Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trường đại học y trường đại học y thái bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
===========o0o===========

PHẠM ĐỨC THỌ

ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y THÁI BÌNH

TÓM TẮT
LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM KỸ THUẬT
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. TRẦN VIỆT DŨNG

HÀ NỘI - 2012


Tóm tắt luận văn
Đề tài: Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên trờng Đại
học Y Thái Bình.
Tác giả luận văn: Phạm Đức Thọ

Khóa: 2010- 2012

Ngời hớng dẫn: PGS.TS. Trần Việt Dũng
Nội dung tóm tắt:
a. Lý do chọn đề tài
Chất lợng đội ngũ giảng viên luôn có vai trò quan trọng đối với cơ sở đào tạo.
Đội ngũ giảng viên là yếu tố quyết định nhất trong việc nâng cao chất lợng đào tạo.

Do đó nâng cao chất lợng giảng viên là vấn đề rất cần thiết và cấp bách.
b. Mục đích nghiên cứu của luận văn, đối tợng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở lý luận và thực trạng đội ngũ giảng viên của
trờng, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên.
- Đối tợng nghiên cứu: Các biện pháp nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên.
- Phạm vi nghiên cứu: Điều tra, thống kê đội ngũ giảng viên trờng Đại học Y Thái
Bình trong giai đoạn 2009-2011 và những giải pháp đề ra sẽ đợc thực hiện trong giai
đoạn 2012-2015.
c. Tóm tắt các nội dung chính
- Chơng I: Trình bày cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu, tác giả đã phân tích
một số khái niệm: giáo viên, giảng viên, chất lợng, quản lý chất lợng, các tiêu chí
đánh giá chất lợng giảng viên và các nhân tố ảnh hởng đến chất lợng đội ngũ giảng
viên.
- Chơng II: Tác giả đã điều tra thực trạng đội ngũ giảng viên trờng Đại học Y
Thái Bình và nhận thấy rằng. Toàn bộ giảng viên của trờng đợc đào tạo chính quy và
trình độ từ đại học trở lên, 37,1% số giảng viên còn rất trẻ nên năng lực chuyên môn,
nghiệp vụ s phạm và khả năng nghiên cứu khoa học của nhóm này còn hạn chế. Bên
cạnh đó công tác tuyển dụng, đào tạo bồi dỡng, kiểm tra đánh giá cũng còn một số
bất cập.
- Chơng III: Từ lý luận và thực trạng tác giả đề xuất 05 giải pháp. Hoàn thiện
công tác tuyển dụng, hoàn thiện công tác đào tạo bồi dỡng, hoàn thiện công tác kiểm

1


tra đánh giá, đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học và giải pháp tạo môi trờng làm
việc.
d. Phơng pháp nghiên cứu
Sử dụng các phơng pháp điều tra, phân tích, tổng hợp, thống kê, chuyên gia.
e. Kết luận:

1. Xây dựng đợc cơ sở lý luận về chất lợng đội ngũ giảng viên. Luận văn đã chỉ
ra các mặt nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên gồm: phẩm chất đạo đức. Trình độ
chuyên môn, năng lực s phạm, ngoại ngữ tin học và khả năng nghiên cứu khoa học,
các nội dung này phải mang tính hợp lý.
2. Chơng II luận văn đánh giá thực trạng đội ngũ giảng viên trờng Đại học Y
Thái Bình. Từ đó tìm ra những giải pháp thiết thực cho việc nâng cao chất lợng đội
ngũ giảng viên.
3. Trên cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng chất lợng đội ngũ giảng viên trờng
Đại học Y Thái Bình, tác giả đề xuất đợc 05 giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ
giảng viên mang tính khả thi nhằm nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên trong giai
đoạn 2012-2015.

NGI HNG DN KHOA HC

TC GI

PGS.TS. TRN VIT DNG

Phm c Th

2


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
===========o0o===========

PHẠM ĐỨC THỌ

ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG

ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y THÁI BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM KỸ THUẬT
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY

HÀ NỘI - 2012


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
===========o0o===========

PHẠM ĐỨC THỌ

ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y THÁI BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM KỸ THUẬT
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
CHUYÊN SÂU: SƯ PHẠM KỸ THUẬT TIN

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. TRẦN VIỆT DŨNG

HÀ NỘI - 2012


Mục lục

Lời cảm ơn ............................................................................................................ 1

Lời cam đoan ...................................................................................................... 2
Danh mục các từ viết tắt ............................................................................ 3
Danh mục các bảng, sơ đồ........................................................................... 4
Lời nói đầu ........................................................................................................... 6
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 6
2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 7
3. Đối tợng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 7
4. Phơng pháp nghiên cứu ..................................................................................... 7
5. Những đóng góp của luận văn ............................................................................ 7
6. Kết cấu của luận văn ........................................................................................... 7
chơng I. Cơ sở lý luận về chất lợng đội ngũ gv ........................ 8
1.1.Nghề dạy học và các yếu tố cơ bản đối với nghề dạy học ................................ 8
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản.......................................................................... 8
1.1.2. Nghề dạy học và vai trò của ngời giáo viên ......................................... 9
1.1.3. Ngời giáo viên dạy nghề trong nền giáo dục hiện đại ......................... 10
1.2. Khái niệm cơ bản về chất lợng và quản lý chất lợng ................................. 11
1.2.1. Khái niệm về chất lợng ........................................................................ 11
1.2.2. Khái niệm về quản lý chất lợng ........................................................... 12
1.2.3 Quan niệm về chất lợng đào tạo ........................................................... 13
1.3.Các yếu tố tác động đến chất lợng giảng dạy ............................................... 14
1.3.1. Đối tợng và mục tiêu đào tạo............................................................... 14
1.3.2. Chơng trình đào tạo ............................................................................. 15
1.3.3. Tài liệu giảng dạy .................................................................................. 16
1.3.4. Công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học của giảng viên ................. 17
1.4. Quy định về đạo đức nhà giáo ........................................................................ 17


