản lý và các nhân tố tác động đến
quá trình quản lý của nhà trường, luận văn đề xuất 4 yêu cầu, 6 giải pháp quản
lý đánh giá chất lượng học tập của học viên Trường Sĩ quan Đặc công. Tuy
nhiên, luận văn chưa xác định được mô hình quản lý đánh giá chất lượng đào
tạo và chưa xây dựng được các tiêu chí để quản lý đánh giá chất lượng đào
tạo ở Trường Sĩ quan Đặc công.
Tiếp cận dưới góc độ lý luận dạy học, có công trình tiêu biểu như: Đề
tài nghiên cứu của tác giả Nguyễn Văn Phán (Chủ nhiệm - 2002): “Nâng cao
chất lượng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn khoa học xã hội nhân
văn của học viên ở Học viện Chính trị Quân sự hiện nay”. Kết quả nghiên cứu
đã khái quát làm rõ cơ sở lý luận và phân tích làm rõ thực trạng hoạt động
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn khoa học xã hội nhân văn; trên cơ
sở đó đề xuất hệ thống các giải pháp khá đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn khoa học xã hội nhân văn của học
viên ở Học viện Chính trị. Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ tập
trung đi sâu nghiên cứu về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn học
khoa học xã hội nhân văn của học viên Học viện Chính trị.
Quản lý đánh giá kết quả học tập heo hướng tiếp cận năng lực của
người học, tác giả Nguyễn Thanh Sơn, Trường Đại học Yersin Đà Lạt với
bài viết: Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo
7
hướng tiếp cận năng lực nhằm đáp ứng chuẩn đầu ra. Theo Tác giả: “Kiểm
tra, đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực là việc sử dụng nhiều phương pháp
khác nhau để tập trung đánh giá những năng lực cốt lõi được chú trọng trong
nhiều khung năng lực: năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng
tạo, năng lực giao tiếp xã hội…”. Tác giả Lê Quang Mạnh - Học viện chính trị:
Một số giải pháp nâng cao chất lượng đánh giá kết quả học tập của học viên các
trường quân đội theo định hướng phát triển năng lực người học. Trên cở làm rõ
cơ sở lý luận, Tác giả đã đề xuất giải quyết vấn đề nghiên cứu: a) Xây dựng các
năng lực chuyên biệt bằng cách cụ thể hóa các năng lực chung; b) Đổi mới đồng
bộ quy trình đánh giá kết quả học tập của học viên; c) Xây dựng hệ thống ngân
hàng câu hỏi, bài tập theo định hướng phát triển năng lực.
Tóm lại, từ sự khái quát, luận giải những công trình khoa học có liên
quan đến vấn đề nghiên cứu đã cho thấy đánh giá kết quả học tập của người
học nói chung, của học viên, sinh viên nói riêng là vấn đề được nhiều nhà
khoa học quan tâm nghiên cứu với các khía cạnh, góc độ, phạm vi và mục
đích nghiên cứu khác nhau. Tuy nhiên, chưa có công trình nào đi sâu nghiên
cứu về “Quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường Trung cấp
Cảnh sát Vũ trang”. Do đó, đề tài tác giả lựa chọn không trùng lặp với các
công trình đã được công bố.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý đánh giá kết quả học tập của
học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang; Trên cơ sở đó đề xuất biện
pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên nhằm góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục đào tạo của Nhà trường.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ cơ sở lý luận về quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên.
- Khảo sát thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở
Trường trung cấp Cảnh sát Vũ trang.
8
- Đề xuất biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang và khảo nghiệm tính cần thiết và tính
khả thi của các biện pháp đề xuất.
4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu
Quản lý quá trình đào tạo học viên của Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang.
* Đối tượng nghiên cứu
Quản lý quá trình đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường
Trung cấp Cảnh sát Vũ trang.
* Phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu quản lý quá trình đánh giá kết quả học tập của học viên
ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang trên địa bàn xã Thủy Xuân Tiên, huyện
Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.
Các số liệu điều tra, khảo sát được thực hiện ở một số cơ quan chức năng,
khoa giáo viên và phòng quản lý học viên của Nhà trường từ năm 2012 đến nay.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường trung cấp
Cảnh sát Vũ trang là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong hoạt
động quản lý đào tạo. Nếu Nhà trường quán triệt và thực hiện đồng bộ các
biện pháp như: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên
và học viên về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học viên; Tăng
cường sử dụng các hình thức đánh giá nhằm phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của học viên; Tăng cường thực hiện công tác lập kế hoạch,
tổ chức, chỉ đạo quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên; Nâng cao
năng lực của cán bộ quản lý, giáo viên và tự đánh giá kết quả học tập cho
học viên; thanh tra, kiểm tra, chống hiện tượng tiêu cực trong thi cử… thì
sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của Nhà trường trong
giai đoạn hiện nay.
9
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận nghiên cứu
Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng
cộng sản Việt Nam, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục và quản
lý giáo dục. Đồng thời, dựa trên quan điểm hệ thống - cấu trúc, quan điểm
lịch sử lôgic, quan điểm thực tiễn để luận giải những vấn đề lý luận, đánh giá
thực trạng và đề xuất các biện pháp hướng tới thực hiện có hiệu quả các
nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.
