Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật chấn thương ngực kín tại bệnh viện đa khoa xanh pôn hà nội giai đoạn 2012 2014

i

Bộ giáo dục và đào tạo

Bộ y tế

Tr-ờng đại học y hà nội

đoàn duy hùng

Đánh giá kết quả điều trị
Phẫu thuật chấn th-ơng ngực kín
tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn - Hà Nội
Giai đoạn 2012 - 2014

Luận văn BáC Sĩ chuyên khoa cấp II

Hà nội 2015


ii

Bộ giáo dục và đào tạo

Bộ y tế

Tr-ờng đại học y hà nội

đoàn duy hùng

Đánh giá kết quả điều trị

Phẫu thuật chấn th-ơng ngực kín
tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn - Hà Nội
Giai đoạn 2012 - 2014
Chuyên ngành : Ngoại - Lồng ngực
Mã số : CK62720705

Luận văn BáC Sĩ chuyên khoa cấp II

Ngi h-ớng dẫn khoa học:
PGS.TS. Đoàn Quốc H-ng

Hà nội 2015


iii

.
:
-

.

-

-

-

.

.

-

.

-

.

- Khoa ph u thu t lồng ngực b nh vi n Xanh Pôn.
.
Cu i cùng, tôi xin gửi l i bi

i v và con trai tôi, nhữ

ỡ tôi trong quá trình hoàn thành lu

N ,

.

23

11

2015


iv

a riêng tôi.
ự
.

N

11 ăm 015

,


v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CLVT

: C t l p vi tính

CTN

: Ch

ực

CTNK

: Ch

ực kín

DLMP

:D

i

HSCC

: Hồi s c c p c u

M D

:M

PTGT

:

PTLN

: Ph u thu t lồng ngực

TKMP

: Tràn khí màng ph i

TMMP

: Tràn máu màng ph i

TMTKMP

: Tràn máu tràn khí màng ph i

TNGT

: Tai n n giao thông

NL
TNSH

: Tai n

ng
n giao thông

ng

: Tai n n sinh ho t


vi

MỤC LỤC
ẶT VẤN Ề ................................................................................................... 1
ƯƠN 1: TỔNG QUAN ............................................................................. 3
1.1. KHÁI NIỆM............................................................................................... 3
1.2. Ơ LƯỢC LỊCH SỬ VÀ ÌN

ÌN

IỀU TRỊ CHẤN

ƯƠN N ỰC. 3

1.2.1. Trên th gi i ...................................................................................... 3
1.2.2. Ở Vi t nam ........................................................................................ 6
1.3. Ơ Ở CỦA

IỀU TRỊ CHẤN

ƯƠN N ỰC KÍN ........................ 8

1.3.1. Gi i ph u lồng ngực .......................................................................... 8
1.3.2. Sinh lý hô h p ................................................................................. 11
1.4. NHỮNG TỔN

ƯƠN

IẢI PHẪU TRONG CHẤN

ƯƠN

NGỰC KÍN ..................................................................................................... 12
1.4.1. T

ực ................................................................... 12

1.4.2. T

i ....................................................... 13

1.4.3. T

ng ....................................................................... 13

1.4.4. T

i h p....................................................................... 14

1.5. ẢN

ƯỞNG CỦA NHỮN

ƯƠN

ỔN ỐI VỚI Ơ

Ể ..... 14

1.5.1. Những nguyên nhân c a thi u ô xy ................................................ 14
1.5.2. Những h u qu c a thi u ô xy ........................................................ 16
1.6. CHẨN OÁN .......................................................................................... 17
1.6.1. Tri u ch ng lâm sàng ...................................................................... 17
1.6.2. Tri u ch ng c n lâm sàng ............................................................... 18
1.6.3. Các h i ch

ng gặp trong ch

ực kín ................ 19

1.7. IỀU TRỊ ................................................................................................. 21
1.7.1. Nguyên t c chung............................................................................ 21
1.7.2.

u ............................................................................................. 21

1.7.3.

