MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Phát triển cộng đồng là một tiến trình dài hướng tới sự phát triển kinh
tế - xã hội của cộng đồng. Sự phát triển cộng đồng có thể đạt được bằng nhiều
con đường, trong số đó, con đường bền vững nhất, nhân văn nhất chính là con
đường đầu tư vào con người - những thành viên cộng đồng để họ có đủ năng
lực, kỹ năng quản lý vấn đề và giải quyết vấn đề bằng nội lực kết hợp với sự
hỗ trợ trong khuôn khổ chung của Nhà nước cũng như các tổ chức quốc tế.
Phát triển cộng đồng như một phương pháp của công tác xã hội được
xây dựng dựa trên những nguyên lý, những nguyên tắc và những giả định
khoa học - là thành tựu của nhiều khoa học xã hội như tâm lý học xã hội, xã
hội học, chính trị học, nhân chủng học, logic học …Phương pháp phát triển
cộng đồng đã được thực tiễn nhiều nước, cả những nước đã phát triển và đang
phát triển chứng minh trong một thời gian dài trên nửa thế kỷ.
Trong sự phát triển kinh tế-xã hội nói chung, phát triển giáo dục và đào
tạo nói riêng thì yếu tố con người luôn là yếu tố quyết định. Để đáp ứng yêu
cầu toàn cầu hóa, hội nhập khu vực và quốc tế một cách sâu sắc và toàn diện
thì ngành giáo dục phải đương đầu với những khó khăn, thách thức lớn. Chất
lượng giáo dục và đào tạo trong nhà trường đang là một trong những vấn đề
bức xúc mà các cấp, các ngành và toàn xã hội hết sức quan tâm. Làm thế nào
để người học sau khi ra trường có thể vững vàng tham gia hoạt động xã hội
tốt nhất.
Đảng và Nhà nước đã xác định: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, là
con đường cơ bản để công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Vai trò của giáo
dục, trong đó giáo dục đại học là nhân tố quan trọng góp phần quyết định tốc
độ phát triển kinh tế- xã hội, giáo dục góp phần vào công tác đào tạo nguồn
nhân lực cho đất nước, để đào tạo ra những con người có kiến thức, có phẩm
1
chất, năng động, thích ứng với sự phát triển của xã hội cần có sự đóng góp
của các lực lượng giáo dục và được tiến hành thông qua nhiều hoạt động. Một
số nhà nghiên cứu đã khẳng định: “Nhà trường ngày nay là nhà trường hoạt
động …Phương pháp giáo dục bằng hoạt động…hoạt động cùng nhau, hoạt
động hợp tác giữa thầy và trò, hoạt động hợp tác giữa trò - trò có một tác dụng
lớn”.
Sinh viên là những người đang học tập, nghiên cứu tại các trường đại
học, phần lớn các em đã và đang sinh hoạt tại các tổ chức Đoàn TNCSHCM,
Hội học sinh, sinh viên trong trường học. Trong những năm qua, công tác
Đoàn và các hoạt động thực tế cộng đồng của sinh viên đã có những chuyển
biến tích cực, đạt kết quả tốt. Tuy nhiên, hiện nay nhiều trường còn lúng túng
trong việc đưa ra các mô hình hoạt động thực tế cộng đồng phù hợp, chưa đưa
ra được các biện pháp tổ chức hoạt động thực tế cộng đồng nhằm nâng cao
hiệu quả giáo dục trong trường.
Trường Đại học Xây dựng Miền Tây có nhiệm vụ đào tạo kỹ sư xây
dựng, kiến trúc sư trong cả nước, góp phần tích cực vào việc công nghiệp hóa,
hiện đại hóa, góp phần vào xây dựng đất nước ta ngày càng đàng hoàng hơn,
to đẹp hơn như lời Bác Hồ đã từng căn dặn .
Bên cạnh việc bồi dưỡng kiến thức chuyên môn cho sinh viên, trong
những năm qua, các tổ chức Đoàn TNCSHCM, Hội sinh viên trường Đại học
Xây dựng Miền Tây thường xuyên tổ chức hoạt động thực tế cộng đồng thu
hút nhiều sinh viên tham gia. Qua các hoạt động thực tế cộng đồng đã tạo nên
môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần tích cực vào quá trình đổi mới công
tác giáo dục, đào tạo của nhà trường. Tuy nhiên cùng với sự phát triển kinh
tế-xã hội, đổi mới giáo dục đòi hỏi các tổ chức Đoàn thanh niên, Hội sinh
viên cần có những biện pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả cho hoạt động
thực tế cộng đồng trong trường. Hiện nay những hoạt động thực tế cộng đồng
2
của Nhà trường mới chỉ tập trung ở một số nội dung nhất định, hình thức còn
đơn điệu, quy trình và cách thức tổ chức còn hạn chế. Việc xây dựng và hoàn
thiện các biện pháp tổ chức hoạt động thực tế cộng động cho sinh viên trong
Trường Đại học Xây Dựng Miền Tây là hết sực cần thiết. Xuất phát từ những
lý do trên, tôi lựa chọn đề tài “Tổ chức hoạt động thực tế cộng đồng cho
sinh viên trường Đại học Xây dựng Miền Tây” để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Khảo sát thực trạng nhằm đề xuất các biện pháp tổ chức hoạt động thực
tế cộng đồng cho sinh viên trường Đại học Xây Dựng Miền Tây, góp phần
nâng cao hiệu quả giáo dục- đào tạo của nhà trường là đào tạo ra những kỹ sư
vừa có chuyên môn giỏi vừa có kỹ năng mềm đáp ứng nhu cầu hiện nay của
đất nước.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu:
Tổ chức các hoạt động thực tế cộng đồng cho sinh viên trường Đại học
Xây Dựng Miền Tây.
