DE CUONG NHA NUOC PHAP LUAT LAN 2

ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN MÔN NHÀ NƯỚC PHÁP LUẬT LẦN 2
HỌ TÊN: NGUYỄN THU THỦY
LỚP: H447
Câu 1: Nêu đối tượng điều chỉnh của Luật Hành chính, Luật Dân sự, Luật Kinh tế. Lấy ví dụ 1
quan hệ xã hội là đối tượng điều chỉnh của mỗi ngành luật đó.
1. Luật hành chính
- Khái niệm: Luật Hành chính là một ngành luật trong hệ thống pháp
luật Việt nam. Luật hành chính điều chỉnh các mối quan hệ xã hội phát
sinh trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Có thể nói Luật
Hành chính là ngành luật về quản lý hành chính nhà nước.
- Đối tượng điều chỉnh: Luật Hành chính điều chỉnh những quan hệ
xã hội phát sinh trong hoạt động quản lí hành chính Nhà nước (còn được
gọi là hoạt động chấp hành - điều hành).
Ví dụ : Ông Quách Văn Minh đến UBND xã Hòa Phú đăng kí khai
sinh cho con. Khi đó, quan hệ giữa ông Minh và UBND xã là do luật
Hành chính điều chỉnh vì việc đăng kí khai sinh là hoạt động quản lí
hành chính Nhà nước.
Các quan hệ xã hội thuộc phạm vi điều chỉnh của luật hành chính
gồm 3 nhóm:
a. Nhóm 1: Những quan hệ mang tính chấp hành và điều hành trong phạm
vi các cơ quan hành chính nhà. Ðây là nhóm những quan hệ thuộc đối
tượng điều chỉnh cơ bản của luật hành chính. Thông qua việc thiết lập
những quan hệ loại này, các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện các
chức năng cơ bản của mình.
Ví dụ: Ông A đến UBND phường đăng ký khai sinh cho con. Quan
hệ trong trường hợp này là do luật hành chính điều chỉnh vì việc đăng
ký khai sinh là hoạt động QL HCNN.
b/ Nhóm 2: là những quan hệ quản lí phát sinh trong quá trình các
cơ quan Nhà nước ổn định công tác nội bộ của mình.
Ví dụ: Chánh án phân công Thẩm phán xét xử thì quan hệ giữa
Chánh án và Thẩm phán là do luật Hành chính điều chỉnh, vì việc phân

công xét xử là nhằm ổn định nội bộ.
c/ Nhóm 3: là những quan hệ phát sinh khi Nhà nước ủy quyền cho
các nhân và một số tổ chức xã hội thực hiện hoạt động quản lí hành
chính nhà nước trong một số trường hợp cụ thể.
Ví dụ 1 : Chủ tọa phiên tòa đang xét xử, có người gây rối trật tự tại
phiên tòa. Lúc đó, Chủ tọa phiên tòa được quyền ra quyết định xử phạt
1


vi phạm hành chính (hoạt động quản lí hành chính Nhà nước) đối với
người gây rối.
Ví dụ 2 : Thuyền trưởng đang ở trên con tàu (đã rời cảng) cơ trưởng
điều khiển máy bay (đã rời sân bay) có quyền tạm giữ người gây rối
theo thủ tục hành chính.
2. Luật dân sự
- Khái niệm: Luật Dân sự Việt Nam là một ngành luật độc lập trong
hệ thống pháp luật Việt Nam, bao gồm tổng hợp các quy phạm pháp luật
nhằm điều chỉnh các quan hệ tài sản mang tính chất hàng hóa - tiền tệ và
các quan hệ nhân thân trên cơ sở bình đẳng, độc lập của các chủ thể khi
tham gia vào các quan hệ đó và có hiệu lực pháp lý trên toàn bộ lãnh thổ
Việt Nam.
- Đối tượng điều chỉnh: Luật dân sự điều chỉnh những nhóm quan hệ
sau đây:
+ Quan hệ tài sản: Là quan hệ giữa người với người thông qua một
tài sản dưới dạng một tư liệu sản xuất, một tư liệu tiêu dùng hoặc dịch
vụ tạo ra một tài sản nhất định. Tài sản trong luật dân sự VN được hiểu
theo nghĩa rộng, bao gồm: Tài sản, quyền về tài sản và nghĩa vụ về tài
sản. Do vậy, quan hệ tài sản do luật dân sự VN điều chỉnh rất phong phú
và đa dạng.
+ Quan hệ nhân thân: là quan hệ giữa người với người không mang