ều trị thực thụ .............................................................................. 21

ƯƠN 2: ỐI ƯỢN VÀ

ƯƠN

Á N HIÊN CỨU .............. 25

2.1. ỐI ƯỢNG NGHIÊN CỨU ................................................................. 25


vii

2.1.1. Tiêu chuẩn lựa ch n b nh nhân ...................................................... 25
2.1.2. Tiêu chuẩn lo i trừ .......................................................................... 25
2.2.

ƯƠN

Á N

IÊN CỨU............................................................ 26

2.2.1. Thi t k nghiên c u......................................................................... 26
2.2.2.

c ti n hành nghiên c u....................................................... 26

2.2.3. N i dung nghiên c u ....................................................................... 26
2.2.4. Xử lý s li u .................................................................................... 33
ƯƠN 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....................................................... 34
3.1. Ặ

IỂM CHUNG ............................................................................... 34

3.1.1. Phân b b nh nhân theo gi i .......................................................... 34
3.1.2. Phân b b nh nhân theo nhóm tu i ................................................. 35
3.1.3. Phân b b nh nhân theo nghề nghi p ............................................ 35
e

3.1.4. Phân b b

................................................. 36

3.1.5. Nguyên nhân tai n n ....................................................................... 36
3.1.6. Vị trí t

............................................................................. 37

3.1.7. Phân lo i t n
3.1.8.

...................................................................... 37

n v n chuyể

3.1.9. Th i gian từ khi bị tai n
3.1.10. T
3.2. Ặ

n b nh vi n ......................................... 37
n khi vào vi n ................................... 38

i ph u b nh ........................................................... 38

IỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG .................................. 43

3.2.1. ặ

ểm lâm sàng ........................................................................... 43

3.2.2. ặ

ểm c n lâm sàng ................................................................... 47

3.3. IỀU TRỊ ................................................................................................. 55
3.3.1.

u ............................................................................................. 55

3.3.1.1. Tuy

u ............................................................................... 55

3.3.2. C p c

u t i b nh vi n Xanh Pôn ....................................... 57

3.3.3.

ều trị ph u thu t........................................................................... 57

ƯƠN 4: BÀN LUẬN .............................................................................. 77
4.1. Á

Ế

Ố DỊ

.......................................................................... 77

4.1.1. Gi i.................................................................................................. 77


viii

4.1.2. Tu i ................................................................................................. 77
4.1.3.NGUYÊN NHÂN .................................................................................. 78
4.1.4. ÌN

ÌN

4.2. TỔN

ƯƠN

IỀ

Ị

N

I ỆN VIỆN AN

N ........ 79

IẢI PHẪU .................................................................. 79

4.2.1. T

ồng ngực ........................................................................... 79

4.2.2. T

i ............................................................. 80

4.2.3. Các t
4.3. Ặ

i h p ....................................................................... 81
IỂM LÂM SÀNG ........................................................................ 82

4.3.1. Tri u ch ng toàn thân ........................................................................... 82
4.3.2. Tri u ch

............................................................................. 83

4.3.3. Tri u ch ng thực thể ............................................................................. 83
4.3.4. Ch c dò màng ph i ............................................................................... 84
4.4. Ặ

IỂM CẬN LÂM SÀNG ............................................................... 85

4.4.1. X quang ngực ........................................................................................ 85
4.4.2. Siêu âm màng ph i ................................................................................ 89
4.4.3. C t l p vi tính ngực ............................................................................... 90
4.4.4. Xét nghi m máu .................................................................................... 90
4.5. Ơ ỨU ................................................................................................... 90
4.6. PHẪU THUẬT ........................................................................................ 92
4.6.1. D

i ............................................................................... 92

4.6.2. Mở ngực .............................................................................................. 100
4.6.3. M

ng ............................................................................. 101

4.6.4. Các ph u thu t ph i h p thực hi

................. 102

4.7. IỀU TRỊ SAU MỔ .............................................................................. 103
4.8. KẾT QUẢ IỀU TRỊ ............................................................................ 104
4.9. MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN

AN ẾN KẾT QUẢ IỀU TRỊ............. 106

KẾT LUẬN ................................................................................................... 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


ix

DANH MỤC B NG
B ng 3.1. Phân b b nh nhân theo nhóm tu i ................................................ 35
B ng 3.2. Phân b b nh nhân theo nghề nghi p ............................................. 35
e

B ng 3.3. Phân b b

................................................. 36

B ng 3.4. Phân b theo nguyên nhân tai n n .................................................. 36
B ng 3.5. Vị trí t

............................................................................. 37

B ng 3.6. Phân lo i t
B ng 3.7.

