SKKN một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện trường THCS dur kmăn

SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn

PHÒNG GD&ĐT KRÔNG ANA
TRƯỜNG THCS DUR KMĂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỂ ĐƯA TÀI LIỆU ĐẾN GẦN VỚI BẠN
ĐỌC NHIỀU HƠN Ở THƯ VIỆN TRƯỜNG THCS DUR KMĂN”

Thuộc lĩnh vực: Thư viện

Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Liên
Chức danh: Nhân viên
Trình độ chuyên môn cao nhất: Cao đẳng

CBTV: Nguyễn Thị Liên

1

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Sách, báo có vị trí quan trọng trong đời sống xã hội như VI. Lênin đã nói:
“Không có sách thì không có tri thức, không có tri thức thì không có chủ nghĩa
cộng sản”. Với nhà trường thì sách, báo lại có ý nghĩa quan trọng vì sách báo là

học liệu cần thiết nhất, là người bạn gần gũi nhất của thầy và trò. Giáo viên cần có
sách nghiệp vụ, sách tham khảo, sách giáo khoa để giảng dạy và nâng cao trình độ
chuyên môn nghiệp vụ. Học sinh cần có sách tham khảo, sách giáo khoa, sách bài
tập, sách thiếu nhi để học tập và giải trí sau những giờ học tập căng thẳng. Ngoài ra
trong thư viện cũng còn có những loại báo, tạp chí… cũng là nguồn tài liệu tham
khảo hết sức quan trọng đối với giáo viên và học sinh trong nhà trường.
Chính vì vậy từ lâu thư viện có vai trò quan trọng, trở thành bộ phận trọng
yếu không thể thiếu được trong nhà trường. Nhận thức được vị trí, vai trò của sách,
báo không những nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường mà còn nâng
cao đời sống tinh thần của bạn đọc. Việc sử dụng sách, báo ngày càng tăng của
giáo viên và học sinh, đội ngũ cán bộ thư viện trường học không ngừng học hỏi
kinh nghiệm của các đồng nghiệp, trau dồi, mở rộng, nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của giáo viên và học sinh đối
với sách, báo.
Giáo viên và học sinh có ý thức khi tham gia đọc sách, tìm tòi, khám phá
những cái hay, cái mới trong cuốn sách. Tích cực tìm kiếm thông tin trên Internet
(Thư viện điện tử) phục vụ cho việc học tập, nâng cao dân trí, thẩm mĩ ngay tại thư
viện. Bên cạnh đó việc đọc sách của một số bộ phận giáo viên và học sinh chưa
chủ động, chưa tích cực, lựa chọn những tài liệu không phù hợp với lứa tuổi, khối
lớp của mình, chưa biết khai thác vốn tài liệu hiện có của thư viện. Do đó hiệu quả
mang lại chưa cao.

CBTV: Nguyễn Thị Liên

2

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện

trường THCS Dur Kmăn
Mặt khác để thư viện không phải là “kho chứa sách” mà thư viện cần phải
phát huy hết vị trí, vai trò, chức năng của mình không những là nơi lưu giữ sách,
báo, tạp chí và các loại tài liệu, các văn bản chỉ đạo của đảng, các cấp, các ngành
mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa trong nhà trường. Là nơi bạn đọc đến để
mượn sách, tìm kiếm thông tin đáp ứng nhu cầu của bạn đọc góp phần thúc đẩy
phong trào giảng dạy và học tập của đông đảo giáo viên và học sinh. Xây dựng
thói quen tự học, tự nghiên cứu trong học sinh và xây dựng nếp sống văn hóa mới
cho mỗi thành viên trong nhà trường.
Là một cán bộ thư viện trẻ mới ra trường lại công tác trong một ngôi trường
vùng sâu, vùng xa, điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn bản thân tôi luôn trăn trở
tìm ra những biện pháp tích cực làm thế nào để đưa sách báo đến gần với học sinh
nhiều hơn. Được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường, các đoàn thể và sự
tham gia tích cực của tổ cộng tác viên thư viện nên tôi đã đưa ra sáng kiến kinh
nghiệm nho nhỏ: “Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều
hơn ở thư viện trường THCS Dur Kmăn”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
* Mục tiêu:
- Để đưa tài liệu đến với bạn đọc nhiều hơn
- Giúp cho bạn đọc tiếp cận được với vốn tài liệu phong phú của thư viện.
Lựa chọn những tài liệu phù hợp với mình nhằm phát huy vai trò của sách góp
phần nâng cao dân trí, nâng cao thẩm mĩ, tư tưởng đạo đức của bạn đọc.
- Vòng quay của vốn tài liệu được tăng cường, tình trạng sách “chết”, sách
bị bỏ quên trong kho sẽ hạn chế.
* Nhiệm vụ
Nghiên cứu, lựa chọn và đưa ra những biện pháp nhằm đưa tài liệu có trong
thư viện đến với bạn đọc nhiều hơn
3. Đối tượng nghiên cứu.
CBTV: Nguyễn Thị Liên

