Các giải pháp quản lý nâng cao hiệu quả hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn thành phố hà nội

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin chân thành cảm ơn thầy giáo, cô giáo, cán bộ và nhân
viên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Viện Sư phạm Kỹ thuật đã tạo
điều kiện, giúp đỡ nhiệt tình tác giả trong quá trình học tập cũng như
nghiên cứu đề tài này.
Tác giả xin cảm ơn các lãnh đạo, chuyên viên Vụ Giáo viên và Cán bộ
quản lý dạy nghề, Tổng cục Dạy nghề, các cán bộ quản lý đào tạo nghề ở một
số Bộ, ngành, Ban giám hiệu, cán bộ, giáo viên trường Cao đẳng nghề Công
nghiệp Hà Nội và một số trường Cao đẳng nghề khác thuộc diện khảo sát của
đề tài đã giúp đỡ tác giả trong quá trình thu thập số liệu, đánh giá thực trạng
để hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đối với những người thân trong gia
đình, đối với bạn bè đã kịp thời cổ vũ, động viên, giúp đỡ mọi mặt để tác giả
chuyên tâm học tập và hoàn thành đề tài nghiên cứu này.
Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến TS Nguyễn Đắc Trung đã
hướng dẫn và chỉ bảo để tác giả hoàn thành bản luận văn.
Dù đã có nhiều cố gắng song chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi
những thiếu sót, hạn chế. Tác giả kính mong nhận được những ý kiến đóng
góp của thầy giáo, cô giáo và các bạn./.
Hà Nội, 22 tháng 3 năm 2016
Tác giả luận văn

Phạm Duy

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn “Một số giải pháp đào tạo, bồi dưỡng
nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, giáo viên dạy nghề tại

Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội đáp ứng tiêu chí trường nghề
chất lượng cao đến năm 2020” là công trình nghiên cứu độc lập do tôi thực
hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS Nguyễn Đắc Trung và giảng viên
khác trong Viện Sư phạm Kỹ thuật - Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội.
Các nội dung và kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung
thực và khách quan.
Hà Nội, ngày 22 tháng 3 năm 2016
Tác giả luận văn

Phạm Duy

ii


BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT
ASEAN: Tổ chức hiệp hội các nước Đông Nam Á
CNH – HĐH: Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa
CNXH: Chủ nghĩa xã hội
CP: Chính phủ
DN: Dạy nghề
ĐP: Địa phương
GD - ĐT: Giáo dục - đào tạo
GDKT và DN: Giáo dục kỹ thuật và dạy nghề
GV: Giáo viên
HS: Học sinh
HSSV: Học sinh sinh viên
ILO: International Labour Organization - Tên tổ chức Lao động quốc tế
KOIKA: Korea International Cooperation Agency - Tên dự án hỗ trợ
dạy nghề của Hàn Quốc
LĐTBXH: Lao động Thương binh và Xã hội

ODA: Vốn vay ưu đãi
QĐ: Quyết định
SV: Sinh viên
TOIEC: Mức đánh giá trình độ tiếng anh
TW: Trung ương
UNDP: United Nations Development Programme - Quỹ hỗ trợ phát
triển của Liên hiệp quốc
USD: Đô la mỹ

iii


DANH MỤC BẢNG
Biểu 1.1: Các tiêu chí và tiêu chuẩn trong đánh giá giáo viên ....................... 24
Biểu 2.2. Số liệu đào tạo qua các năm theo các cấp đào tạo ........................... 42
Biểu 2.3. Thiết bị chuyên dùng dạy lý thuyết ................................................. 43
Biểu 2.4. Thiết bị chuyên dùng dạy thực hành ............................................... 44
Biểu 2.5. Số cán bộ, giáo viên qua các năm................................................... 50
Biểu 2.6. Tỷ lệ sinh viên/1giáo viên qua các năm học ................................... 51
Biểu 2.7. Trình độ chuyên môn được đào tạo của giáo viên .......................... 52
Biểu 2.8 Trình độ chuyên ngành của giáo viên năm học 2014 ....................... 53
phân theo các khoa .......................................................................................... 53
Biểu 2.9 Đào tạo thạc sỹ của các khoa qua các năm....................................... 54
Biểu 2.10 Kỹ năng của đội ngũ giáo viên ....................................................... 56
Biểu 2.11 Đề tài nghiên cứu được giáo viên thực hiện qua các năm học ....... 57
Biểu 2.14 Thâm niên giảng dạy của giáo viên tính đến năm 2014 ................. 61
Biểu 2.15. Số giáo viên phân theo tính chất định biên ................................... 62
Biểu 2.16. Cơ cấu đội ngũ giáo viên theo ngành nghề đào tạo ....................... 63
Biểu 2.19. Ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý về hiệu quả các khóa bồi
dưỡng cho giáo viên dạy nghề đã thực hiện trong 3 năm ............................... 69

Bảng 2.20. Ý kiến đánh giá của đội ngũ giáo viên về hiệu quả các khóa đào
tạo, bồi dưỡng cho giáo viên dạy nghề đã thực hiện trong 3 năm .................. 70
Biểu 3.1. Kế hoạch phát triển trình độ cho đội ngũ giáo viên dạy nghề ......... 84
Biểu 3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết của các giải pháp ................................. 99
Biểu 3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của các giải pháp ................................. 100

iv


DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH

Sơ đồ 2.1 : Mô hình tổ chức bộ máy của trường Cao đẳng nghề Công nghiệp
Hà Nội ............................................................................................................. 40
Hình 2.12. Thống kê tổng thu nhập/tháng của giáo viên ................................ 59
Hình 2.13. Cơ cấu đội ngũ giáo viên theo giới tính ........................................ 60
Hình 2.17. Việc lập kế hoạch công tác của đội ngũ giáo viên ........................ 65
Hình 2.18. Công tác đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ............................. 68
Sơ đồ 3.2. Mối quan hệ giữa các giải pháp ..................................................... 98

v


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lý do lựa chọn đề tài ................................................................................. 1
2. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ......................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ....................................... 4
4. Phương pháp nghiên cứu của luận văn ..................................................... 4
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ................................................. 5
6. Kết cấu của luận văn ................................................................................. 5

