Phân tích và đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên của trường cao đẳng thương mại và du lịch

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
________________________

MAI THỊ HỒ ĐIỆP

PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ
GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG THƯƠNG MẠI
VÀ DU LỊCH

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CAO HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. NGUYỄN ÁI ĐOÀN

HÀ NỘI - 2010


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

MỤC LỤC
NỘI DUNG

Trang

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

4

DANH MỤC CÁC BẢNG

5

LỜI NÓI ĐẦU

6

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG CỦA MỘT ĐỘI

11

NGŨ GIẢNG VIÊN CAO ĐẲNG, ĐẠI HỌC.
1.1.

Một số khái niệm cơ bản về giáo dục đào tạo đại học, cao đẳng

11

và giảng viên.
1.1.1.

Giáo dục đại học và cao đẳng

11

1.1.2.

Giảng viên các trường Đại học, Cao đẳng.

15

1.2.

Chất lượng và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ

20

giảng viên trường cao đẳng
1.2.1.

Chất lượng nhân lực của một tổ chức.

20

1.2.2.

Chất lượng một đội ngũ giảng viên trường cao đẳng.

20

1.2.3.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ giảng viên cao

21

đẳng.

1.2.3.1. Các yếu tố bên ngoài

21

1.2.3.2. Các yếu tố bên trong.

22

1.3.

Phân tích, đánh giá chất lượng một đội ngũ giảng viên cao đẳng.

27

1.3.1.

Mục đích, phương pháp đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên

27

cao đẳng.
1.3.2.

Hệ thống chỉ tiêu đánh giá

29

1.3.3.

Nội dung phân tích, đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên

30

trường cao đẳng.
1.3.3.1. Đo lường chất lượng đội ngũ giảng viên.

30

1.3.3.2. Phân tích chất lượng đội ngũ GV theo các yếu tố ảnh hưởng

38

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

41

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

1

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ

42

GIẢNG VIÊN CỦA TRƯỜNG CAO ĐẲNG THƯƠNG MẠI VÀ DU
LỊCH.
2.1.

Giới thiệu tổng quan về trường cao đẳng Thương mại và Du lịch

42

2.1.1.

Lịch sử hình thành trường cao đẳng Thương mại và Du lịch

42

2.1.2.

Cơ cấu tổ chức của trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch

42

2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức

42

2.1.2.2. Chức năng nhiệm vụ của các phòng ban

43

2.1.2.3. Chức năng của các Khoa và Tổ bộ môn

45

2.1.3.

Sản phẩm đào tạo của nhà trường.

46

2.1.4.

Quy mô đào tạo, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất và nguồn lực

47

tài chính của nhà trường.
2.2.

Phân tích, đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên trường Cao

53

đẳng Thương mại và Du lịch.
2.2.1.

Đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên trường cao đẳng Thương

53

mại và Du lịch qua hệ thống chỉ tiêu.

2.2.1.1. Đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên trường cao đẳng Thương

53

mại và Du lịch về mặt tổng lượng và cơ cấu các loại.
2.2.1.2. Đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng Thương

61

mại và Du lịch về mặt trình độ chuyên môn được đào tạo và chất
lượng công tác.
2.2.1.3. Đánh giá chất lượng một đội ngũ giảng viên thông qua đánh giá

67

chất lượng kết quả đào tạo.
2.2.1.4. Tổng hợp các chỉ tiêu đánh giá chất lượng đội ngũ GV trường

72

cao đẳng Thương mại và Du lịch
2.2.2.

Phân tích chất lượng đội ngũ GV trường cao đẳng Thương mại

73

và Du lịch theo các yếu tố ảnh hưởng.
2.2.2.1. Phân tích tác động của các yếu tố bên ngoài

74

2.2.2.2. Phân tích tác động của các yếu tố bên trong

75

KẾT LUẬN CHƯƠNG II

87

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

2

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG

88

ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG THƯƠNG MẠI VÀ
DU LỊCH ĐẾN NĂM 2015
3.1.

Những thách thức, yêu cầu mới đối với đội ngũ GV trường cao

88

đẳng Thương mại và Du lịch đến 2015.
3.1.1.

Những thách thức đối với sự phát triển của trường cao đẳng

88

Thương mại và Du lịch đến 2015.
3.1.2.

Những yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên trường cao đẳng

90

Thương mại và Du lịch.
3.2.

Giải pháp 1: Đổi mới tiêu chuẩn và qui trình tuyển dụng giảng

91

viên của trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch đến năm 2015.
3.2.1.

Cơ sở khoa học và thực tiễn:

91

3.2.2.

Các nội dung cần thực hiện.

91

3.2.3.

Hiệu quả khi thực hiện giải pháp

97

3.3.

Giải pháp 2: Đổi mới việc phân công giảng dạy, phương pháp

97

đánh giá thành tích đóng góp và chính sách đãi ngộ đối với giảng
viên trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch đến 2015.
3.3.1.

Cơ sở khoa học và thực tiễn

97

3.3.2.

Các nội dung cần thực hiện.

98

3.3.3.

Hiệu quả khi thực hiện giải pháp.

104

3.4.

Giải pháp 3: Đổi mới chính sách hỗ trợ đào tạo nâng cao trình độ

104

cho đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch
đến 2015.
3.4.1.

Cơ sở lý luận và thực tiễn.

104

3.4.2.

Các nội dung cần thực hiện.

104

3.4.3.

Hiệu quả khi thực hiện giải pháp

106

KẾT LUẬN

107

TÓM TẮT LUẬN VĂN

108

TÀI LIỆU THAM KHẢO

110

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

3

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

GV

Giảng viên

BGD-ĐT

Bộ Giáo dục và Đào tạo

UBND

Ủy ban nhân dân

SV-HS

Sinh viên- học sinh

SV

Sinh viên

KT-TC

Kế toán- tài chính

KS-DL

Khách sạn- Du lịch

QTKD

Quản trị kinh doanh

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

4

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

DANH MỤC CÁC BẢNG
Số

Tên bảng

Trang

hiệu
1.1

Đánh giá mức độ hợp lý về cơ cấu giảng viên cho từng khoa

31

1.2

Đánh giá chất lượng một đội ngũ giảng viên theo mức độ đáp ứng

32

về cơ cấu giới tính

1.3

Đánh giá chất lượng một đội ngũ giảng viên theo mức độ đáp ứng

32

về cơ cấu tuổi

1.4

Đánh giá chất lượng một đội ngũ giảng viên theo mức độ đáp ứng

33

về cơ cấu thâm niên công tác.