3

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
Biện pháp để sách, báo, tạp chí… (tài liệu) ở thư viện trường THCS Dur
Kmăn đến với bạn đọc.
4. Giới hạn của đề tài.
Cán bộ viên chức và học sinh trường THCS Dur Kmăn trong 02 năm (năm
học 2015 – 2016 và năm học 2016 – 2017)
5. Phương pháp nghiên cứu.
Khi thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng một số nhóm phương pháp như:
* Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu, các văn bản pháp quy về thư viện
- Phương pháp phân tích, tổng hợp thông qua sổ mượn sách của giáo viên và
học sinh, sổ thống kê bạn đọc
* Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra nhu cầu hứng thú đọc của bạn đọc
- Phương pháp quan sát, khảo sát thực tế tình hình đọc sách của bạn đọc
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
* Phương pháp thống kê toán học
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
* Cơ sở khoa học
Tài liệu là vật mang tin được hình thành trong quá trình hoạt động của cơ
quan, tổ chức, cá nhân. Tài liệu bao gồm sách, báo, tạp chí, các văn bản giúp người
ta tìm hiểu về vấn đề gì ví dụ như tài liệu học tập, tài liệu tham khảo đọc tại thư
viện…

Bạn đọc ở thư viện trường THCS Dur Kmăn đó là toàn thể cán bộ viên chức
và học sinh trong nhà trường.
CBTV: Nguyễn Thị Liên

4

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
Sách, tài liệu chứa đựng những kinh nghiệm của loài người được truyền lại
từ thế hệ này sang thế hệ khác, sự tiến bộ của loài người có được là nhờ tiếp thu,
khai thác và phát triển những tri thức của các thế hệ trước để lại. Chỉ ra được sự
phát triển những tri thức của các thế hệ trước để lại.
* Cơ sở pháp lý
Bám sát theo điều 1 chương 1 quyết định số 61/1998/QĐ/BGD&ĐT về quy
chế tổ chức và hoạt động thư viện trường phổ thông. Cũng đã nhấn mạnh: “Thư
viện trường phổ thông là một bộ phận cơ sở vật chất trọng yếu, trung tâm sinh hoạt
văn hóa khoa học của nhà trường. Thư viện góp phần nâng cao chất lượng giảng
dạy của giáo viên, bồi dưỡng kiến thức cơ bản về khoa học thư viện và xây dựng
thói quen tự học, tự nghiêm cứu cho học sinh. Tạo cơ sở từng bước thay đổi
phương pháp dạy và học. Đồng thời tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng
chính trị và xây dựng nếp sống văn hóa mới cho các thành viên của nhà trường”.
Bám sát các tiêu chuẩn theo quyết định số 01/2003/QĐ/BGD&ĐT ngày 2
tháng 1 năm 2003 của Bộ giáo dục và đào tạo về việc ban hành quy định tiêu
chuẩn thư viện trường phổ thông.
Bám sát và thực hiện theo công văn số 11185/GDTH ngày 17 tháng 12 năm
2004 của Bộ giáo dục và đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện tiêu chuẩn thư viện
trường phổ thông.

Trong những năm qua, song song với các văn bản chỉ đạo, kế hoạch nhiệm
vụ năm học của ngành đều nói tới vị trí, vai trò cũng như tác dụng của thư viện
trường học. Phòng giáo dục và đào tạo huyện Krông Ana cũng có những văn bản
chỉ đạo hướng dẫn công tác thư viện vào đầu năm học.
Căn cứ kế hoạch, nhiệm vụ năm học 2016 – 2017 của trường THCS Dur
Kmăn.
Căn cứ quy chế làm việc của trường THCS Dur Kmăn năm học 2016 –
2017.
CBTV: Nguyễn Thị Liên

5

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Trường THCS Dur Kmăn là một ngôi trường đóng trên địa bàn có điều kiện
kinh tế đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí thấp. Đa số học sinh là người dân tộc
thiểu số chiếm hơn 50% tổng số học sinh toàn trường. Năm học 2015 – 2016 tôi áp
dụng sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc
nhiều hơn ở thư viện trường THCS Dur Kmăn” nhưng hiệu quả mang lại chưa cao
đã đáp ứng được một phần nào đó nhu cầu của bạn đọc. Để đáp ứng nhu cầu ngày
càng cao của bạn đọc trường THCS Dur Kmăn năm học 2016 – 2017 tôi đã tiếp tục
nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm này tìm ra những giải pháp, biện pháp tối
ưu nhất để có thể đưa vốn tài liệu của thư viện đến với bạn đọc nhiều hơn.
Đặc điểm của sách: Tổng số vốn tài liệu
là 4063 bản sách. Nguồn sách cơ bản đa dạng,
phong phú, có đầy đủ các loại sách như sách