....................................................................... 37
n v n chuyển b

n b nh vi n ........................ 37

B ng 3.8. Phân b theo th i gian từ khi bị tai n

n khi vào vi n .............. 38

ồng ngực .................................................................... 38

B ng 3.9. T
B ng 3.10. T

i..................................................... 39

B ng 3.11. T

ụng ph i h p ........................................................... 40

B ng 3.12. T

não ph i h p ......................................................... 41

B ng 3.13. T

p ph i h p ................................................ 42

B ng 3.14. H i ch ng suy hô h p ................................................................... 43
B ng 3.15. H i ch ng s c ............................................................................... 43
B ng 3.16. H i ch ng khác ............................................................................. 44
B ng 3.17. Tri u ch

..................................................................... 44

B ng 3.18. Tri u ch

..................................................................... 45

B ng 3.19. Ch c dò màng ph i ....................................................................... 46
B

3.20. ặ

B ng 3.21. T
B

3.22. ặ

B ng 3.23. S

ểm chung c a X quang ngực .............................................. 47
ồng ngực .................................................................. 47
ểm chung c

n .......................................... 48

ở m t bên ngực ...................................................... 49

B ng 3.24. S l n gặp ở m

ị gãy ..................................................... 50

B ng 3.25. Hình thái và vị trí khoang màng ph i có t

................... 51


x

B ng 3.26. M

t

i trên phim X quang ngực khi

vào vi n........................................................................................................... 52
B ng 3.27. Siêu âm khi vào vi n .................................................................... 53
B ng 3.28. C t l p vi tính ngực ...................................................................... 54
B ng 3.29. Xét nghi m máu ............................................................................ 54
B ng 3.30. Tuy

u................................................................................. 55

B ng 3.31. Bi

c u .......................................................................... 56

B ng 3.32. C p c

u t i b nh vi n Xanh Pôn..................................... 57

B

3.33. ặ

ểm chung c a ph u thu t d

i .................... 58

B

3.34. ặ

ểm cụ thể c a ph u thu t d

i .................... 59

B

3.35. L

ng máu hút ra khi DLMP ....................................................... 60

B

3.36. L

ng máu hút ra trung bình khi DLMP ..................................... 60

B ng 3.37. Hình nh X quang kiể

c khi rút d

........................ 61

B ng 3.38. Sai sót và bi n ch ng c a ph u thu t DLMP ............................... 62
B ng 3.39. Các các bi n pháp xử trí sai sót và bi n ch ng ............................ 63
B ng 3.40. Th i gian từ khi vào vi

n khi ph u thu t ............................... 63

B ng 3.41. Th i gian trung bình ..................................................................... 64
B ng 3.42. Th i gian theo dõi

trung bình ....................................... 64

B ng 3.43. Th

ểd

B ng 3.44. Th

ều trị trung bình......................................................... 65

B

3.45. ặ

ểm chung c a ph u thu t mở ngực .................................... 66

B

3.46. ặ

ểm cụ thể c a ph u thu t mở ngực .................................... 67

B

3.47.

ều trị m

................................................... 64

ng .......................................................... 68

B ng 3.48. Các ph u thu t ph i h p ............................................................... 69
B ng 3.49. Sử dụng thu c sau m ................................................................... 70
B ng 3.50.
B ng 3.51. K t qu

ó

.......................................................................... 70
ều trị ............................................................................. 71

xi

B

3.52. ặ

ểm nhóm b nh nhân tử vong .............................................. 72

B ng 3.53. Liên quan giữa nhóm tu i và nguyên nhân tai n n ...................... 73
B ng 3.54. Liên quan giữa k t qu

ều trị và nguyên nhân tai n n............... 74

B ng 3.55. Liên quan giữa k t qu

ều trị và nhóm tu i ............................... 75

B ng 3.56. Liên quan giữa th i gian vào vi

n khi m v i k t qu

ều trị .. 76


xii

DANH MỤC BIỂU Ồ
Biể

ồ 3.1. Phân b b nh nhân theo gi i tính ............................................... 34