1.5

Đánh giá chất lượng được đào tạo của giảng viên về mặt trình độ

34

chuyên môn.

1.6

Lượng hoá kết quả đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên trường

37

cao đẳng.

1.7

Xếp loại chất lượng một đội ngũ giảng viên trường cao đẳng

37

1.8

Kết quả tổng hợp các chính sách đãi ngộ của đơn vị đào tạo và đề

40

xuất đổi mới.

1.9

Kết quả tổng hợp các chỉ số của chính sách hỗ trợ đào tạo nâng

40

cao trình độ cho đội ngũ GV đơn vị đào tạo và đề xuất giải pháp

2.1

Quy mô đào tạo tính đến ngày 20/01/2010 của trường cao

48

đẳng Thương mại và Du lịch

2.2

Tổng hợp số lượng - cơ cấu trình độ đội ngũ giáo viên năm học

49

2008 – 2009

2.3

Hệ số quy đổi GV đối với cơ sở đào tạo hệ cao đẳng

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

5

50

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

2.4

Cơ sở vật chất của Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch

50

2.5

Mức đầu tư cơ sở vật chất giai đoạn 2004-2008

53

2.6

Tỷ lệ số SV-HS quy đổi trên số GV quy đổi của trường cao đẳng

54

Thương mại và Du lịch đến ngày 20/01/2010

2.7

Đánh giá mức độ hợp lý về cơ cấu giảng viên cho từng khoa

55

2.8

Đánh giá chất lượng một đội ngũ giảng viên theo mức độ đáp ứng

57

về cơ cấu giới tính

2.9

Cơ cấu GV trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch theo khoảng

58

tuổi

2.10 Đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng Thương

58

mại và Du lịch theo mức độ đáp ứng về cơ cấu tuổi

2.11 Cơ cấu GV trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch theo thâm

59

niên công tác

2.12 Đánh giá chất lượng một đội ngũ giảng viên theo mức độ đáp ứng

60

về cơ cấu thâm niên công tác.

2.13 Đánh giá chất lượng được đào tạo của giảng viên về mặt trình độ

61

chuyên môn.

2.14 Kết quả nghiên cứu khoa học của cán bộ giảng viên trường Cao

63

đẳng Thương mại và Du lịch.

2.15 Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ quản lý về chất lượng công

64

tác của đội ngũ GV trường CĐ Thương mại và DL

2.16 Tổng hợp kết quả đánh giá của GV về chất lượng công tác của

65

đội ngũ Gv trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch

2.17 Tổng hợp kết quả đánh giá của SV-HS về chất lượng công tác

66

giảng dạy của GV trường cao đẳng Thương mại và Du lịch

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

6

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

2.18 Kết quả học tập, rèn luyện của SV trường Cao đẳng Thương mại

67

và Du lịch năm học 2009- 2010

2.19 Kết quả tốt nghiệp và tình trạng việc làm của SV cao đẳng chính

67

quy trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch

2.20 Báo cáo công khai thông tin chất lượng đào tạo thực tế trường

68

Cao đẳng Kinh tế- Tài chính Thái nguyên năm 2009

2.21 Tổng hợp kết quả đánh giá của SV-HS về chất lượng đào tạo của

69

trường cao đẳng Thương mại và Du lịch

2.22 Tổng hợp kết quả đánh giá của doanh nghiệp về chất lượng đào

70

tạo của trường cao đẳng Thương mại và Du lịch

2.23 Tổng hợp kết quả đánh giá chất lượng đội ngũ GV trường cao

73

đẳng Thương mại và Du lịch

2.24 Kết quả tổng hợp các chỉ số của chính sách đãi ngộ đối với đội

83

ngũ GV trường cao đẳng Thương mại và Du lịch

2.25 Kết quả tổng hợp các chỉ số của chính sách hỗ trợ đào tạo nâng

85

cao trình độ cho đội ngũ GV trường cao đẳng Thương mại và Du

lịch

3.1

Số lượng và cơ cấu GV cần tuyển mới cho các khoa giai đoạn

93

2010-2015 của trường cao đẳng Thương mại và Du lịch

3.2

Mẫu Phiếu đánh giá Giảng viên

3.3

Kết quả tổng hợp các nội dung của chính sách đãi ngộ đối với đội

99
102

ngũ GV trường cao đẳng Thương mại và Du lịch và đề xuất giải
pháp

3.4

Kết quả tổng hợp các nội dung của chính sách hỗ trợ đào tạo

105

nâng cao trình độ cho đội ngũ GV trường cao đẳng Thương mại
và Du lịch và đề xuất giải pháp

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

7

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, vấn đề chất lượng nhân lực đang là một vấn đề nóng bỏng đối với
xã hội và mọi tổ chức trong nền kinh tế tri thức, khi mà nhu cầu về nguồn nhân lực
chất lượng cao ngày càng gia tăng. Điều này càng quan trọng hơn đối với các trường
Đại học, cao đẳng - nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của đất nước. Để đáp
ứng nhu cầu xã hội đồng thời để cạnh tranh được, các trường Đại học, cao đẳng phải
không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo của mình. Trong khi đó, chất lượng đội
ngũ giảng viên là một nhân tố quan trọng nhất tạo nên chất lượng đào tạo của nhà
trường.
Như vậy có thể nói đội ngũ giảng viên chất lượng cao là yêu cầu thiết yếu để
một trường Đại học, cao đẳng có thể tồn tại và phát triển trong điều kiện hội nhập và
cạnh tranh.
Trước yêu cầu bức thiết trên, tại Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch đã
có sự quan tâm và đầu tư nhằm tạo dựng một đội ngũ giảng viên có chất lượng cao.
Tuy nhiên, giữa yêu cầu về chất lượng với thực trạng đội ngũ giảng viên của nhà

trường còn có sự chênh lệch khá lớn, buộc nhà trường phải có giải pháp nhằm nâng
cao chất lượng đội ngũ giảng viên hiện nay.
Chính sự cấp thiết cũng như những bất cập trong thực trạng chất lượng đội
ngũ giảng viên của Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch đã thúc đẩy tác giả lựa
chọn đề tài
“Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng đội
ngũ giảng viên của Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch.”
với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của trường, đáp ứng đòi hỏi
của nền kinh tế tri thức.
2. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là chất lượng đội ngũ giảng viên trường cao
đẳng Thương mại và Du lịch.
3. Mục đích nghiên cứu