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN CHẤT LƯỢNG ĐỘI
NGŨ GIÁO VIÊN DẠY NGHỀ ....................................................................... 6
1.1. Các khái niệm cơ bản ............................................................................. 6
1.1.1. Giáo viên ......................................................................................... 6
1.1.2. Giáo viên dạy nghề ......................................................................... 6
1.1.3. Chất lượng đội ngũ giáo viên dạy nghề .......................................... 7
1.1.4. Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề ............................................. 7
1.2. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề .................................. 10
1.2.1. Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về số lượng ....................... 10
1.2.2. Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về mặt chất lượng ............. 12
1.2.3. Phát triển về cơ cấu đội ngũ giáo viên dạy nghề .......................... 17
1.3. Các tiêu chí phản ánh chất lượng giáo viên dạy nghề, tiêu chí về giáo
viên đạt chuẩn trường nghề chất lượng cao ................................................ 18
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên trường CĐN 25
1.5. Sự cần thiết phát triển chất lượng đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng
nghề Công nghiệp Hà Nội ........................................................................... 29
1.6. Kinh nghiệm phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề ............................ 31
1.6.1. Kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới ............................ 31
1.6.2. Kinh nghiệm rút ra ........................................................................ 34
Tiểu kết chương 1........................................................................................ 36
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI........................... 37
vi


2.1. Khái quát về trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội .................. 37
2.1.1. Quá trình phát triển của trường cao đẳng nghề công nghiệp Hà Nội
................................................................................................................. 37
2.1.2. Về tổ chức và quản lý nhà trường ................................................. 39
2.1.3. Về đào tạo ..................................................................................... 40

2.1.4 Về cơ sở vật chất trang thiết bị ...................................................... 42
2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội 48
2.2.1. Thực trạng về số lượng ................................................................. 48
2.2.2. Thực trạng về chất lượng .............................................................. 51
2.2.3. Thực trạng về cơ cấu ..................................................................... 60
2.2.4. Kết quả khảo sát về chất lượng đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng
nghề Công nghiệp Hà Nội ....................................................................... 63
2.3. Đánh giá chung về thực trạng đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng nghề
Công nghiệp Hà Nội.................................................................................... 72
2.3.1. Ưu điểm ......................................................................................... 72
2.3.2. Hạn chế.......................................................................................... 73
2.3.3. Nguyên nhân ................................................................................. 74
Tiểu kết chương 2........................................................................................ 76
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG NHẰM
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN, GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG CAO
ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI ...................................................... 77
3.1. Quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên trường cao đẳng nghề Công
nghiệp Hà Nội ............................................................................................. 77
3.1.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển đội ngũ giáo viên
để phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ thời kỳ 2011-2020 ... 77
3.1.2. Định hướng phát triển đội ngũ giáo viên giai đoạn 2015-2020 .... 80
3.2. Một số giải pháp đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên tại trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội đáp ứng tiêu chí
trường nghề chất lượng cao đến năm 2020 ................................................. 86
3.2.1. Giải pháp 1: Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên đến
năm 2020 ................................................................................................. 86
3.2.2. Giải pháp 2: Đổi mới công tác tuyển dụng và sử dụng hợp lý đội
ngũ giáo viên ........................................................................................... 88
vii

3.2.3. Giải pháp 3: Tăng cường giáo dục, tuyên truyền thông tin nhằm
nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên ......... 90
3.2.4. Giải pháp 4: Tổ chức đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ..... 91
3.2.5. Giải pháp 5: Tăng cường kiểm tra, đánh giá đội ngũ giáo viên ... 95
3.2.6. Giải pháp 6: Xây dựng và thực hiện các chính sách đãi ngộ nhằm
phát triển đội ngũ giáo viên..................................................................... 96
3.3. Mối liên hệ giữa các giải pháp ............................................................. 97
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp .................... 98
KHUYẾN NGHỊ ........................................................................................... 101
1. Đối với Bộ Lao động Thương Binh và Xã Hội và Tổng cục Dạy nghề....... 101
2. Đối với Uỷ ban nhân dân TP Hà Nội .................................................... 102
3. Đối với trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội ........................... 102
Tiểu kết chương 3...................................................................................... 104
KẾT LUẬN ................................................................................................... 105
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 106
PHỤ LỤC ...................................................................................................... 109

viii


MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Có thể khẳng định rằng không có giáo dục thì không có bất cứ sự phát
triển nào đối với con người nói riêng và xã hội nói chung. Do vậy, trong chiến
lược phát triển đất nước Đảng ta luôn khẳng định “Giáo dục là quốc sách
hàng đầu”. Tại Đại hội Đảng lần thứ IX đã định hướng với mục tiêu tổng quát
là “Đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển nâng cao rõ rệt đời sống vật
chất và tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng đề đến năm 2020 nước ta cơ bản
trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại” [19]; Đại hội lần thứ X

Đảng ta tiếp tục nhấn mạnh, coi con người “vừa là động lực vừa là mục tiêu
của sự phát triển” và Đại hội lần thứ XI thì Đảng ta đã coi trọng việc “nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện”[18].
Hiện nay, Giáo dục đào tạo đang phát triển mạnh mẽ cùng quá trình đổi
mới và hội nhập quốc tế của đất nước, do vậy Đại hội lần thứ XI của Đảng đã
khẳng định chất lượng nguồn lực của quá trình giáo dục đào tạo nói chung
phụ thuộc vào năng lực của đội ngũ giáo viên nhất là phụ thuộc vào tính hữu
ích của môn học; thời gian của chủ đề, bài giảng; phương pháp giảng dạy;
quan hệ Thầy – trò… có thể nói, chủ trương “phát triển đội ngũ giáo viên là
khâu then chốt” trong chiến lược “đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào
tạo” [18] đã và đang đi vào cuộc sống.
Trong những năm gần đây nền kinh tế nước ta đang có những bước
chuyển biến phát triển mạnh mẽ. Cùng với quá trình này thì những thành tựu
khoa học, kỹ thuật, công nghệ mới cũng được áp dụng một cách rộng rãi hơn
vào các quá trình sản xuất. Điều đó càng đòi hỏi nguồn nhân lực phải có đủ
trình độ tay nghề, muốn vậy thì đào tạo nghề cần có những đột phá mới, giảm
thiểu sự mất cân đối giữa cung và cầu của thị trường lao động.
Đào tạo nghề không những cần tăng cường về quy mô, đa dạng hóa các
loại hình, mà còn cần đặc biệt chú trọng đến nâng cao chất lượng đào tạo.
Muốn vậy phải đồng thời thực hiện đồng bộ hệ thống các giải pháp về quy
mô, cơ cấu ngành nghề, chất lượng đào tạo, thì điều quan trọng trước hết là
xây dựng nâng, cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy nghề.
1