Biể

ồ 3.2. Phân b

u thu t ......................................... 57

Biể

ồ 3.3. K t qu

ều trị ........................................................................... 71


xiii

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Gi i ph u lồng ngực ........................................................................ 10
Hình 1.2. T

i ph u trong ch

Hình 1.3. Các m
Hình 1.4. Kỹ thu

ực .............................. 14

tràn máu màng ph i trên phim Xquang ..................... 18
ặt d

4.1.

i ..................................................... 23
n 2 bên ................................................................... 87

Hình 4.2. Tràn máu tràn khí màng ph i ......................................................... 88
Hình 4.3. Hai d

i m t khoang màng ph i ........................................... 95

Hình 4.4. Còn dịch màng ph

c khi rút d

....... 97

Hình 4.5. Vị í ặt d

i sai ...................................................... 98

Hình 4.6. Vị í ặt d

i sai ...................................................... 99


1

ẶT VẤ

Ch

Ề

ng gặp ở các b nh vi n

ngực kín là m t c p c u ngo
ự

l n c a tỉnh và thành ph [1],[12]. Ch
th ba ở b nh nhân ch
là 10,8% [2].

ng tích ph bi n
u và t chi, tỷ l tử vong

e

ực có xu

c, ch
ó

N

N

ngực nói chung [6],[12].

ng gặp là do tai

ng và tai n n sinh ho t [1],[3],[4],[6], ặc bi t

n n giao thông, tai n

e

nguyên nhân do tai n
CTNK do tai n

i gian [3], [18].

ặ

ng là t

T i Hoa k

70%

m tỷ l

ử vong cao.

c công nghi p phát triển kho ng 70% s ch t do tai n n
ó

N

ó 25%

ực ti p gây tử vong

[1],[2],[4],[7],[8].
CTNK gây nên những t

i ph u ở lồng ngực d

lo n sinh lý b nh nhanh chóng
trực ti

n những r i
ởng

p và tu n hoàn,

n s c kh e và tính m ng c a b nh nhân [8],[9],[10],[11]

ph

ử trí kịp th i, chính xác m i có thể

c phát hi n và chẩ

c u s ng b nh nhân, gi m tỷ l

t [1], [11]. T

ự

trong ch

ng gặp

n và tràn máu, tràn khí khoang

màng ph i [1],[3],[6],[10],[12], có thể chỉ
thể ph i h p v i ch

N

não, ch

ũ

ó

ụng kín, ch

p làm cho tình tr ng b nh nhân tr m tr
ó

i

cc pc u

c t p [1], [2],[3],[4],[5].

ều trị ph u thu t CTNK ch y u là DLMP t i thiểu, chỉ ịnh mở ngực h n
ch tùy thu c tình tr ng lâm sàng khi vào vi n hoặc qua the

õ

ng máu,


2

[3],[5],[9],[12]. DLMP là m t ph u thu

khí qua d

ều có thể thực

h i kỹ thu t chuyên sâu, m i ph u thu
hi

c chỉ ịnh kịp th

c. N

gi m tỷ l

t [1],[8],[9],[12].

B nh vi
ti p nh

ẽ c u s ng b nh nhân,

n cu i về ngo i khoa c a Sở y t Hà n i,
ều trị b nh nhân ch

ực ở khu vực n i thành và t t

c các qu n, huy n c a thành ph . Tuy nhiên, nhữ
nghiên c u nào

có

u qu c a công vi c và rút ra những kinh nghi m

cho công tác chẩ

ều trị. Vì v y, chúng tôi ti n hành nghiên c u

“Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật chấn thương ngực kín tại bệnh viện
đa khoa Xanh Pôn- Hà nội giai đoạn 2012-2014” v i hai mục tiêu:
xét đặ đ ểm lâm sàng và c n lâm sàng của bệnh nhân CTNK tại

Nh

bệnh việ đa kh a Xa h Pô
h

a đ ạn 2012-2014.

kết qu đ ều trị và một số yếu tố ê q a đến kết qu đ ều trị

bệnh nhân CTNK tại bệnh việ đa kh a Xa h Pô

a đ ạn 2012-2014.