* Phương pháp nghiên cứu
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Nghiên cứu các vấn đề lý luận liên quan đến hoạt động đánh giá kết quả
học tập và quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của người học nói
chung, của học viên các trường trong lực lượng vũ trang nói riêng.
Nghiên cứu các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, các văn bản pháp quy của
Nhà nước và của ngành giáo dục, các tài liệu, sách, tạp chí và báo cáo khoa
học trong nước và nước ngoài có liên quan đến đề tài nghiên cứu.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra: Dùng phiếu hỏi để trưng cầu ý kiến của cán
bộ quản lý, giáo viên, học viên về thực trạng hoạt động đánh giá giá kết
quả học tập của học viên, thực trạng hoạt động quản lý đánh giá kết quả
học tập của học viên và các biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động quản
lý đánh giá kết quả học tập của học viên Trường trung cấp Cảnh sát Vũ
trang hiện nay.
- Phương pháp phỏng vấn: Trực tiếp trò chuyện - phỏng vấn cán bộ
quản lý, giáo viên, học viên những nội dung liên quan đến thực trạng, nguyên
nhân và biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên Trường
trung cấp Cảnh sát Vũ trang hiện nay.
10
- Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động tổ chức thi, kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập của học viên Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang.
- Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến của lãnh đạo - quản lý,
các nhà giáo có kinh nghiệm, có trình độ cao trong Trường về thực trạng,
nguyên nhân và biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Nhằm khảo sát, đánh giá quá trình
đánh giá kết quả học tập và quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học
tập của học viên Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang.
- Phương pháp hỗ trợ khác: Ngoài những phương pháp chủ đạo nêu
trên, luận văn còn sử dụng phần mềm thống kê toán học, hệ số Spearman
trong xử lý các kết quả khảo sát. Sử dụng bảng số liệu và sơ đồ, biểu đồ trong
khi trình bày kết quả nghiên cứu của luận văn.
7. Ý nghĩa của đề tài
- Đề tài góp phần làm phong phú cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý
đánh giá kết quả học tập của người học nói chung, của học viên Trường Trung
cấp Cảnh sát Vũ trang nói riêng.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho
các nhà trường của lực lượng vũ trang trong công tác quản lý đánh giá kết quả
học tập của học viên.
8. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, đề tài được kết cấu thành 03 chương (09 tiết):
11
Chương1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
CỦA HỌC VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP CẢNH SÁT VŨ TRANG
1.1. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.1.1. Đánh giá kết quả học tập
* Khái niệm đánh giá
Theo Từ điển tiếng Việt: “Đánh giá được hiểu là nhận định giá trị” [49,
tr. 19]. Như vậy, đánh giá là một hoạt động nhằm nhận định, xác nhận giá trị
thực trạng về: mức độ hoàn thành công việc, chất lượng, hiệu quả công việc,
trình độ, sự phát triển, những kinh nghiệm được hình thành ở thời điểm hiện
tại đang xét so với mục tiêu hay những chuẩn mực được xác lập.
Theo tác giả Trần Bá Hoành: “Đánh giá là quá trình hình thành những
nhận định, phán đoán về kết quả của công việc, dựa vào sự phân tích những
thông tin thu thập được, đối chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra,
nhằm đề xuất những quyết định phù hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh
nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc” [19, tr. 9].
Đứng ở phương diện giáo dục, tác giả Trần Thị Tuyết Oanh cho rằng:
“Đánh giá trong giáo dục là quá trình thu thập và lí giải kịp thời, có hệ thống
những thông tin về hiện trạng, khả năng hay nguyên nhân của chất lượng và
hiệu quả giáo dục căn cứ vào mục tiêu giáo dục làm cơ sở cho những chủ
trương, biện pháp và hành động giáo dục tiếp theo” [32, tr. 5 ].
Các khái niệm nêu trên đều nhấn mạnh đến sự phù hợp giữa mục tiêu và
việc thực hiện, cũng có nghĩa là xem xét sự phù hợp với mục đích đánh giá và
đối tượng đánh giá. Đánh giá là việc điều tra, xem xét, xác định chất lượng
của đối tượng được đánh giá trên cơ sở thu thập thông tin một cách có hệ
thống, nhằm hỗ trợ cho việc ra quyết định và rút ra bài học kinh nghiệm.
Từ những quan điểm nêu trên, dưới góc độ của quản lý giáo dục: Đánh
giá là quá trình có hệ thống bao gồm việc thu thập, phân tích, giải thích
thông tin nhằm xác định mức độ đạt được của người học so với các mục tiêu
dạy học đã đề ra.
12
* Khái niệm kết quả học tập
Kết quả học tập của người học là nhân tố phản ánh kết quả vận động và phát
triển tổng hợp của các nhân tố, đặc biệt là nhân tố người học với hoạt động học.
Theo cách hiểu thông thường thì kết quả học tập hay còn gọi là thành
tích học tập đó là mức độ thành tích mà một chủ thể học tập đã đạt được, xem
xét trong mối quan hệ với công sức, thời gian đã bỏ ra với mục tiêu xác định.
Đối với học viên, sinh viên thì kết quả học tập của các em là mức độ đạt được
kiến thức, kỹ năng trong một lĩnh vực nào đó.
Ngoài ra, có một số quan niệm về kết quả học tập của các chuyên gia nghiên
cứu giáo dục nước ngoài cho rằng: “Kết quả học tập là bằng chứng sự thành công
của học viên/sinh viên về kiến thức, kĩ năng, năng lực, thái độ đã được đặt ra trong
mục tiêu giáo dục” (James Madison University, 2003; James O. Nichols, 2002).