3.2. Đối tượng nghiên cứu:
Biện pháp tổ chức hoạt động thực tế cộng đồng cho sinh viên trường
Đại học Xây Dựng Miền Tây.
4. Giả thuyết khoa học
Hiện nay việc tổ chức các hoạt động thực tế cộng đồng của sinh viên
trường Đại học Xây Dựng Miền Tây đã đạt được một số kết quả : nội dung
hoạt động khá phong phú, giúp sinh viên tự tin hơn, mạnh dạn hơn, tích cực
tham gia hoạt động nhóm, hoạt động cùng nhau, trải nghiệm thực tế, giúp các
em hình thành phẩm chất, nhân cách của người kỹ sư xây dựng tương lai…
Tuy nhiên vẫn còn những tồn tại khi tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên: các
biện pháp chưa được áp dụng đồng bộ, mới chỉ hướng vào bề nổi, chưa nhận
3
được sự ủng hộ, đồng tình của các lực lượng trong nhà trường. Nếu thiết lập
được các biện pháp tổ chức hợp lý, khả thi, phát huy tốt các yếu tố tích cực,
khắc phục những khó khăn trở ngại thì hiệu quả hoạt động thực tế cộng đồng
của sinh viên trong trường Đại học Xây Dựng Miền Tây sẽ được nâng cao .
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận của vấn đề tổ chức hoạt động thực tế
cộng đồng cho sinh viên trong trường đại học.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng các biện pháp tổ chức hoạt động thực
tế cộng đồng của sinh viên trong trường Đại học Xây dựng Miền tây.
5.3. Đề xuất các biện pháp tổ chức hoạt động thực tế cộng đồng cho
sinh viên trường Đại học xây Dựng Miền Tây.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu nhằm hoàn thiện các biện pháp tổ
chức hoạt động thực tế cộng đồng cho sinh viên của các đoàn thể Đoàn thanh
niên, hội sinh viên trong trường Đại học Xây Dựng Miền Tây.
7. Phương pháp nghiên cứu:
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Đọc các tài liệu
để phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các lý thuyết có liên quan nhằm tìm hiểu
sâu sắc hơn bản chất của vấn đề nghiên cứu, đồng thời sắp xếp chúng thành
một hệ thống để hình thành giả thuyết khoa học định hướng cho quá trình
nghiên cứu.
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Sử dụng các
phương pháp này nhằm xem xét, phân tích các biện pháp, cách thức tổ chức
hoạt động thực tế cộng đồng cho sinh viên trong trường Đại học Xây Dựng
Miền Tây, đảm bảo tính chân thực, khách quan của đối tượng nghiên cứu ,
gồm:
4
7.2.1. Phương pháp điều tra: Sử dụng phiếu câu hỏi để điều tra các đối
tượng là: Cán bộ quản lý, cán bộ tổ chức HĐTTCĐ, giảng viên và sinh viên
các lớp. Thông qua đó, để khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động
thực tế cộng đồng cho sinh viên trường Đại học Xây dựng Miền Tây.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn: Trực tiếp trao đổi với đại diện ban
giám hiệu, cán bộ đoàn thể, lãnh đạo các bộ phận, các giảng viên và sinh viên
trong trường để thấy rõ thực trạng các biện pháp tổ chức hoạt động thực tế
cộng đồng cho sinh viên trường Đại học Xây dựng Miền Tây.
7.2.3. Phương pháp chuyên gia: Trong quá trình nghiên cứu, tôi có
tham khảo ý kiến của một số nhà tổ chức và các chuyên gia nghiên cứu về
cách thức tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Cao đẳng, Đại học,
nhằm xây dựng đề cương nghiên cứu, xử lý số liệu, xây dựng biện pháp tổ
chức các HĐTTCĐ trong trường Đại học Xây Dựng Miền Tây.
7.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Nghiên cứu hiệu
quả các HĐTTCĐ do nhà trường tổ chức cho sinh viên như: Hoạt động xã hội
nhân đạo, từ thiện, hội diễn văn hóa, văn nghệ, các giải thể thao, phong trào
sinh viên tình nguyện, tổ chức các cuộc thi (thi báo tường , báo ảnh, thi
Olympic các môn học, thi thiết kế nhanh…) nhằm đánh giá tổng kết kinh
nghiệm, đưa ra những đề xuất nhằm hoàn thiện các biện pháp tổ chức các
HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học Xây Dựng Miền Tây.
7.2.5. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Trên cơ sở báo cáo tổng kết,
đánh giá hiệu quả HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại học Xây dựng Miền
Tây trong 5 năm trở lại đây; Tham khảo ý kiến đại diện ban giám hiệu; các
cán bộ tổ chức HĐTTCĐ; lãnh đạo các bộ phận; giảng viên và sinh viên.
7.3. Phương pháp toán thống kê:
Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu nhằm đảm bảo
tính chính xác và khách quan của số liệu thực tiễn.
5
8. Đóng góp của luận văn
Về mặt lí luận: Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về tổ chức
HĐTTCĐ và các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại
học.