3

C Ư

G1

TỔNG QUAN

KHÁI NIỆM
ực kín (CTNK) là m t nhóm các c p c u ngo

Ch

ự

gặp bao gồm các t
màng ph

ng

ực v n kín và khoang

i không khí bên ngoài. CTNK có nhiều thể

b nh v i tên g i và m

nặng, nhẹ khác nhau,

ó

ng gặp nh t là

tràn máu tràn khí màng ph i, tràn máu màng ph i, tràn khí màng ph i và
m

ng.
ý

C

ặt tên các thể b

ỉ mang tính ch

hi n sự khác bi t giữa các thể b nh về

i, thể

n chính gây ra r i lo n sinh lý
ều trị ngo i

hô h p, m t vài tri u ch ng lâm sàng, quy trình và cách th
ều là sự k t h p c a hàng lo

khoa. Còn về b n ch
t n gi i ph u trong CTNK, v i s

ng và m

khác nhau [3],[13],[14].

1.2. SƠ LƯỢC LỊCH SỬ VÀ TÌNH HÌNH ĐIỀU TRỊ CHẤN
THƯƠNG NGỰC
1.2.1. Trên thế giới
ều trị ch

Sự phát triể

n b về gi i ph u và sinh lý c

ực luôn g n liền v i
n trong lồng ngự

ự ti n b về công ngh có thể

ũ

:

1.2.1.1. Thời kỳ trước thế kỷ thứ 16
e
m tv

, kho

3000

ều trị

ực là Imotet, m t th y thu c Ai c p [1]. Kho ng th kỷ th
e

ó

ững l i khuyên về những b nh


4

nhân bị

n trong CTNK. Kho ng th kỷ th
e

ịt kín v

e

ực hở cho những chi n

. Trong ghi chép về v

binh La Mã bị

ực ở th kỷ 13,
ực hở ể không cho

t rằng nên khâu l i những v

không khí từ ngoài tràn vào. Baron Larey, thày thu c c
rõ giá trị c u m ng c a vi c bịt kín v

c công

N

e

ũ

ng hở c a ngực [1],[27].

1.2.1.2. Thời kỳ từ thế kỷ thứ 16 đến thế kỷ thứ 19
ở ngành gi i ph u có những ti n b v i các công trình c a Andres
Vesale (1528-1562), Gabie Fallope (1514-1564) mà Jo
chỉ ó

í

V

ề c p t i vi c

ực sau khi c t l c [28]. Ambroise Paré cho rằng
ó

í

ự

c 48-72 gi

ể máu kh i tích tụ

trong lồng ngực [28],[29].
Vào th kỷ 17

e

ề nghị nên d

b nh nhân bị m màng ph i. N

i rửa xoang màng ph i các

1761 J

e

ề xu t vi
ự

m màng ph i bằng cách tháo máu qua lỗ v

ặt b nh nhân

ể máu ch y ra ngoài [28],[29].

nằ

Nửa cu i th kỷ 19 m t s ph u thu
thu

ề phòng

óý

ĩ

ng tro

i, m t th
ều trị ch

u tiên là Hewit ti n hành ở A
Gothra Bulau làm ở

1876, Subbotin làm ở N

1888

1891 [30]. Tuy nhiên sự hiểu bi t về gi i ph u

và sinh lý c a màng ph
máu màng ph

ực. Các tác gi làm

nên vi c d

ự

ể iều trị tràn

c áp dụng r ng rãi [29].

1.2.1.3. Thời kỳ chiến tranh thế giới lần thứ nhất (1914-1918)
Ở Ý, Henrie Bástiane và các h c trò c

F

ù

ch c hút không hoàn toàn, sau khi hút máu màng ph i thì l i
màng ph i m

ng không khí bằng nửa s

vào khoang

. Sau 72 gi l i hút


5

ởc

cho t i khi s ch khoang màng ph i.

n án

c a Chassaignac (1835), ù

ể c m máu

[28],[29].
1.2.1.4. Thời kỳ chiến tranh thế giới lần thứ hai (1939-1945)
1941

Trong th i k này nh vi c tìm ra kháng sinh Penicyclline
L

hồ
ó

ều trị tràn máu màng ph i bằng cách ch c hút máu
e

e vào màng ph i. Cùng th i k

ch
qu

i Anh-Mỹ
ể tự

p v i máu màng ph

t

ều trị không t t [28],[29].