Chỉ thị 40-CT/TW cũng đã xác định nhiệm vụ giáo dục giai đoạn mới
rất cụ thể là nhằm xây dựng và kiện toàn đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý
ngang tầm với yêu cầu phát triển của sự nghiệp giáo dục, đào tạo.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển
dạy nghề thời kỳ 2011 – 2020 tại Quyết định 630/QĐ-TTg ngày 29/5/2012

với mục tiêu đến năm 2020, dạy nghề đáp ứng được nhu cầu của thị trường
lao động cả về số lượng, chất lượng, cơ cấu nghề và trình độ đào tạo; chất
lượng đào tạo của một số nghề đạt trình độ các nước phát triển trong khu vực
ASEAN và trên thế giới; hình thành đội ngũ lao động lành nghề, góp phần
nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; phổ cập nghề cho người lao động, góp
phần thực hiện chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao thu nhập, giảm nghèo
vững chắc, đảm bảo an sinh xã hội. Để đạt được mục tiêu chiến lược, cần thực
hiện đồng bộ 09 giải pháp mà trong đó, giải pháp “Phát triển đội ngũ giảng
viên, giáo viên và cán bộ quản lý dạy nghề” là một trong hai giải pháp đột phá.
Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định số 761/QĐ-TTg
ngày 23/5/2014 duyệt danh “Đề án phát triển trường nghề chất lượng cao đến
năm 2020, trong đó có Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội.
Đối với Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội, trong những năm
qua, đã có những bước phát triển đáng kể. Là một trường công lập ngày được
thành lập vào ngày 22 tháng 11 năm 1974 và đến ngày 29 tháng 12 năm 2006
chính thức nâng cấp thành trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội. Tính
đến nay đã có 40 năm hoạt động. Hiện nay nhà trường có 4 hệ đào tạo, 20
ngành nghề đào tạo với hơn 3.500 sinh viên và hơn 200 cán bộ giáo viên. Nhà
trường đã có bề dày lịch sử và truyền thống trong thi đua dạy tốt, học tốt, sinh
viên ra trường có tỷ lệ việc làm cao. Trong 20 ngành nghề đào tạo hiện nay
của trường thì có 2 nghề đào tạo được Nhà nước lựa chọn đầu tư thành nghề
trọng điểm cấp độ quốc tế và 3 nghề đào tạo cấp độ khu vực ASEAN (Quyết
định số 854/QĐ-BLĐTBXH ngày 06/6/2013 của Bộ Lao động – Thương binh
và Xã hội phê duyệt nghề trọng điểm và trường được lựa chọn nghề trọng
điểm giai đoạn 2011-2015 và định hướng đến năm 2020).
Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển thành trường dạy nghề chất lượng
cao và đòi hỏi phát triển nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu cầu công
2

nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước, Trường Cao đẳng
nghề Công nghiệp Hà Nội đang có những hạn chế, bất cập về nhiều mặt.
Riêng đối với công tác phát triển đội ngũ giáo viên của Trường Cao đẳng
nghề Công nghiệp Hà Nội còn thiếu về số lượng và hạn chế về chất lượng; Kỹ
năng sư phạm của một số giáo viên còn hạn chế, giáo viên dạy thực hành
nghề còn thiếu kinh nghiệm thực tế sản xuất, khả năng tiếp cận và cập nhật
những kỹ thuật tiên tiến, công nghệ mới còn nhiều hạn chế. Năng lực bổ trợ
(ngoại ngữ, tin học...) của giáo viên chưa đáp ứng tốt nhu cầu đổi mới và phát
triển dạy nghề tại cơ sở dạy nghề.
Sự hạn chế này do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác
nhau, trong đó có nguyên nhân là do công tác phát triển đội ngũ giáo viên dạy
nghề của trường còn nhiều bất cập.
Để thực hiện được các mục tiêu phát triển Trường Cao đẳng nghề Công
nghiệp Hà Nội thành trường dạy nghề chất lượng cao, bên cạnh những giải
pháp đổi mới mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp, hình thức đào
tạo và đánh giá kết quả đào tạo; tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo;...
cần phải phát triển ĐNGV nhà trường đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đảm
bảo về chất lượng đáp ứng tiêu chí về giáo viên của trường nghề chất lượng
cao và yêu cầu đổi mới đào tạo của nhà trường, góp phần thực hiện thành
công Chiến lược phát triển dạy nghề thời kỳ 2011 – 2020 cũng như Chiến
lược phát triển nguồn nhân lực nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011 – 2020. Đó là
lý do để chúng tôi chọn đề tài: "Một số giải pháp đào tạo, bồi dưỡng nhằm
nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, giáo viên dạy nghề tại Trường Cao
đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội đáp ứng tiêu chí trường nghề chất lượng cao
đến năm 2020" để nghiên cứu.
2. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Nhiệm vụ:
Vận dụng những kiến thức đã được học trong chương trình thạc sỹ
quản lý giáo dục vào thực tiễn phát triển đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng
nghề Công nghiệp Hà Nội.

3


Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng đội ngũ giáo viên
trường cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội, đóng góp một số kiến nghị nhằm
phát triển đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội.
Hệ thống cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề.
Phân tích đánh giá thực trạng đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng nghề
Công nghiệp Hà Nội.
- Mục đích: Đề xuất các giải pháp đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội góp
phần nâng cao chất lượng đào tạo nghề và tiến tới đạt chuẩn trường nghề chất
lượng cao đến năm 2020.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu mà đề tài tập trung nghiên cứu là công tác phát
triển đội ngũ giáo viên dạy nghề của Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà
Nội, bao gồm cả giáo viên kiêm chức và giáo viên thỉnh giảng có vai trò nhất
định trong công tác giảng dạy của trường.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: Đề tài nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên
trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội. Trong đó, tập trung vào giáo
viên dạy trình độ cao đẳng nghề tại một số nghề được đầu tư trọng điểm cấp
độ quốc tế, khu vực ASEAN. Ngoài ra, có nghiên cứu các vấn đề liên quan
đến công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên dạy nghề của Tổng cục Dạy nghề
và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội.
+ Về thời gian: Năm 2013-2014 và những đề xuất kế hoạch giai đoạn
2015-2020.
4. Phương pháp nghiên cứu của luận văn

- Nguồn thông tin
+ Dữ liệu thứ cấp: các văn bản liên quan đến công tác tuyển dụng, đào
tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ giáo viên như:
báo cáo tổng kết về công tác tuyển sinh, phân bổ giáo viên tới các khoa, đào
tạo nâng cao trình độ qua các năm 2012, 2013, 2014, văn bản về kế hoạch
tuyển sinh, công tác đào tạo nguồn nhân lực năm 2015…
4