Về mặt thực tiễn: Khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp tổ chức
HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại học Xây Dựng Miền Tây, nhằm góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo của nhà trường là đào tạo ra
những kỹ sư vừa có chuyên môn giỏi vừa có kỹ năng mền nhanh nhẹn, linh
hoạt, sáng tạo đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội hiện nay.
9. Cấu trúc của luận văn
Phần mở đầu
Phần nội dung
Chương 1: Cơ sở lý luận của việc tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên
trong trường Đại học.
Chương 2: Thực trạng tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại học
Xây Dựng Miền Tây.
Chương 3: Các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại
học Xây Dựng Miền Tây.
Kết luận và kiến nghị
Ngoài ra luận văn còn có phần Danh mục tài liệu tham khảo và phần
Phụ lục
6
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC
TẾ CỘNG ĐỒNG CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
1.1.2. Các nghiên cứu về HĐTTCĐ trong nước
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Khái niệm hoạt động
Hoạt động là phương thức tồn tại tích cực của con người với môi
trường sống của mình. Hoạt động là cơ chế, là con đường để hình thành phát
triển nhân cách. Trong đó có hoạt động học tập, hoạt động xã hội,
HĐTTCĐ, hoạt động lao động sản xuất…
1.2.2. Khái niệm HĐTTCĐ
HĐTTCĐ là những hoạt động chính trị, văn hoá, xã hội của một tổ
chức trong đó lôi cuốn nhiều thành viên tham gia.
1.2.3. Khái niệm Tổ chức HĐTTCĐ
- Khái niệm Tổ chức HĐTTCĐ: là sự sắp xếp, thiết kế c á c n ộ i
d u n g , biện pháp tiến hành hoạt động thực tế cộng đồng nhằm đạt được mục
tiêu đã đặt ra.
- Tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên là sự sắp xếp, thiết kế các nội dung,
hình thức, biện pháp tiến hành HĐTTCĐ cho sinh viên của trường Đại học
nhằm đạt hiệu quả cao trong hoạt động.
1.3. HĐ thực tế cộng đồng với sự phát triển nhân cách sinh viên trong
trường đại học
1.3.1. Khái niệm sinh viên
7
1.3.2. Một số đặc điểm tâm lí đặc trưng của sinh viên
- Sự phát triển nhận thức và động cơ học tập ở sinh viên:
- Đời sống tình cảm:
- Sự phát triển tự ý thức:
- Một số đặc điểm trong định hướng giá trị ở sinh viên:
1.3.3. Vai trò của HĐTTCĐ đối với sự phát triển nhân cách sinh viên
1.3.3.1. Nhiệm vụ của HĐTTCĐ
Về kiến thức: Củng cố và khắc sâu những kiến thức đã học, mở rộng và
nâng cao hiểu biết của sinh viên về những kiến thức tự nhiên, xã hội.
Về kỹ năng: Rèn luyện và củng cố vững chắc cho sinh viên các kinh
nghiệm cơ bản như kinh nghiệm giao tiếp, ứng xử, kinh nghiệm tổ chức, hợp
tác, thích ứng, kinh nghiệm kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động.
Về thái độ: Tạo cho sinh viên hứng thú, có thái độ tích cực, tự giác khi
tham gia HĐTTCĐ.
1.3.3.2. Vai trò của HĐTTCĐ đối với sự phát triển nhân cách của
sinh viên
HĐTTCĐ có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển nhân cách của
sinh viên. Thông qua các HĐTTCĐ, sinh viên có thể hình thành thêm nhiều
phẩm chất tâm lý, kỹ năng sống rất cần cho họ trong thực tại và trong nghề
nghiệp tương lai.
- HĐTTCĐ tạo điều kiện thuận lợi, phát huy tính tích cực chủ động,
sáng tạo của sinh viên, biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục.
- HĐTTCĐ tạo cơ hội phát triển các kỹ năng và năng lực ở sinh viên
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu cầu đổi
mới để Việt Nam có thể hội nhập với giáo dục khu vực và thế giới.
8
- HĐTTCĐ góp phần giáo dục tinh thần hợp tác vì mục tiêu chung, là
môi trường nảy nở các tình cảm tốt đẹp, nâng cao tinh thần trách nhiệm với
bản thân, bạn bè và xã hội.
- HĐTTCĐ hướng hứng thú của sinh viên vào các hoạt động bổ ích làm
giảm thiểu tình trạng yếu kém đạo đức của sinh viên.
- HĐTTCĐ giúp nhà giáo dục sớm phát hiện năng khiếu của sinh viên
từ đó có kế hoạch bồi dưỡng nhằm giúp sinh viên phát triển năng khiếu, sở
thích của bản thân trong học tập và cuộc sống.
- HĐTTCĐ là con đường gắn lý thuyết với thực hành, gắn giáo dục
của nhà trường với thực tiễn xã hội.
Như vậy HĐTTCĐ làm cho quá trình đào tạo của nhà trường dần trở lên
phù hợp hơn, thiết thực hơn với thực tiễn xã hội.
1.4. Tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường đại học (Nội dung,
hình thức, biện pháp tổ chức)
1.4.1. Khái niệm tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại
học:
Tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học là sự sắp xếp,
thiết kế các nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành HĐTTCĐ cho sinh viên
của trường Đại học nhằm đạt hiệu quả cao trong hoạt động.