giáo khoa, sách tham khảo, sách thiếu nhi, sách
nghiệp vụ, sách đạo đức, sách biển đảo, sách
kỹ năng sống… đã đáp ứng được nhu cầu của
bạn đọc. Bên cạnh đó nguồn sách được bổ
sung hàng năm chưa mới, chưa có tính thời sự,
tài liệu địa phương còn hạn chế. Vốn tài liệu
trong thư viện chưa có sự chọn lọc phù hợp
theo tiêu chuẩn của Bộ giáo dục và đào tạo. Vì
nguồn bổ sung chính là sách nhà nước tài trợ (nguồn này có chọn lọc về nội dung
nhưng rất hạn chế về số lượng), chưa phong phú, chưa đáp ứng được nhu cầu của
bạn đọc.
Cơ sở vật chất cơ bản phục vụ được nhu cầu của bạn đọc. Tổng diện tích
kho sách và phòng đọc là 54 m2. Chỗ ngồi dành cho giáo viên và cho học sinh
chung. Thư viện mở cửa phục vụ 6 buổi/ tuần. Các khâu xử lý kỹ thuật như đăng
kí, đóng dấu, dán nhãn, phân loại, mô tả, sắp xếp… được thực hiện đầy đủ. Tuy
CBTV: Nguyễn Thị Liên

6

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
nhiên vào những giờ cao điểm, những buổi sinh hoạt chủ điểm… thì thư viện
không thể phục vụ được hết nhu cầu của bạn đọc. Hàng ngày có khoảng hơn 100
học sinh có nhu cầu đọc trong khi thư viện có 40 chỗ ngồi không đáp ứng hết nhu
cầu của các em. Học sinh học 2 buổi/ ngày đa số nhà các em ở cách xa trường 5 –
10 km nên các em ở lại trường vào buổi trưa mà thư viện không đáp ứng được nhu
cầu của các em trong lúc nghỉ giải lao.

Công tác tuyên truyền giới thiệu sách, phục vụ bạn đọc, bổ sung tài liệu mới
đã được tiến hành thường xuyên. Do đó đa số các em học sinh ham đọc sách, yêu
thích sách nhưng các em vẫn chưa biết lựa chọn những loại sách phù hợp với mình.
Đối với các em học sinh đầu cấp (khối 6) các em đến thư viện chỉ thích đọc, tìm
những sách, truyện có nội dung ngắn, truyện tranh, truyện cổ tích. Các em học sinh
có học lực khá thì các em lại thích đọc những loại sách tham khảo, sách ôn tập,
sách bồi dưỡng học sinh giỏi để nâng cao dân trí, thẩm mĩ, đạo đức… Còn các em
có học lực thấp hơn thì các em thích đọc các loại truyện thiếu nhi, tiểu thuyết…
Sau khi được tư vấn về sách, vai trò của sách đối với trường học và đời sống xã hội
thì nhu cầu của bạn đọc đối với sách không ngừng tăng cao. Hàng ngày có khoảng
100 – 120 lượt bạn đọc tài liệu truyền thống, 50 – 60 lượt bạn đọc truy cập tài liệu
điện tử (thư viện điện tử).
Nhà trường đã mở được một lớp phổ cập giáo dục tại buôn Krang với 20 em
học sinh. Các em không có điều kiện để đến thư viện đọc sách.
Mặc dù được đào tạo cơ bản về chuyên môn nghiệp vụ từ một trường cao
đẳng nhưng lại là sinh viên mới tốt nghiệp ra trường chưa có kinh nghiệm nên tôi
không khỏi bỡ ngỡ trước nhiệm vụ được giao. Tôi luôn trăn trở, băn khoăn nhất là
làm thế nào để đưa được vốn tài liệu này đến tay bạn đọc nhiều hơn trong khi kinh
phí đầu tư cơ sở vật chất và hoạt động thư viện ngày càng được quan tâm. Góp
phần nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh trong nhà
trường. Với một cán bộ chuyên trách nhưng chưa có kinh nghiệm trong thực tế đây
thực sự là một thử thách và nhiệm vụ nặng nề đối với tôi. Tuy nhiên được sự giúp
CBTV: Nguyễn Thị Liên

7

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện

trường THCS Dur Kmăn
đỡ của Ban giám hiệu nhà trường, các tổ chức đoàn thể, các thầy cô giáo, sự tham
gia tích cực của tổ cộng tác viên thư viện và sự nỗ lực của bản thân năm học 2016
– 2017 tôi đã mạnh dạn tiếp tục đưa ra sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp
để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện trường THCS Dur
Kmăn”. Thư viện mở cửa phục vụ 10 buổi/ tuần.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Tìm ra những giải pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư
viện trường THCS Dur Kmăn.
Giúp bạn đọc tiếp cận được vốn tài liệu của thư viện góp phần nâng cao chất
lượng dạy và học trong nhà trường, nâng cao dân trí, thẩm mỹ, tư tưởng đạo đức
của toàn xã hội.
Tăng số vòng quay của sách
Nâng cao công tác phục vụ bạn đọc từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt
động công tác thư viện ở trường THCS Dur Kmăn.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Trường THCS Dur Kmăn đóng trên địa bàn xã Dur Kmăl là xã có điều kiện
kinh tế đặc biệt khó khăn. Năm học 2016 – 2017 tổng số cán bộ viên chức toàn
trường là 40, tổng số học sinh là 414 với 15 lớp. Được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ
đạo của các cấp các ngành và sự tham mưu của lãnh đạo nhà trường với các cấp
chính quyền thư viện đã được đầu tư xây dựng ngay tại vị trí thuận lợi cho bạn
đọc, không gian thoáng mát, dễ chịu. Tuy nhiên phòng đọc của giáo viên và học
sinh còn chung nên chưa đáp ứng hết nhu cầu của bạn đọc. Sau một thời gian trăn
trở tôi đã tìm ra giải pháp thích hợp đáp ứng nhu cầu của bạn đọc một cách tốt
nhất, giúp các em tiếp cận với tài liệu có trong thư viện ngày càng nhiều hơn. Tôi
lên kế hoạch cụ thể và được sự đồng ý của Ban giám hiệu tôi đã bắt đầu kế hoạch
của mình.
CBTV: Nguyễn Thị Liên