+ Dữ liệu sơ cấp: số liệu thống kê, khảo sát.
- Phương pháp nghiên cứu:
+ Phương pháp bảng hỏi: bảng hỏi sẽ được xây dựng riêng cho 2 nhóm
đối tượng: Nhóm đối tượng quản lý, và nhóm cán bộ là các giáo viên dạy
nghề.
Mỗi bảng hỏi bao gồm 2 dạng câu hỏi: câu hỏi đóng và câu hỏi mở
xoay quanh vấn đề về thực trạng phát triển ĐNGV của trường Cao đẳng nghề
Công nghiệp Hà Nội và giải pháp có thể sử dụng để phát triển ĐNGV của
trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội.
+ Phương pháp phân tích số liệu: các số liệu được cung cấp bởi nguồn
thông tin sơ cấp sẽ được thống kê lại và phân tích. Công cụ sử dụng để phân
tích số liệu là Excel.
+ Phương pháp so sánh: so sánh các số liệu được cung cấp bởi nguồn
thông tin thứ cấp để thấy được sự tăng giảm về chất lượng và số lượng, cơ cấu
nguồn nhân lực sau khi đã tiến hành triển khai kế hoạch phát triển đội ngũ
giáo viên qua các năm 2011 - 2012 - 2013 - 2014.
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Khảo sát, đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp phát triển đội
ngũ giáo viên trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội trong giai đoạn
hiện nay nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng với tình hình
mới đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo của trường.

6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục,
luận văn có ba chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển chất lượng đội ngũ giáo viên
dạy nghề.
- Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên của trường Cao
đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội.
- Chương 3: Một số giải pháp đào tạo, bồi dưỡng nhằm phát triển đội
ngũ giảng viên, giáo viên dạy nghề tại trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà
Nội đáp ứng tiêu chí trường nghề chất lượng cao đến năm 2020.

5


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN DẠY NGHỀ

1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Giáo viên
Giáo viên là nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục
phổ thông, giáo dục nghề nghiệp. [33, tr.380]
Dạy nghề là hoạt động dạy và học nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng và
thái độ nghề nghiệp cần thiết cho người học nghề để có thể tìm được việc làm
hoặc tự tạo việc làm sau khi hoàn thành khoá học. [11, tr.31]
1.1.2. Giáo viên dạy nghề
Giáo viên dạy nghề: Giáo viên dạy nghề là người dạy lý thuyết, dạy
thực hành hoặc vừa dạy lý thuyết vừa dạy thực hành trong các cơ sở dạy
nghề.
Giáo viên dạy nghề gồm có: Giáo viên dạy lý thuyết nghề, giáo viên
dạy thực hành nghề và giáo viên dạy cả lý thuyết và thực hành nghề. Số giáo

viên này chiếm 70% tổng số giáo viên của các trường dạy nghề.
Theo tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức ngành giáo dục và đào
tạo quy định giáo viên dạy nghề có 2 cấp trình độ: Giáo viên dạy nghề và
giáo viên cao cấp dạy nghề.[11; tr.31]
Đội ngũ giáo viên dạy nghề: là tập thể những người làm công tác dạy
nghề trong các cơ sở dạy nghề. Họ có cùng chức năng nghề nghiệp được tập
hợp thành một lực lượng cùng họat động trong một hệ thống theo một nguyên
tắc và cùng chung một mục đích và lý tưởng, ràng buộc nhau về vật chất, tinh
thần.
Cơ sở dạy nghề: Cở sở dạy nghề là cơ sở được xây dựng với các điều
kiện cơ sở vật chất kỹ thuật nhất định với đội ngũ giáo viên dạy nghề và Ban
quản lý để thực hiện các chức năng dạy nghề cho lao động xã hội.
Cơ sở dạy nghề theo Luật Dạy nghề gồm:
a. Cơ sở dạy nghề trình độ sơ cấp gồm:
- Trung tâm dạy nghề;
6


- Trường Trung cấp nghề, Cao đẳng nghề có đăng ký dạy nghề trình độ
sơ cấp nghề.
- Doanh nghiệp, Hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ khác,
trường trung cấp chuyên nghiệp, trường cao đẳng, trường đại học, cơ sở giáo
dục khác có đăng ký hoạt động dạy nghề trình độ sơ cấp.
b. Cơ sở dạy nghề trình độ trung cấp gồm:
- Trường trung cấp nghề;
- Trường Cao đẳng nghề có đăng ký hoạt động dạy nghề trình độ trung
cấp;
- Trường trung cấp chuyên nghiệp, trường cao đẳng, trường đại học có
đăng ký hoạt động dạy nghề trình độ trung cấp.
c. Cơ sở dạy nghề trình độ Cao đẳng nghề gồm:

- Trường Cao đẳng nghề có đăng ký hoạt động dạy nghề;
- Trường Cao đẳng, trường Đại học có đăng ký hoạt động dạy nghề.
1.1.3. Chất lượng đội ngũ giáo viên dạy nghề
Chất lượng là khái niệm khó định nghĩa. Thuật ngữ chất lượng dùng để
nói về thứ tuyệt hảo, hoàn mỹ. Theo từ điển Tiếng Việt: “Chất lượng là cái tạo
nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự vật, sự việc”.[33, tr 144].
Chất lượng ĐNGV là một khái niệm rộng, nó bao hàm nhiều yếu tố:
- Trình độ được đào tạo: đạt chuẩn hay vượt chuẩn, đào tạo chính qui
hay không chính qui, chất lượng và uy tín của cơ sở đào tạo.
- Sự hài hoà giữa các yếu tố trong đội ngũ giáo viên:
+ Hài hoà giữa chức vụ, ngạch bậc và trình độ được đào tạo; giữa phẩm
chất đạo đức, kiến thức, năng lực và kỹ năng sư phạm.
+ Sự hài hoà giữa nội dung công việc và vị trí phù hợp với năng lực mà
nhân viên đang đảm nhận, thâm niên công tác và trách nhiệm của nhân viên.
Như vậy, chất lượng đội ngũ giáo viên được thể hiện ở phẩm chất, năng
lực và trình độ chuyên môn của giáo viên.
1.1.4. Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề
Phát triển đội ngũ giáo viên là: “Nhằm mục đích tăng cường hơn nữa
đến sự phát triển toàn diện của người giáo viên trong hoạt động nghề nghiệp”.