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

8

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

Đề tài hướng vào nghiên cứu những mục tiêu chính sau:
1 Thứ nhất, nghiên cứu cơ sở lý luận và những căn cứ có liên quan đến chất
lượng đội ngũ giảng viên Đại học, cao đẳng.
2 Thứ hai, phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ giảng viên trường cao
đẳng Thương mại và Du lịch giai đoạn 2006- 2010, từ đó rút ra những kết

luận về chất lượng đội ngũ giảng viên nhà trường cùng những nguyên
nhân dẫn đến mức chất lượng đó.
3 Thứ ba, mục tiêu cuối cùng của đề tài là đề xuất một số giải pháp nhằm
góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trường cao đẳng Thương
mại và Du lịch giai đoạn 2010 đến 2015, đáp ứng yêu cầu phát triển mà
nhà trường đã xác định.
4. Phạm vi nghiên cứu
Do tính chất phức tạp và rộng lớn của đề tài, thời gian và kiến thức kinh
nghiệm của tác giả còn hạn chế, đề tài chỉ tiến hành nghiên cứu trong phạm vi đội
ngũ giảng viên của trường cao đẳng Thương mại và Du lịch và các số liệu thu thập
được tính đến tháng 5/2010.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu, đề tài vận dụng các phương pháp chủ yếu:
* Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nghiên cứu tài liệu, tạp chí của các tác giả về vấn đề chất lượng nhân lực nói
chung và chất lượng đội ngũ giảng viên nói riêng.
- Nghiên cứu các văn kiện, nghị quyết, chính sách, chỉ thị của Đảng, Nhà
nước và Bộ Giáo dục Đào tạo liên quan đến công tác đào tạo và giảng viên
* Phương pháp điều tra, khảo sát.
Thực hiện điều tra, khảo sát ý kiến người học; khảo sát cán bộ quản lý và
giảng viên nhà trường; khảo sát ý kiến của các doanh nghiệp có sử dụng các lao động
đã qua đào tạo tại trường để tìm hiểu về chất lượng đội ngũ giảng viên nhà trường
trên nhiều mặt.
* Phương pháp chuyên gia.
Tham khảo ý kiến của các nhà quản lý, các chuyên gia về giáo dục đào
tạo...để xây dựng cơ sở cho việc nghiên cứu và phân tích.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

9

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

* Phương pháp phân tích- tổng hợp
Thông qua các số liệu về đào tạo của nhà trường, số liệu các cuộc điều tra
khảo sát đã thực hiện cũng như ý kiến các chuyên gia để tiến hành tổng hợp, so sánh,
đánh giá và rút ra kết luận.
6. Kết cấu của đề tài
Đề tài gồm 3 phần chính:
1

Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng của một đội ngũ giảng viên trường
cao đẳng, đại học.

2

Chương 2: Phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ giảng viên trường cao
đẳng Thương mại và Du lịch

3

Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
trường cao đẳng Thương mại và Du lịch đến 2015.
Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp, ngoài sự nỗ lực của bản thân còn có sự

giúp đỡ rất tận tình của các thầy cô giáo, các bạn đồng nghiệp, các cán bộ giảng viên
trường cao đẳng Thương mại và Du lịch và một số đơn vị có liên quan khác.
Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong Khoa Kinh tế và Quản
lý, Viện đào tạo sau đại học trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Ban giám hiệu và các
đồng nghiệp, học sinh trường cao đẳng Thương mại và Du lịch đã cung cấp kiến
thức, thông tin bổ ích giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Ái Đoàn, khoa Kinh tế và
Quản lý, trường Đại học Bách khoa Hà Nội là người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ
tôi hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình học tập và nghiên cứu song do
kiến thức và kinh nghiệm còn hạn chế nên luận văn của tôi còn rất nhiều thiếu sót.
Tác giả rất mong muốn được các thầy cô giáo trong khoa Kinh tế và Quản lý trường
Đại học Bách khoa Hà Nội đọc và đóng góp những ý kiến quý báu để đề tài hoàn
thiện hơn và ứng dụng có hiệu quả vào thực tiễn. Tôi xin chân thành cảm ơn.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

10

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội
CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG CỦA MỘT ĐỘI NGŨ
GIẢNG VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG, ĐẠI HỌC
1.1.

Một số khái niệm cơ bản về giáo dục đào tạo đại học, cao đẳng và giảng
viên.

1.1.1. Giáo dục đại học và cao đẳng
* Cơ sở giáo dục đại học
Theo quy định của luật giáo dục 2005, cơ sở giáo dục đại học gồm:
+ Trường cao đẳng đào tạo trình độ cao đẳng;
+ Trường đại học đào tạo trình độ cao đẳng, trình độ đại học; đào tạo trình độ
thạc sĩ, trình độ tiến sĩ khi được Thủ tướng Chính phủ giao.
+ Viện nghiên cứu khoa học đào tạo trình độ tiến sĩ, phối hợp với trường đại
học đào tạo trình độ thạc sĩ khi được Thủ tướng Chính phủ giao.
* Đặc điểm hoạt động đào tạo bậc đại học.
Để xác định rõ bản chất, đặc điểm hoạt động đào tạo bậc đại học, cần căn cứ
vào mối quan hệ giữa hoạt động nhận thức của loài người với hoạt động học tập của
sinh viên và mối quan hệ giữa hoạt động giảng dạy và hoạt động học tập trong quá
trình giáo dục- đào tạo ở trường cao đẳng, đại học.
Hoạt động đào tạo bậc đại học có một số đặc điểm nổi bật sau:
Thứ nhất, đối tượng sinh viên là những người đã trưởng thành. Sinh viên ở
các trường cao đẳng, đại học là những người đã tốt nghiệp PTTH, phát triển tương
đối đầy đủ về sinh lý, tâm lý...
Thứ hai, sinh viên là những người có năng lực nhận thức tốt, đã được chọn
lọc.Trong quá trình học tập ở trường cao đẳng, đại học, mỗi sinh viên phải tự mình
chiếm lĩnh, hệ thống tri thức, kỹ năng, phải nắm vững những cơ sở nghề nghiệp
tương lai ở trình độ đại học, cao đẳng và có tiềm năng vươn lên thích ứng với những