8

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
Một là xây dựng không gian thư viện
* Thư viện góc lớp (Góc thư viện)
Thư viện góc lớp là các giá, tủ để sách

để ở cuối lớp hoặc ở bên trên góc lớp thuận lợi cho các em tìm đọc. Tùy thuộc vào
điều kiện của từng lớp mà bố trí các giá sách, kệ sách, tủ để sách cho phù hợp. Mô
hình này bắt đầu từ mô hình trường học mới Việt Nam. Hiện thư viện trường
THCS Dur Kmăn đã xây dựng được 6 thư viện góc lớp tại các lớp học mô hình
trường học mới Việt Nam và đang được nhân rộng ra tất cả các lớp học khác trong
nhà trường.
Thư viện góc lớp cũng bao gồm tất cả các loại sách giáo khoa, sách tham
khảo, sách thiếu nhi, báo, tạp chí, dụng cụ học tập được đặt lên kệ, tủ để sách làm
bằng sắt, gỗ sơn màu xinh xắn, trang trí đẹp mắt. Thư viện góc lớp do các em trong
ban học tập, ban thư viện lớp phụ trách trông coi, cho mượn (gọi là cộng tác viên
thư viện và các em học sinh này cũng nằm trong tổ cộng tác viên thư viện của nhà
trường). Phương châm của mô hình này là học sinh có thể đọc sách bất kì lúc nào
có thời gian rảnh rỗi, không cần đến thư viện mà vẫn có thể đọc sách. Học sinh có
thể đọc sách trong giờ giải lao, những lúc ở lại buổi trưa mà thư viện không mở
cửa. Giáo viên đứng lớp là người hướng dẫn học, học sinh tự quản lý tủ sách của
lớp mình đồng thời nâng cao vai trò của của công tác xã hội hóa thư viện. Các em

CBTV: Nguyễn Thị Liên

9

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
học sinh có thể mang sách của mình đến lớp trao đổi cho nhau để đọc làm phong
phú thêm tủ sách của lớp mình.
Sau khi các bạn lớp mình đọc hết sách thì tổ cộng tác viên thư viện và các
em học sinh phụ trách có trách nhiệm đem sách xuống thư viện đổi để lấy sách
khác về cho lớp mình đọc. Hoặc các em có thể luân chuyển sách giữa tủ sách của
lớp mình với tủ sách của các lớp bạn. Nếu thấy có tình trạng bị mất mát, hư hỏng
thì phải báo ngay cho cán bộ thư viện để có biện pháp điều chỉnh kịp thời nhằm
giảm thiểu tình trạng trên.
Hàng tháng thư viện tiến hành họp tổ cộng tác viên thư viện và nghe các em
báo cáo tình hình hoạt động tại các thư viện của lớp mình. Cán bộ thư viện sẽ giúp
các em giải quyết những vướng mắc, khắc phục những khó khăn trong việc trông
coi, cho mượn sách để tránh mất mát, hư hỏng, thất thoát trong quá trình sử dụng.
Bên cạnh đó cán bộ thư viện cũng tuyên dương, khen thưởng những thư viện góc
lớp có số lượng sách nhiều nhất, phong phú nhất, bảo quản sách tốt nhất và đặc
biệt là số vòng quay của sách tăng…
* Thư viện xanh (thư viện ngoài trời)
Thư viện xanh (Thư viện ngoài trời) là mô hình thư viện đa dạng, phong phú
thu hút được đông đảo bạn đọc. Thư viện ngoài trời sách được để trong các túi
sách, giỏ sách, hộp sách do các em học sinh tự làm. Những túi sách, giỏ sách, hộp
sách này được treo dưới tán cây xanh, gầm cầu thang, hành lang lớp học. Mô hình
thư viện ngoài trời có thể tận dụng được các khoảng không xanh còn trống của nhà
trường, không đòi hỏi nhiều phòng đọc, ghế đọc tuy nhiên lại yêu cầu sự tự giác
cao của học sinh trong việc bảo quản và giữ gìn sách và chỉ thực hiện được vào các

ngày nắng.