tính kinh tế, không tính được thành tiền, nó phát sinh do một giá trị tinh
thần gắn liền với một người hoặc một tổ chức và không chuyển dịch
được.
Ví dụ: Quyền được đứng tên trên các tác phẩm văn học nghệ thuật,
công trình mà người đó là tác giả; Quyền về nhãn hiệu hàng hóa của
một doanh nghiệp.
Quan hệ nhân thân được chia thành 2 loại:
• Quan hệ nhân thân không liên quan đến tài sản là những quan hệ gắn
liền với tên gọi, danh dự, nhân phẩm, uy tín của công dân hoặc của một
tổ chức nhất định (các giá trị này không làm phát sinh ở chủ thể lợi ích
vật chất).
• Quan hệ nhân thân có liên quan đến tài sản là những quan hệ là cơ sở
làm phát sinh quan hệ tài sản.
Ví dụ: Quyền tác giả, quyền phát minh sáng chế. Ở đây quan hệ
nhân thân là cơ sở khẳng định người sáng tạo ra tác phẩm, phát minh
sáng chế… là tác giả của tác phẩm. Đây là quyền nhân thân không thể
tách rời, chuyển dịch của người sáng tạo. Nhưng đồng thời với việc
2


được thừa nhận là tác giả của tác phẩm, người đó được trả tiền tác giả
Như vậy lợi ích vật chất ở đây xuất phát từ một quan hệ nhân thân có
trước.
Ví dụ : Ông Hữu Đạt đến cửa hàng kinh doanh xe ABC mua 02 chiếc xe
SH cho mình.
3. Luật kinh tế
- Khái niệm: Luật kinh tế là tổng hợp các quy phạm pháp luật do nhà
nước ban hành để điều chỉnh các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá
trình quản lý kinh tế và trong quá trình sản xuất kinh doanh giữa các cơ
quan quản lý nhà nước về kinh tế với các tổ chức kinh tế XHCN hoặc

giữa các tổ chức xã hội chủ nghĩa với nhau nhằm thực hiện nhiệm vụ kế
hoạch của nhà nước giao.
- Đối tượng điều chỉnh:
+ Các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình sản xuất kinh
doanh giữa các tổ chức kinh tế XHCN với nhau.
+ Các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình quản lý kinh tế
giữa các cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế với các tổ chức kinh tế xã
hội chủ nghĩa.
Đối tượng điều chỉnh của luật kinh tế là những quan hệ kinh tế vừa
mang yếu tố tài sản vừa mang yếu tố tổ chức kế hoạch.
Ví dụ : ông Hữu Đạt, giám đốc công ty TNHH HaiLe ký hợp đồng với
công ty TNHH Du lịch MyBu để đặt 1 tour du lịch cho nhân viên công
ty HaiLe tham quan, du lịch và phẩu thuật tại Thái Lan.
Ví dụ: Ông Quách Văn Minh Giám đốc công ty trách nhiệm hữu hạn
Quách Minh kí kết hợp đồng bán bột mì cho công ty cổ phần Á Châu là
quan hệ được điều chỉnh bởi Luật Kinh tế.
Câu 2: Tự lấy 1 ví dụ về vi phạm hành chính và phân tích các yếu tố cấu thành của vi phạm
hành chính đó.
a. Ví dụ:
Tháng 9/2008, Bộ tài nguyên môi trường đã phát hiện ra vụ việc sai
phạm của công ty Bột ngọt Vedan (Công ty TNHH Vedan Việt Nam).
Theo đó thì công ty Vedan đã hằng ngày sả nước thải bẩn (chưa qua
xử lý) trực tiếp ra sông Thị Vải (Đồng Nai) suốt 14 năm qua kể từ khi đi
vào hoạt động (1994): khoảng 45000m3/1tháng.
Hành động này gây ô nhiễm nặng cho dòng sông Thị Vải, gây chết
3


các sinh vật sống ở sông này và ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe
người dân ven sông...