Một quan niệm khác cho rằng “Kết quả học tập là kết quả của một môn học, một
chuyên ngành hay của cả một khóa đào tạo.” hay “Kết quả học tập của sinh viên
bao gồm các kiến thức, kĩ năng và thái độ mà họ có được” [10, tr. 14]. Và tất cả các
kiến thức, kĩ năng này được tích lũy từ các môn học khác nhau trong suốt quá trình
học được qui định cụ thể trong chương trình đào tạo của nhà trường.
Kế thừa những quan niệm trên, chúng tôi cho rằng: Kết quả học tập là
toàn bộ thành tích học tập, kiến thức, kỹ năng, thái độ học tập của học viên
trong quá trình học tập.
Như vậy, khi nói đến kết quả học tập là nói đến các kiến thức, kỹ năng
và thái độ mà người học có được trong quá trình học tập và rèn luyện tại
trường. Kết quả học tập của người học là xuất phát điểm của các mối liên hệ
ngược trong và ngược ngoài của quá trình dạy học.
* Khái niệm đánh giá kết quả học tập
Đánh giá kết quả học tập của người học nói chung là một quá trình được
tiếp cận và được thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau. Hơn nữa, tiêu
chí đánh giá kết quả học tập của người học được xây dựng ở mỗi thời điểm và
mỗi đơn vị đào tạo có sự khác nhau.
13
Theo tác giả Đặng Bá Lãm: “Đánh giá thành tích của người học theo
nghĩa hẹp có nghĩa là chúng ta thu thập thông tin nhằm đưa ra quyết định về
mức độ đạt được mục tiêu về kiến thức và kĩ năng của người học” [18, tr. 15].
Còn theo quan điểm của tác giả Trần Thị Tuyết Oanh: “Đánh giá kết
quả học tập là quá trình thu thập, xử lý thông tin về trình độ, khả năng mà
người học thực hiện các mục tiêu học tập đã xác định, nhằm tạo cơ sở cho
những quyết định sư phạm của giáo viên, của nhà trường và cho bản thân
người học giúp họ tiến bộ hơn” [32, tr. 24].
Tác giả Nguyễn Thanh Sơn, tiếp cận theo định hướng phát triển năng
lực người học cho rằng: Đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực là việc sử
dụng nhiều phương pháp khác nhau để tập trung đánh giá những năng lực
cốt lõi được chú trọng trong nhiều khung năng lực: năng lực tự học, năng lực
giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp xã hội…
Ngoài ra, đánh giá kết quả học tập của người học nói chung còn được
hiểu là một quá trình ghi chép, lưu giữ và cung cấp thông tin về sự tiến bộ
của người học trong suốt quá trình học dạy học.
Từ những quan điểm và cách tiếp cận nêu trên, chúng tôi cho rằng:
Đánh giá kết quả học tập của người học là quá trình hình thành những nhận
định, phán đoán về kết quả dạy học dựa trên sự phân tích những thông tin thu
được từ phía người học, đối chiếu với các tiêu chí đề ra, từ đó đề xuất những
biện pháp thích hợp nhằm cải thiện thực trạng, điều chỉnh nâng cao chất
lượng và hiệu quả của quá trình dạy học.
Từ khái niệm trên cho thấy:
- Mục đích đánh giá kết quả học tập được thể hiện trên 3 khía cạnh:
Một là, Làm sáng tỏ mức độ đạt được và chưa đạt được về các mục tiêu
dạy học, tình trạng kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, thái độ của người học so với
yêu cầu của chương trình; phát hiện những sai sót và nguyên nhân dẫn tới
những sai sót đó, giúp người học điều chỉnh hoạt động học tập của mình.
14
Hai là, Công khai hóa các nhận định về năng lực, kết quả học tập của người
học, tạo cơ hội cho học viên có kĩ năng tự đánh giá, giúp người học nhận ra sự tiến
bộ của mình, khuyến khích động viên, thúc đẩy học tập ngày một tốt hơn.
Ba là, Giúp giáo viên có cơ sở thực tế để nhận ra những điểm mạnh,
điểm yếu của mình, tự điều chỉnh, hoàn thiện hoạt động dạy, phấn đấu không
ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học.
- Vị trí của đánh giá kết quả học tập
Đánh giá có vị trí là đầu tàu kéo cả quy trình đào tạo đi lên tạo ra đổi
mới về chất lượng đào tạo. Đánh giá cung cấp các thông tin về kết quả học
tập của người học. Nhiều quyết định quan trọng đều dựa trên điểm số của
đánh giá. Đánh giá có thể có ảnh hưởng hai mặt: tạo ra những thay đổi tích
cực trong quá trình đào tạo, hoặc có thể mang lại những cản trở cho sự phát
triển của giáo dục.
- Vai trò của đánh giá kết quả học tập
Đánh giá là hoạt động không thể thiếu nhằm xác định hiệu quả của việc
thực hiện mục tiêu dạy học, từ đó định hướng và thúc đẩy người dạy đổi
mới phương pháp dạy học, thúc đẩy người học đổi mới phương pháp học tập
nhằm nâng cao chất lượng thực hiện mục tiêu giáo dục. Mặt khác, phát hiện
những mặt tốt, mặt chưa tốt, khó khăn, vướng mắc và xác định nguyên nhân
để đề ra các giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học, hiệu quả giáo dục.