1.2.1.5. Thời kỳ sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến nay
Cùng v i sự ti n b c a ngành gây mê hồi s c, sự hiểu bi t ngày m t
ề gi i ph u, sinh lý hô h p và vi c phát hi n ra nhiều lo i kháng sinh
có ph r ng mà ngành ph u thu t lồng ngự
nhiên trong những cu c chi
Vi t nam, thực tiễ

hút hoặc d
Trong lịch sử
hút và d

ữ

c ti n xa. Tuy

n tranh Triều tiên, chi n tranh

ng minh rằng

ực có thể

và v

ó

ực

b nh nhân ch

ều trị kh i bằ

n là ch c

i [28],[29],[30].
ều trị tràn máu màng ph i, sự lựa ch n giữa hai th thu t ch c
i qua m t q

ểd

il

n hoàn

thi n.
Trong cu c chi n tranh th gi i th hai ch y u áp dụ
ch c hút.

u c a cu c chi n tranh Triều tiên s ch c hút chi m tỷ

l 26%. M t s tác gi Mỹ ũ

ử dụ

nl

ử dụng ng nh , không hút liên tục nên dễ bị t c ng,

i
c

h t máu và khí ra kh i khoang màng ph i dễ gây nên m màng ph i. Vì v y
Valle ch

hi u qu

. Ch c hút và


6

ều trị ch y u trong

kháng sinh vào khoang màng ph
th i k này [28],[29].
Trong chi n tranh Vi

i Mỹ sử dụng d
ỡ 30-36 Fr hoặ

v i ng d

ũ

nh

ị

n 4-6

u ng trên phim Xquang.
ểd

t hi u qu cao

ng nách giữa [28],[29],[30].

Công ngh kỹ thu t phát triển, ph u thu t n
ể

nên ph bi n v i nhữ

t b c. N

i và nhanh chóng trở
1994 L

m áp dụng ph u thu t n i soi lồng ngự
56

lồng ngự

ng h p cho k t qu t t.

c ng sự ở Hy l

ch
ph …
bi

ể

ng sự ở
ều trị ch

n 1999-2004 Potaris và

ụng ph u thu t n i soi lồng ngự
ực có vỡ

i k t qu t .

ằng

hút liên tục, ng d

ch t dẻo trên có v ch c n quang cho bi t vị trí c
Vị í ặt ng d

i là chính

23

ng h p

tràn máu, tràn khí, dị v t khoang màng

n nay ph u thu t n i soi lồng ngự

ở thành ph u thu

ng quy ở nhiề

ở nên ph
c trên th gi i

[31],[32],[33],[34].
1.2.2. Ở Việt nam
Lịch sử

ều trị ch

ch ng Pháp qua vi
này vi

ực ở Vi

c ghi nh n từ kháng chi n

ều trị v

ều trị ch

ph i dựa theo quan ni
làm ngừng ch y máu nên ch

ự

[28]. Th i k

ự

ó

ng

ng trong khoang màng ph i có h u qu

èé

ỉ ch c hút v i tràn máu màng ph i

gây khó thở nặng. Về mặt kỹ thu t là ch c hút ch m, không hút h t hoàn toàn
[28],[29].

Trong th i gian kháng chi n ch ng Mỹ vi

ều trị ch

ực kín có


7

nhiều ti n b

. Nhữ

ng h p tràn máu màng ph i ngoài chi

c ch c hút h t máu cho ph i nở, ở h

ng

c ch c hút hoặc

n u ch y máu nhiều, ti p diễn thì có chỉ ịnh mở ngực [28],[29].