1.4.1. Phẩm chất chính trị ............................................................................... 17
1.4.2. Đạo đức nghề nghiệp ............................................................................. 18
1.4.3. Lối sống, tác phong................................................................................ 18

1.5. Các tiêu chí đánh giá chất lợng đội ngũ giảng viên ..................................... 19
1.6. Các nhân tố ảnh hởng đến chất lợng đội ngũ giảng viên ........................... 22
1.6.1. Công tác tuyển dụng .............................................................................. 22
1.6.2. Công tác đào tạo, bồi dỡng đội ngũ giảng viên ................................... 22
1.6.3. Công tác kiểm tra, đánh giá .................................................................. 23
1.6.4. Cơ chế, chính sách sử dụng đội ngũ giảng viên..................................... 23
1.6.5. Các yếu tố khác ..................................................................................... 24
1.7. Tác động của sự phát triển Kinh tế - Xã hội đến hoạt động chuyên môn của
Trờng Đại học Y Thái Bình .......................................................................... 25
1.7.1. Nhu cầu của xã hội về nguồn nhân lực y tế........................................... 25
1.7.2. Sự phát triển các lĩnh vực Kinh tế - Xã hội, Khoa học công nghệ đang tác
động đến hoạt động chuyên môn của Nhà trờng ........................................... 25
1.7.3. Các chính sách chiến lợc phát triển của Nhà nớc tác động đến những
lĩnh vực chuyên môn của trờng ...................................................................... 26
Kết luận chơng i ...........................................................................................29
Chơng II. Thực trạng đội ngũ gv trờng đh y tb ....................... 30
2.1 Những chặng đờng xây dựng và phát triển của trờng ĐH Y TB ................. 30
2.2 Thực trang đội ngũ giảng viên trờng Đại học Y Thái Bình .......................... 34
2.2.1 Một số đặc điểm chính của Trờng Đại học Y Thái Bình. ..................... 34
2.2.2 Đội ngũ giảng viên trờng Đại học Y Thái Bình .................................... 35
2.3 Phân tích chất lợng đội ngũ giảng viên trờng Đại học Y Thái Bình ........... 40
2.3.1. Phơng pháp phân tích .......................................................................... 40
2.3.2.Phân tích thc trạng đội ngũ giảng viên Trờng Đại học Y Thái Bình .. 40
2.3.3. Nhận xét chung về đội ngũ giảng viên Trờng Đại học Y Thái Bình .... 46
2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hởng đến chất lợng đội ngũ giảng viên trờng
Đại học Y Thái Bình ...................................................................................... 51


2.4.1. Công tác tuyển dụng .............................................................................. 51
2.4.2. Cơ chế chính sách đối với giảng viên .................................................... 55

2.4.3. Công tác đào tạo, bồi dỡng giảng viên ................................................ 56
2.4.4. Công tác kiểm tra, đánh giá .................................................................. 60
2.4.5. Các yếu tố khác ..................................................................................... 60
kết luận chơng II ......................................................................................... 63
Chơng III. một số giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ
giảng viên trờng Đại học Y Thái Bình .............................................. 64
3.1. Giải pháp hoàn thiện công tác tuyển dụng GV trờng ĐH Y Thái Bình ....... 64
3.1.1. Mục tiêu ................................................................................................. 64
3.1.2. Nội dung giải pháp. ............................................................................... 64
3.1.3. Tổ chức thực hiện................................................................................... 71
3.2. Giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo, bồi dỡng đội ngũ giảng viên trờng
ĐH Y TB ........................................................................................................ 72
3.2.1. Mục tiêu. ................................................................................................ 72
3.2.2. Nội dung đào tạo, bồi dỡng ................................................................. 72
3.2.3. Tổ chức thực hiện................................................................................... 75
3.3. Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra, đánh giá giảng viên ........................ 77
3.3.1. Mục tiêu ................................................................................................. 77
3.3.2. Nội dung giải pháp ................................................................................ 77
3.3.3. Tổ chức thực hiện................................................................................... 78
3.4. Giải pháp đẩy mạnh công tác NCKH trong đội ngũ GV nhà trờng ............. 80
3.4.1. Mục tiêu ................................................................................................. 81
3.4.2. Nội dung giải pháp ................................................................................ 81
3.4.3. Tổ chức thực hiện................................................................................... 81
3.5. Giải pháp tạo môi trờng làm việc ................................................................. 82
3.5.1. Mục tiêu ................................................................................................. 82
3.5.2. Nội dung giải pháp ................................................................................ 83


3.5.3. Tæ chøc thùc hiÖn................................................................................... 83
KÕt luËn .............................................................................................................. 85

Tµi liÖu tham kh¶o ........................................................................................ 86
Phô lôc ................................................................................................................. 88