b. Cấu thành vi phạm pháp luật:
* Về mặt chủ thể vi phạm :
Công ty Vedan (thuộc Công ty TNHH Vedan Việt Nam) là một
công ty thực phẩm với 100% vốn đầu tư Đài Loan.
* Về mặt khách thể :
Việc làm của công ty Vedan đã xâm hại đến các quy tắc quản lý
nhà nước: vi phạm trật tự quản lý nhà nước, làm tổn hại đến các quan hệ
xã hội được pháp luật bảo vệ.
* Về mặt khách quan :
- Yếu tố 1 : Hành vi nguy hiểm: sả nước thải bẩn chưa qua xử lý ra
sông Thi Vải : 45000m3/1tháng. Đây là hành vi trái pháp luật hành
chính.
- Yếu tố 2 : Hậu quả đã xảy ra : dòng sông bị ô nhiễm nặng, phá
hủy môi trường sống và làm thủy sản chết hàng loạt, gây thiệt hại cho
các hộ nuôi thủy sản và ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe người dân
sống ven sông.
- Yếu tố 3 : Mối quan hệ nhân - quả của 2 yếu tố trên : Những thiệt
hại đó (yếu tố 2) là do hành vi trái pháp luật của công ty Vedan gây ra
trực tiếp và gián tiếp (yếu tố 1).
* Về mặt chủ quan :
- Lỗi: là lỗi cố ý gián tiếp. Vì, Công ty Vedan khi thực hiện hành
vi này thì nhận thấy trước hậu quả, tuy không mong muốn nhưng vẫn để
hậu quả xảy ra.
- Động cơ : nhằm giảm bớt chi phí xử lý nước thải.
- Mục đích: Theo quy định thì công ty Vedan phải đầu tư khoảng 1
chục triệu để xử lý 1m3 dịch thải đậm đặc. Đáng ra phải chi từ 15%20% vốn đầu tư cho việc xử lý nước thải thì Công ty Vedan chỉ dành
1,5% vốn cho việc đó.
Câu 3: Phân biệt cán bộ, công chức, viên chức.
1. Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ
nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng,

Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện
trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
2. Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm
vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp
huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là
4


sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ
quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ
quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự
nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính
trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên
chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ
máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo
đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp
luật.
3. Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí
việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng
làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo
quy định của pháp luật.
Khái niệm
Tiêu chí cơ bản

Tính chất

Nguồn gốc, trách nhiệm
pháp lý

Chế độ lương

Nơi làm việc
Tiêu chí đánh giá

Cán bộ

Công chức

Vận hành quyền lực
Vận hành quyền lực
nhà nước, làm nhiệm vụ nhà nước, làm nhiệm vụ
quản lý; nhân danh quyền quản lý.
lực chính trị, quyền lực
Thực hiện công vụ
công.
thường xuyên
Theo nhiệm kỳ
- Được bầu cử, phê
chuẩn, bổ nhiệm, trong
biên chế.
- Trách nhiệm chính trị
trước Đảng, Nhà nước,
nhân dân và trước cơ
quan, tổ chức có thẩm
quyền
Hưởng lương từ ngân
sách nhà nước, theo vị trí,
chức danh.
Cơ quan của Đảng

cộng sản Việt Nam, Nhà
nước, tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị- xã hội.
- Năng lực lãnh đạo,
điều hành, tổ chức, quản
lý;
- Tinh thần trách
nhiệm;
- Hiệu quả thực hiện

- Thi tuyển, bổ nhiệm,
có quyết định của cơ quan
nhà nước có thẩm quyền,
trong biên chế.
- Trách nhiệm chính trị,
trách nhiệm hành chính
của công chức
Hưởng lương từ ngân
sách nhà nước, theo ngạch
bậc
Cơ quan Đảng, nhà
nước, tổ chức CT-XH,
Quân đội, Công an, Toà
án, Viện kiểm sát
- Năng lực, trình độ
chuyên môn nghiệp vụ;
- Tiến độ và kết quả
thực hiện nhiệm vụ;
- Tinh thần trách nhiệm
và phối hợp trong thực thi

5


nhiệm vụ

Hình thức kỷ luật

- Khiển trách;
- Cảnh cáo;
- Cách chức;
- Bãi nhiệm.

nhiệm vụ;
- Thái độ phục
- Khiển trách;
- Cảnh cáo;
- Hạ bậc lương;
- Giáng chức;
- Cách chức;
- Buộc thôi việc.

Câu 4: Ông A và bà B là vợ chồng hợp pháp, có tài sản chung 600 triệu đồng. Bà B có tài sản
riêng 180 triệu đồng. Hai người có hai con chung là C (17 tuổi) và D (15 tuổi). Bà B có con
riêng là E (20 tuổi, không bị bệnh tâm thần và có khả năng lao động). Năm 2005, bà B chết vì
tai nạn giao thông, bà B đã lập di chúc hợp pháp cho M (em họ) 100 triệu đồng, cho quỹ từ
thiện 200 triệu đồng. Hãy chia thừa kế khi bà B chết.
Do bà B có 480tr, sau khi chia theo di chúc chỉ còn 180tr cho A, C, D và
E (mỗi ngưởi 45tr). Tuy nhiên, do quy định nên đảm bảo tối thiểu là 2/3
một suất thừa kế. Trong trường hợp này, một suất thừa kế được tính như