1.4.2. Tổ chức hoạt động học tập cho sinh viên
1.4.3. Tổ chức rèn luyện kỹ năng nghiên cứu khoa học cho sinh viên
1.4.4. Tổ chức hoạt động thực tập nghề nghiệp cho sinh viên
1.4.5. Hoạt động chính trị xã hội của sinh viên
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức HĐTTCĐ trong trường đại học
1.5.1. Các yếu tố khách quan
1.5.1.1. Yêu cầu đổi mới giáo dục đại học liên quan đến HĐTTCĐ
1.5.1.2. Đổi mới mục tiêu giáo dục đại học liên quan tới HĐTTCĐ
9
1.5.2. Các yếu tố chủ quan
1.5.2.1. Yếu tố về sinh viên
1.5.2.2. Năng lực của người tổ chức HĐTTCĐ
1.5.2.3. Nội dung chương trình tổ chức HĐTTCĐ
1.5.2.4. Hình thức tổ chức HĐTTCĐ
1.5.2.5. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả của HĐTTCĐ
1.5.2.6. Các điều kiện để tổ chức HĐTTCĐ đạt hiệu quả
Kết luận chương 1:
1. HĐTTCĐ là bộ phận của quá trình giáo dục trong trường đại học,
cao đẳng, là sự tiếp nối hoạt động dạy trên lớp, có vai trò quan trọng trong
việc tạo nên sản phẩm giáo dục đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của xã hội. Vì tầm
quan trọng đó mà tôi nghiên cứu về tổ chức HĐTTCĐ và đề xuất các biện pháp
tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại học Xây Dựng Miền Tây.
2. Tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học là sự sắp xếp,
thiết kế các nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành HĐTTCĐ cho sinh viên
của trường nhằm đạt hiệu quả cao trong hoạt động.
3. Biện pháp tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học
khá phong phú, đa dạng.
4. Việc tổ chức HĐTTCĐ của sinh viên bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố:
Yêu cầu đổi mới giáo dục đại học; nhận thức của các lực lượng giáo dục;
năng lực người tổ chức; nội dung chương trình; hình thức; sự đánh giá và các
điều kiện để tổ chức HĐTTCĐ.
Chúng tôi coi đây là cơ sở lí luận để thiết kế qui trình nghiên cứu, khảo
sát, phân tích thực trạng và đề xuất các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh
viên trường Đại học Xây Dựng Miền Tây một cách hợp lý, hiệu quả.
10
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC TẾ
CỘNG ĐỒNG CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG
MIỀN TÂY
2.1. Mục đích, đối tượng, nội dung và phương pháp khảo sát
2.1.1. Mục đích khảo sát
Khảo sát thực trạng tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại
học Xây dựng Miền Tây nhằm mục đích:
- Đánh giá thực trạng tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại
học Xây dựng Miền Tây
- Khảo sát thực trạng các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên
trong trường Đại học Xây dựng Miền Tây.
- Đánh giá ưu, nhược điểm và nguyên nhân ảnh hưởng đến các biện
pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại học Xây dựng Miền Tây.
- Hoàn thiện các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường
Đại học Xây dựng Miền Tây, Góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục- đào tạo
của nhà trường.
2.1.2. Đối tượng khảo sát
Tiến hành khảo sát bằng phiếu xin ý kiến 200 đối tượng, các đối tượng
gồm:
Bảng 2.1: Khảo sát bằng phiếu 200 đối tượng
STT
ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT
SỐ LƯỢNG (người)
1
Cán bộ tổ chức HĐTTCĐ
50
2
Giảng viên
50
3
Sinh viên
100
Tổng cộng
200
11
2.1.3. Nội dung khảo sát
- Khảo sát thực trạng tổ chúc HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường
Đại học xây dựng Miền Tây
- Đánh giá thực trạng các biện pháp trong quá trình tổ chức các
HĐTTCĐ cho sinh viên.
- Đề xuất các biện pháp tổ chức nhằm nâng cao hiệu quả của
HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học xây dựng Miền Tây.
2.1.4. Phương pháp khảo sát
- Điều tra bằng phiếu hỏi ý kiến
- Phỏng vấn trực tiếp
- Xử lý kết quả khảo sát bằng phương pháp thống kê toán học
2.1.5. Tiêu chí đánh giá và thang đo
Để nghiên cứu thực trạng tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong
trường Đại học xây dựng Miền Tây, tôi tiến hành lấy ý kiến bằng phiếu hỏi
và phỏng vấn trực tiếp cán bộ lãnh đạo, cán bộ tổ chức HĐTTCĐ, giảng
viên, sinh viên, dựa trên các tiêu chí sau:
- Nhận thức về tầm quan trọng của các HĐTTCĐ.
- Tìm hiểu mức độ tham gia vào các HĐTTCĐ của sinh viên.
- Tìm hiểu về lực lượng (Lớp, Phòng, Đoàn thể) trong nhà trường
thường đứng ra tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên.
- Đánh giá của cán bộ, giảng viên, sinh viên với tư cách là chủ thể tổ
chức và tham gia vào HĐTTCĐ về mức độ, quy mô, hình thức tổ chức các
hoạt động này.
Để nghiên cứu thực trạng sử dụng các biện pháp trong tổ chức
HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học xây dựng Miền Tây, tôi tiến
12
hành lấy ý kiến bằng phiếu hỏi và phỏng vấn trực tiếp cán bộ tổ chức
HĐTTCĐ, giảng viên, sinh viên, dựa trên các tiêu chí sau:
- Tìm hiểu về mức độ áp dụng các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho
sinh viên.
