phuong phap ly trich hop chat thien nhien

1. Nguyễn Văn Đàn-Ngô Viết Tựu ,các phương pháp
nghiên cứu hóa học cây thuốc. Nxb y học chi nhánh
TPHCM- 1986
2. Vũ Ngọc Lộ, Những Cây Tinh Dầu
Việt Nam. Nxb Khoa học và Kỹ thuật (1996)
3. Lê Văn Đăng, Chuyên Đề Một Số Hợp Chất
Thiên Nhiên. Nxb Đại học Quốc gia
Thành phố Hồ Chí Minh (2005)

4. Nguyễn Ngọc Sương, Alkaloid. Đại học
Khoa Học Tự nhiên- Thành phố Hồ Chí
Minh
5. B.s Durt Randerath-Dunnschicht-Choomatographie
Viện khoa học hữu cơ thuộc trường đại học kỹ thuật
Darmstadt (Đức).
6. R.H. Thomson, The Chemistry of Natural
Products. Chapman & Hall (2007)

/>2006/08/602271/
/>CN246.htm
/>200508308205464757
/> orgId=60&subjectId=HH%202155&p=3

***Thiên nhiên chứa rất
nhiều chất hay hợp chất phục
vụ cho sự tồn tại và phát triển
của con người.

Cây dâu tằm. Toàn bộ cây dâu tằm
và quả đều cho ta nhiều chất tốt,

như: triterpen, protein, gluxit,
flavonoit, cumarin, các vitamin B,
C, D, caroten, các a-xit hữu cơ
khác.
Trong cây (ở lá và hột có hàm
lượng cao nhất) có chứa nhiều
ancaloit (hàm lượng toàn phần từ
0,2-0,5%), chủ yếu là scopolamin,
còn có hyoscyamin, atropin và các
saponin, flavonoit, tanin... với số
lượng không đáng kể.

I. KHÁI QUÁT VỀ HỢP CHẤT THIÊN NHIÊN
II. PHƯƠNG PHÁP LY TRÍCH
II.1. LY TRÍCH LÀ GÌ?
II.2. NGUYÊN TẮC LY TRÍCH
II.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP LY TRÍCH
III. PHƯƠNG PHÁP LY TRÍCH MỘT SỐ
HỢP CHẤT THIÊN NHIÊN ĐIỂN HÌNH
III.1. ANCALOIT
III.2. STEROL
III.3. CUMARIN
III.4. TINH DẦU

I. KHÁI QUÁT VỀ HỢP CHẤT THIÊN NHIÊN
Về mặt phân loại hóa học, hợp chất tự nhiên
được sắp xếp theo các nhóm chức cơ bản:
- Hidratcacbon (monosaccarit, oligosaccarit, polisaccarit).
- Lipid và axit béo.
- Axit amin (protein và phi protein).-

- Bazơ amin (ancaloit, amin).
- Axit hữu cơ.
- Tecpenoid (mono, sesqui, đi, tritecpen, carotenoid,
steroid,…).
- Hợp chất phenol (Flavonoid, tannin, lignin, quinon,…).
- Glycozit…

II. PHƯƠNG PHÁP LY TRÍCH
II.1. LY TRÍCH LÀ GÌ?
Ly trích (chiết) là phương pháp dung một dung môi
(đơn hay hỗn hợp) để tách lấy một chất hay một nhóm
các chất từ hỗn hợp cần nghiên cứu. Trường hợp
thường gặp nhất là sự chiết hoạt chất từ dung dịch
nước vào dung môi hữu cơ. Dung môi có tỷ trọng nhỏ
hơn sẽ ở lớp trên như: eter, benzene, các hyđrocacbua,
… dung môi có tỷ trọng lớp hơn sẽ ở lớp dưới như:
chloroform, tetracloriccacbon, đicloetan,… khi trộn
lẫn 2 pha nước và dung môi hữu cơ với nhau

II.1. LY TRÍCH LÀ GÌ?(tt)
, pha này có thể khuếch tán một ít sang
pha kia nhưng về cơ bản một pha vẫn là
nước và pha kia vẫn là dung môi hữu
cơ. Khi lắc 2 pha lại với nhau, thể tích 2
pha khi lắc không bằng đúng như thể
tích trước khi lắc. Tuy nhiên để cho đơn
giản, giả thiết rằng thể tích của pha là
không đổi khi lắc. Ly trích nhằm mục
đích điều chế hay phân tích.

II.2. NGUYÊN TẮC LY TRÍCH
Phương pháp chiết xuất là bao
gồm cả việc chọn dung môi, dụng cụ
chiết và cách chiết.
Một phương pháp chiết xuất
thích hợp chỉ có thể được hoạch định
một khi đã biết rõ thành phần của các
chất cần li trích trong cây ra. Mỗi loại
hợp chất có độ hòa tan khác nhau trong
từng loại dung môi. Vì vậy không thể
có một phương pháp chiết xuất chung
áp dụng cho tất cả hợp chất thiên
nhiên.

II.2. NGUYÊN TẮC LY TRÍCH (tt)
Phương pháp cổ điển li trích một hợp
chất thiên nhiên là dung một dãy dung môi
bắt đầu từ không phân cực đến phân cực
mạnh để li trích, phân đoạn các hợp chất ra
khỏi hợp chất thiên nhiên.
.
Ví dụ :
Dãy dung môi: ete dầu, ete,
clorofom, cồn và cuối cùng là
nước

II.2. NGUYÊN TẮC LY TRÍCH (tt)
Cách li trích thông dụng là
li trích nóng bằng máy li trích
liên tục hoặc li trích hồi lưu. Sau

mỗi lần li trích với một loại dung
môi cần làm khô hợp chất thiên
nhiên rồi mới tiếp tục li trích với
loại dung môi tiếp theo. Mỗi
phân đoạn li trích, cất thu hồi
dung môi và tiến hành phân tích
riêng

II.2. NGUYÊN TẮC LY TRÍCH (tt)
Dựa vào tính phân cực của dung môi và
của các nhóm hợp chất ta có thể dự đoán sự
có mặt của các chất trong mỗi phân đoạn li
trích.
- Trong phân đoạn li trích ete và ete dầu sẽ
có các hidrocacbua béo hoặc thơm, các
thành phần của tinh dầu như monotecpen,
các chất không phân cực như chất
béo,carotene,các sterol, các chất màu thực
vật,clorophyl.

II.2. NGUYÊN TẮC LY TRÍCH (tt)
- Trong dịch li trích clorofom sẽ
có mặt sesquiterpen, diterpen,
cumarin, quinon, các aglycol do
glycozit thủy phân tạo ra, một số
ancaloit bazơ yếu,…
- Trong dịch li trích nước sẽ có các
glycozit, tannin, các đường, các hợp
chất hidrat cacbon phân tử vừa pectin,
các protein thực vật và muối vô cơ.