Lời cảm ơn
Với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới Ban giám hiệu, Viện
sau đại học, các giảng viên Viện S phạm kỹ thuật, các giảng viên Khoa Công nghệ
thông tin đã tận tình giảng dạy, chỉ dẫn cho tôi trong hai năm học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Trần
Việt Dũng, ngời thầy đã tận tâm, nhiệt tình hớng dẫn trong suốt quá trình làm
luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Bộ môn Toán-Tin và các đồng
nghiệp Trờng Đại học Y Thái Bình đã động viên, tạo điều kiện giúp đỡ tôi rất
nhiều trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Và lời biết ơn sau cùng tôi muốn gửi tới gia đình tôi, gia đình đã luôn luôn
sát cánh bên tôi, cổ vũ và động viên tôi hoàn thành tốt luận văn này.
Mặc dù đã rất cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, kính
mong nhận đợc sự thông cảm, những ý kiến dóng góp quý báu của các thầy, cô và
các bạn.
Xin chân thành cảm ơn!
Tác giả

Phạm Đức Thọ

1


Lời cam đoan
Tôi xin cam đoan, những gì tôi viết trong luận văn này là do sự tìm hiểu và
nghiên cứu của bản thân. Mọi kết quả nghiên cứu cũng nh ý tởng của các tác giả

khác nếu có đều đợc trích dẫn nguồn gốc cụ thể.
Luận văn này bàn về giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên trờng
Đại học Y Thái Bình cho đến nay cha đợc bảo vệ tại bất kỳ hội đồng bảo vệ luận
văn thạc sĩ nào và cha đợc công bố trên bất kỳ phơng tiện thông tin nào.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những gì mà tôi đã cam đoan ở trên.
Hà Nội, ngày

tháng năm 2012

Tác giả

Phạm Đức Thọ

2


Danh mục các từ viết tắt

TT

Viết tắt

Viết đầy đủ

1

CNH HĐH

Công nghiệp hóa Hiện đại hóa

2

CSVC

Cơ sở vật chất

3

ĐH Y TB

Đại học Y Thái Bình

4

ĐTBD

Đào tạo bồi dỡng

5

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

6

GV

Giảng viên

7

KHCB

Khoa học cơ bản

8

KHCN

Khoa học công nghệ

9

NCKH

Nghiên cứu khoa học

10

TCCB

Tổ chức cán bộ

11

TCVN

Tiên chuẩn Việt Nam

12

SV

Sinh viên

3


Danh mục các bảng, sơ đồ

T
T

Tên

Nội dung

Tr

1

Sơ đồ 1.1

Sơ đồ quan niệm về chất lợng đào tạo.

14

2

Sơ đồ 2.1

Bộ máy hoạt động của Trờng Đại học Y Thái Bình.

34

3

Bảng 2.1

Quy mô đào tạo của trờng Đại học Y Thái Bình.

35

4

Bảng 2.2

Bảng số lợng giảng viên và trình độ học vấn.

36

5

Bảng 2.3

Thống kê tuổi đời của giảng viên Trờng ĐH Y TB.

38

6

Bảng 2.4

Thâm niên công tác của đội ngũ GV Trờng ĐH Y TB.

39

7

Bảng 2.5

Thống kê chức danh cán bộ giảng dạy Trờng ĐH Y TB.

40

8

Bảng 2.6

9

Bảng 2.7

10 Bảng 2.8

11 Bảng 2.9

12 Bảng 2.10

13 Bảng 2.11

14 Bảng 2.12
15 Bảng 2.13
16 Bảng 2.14

17 Bảng 2.15

Tổng hợp kết quả đánh giá phẩm chất đạo đức của giảng
viên trờng ĐH Y TB.
Thống kê trình độ giảng viên trờng ĐH Y TB
Tổng hợp kết quả đánh giá năng lực s phạm của giảng
viên trờng ĐH Y TB.
Tổng hợp kết quả đánh giá khả năng Tin học của giảng
viên trờng ĐH Y TB.
Tổng hợp kết quả đánh giá khả năng ngoại ngữ của giảng
viên trờng ĐH Y TB.
Thống kê số lợng đề tài NCKH từ năm 2007-2011 Trờng
Đại Học Y Thái Bình.
Tổng hợp kết quả đánh giá khả năng NCKH của giảng viên
Trờng ĐH Y TB.
Tổng hợp đánh giá từ phía sinh viên của trờng.
Tổng hợp đánh giá từ các Bệnh viện có sử dụng Sinh viên
của trờng sau khi tốt nghiệp.
Tổng hợp kết quả đánh giá về sự phù hợp giữa công việc
của GV với ngành nghề đợc đào tạo trờng ĐH Y TB

4

42

43
44
44
45
46
47
47
48
49


18 Bảng 2.16

19 Bảng 2.17
20 Sơ đồ 2.2
21 Bảng 2.18

22 Bảng 2.19

23 Bảng 2.20

24 Bảng 2.21

25 Bảng 2.22
26 Sơ đồ 3.1
27 Bảng 3.2

28 Bảng 3.3

29 Bảng 3.4

Tổng hợp kết quả đánh giá về mức độ hoàn thành nhiệm vụ
của giảng viên trờng ĐH Y TB.
Tổng hợp kết quả đánh giá về lý do không tham gia NCKH
của giảng viên trờng ĐH Y TB.
Sơ đồ quá trình tuyển dụng.
Tổng hợp kết quả đánh giá về công tác tuyển dụng giảng
viên trờng ĐH Y TB.
Thống kê số lợng, giảng viên đợc đào tạo mới từ năm
2009-2011 Trờng ĐH Y TB.
Tổng hợp kết quả đánh giá về học tập nâng cao trình độ
của giảng viên trờng ĐH Y TB.
Tổng hợp kết quả đánh giá về công tác tự ĐTBD của giảng
viên Trờng ĐH Y TB.
Tổng hợp kết quả đánh giá về cơ sở vật chất cho đào tạo
trờng ĐH Y TB.
Sơ đồ quá trình tuyển dụng.
So sánh thực trạng và đề xuất giải pháp về công tác tuyển
dụng giảng viên trờng ĐH Y TB.
So sánh thực trạng và đề xuất giải pháp về công tác đào tạo,
bồi dỡng đội ngũ giảng viên trờng ĐH Y TB.
So sánh thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác
kiểm tra, đánh giá giảng viên trờng ĐH Y TB.