7


- Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề: Là sự vận động theo chiều
hướng đi lên của đội ngũ giáo viên dạy nghề, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến
phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn,….Là quá trình chuẩn bị và
cung cấp đội ngũ giáo viên cần thiết cho tổ chức dạy nghề hoàn thành chức
năng nhiệm vụ đào tạo nhân lực cho xã hội.
- Quan niệm về phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề tiếp cận trên góc
độ phát triển nguồn nhân lực:

+ Quan điểm của các nhà nghiên cứu UNDP:
Phát triển nguồn nhân lực nói chung và giáo viên dạy nghề nói riêng
thường chịu sự tác động của 5 yếu tố: Giáo dục và đào tạo, sức khỏe và dinh
dưỡng, môi trường và sự giải phóng con người. Trong quá trình tác động đến
sự phát triển nguồn nhân lực nói chung, những yếu tố này luôn gắn bó hỗ trợ
và phụ thuộc lẫn nhau, trong đó giáo dục đào tạo là nhân tố nền tảng là cơ sở
của tất cả các nhân tố khác. Nhân tố sức khỏe và dinh dưỡng, môi trường làm
việc và giải phóng con người là những nhân tố thiết yếu nhằm duy trì và đáp
ứng sự phát triển bền vững nguồn nhân lực.
+ Quan niệm sử dụng năng lực con người của ILO:
Phát triển nhân lực bao hàm không chỉ sự chiếm lĩnh trình độ lành nghề
mà bên cạnh phát triển năng lực là làm cho con người có nhu cầu sử dụng
năng lực đó để tiến đến có được việc làm hiệu quả cũng như thỏa mãn nghề
nghiệp và cuộc sống cá nhân.
+ Theo GS-TSKH Nguyễn Minh Đường:
“Phát triển nguồn nhân lực là sự gia tăng giá trị cho con người trên các
mặt: trí tuệ, kỹ năng lao động, thể lực, đạo đức, tâm hồn … để họ có thể tham
gia vào lực lượng lao động làm giàu cho đất nước, góp phần tô điểm thêm bức
tranh muôn màu của nhân loại. Do vậy phát triển nguồn nhân lực phải được
tiến hành trên cả 3 mặt: Phát triển nhân cách, phát triển sinh thể, đồng thời tạo
ra môi trường xã hội thuận lợi cho nguồn nhân lực phát triển”. [25, tr.20]
- Kế thừa và phát huy những quan niệm trên, dưới góc độ nghiên cứu
tổng thể thì “Phát triển đội ngũ giáo viên của trường cao đẳng nghề Công
nghiệp Hà Nội” là phát triển nguồn lực con người dưới dạng tiềm năng thành
“ Vốn con người, vốn nhân lực giáo viên dạy nghề” còn về góc độ cá nhân, đó
8


là nâng cao tri thức, thể lực, kỹ năng thực hành, nhân cách nhà giáo để tăng
hiệu suất làm việc, tạo cho xã hội những sản phẩm đào tạo hữu ích, làm tăng

thu nhập và cải thiện chất lượng sống. Xét góc độ xã hội, đó là quá trình tạo
dựng một lực lượng lao động đặc thù cả về số lượng, chất lượng và sử dụng
nó có hiệu quả nhằm đáp ứng yêu cầu và mục tiêu đào tạo nghề cho đất nước,
phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế xã hội.
Phát triển nguồn nhân lực nói chung và đội ngũ giáo viên nói riêng,
nhìn nhận dưới góc độ là một yếu tố của lực lượng sản xuất, một nguồn lực
của xã hội, mục đích là gia tăng sự đóng góp có hiệu quả của nó cho quá trình
tái sản xuất để phát triển kinh tế xã hội, còn nhìn nhận dưới góc độ con người
thì là chủ thể của tự nhiên và xã hội. Vì thế, phát triển con người là trung tâm
của sự phát triển và cũng không ngoài mục đích là hướng tới sự phát triển
toàn diện con người.Đó cũng chính là xác lập các quyền và tạo điều kiện
thuận lợi để con người thực hiện các quyền và phát huy tiềm năng vốn có của
mình. Có nghĩa là, phát triển con người nói chung và giáo viên dạy nghề nói
riêng không chỉ xem xét dưới các góc độ là nguồn lực đóng góp cho sự phát
triển xã hội, mà còn là sự thỏa mãn các nhu cầu để con người sớm có điều
kiện phát triển toàn diện. Đây chính là cơ sở giúp chúng ta lý giải vì sao nhiều
quốc gia có chỉ số phát triển con người (HDI) tương đối cao (như Việt Nam)
nhưng lại đang được xếp vào nhóm nước đang hay chậm phát triển.
Như vậy, phát triển ĐNGV dạy nghề thực chất là phát triển nhân lực
trong giáo dục đào tạo cho các CSDN. Trong phạm vi trường CĐN, phát triển
ĐNGV dạy nghề nhằm đạt được các mục tiêu sau:
- Phát triển GVDN đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn,
đồng bố về cơ cấu, thực hiện tốt kế hoạch đào tạo của nhà trường.
- Tạo được môi trường làm việc với sự hòa hứng, lành mạnh trong tập
thể GVDN để mọi người hài long, gắn bó với nhà trường, đóng góp công sức
của cá nhân một cách tốt nhất.
- Có chính sách đãi ngộ về vật chất, tinh thần đối với GVDN có trình
độ cao, năng lực nghề nghiệp giỏi, tạo điều kiện để GVDN an tâm ổn định
nghề nghiệp và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

9


1.2. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề
Xuất phát từ quan niệm về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực
nói chung, nguồn nhân lực giáo viên dạy nghề nói riêng nêu trên, nội dung cơ
bản của phát triển nguồn nhân lực giáo viên dạy nghề (phát triền đội ngũ giáo
viên dạy nghề) gồm: Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về số lượng; phát
triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về chất lượng.
1.2.1. Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về số lượng
Nguồn nhân lực nói chung, đội ngũ giáo viên dạy nghề nói riêng của
một quốc gia, một vùng lãnh thổ của một cơ sở đào tạo… về mặt số lượng thể
hiện ở quy mô số lượng, cơ cấu về giới, độ tuổi, nghề nghiệp và trình độ
chuyên môn.
Dưới góc độ phát triển, chúng ta không thể không xét đến tỷ lệ gia tăng
giáo viên hàng năm. Nghĩa là, về mặt số lượng, nguồn nhân lực giáo viên chịu
ảnh hưởng trực tiếp và mục tiêu, chính sách đào tạo nguồn nhân lực của quốc
gia, vùng lãnh thổ và nhiệm vụ đào tạo được giao cho từng ngành, từng cơ sở.
Đối với các quốc gia đang phát triển, nền kinh tế còn đang trong thời
kỳ khởi động chưa định hình, xu hướng hội nhập và đầu tư nước ngoài đang
diễn ra mạnh mẽ dẫn đến tình trạng nhu cầu lao động ngày càng cao, đa dạng
về ngành nghề và trình độ tay nghề đòi hỏi ngày càng tinh xảo thì nhu cầu đào
tạo ngày một lớn và vì thế đội ngũ giáo viên dạy nghề cũng đòi hỏi phát triển
để thỏa mãn các yêu cầu thiết yếu đó.
Tóm lại, phát triển số lượng giáo viên dạy nghề ở mỗi cơ sở dạy nghề
là việc tăng số lượng giáo viên dạy nghề trên cơ sở phát triển quy mô của sự
nghiệp dạy nghề. Phát triển số lượng giáo viên dạy nghề không phải là tăng số
lượng giáo viên đơn thuần mà phải trên cơ sở nhu cầu về các loại cơ cấu của
giáo viên mà cơ sở dạy nghề cần như: Cơ cấu về độ tuổi và thâm niên nghề
nghiệp, cơ cấu về giới, cơ cấu về trình độ đào tạo, cơ cấu về chuyên môn.