- Phương pháp đánh giá kết quả học tập bao gồm:
Phương pháp đánh giá truyền thống: với phương pháp này chủ yếu là
đánh giá thông qua kiểm tra viết, kiểm tra vấn đáp, kiểm tra thực hành. Đánh
giá truyền thống chủ yếu đánh giá nhận thức và kỹ năng cứng, những kỹ năng
tối thiểu mà người học cần để có thể đảm nhiệm được một công việc. Sử dụng
phương pháp đánh giá truyền thống, công việc của người dạy bao gồm: ra đề,
giám sát người học làm bài kiểm tra, chấm điểm bài làm của người học; công
việc của người học là thực hiện bài kiểm tra.
15
Phương pháp đánh giá hiện đại như: phương pháp tìm kiếm nhanh, câu
hỏi mở, hồ sơ học tập, tự đánh giá… nhằm khắc phục những hạn chế của
phương pháp đánh giá truyền thống.
- Yêu cầu của đánh giá kết quả học tập
Đảm bảo sự phù hợp của phương pháp đánh giá với mục tiêu học tập:
Yêu cầu này đòi hỏi các phương pháp đánh giá được lựa chọn và sử dụng
phải đo lường được các mục tiêu học tập đã xác định. Mục tiêu chứa đựng
những kết quả đã dự kiến trước.
Yêu cầu đảm bảo tính giá trị: Tính giá trị đòi hỏi phải đánh giá và đo
lường được đúng các mục tiêu định đo. Như vậy, trong đánh giá, những thông
tin thu được phải là những bằng chứng để đi đến những kết luận phù hợp, nó
thể hiện ở việc thiết kế công cụ đánh giá.
Yêu cầu đảm bảo tính tin cậy: Tính tin cậy chỉ sự chính xác của đánh
giá, tức là phản ánh đúng kết quả học tập của người học như nó tồn tại trên cơ
sở đối chiếu với mục tiêu đã đề ra.
Yêu cầu đảm bảo tính công bằng: Phải tạo điều kiện cho tất cả các học
viên có cơ hội như nhau để thể hiện kết quả học tập và kết quả đánh giá thể
hiện đúng kết quả học tập của họ.
Yêu cầu đảm bảo tính hiệu quả: Đánh giá phải phù hợp với công sức,
thời gian tiến hành đánh giá. Thông thường, đánh giá với chi phí ít nhưng
đảm bảo giá trị tin cậy là sẽ có hiệu quả.
- Nguyên tắc của đánh giá kết quả học tập
Đảm bảo tính khách quan: Nguyên tắc khách quan là những quy tắc cần được
thực hiện trong khi kiểm tra và đánh giá để đảm bảo cho kết quả thu thập được ít chịu
ảnh hưởng từ những yếu tố khác với mục tiêu và nội dung cần đánh giá.
Đảm bảo tính toàn diện: Tức là trong quá trình đánh giá phải đánh giá
tất cả các mặt hoạt động của học viên. Phải xem xét chất lượng học tập, kiến
thức lĩnh hội được của học viên, kỹ năng, kỹ xảo mà học viên có thể sử dụng.
Đảm bảo tính hệ thống: Việc đánh giá học sinh phải đảm bảo tính hệ
thống, có kế hoạch, thường xuyên. Điều này được thể hiện ở các điểm sau:
16
Đánh giá được thực hiện trước, trong, sau khi học xong một phần, một
chương, môn học.
Đảm bảo tính công khai, chính xác: Đảm bảo tính công khai để cuộc
đánh giá kết quả học tập của học viên được diễn ra theo đúng quy trình và
đảm bảo được tính chính xác cao trong quá trình đánh giá. Đảm bảo việc tính
chính xác của cuộc đánh giá kết quả học tập sẽ đảm bảo cho quá trình phân
loại học viên, đánh giá được chất lượng dạy và học của giảng viên.
- Xu hướng đánh giá kết quả học tập của người học trong giai đoạn hiện nay.
Thứ nhất, chuyển dần trọng tâm từ việc đánh giá kết quả cuối cùng sang
đánh giá cả quá trình, đảm bảo cho việc đánh giá toàn diện hơn, đầy đủ hơn
nội dung môn học, giúp học viên có nhiều cơ hội để thể hiện mình và giảm
bớt sức ép của việc kiểm tra, đánh giá.
Từ đánh giá các kỹ năng riêng lẻ, các sự kiện sang các kỹ năng tổng
hợp. Không phải chỉ là đánh giá khả năng nhớ và hiểu mà còn đánh giá khả
năng hiểu sâu, lập luận, đánh giá kỹ năng vận dụng kiến thức, nhấn mạnh đến
kỹ năng tư duy, làm việc nhóm.
Thứ hai, phát triển đánh giá quá trình và tự đánh giá. Đánh giá kết quả học
tập của học viên trong giai đoạn hiện nay nhấn mạnh vào chương trình học, phát
triển việc lập kế hoạch và cải thiện quá trình giáo dục. Trong công tác đánh giá,
nhấn mạnh người bị đánh giá tự phân tích, từ đánh giá dựa trên ít thông tin sang
đánh giá dựa trên nhiều thông tin đa dạng, người học tự đánh giá và đánh giá từ
các chủ thể khác nhau. Người đánh giá và người bị đánh giá không ngừng đối
thoại trong toàn bộ quá trình đánh giá để chỉnh sửa các quan điểm cá nhân, điều
chỉnh nội dung… để kết luận đánh giá có được sự thống nhất.