5

49
51
53
55

58
59
60
62
68
72
80
82


Lời nói đầu

1. Lý do chọn đề tài
Nền kinh tế nớc ta đang hội nhập với nền kinh tế khu vực và quốc tế bằng
việc ra nhập tổ chức thơng mại quốc tế (WTO) vào năm 2006 và với mục tiêu đa
nớc ta trở thành nớc công nghiệp vào năm 2020. Vấn đề phát triển nguồn nhân lực
là yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền vững. Trong đó giáo dục và đào tạo
là con đờng quan trọng nhất trong việc phát huy nguồn lực con ngời
Trong lý luận và thực tiễn, đội ngũ giảng viên luôn đợc xem là lực lợng cốt
cán của sự nghiệp phát triển giáo dục, là một trong những nhân tố quan trọng nhất
quyết định nâng cao chất lợng giáo dục. Nghị quyết hội nghị Ban chấp hành Trung
ơng 2 khóa VIII đã xác định giảng viên là nhân tổ quyết định chất lợng giáo
dục. Chỉ thị 40-CT/TW của Ban bí th Trung ơng Đảng về xây dựng, nâng cao
chất lợng đội ngũ giảng viên chỉ rõ giảng viên là lực lợng nòng cốt có vai trò
quan trọng. Do vậy, muốn phát triển đào tạo, điều quan trọng trớc tiên là phải
nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên.
Để nâng cao nguồn nhân lực này, trớc mắt chúng ta phải đánh giá, nhìn
nhận lại chất lợng đội ngũ giảng viên hiện nay có phù hợp với yêu cầu của Đất
nớc hay không. Phải làm gì để nâng cao chất lợng không chỉ là câu hỏi đối với
các nhà nghiên cứu chiến lợc giáo dục mà còn là vấn đề quan tâm của toàn ngành

giáo dục, toàn xã hội.
Là một cán bộ công tác tại Trờng Đại Học Y Thái Bình, tôi nhận thấy chất
lợng đội ngũ giảng viên có ý nghĩa vô cùng quan trọng đến sự tồn tại và phát triển
của Nhà trờng. Đợc sự giúp đỡ, hớng dẫn tận tình của PGS.TS Trần Việt Dũng
tôi đã mạnh dạn chọn đề tài Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lợng đội
ngũ giảng viên trờng Đại học Y Thái Bình làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt
nghiệp của mình với mong muốn đóng góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào
sự phát triển của Nhà trờng.

6


2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu những lý luận cơ bản về chất lợng đội ngũ giảng viên,
luận văn tập trung vào việc phân tích thực trạng và đề xuất một số giải pháp nâng
cao chất lợng đội ngũ giảng viên trờng Đại học Y Thái Bình

3. Đối tợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tợng nghiên cứu. Đội ngũ giảng viên trờng ĐH Y TB
- Phạm vi nghiên cứu. Luận văn tập trung phân tích thực trạng chất lợng đội
ngũ giảng viên trờng ĐH Y TB trong năm học 2010-2011 và đề xuất giải pháp
nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên của trờng đến năm 2015.

4. Phơng pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng một số phơng pháp sau: Phơng pháp nghiên cứu lý luận.
Phơng pháp điều tra khảo sát. Phơng pháp phân tích - tổng hợp. Phơng pháp
chuyên gia. Phơng pháp thống kê xử lý số liệu.

5. Những đóng góp của luận văn
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về đặc điểm của nghề dạy học, phơng pháp đánh

giá chất lợng và nhân tố ảnh hởng đến chất lợng đội ngũ giảng viên.
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lợng đội ngũ giảng viên và những nhân
tố ảnh hởng đến chất lợng đội ngũ giảng viên trờng ĐH Y TB.
- Đa ra một số giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên trờng ĐH Y
TB.

6. Kết cấu của luận văn
Tên đề tài: Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ giảng
viên trờng Đại học Y Thái Bình.
Bố cục: Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm có 3 chơng.
Chơng I: Cơ sở lý luận về chất lợng đội ngũ giảng viên
Chơng II: Phân tích thực trạng chất lợng đội ngũ GV Trờng ĐH Y TB
Chơng III: Một số giải pháp nâng cao chất lợng đội ngũ giảng viên Trờng
ĐH Y TB.

7


Chơng I
Cơ sở lý luận về chất lợng đội ngũ giảng viên.
1.1.Nghề dạy học và các yếu tố cơ bản đối với nghề dạy học
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
Giáo viên- Giảng viên
Theo cách gọi thông thờng, Giáo viên là ngời làm nghề dạy học, khái niệm
này đợc dùng rất phổ biến không chỉ trong đời sống xã hội mà còn trong các văn
bản pháp quy. Một số khái niệm có liên quan đến nghề dạy học đợc định nghĩa nh
sau.
- Giáo viên: Ngời dạy học ở bậc phổ thông hoặc tơng đơng.[11, 56]
- Giảng viên: Tên gọi chung cho ngời giảng dạy ở bậc cao đẳng, đại học.
[11,56].