- Cơ cấu về chuyên môn: tức là số người có trình độ chuyên môn về
một loại ngành nghề nhất định được tuyển dụng hay đưa đi đào tạo để bố trí
làm giáo viên giảng dạy chuyên môn đó.
- Cơ cấu trình độ đào tạo: tức là số người có những trình độ đào tạo
nhất định như: Đại học, Thạc sỹ hay Tiến sỹ… về một loại chuyên môn (hay
10


chuyên ngành) cần tuyển hay đưa đi đào tạo để làm giáo viên giảng dạy môn
học thuộc chuyên ngành nào đó, đảm bảo chất lượng giảng dạy của mục tiêu
đào tạo.
- Cơ cấu thâm niên: là thâm niên kinh nghiệm cần có của người cần
tuyển để bố trí giáo viên nhằm đảm bảo tỷ lệ số giáo viên có kinh nghiệm của
đơn vị thực hiện nhiệm vụ đào tạo. Trong thâm niên, khi phát triển còn phải
tính đến thâm niên công tác, thâm niên nghề nghiệp hoặc kết hợp cả hai.
- Cơ cấu về độ tuổi: là sự phân chia đội ngũ giáo viên của đơn vị ra
từng độ tuổi (hay nhóm tuổi) nhất định. Trong phát triển đội ngũ giáo viên
người ta quan tâm đến cơ cấu này nhằm đảm bảo lực lượng kế tiếp hoặc quy
hoạch bố trí sử dụng.
- Cơ cấu theo giới tính: Nhằm đảm bảo sự phát triển nguồn lực hài hòa
và bố trí sử dụng hợp lý đội ngũ giáo viên.
Để phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về số lượng người ta thường
sử dụng các phương thức sau:
a. Kế hoạch hóa đội ngũ giáo viên dạy nghề
Đây là quá trình đánh giá, xác định nhu cầu số lượng giáo viên trên cơ
sở quy mô và mục tiêu đào tạo mà cấp có thẩm quyền giao cho trường, trên
cơ sở đó đề ra các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên nhằm thực hiện thành
công mục tiêu đào tạo của cơ sở.
Kế hoạch hóa đội ngũ giáo viên là một nội dung rất quan trọng của phát
triển đội ngũ giáo viên, là căn cứ và là cơ sở để thực thi các bước của phát

triển đội ngũ.
Kế hoạch hóa đội ngũ giáo viên phải được xây dựng dựa trên cơ sở
phân tích khoa học, có như vậy kế hoạch mới hiện thực.
Kế hoạch hóa đội ngũ giáo viên được xác định và trình bày dưới hình
thức tổng quan. Nó chỉ ra điều gì sẽ xảy ra nếu những giả định khác nhau tỏ ra
đúng đắn và các đề xuất được thực hiện…
b. Tuyển dụng đội ngũ giáo viên dạy nghề
Đây được coi là bước quan trọng, quyết định chất lượng đội ngũ giáo
viên. Nói cách khác, chất lượng của người thầy phụ thuộc rất nhiều vào việc

11


tuyển dụng. Muốn thực hiện tốt hoạt động này cần căn cứ và thực hiện các
nguyên tắc sau:
+ Xuất phát từ yêu cầu công việc mà tuyển người phù hợp.
+ Đảm bảo tiêu chuẩn theo chức danh cần tuyển.
+ Đảm bảo tính công khai, dân chủ, bình đẳng và khách quan.
Việc tổ chức tuyển dụng cần căn cứ vào mục tiêu tuyển dụng giáo viên
của cơ sở dạy nghề và phải có quy chế tuyển dụng. Nội dung quy chế tuyển
dụng giáo viên bao gồm:
+ Xây dựng bộ tiêu chuẩn của từng vị trí công việc, từng loại giáo viên
tuyển vào cơ sở.
+ Xây dựng quy trình tuyển dụng.
+ Xây dựng các quy định trong thời gian thử việc.
c. Bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên dạy nghề
Bố trí, sử dụng nguồn lực giáo viên trong mỗi cơ sở dạy nghề là một
nội dung quan trọng phát triển nguồn lực giáo viên. Việc xây dựng kế hoạch
và tổ chức tuyển dụng mới chỉ là cơ sở cần thiết tạo khả năng hoàn thành mục
tiêu, nhiệm vụ của cơ sở dạy nghề, còn việc sử dụng tốt nguồn lực giáo viên

mới là yếu tố quyết định đến chất lượng và hiệu quả hoạt động của mỗi cơ sở.
Bố trí, sử dụng nguồn lực giáo viên là một công việc phức tạp vì nó luôn dụng
chạm đến lợi ích và tâm lý của giáo viên. Bố trí sử dụng nguồn lực hợp lý sẽ
tạo động lực để mỗi người yên tâm phấn khởi làm việc, tích cực học tập, rèn
luyện nâng cao trình độ và cống hiến hết mình.
Sử dụng nguồn lực bao gồm nhiều nội dung, nhiều khâu: xây dựng tiêu
chuẩn chức danh, bố trí, bổ nhiệm, đề bạt, luân chuyển, điều động giáo viên…
Các nội dung, các khâu, các bước này luôn có tác động qua lại, đan xen và
gắn kết với nhau.
1.2.2. Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về mặt chất lượng
Thực tế đã chỉ ra rằng: trong bất kỳ cơ sở giáo dục – đào tạo nào, tập
thể giáo viên (hay giảng viên) cũng là nhân tố quan trọng quyết định trong
việc đảm bảo chất lượng giáo dục – đào tạo. Chất lượng của sản phẩm đào tạo
trong mỗi cơ sở đào tạo cao hay thấp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhiều vấn
đề, song yếu tố chất lượng đội ngũ giáo viên (hay giảng viên) là một trong
12