Thứ ba, coi trọng đánh giá định tính với đánh giá định lượng. Chuyển từ
xem xét đánh giá như là hoạt động độc lập với quá trình dạy học sang là một
bộ phận tích hợp của quá trình dạy học. Chúng được tiến hành liên tục trong
quá trình giảng dạy nhằm giúp cho người dạy có những quyết định phù hợp
trong các thời điểm giảng dạy, giúp học viên tích cực hơn trong học tập.
17
1.1.2. Quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường Trung
cấp Cảnh sát Vũ trang
* Khái niệm quản lý
Quản lý là một khái niệm rộng được tiếp cận trên nhiều phương diện khác nhau:
Quản lý (tiếng Anh là Management) là đặc trưng cho quá trình điều khiển
và dẫn hướng tất cả các bộ phận của một tổ chức, thường là tổ chức kinh tế,
thông qua việc thành lập và thay đổi các nguồn tài nguyên (nhân lực, tài chính,
vật tư và giá trị vô hình...) [42, tr. 74]. Quản lý trong kinh doanh hay quản lý
trong các tổ chức nhân sự nói chung là hành động đưa các cá nhân trong tổ
chức làm việc cùng nhau để thực hiện, hoàn thành mục tiêu chung.
Theo Henry Fayol (1841-1925), nhà quản lý và lý thuyết gia về quản trị
người Pháp, đã đề xướng Học thuyết quản trị theo khoa học cho rằng: Công
việc quản lý bao gồm 5 nhiệm vụ: xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ huy, phối
hợp và kiểm soát. Trong đó, các nguồn lực có thể được sử dụng và để quản lý
là nhân lực, tài chính, công nghệ và thiên nhiên.
Nhấn mạnh về vai trò và chức năng của quản lý, tác giả Nguyễn Quốc
Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng: Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu
của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ
chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra.
Tác giả Trần Khánh Đức cho rằng: Quản lý là hoạt động có ý thức của
con người nhằm định hướng, tổ chức, sử dụng các nguồn nhân lực và phối
hợp hành động của một nhóm người hay một cộng đồng người để đạt được
các mục tiêu đề ra một cách hiệu quả nhất.
Theo từ điển tiếng Việt: “Quản lý là trông coi, giữ gìn theo những yêu
cầu nhất định. Là tổ chức và điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu
nhất định” [49, tr. 772].
Từ những quan niệm trên theo chúng tôi: Quản lý là hoạt động hay tác
động có định hướng, có chủ định của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong
một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức.
18
Như vậy, quản lý là sự tác động có mục đích của chủ thể quản lý đối với
các đối tượng quản lý. Quản lý xuất hiện ở bất cứ nơi nào, lúc nào nếu ở đó
và lúc đó có hoạt động chung của con người. Mục đích và nhiệm vụ của quản
lý là điều khiển, chỉ đạo hoạt động chung của con người, phối hợp các hoạt
động riêng lẻ của cá nhân tạo thành một hoạt động chung thống nhất cả cả tập
thể và hướng hoạt động chung đó theo những phương hướng thống nhất nhằm
đạt được mục tiêu đã định trước.
* Khái niệm quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường
Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
Quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường Trung cấp
Cảnh sát Vũ trang là tổng hợp những cách thức, biện pháp của các chủ thể
quản lý trong việc lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra quá trình đánh
giá kết quả học tập của học viên nhằm thực hiện mục tiêu đánh giá đã đề ra.
- Mục đích của quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên nhằm duy trì
có hiệu quả hoạt động kiểm tra, đánh giá góp phần thúc đẩy và nâng cao chất
lượng đào tạo của Nhà trường. Bởi vì, kết quả học tập của học viên là cơ sở quan
trọng nhất để đánh giá chất lượng của hoạt động đào tạo.
Quản lý đánh giá kết quả học tập ở các trường trung cấp chuyên
nghiệp có ý nghĩa thúc đẩy, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong
nhà trường. Giúp cho các em học viên không ngừng phấn đấu, nâng cao
năng lực học tập, tính kiên định, sự tự tin, khả năng tư duy sáng tạo và
nhạy bén với thời cuộc, đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực cho đất nước.
- Chủ thể của quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường
Trung cấp Cảnh sát Vũ trang bao gồm:
Hiệu trưởng nhà trường: Hiệu trưởng Nhà trường có chức năng quan
trọng trong hoạt động quản lý tất cả các vấn đề có liên quan đến Nhà trường.
Chức năng quản lý của Hiệu trưởng là những nội dung và phương thức hoạt
19
động cơ bản liên quan đến việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra nhằm
giữ mọi hoạt động của trường học trong trật tự, nhất quán. Đặc biệt là vấn đề
quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên là một trong những vấn đề mà
Hiệu trưởng quan tâm hàng đầu. Bởi nó liên quan đến chất lượng, hiệu quả hoạt
động của toàn trường và là cơ sở để đánh giá chất lượng của chính bản thân bộ
máy quản lý của Nhà trường. Do đó, trong hoạt động quản lý đánh giá kết quả
học tập của học viên, Hiệu trưởng thực hiện việc phê duyệt lập kế hoạch và tổ
chức thực hiện kế hoạch đánh giá và quản lý đánh giá kết quả học tập của học
viên. Kiểm tra việc thực hiện quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên,
giám sát và đôn đốc các hoạt động theo chương trình, kế hoạch của Nhà trường.