- Cán bộ giảng dạy: Tên gọi chung cho ngời làm công tác giảng dạy ở các
trờng Trung học chuyên nghiệp.
Đào tạo
Đào tạo là quá trình hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm hình thành và
phát triển có hệ thống các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, thái độ, để hoàn thiện nhân cách
cho mỗi cá nhân, tạo tiền đề cho họ có thể vào đời hành nghề có năng suất cao và
hiệu quả
Bồi dỡng
Bồi dỡng là quá trình bổ xung tri thức, kỹ năng, kỹ xảo để nâng cao trình độ
trong một lĩnh vực hoạt động mà ngời lao động đã có trình độ chuyên môn nhất
định qua một hình thức đào tạo nào đó. Bồi dỡng là đào tạo thêm, tăng cờng các
yếu tố để ngời lao động làm tốt hơn những việc đang làm.
Quá trình bồi dỡng diễn ra nhằm tiếp tục nâng cao năng lực và phẩm chất
nghề nghiệp sau khi đã đợc đào tạo. Tuy nhiên, ngày nay với sự phát triển của khoa
học giáo dục, quá trình đào tạo có xu hớng đổi mới, đào tạo theo học phần, theo
môdul nhằm thích ứng hơn cho nhu cầu của ngời học trong cơ chế thị trờng. Do
vậy bồi dỡng cũng có quá trình đan xen.

8


Nh vậy, bồi dỡng là hoạt động nhằm nâng cao năng lực, phẩm chất,
chuyên môn để ngời lao động làm tốt hơn những công việc đang làm.
1.1.2. Nghề dạy học và vai trò của ngời giáo viên
Dạy học là một nghề trong x hội
Ngày xa dạy học cha đợc coi là một nghề thực sự, ngời thầy còn kiêm cả
những công việc khác để kiếm sống. Nhng ngày nay, dạy học đã đợc coi là một
nghề nh các nghề khác trong xã hội. Tuy nhiên nghề dạy học là một nghề rất phức
tạp, bởi đối tợng tác động đến là con ngời, còn công cụ lao động là tri thức, kỹ
năng, kỹ xảo, thái độ nghề nghiệp. Ngoài ra, ngời dạy muốn có kết quả tốt thì

ngoài các công cụ lao động trên ngời dạy phải có kỹ năng để truyền thụ những tri
thức đó. Sản phẩm của dạy học là con ngời, do đó nghề dạy học không đợc phép
có phế phẩm, bởi vì phế phẩm của nghề này sẽ là những con ngời có nhân cách
kém, sẽ là hậu quả mà không phải ngời này gánh chịu mà là cả xã hội phải gánh
chịu. Bởi vậy, nghề dạy học là một nghề rất khó khăn và phức tạp.
Trong những năm gần đây, cùng với sự hội nhập thì giáo dục, đào tạo cũng
dần hội nhập với các nớc trong khu vực và thế giới. Đó là lý do để cho ngành giáo
dục, đào tạo của chúng ta có những bớc phát triển đáng kể. Cũng chung với sự phát
triển đó thì dần dần vai trò và vị trí của ngời giáo viên cũng đợc nhận thức một
cách đúng đắn hơn. Công tác tuyển chọn, bồi dỡng, đào tạo giáo viên cũng đợc
chú trọng hơn.
Vai trò của giáo viên trong công tác giảng dạy
Trớc yêu cầu đổi mới sự nghiệp giáo dục, đào tạo bằng việc áp dụng các
phơng pháp giảng dạy hiện đại, phát huy tính chủ động của ngời học thì nhà
trờng phải tích cực chủ động đổi mới trong dạy học.
Ngời thầy, không đơn thuần là ngời truyền thụ kiến thức mà phải là ngời
thiết kế, điều khiển ngời học tự giác, chủ động và tích cực trong học tập. Vai trò
của ngời thầy nh một chất xúc tác tạo cho sự t duy sáng tạo đợc hình thành và
phát triển trong ngời học. Qua đó chúng ta có thể thấy ngời thầy có một số vai trò
cơ bản sau.

9


- Vai trò Ngời thiết kế: Giáo viên đóng vai trò là ngời thiết kế, xây dựng
nội dung, kế hoạch giảng dạy, tạo ra tình huống trong giờ học và ngời học tự giác
tham gia các hoạt động học tập
- Vai trò Ngời tổ chức : Giáo viên là ngời tổ chức các hoạt động học tập,
tìm tòi, sáng tạo của ngời học. Giáo viên xây dựng lớp học thành một cộng đồng
học tập, trong đó mở ra các mối liên hệ giữa các học viên với nhau, làm cho mỗi học

viên phát huy hết những khả năng và nhiệm vụ học tập của mình.
- Vai trò Ngời cổ vũ: Giáo viên cần phải thể hiện sự đánh giá cao trớc
những kết quả sáng tạo của học viên, giáo viên cần có thái độ cởi mở, trân trọng
những tìm tòi sáng tạo của học viên, sẽ làm cho học viên có thái độ tích cực, sáng
tạo và chủ động.
- Vai trò Ngời đánh giá: Đánh giá học viên là một công tác rất quan trọng
trong nghiệp vụ dạy học của giáo viên, đòi hỏi giáo viên phải có năng lực, kỹ thuật
trong việc đánh giá, kết quả phải chính xác, công bằng và tạo đợc niềm tin ở học
viên.