d

Sau chi n tranh ch ng Mỹ, c
ự

c

ều trị bằng d

i bằng ng d

ể hút h t máu trong khoang màng ph

hút liên tục áp lự
thành ngực,

ng h p tràn máu màng ph i do ch n

ym

Th i gian g

c nhiễm trùng và dày dính màng ph i [29].
ều trị ch

ki n th c, trang thi t bị

ự

ở nên chuẩn mực về c

i nên tỷ l kh i b nh cao, ít bi n ch ng và

tử vong. D
b n, mở ngực chỉ

ể ph i nở sát

ều trị

i và hút liên tục v
c thực hi n v i những chỉ

ịnh r t chặt chẽ

[1],[10],[12],[19].
Cùng v i sự phát triển c a y h c trong khu vực và trên th gi i ph u
thu t n i soi lồng ngự

ũ

c áp dụng từ

1996

ều trị ch

và ngày càng trở nên ph bi
vi n tuy

i b nh vi n 103
ực từ các b nh

n tỉnh thành. B nh vi n Vi

c, b nh vi n

B ch mai, b nh vi n Ch r y, b nh vi n quân y 108, b nh vi n quân y 103 là
những trung tâm l

ĩ

n i soi trong ch

ự

vực ph u thu t n i soi ngực. Các ph u thu t
ể

ều trị máu cục màng ph i,

màng ph i, dày dính màng ph i hay dị v t màng ph i. Có m t s
ph u thu t n i soi trong c p c u ch

cặn
ụng

ực k t qu t t [31],[32],[33].


8

SỞ CỦA

1.3. C

ỀU TRỊ CHẤ

Ư

G GỰC KÍN

1.3.1. Gi i phẫu lồng ngực [34]
.

Lồng ngực bao gồm thành ngự
1.3.1.1. Thành ngực
(

Gồm có 3 l p là l p ngoài, l p giữ

n) và l p trong

.
Lớp ngoài: từ nông vào sâu có:
ng, trừ ở ù

Da: dày và r

c.

L p mỡ: dày hay m ng tùy từ

ở phụ nữ trong l p mỡ ù

c ngực

ng m ch, ĩ

ch ngực

còn có hai tuy n vú phát triển.
M

i da và m c nông: trong có các nhánh c

trong, ngự

n.

: ồ

ở

c ngực: gồ

ó

c và ph n nguyên y c
các nhó :

.

c ngực, thành sau ngự
ực l n

ự

é

ẳng bụng.

ực gồm có

ở hai bên c t s

e

ục c t s

.
Lớp giữa hay lớp gian sườn: gồ

a lồng ngực và các khoang

n.
ụn có tác dụng b o v các t ng

n: là m

chính c a h hô h p và tu n hoàn. Lồng ngực có hình nón cụt, hẹp ở trên,
r ng ở gi

ẹt theo chiề

í

í

mô t lồng ngực v i 4 thành và 2 lỗ.
:

c t o bở

c và các sụ

n

c. Có thể

9

:

Th

õ

c t o nên bởi c t s ng ngự

c và ph n sau c a các

n lõm thành hai rãnh sâu và r ng ở hai bên.
Thành bên: h

c t o nên bở

cách nhau bở 11

n.
n – c t s ng, các kh p c-

Các kh p c a ngực: gồm có các kh
n – sụ

kh

n và sụ

n, các kh p gian sụ

n và các kh p sụn c

Các lỗ c a lồng ngực: các thành c a lồng ngực gi i h n m t
ngực,

ngực có hai lỗ mở lên trên và xu

v i c , lỗ

n, các

i. Lỗ

c.

rỗng g i là
ngực thông

.

i bụng bở
n: gồ

n và bó m ch th n

n.
n: từ nông vào sâu gồ

ù

n tr
giữa

ở.

n:

ng m

ó3

n: trong mỗ

ng m

ĩ

n.

n liên ti p và là nhữ

Bó m ch th

nh

ó

n sau, 2 nhánh nh

n: c

ĩ

ng m
è

ng m ch, l n
c.
ng m ch gian

n.
Th

:

c c a th n kinh s ng ngực ch y ra
n.


10

c) Lớp trong hay lớp dưới xương: gồm có m c n i ngự

ực và

n, trong cùng là ph m c thành, là ph n thành m c ph mặt
trong lồng ngực.
d) Cơ hoành: là m

ồng ngực v i

hoành có nhiều lỗ ể các t ng và m ch máu, th
bụ

bụ

.

