Bài giảng chính sách thương mại quốc tế phần i, chương 1+2+3

Bộ môn QTKD Khoa Kinh tế và quản lý

LOGO

CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI
QUỐC TẾ
Giảng viên: Mai Thị Phượng
Bộ môn Quản trị kinh doanh
Email:
Tel: 0983789362


CHƯƠNG I: NH P MÔN
Cơ c u môn h c: Gồm 2 phần, 9 chương
Phần 1: Những vấn ñề cơ bản về ngoại thương
Chương 1: Nhập môn
Chương 2: Những lý thuyết cơ bản bàn về lợi
ích của ngoại thương
Chương 3: Mối quan hệ giữa ngoại thương và
các lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế
Chương 4: Hiệu quả kinh tế của hoạt ñộng
ngoại thương

LOGO


LOGO

CHƯƠNG I: NH P MÔN
Phần 2:Chiến lược và chính sách TMQT
Chương 5: Tổng quan về chính sách thương mại

quốc tế
Chương 6: Chiến lược phát triển ngoại thương
Chương 7: Chính sách nhập khẩu
Chương 8: Chính sách xuất khẩu
Chương 9: Liên kết kinh tế quốc tế và hội nhập
kinh tế thế giới


Tài li u tham kh o môn h c

LOGO

• GS.TS. Bùi Xuân Lưu0PGS.TS. Nguyễn Hữu Khải, 2006,
Kinh tế ngoại thương, NXB Lao động0xã hội.
• PGS.TS. Nguyễn Hữu Khải, 2005, Hàng rào phi thuế quan
trong chính sách thương mại quốc tế, NXB Lao động0xã hội.
• PGS.TS.Nguyễn Phúc Khanh, “Cải cách chính sách thương
mại Việt Nam”


LOGO

Tài li u tham kh o môn h c
• Cam k"t gia nh$p WTO c(a Vi t Nam.
• Các văn b n pháp lu$t liên quan đ"n ho2t đ3ng xu t
nh$p kh5u c(a Vi t Nam.
• Th6i báo kinh t" Vi t Nam, th6i báo kinh t" Sài Gòn.
• Các website:
www.mot.gov.vn
www.dei.gov.vn

www.mof.gov.vn


LOGO

Đánh giá học viên:
Điểm quá trình: 30 % (10% chuyên cần, thảo luận
trên lớp + 20% Báo cáo chuyên đề)
Điểm thi kết thúc: 70 % (thi cuối kỳ : trắc nghiệm
+ bài tập)


LOGO

BÀI T P LBN C BÁO CÁO CHUYÊN ĐI
GJi ý lLa ch n đM tài
• V$n dNng các h c thuy"t vM TMQT vào điMu ki n Vi t
Nam
• Tìm hiRu cơ ch", chính sách qu n lý xu t nh$p kh5u c(a
m3t quTc gia.
• Đánh giá cơ ch" qu n lý XNK c(a Vi t Nam trong 1
ngành, m3t mYt hàng cN thR


CHƯƠNG I: NH P MÔN
I.

LOGO

Khái ni m cơ b n liên quan đ n ngo i thương

1.1. Quan h kinh t" quTc t", quan h kinh t" đTi ngo2i
•

QHKTQT: giZa các quTc gia trên ph2m vi th" gi[i

•

QHKTĐN: xét trên ph2m vi m3t nư[c v[i ph^n còn l2i c(a TG

1.2. Ngo2i thương (Thương m2i quTc t"):
•

Là vi c mua bán hàng hóa qua biên gi[i quTc gia

•

Là m3t công ngh khác đR s n xu t hàng hóa và dcch vN

•

Ngo2i thương là sL trao đdi dư[i hình thec mua bán hàng hóa
và các dcch vN kèm theo, l y tiMn t làm môi gi[i giZa các
nư[c khác nhau.


CHƯƠNG I: NH P MÔN
I.

LOGO

Khái ni m cơ b n liên quan đ n ngo i thương

1.3. SL khác bi t c(a mua bán ngo2i thương v[i mua bán n3i đca
•

Ch( thR tham gia

•

Giá c

•

Lu$t pháp điMu chhnh

1.4. ĐiMu ki n ra đ6i, tjn t2i, phát triRn?
•

Có sL tjn t2i và phát triRn c(a nMn kinh t" hàng hóa, đYc bi t
là sL xu t hi n c(a tư b n thương nghi p.

•

SL ra đ6i c(a nhà nư[c và sL phát triRn c(a phân công lao
đ3ng quTc t".