1.1.3. Ngời giáo viên dạy nghề trong nền giáo dục hiện đại
Ngày nay, với tác động mạnh mẽ của khoa học công nghệ và khoa học giáo
dục, vai trò chức năng của nhà trờng nói chung và của ngời thầy nói riêng đã có
thay đổi cơ bản. Vị trí trung tâm của quá trình giáo dục đào tạo đợc chuyển từ giáo
viên sang ngời học. Ngời học có thể khai thác thông tin, kiến thức bằng nhiều
hình thức khác nhau, có thể ở trong trờng, ngoài trờng. Vì vậy ngời giáo viên
không chỉ làm nhiệm vụ truyền kiến thức mà còn dạy ngời học cách học, cách tiếp
cận và sàng lọc kiến thức. Không chỉ đào tạo ra những con ngời có năng lực
chuyên môn giỏi, mà còn phải cho học viên khả năng t duy sáng tạo và thích ứng
với sự biến đổi nhanh chóng của khoa hoc kỹ thuật và đời sống xã hội hiện đại.
Chính điều đó, tạo ra cho họ năng lực thích ứng với công việc khi ra trờng và khả
năng tự học suốt đời để theo kịp sự phát triển khoa học kỹ thuật. Các tình huống
trong thực tế rất đa dạng và phức tạp, vì vậy chức năng của ngời giáo viên phải tổ
chức và điều khiển các hoạt động giáo dục, hoạt động dạy học để hớng tới mục tiêu

10


hình thành nhân cách cho ngời học sao cho có thể nghiên cứu khoa học, bồi dỡng
và tự bồi dỡng. Trong xã hội hiện đại những biến đổi nhanh chóng về khoa học kỹ

thuật và công nghệ đòi hỏi ngời giáo viên phải thờng xuyên học hỏi và tiếp cận để
mở rộng vốn tri thức, nâng cao năng lực nghề nghiệp, tích luỹ kinh nghiệm và ứng
dụng tiến bộ kỹ thuật trong lĩnh vực chuyên môn của mình.

1.2. Khái niệm cơ bản về chất lợng và quản lý chất lợng
1.2.1. Khái niệm về chất lợng
Chất lợng là một phạm trù phức tạp mà con ngời thờng hay gặp trong các
lĩnh vực hoạt động của mình. Ngày nay ngời ta thờng nói nhiều về việc nâng cao
chất lợng Vậy chất lợng là gì?
Đã có rất nhiều định nghĩa về chất lợng, từ định nghĩa truyền thống đến các
định nghĩa mang tính chiến lợc và có cách hiểu đầy đủ hơn. Các định nghĩa mang
tính truyền thống của chất lợng thờng mô tả chất lợng nh một cái gì đó đợc
xây dựng tốt đẹp và sẽ đợc tồn tại trong một thời gian dài. Tuy nhiên cùng với thời
gian thì định nghĩa về chất lợng ngày càng mang tính chiến lợc hơn. Chất lợng
không phải là tình trạng sản xuất mà nó là một quá trình. Dới đây chúng ta xem xét
một vài quan điểm về chất lợng.
* Chất lợng là cái làm nên phẩm chất, giá trị của sự vật hoặc là cái tạo
nên bản chất sự vật, làm cho sự vật này khác với sự vật kia [3, 331]
* Theo ISO 8402 (1994) Chất lợng là một tập hợp các đặc tính của một
thực thể tạo cho thực thể đó khả năng làm thoả mãn nhu cầu đã nêu ra hoặc nhu
cầu tiềm ẩn [4,30]
Trên đây là một số định nghĩa tiêu biểu về chất lợng. Mỗi định nghĩa đợc
nêu ra dựa trên những cách tiếp cận khác nhau về vấn đề chất lợng và do đó mỗi
một quan niệm đều có điểm mạnh và điểm yếu. Mặc dù vậy, định nghĩa về chất
lợng của tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hoá là một khái niệm tơng đối hoàn chỉnh
và thông dụng nhất hiện nay. Nó phát huy đợc những mặt tích cực và khắc phục
đợc những hạn chế của các khái niệm trớc đó, ở đây chất lợng đợc xem xét một
cách toàn diện và rộng rãi hơn.

11

1.2.2. Khái niệm về quản lý chất lợng
Cũng giống nh quan điểm về chất lợng, trên thế giới đang tồn tại nhiều
quan điểm khác nhau về quản lý chất lợng. Tuỳ theo từng thời kỳ, từng góc độ xem
xét và mục đích khác nhau mà có các quan điểm khác nhau, song tất cả đều có
những đóng góp trong việc thúc đẩy khoa học quản trị chất lợng không ngừng hoàn
thiện và phát triển.
Chất lợng không tự nhiên sinh ra, nó là kết quả do sự tác động của hàng loạt
nhân tố có liên quan chặt chẽ với nhau. Muốn đạt đợc chất lợng mong muốn cần
phải quản lý một cách đúng đắn các nhân tố đó. Một khái niệm quản lý chất lợng
đầy đủ phải trả lời 4 câu hỏi sau.
+ Mục tiêu quản lý chất lợng là đạt đến cái gì?
+ Phạm vi và đối tợng quản lý chất lợng nh thế nào?
+ Chức năng, nhiệm vụ quản lý chất lợng là gì?
+ Thực hiện quản lý chất lợng bằng phơng pháp, biện pháp, phơng tiện
nào?
Dới đây là một số quan điểm về quản lý chất lợng.
- Theo tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hoá thì cho rằng Quản lý chất lợng là
tập hợp các hoạt động có chức năng quản lý chung nhằm xác định chính sách chất
lợng, mục đích chất lợng và thực hiện chúng bằng những phơng tiện nh lập kế
hoạch, điều chỉnh chất lợng, đảm bảo chất lợng, cải tiến chất lợng trong khuôn
khổ một hệ thống chất lợng. [17, tr 44]
- Theo TCVN 5914 - 1994 Quản lý chất lợng toàn diện là cách quản lý
một tổ chức tập trung vào chất lợng, dựa vào sự tham gia của tất cả các thành viên
của nó, nhằm đạt đợc sự thành công lâu dài nhờ việc thoả mãn khách hàng và đem
lại lợi ích cho các thành viên của tổ chức đó và cho xã hội". [17, tr 47]
Nh vậy mỗi định nghĩa về quản lý chất lợng ở trên đều dựa vào những mục
đích xem xét khác nhau nhng tất cả đều giống nhau ở chỗ thể hiện quản lý chất
lợng là hệ thống các biện pháp nhằm đảm bảo chất lợng thoả mãn nhu cầu thị