ừ ngực xu ng

c l i.

n

n

Hình 1.1. Gi i phẫu lồng ngực [4]
1.3.1.2. Các cơ quan trong lồng ngực
Gồm có h hô h p, h tu n hoàn và trung th t.
a) Hệ hô hấp: bao gồm h th ng ng d n khí và m t h th
giữa máu c

i khí

ể và không khí.

ng d n khí: gồm khí qu n ph n ngực và ph qu n
Khí qu n ph n ngực: Là m t ng sụn màng, liên ti p v i ph
qu n, ch y ở vùng c

i thanh

c, qua lỗ trên lồng ngực vào trong ngực, ch y trong

trung th t trên và t n h t bằ

qu n chính.


11

Ph qu n chính: gồm ph qu n chính ph i và ph qu n chính trái.Mỗi ph
qu n chính phân chia nh d n t o nên cây ph qu n.
í

Ph i: là c

a h hô h p, có hai ph i là ph i ph i và ph i trái nằm ở
ởi m t khoang g i là trung th t.

hai bên lồng ngự

Ph m c: là m t bao thanh m c b c l y ph i, t o thành m t túi khí kín. Ph
m c gồm hai lá: ph m c t ng và ph m c thành bên ti p v i nhau quanh r n
ph i.
Ph m c t ng là ph n thanh m c bao b c và dính chặt vào nhu mô ph i và r n
ph i,ph m c thành là ph n thanh m c ph mặt trong lồng ngực, áp sát mặt
ngoài ph m c t ng và liên ti p v i ph m c t ng ở r n ph i.
Các ngách ph m c:gồ

ó

n trung th t và

ngách hoàng trung th t.
Ổ ph m c: là m t khoang o ở giữa ph m c t ng và ph m c thành. Bình
ng hai ph m c này áp sát vào nhau, có thể
m t

t lên nhau. Mỗi ph i có

ph m c. Hai ph m c ph i và trái không thông v i nhau.

b) Hệ tuần hoàn: gồm có tim và các m ch máu.
c) Trung thất: là m t khoang trong lồng ngực nằm giữa hai

ph m c, là

a h u h t các thành ph n quan tr ng c a lồng ngực trừ hai ph i và
màng ph i hai bên.
1.3.2. Sinh lý hô hấp
1.3.2.1. Chức năng thông khí của phổi [3],[10],[27],[36],[37]
Ho

c c a b máy gồ

xung quanh vào ph i (hít
ra). Ho

)

í

i từ

ng

í ũ ừ ph i ra (thở

ng hít vào, thở ra ch y u dựa trên nguyên lý sau:


12

p
í

ồi c a thành ngực, ph i.
í

N

từ
ể

t th p.
ó

m b o sinh lý hô h p c n 3 y u t

t quan tr ng

là:
Sự toàn vẹn c a lồng ngực.
Áp lực âm tính c a khoang màng ph i.
Sự thông thoáng c

ng hô h p.

1.3.2.2. Sinh lý màng phổi và khoang màng phổi [36],[37]
Khoang màng ph i là m t túi kín có hai lá: lá t ng dính chặt vào bề mặt ph i,
lá thành lót mặt trong lồng ngực. Áp lực trong khoang màng ph i là áp lực âm
tính, kho ng từ -5mmHg t i -10mmHg tùy thì hút vào hay thở ra. Bình
i không có không khí mà chỉ có m t ít dịch
(kho

1

) ểt

ều ki n cho lá thành và lá t ng có thể

m t cách dễ dàng trong các thì hô h p. Dịch màng ph
th ng mao m ch c a lá thành màng ph

t lên nhau

c ch ti t từ h

c h p thu vào h th ng mao

m ch trên lá t ng màng ph i. Màng ph i còn có kh

p thu khí, t

50ml t i 70ml trong m t ngày.
Ư

1.4. NHỮNG TỔ

G GI I PHẪU TRONG CHẤ

Ư

G

NGỰC KÍN
1.4.1. Tổ thươ

th

h

ực[3], [7],[10],[11],[13]

Gãy xương sườn: có thể gãy m t hay nhiề
ó

di l ch c

Máu ch y từ

g

(

t). M

ể là gãy r n, di l ch ngang, di l ch chồng.
i máu tụ

i da và có thể ch y vào