- Nhận thức của cán bộ tổ chức HĐTTCĐ, giảng viên, sinh viên về tính
cần thiết của việc áp dụng các biện pháp vào quán trình tổ chức HĐTTCĐ
cho sinh viên.
- Đánh giá của cán bộ tổ chức HĐ TTCĐ, giảng viên và sinh viên về
những nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai các biện pháp tổ chức
HĐTTCĐ.
2.2. Vài nét về quá trình trưởng thành và phát triển của trường Đại học
xây dựng miền tây
Để đánh giá thực trạng HĐTTCĐ của sinh viên trong trường Đại học
xây dựng Miền Tây, tôi khảo sát trên các tiêu chí sau:
- Mức độ tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên
- Đánh giá về quy mô tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên
- Nội dung và hình thức tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên
- Tìm hiểu lực lượng thường đứng ra tổ chức các HĐTTCĐ cho
sinh viên
- Mức độ tham gia vào các HĐTTCĐ của sinh viên
2.2.1. Tổng quan về Trường Đại học Xây dựng Miền Tây
2.2.1.1. Chức năng, nhiệm vụ
2.2.1.2. Đặc điểm về tổ chức bộ máy quản lý
13
2.3. Thực trạng tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học
Xây dựng Miền Tây
Để đánh giá thực trạng HĐTTCĐ của sinh viên trong trường Đại học
xây dựng Miền Tây, tôi khảo sát trên các tiêu chí sau:
Mức độ tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên
Đánh giá về quy mô tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên
Nội dung và hình thức tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên
Tìm hiểu lực lượng thường đứng ra tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh
viên
Mức độ tham gia vào các HĐTTCĐ của sinh viên
2.3.1. Đánh giá về mức độ tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên
trong trường Đại học xây dựng Miền Tây
Muốn đào tạo sinh viên trở thành những kỹ sư giỏi chuyên môn, năng
động, sáng tạo, có kỹ năng mềm đáp ứng những yêu cầu của xã hội hiện nay,
trường Đại học Xây dựng Miền Tây đã tổ chức nhiều nội dung HĐTTCĐ để
sinh viên được tham gia như tôi đã phân tích ở chương I, như Hoạt động học
tập, Nghiên cứu khoa học, thực hành thực tập, Hoạt động chính trị xã hội.
Trong khuôn khổ của luận văn này, tôi chỉ khảo sát nội dung thứ tư của
HĐTTCĐ về quan hệ chính trị xã hội của sinh viên với các hoạt động sau:
1. Học tập chính trị đầu khóa, 2. Kỷ niệm chào mừng các ngày lễ lớn.
3. Các hoạt động xã hội, nhân đạo từ thiện. 4. Hội diễn văn hóa, văn nghệ. 5.
Tổ chức các giải thể thao. 6. Phong trào sinh viên tình nguyện vì cuộc sống
cộng đồng và thực hành thực tập. 7. Thăm hỏi, giúp đỡ gia đình chính sách. 8.
Tuyên truyền chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. 9. Tổ chức hoạt
động hè cho thiếu nhi trên địa bàn. 10. Thi OLYMPIC các môn học. 11. Thi
báo tường, báo ảnh. 12. Tổ chức hiến máu nhân đạo. 13. Thành lập các câu
14
lạc bộ. 14. Tổ chức ngày hội việc làm cho sinh viên. 15. Thi tìm hiểu Pháp
luật.
2.3.2. Đánh giá về quy mô tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên
trong trường Đại học xây dựng Miền Tây
2.3.2.1. Quy mô cấp trường
2.3.2.2. Quy mô cấp khoa
2.3.2.3. Quy mô cấp lớp
2.3.3. Đánh giá về hình thức tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên
trong trường Đại học Xây dựng Miền Tây hiện nay
2.3.3.1. Đánh giá về tính phong phú của HĐTTCĐ
2.3.3.2. Đánh giá về tính đơn điệu của các HĐTTCĐ
2.3.4. Thực trạng các lực lượng (lớp, phòng, đoàn thể) tổ chức
HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học xây dựng Miền Tây
2.3.5. Tìm hiểu mức độ tham gia của sinh viên vào các HĐTTCĐ
do nhà trường tổ chức
2.4. Khảo sát thực trạng biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong
trường đại học xây dựng miền tây
Để đánh giá thực trạng tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường
Đại học xây dựng Miền Tây, tôi khảo sát trên các tiêu chí sau:
- Khảo sát nhận thức của các lực lượng về tính cần thiết sử dụng các
biện pháp tổ chức HĐTTCĐ.
- Khảo sát nhận thức của các lực lượng về tính cần thiết sử dụng các
biện pháp tổ chức HĐTTCĐ.
- Đánh giá về những ưu, nhược điểm của các biện pháp tổ chức mà nhà
trường đang áp dụng hiện nay trong quá trình tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên.
- Tìm ra những nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai các
biện pháp tổ chức HĐTTCĐ.
15
Kết quả khảo sát cụ thể như sau:
2.4.1. Nhận thức của các lực lượng về tính cần thiết sử dụng các
biện pháp tổ chức HĐTTCĐ
2.4.2. Đánh giá của cán bộ tổ chức HĐTTCĐ, giảng viên
2.4.3. Đánh giá của sinh viên
2.4.4. Đánh giá về mức độ sử dụng các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ
2.4.5. Đánh giá về ưu, nhược điểm của các biện pháp tổ chức
HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học xây dựng Miền Tây
2.5. Những nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai tổ chức
HĐTTCĐ.