những yếu tố có vai trò quyết định, họ chính là chủ thể của quá trình đào tạo,
quá trình biến đổi các yếu tố đầu vào, kết hợp với các yếu tố có liên quan để
tạo sản phẩm đầu ra – là những học sinh được tốt nghiệp với những chuyên
môn, đạo đức ở những mức độ khác nhau.
Theo Chiến lược phát triển Dạy nghề thời kỳ 2011-2020 được phê
duyệt tại Quyết định số 630/QĐ-TTg ngày 29/5/2012 của Thủ tướng Chính
phủ, để đạt được mục tiêu chiến lược cần thực hiện đồng bộ chín giải pháp,
trong đó giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên, giáo viên dạy nghề là giải
pháp đột phá, cần ưu tiên đầu tư phát triển.
Lý luận và thực tiễn đã khẳng định: với chất lượng đội ngũ giảng dạy
khác nhau, các cơ sở giáo dục - đào tạo sẽ có một chất lượng giáo dục - đào
tạo khác nhau và tương ứng và cơ sở có thể nâng cao chất lượng đào tạo của

mình dựa trên một trong những cơ sở quan trọng, quyết định đó là phát triển
đội ngũ giáo viên.
Phát triển chất lượng đội ngũ giáo viên là phạm trù đề cập đến những
vấn đề cơ bản, cốt yếu trong phẩm chất nghề nghiệp của đội ngũ những người
làm nghề dạy học.
Cụ thể hơn thì: Chất lượng đội ngũ giáo viên là chỉ tiêu tổng hợp phản
ánh mức độ hội tụ về chuẩn mực các phẩm chất về chính trị, trình độ chuyên
môn, năng lực sư phạm, các kỹ năng cần thiết của toàn đội ngũ giáo viên
giảng dạy trong mỗi nhà trường.
Theo quan điểm của các nhà nghiên cứu về khoa học giáo dục thì chất
lượng đội ngũ giáo viên trước hết, chủ yếu phụ thuộc vào tư chất nghề nghiệp
của mỗi người thầy. Tư chất của người thầy được thể hiện qua:
+ Trình độ được đào tạo, trình độ kỹ năng, kiến thức chuyên môn chính
và các chuyên môn lân cận (trình độ chuẩn về chuyên môn nghiệp vụ), qua
những phương pháp, kinh nghiệm giảng dạy và phẩm chất, đạo đức của mỗi
người thầy.
+ Ngoài ra, tư chất của người thầy giáo còn được thể hiện qua các tiêu
chí khác như: Khả năng tự học tập nâng cao trình độ nghiên cứu khoa học,
trình độ ngoại ngữ, tin học, sức khỏe, sự năng động, khả năng thích ứng, với
yêu cầu mới, biến động của nhiệm vụ, của mỗi người giáo viên.
13


Những vấn đề phẩm chất cá nhân của người thầy được các nhà nghiên
cứu về khoa học giáo dục- đào tạo mọi thời đại, mọi quốc gia trên thế giới
quan tâm, đã được thể chế hóa trong cơ chế pháp luật của mỗi nước và thường
xuyên được bổ sung, hoàn thiện cho phù hợp với yêu cầu cụ thể của sự nghiệp
giáo dục - đào tạo thực tiễn ở mỗi giai đoạn lịch sử của mỗi quốc gia. Luật
Giáo dục nước ta đã quy định những tiêu chuẩn của người Thầy như sau:
+ Có phẩm chất đạo đức, tư tưởng tốt, cụ thể:

Trước hết giáo viên phải có lòng yêu nước nồng nàn, yêu chế độ
XHCN sâu sắc, có lý tưởng nghề nghiệp: yêu nghề, yêu người. Do vậy, họ ,
phải tu dưỡng thường xuyên để tạo ra những phẩm chất khác nhau như sự tận
tâm, tính mẫu mực khoan dung, liêm khiết, tinh thần trách nhiệm, kiên trì,
nhẫn nại, lạc quan….
+ Đạt trình độ chuẩn nghề nghiệp giáo viên dạy nghề về chuyên môn,
nghiệp vụ. Theo quy định hiện hành thì trình độ chuẩn được đào tạo của đội
ngũ giáo viên các trường đào tạo chuyên nghiệp cụ thể như sau: Giáo viên
giảng dạy cần phải có “Bằng tốt nghiệp đại học trở lên đối với giáo viên dạy
cao đẳng hoặc đại học”.
Trong điều kiện ngày nay, với đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng đào
tạo nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp CNH-HĐH đất nước và hội nhập
quốc tế, việc cập nhật các kiến thức về tiến bộ khoa học công nghệ của nền
kinh tế tri thức đòi hỏi kiến thức tri thức, trí tuệ của người thầy không những
phải cao hơn và rộng hơn rất nhiều.
Muốn giảng dạy có hiệu quả, người thầy phải có học vấn, tri thức ngày
một sâu, rộng có kỹ năng ngày một thành thục, tinh xảo.
Về tri thức khoa học người Thầy phải có những kiến thức cơ bản về các
mặt chính trị, kinh tế, xã hội, theo sát những biến đổi hàng ngày diễn ra trong
đời sống trong nước và thế giới. Người Thầy cũng phải có những kiến thức
cần thiết về khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và tùy theo chuyên môn đảm
nhận, người Thầy cần phải có những kiến thức khoa học có liên quan và có
kiến thức sâu về chuyên ngành giảng dạy của mình.
Ngoài tri thức khoa học kể trên, người thầy còn cần phải có tri thức về
công vụ và kỹ năng sư phạm ngày một thành thục. Tri thức công vụ bao gồm
14


những vấn đề về phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu, nhất là thấu
hiểu khoa học giáo dục (tâm lý học, giáo dục học, phương pháp bộ môn), về