(Học sinh đang đọc sách tại thư viện ngoài trời)
)

CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

10

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn

Thư viện xanh được thực hiện 1 lần/ tuần do cán bộ thư viện và các em học
sinh trong tổ cộng tác viên thư viện, lớp trực tuần đó thực hiện. Lớp trực có nhiệm
vụ mang ra vào đầu buổi học và cất vào sau khi tan trường. Bởi vì sách để ngoài
trời rất chóng bị hư hại. Cán bộ thư viện và các em học sinh trong tổ cộng tác viên
thư viện theo dõi, hướng dẫn, quản lí việc mượn đọc của học sinh. Học sinh có thể
đọc sách dưới gốc cây, ghế đá trong các giờ ra chơi, giải lao hoặc trước khi vào
lớp. Cuối buổi trả lại vào các túi sách, giỏ sách, hộp sách. Mỗi túi sách, giỏ sách,
hộp sách đựng được khoảng 3 – 5 quyển sách tùy thuộc vào sách dày hay mỏng.
* Xây dựng tủ sách lưu động
Năm học 2016 – 2017 nhà trường đã vận động học sinh bỏ học đi học lại và
mở được một lớp phổ cập tại buôn

Krang,

xã

Dur Kmăl, huyện Krông Ana. Lớp

học gồm có

20 học sinh chủ yếu là học sinh

đồng bào. Để

đáp ứng nhu cầu dạy và học của

giáo viên và

học sinh tại đây thư viện đã lên kế

hoạch

xây

dựng tủ sách lưu động tại đây. Tủ

sách

lưu

động này bao gồm các loại sách

giáo

khoa,

sách tham khảo, sách thiếu nhi

được trang trí

rất đẹp để thu hút các em đến lớp.
Hàng tuần cán bộ phụ
và giáo viên dạy có trách nhiệm

trách
(Tủ sách tại Buôn Krang)

lớp

mang sách

ở tủ sách mình phụ trách về đổi lấy sách mới và để cán bộ thư viện kiểm tra bảo
đảm nội dung sách luôn mới và phù hợp với học sinh. Bạn đọc có thể phản ánh,
CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

11

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
góp ý các loại sách, báo, tài liệu về cho giáo viên giảng dạy và cán bộ phụ trách

lớp để giáo viên giảng dạy và cán bộ phụ trách phản ánh về cán bộ thư viện sau đó
cán bộ thư viện thay đổi đưa xuống các loại sách theo yêu cầu và nguyện vọng của
các em hoặc lên kế hoạch đề xuất với lãnh đạo nhà trường mua sắm, bổ sung.
Hai là công tác quần chúng của thư viện
* Thường xuyên giới thiệu sách mới
Tuyên truyền giới thiệu sách là
hoạt động nghiệp vụ quan trọng trong
các thư viện đặc biệt là thư viện trường
học. Đây là yếu tố cơ bản đánh giá hiệu
quả hoạt động của thư viện trường phổ
thông. Hoạt động này nhằm mục tiêu
khai thác toàn bộ vốn tài liệu của thư
viện đồng thời là phương thức lôi cuốn
bạn đọc đến với thư viện một cách hữu
hiệu nhất. Có nhiều phương thức tuyên
truyền giới thiệu sách mới như giới thiệu
sách trên bảng giới thiệu sách của thư

(Buổi tuyên truyền giới thiệu sách)

viện, giới thiệu sách, điểm sách trong các

buổi chào cờ do cán bộ thư viện hoặc học sinh thực hiện, buổi phát thanh măng
non do lớp trực tuần thực hiện, buổi sinh hoạt tập thể, hoạt động ngoài giờ lên lớp,
kết hợp với tổng phụ trách đội tổ chức cuộc thi vẽ tranh theo sách, cuộc thi tìm
hiểu về sách, trả lời các câu hỏi về sách, nói chuyện về sách theo các ngày lễ lớn
trong năm, biên soạn thư mục giới thiệu sách… Phương pháp này giúp bạn đọc cập
nhật được những tài liệu mới nhất, nắm được thông tin, kiến thức một cách nhanh
chóng mang lại hiệu quả cao.
* Tổ chức ngày hội đọc sách

CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

12

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
Việc tổ chức ngày hội đọc sách nhằm giới thiệu nguồn tri thức và vốn tài liệu
của thư viện hiện đang lưu giữ tới đông đảo bạn đọc và các em học sinh giúp các
em khai thác và tiếp cận với nguồn tài liệu quý báu trên. Bên cạnh đó tạo không
gian văn hóa vui tươi bổ ích cho các em, khuyến khích và phát triển phong trào đọc
sách, hình thành thói quen thường xuyên đọc sách, khơi dậy trong cán bộ giáo viên
và các em học sinh tinh thần yêu sách, rèn luyện và nêu cao văn hóa đọc giúp các
em trau dồi thêm kiến thức để phục vụ cho việc học tập. Qua đó giáo viên cũng có
thể tham khảo để phục vụ việc giảng dạy tốt hơn.
Tại ngày hội đọc sách bạn đọc không chỉ được cán bộ thư viện, giáo viên và
các bạn trong tổ cộng tác viên thư viện hướng dẫn cách đọc sách, khám phá những
điều hay trong cuốn sách mà còn hướng dẫn các bạn tham gia vào công việc sắp
xếp sách, báo, tài liệu lên tủ, giá một cách khoa học, giữ gìn, bảo quản sách.
Hình thức tổ
chức ngày hội
đọc