Để làm rõ nguyên nhân ảnh hưởng tới hiệu quả triển khai tổ chức
HĐTTCĐ cho sinh viên, tôi đưa ra một số nguyên nhân để các đối tượng điều
tra có thể lựa chọn. Từ kết quả trên ta thấy, có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng
tới hiệu quả tổ chức HĐTTCĐ ở các mức độ khác nhau. Tuy nhiên, sự đánh
giá về mức độ ảnh hưởng của các nguyên nhân có sự khác nhau đối với từng
đối tượng điều tra, cụ thể:
Bảng 2.2: Nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai các biện pháp
Cán bộ
Giảng
Sinh
Trung
Đối tượng đánh giá
TCHĐTT
viên
viên
bình
Nguyên nhân
%
%
%
%
1. Do quan điểm chủ đạo chưa cụ thể
72
67
70
69.67
2. Do ý thức chủ quan của người tổ
75
88
85
82.67
3. Do năng lực của người tổ chức
82
92
90
88
4. Do chưa được tập huấn, hướng dẫn
88
53
88
76.33
5. Do kinh phí hạn chế
73
78
90
80.33
6. Do ý thức của sinh viên
65
68
7. Do chưa có quy chế động viên SV
70
59
tích cực
16
66.5
91
73.33
8. Do công tác tuyên truyền, cổ động
67
65
82
71.33
hạn chế
2.6. Đánh giá chung thực trạng và nguyên nhân của thực trạng
2.6.1. Đánh giá chung về thực trạng
Từ những khảo sát và số liệu thu được, tôi thấy đội ngũ cán bộ, giảng
viên, sinh viên đều nhận thức được tầm quan trọng của HĐTTCĐ đối với
công tác giáo dục đào tạo trong trường học hiện nay.
HĐTTCĐ ở trường học là sự chỉ đạo xuyên suốt từ Đảng uỷ, Ban
giám hiệu đến các đơn vị trực thuộc, đoàn thanh niên, chi đoàn sinh viên và
đồng thời cần có sự phối hợp hài hoà giữa các lực lượng mới đem lại hiệu
quả của HĐTTCĐ.
HĐTTCĐ có vai trò quan trọng trong việc phát huy tính tích cực của
sinh viên, phần nào hỗ trợ cho hoạt động học tập chuyên môn, hình thành
một số kỹ năng sống đáp ứng giúp sinh viên thích ứng nhanh hơn với những
yêu cầu của xã hội.
Tuy nhiên, các HĐTTCĐ mới dừng lại ở mức độ có tổ chức, điều kiện
hoạt động còn lại chế, các hoạt động chưa phong phú về nội dung và đa
dạng về hình thức, hiệu quả các hoạt động chưa thực sự góp phần nhiều
trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của nhà trường.
Các HĐTTCĐ bị chi phối bởi nhiều yếu tố khách quan và chủ quan,
song nguyên nhân chính vẫn là chưa đề ra được một hệ thống các biện
pháp tổ chức hoạt động hợp lý, đồng bộ, thường xuyên. Do đó, các ý kiến
đánh giá đều có chung nhận định muốn nâng cao hiệu quả tổ chức
HĐTTCĐ t r o n g t r ư ờ n g hiện nay thì việc đầu tiên là cần xây dựng một
hệ thống các biện pháp tổ chức đồng bộ.
2.6.2. Nguyên nhân của thực trạng
17
Năng lực của đội ngũ cán bộ tổ chức HĐTTCĐ còn hạn chế, phần lớn
cán bộ tổ chức HĐTTCĐ chưa được tập huấn và không phải là cán bộ đoàn
chuyên trách.
Kinh phí dành cho HĐTTCĐ còn hạn chế, trang thiết bị và phương
tiện thiếu, không đồng bộ.
Hình thức tổ chức các HĐTTCĐ còn đơn điệu, chưa hấp dẫn, chưa
phù hợp với đặc điểm tâm lý của sinh viên.
Nôi dung hoạt động chưa phong phú, mới chỉ tập trung vào các hoạt
động bề nổi.
Các HĐTTCĐ chưa có tính kế hoạch lâu dài, chưa phù hợp với nhu cầu,
nguyện vọng của sinh viên, nhu cầu của xã hội của nhà tuyển dụng.
Công tác tuyên truyền, cổ động còn hạn chế.
Chưa có cơ chế động viên sinh viên tích cực, hình thức thi đua khen
thưởng chưa phát huy hết tác dụng.
Kết luận chương 2:
Qua nghiên cứu, điều tra khảo sát, phỏng vấn thực trạng nhận thức và
thực trạng tổ chức các HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường Đại học xây
dựng Miền Tây cho thấy:
1. Nhận thức về vai trò của HĐTTCĐ trong trường học đại đa số ý
kiến đều cho rằng: HĐTTCĐ có vai trò quan trọng, là môi trường sinh hoạt,
học tập nhằm hình thành và phát triển nhân cách sinh viên.
2. Thực trạng tổ chức HĐTTCĐ nhà trường đang từng bước đổi
mới nội dung, đa dạng hoá hình thức tổ chức và có sự quan tâm, chỉ đạo của
Đảng uỷ, Ban giám hiệu, lãnh đạo các phòng, ban, các lớp. Tuy nhiên các
HĐTTCĐ mới chỉ tập trung ở cấp Đoàn trường theo hướng chỉ đạo từ trên
xuống, còn HĐTTCĐ ở cấp chi đoàn thì còn hạn chế, các HĐTTCĐ phần
18
nhiều hướng vào hoạt động bề nổi, chưa chú trọng chiều sâu. Điều đó có
nhiều nguyên nhân:
Nhận thức của lực lượng giáo dục.