Phòng Quản lý đào tạo và Phòng Khảo thí: Phòng Đào tạo là cơ quan
quản lý, điều hành tổng thể các hoạt động, chương trình, kế hoạch của học viên.
Phối hợp với các cơ quan chức năng khác thực hiện quy trình giáo dục và đào
tạo thống nhất, nhịp nhàng và là cơ quan trực tiếp tham gia hoạt động quản lý
đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang.
Phòng Khảo thí thực hiện chức năng đề xuất, tham mưu giúp Ban giám
hiệu xây dựng, bổ sung quy chế giáo dục và đào tạo, là lực lượng chủ yếu
tham gia vào công tác quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên.
Phòng Quản lý đào tạo và phòng Khảo thí kết hợp thực hiện nghiên cứu
các phương pháp và quản lý chất lượng đào tạo. Đồng thời theo dõi, giám sát,
đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện kế hoạch đào tạo, nội dung, chương trình
giảng dạy, học tập, thi, kiểm tra cũng như việc thực hiện kế hoạch chung. Xây
dựng thời khóa biểu, bố trí và điều hành lịch trình giảng dạy, học tập, giám
sát, đôn đốc. Quản lý chất lượng học tập của học viên trong quá trình học tập
tại Trường. Thực hiện hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập của học
viên thông qua quản lý giờ dạy, chương trình dạy học, kết quả học tập của học
viên, tổng hợp kết quả học tập và đánh giá xếp loại học viên.
- Đối tượng của quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên bao gồm:
20
Thứ nhất, kế hoạch đánh giá: Quản lý kế hoạch đánh giá thông qua việc
theo dõi, đôn đốc công việc đánh giá kết quả học tập một cách có hệ thống, có căn
cứ, thường xuyên trong quá trình giám sát. Qua việc thực hiện đúng tiến độ kiểm
tra theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo để điều chỉnh kịp thời và đúng đắn
công tác quản lý chuyên môn và quản lý trường học. Thông qua quản lý kế hoạch
đánh giá kết quả học tập của học viên sẽ giúp cho người quản lý có những căn cứ
để xác định hoạt động đánh giá đang diễn ra như thế nào, có đúng kế hoạch
không, có tuân thủ các quy định không, có tác động tích cực đến quá trình học tập
và giảng dạy không, có khách quan và chính xác không.
Thứ hai, quản lý quá trình đánh giá. Bao gồm các việc như xây dựng
các đề câu hỏi kiểm tra, công tác tổ chức đánh giá và quá trình chấm điểm.
Thứ ba, quản lý việc sử dụng kết quả đánh giá: việc sử dụng kết quả
đánh giá như thế nào cũng phải tuân theo những nguyên tắc nhất định. Do đó,
quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên cũng thực hiện việc quản lý sử
dụng kết quả đánh giá để chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu của giáo viên,
cán bộ quản lý cũng như học viên. Quản lý thu thập thông tin phản hồi từ sinh
viên trong việc đánh giá kết quả học tập. Từ đó giáo viên và học viên có thể
điều chỉnh quá trình dạy và học của mình.
- Phương pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên bao gồm
các phương pháp sau:
Phương pháp mệnh lệnh hành chính, là các phương pháp tác động dựa
vào các mối quan hệ tổ chức của hệ thống quản lý. Là cách thức tác động trực
tiếp của chủ thể quản lý đến các tập thể và cá nhân dưới quyền bằng các quyết
định dứt khoát mang tính chất bắt buộc, đòi hỏi cấp dưới phải chấp hành
nghiêm chỉnh, nếu bị vi phạm sẽ bị xử lý kịp thời, thích đáng.
Đây là một trong những phương pháp đặc thù của hoạt động quản lý nói
chung và hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên nói riêng. Thông
qua các quyết định, các mệnh lệnh hành chính, các chủ thể của quản lý đánh giá có
thể tác động đến đối tượng của quản lý đánh giá. Đồng thời, đưa ra các biện pháp
21
xử lý kịp thời khi phát hiện ra những sai phạm trong quá trình đánh giá kết quả học
tập của học viên. Phương pháp mệnh lệnh hành chính là phương pháp được sử
dụng phổ biến ở hầu hết các trường trong cả nước. Trong đó Trường Trung cấp
Cảnh sát Vũ trang cũng sử dụng phương pháp này với tính chất là phương pháp đặc
thù bởi đây là trường thực hiện chức năng giáo dục mang tính chất đặc thù, đào tạo
nguồn nhân lực để bảo vệ an ninh tổ quốc, trật tự an toàn xã hội.
Với phương pháp này sẽ có ý nghĩa trong việc: Xác lập trật tự, kỷ
cương, chế độ hoạt động trong hệ thống; Giải quyết các vấn đề đặt ra trong
quản lý một cách nhanh chóng, giấu được ý đồ hoạt động của chủ thể; Là
khâu nối các phương pháp khác thành hệ thống.