trờng với chi phí thấp nhất, đạt hiệu quả kinh tế cao nhất đợc tiến hành trong tất
cả các giai đoạn từ thiết kế, sản xuất cho đến phân phối, sử dụng sản phẩm.

12


1.2.3 Quan niệm về chất lợng đào tạo
Chất lợng đào tạo luôn là vấn đề quan trọng nhất của tất cả các nhà trờng.
Việc phấn đấu nâng cao chất lợng đào tạo đặc biệt là nâng cao chất lợng đội ngũ
giảng viên bao giờ cũng đợc xem là nhiệm vụ quan trọng nhất của bất kỳ cơ sở đào
tạo nào. Trong giáo dục đào tạo chất lợng là một khái niệm khó định nghĩa, khó
xác định, khó đo lờng. Dới đây là một số quan điểm khác nhau về chất lợng đào
tạo.
* Chất lợng đào tạo đợc đánh giá qua mức độ đạt đợc mục tiêu đào tạo
đã đề ra đối với chơng trình đào tạo [10, tr 31]).
* Chất lợng đào tạo là kết quả của quá trình đào tạo đợc phản ánh ở các
đặc trng về phẩm chất, giá trị nhân cách và giá trị sức lao động hay năng lực hành
nghề của ngời tốt nghiệp tơng ứng với mục tiêu, chơng trình đào tạo theo các
ngành nghề cụ thể. [4, 37]).
* Chất lợng đào tạo đợc đánh giá qua mức độ đạt đợc mục tiêu đào tạo
đã đề ra đối với một chơng trình đào tạo.[14,55]
Ngày nay, vẫn còn những cách hiểu khác nhau về khái niệm chất
lợng đào tạo, do từ chất lợng đợc dùng chung cho cả hai quan niệm. Chất
lợng tuyệt đối và chất lợng tơng đối.
- Với quan niệm chất lợng tuyệt đối thì từ chất lợng đợc dùng cho
những sản phẩm, những đồ vật hàm chứa trong nó những phẩm chất, những tiêu
chuẩn cao nhất khó có thể vợt qua đợc. Nó đợc dùng với nghĩa chất lợng cao,
hoặc chất lợng hàng đầu,
- Với quan niệm chất lợng tơng đối thì từ chất lợng dùng để chỉ một số
thuộc tính mà ngời ta gán cho sản phẩm, đồ vật. Theo quan niệm này thì một vật,

một sản phẩm, hoặc một dịch vụ đợc xem là có chất lợng khi nó đáp ứng đợc các
mong muốn mà ngời sản xuất định ra, và các yêu cầu ngời tiêu thụ đòi hỏi. Từ đó
nhận ra rằng chất lợng tơng đối có hai khía cạnh.
Thứ nhất Đạt đợc mục tiêu (phù hợp với tiêu chuẩn) do ngời sản xuất đề
ra. Khía cạnh này chất lợng đợc xem là chất lợng bên trong.

13


Thứ hai Chất lợng đợc xem là sự thoả mãn tốt nhất những đòi hỏi của
ngời dùng, ở khía cạnh này chất lợng đợc xem là chất lợng bên ngoài.
Tại mỗi nhà trờng đào tạo hàng năm đều có nhiệm vụ đợc uỷ thác của các cơ
quan chủ quản quy định, điều này chi phối mọi hoạt động của nhà trờng. Từ
nhiệm vụ đợc uỷ thác này, nhà trờng xác định các mục tiêu và chiến lợc đào tạo
của mình sao cho phù hợp với nhu cầu sử dụng của xã hội để đạt đợc chất lợng
bên ngoài, đồng thời các hoạt động của nhà trờng sẽ đợc hớng vào nhằm mục
đích đạt mục tiêu đó, đạt chất lợng bên trong.
Theo tác giả Trần Khánh Đức sơ đồ quan niệm về chất lợng đào tạo đợc thể hiện
qua hình sau.
Kết quả đào tạo phù hợp nhu cầu sử
dụng Đạt chất lợng ngoài

Nhu cầu xã hội

Kết quả đào tạo
Nhu cầu xã hội
Kết quả đào tạo khớp với mục tiêu
đào tạo Đạt chất lợng trong
Hình 1.1 Sơ đồ quan niệm về chất lợng đào tạo [4, tr45]

1.3.Các yếu tố tác động đến chất lợng giảng dạy
1.3.1. Đối tợng và mục tiêu đào tạo
Để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, một trong những công việc đầu tiên
quan trọng là nhà trờng nói chung và giảng viên nói riêng phải xác định đợc đối
tợng của mình là ai và mục tiêu của họ là gì? Ví dụ nh.
- Với học viên là bác sỹ chúng ta phải xác định họ cần gì và chúng ta phải tạo
nền móng gì cho họ.
- Với học viên là những bác sỹ đã có kinh nghiệm thì chúng ta phải cố gắng
giải quyết đợc những thắc mắc thực tế của họ, biết vận dụng từ lý thuyết sang thực
tế sao cho hợp lý trong khuân khổ môn học, chuyên đề và khả năng cho phép.