Năng lực của người cán bộ tổ chức HĐTTCĐ.
Nội dung và hình thức hoạt động.
Các điều kiện hỗ trợ để tổ chức HĐTTCĐ.
Vậy làm thế nào để tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại học
xây dựng Miền Tây đạt hiệu quả, cần có biện pháp tổ chức các HĐTTCĐ
như thế nào? Đó cũng là những vấn đề mà tôi nghiên cứu và đưa ra trong chương
tiếp theo của đề tài này.
19
CHƯƠNG 3. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HĐTTCĐ CHO SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG MIỀN TÂY
3.1. Những nguyên tắc xây dựng các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho
sinh viên trong trường Đại học Xây dựng Miền Tây
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo thực hiện mục tiêu của giáo dục đại học
(được quy định tại điều 39 Luật giáo dục)
3.1.2. Nguyên tắc tổ chức HĐTTCĐ phù hợp với đặc điểm tâm sinh
lý lứa tuổi sinh viên, thanh niên
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo sự tác động và huy động các chủ thể
cùng tham gia vào tổ chức HĐTTCĐ
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính xung kích, chủ động sáng tạo
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của biện pháp tổ chức
HĐTTCĐ
3.1.6. Đảm báo tính giáo dục cao
3.2. Đề xuất một số biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên
3.2.1. Biện pháp 1: Tìm hiểu nhu cầu, nguyện vọng của sinh viên
năng tổ chức, giải quyết các nhu cầu ấy.
3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng nội dung, hình thức tổ chức hoạt
động
3.2.3. Biện pháp 3: Chuẩn bị các điều kiện cho công tác tổ chức
HĐTTCĐ
3.2.4. Biện pháp 4: Xây dựng quy chế khen thưởng cho sinh viên tíc
tích cực tham gia vào các HĐTTCĐ
3.2.5. Biện pháp 5: Bồi dưỡng, tập huấn năng lực cho cán bộ tổ
chức HĐTTCĐ
3.2.6. Biện pháp 6: Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức,
phổ biến kế hoạch đến các lực lượng nhà trường
20
3.2.7. Biện pháp 7: Phát huy tính tích cực và chủ động của sinh
viên
3.2.8. Biện pháp 8: Xã hội hoá HĐTTCĐ cho sinh viên
3.2.9. Biện pháp 9: Chương trình hoá, đa dạng hoá các hình thức tổ
chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại học Xây dựng Miền Tây
3.3. Khảo nghiệm các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường
đại học Xây dựng Miền Tây
3.3.1. Mục đích khảo nghiệm
Trên cơ sở khảo nghiệm các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ mà tôi xây
dựng, từ đó có cơ sở kiểm định lại giả thuyết lớp học mà đề tài đã đưa ra.
3.3.2. Nội dung khảo nghiệm
Khảo nghiệm các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong
trường Đại học xây dựng Miền Tây mà đề tài đưa ra.
3.3.3. Đối tượng khảo nghiệm
Tôi tiến hành khảo nghiệm dựa trên cơ sở lấy ý kiến bằng phiếu hỏi
100 đối tượng.
3.3.4. Kết quả khảo nghiệm và phân tích kết quả khảo nghiệm
Để khảo nghiệm về các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ mà đề tài đưa
ra, tôi dựa trên các tiêu chi:
Đánh giá tính phù hợp của các biện pháp tổ chức
Đánh giá về tính hiệu quả của các biện pháp tổ chức
Đánh giá tính khả thi của từng biện pháp tổ chức
Đánh giá về nội dung và cách thức tổ chức của từng biện pháp
Kết quả thu được đã được tôi trình bày trong luận văn chính
Kết luận chương 3:
21
Căn cứ vào thực trạng tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại
học xây dựng Miền Tây, tôi đã đề xuất các biện pháp: Khảo sát, đánh giá
nhu cầu, nguyện vọng trong sinh viên, Đổi mới nội dung hoạt động, đa dạng
hoá loại hình hoạt động, đầu tư về kinh phí, cơ sở vật chất, đa dạng hoá
HĐTTCĐ… Đây là cơ để tôi đưa ra kết luận:
1. Các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ được xây dựng trên cơ sở những
căn cứ lớp học và kế thừa những kết quả các công trình nghiên cứu trước
đây về vấn đề này.
2. Các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên được xây dựng xuất
phát từ thực trạng tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trường Đại học xây dựng Miền
Tây.
3. Các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên được đánh giá là
thiết thực và cần thiết.
4. Các biện pháp góp phần vào đổi mới nội dung, hình thức tổ
chức HĐTTCĐ trong trường Đại học xây dựng Miền Tây, góp phần nâng
cao hiệu quả tổ chức HĐTTCĐ cho sinh viên trong trường.
22
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
1.1. Về lý luận
HĐTTCĐ là bộ phận của quá trình giáo dục toàn diện trong trường cao
đẳng, đại học, là con đường quan trọng hình thành, phát triển nhân cách sinh
viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học.