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

11

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

yêu cầu trước mắt và lâu dài do thực tiễn xã hội và cách mạng khoa học, công nghệ
đặt ra.
Thứ ba, mục tiêu đào tạo đại học, cao đẳng là đào tạo các nhà chuyên môn
trình độ đại học, cao đẳng; có trình độ chuyên môn cao, có năng lực tự nghiên cứu.
Thứ tư, nội dung đào tạo đại học, cao đẳng là đào tạo chuyên ngành, mang
tính chuyên sâu và hiện đại. Sinh viên trong quá trình học tập phải hoàn thành nhiệm
vụ chủ yếu là tiếp thu một cách sáng tạo, có phê phán ở trình độ cao những hiểu biết
và những kỹ năng cơ bản về nghề nghiệp tương lai. Nói cách khác, họ phải nắm được
cơ sở của nghề nghiệp mà họ cần đảm nhiệm sau khi tốt nghiệp đại học với tư cách
là người cán bộ khoa học, kĩ thuật, người cán bộ quản lý, nghiệp vụ có trình độ cao.
Do đó, những tri thức mà sinh viên lĩnh hội không phải là những tri thức phổ thông
cơ bản mà là hệ thống những tri thức cơ bản, cơ sở của chuyên ngành, tri thức
chuyên ngành và hệ thống những kỹ năng, kĩ xảo tương ứng về một ngành khoa học,
kĩ thuật, văn hoá nhất định.
Thứ năm, phương pháp dạy học ở đại học, cao đẳng định hướng nghiên cứu
và tự điều khiển. Trong Luật Giáo dục 2005, Điều 40, Mục IV, Chương II có ghi
“Phương pháp đào tạo trình độ cao đẳng, trình độ đại học phải coi trọng việc bồi
dưỡng ý thức tự giác trong học tập, năng lực tự học, tự nghiên cứu, phát triển tư duy
sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, tạo điều kiện cho người học tham gia nghiên
cứu, thực nghiệm, ứng dụng”.
* Nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của trường cao đẳng
Điều lệ trường cao đẳng (ban hành kèm theo Thông tư số 14/ 2009/ TT
BGDĐT ngày 28 tháng 05 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) đã quy

định nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của trường cao đẳng như sau:
“ Điều 6. Nhiệm vụ của trường cao đẳng
1. Đào tạo nhân lực trình độ cao đẳng có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có
kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp phù hợp, đáp ứng nhu cầu của xã hội, có khả
năng hợp tác trong hoạt động nghề nghiệp, tự tạo được việc làm cho mình và cho
xã hội.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

12

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

2. Thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ do các cơ quan, tổ chức có
thẩm quyền giao; kết hợp đào tạo với nghiên cứu khoa học, triển khai nghiên cứu
khoa học; phát triển và chuyển giao công nghệ, thực hiện các loại hình dịch vụ khoa
học, công nghệ và sản xuất; sử dụng có hiệu quả kinh phí đầu tư phát triển khoa học
và công nghệ.
3. Thực hiện dân chủ, bình đẳng, công khai trong việc bố trí và thực hiện các
nhiệm vụ đào tạo, khoa học, công nghệ và hoạt động tài chính; quản lý giảng viên,
cán bộ, công nhân viên; xây dựng đội ngũ giảng viên của trường đủ về số lượng, đảm
bảo yêu cầu về chất lượng, cân đối về cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành nghề theo quy
định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
4. Đăng ký, tổ chức triển khai kiểm định chất lượng giáo dục và chịu sự quản
lý chất lượng của cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục.

5. Tuyển sinh, tổ chức quá trình đào tạo, công nhận tốt nghiệp, cấp văn bằng,
chứng chỉ theo đúng quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
6. Phát hiện và bồi dưỡng nhân tài trong những người học và trong đội ngũ
cán bộ giảng viên của trường.
7. Quản lý, sử dụng đất đai, cơ sở vật chất, trang thiết bị và tài sản theo quy
định của pháp luật.
8. Phối hợp với các tổ chức, cá nhân và gia đình của người học trong hoạt động giáo
dục.
9. Tổ chức cho giảng viên, cán bộ, nhân viên và người học tham gia các hoạt
động xã hội phù hợp với ngành nghề đào tạo. Chăm lo đời sống và bảo vệ quyền lợi
chính đáng, hợp pháp của cán bộ, giảng viên nhà trường.
10. Giữ gìn và phát triển những di sản văn hoá dân tộc.
11. Thực hiện chế độ báo cáo Bộ Giáo dục và Đào tạo, cơ quan quản lý các
cấp về các hoạt động của trường theo quy định hiện hành.
12. Công khai những cam kết của trường về chất lượng đào tạo, chất lượng
đào tạo thực tế của trường, các điều kiện đảm bảo chất lượng và thu chi tài chính
hàng năm của trường.
13. Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
Điều 7: Quyền hạn và trách nhiệm của trường cao đẳng

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

13

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

Trường cao đẳng được quyền tự chủ và chịu trách nhiệm về quy hoạch, kế
hoạch phát triển nhà trường, tổ chức các hoạt động đào tạo, khoa học và công nghệ,
tài chính, quan hệ quốc tế, tổ chức và nhân sự của trường, cụ thể là:
1. Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch chiến lược phát triển nhà trường
phù hợp với chiến lược phát triển giáo dục và quy hoạch mạng lưới các trường đại
học, cao đẳng của Nhà nước.
2. Phát triển chương trình đào tạo, biên soạn giáo trình, lập kế hoạch giảng
dạy và học tập phù hợp với trình độ và hình thức đào tạo cho từng ngành đào tạo trên
cơ sở chương trình khung do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
3. Đăng ký, tham gia tuyển chọn, ký kết và thực hiện hợp đồng khoa học và
công nghệ; Đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài về khoa học và công nghệ góp phần
xây dựng, phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ của đất nước và hội nhập quốc
tế.
4. Huy động, quản lý và sử dụng tốt các nguồn lực nhằm thực hiện mục tiêu
giáo dục; hợp tác, liên kết với các tổ chức kinh tế, giáo dục, văn hoá, thể dục, thể
thao, y tế, nghiên cứu khoa học trong nước và ngoài nước theo quy định của pháp
luật nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học, sản
xuất và việc làm, phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội.
5. Được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; chuyển giao, chuyển nhượng và công bố
kết quả hoạt động khoa học và công nghệ; bảo vệ lợi ích của Nhà nước và xã hội,
quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân trong hoạt động đào tạo, khoa học và công
nghệ của trường.
6. Nhận tài trợ của các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật; góp vốn
bằng tiền, tài sản, giá trị quyền sở hữu trí tuệ; sử dụng nguồn thu từ hoạt động kinh tế
để xây dựng cơ sở vật chất của trường; tài trợ cho các hoạt động thực hiện chính sách
ưu đãi đối với con, em gia đình thuộc diện chính sách, các hoạt động xã hội nhân đạo
và từ thiện.
7. Được Nhà nước giao quyền sử dụng đất; được thuê đất, vay vốn và được
miễn, giảm thuế theo quy định của pháp luật.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