14


- Với học viên đi học bồi dỡng hay học chuyên đề họ đa phần là những cán
bộ chủ chốt, cán bộ nguồn thì làm sao giảng dạy phải gắn liền với thực tế, bài giảng
phong phú và khai thác đợc sự chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, sau đó giảng viên sẽ
tổng kết và đa ra lý luận chung nhất và phù hợp.
Nghị quyết 142 của Bộ Chính trị nêu Đối với từng loại cán bộ đợc đào tạo,
phải xác định rõ mục tiêu cần đạt đợc, nhiệm vụ và vị trí công tác của họ sau này.
Mục tiêu đào tạo là mô hình về mẫu ngời của một ngành học cụ thể mà
nhà trờng cần đào tạo. Mục tiêu đào tạo đợc thông qua, trở thành quy định bắt
buộc phải phấn đấu để đạt đợc của công tác đào tạo, nó trở thành cơ sở pháp lý của
Nhà nớc và của nhà trờng thực hiện quản lý chất lợng và kết quả đào tạo.
Mục tiêu đào tạo là thớc đo chính xác nhất kết quả nỗ lực của các bộ phận,
cá nhân trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình, đồng thời đó cũng là thớc đo
đúng đắn đánh giá sự cố gắng học tập, rèn luyện của học viên trong quá trình đợc
đào tạo tại trờng. Hay nói khác đi, mục tiêu đào tạo là cái đích, có tác dụng chi
phối toàn bộ nội dung, chơng trình, phơng pháp giảng dạy. Trên cơ sở đó phải xác
định đợc mục tiêu cho từng đối tợng một cách cụ thể, nhất là sau khi tốt nghiệp

sinh viên sẽ làm việc tại đâu và làm gì? Có nh vậy, mới đảm bảo mục tiêu đào tạo
phù hợp với khả năng của nhà trờng và yêu cầu của thị trờng.
1.3.2. Chơng trình đào tạo
Cái cốt lõi của mỗi quy trình đào tạo là chơng trình đào tạo. Chơng trình
đào tạo phải đợc xây dựng chi tiết cho từng ngành học, số lợng và tên các môn
học, nội dung chơng trình và thời gian cho từng môn học và cho cả khoá học. Nh
vậy, chơng trình đào tạo là văn bản mang tính cơng lĩnh cho qua trình đào tạo,
hay nói cách khác kết quả quá trình đào tạo phụ thuộc rất nhiều vào nội dung
chơng trình đào tạo. Nghĩa là sau mỗi khoá học, ngời học đợc trang bị nhng
kiến thức, kỹ năng gì hoặc hình thành những phẩm chất gì?. Vì vậy nội dung chơng
trình đào tạo phải đảm bảo yêu cầu về tính thiết thực, tính hệ thống, tính hiện đại và
phải phù hợp với mục tiêu đào tạo, phơng pháp đào tạo thì mới thực sự góp phần
hình thành nên chất lợng sản phẩm đào tạo.

15


Đối với Trờng Đại học Y Thái Bình gồm các mã ngành.
-

Bác sỹ đa khoa

-

Cử nhân diều dỡng

-

Y học dự phòng

-

Y học cổ truyền

-

Dợc sỹ

Các môn học ở Trờng đợc chia thành.
- Các môn cơ bản. Là những môn học mà tất cả hay hầu hết các ngành học
đều phải học và thờng với nội dung, khối lợng nh nhau. Những môn học này có
tác dụng hình thành ở ngời học các hiểu biết cơ bản.
- Các môn cơ sở. Là những môn cung cấp nội dung là nền tảng cho chuyên
ngành đào tạo.
- Các môn học chuyên ngành. Là những môn cung cấp các nội dung trực tiếp
hình thành những hiểu biết, năng lực và phẩm chất thuộc về các công việc chuyên
môn.
Bên cạnh đó đối với mỗi hệ có trơng trình đào tạo phù hợp. Với hệ dài hạn
thì đảm bảo cho các em nắm chắc kiến thức cơ bản và theo kịp sự thay đổi của tình
hình thực tế. Còn đối với hệ liên thông thì phải giúp họ nhận thức lại, bổ xung cái
mới để nâng cao tay nghề vận dụng phù hợp với ngành của mình
1.3.3. Tài liệu giảng dạy
Giáo trình, bài giảng là những tài liệu cơ bản nhất phục vụ cho giảng dạy và
học tập, đòi hỏi phải xây dựng hệ thống giáo trình phù hợp với mục tiêu và chơng
trình đào tạo.
Ngày nay khoa học và công nghệ thông tin phát triển với tốc độ rất nhanh, do
đó việc viết giáo trình, bài giảng lựa chọn tài liệu tham khảo dùng trong quá trình
giảng dạy, nghiên cứu và học tập là một trong các yếu tố quan trọng để hình thành
nên chất lợng đào tạo. Muốn vậy, yêu cầu đầu tiên là phải có đủ số giáo trình, tài
liệu hớng dẫn giảng dạy, bài tập cho các môn học, ngành học. Nội dung giáo trình

16