HĐTTCĐ góp phần bổ trợ cho hoạt động giảng dạy trên giảng đường,
giúp sinh viên mở rộng kiến thức, tạo điều kiện thuận lợi, phát huy tính tích cực
chủ động, sáng tạo của sinh viên, biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục.
HĐTTCĐ là điều kiện giúp các nhà giáo dục phát hiện năng khiếu của
sinh viên, từ đó có kế hoạch định hướng lựa chọn việc làm của sinh viên sau
khi ra trường, là con đường gắn lý thuyết với thực hành, gắn giáo dục của
nhà trường với yêu cầu của thực tiễn giáo dục. Đây là nhân tố góp phần nâng
cao vị thế của các trường cao đẳng, đại học trong xã hội.
1.2. Về thực trạng
Trong những năm qua, HĐTTCĐ của trường Đại học Xây dựng Miền
Tây đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Song nhìn chung, các
HĐTTCĐ của nhà trường chưa đáp ứng được yêu cầu của quá trình đổi mới
giáo dục đào tạo. Hầu hết cán bộ, giảng viên, sinh viên nhà trường đều nhận
thức đúng về tầm quan trọng của hoạt động này, song hiệu quả tổ chức
HĐTTCĐ cho sinh viên trường chưa cao.
HĐTTCĐ bị chi phối bởi nhiều yếu tố chủ quan và khách quan khác
nhau, nếu có biện pháp tổ chức hợp lý, khắc phục những mặt hạn chế, phát
huy những mặt mạnh thì HĐTTCĐ của nhà trường sẽ đạt hiệu quả cao.
1.3. Về các biện pháp đề xuất
23
Kết quả điều tra và nghiên cứu đã cho thấy những biện pháp tổ
chức HĐTTCĐ được xây dựng có tính cần thiết và khả thi cao, phù hợp với
đặc điểm tâm, sinh lí của sinh viên và điều kiện cụ thể của nhà trường.
2. Kiến nghị
2.1. Đối với trường Đại học Xây dựng Miền Tây
Đảng uỷ nhà trường:
+ Đảng uỷ cần quan tâm tới tổ chức Đoàn thể trong trường học, cũng
như quan tâm tới các HĐTTCĐ được tổ chức trong nhà trường. Quan tâm chỉ
đạo các đoàn thể, các phòng chức năng triển khai thực hiện biện pháp phối
hợp trong quá trình tổ chức các hoạt động chung của nhà trường.
Ban giám hiệu:
+ Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên về vai trò, tầm quan
trọng và tính cần thiết của việc áp dụng các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ cho
sinh viên trong nhà trường.
+ Cần có sự quan tâm, đầu tư, hỗ trợ về kinh phí tổ chức, trang thiết bị
và các điều kiện cần thiết phục vụ cho quá trình tổ chức HĐTTCĐ.
+ Chỉ đạo các phòng chức năng xây dựng quy chế thi đua, đánh giá,
khen thưởng và tính điểm rèn luyện cho sinh viên tích cực tham gia các HĐTTCĐ.
Đoàn thanh niên:
+ Cần thường xuyên tổ chức tập huấn cho cán bộ đoàn về mục đích, nội
dung, cách thức tiến hành các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ.
+ Tổ chức các hội nghị tổng kết rút kinh nghiệm, nhân rộng cách
thức tổ chức này tới chi đoàn sinh viên, chi đoàn giáo viên để trao đổi kinh
nghiệm, tổ chức tốt hơn cho những năm học sau.
2.2. Đối với các Khoa, bộ môn
- Các Khoa cần tạo điều kiện, ủng hộ, hỗ trợ các HĐTTCĐ của
sinh viên.
24
- Phối hợp với ĐTN trường để tổ chức các HĐTTCĐ có hiệu quả.
2.3. Đối với lớp, chi đoàn
- Chủ động áp dụng các biện pháp tổ chức HĐTTCĐ nhằm xây
dựng kế hoạch hoạt động cho lớp, chi đoàn, chi hội mình.
- Phối hợp với BCH lớp, các đoàn viên trong chi đoàn để tổ chức
các HĐTTCĐ của lớp có hiệu quả
2.4. Đối với cán bộ tổ chức HĐTTCĐ
- Phải là người có năng lực, phẩm chất, tâm huyết với các
HĐTTCĐ.
- Luôn học hỏi, trau dồi kinh nghiệm, tự học tập, nghiên cứu để
nâng cao năng lực qua mỗi lần tổ chức HĐTTCĐ.
2.5. Đối với giảng viên
Cần nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của HĐTTCĐ, có thái độ
ủng hộ tích cực, vận động quần chúng, đoàn viên, giáo viên tham gia hoạt
động.
2.6. Đối với sinh viên
- Nhận thức được tầm quan trọng, vị trí, vai trò của HĐTTCĐ đối
với sự hình thành và phát triển nhân cách cá nhân.
- Với tư cách là chủ thể của các HĐTTCĐ khi tham gia hoặc trực
tiếp tổ chức các hoạt động này, sinh viên cần nâng cao tính tự giác, tính tự
chịu trách nhiệm của mình, có như vậy bản thân sinh viên mới chủ động, tích
cực tìm tòi các biện pháp tổ chức nhằm đưa hiệu quả tổ chức HĐTTCĐ ngày
càng lên cao.
- Thường xuyên rèn luyện kỹ năng tổ chức, đóng góp ý kiến tích
cực của mình đối với đoàn thể nhằm giúp đoàn trường tổ chức HĐTTCĐ tốt
hơn.
25