CHƯƠNG I: NH P MÔN
II.

Đ i tư ng, nhi m v#

v

Nghiên ceu chính sách ngo2i thương và mTi quan h

LOGO

m$u dcch c(a m3t nư[c v[i nư[c ngoài.
v

Phân tích thLc timn các ho2t đ3ng ngo2i thương như k"t
qu ho2t đ3ng ngo2i thương và các tác đ3ng do h3i
nh$p kinh t" quTc t" mang l2i.

v

Nghiên ceu các chính sách kinh t" c(a đ t nư[c trong
hi n t2i liên quan đ"n lĩnh vLc ngo2i thương.


LOGO
CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢI ÍCH
CỦA NGOẠI THƯƠNG

I. Các học thuyết cổ ñiển về thương mại quốc tế
1.1. Quan niệm của trường phái trọng thương
Hoàn cảnh ra ñời: thời kỳ tích lũy nguyên thủy
của chủ nghĩa tư bản

Nội dung:
Thước ño sự giàu có của một quốc gia là bằng
vàng bạc. Lợi nhuận thương nghiệp là kết quả sự
trao ñổi không ngang giá, là sự lừa gạt giống như
chiến tranh.


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢI LOGO
ÍCH CỦA NGOẠI THƯƠNG
Xuất khẩu càng nhiều càng tốt, ưu tiên xuất khẩu
thành phẩm; hạn chế nhập khẩu ñặc biệt là nhập
khẩu thành phẩm.
Khuyến khích chở hàng bằng tàu của nước mình.
Cần có sự can thiệp của nhà nước vào hoạt ñộng
ngoại thương.
Ưu, nhược ñiểm:
Ưu ñiểm: Là bước tiến bộ lớn so với những nguyên
lý kinh tế của thời kỳ trung cổ.
phải ñạt ñược thặng dư thương mại

Nhược ñiểm:


LOGO
CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢI ÍCH
CỦA NGOẠI THƯƠNG

• Có ít tính lý lu$n, mang nYng tính kinh nghi m.
• Còn nhiMu h2n ch" trong l$p lu$n liên quan đ"n v n đM
tiMn t , thương m2i (sL giàu có m3t quTc gia, tdng lJi ích

thương m2i).
1.2. Lý thuy t l i th tuy t đ i (Adam Smith)
• Thư[c đo sL giàu có c(a moi quTc gia và sL phân công
lao đ3ng quTc t"
• LTTĐ: v[i cùng 1 đơn vc ngujn lLc có thR s n xu t ra
nhiMu s n ph5m hơn => NSLĐ cao hơn.


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢI
ÍCH CỦA NGOẠI THƯƠNG

LOGO

C Quan ni m lJi th" tuy t đTi: N"u moi quTc gia chuyên
môn hóa nhZng mYt hàng mà h có LTTĐ và dùng m3t
ph^n s n lưJng c(a s n ph5m đó đR trao đdi nhZng s n
ph5m mà mình b t LTTĐ thh s n lưJng toàn th" gi[i ss
tăng lên và các quTc gia ss trt nên thcnh vưJng hơn
C ung h3 tL do hóa thương m2i, nhà nư[c không c^n can
thi p vào ho2t đ3ng TMQT.
Ví dN:


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢI ÍCH CỦALOGO
NGOẠI THƯƠNG

Trước chuyên môn hóa

Sau chuyên môn hóa

Vải
(m2/h)

Lương thực
(kg/h)

Vải
(m2/h)

Lương
Thực (kh/h)

Mỹ

6

4

+6

04

Việt Nam

1

5

01

+5

+5

+1

Tổng


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢI ÍCH
LOGO
CỦA NGOẠI THƯƠNG
C Ngujn gTc c(a LTTĐ
C Ngujn gTc tL nhiên:
C Ngujn gTc tL t2o:
C Ưu, nhưJc điRm
C Ưu: Thư[c đo sL giàu có m3t quTc gia
C NhưJc: Chưa gi i thích đưJc trư6ng hJp m3t quTc
gia có LTTĐ (b t LTTĐ) t t t c các mYt hàng