sau: 480tr/4 (A, C, D, E) = 120tr.
Vậy:
+ A, C, D mỗi người nhận 2/3 suất thừa kế là 80tr
+ E nhận 45tr
+ Phần còn lại 165tr thì chia đúng tỷ lệ thừa kế di chúc: M nhận 1/3 =
55tr, quỹ từ thiện nhận 2/3 = 110tr.
Câu 5: Phân biệt công ty trách nhiệm hữu hạn 1 thành viên với doanh nghiệp tư nhân, công ty
trách nhiệm hữu hạn nhiều thành viên với công ty cổ phẩn.
1. Phân biệt công ty TNHH MTV với DNTN:
Nội dung
Công ty TNHH MTV
Doanh nghiệp tư nhân
Giống nhau
Không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào
Khác nhau
Về chủ đầu Bao gồm một tổ chức Chủ đầu tư chỉ có thể là
tư
hoặc một cá nhân làm cá nhân, có thể là công
chủ sở hữu.
dân Việt Nam, có thể là cá
nhân người nước ngoài,
hoạt động theo Luật
Doanh nghiệp
Trách nhiệm
Chủ sở hữu công ty chịu Cá nhân làm chủ và tự
pháp lý
trách nhiệm về các chịu trách nhiệm bằng
khoản nợ và nghĩa vụ tài toàn bộ tài sản của mình
sản khác của công ty về mọi hoạt động của
trong phạm vi số vốn doanh nghiệp

điều lệ của công ty
6


Tăng,
vốn

giảm Không được giảm vốn
điều lệ.
Tăng vốn điều lệ bằng
việc chủ sở hữu công ty
đầu tư thêm hoặc huy
động thêm vốn góp của
người khác.

Trong quá trình hoạt
động, chủ doanh nghiệp
tư nhân có quyền tăng
hoặc giảm vốn đầu tư của
mình vào hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp.
Việc tăng hoặc giảm vốn
đầu tư của chủ doanh
nghiệp phải được ghi
chép đầy đủ vào sổ kế
toán.
Trường hợp giảm vốn đầu
tư xuống thấp hơn vốn
đầu tư đã đăng ký thì chủ
doanh nghiệp tư nhân chỉ

được giảm vốn sau khi đã
đăng ký với cơ quan đăng
ký kinh doanh.

Tư cách pháp
Có tư cách pháp nhân kể
nhân
từ ngày được cấp Giấy
chứng nhận đăng ký
kinh doanh

Không có tư cách pháp
nhân do tài sản cá nhân
không tách bạch khỏi việc
kinh doanh, chịu trách
nhiệm vô hạn trước mọi
hoạt động của công ty

2. Phân biệt công ty TNHH nhiều thành viên với công ty cổ phần:
Nội dung
Công ty TNHH 2 TV trở
Công ty cổ phần
lên
Giống
- Đều là loại hình doanh nghiệp hoạt động theo Luật
nhau
Doanh nghiệp.
- Có tư cách pháp nhân.
- Do nhiều chủ đầu tư góp vốn (công ty nhiều chủ sở hữu).
7

- Trách nhiệm tài sản của thành viên công ty là trách
nhiệm hữu hạn (chỉ chịu trách nhiệm với hoạt động kinh
doanh của công ty trong phạm vi số vốn đã góp hoặc cam
kết góp vào công ty).
Khác nhau:
Về chủ
Có số thành viên tối thiểu là Có số thành viên tối thiểu
đầu tư
hai và tối đa là năm mươi là ba thành viên và không
thành viên.
giới hạn số thành viên tối
đa.
Cấu trúc Vốn điều lệ không chia Vốn điều lệ được chia
vốn
thành cổ phần hay cổ phiếu, thành những phần bằng
tỷ lệ vốn góp có thể là những nhau gọi là cổ phần, được
phần không bằng nhau.
ghi nhận bằng cổ phiếu.
Góp vốn
Có thể góp vốn một hoặc
nhiều lần theo thỏa thuận, Phải thanh toán đủ số cổ
không phải góp đủ ngay từ phần dự định mua, cổ đông
đầu, song phải góp đủ trong sáng lập phải cùng nhau
thời gian không quá 36 thanh toán và góp đủ 20%
tổng số cổ phần phổ thông
tháng.
được quyền chào bán.
Huy động

Được phát hành mọi dạng
Được phát hành trái phiếu chứng khoán để huy động
vốn
nhưng không được phát vốn như cổ phiếu, trái
hành cổ phiếu ra công phiếu, chứng chỉ quỹ…
chúng.
Đây là đặc điểm quan trọng
thể hiện tính chất hiệu quả
của mô hình công ty cổ
phần với hoạt động sản
xuất kinh doanh có quy mô
lớn hơn của nhà đầu tư.
Chuyển
Phần vốn góp của thành viên - Cổ đông được chuyển
nhượng
chỉ được chuyển nhượng nhượng cổ phần trừ trường
vốn
trong trường hợp luật định.
hợp luật định.

8