Thông tin học 1

bµi gi¶ng th«ng tin häc
bµi gi¶ng th«ng tin häc
ch­¬ng 1
ch­¬ng 1
th«ng tin, c¸c qu¸ tr×nh
th«ng tin, c¸c qu¸ tr×nh
th«ng tin & th«ng tin häc
th«ng tin & th«ng tin häc
PGS.TS. §oµn Phan T©n
PGS.TS. §oµn Phan T©n
Th¸ng 2 - 2004
Th¸ng 2 - 2004

1. Khái niệm thông tin
1. Khái niệm thông tin
1.1. Khái niệm thông tin và các yếu tố cơ bản trong xử lý
1.1. Khái niệm thông tin và các yếu tố cơ bản trong xử lý
thông tin
thông tin
- Các định nghĩa khác nhau về thông tin
- Các định nghĩa khác nhau về thông tin

Theo nghĩa thông thường
Theo nghĩa thông thường

Theo quan điểm triết học
Theo quan điểm triết học

Theo lý thuyết thông tin
Theo lý thuyết thông tin

-
Các đặc trưng của một thông tin tốt
Các đặc trưng của một thông tin tốt

Thích hợp (Pertinence)
Thích hợp (Pertinence)

Kịp thời (Timeliness)
Kịp thời (Timeliness)

Chính xác (Accuracy)
Chính xác (Accuracy)
-
Các yếu tố cơ bản xử lý thông tin
Các yếu tố cơ bản xử lý thông tin

Để hiểu được các tín hiệu nhận được từ giác quan, con người phải
Để hiểu được các tín hiệu nhận được từ giác quan, con người phải
phát triển và học các hệ thông ngôn ngữ phức hợp. Đó là các Bộ
phát triển và học các hệ thông ngôn ngữ phức hợp. Đó là các Bộ
chữ cái các tín hiệu và các quy tắc sử dụng chúng
chữ cái các tín hiệu và các quy tắc sử dụng chúng

Ghi các tín hiệu truyền đi trên các vật mang tin bằng kỹ thuật tư
Ghi các tín hiệu truyền đi trên các vật mang tin bằng kỹ thuật tư
ơng đồng hoặc kỹ thuật số
ơng đồng hoặc kỹ thuật số

Với kỹ thuật số: MTĐT xử lý các tín hiệu, biến dữ liệu thành
Với kỹ thuật số: MTĐT xử lý các tín hiệu, biến dữ liệu thành

thông tin
thông tin

1.2. Dữ liệu - Thông tin và tri thức
1.2. Dữ liệu - Thông tin và tri thức

Nhu cầu thông tin là một nhu cầu cơ bản của con ngư
Nhu cầu thông tin là một nhu cầu cơ bản của con ngư
ời
ời

Các mức độ chất lượng của thông tin
Các mức độ chất lượng của thông tin
-
Dữ liệu (Data): Các số liệu, dữ kiện ban đầu thu thập
Dữ liệu (Data): Các số liệu, dữ kiện ban đầu thu thập
được qua điều tra, khảo sát. Dữ liệu tồn tại dưới 4
được qua điều tra, khảo sát. Dữ liệu tồn tại dưới 4
hình thức: con số, chữ viết, âm thanh, hình ảnh. Dữ
hình thức: con số, chữ viết, âm thanh, hình ảnh. Dữ
liệu có thể có cấu trúc hoặc không có cấu trúc.
liệu có thể có cấu trúc hoặc không có cấu trúc.
-
Thông tin (Information): Là những dữ liệu đã được
Thông tin (Information): Là những dữ liệu đã được
sắp xếp thành những mẫu hình có ý nghĩa (thông qua
sắp xếp thành những mẫu hình có ý nghĩa (thông qua
xử lý)
xử lý)
-

Tri thức(Knowledge): Thông tin hữu ích được trí tuệ
Tri thức(Knowledge): Thông tin hữu ích được trí tuệ
con người xác nhận qua quá trình tư duy và được đưa
con người xác nhận qua quá trình tư duy và được đưa
vào sử dụng một cách có hiệu quả trong thực tiễn.
vào sử dụng một cách có hiệu quả trong thực tiễn.
Tri thức là sức mạnh.
Tri thức là sức mạnh.

Dữ liệu - Thông tin và tri thức
Dữ liệu - Thông tin và tri thức

Theo cách thể hiện, có hai loại tri thức:
Theo cách thể hiện, có hai loại tri thức:
-
Tri thức nội tại (Tacit knowledge): Tri thức tiềm ẩn
Tri thức nội tại (Tacit knowledge): Tri thức tiềm ẩn
trong trí óc con người
trong trí óc con người
-
Tri thức tường minh (explicit knowledge): Tri thức thể
Tri thức tường minh (explicit knowledge): Tri thức thể
hiện qua ngôn ngữ, tài liệu văn bản, kết xuất của
hiện qua ngôn ngữ, tài liệu văn bản, kết xuất của
máy tính,...
máy tính,...

Cách thức chúng ta xử lý dữ liệu quyết định
Cách thức chúng ta xử lý dữ liệu quyết định
giá trị của chúng

giá trị của chúng

Với sự ra đời của máy tính điện tử, tầm quan
Với sự ra đời của máy tính điện tử, tầm quan
trọng của dữ liệu trở nên rõ ràng hơn, các
trọng của dữ liệu trở nên rõ ràng hơn, các
thông tin trở nên có giá trị ngày càng cao hơn.
thông tin trở nên có giá trị ngày càng cao hơn.

1.3. Nguồn thông tin điện tử (Thông tin số)
1.3. Nguồn thông tin điện tử (Thông tin số)

Thông tin điện tử là tất cả các thông tin được xử lý, lưu
Thông tin điện tử là tất cả các thông tin được xử lý, lưu
trữ và truy cập trên máy tính.
trữ và truy cập trên máy tính.

Thông tin điện tử bao gồm:
Thông tin điện tử bao gồm:

Các CSDL chuyên ngành, đa ngành
Các CSDL chuyên ngành, đa ngành

Các cơ sở tri thức
Các cơ sở tri thức

Các bản tin điện tử
Các bản tin điện tử

Báo, tạp chí điện tử ấn hành trên mạng Internet

Báo, tạp chí điện tử ấn hành trên mạng Internet

Các website trên Internet
Các website trên Internet

Các CD-ROM
Các CD-ROM

Các đặc trưng của thông tin điện tử
Các đặc trưng của thông tin điện tử

Có mật độ thông tin cao
Có mật độ thông tin cao

Thông tin luôn cập nhật
Thông tin luôn cập nhật

Thông tin có thể lưu trữ dưới nhiều dạng khác nhau
Thông tin có thể lưu trữ dưới nhiều dạng khác nhau

Thông tin có thể truy cập theo nhiều dấu hiệu khác nhau
Thông tin có thể truy cập theo nhiều dấu hiệu khác nhau

Thông tin có thể truy cập từ xa
Thông tin có thể truy cập từ xa

Cùng một thời điểm có thể nhiều người truy cập
Cùng một thời điểm có thể nhiều người truy cập

Tạo khả năng đẻ người sử dụng tiếp xúc tác giả qua kênh

Tạo khả năng đẻ người sử dụng tiếp xúc tác giả qua kênh
thông tin phản hồi.
thông tin phản hồi.