14

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

8. Tổ chức bộ máy nhà trường, tuyển dụng đội ngũ giảng viên, cán bộ, nhân
viên; thành lập và giải thể các tổ chức khoa học và công nghệ, các đơn vị dịch vụ và
các doanh nghiệp của trường theo quy định Nhà nước.
9. Tổ chức các hoạt động của trường tại các cơ sở đã đăng ký và được Bộ
Giáo dục và Đào tạo chấp thuận.” [ 9; tr 2 - 4]
Điều lệ trường Cao đẳng đã quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm
của trường cao đẳng. Với 13 nhiệm vụ và 9 quyền hạn, trách nhiệm được đưa ra có
thể thấy nhiệm vụ cơ bản của trường cao đẳng trước hết là đào tạo được đội ngũ nhân
lực có phẩm chất, có đạo đức, có kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp để đáp ứng được
yêu cầu làm việc của các cơ sở tiếp nhận và sử dụng lao động hoặc tự tạo việc làm
cho mình và cho xã hội. Để thực hiện được nhiệm vụ cơ bản này các trường cao đẳng
phải xây dựng thiết kế chương trình đào tạo với mục tiêu và nội dung đào tạo cũng
như các điều kiện để thực hiện mục tiêu và nội dung đào tạo đã được xây dựng.
1.1.2. Giảng viên các trường Đại học, Cao đẳng.
* Khái niệm Giảng viên các trường Đại học, cao đẳng.
Theo Luật giáo dục 2005 “ Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo
dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục
mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là giáo viên; ở cơ sở giáo

dục đại học gọi là giảng viên.”
Như vậy, đội ngũ giảng viên gồm các nhà giáo thực hiện nhiệm vụ giảng dạy
trong các cơ sở giáo dục đại học- loại lao động chủ yếu thực hiện nhiệm vụ chủ yếu
của cơ sở giáo dục đại học.
* Đặc điểm lao động của giảng viên
Trong xã hội nghề dạy học hình thành sớm nhất. Nó ra đời khi nền sản xuất xã
hội phát triển đến một trình độ nhất định. Trong quá trình lao động sản xuất người ta
cần phải truyền lại cho nhau những kinh nghiệm đấu tranh với thiên nhiên có hiệu
quả để tạo ra của cải vật chất cho xã hội. Mới đầu ở mức thấp, người ta có thể truyền
đạt một cách trực tiếp thành quả lao động tập thể, người này theo kinh nghiệm của
người khác. Nhưng khi kinh nghiệm đã phong phú theo sự phát triển của sản xuất thì

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

15

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

truyền đạt phải đòi hỏi đến vai trò của người trung gian. Đó là thầy giáo. Như vậy
nghề dạy học gắn chặt với lao động sản xuất của xã hội, góp phần hình thành phẩm
chất nǎng lực cần thiết của con người lao động.
Lao động của người giáo viên- lao động sư phạm là loại hình lao động đặc
biệt. Hiểu được loại lao động này, chúng ta mới có được những quyết định quản lý
thích hợp. Bất cứ lao động nào cũng có ba khâu: sử dụng công cụ lao động, tác động
lên đối tượng lao động và tiêu phí sức lao động.

Đối tượng lao động của người giáo viên là con người, là thế hệ trẻ đang lớn
lên cùng với nhân cách của nó. Đối tượng này không phải là vật vô tri vô giác như
tấm vải của người thợ may, viên gạch của người thợ hồ hay khúc gỗ của người thợ
mộc ... mà là một con người rất nhạy cảm với những tác động của môi trường bên
ngoài theo hướng tích cực và cả hướng ngược lại. Như vậy người giáo viên phải lựa
chọn và gia công lại những tác động xã hội và tri thức loài người bằng lao động sư
phạm của mình nhằm hình thành con người đáp ưng yêu cầu của xã hội. Đối tượng
đó vừa là khách thể vừa là chủ thể của quá trình giáo dục. Tác động đến đối tượng đó
không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả như nhau. Hiệu qủa đó cũng không tỷ lệ
thuận với số lần tác động. Do đó, trong tay người giáo viên phải có vô số phương án
để tác động đến đối tượng, không thể rập khuôn máy móc như lao động khác. Bản
thân đối tượng lao động đã quyết định tính đặc thù của lao động sư phạm của nghề
dạy học.
Vậy công cụ của người giáo viên là gì ? Có người cho rằng chỉ là kiến thức.
Nhưng đó mới chỉ là điều kiện cần nhưng chưa đủ. Bởi vì trong xã hội ta ngày nay
con người mới phải phát triển toàn diện chứ không chỉ có kiến thức đơn thuần. Đúng
là tri thức có vai trò quan trọng đối với con người , là vũ khí để bảo vệ cuộc sống, tri
thức vô cùng cần thiết đối với mỗi giáo viên. Đối với cuộc đời nó là công cụ lao
động trí óc và tay chân. Nhưng Mác nói: "Hoàn cảnh tạo ra con người trong chừng
mực con người tạo ra hoàn cảnh". Bản thân tri thức không thể hình thành con người
mới, con người chỉ hình thành thông qua hoạt động lao động sản xuất và đấu tranh xã
hội một cách tích cực và tự giác. Ngoài tri thức ra còn có công cụ nữa để hướng dẫn
học sinh học tập có hiệu quả, đó chính là lao động sư phạm của người giáo viên.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