sách

phong

phú,

đa dạng như
trưng bày và
giới
(Ngày hội đọc sách)

thiệu

(Học sinh thi vẽ tranh tại ngày hội đọc sách)

sách theo

))

chủ điểm,

thuyết trình những cuốn sách hay, thi xếp sách nghệ thuật, thi kể chuyện theo sách,
tổ chức các trò chơi vận động gắn với những câu chuyện có trong các cuốn sách
vừa đọc… Bạn nào cũng tỏ ra hào hứng và phấn khởi.
Thông qua ngày hội đọc sách thư viện còn phát động phong trào quyên góp
sách tới toàn thể cán bộ viên chức và học sinh trong toàn trường với tinh thần “góp
một cuốn sách nhỏ để đọc ngàn cuốn sách hay”
* Thi viết báo tường
CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

13

Trường THCS Dur

SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
Thư viện phối hợp với nhà trường, liên đội tổ chức cuộc thi viết báo tường
nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm. Báo tường là tiếng nói của học sinh. Qua
đó các em có thể ghi những cảm nghĩ về thư viện, về sách. Mỗi cuốn sách, mỗi bài
báo các em đọc, mỗi câu chuyện các em được nghe đều để lại những ấn tượng,
những suy nghĩ và được phản ánh trên báo tường.
Báo tường còn tập hợp những kinh nghiệm đọc và làm theo sách của các em
học sinh. Qua đó cán bộ thư viện cần kịp thời biểu dương những gương tốt, những
bài báo tường hay và phê bình những hiện tượng xấu trong việc thực hiện nội quy
của thư viện.
Ba là thành lập câu lạc bộ bạn đọc – Ban tư vấn về sách
* Câu lạc bộ bạn đọc
Thành lập câu lạc bộ bạn đọc phù hợp với từng lứa tuổi, nhu cầu, sở thích
của từng nhóm bạn đọc như câu lạc bộ toán học, câu lạc bộ văn học, câu lạc bộ em
nói tiếng anh, câu lạc bộ thể dục thể thao… Câu lạc bộ bạn đọc nhằm đưa tài liệu
của thư viện đến từng nhóm bạn đọc và nhu cầu học tập, nghiên cứu, vui chơi, giải
trí của học sinh.
Hình thức hoạt động của câu lạc bộ bạn đọc: tuyên truyền giới thiệu sách,
bình sách, tọa đàm về sách…
Hoạt động: câu lạc bộ sinh hoạt 1 lần/1 tuần với các nội dung như giới thiệu
sách mới, kể một câu chuyện ngắn, đọc một bài thơ trong các buổi phát thanh
măng non do các em học sinh có giọng đọc xuất sắc thực hiện, sinh hoạt chủ điểm,
hoạt động ngoài giờ lên lớp, học tập rèn luyện các kỹ năng như kỹ năng giao tiếp,
kỹ năng làm việc nhóm, hỗ trợ cán bộ thư viện xử lý nghiệp vụ sách mới nhập về,
hỗ trợ kiểm kê, sắp xếp tài liệu, tuyên truyền vận động các bạn khác tham gia câu
lạc bộ… để không ngừng học tập và rèn luyện.
* Ban tư vấn về sách

CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

14

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
Tư vấn, gợi mở, giới thiệu những đầu sách hay, những đầu sách có nội dung
gần giống (tương tự) khi bạn đọc có yêu cầu về một đầu sách nào đó mà hiện tại
trong thư viện không có. Giới thiệu một cách hấp dẫn, lôi cuốn, thuyết phục để học
sinh có hứng thú với cuốn sách đó. Bên cạnh đó ban tư vấn về sách còn phải hướng
dẫn hoạt động đọc.
Tư vấn thông tin cho người dùng tin
Giúp người dùng tin định hướng hoạt động đọc
Giúp bạn đọc tiết kiệm thời gian trong việc tìm và chọn tài liệu
Giúp khai thác tối đa tính hữu dụng của tài liệu, giá trị sử dụng, ứng dụng về
mặt tri thức của tài liệu. Có sự hướng dẫn đúng, kịp thời thì người dùng có thể tìm
đọc nhiều tài liệu, một tài liệu đến được với nhiều người. Từ đó phát huy tính hữu
dụng của tài liệu, hạn chế tài liệu “chết” của thư viện, tăng vòng quay của tài liệu.
Góp phần phát triển tính tích cực của người đọc
Ban tư vấn về sách gồm lãnh đạo nhà trường, cán bộ thư viện, giáo viên và
học sinh. Thầy cô giáo giảng dạy cần lồng ghép vào trong các tiết học, trong các
buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt ngoại khóa, sinh hoạt chủ điểm để các
em hiểu hơn về vai trò và tác dụng của sách cũng như tài liệu trong việc tự học, tự
nghiên cứu nâng cao tri thức cho bản thân. Đồng thời thầy cô giáo giảng dạy cần
khuyến khích những bài viết sáng tạo hướng các em tìm tòi qua sách, báo, tài