Chủ thể sử dụng phương pháp này sẽ tác động vào đối tượng quản lý
theo hai hướng: tác động về mặt tổ chức và tác động điều chỉnh hành động
của đối tượng quản lý. Tác động về mặt tổ chức: chủ thể phải ban hành các
văn bản về quy mô, cơ cấu tổ chức, điều lệ hoạt động nhằm xác định những
mối quan hệ trong nội bộ tổ chức. Tác động điều chỉnh hành động của đối
tượng quản lý: chủ thể quản lý đưa ra những chỉ thị, mệnh lệnh hành chính
bắt buộc cấp dưới thực hiện những nhiệm vụ nhất định, đảm bảo cho hệ thống
hoạt động nhịp nhàng, đúng hướng, khắc phục kịp thời những sai lệch. Chủ
thể phải có quyết định dứt khoát, rõ ràng, dễ hiểu, có địa chỉ thực hiện, loại
trừ khả năng có nhiều cách giải thích khác nhau đối với nhiệm vụ được giao
Các phương pháp kinh tế, là các phương pháp tác động vào học viên
thông qua việc sử dụng các đòn bảy kinh tế (tiền thưởng, tiền phạt, truy
thu,...) để cho học viên tự lựa chọn phương án kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập một cách phù hợp có hiệu quả nhất trong hoạt động học tập của họ.
Các phương pháp quản lý trên đều có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
Mỗi phương pháp đều bổ trợ nhau để hoạt động quản lý của các chủ thể quản
lý đánh giá kết quả học tập của học viên đạt được kết quả cao. Trong đó,
22
phương pháp mệnh lệnh hành chính là phương pháp đặc thù trong quản lý
đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang.
Như vậy, để thực hiện những chức năng, nhiệm vụ trên, trên cơ sở các
quy định về quy trình kiểm tra, đánh giá đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo quy
định trong quy chế tổ chức đào tạo và hướng dẫn của Bộ Công an, Nhà trường
đã ban hành những quy định cụ thể về quy trình tổ chức thi, kiểm tra, đánh giá
và quản lý đánh giá kết quả học tập đối với từng đối tượng đào tạo. Hoạt động
quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên chủ yếu tập trung vào quản lý
kiểm tra kỹ năng thực hành; năng lực vận dụng kiến thức đã được học vào trong
các bài tập tình huống thực tế đáp ứng theo mục tiêu dạy học. Nhà trường sớm
đưa ra các tiêu chí trong chuẩn đầu ra và công bố đến toàn thể cán bộ giáo viên
và học viên phù hợp với yêu cầu công tác đào tạo của lực lượng Công an nhân
dân trong tình hình mới. Có tổ chức lấy ý kiến phản hồi từ học viên và từ các
đơn vị trực tiếp chiến đấu về hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập của học
viên nhưng còn chậm và chưa được thường xuyên. Nhà trường đã xây dựng kế
hoạch để đánh giá chất lượng đào tạo sau khi học viên ra trường ít nhất 02 năm.
1.2. Nội dung quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở
Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
1.2.1. Quản lý bồi dưỡng nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên
và học viên về đánh giá kết quả học tập của học viên
Quản lý bồi dưỡng nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên và học
viên về đánh giá kết quả học tập của học viên là một trong những nội dung
trọng tâm của quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường
Trung cấp Cảnh sát Vũ Trang. Đánh giá vấn đề bồi dưỡng nâng cao nhận
thức của cán bộ, giáo viên, học viên về tầm quan trọng, mục đích, ý nghĩa
của hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập của học viên. Đặc biệt là
đây là Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang vừa có tính đặc thù của một
trường trung cấp chuyên nghiệp, vừa có tính đặc thù của nội dung đào tạo
23
đối với các học viên là nguồn lực bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn
xã hội. Do đó, quản lý bồi dưỡng nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên
và học viên về đánh giá kết quả học tập của học viên là bước đầu tiên của
những người làm công tác quản lý; trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch, nội
dung, phương pháp tác động phù hợp; đồng thời góp phần nâng cao ý thức,
trách nhiệm của mỗi học viên về nghề nghiệp của bản thân, về nghĩa vụ đối
với tổ quốc và đối với nhân dân.
1.2.2. Xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học viên
Xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường
Trung cấp Cảnh sát Vũ trang là một đòi hỏi mang tính chất bức thiết của
Nhà trường. Bất kỳ việc đánh giá vấn đề gì cũng phải có kế hoạch cụ thể.
Nếu không có kế hoạch cụ thể thì việc đánh giá chưa đáp ứng được mục
tiêu của giáo dục đào tạo. Nó liên quan trực tiếp đến chất lượng đào tạo của
nhà trường, kết quả rèn luyện của học viên có được đánh giá một cách
khách quan, chính xác, công khai và hiệu quả hay không là nhờ vào việc
quản lý kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học viên.
Do đó, việc quản lý kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học viên
được xác định ngay từ đầu của quy trình quản lý giáo dục trong tất cả các nhà
trường nói chung và trong Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang nói riêng.
1.2.3. Tổ chức đánh giá kết quả học tập của học viên
Việc tổ chức đánh giá kết quả học tập của học viên cũng phải được thực
hiện theo các quy trình nhất định để đảm bảo được hiệu quả của quản lý. Do
đó, Ban Giám Hiệu Nhà trường giao cho Phòng Khảo thí quản lý việc ra đề
phải thực hiện đúng các quy trình ra đề thi, nội dung đề thi phải đảm bảo tính
khách quan, tính chính xác và tính khoa học. Phòng Quản lý đào tạo kết hợp
với Phòng Khảo thí hằng năm lên tiến độ học tập và thi cử cho các lớp, các
khoa căn cứ vào lịch tiến độ, lịch giảng để ra đề thi, đảm bảo đúng nguyên tắc.