16

Khoa Kinh tế và Quản lý

Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

Như vậy công cụ chủ yếu của lao động sư phạm là người giáo viên với toàn bộ nhân
cách của mình. Nhân cách này càng tinh xảo, càng hoàn hảo thì sản phẩm làm ra
càng hoàn thiện. Nhân cách đó bao gồm tâm hồn, tư tưởng, phong cách sống cũng
như sinh hoạt của người giáo viên. Từ đó chúng ta có thể thấy rõ hơn, nếu người giáo
viên thiếu nhân cách thì không thể giáo dục nhân cách cho học sinh.
Kết quả lao động sư phạm cũng có nhiều điểm đặc biệt. Các loại lao động
khác khi kết thúc quá trình lao động thì thu được sản phẩm. Còn quá trình lao động
của người giáo viên chưa thể kết thúc khi sản phẩm của họ ra đời. Hiệu quả lao động
của người giáo viên sống mãi trong nhân cách của người được đào tạo nên lao động
sư phạm vừa mang tính tập thể rất sâu, vừa mang dấu ấn cá nhân rất đậm. Vì vậy nó
đòi hỏi một tinh thần trách nhiệm cao và sự am hiểu nghề nghiệp nhất định. Tính
nghề nghiệp là một đòi hỏi, đồng thời cũng tạo ra điều kiện để cho người giáo viên tự
rèn luyện mình. Chính thế nâng cao toàn bộ phẩm chất của người giáo viên là một
yêu cầu tất yếu khách quan của xã hội như Mác nói: "Bản thân nhà giáo dục cũng
phải được giáo dục". Có điều kiện là một mặt, mặt khác đòi hỏi người giáo viên phải
có sự nỗ lực chủ quan trong rèn luyện. Điều kiện "hoàn cảnh" ở đây do bản thân
nghề nghiệp và xã hội tạo ra. Vì vậy, để làm tròn nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước và
nhân dân giao phó, xã hội một mặt đòi hỏi người giáo viên phải rèn luyện nhân cách,
mặt khác cũng phải quan tâm tạo điều kiện thuận lợi để cho người giáo viên tự rèn
luyện mình thành người có đầy đủ nhân cách để cống hiến công sức một cách xứng
đáng.
Cũng như vậy,đối với giảng viên trong trường cao đẳng, đại học, lao động của
họ là loại hình lao động đặc biệt:
Đối tượng lao động của người giảng viên bậc đại học là con người- nhưng là
những con người trưởng thành, phát triển tương đối đầy đủ về sinh lý, tâm lý, trí tuệ;

đồng thời đối tượng này có nhận thức tương đối tốt, đã được chọn lọc, có năng lực
nghiên cứu khoa học.
Công cụ lao động của giảng viên bậc đại học là tri thức và nhân cách của
người giáo viên, nhưng tri thức này phải bao gồm cả tri thức khoa học cơ bản, tri
thức cơ sở và tri thức chuyên ngành. Những tri thức này cùng với nhân cách của nhà

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

17

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

giáo trong quá trình lao động sư phạm của họ sẽ giúp trang bị cho người học những
tri thức nghề nghiệp tương lai cùng những phẩm chất, đạo đức nghề nghiệp cần thiết.
Kết quả lao động của nhà giáo các trường cao đẳng, đại học cũng là những
con người- nhưng là con người với phẩm chất, tri thức nghề nghiệp tương đối toàn
diện để có thể tham gia ngay vào lực lượng lao động xã hội, tạo ra của cải vật chất
cho xã hội. Để đạt được yêu cầu của nghề nghiệp, nhà giáo trong các trường cao
đẳng, đại học phải không ngừng học tập, nâng cao tầm hiểu biết, lĩnh hội những tri
thức mới, khoa học, hiện đại từ đó góp phần đào tạo lao động có tri thức cao cho xã
hội. Vì vậy đối với nhà giáo các trường cao đẳng, đại học càng cần phải đề cao việc
học tập, bồi dưỡng.
* Yêu cầu đối với giảng viên trường cao đẳng
Giảng viên trường cao đẳng là nhà giáo thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, giáo
dục tại các trường cao đẳng.

Điều lệ trường cao đẳng (ban hành kèm theo Thông tư số 14/ 2009/ TT
BGDĐT ngày 28 tháng 05 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) đã quy
định về giảng viên trường cao đẳng như sau:
1. Giảng viên trường cao đẳng phải có phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt; có
trình độ chuyên môn, sức khoẻ tốt, lý lịch bản thân rõ ràng.
2. Giảng viên các trường cao đẳng phải có trình độ từ đại học trở lên phù hợp
với các môn học của ngành đào tạo. Ưu tiên tuyển chọn sinh viên tốt nghiệp đại học
loại khá, giỏi và người có trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ có kinh nghiệm hoạt động
thực tiễn, có nguyện vọng trở thành giảng viên. Những người tốt nghiệp các ngành
ngoài sư phạm phải có chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm.
Theo quyết định số 538/TTCP-CP ban hành năm 1995, giảng viên gồm 3
ngạch: giảng viên, giảng viên chính và giảng viên cao cấp. Mỗi ngạch giảng viên có
tiêu chuẩn nghiệp vụ được quy định cụ thể như sau:
* Đối với giảng viên:
- Có bằng cử nhân trở lên.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

18

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

- Đã qua thời gian tập sự theo quy định hiện hành.
- Phải có ít nhất 2 chứng chỉ bồi dưỡng sau đại học:
+ Chương trình chính trị - triết học nâng cao cho nghiên cứu sinh và cao học.

+ Những vấn đề cơ bản của tâm lý học và lý luận dạy học bộ môn ở bậc đại
học.
- Sử dụng được 1 ngoại ngữ trong chuyên môn ở trình độ B (là ngoại ngữ thứ
2 đối với giảng viên ngoại ngữ).
* Đối với giảng viên chính:
- Có bằng thạc sĩ trở lên.
- Có thâm niên ở ngạch giảng viên ít nhất 9 năm.
- Sử dụng được một ngoại ngữ trong chuyên môn ở trình độ C (là ngoại ngữ
thứ 2 đối với giảng viên chính ngoại ngữ).
- Có đề án hoặc công trình sáng tạo được cấp khoa hoặc trường công nhận và
được áp dụng có kết quả trong chuyên môn.
* Đối với giảng viên cao cấp:
- Có bằng tiến sĩ của chuyên ngành đào tạo.
- Là giảng viên chính có thâm niên ở ngạch tối thiểu là 6 năm.
- Chính trị cao cấp.
- Sử dụng được 2 ngoại ngữ để phục vụ giảng dạy, nghiên cứu khoa học và
giao tiếp quốc tế (ngoại ngữ thứ nhất tương đương với trình độ C, ngoại ngữ thứ hai
ở trình độ B - là trình độ C đối với người dạy ngoại ngữ).
- Có tối thiểu 3 đề án hoặc công trình khoa học sáng tạo được Hội đồng khoa học
Trường đại học hoặc ngành công nhận và đưa vào áp dụng có hiệu quả.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

19

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học
1.2.