liệu… Nhà văn Maxim Gorki nói: “Sách mở rộng ra trước mắt tôi chân trời mới”,
“Sách là cây đèn thần soi sáng cho con người trên những nẻo đường xã xôi nhất và
tối tăm nhất của cuộc đời” (A.U-Pít).
Bốn là làm mới cho thư viện
Đây là một trong những khâu quan trọng của nghiệp vụ thư viện. Làm mới
cho thư viện (hay còn gọi là xây dựng vốn tài liệu cho thư viện) là thường xuyên
đổi mới vốn tài liệu đảm bảo cho vốn tài liệu được đáp ứng nhu cầu bạn đọc. Bằng
cách chọn lọc những tài liệu có giá trị từ thị trường tài liệu đồng thời thanh lọc
CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

15

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
những tài liệu không còn giá trị ra khỏi vốn tài liệu. Từ đó nâng cao chất lượng vốn
tài liệu của thư viện. Công tác này đòi hỏi người cán bộ thư viện phải có kiến thức
rộng, có năng lực, hiểu được nhu cầu của bạn đọc từ đó tìm ra những giải pháp bổ
sung kịp thời những sách phù hợp với bạn đọc theo danh mục sách tối thiểu do bộ
giáo dục và đào tạo cung cấp, những sách mang tính thời sự. Đồng thời cán bộ thư
viện kết hợp với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn để bổ sung những sách, tài
liệu mới đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc.
Ngoài ra cán bộ thư viện phải biết tìm tòi, sưu tầm, trang bị những sách, tài
liệu mang tính giáo dục truyền thống địa phương. Đây cũng là những tài liệu mang
tính giáo dục cao, gần gũi với bạn đọc đặc biệt là bạn đọc ở thư viện trường THCS
Dur Kmăn.
c.

Mối quan hệ
giữa các giải
pháp,

biện

pháp
Để đưa tài
liệu đến với
(Sách giáo dục truyền thống địa phương)

(Sách mang tính thời sự)

bạn

đọc

nhiều hơn thì trước hết người cán bộ thư viện phải xây dựng được không gian thư
viện sau đó tìm ra những biện pháp để bổ sung, trang bị những tài liệu mới, xây
dựng vốn tài liệu cho thư viện. Từ đó đưa ra những biện pháp tuyên truyền, giới
thiệu sách để thu hút bạn đọc đến thư viện, đến với sách nhiều hơn (hay còn gọi là
việc luân chuyển sách, tài liệu đến với bạn đọc nhiều hơn).
Các giải pháp và biện pháp đưa ra đều có mối liên hệ chặt chẽ với nhau dựa
trên tình hình thực tế của nhà trường, phù hợp với kế hoạch tổ chức và hoạt động
của thư viện. Các giải pháp và biện pháp này phải được thực hiện thường xuyên,
CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

16

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
tiến hành đồng thời, liên tục, hỗ trợ cho nhau để nó thực sự là cầu nối giữa tài liệu
và bạn đọc.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm
vi và hiệu quả ứng dụng
Năm học 2016 – 2017 tôi áp dụng đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số
biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện trường THCS
Dur Kmăn”. Qua theo dõi sổ mượn của giáo viên và học sinh, sổ thống kê bạn đọc,
sổ theo dõi báo, báo cáo của tổ cộng tác viên thư viện, sổ quyên góp sách… thì tỉ lệ
giáo viên và học sinh tiếp cận với sách ngày càng nhiều, số vòng quay của sách
tăng lên đáng kể, vốn tài liệu được bổ sung phong phú với nhiều đầu sách hay và
phù hợp với bạn đọc (chủ yếu là do bạn đọc quyên góp sách cho thư viện).
Giáo viên và học sinh yêu sách, ham đọc sách khơi dậy niềm đam mê sách,
tìm tòi, khám phá để nâng cao sự hiểu biết của mình. Cứ mỗi giờ ra chơi, sau tiết
học thể dục, các tiết học trống, các buổi ở lại trường buổi trưa… bạn đọc lại tìm
đến sách, đến thư viện. Đây cũng là một cách giúp bạn đọc giải trí sau những giờ
học tập vất vả, căng thẳng. Góp phần giảm tình trạng, thời gian học sinh tham gia
chơi các trò chơi không lành mạnh như chơi game, chát… Kết quả đạt được cụ thể
như sau:
Vòng quay của sách:
Bạn
đọc