LOGO

1.3. Lý thuy t v. l i th so sánh (David Ricardo)
N3i dung:
• Quan ni m lJi th" so sánh: xu t phát tv hi u qu s n
xu t tương đTi
• LTSS: M3t quTc gia có thR có LTTĐ trong vi c s n xu t
t t c các mYt hàng nhưng chh có thR có LTSS trong vi c
s n xu t mYt hàng có mec lJi th" cao nh t hoYc mec

b t lJi th" th p nh t


1.3. Lý thuy"t vM lJi th" so sánh LOGO
(David Ricardo)
• N"u moi quTc gia t$p trung s n xu t nhZng mYt hàng
mình có LTSS và đem trao đdi m3t ph^n dư mYt hàng
này thì các quTc gia ss trt nên giàu có
Sản phẩm

Vải (m2/h)

Lương thực (kg/h)

Mỹ

6

4

Việt Nam

1

3


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢI LOGO
ÍCH CỦA NGOẠI THƯƠNG
MYt hàng X có lJi th" so sánh khi:

−

−

〈

−

Sản phẩm
Mỹ
Việt Nam

−

Năng suất
Vải (m2/h) Lương thực
(kg/h)
6
1

4
3

Chi phí
Vải
Lương thực
(h/m2)
(h/kg)
1/6
1

1/4
1/3


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢI ÍCH CỦA
LOGO
NGOẠI THƯƠNG

Trước chuyên môn hóa

Sau chuyên
môn hóa
Năng suất
Chi phí
Vải
Lương
Vải
Lương Vải Lương (m2/h) thực
(kh/h)
(m2/h)
thực (h/m2) thực
(kg/h)
(h/kg)
Mỹ
6
4
1/6
1/4
+6

04
Việt Nam
1
3
1
1/3
02
+6
Tổng
+4
+2


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢILOGO
ÍCH CỦA NGOẠI THƯƠNG
H sT biRu thc lJi th" so sánh RCA
( Coefficient of Revealed Comparative Advantage)

=

:

Ý nghĩa: RCA thR hi n kh năng c2nh tranh xu t kh5u c(a 1
quTc gia vM 1 s n ph5m xác đcnh trong mTi quan h tương quan
v[i mec xu t kh5u s n ph5m đó c(a th" gi[i.
C RCA<1: Không có lJi th" so sánh
C RCA>1: Có lJi th" so sánh
C RCA > 2,5: LJi th" so sánh tương đTi cao
C RCA > 4: LJi th" so sánh r t cao

CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢILOGO
ÍCH CỦA NGOẠI THƯƠNG
Đánh giá các nh3n đ4nh
C M3t nư[c có lJi th" so sánh vM 1 mYt hàng thì có lJi th"
tuy t đTi vM mYt hàng đó.
C M3t nư[c có lJi th" tuy t đTi vM m3t mYt hàng thì có lJi
th" so sánh vM mYt hàng đó.
C M3t nư[c có lJi th" tuy t đTi thì m[i có lJi trong thương
m2i quTc t".
C LJi th" tuy t đTi, n"u không có lJi th" so sánh thì không
có lJi ích thương m2i.


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUYẾT BÀN VỀ LỢILOGO
ÍCH CỦA NGOẠI THƯƠNG
1.4. Lý thuy"t vM sL ưu đãi c(a các y"u tT (Factor Endowment)
Các quan ni m và gi thuy"t cơ b n
C Hàm lưJng các y"u tT (Factor Intensity): mYt hàng X đưJc
coi là s€ dNng nhiMu (m3t cách tương đTi) lao đ3ng nRu t• l
giZa lao đ3ng và các y"u tT khác s€ dNng đR s n xu t ra 1
đơn vc mYt hàng đó l[n hơn t• l tương eng các y"u tT đó đR
s n xu t ra 1 đơn vc hàng hóa Y khác.

>


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUY‚T BÀN VI LƒI ÍCHLOGO
CuA NGO…I THƯƠNG
C SL dji dào tương đTi c(a các y"u tT ( Factor abundance):

QuTc gia A đưJc coi là dji dào tương đTi vM lao đ3ng n"u t•
l giZa lao đ3ng và các y"u tT s n xu t khác c(a quTc gia đó
l[n hơn t• l tương eng c(a các quTc gia khác.

>


CHƯƠNG II: CÁC LÝ THUY‚T BÀN VI LƒI ÍCHLOGO
CuA NGO…I THƯƠNG
Đcnh lý HCO: M3t quTc gia ss xu t kh5u nhZng mYt hàng mà
vi c s n xu t đòi h†i s€ dNng nhiMu 1 cách tương đTi y"u tT
s n xu t dji dào c(a quTc gia đó.
Ví dN:
V i

Thép

Lao đ3ng

1h

2h

VTn

10 $

50 $

Anh

M:

Lao đ3ng

200 h

1500 h

VTn

20 $

300 $