Đại học Bách khoa Hà Nội

Chất lượng và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ giảng viên
trường cao đẳng
Để đưa ra lý luận về chất lượng một đội ngũ giảng viên cao đẳng, phải bắt đầu

từ lý luận về chất lượng nhân lực của một tổ chức.
1.2.1. Chất lượng nhân lực của một tổ chức.
Nhân lực của một tổ chức là toàn bộ những khả năng lao động mà tổ chức cần
và huy động được cho việc thực hiện, hoàn thành những nhiệm vụ trước mắt và lâu
dài của tổ chức. Nhân lực của tổ chức còn gần nghĩa với sức mạnh của lực lượng lao
động; sức mạnh của đội ngũ người lao động; sức mạnh của đội ngũ cán bộ, công
nhân, viên chức của tổ chức. Sức mạnh đó là sức mạnh hợp thành từ sức mạnh của
các loại người lao động, sức mạnh hợp thành từ khả năng lao động của tất cả những
người lao động. Khả năng lao động của một con người là khả năng đảm nhiệm, thực
hiện, hoàn thành công việc bao gồm các nhóm yếu tố: sức lực, trí lực, tâm lực...
Chất lượng nhân lực của tổ chức là mức độ đáp ứng nhu cầu nhân lực về mặt
toàn bộ, về mặt đồng bộ (cơ cấu) các loại. Để đánh giá chất lượng nhân lực của tổ
chức phải biết nhu cầu nhân lực. Nhu cầu nhân lực của tổ chức là toàn bộ và cơ cấu
các loại nhân lực cần thiết cho thực hiện, hoàn thành những mục tiêu trước mắt và
lâu dài của tổ chức.
1.2.2. Chất lượng một đội ngũ giảng viên trường cao đẳng.
* Khái niệm chất lượng đội ngũ GV trường cao đẳng.
Chất lượng một đội ngũ giảng viên cao đẳng là mức độ đáp ứng nhu cầu nhân lực
giảng dạy của trường cao đẳng về mặt toàn bộ, về mặt đồng bộ (cơ cấu) các loại.
* Vai trò của chất lượng đội ngũ GV trường cao đẳng.
Chất lượng đội ngũ giảng viên của trường cao đẳng là nhân tố quyết định chủ yếu
chất lượng, chi phí, thời hạn của các yếu tố đầu vào khác của nhà trường; quyết định chất
lượng, chi phí, thời hạn của các sản phẩm trung gian, sản phẩm bộ phận và của sản phẩm

đầu ra của nhà trường. Nói cách khác, chất lượng đội ngũ giảng viên của trường cao đẳng
là nhân tố chủ yếu quyết định chất lượng đào tạo của nhà trường.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

20

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

Tính chất quyết định đó có thể tóm tắt thông qua sơ đồ như sau

Chất lượng
đội ngũ
giảng viên

KNCT của
các yếu tố
đào tạo

Chất lượng
đào tạo của
nhà trường

Hiệu quả
hoạt động

của nhà
trường

Với vai trò như vậy, việc đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên trường cao
đẳng để từ đó tìm và chỉ ra sự sai khác của nhân lực thực tế so với nhu cầu của nhà
trường cùng nguyên nhân của nó, đề ra biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng
viên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của trường là vô cùng quan trọng.
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ giảng viên cao đẳng.
Chất lượng đội ngũ GV cao đẳng cũng như chất lượng nhân lực của một tổ
chức nói chung luôn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cả những yếu tố bên
ngoài và những yếu tố bên trong nhà trường.
1.2.3.1. Các yếu tố bên ngoài
Đối với chất lượng đội ngũ giảng viên trường cao đẳng, có rất nhiều yếu tố
bên ngoài ảnh hưởng tới. Tuy nhiên trong đó nổi bật lên các nhóm yếu tố sau:
* Cơ chế, chính sách của nhà nước đối với giảng viên
Cơ chế, chính sách của nhà nước ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển của giáo
dục đại học, cao đẳng cả về quy mô, cơ cấu và chất lượng đào tạo. Đối với đội ngũ
giảng viên các trường đại học, cao đẳng cơ chế, chính sách của nhà nước cũng ảnh
hưởng mạnh tới chất lượng đội ngũ này. Cụ thể:
+ Các chính sách về lao động, việc làm và tiền lương đối với giảng viên có thể
khuyến khích hay không khuyến khích giảng viên trong quá trình công tác.
+ Các chính sách về đầu tư, tài chính đối với các cơ sở giáo dục đại học có thể
tạo thuận lợi hoặc khó khăn trong việc xây dựng chính sách đãi ngộ, hỗ trợ đào tạo
của nhà trường.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

21

Khoa Kinh tế và Quản lý

Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

+ Các quy định trách nhiệm và mối quan hệ giữa nhà trường và giảng viên.
* Điều kiện kinh tế- xã hội của địa phương
Điều kiện kinh tế- xã hội tại địa phương nơi trường cao đẳng đặt trụ sở chính
có ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động của nhà trường nói chung cũng như đội ngũ giảng
viên của nhà trường nói riêng. Cụ thể:
+ Môi trường kinh tế- xã hội của địa phương tác động tới nhu cầu về đào tạo
của bộ phận người dân trong khu vực đó, từ đó đòi hỏi những phương pháp cũng như
nội dung, chương trình đào tạo phù hợp, đòi hỏi cách thức thu hút người học của nhà
trường cũng phải phù hợp. Từ đó tác động tới bộ phận giảng viên của trường cao
đẳng ở chỗ nhà trường phải xây dựng đội ngũ giảng viên có những đặc thù riêng, phù
hợp với yêu cầu đào tạo của địa phương. Đồng thời với bản thân giảng viên cũng
phải tự mình học tập nâng cao trình độ một cách phù hợp, áp dụng những phương
pháp giảng dạy hợp lý.
+ Môi trường kinh tế- xã hội của địa phương cũng ảnh hưởng lớn tới việc thu
hút nhân tài của nhà trường, tới chính sách đãi ngộ giữ chân người tài và điều kiện để
giảng viên học tập nâng cao trình độ. Cụ thể, tại một số thành phố lớn như Hà Nội,
Thành phố Hồ Chí Minh…có điều kiện kinh tế- xã hội phát triển thì việc tìm kiếm,
thu hút, giữ chân giảng viên có trình độ cao tương đối dễ dàng. Nhưng đối với những
địa phương kém phát triển hơn việc tìm kiếm, giữ chân giảng viên có trình độ cao lại
khó khăn hơn vì thực tế những lao động có trình độ cao có xu hướng tìm việc làm tại
thành phố lớn với nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn hơn. Đồng thời do tồn tại những
khó khăn như điều kiện đi lại, ăn ở, học tập…nên đối với các giảng viên ở các địa
phương này thì việc học tập nâng cao trình độ tại các thành phố lớn là rất vất vả.
1.2.3.2. Các yếu tố bên trong.