Thời gian

Giáo

Học kì II năm học 2015 – 2016

viên

Học kì I năm học 2016 - 2017

Số sách
mượn
266

Vòng
quay

Ghi chú

của sách
6,65

Tổng

số

CBVC
344

8,6

nhà

trường 40
Tổng số học

Học kì II năm học 2015 – 2016

12374

28,6

Học
sinh Nguyễn Thị Liên
CBTV:
Kmăn
Học kì I năm học 2016 - 2017

sinh

toàn

trường: 432
TổngTHCS
số học
Trường
Dur

17
16671

40,3

sinh

toàn

trường: 414


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
Số lượt bạn đọc:
Học kì II năm học 2015 - 2016

Học kì I năm học 2016 - 2017

14173 lượt bạn đọc

18942 lượt bạn đọc

Vốn tài liệu:
Thời gian

Số lượng sách quyên góp

Năm học 2015 – 2016

200 bản sách

Học kì I năm học 2016 – 2017

303 bản sách

III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Những biện pháp mà thư viện trường THCS Dur Kmăn thực hiện có lẽ chưa
phải là những sáng kiến mới lạ đối với các thư viện trường TH và THCS đặc biệt là
thư viện các trường TH và THCS ở những vùng có điều kiện thuận lợi (vùng đồng
bằng, thị trấn, thành phố) nhưng tôi tin với thư viện các trường TH và THCS ở
vùng sâu vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, các trường có phân hiệu thì
nó lại là biện pháp hữu ích, thực hiện đơn giản và có hiệu quả. Bằng cách làm trên
thư viện trường THCS Dur Kmăn đã xây dựng được vốn tài liệu cơ bản đáp ứng
được nhu cầu của bạn đọc, đưa tài liệu đến tận tay bạn đọc giúp bạn đọc có thể tiếp
cận được tài liệu, yêu sách, ham đọc sách, thúc đẩy phong trào đọc sách, báo trong
nhà trường, nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập nhà trường đi lên. Năm học
2016 – 2017 tôi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp để đưa tài liệu
đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện trường THCS Dur Kmăn” không sao
tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế rất mong nhận được sự góp ý của các đồng
nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm này hoàn thiện hơn và tiếp tục nghiên cứu thực

CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

18

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
hiện ở những năm tiếp theo và đưa ra những giải pháp tối ưu nhất góp phần nâng
cao hiệu quả hoạt động thư viện.

2. Kiến nghị
* Đối với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn
Hỗ trợ cán bộ thư viện trong việc xây dựng vốn tài liệu và đưa sách đến bạn
đọc
* Đối với nhà trường
Đầu tư cơ sở vật chất, vốn tài liệu để có thể đáp ứng được nhu cầu ngày
càng cao của bạn đọc.
* Đối với các cấp chính quyền địa phương
Công tác xã hội hóa cho thư viện cần được chú trọng, quan tâm hơn để phục
vụ việc học tập của con em được tốt hơn.
* Đối với Phòng giáo dục
Thường xuyên mở các lớp tập huấn về nghiệp vụ thư viện để cán bộ thư viện
có điều kiên giao lưu học hỏi
Tổ chức các cuộc thi cán bộ thư viện giỏi
Quan tâm hơn nữa tới công tác thư viện tại các trường vùng sâu vùng xa
Có kế hoạch hoạt động cụ thể, chi tiết cho công tác thư viện
Dur Kmăl, ngày 16 tháng 02 năm 2017
Người viết

Nguyễn Thị Liên

IV. DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO
CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

19

Trường THCS Dur

SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn
1. Lê Văn Viết. Cẩm nang nghề thư viện.- NXB Văn hóa thông tin, 2002
2. Đoàn Thị Liên, Trần Xuân khóa. Một số vấn đề về nghiệp vụ thư viện
trường học.- NXB Giáo dục, Hà Nội, 2006
3. Lê Thị Chinh. Phương pháp và kinh nghiệm tuyên truyền giới thiệu sách
trong thư viện trường học.- NXB Giáo dục, Hà Nội, 2013
4. Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ thư viện dùng cho trường phổ thông.- NXB
Giáo dục, Hà Nội, 2001
5. Quyết định số 61/1998/QĐ/BGD&ĐT ngày 16 tháng 1 năm 1998 của Bộ
giáo dục và đào tạo về quy chế tổ chức và hoạt động thư viện trường phổ
thông.
6. Quyết định số 01/2003/QĐ/BGD&ĐT ngày 2 tháng 1 năm 2003 của Bộ giáo
dục và đào tạo về việc ban hành quy định tiêu chuẩn thư viện trường phổ
thông.
7. Công văn số 11185/GDTH ngày 17 tháng 12 năm 2004 của Bộ giáo dục và
đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông.

V. MỤC LỤC
Trang
CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

20

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn

Trang........................................................................................................................20

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
(Kí tên, đóng dấu)

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
(Kí tên, đóng dấu)
CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

21

Trường THCS Dur


SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện
trường THCS Dur Kmăn

CBTV: Nguyễn Thị Liên
Kmăn

22

Trường THCS Dur