hệ thống các kỹ năng sư phạm bao gồm các kỹ năng nền tảng (thiết kế, tổ
chức, giao tiếp), các kỹ năng chuyên biệt (giáo dục, nghiên cứu khoa học,
hoạt động xã hội), kiến thức về logic và các kiến thức về ngoại ngữ, tin học…
đó là những kiến thức rất hữu ích cho việc nâng cao kiến thức và kỹ năng
nghề nghiệp.
Đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp, sức khỏe cho phép người Thầy
có phong thái đĩnh đạc, tự tin , giọng nói chuẩn xác, lôi cuốn, nó có tác dụng
lôi cuốn sự tiếp thu và tính thuyết phục người học.
Lý lịch bản thân rõ ràng: Thể hiện sự minh bạch, chính xác, trung thực
về lai lịch và quá trình của bản thân về sự phấn đấu, ngạch bậc, địa vị giáo
dục, xã hội, số và chất lượng bằng cấp, chứng chỉ, học hàm, học vị… là dấu
hiệu tin cậy, phản ánh chừng mực về độ tin cậy về trình độ, năng lực và sự tín
nhiệm thừa nhận của xã hội đối với người thầy.
Như vậy, chất lượng đội ngũ giáo viên ở mỗi cơ sở đào tạo, trước hết
được tạo bởi các yếu tố về tư chất nghề nghiệp của mỗi cá nhân trong đội ngũ.
Đó là yếu tố có tính chất quyết định nhất của chất lượng đội ngũ. Tuy nhiên
đây mới chỉ là điều cần. Để có được đội ngũ giáo viên có chất lượng tốt, trong
sự phát triển không thể là một phép cộng đơn thuần các tư chất cá nhân tốt mà
phải đạt được đồng bộ về chất lượng ngày một nâng cao hơn của đội ngũ giáo
viên đặt trong điều kiện ở trạng thái động của sự phối hợp khoa học, hợp lý và
hiệu quả.
Như vậy, để tạo ra đội ngũ giáo viên có chất lượng thì trước hết phải
thực hiện các giải pháp phát triển tư chất về nghề nghiệp của cá nhân mỗi
giáo viên. Bên cạnh đó phải chú ý đến sự phát triển đồng đều của cả đội ngũ.
Để phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về mặt chất lượng, ngoài các
phương thức như tuyển chọn, bố trí sắp xếp sử dụng hợp lý và sự nỗ lực của
các cá nhân, người ta còn sử dụng các phương thức sau:
a. Đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề
Đây là một phương thức có vai trò tích cực và quan trọng trong phát
triển đội ngũ giáo viên dạy nghề về mặt chất lượng, nhất là trong điều kiện

15


ngày nay, khoa học công nghệ tiến bộ phát triển như vũ bão, tiến trình đổi
mới, CNH-HĐH và hội nhập đòi hỏi chất lượng nguồn nhân lực ngày càng
cao và như vậy có nghĩa là sự đòi hỏi về kiến thức, kỹ năng của người học
cũng đòi hỏi ngày càng cao… nếu chất lượng của người thầy không được đào
tạo, bồi dưỡng, cập nhật thường xuyên thì không thể đáp ứng được yêu cầu
của người học, của xã hội.
Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề sẽ đem lại tác dụng kép,
nó không chỉ nhằm mục đích giáo dục, nâng cao kỹ năng chuyên môn, năng
lực giảng dạy cho đội ngũ giáo viên mà trên một nghĩa nào đó còn đem lại
kiến thức, kỹ năng, .. cho người học mà người giáo viên đảm nhiệm,Việc đào
tạo bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ giáo viên dạy nghề có thể sử dụng các
hình thức thích hợp với từng giáo viên như: Đào tạo tập trung, tại chức, từ xa,
dài hạn, ngắn hạn hoặc hỗ trợ tự học tập nghiên cứu.
Công tác đào tạo bồi dưỡng giáo viên dạy nghề hiện nay cần tập trung
vào những nội dung cơ bản sau:
- Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn đáp ứng nhu cầu giảng dạy,
nhất là chú ý đến các chuẩn nghề nghiệp quy định về năng lực chuyên môn và
kỹ năng nghề nghiệp.
- Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức về lý luận chính trị và hiều
biết pháp luật của nhà nước.
- Đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức và các
kỹ năng ứng xử của giáo viên, đặc biệt trên các mặt: Đạo đức nghề nghiệp, lối
sống tác phong, sự trung thành với CNXH.
- Đào tạo bồi dưỡng năng lực nghiên cứu khoa học, năng lực tổng kết
thực tiễn, năng lực tham gia các hoạt động xã hội.
b. Đầu tư cho phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề
Phát triển năng lực của đội ngũ giáo viên dạy nghề là vấn đề đáng quan

tâm trong phát triển nguồn nhân lực cho đất nước. Để nâng cao năng lực và
chất lượng giảng dạy cho giáo viên đòi hỏi phải có những đầu tư thỏa đáng
các điều kiện cho giáo viên dạy nghề và cho cơ sở dạy nghề, cần tập trung vào
các hướng:
- Xây dựng cơ sở dạy nghề sao cho trường ra trường, lớp ra lớp.
16


- Đầu tư các xưởng trường, các phòng thí nghiệm để khắc phục tình
trạng thầy dạy chay - trò học chay.
- Trang bị đầy đủ các thiết bị giảng dạy trên lớp học, phòng học (máy
chiếu, bàn phím…).
- Xây dựng các công trình bổ trợ trong cơ sở dạy nghề.
- Liên kết chặt chẽ với các Doanh nghiệp trong và ngoài nước trong
lĩnh vực đào tạo.
c. Tạo động lực đối với việc phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề
Tạo động lực cũng là một phương thức quan trọng trong việc phát triển
và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy nghề. Để tạo được động lực cho
đội ngũ giáo viên dạy nghề cần tập trung vào các hướng:
- Quan tâm giải quyết các vấn đề có liên quan đến thu nhập của nhà
giáo như: tiền lương, các loại bảo hiểm, phúc lợi, chế độ vượt giờ, thưởng …
- Chế độ khen thưởng, vinh danh nhà giáo.
- Chăm sóc sức khỏe, phát triển thể lực cho đội ngũ giáo viên, chú ý
đầu tư cải thiện môi trương giảng dạy và các hoạt động ngoại khóa cho cả
thầy và trò.
1.2.3. Phát triển về cơ cấu đội ngũ giáo viên dạy nghề
Cơ cấu giáo viên dạy nghề: Là cách thức tổ chức (hay sự hình thành),
các thành phần của đội ngũ giáo viên dạy nghề nhằm thực hiện chức năng đào
tạo nghề của trường cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội.
Cơ cấu đội ngũ giáo viên dạy nghề của trường cao đẳng nghề Hà Nội

được thể hiện qua các tiêu chí sau:
- Cơ cấu giáo viên dạy nghề trong tổng số nhân lực của trường;
- Cơ cấu giáo viên dạy nghề theo giới tính, độ tuổi;
- Cơ cấu giáo viên dạy nghề theo trình độ chuyên môn đào tạo;
- Cơ cấu giáo viên dạy nghề theo nghề nghiệp (hay ngành đào tạo)
- Cơ cấu giáo viên dạy nghề theo trình độ ngoại ngữ, tin học
- Cơ cấu giáo viên dạy nghề theo ngành nghề chuyên môn
- Cơ cấu giáo viên dạy nghề theo thâm niên giảng dạy
- Cơ cấu giáo viên dạy nghề theo tính chất định biên

17