Thực tế luôn khẳng định: Chất lượng nhân lực của các tổ chức chủ yếu phụ
thuộc vào chất lượng quản lý nhân lực của tổ chức đó, vì vậy chất lượng đội ngũ
giảng viên của trường cao đẳng, đại học cũng phụ thuộc chủ yếu vào chất lượng quản
lý đội ngũ giảng viên của nhà trường.

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

22

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

Đối với các yếu tố bên trong ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ GV của
trường cao đẳng bao gồm những nhóm yếu tố cơ bản sau:
* Công tác tuyển dụng
Ảnh hưởng của công tác tuyển dụng đến chất lượng đội ngũ GV trước hết thể
hiện ở mức độ chính xác của kết quả xác định nhu cầu giảng viên cho hoạt động của
nhà trường vì chất lượng đội ngũ giảng viên là mức độ đáp ứng nhu cầu nhân lực về
mặt toàn bộ và cơ cấu các loại. Xác định nhu cầu giảng viên cho nhà trường càng
chính xác, sát với nhu cầu thực tế bao nhiêu càng tạo cơ sở tốt cho việc xây dựng đội
ngũ giảng viên đủ về số lượng, tốt về chất lượng. Mức độ chính xác này chỉ cao khi
các cơ sở, căn cứ đầy đủ và tương đối chính xác. Các cơ sở, căn cứ xác định nhu cầu
giảng viên cho nhà trường là: các mục tiêu và chiến lược phát triển nhà trường; các
chỉ tiêu kế hoạch; các tiêu chuẩn về tỉ lệ giảng viên- sinh viên; hệ thống các mức lao
động giảng dạy và % lượng giảng viên về hưu, ước tính chuyển đi, chuyển đến và đi
học.

Ảnh hưởng của công tác tuyển dụng còn thể hiện ở mức độ hấp dẫn của chính
sách tuyển dụng và mức độ hợp lý của việc tổ chức tuyển dụng. Mức độ hấp dẫn của
chính sách tuyển dụng là mức độ đáp ứng, phù hợp với những nhu cầu ưu tiên thoả
mãn của ứng viên mục tiêu. Tổ chức tuyển dụng hợp lý là tổ chức tuyển dụng chặt
chẽ theo quy trình và các tiêu chuẩn. Thể hiện:
+ Mức độ hấp dẫn của chính sách tuyển dụng giúp nhà trường thu hút người
tài, cụ thể là những người có trình độ chuyên môn cao như tốt nghiệp đại học loại
khá, giỏi; có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ...và có năng lực giảng dạy tốt, từ đó tạo chất
lượng giảng viên đầu vào cao- làm cơ sở cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng
viên và nâng cao chất lượng đào tạo nhà trường. Đối với các trường cao đẳng, đại
học hiện nay ở Việt Nam vấn đề số lượng giảng viên cơ hữu có trình độ cao đáp ứng
yêu cầu về chuẩn đội ngũ còn rất yếu; đặc biệt là ở các trường cao đẳng. Đa phần các
trường cao đẳng tỉ lệ giảng viên cơ hữu có trình độ thạc sĩ trở lên chiếm rất nhỏ, chủ
yếu là trình độ đại học. Đồng thời các trường cũng không nằm ngoài quy luật của
kinh tế thị trường- quy luật cạnh tranh: cạnh tranh thu hút người học và cạnh tranh
thu hút người tài.Vì vậy để có được đội ngũ giảng viên có trình độ cao thì bên cạnh

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

23

Khoa Kinh tế và Quản lý


Luận văn tốt nghiệp cao học

Đại học Bách khoa Hà Nội

việc đào tạo nâng cao trình độ thì việc tạo ra một chính sách tuyển dụng hấp dẫn
người có trình độ cao đối với trường cao đẳng, đại học là rất quan trọng.

+ Việc tổ chức tuyển dụng khoa học, chặt chẽ đảm bảo cho nhà trường tuyển
dụng được giảng viên sát đúng với tiêu chuẩn đặt ra. Thực tế chứng minh có rất
nhiều trường hợp do quá trình tuyển dụng tiến hành vội vã, cẩu thả dẫn tới người
được tuyển không đáp ứng hết các tiêu chuẩn tuyển dụng đặt ra, ảnh hưởng đến chất
lượng công tác sau này và chất lượng nhân lực nói chung.
Tóm lại, nhà trường nào có chính sách tuyển dụng hấp dẫn hơn và tổ chức
tuyển dụng khoa học, chặt chẽ hơn thì trường đó thu hút được nhiều người đảm bảo
chất lượng hơn, tức là đội ngũ giảng viên có chất lượng ban đầu cao hơn.
* Sử dụng và đãi ngộ
Việc sử dụng và đãi ngộ GV có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng đội ngũ GV
của trường cao đẳng.
Trước hết, sử dụng hợp lý đội ngũ GV của nhà trường thể hiện ở việc phân
công giảng dạy hợp lý.
Việc phân công này là hợp lý khi đúng người, đúng việc. Cụ thể đối với giảng
viên, việc phân công giảng dạy thể hiện ở những mặt cơ bản sau:
+ Môn học giảng dạy
+ Số lượng môn học mà mỗi giảng viên đảm nhiệm.
+ Số tiết giảng bình quân mỗi năm/ 1 giảng viên
Phân công hợp lý thể hiện ở chỗ:
+ Môn học giảng dạy phải phù hợp với trình độ chuyên môn được đào tạo;
+ Số lượng môn học mỗi giảng viên đảm nhiệm vừa phải ;
+ Số tiết giảng bình quân/ năm phải phù hợp với kinh nghiệm giảng dạy, thâm
niên công tác, trình độ, sức khoẻ và hoàn cảnh gia đình.
Tác dụng của mức độ hợp lý của phân công giảng dạy thể hiện:

Học viên: Mai Thị Hồ Điệp

24

Khoa Kinh tế và Quản lý