Phòng Quản lý đào tạo chịu trách nhiệm trước Ban giám hiệu về nội dung,
24
chương trình giảng dạy theo quy định, Phòng Khảo thí chịu trách nhiệm trước
Ban giám hiệu về nội dung đề thi, hình thức thi. Các khoa, bộ môn căn cứ vào
khung chương trình để xây dựng ngân hàng đề thi phù hợp với số tiết giảng.
Quản lý việc tổ chức thi, Ban giám hiệu giao cho Phòng Quản lý đào
tạo quản lý việc tổ chức thi. Trên cơ sở tiến độ đã duyệt, phòng Đào tạo lên
lịch học tập và lịch thi cho các lớp.
1.2.4. Quản lý chấm bài và công bố kết quả thi, kiểm tra kết quả
học tập của học viên
Việc quản lý chấm bài, công bố kết quả thi, kiểm tra kết quả học tập của
học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang là vấn đề quan trọng, liên quan
đến kết quả học tập của tất cả học viên và thông qua đó đánh giá được chất
lượng dạy và học của nhà trường. Việc quản lý phải đảm bảo tính khách quan,
công bằng, công khai, hiệu quả. Phòng Quản lý đào tạo và Phòng Khảo thực
hiện quản lý kết quả thi thông qua chương trình phần mềm quản lý đào tạo, việc
nhập điểm thi và tổng kết đánh giá đảm bảo độ tin cậy và tính chính xác cao.
Ngoài ra, còn thực hiện quản lý việc đánh giá, xếp loại kết quả học tập
cuối năm: Kiểm tra đánh giá kết quả học tập, kết quả đào tạo là khâu hết sức
quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường. Phương
pháp, qui trình kiểm tra đánh giá ảnh hưởng trực tiếp đến cách dạy của thầy và
cách học của trò. Qua đánh giá giúp Nhà trường phát hiện được những nhân tố
tích cực để nhân rộng, phát huy cũng như có được những biện pháp xử lý kịp
thời, nhanh chóng để khắc phục hạn chế. Đánh giá kết quả đào tạo của Nhà
trường được thực hiện theo cách thức đánh giá trong tiến trình và đánh giá kết
thúc. Đối với thi học kỳ, thi kết thúc học phần Phòng Quản lý đào tạo kết hợp
với các khoa, bộ môn lựa chọn hình thức thi, tổ chức thi, phân công cán bộ coi
thi. Phòng Khảo thí kết hợp với các khoa, bộ môn chịu trách nhiệm xây dựng
ngân hàng câu hỏi thi, đề thi, đề kiểm tra, chấm thi học kỳ. Việc chấm báo cáo
thực tập tốt nghiệp, chấm thi tốt nghiệp do Phòng Khảo thí chủ trì kết hợp khoa,
25
bộ môn đảm nhận. Tổ chức thi tốt nghiệp, ra đề thi và chấm thi tốt nghiệp do
Hội đồng thi tốt nghiệp nhà trường đảm nhận. Do đó, việc quản lý các vấn đề
trên ảnh hưởng trực tiếp đến hình ảnh, uy tín của Nhà trường.
1.2.5. Quản lý hồ sơ của việc thanh tra, xử lý vi phạm trong thi,
kiểm tra kết quả học tập của học viên
Xử lý vi phạm trong thi, kiểm tra kết quả học tập của học viên là một
vấn đề mà tất cả các trường đều quan tâm, trong đó có Trường Trung cấp
Cảnh sát Vũ trang. Việc xử lý vi phạm được thể hiện thông qua hồ sơ
thanh tra. Trong bất kỳ giai đoạn nào của quá trình học tập tại trường, nếu
phát hiện sai phạm thì cần phải thực hiện các các biện pháp xử lý. Do đó,
để đảm bảo chất lượng, hiệu quả của hoạt động quản lý đánh giá kết quả
học tập của học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang thì việc quản
lý hồ sơ thanh tra, xử lý vi phạm trong thi, kểm tra kết quả học tập của
học viên là nội dung quan trọng, là khâu xuyên suốt trong quá trình đào
tạo của Nhà trường. Việc quản lý hồ sơ được thực hiện trên phần mềm
công nghệ thông tin của Nhà trường để việc truy cập, theo dõi cũng như
đảm bảo được thông tin nhanh chóng.
1.3. Những yếu tố tác động đến quản lý đánh giá kết quả học tập
của học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
Hoạt động đánh giá kết quả học tập của học viên ở Trường Trung cấp
Cảnh sát Vũ trang là một hoạt động vừa mang tính khoa học, vừa có tính thực
tiễn cao. Điều đó đặt ra yêu cầu cho hoạt động quản lý phải được tiến hành một
cách khoa học, chặt chẽ sát với thực tiễn của quá trình giáo dục đào tạo trong
Nhà trường. Hiệu quả của hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập của học
viên phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Trong đó có các yếu tố cơ bản sau:
1.3.1. Cơ chế, chính sách trong quản lý đánh giá kết quả học tập
của học viên ở Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang
26