Nhất thể hóa hệ thống kế toán áp dụng cho các doanh nghiệp đề tài nghiên cứu cấp cơ sở

~'

. .

BQ GIAO DVC VA DAO
TRUONG

T~O

~~
~~

D~l HQC KINH TE TP. HO CHI MINH
-----B.Ilt~----

-~
~J

(j)i_ V'iil (J{_ghibt @«a @Oft @d &d:
•
--~

.

~

,:?

-.

--~

--~

~

NHAT THE HOA HE• THONG KE TOAN
~

~

AP DUNG
CHO CAC DOANH
•
NGHIEP
VIET
NAM
•
•
MS: CS-20 10-15

?

-

-

-

CHU NHII;:M: PGS.TS VO VAN NHI
THll KY DE TAl: NGUYEN VlldNG THANH LONG

g p. 7Jt5J_ @IU Jlflnh, tluiluJ f f

tuiltL

20 f 0


Nhi{t thi h6a h? thong ke' toan ung d(mg cho cac doanh nghi?p Vi?t Nam

MUCLUC
.
.

Nl}i dung ····························································································· .................. Trang

Ml)C Ll)C .............................................................................................................. i

,

CAC T
'

if

,..,

.

~

VIET TAT ............................................................................................ zv
?

A

TAl Ll:t::U THAM KHAO ..................................................................................... v
PHl) Ll)C ! ............................................................................................................... vi
PHl) Ll}C 2 .............................................................................................................. vii

'

?

~

LOI MO DAU ........................................................................................................ 1

..

CHUONG 1: TONG QUAN VE KE TOAN VA Ht: THONG
KE TOAN AP DlJNG CHO CAC DOANH NGHit:P .................................. 3
?

.(

'-

....

"1

"

.(

,

1.1 BAN CHAT VA VAl TRO CUA THONG TIN KE TOAN
" VOl
, CAC
, DOl
" Tu(}NG Sif DlJNG........................................................ 3
DOl
1.1.1 Ban ch~t cua k~ toan .................................................................... 3
1.1.2 Vai tro cua thong tin k~ toan ...................................................... 4
1.2 TlEU CHUAN DANH GIA CHAT LUQNG THONG TIN
KE TOAN vA cAc v:Eu TO ANH HUONG DEN THONG
TIN KE TOAN ···································································································· 5
1.2.1 Tieu chuin danh gia ch~t hrgng thong tin k~ toan ................. 5
1.2.2 Cac y~u tA chi phBi d~n ch~t lugng thong tin k~ toan ............ 6
1.3 HE THONG KE TOAN VA CHE DO KE TOAN AP DUNG
CHO cAc DON VJ KE TOAN ................·................................. ."...................... 8
1.3.1 H~ thBng k~ toan ap dl}ng cho cac dO'n vj k~ toan ........................ 8
1.3.2 Ch~ d{> k~ toan ap dl}ng cho dO'n vj k~ toan ................................... 9
KET LU~N CHUONG 1 .............................................................................. 12

Chu nhi?m: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang -i-

-

-----~---

Nhiit thi hoa h? thlfng ke' toan ung d(mg cho cac doanh nghi?p Vi?t Nam

CHUONG 2: THUC TRANG HE THONG KE TOAN AP
DUNG cuo cAc noANH NGHIIiP VIETNAM HIEN
. NAY ............... 11

.

.

.

2.1 GIOI THIEU TONG QUAT TINH HINH DOANH
NGHI:¢P v1:¢T NAM vA cAc QUY DJNH PHAP LY vt KE
TOAN AP DUNG
. CHO DOANH NGHIEP ................................................. 13

.

2.1.1 Gi&i thi~u tAng quat tinh hinh doanh nghi~p Vi~t Nam ............ 13
2.1.2 Cac quy dinh phap lyv~ k~ toan ap dl}ng cho doanh nghi~p ... 14

.

.

2.2 GIOI THIEU
. CUE DO KE TOAN AP DUNG CHO CAC
DOANH NGHIEP VIETNAM
HIEN NAY ................................................. 16
.

.

.

2.2.1 Ch~ d(} k~ toan ban hanh theo Quy~t dinh 15/2006/QDBTC. N<)i dung cua ch~ d<) k~ toan nay bao gBm ......................................... 17
2.2.2. Ch~ d<) k~ toan ban hanh theo Quy~t djnh
48/2006/QD-BTC ............................................................................................... 15
-

.c.

,

,

2.3 MQT SO DANH GIA ............................................................................. 22

"
KET

-

LU~N

CHuONG 2 .............................................................................. 25

CHUONG 3: GIAI PHAP NHAT THE HOA HE THONG KE
TOAN AP Dl)NG cHo cAc DOANH NGHitP vitT NAM .................. 26
3.1 cAc DINH HUONG DE THUC HIEN MUC TIEU NHAT
THE HOA.~ ....................................... :........................ ~ ......................................... 26
3.2 cAc GIAP PHAP NEN DE THl)'C HitN Ml)C TIEU
NHAT THE HOA.............................................................................................. 27
3.2.1 Lu~t k~ to an ...................................................................................... 27
~

?

•

3.2.2 Chuan mvc ke toan .......................................................................... 28
3.3 GIAI PHAP VE CHE DQ KE TOAN AP Dl)NG CHO cAc
DOANH NGHI~P ............................................................................................. 31
3.3.1 Ghii phap tAng th~ ........................................................................... 31
3.3.2 Giai phap cl} th~ ............................................................................... 12
3.3.2.1 Ph~n 1 - M<)t sA quy djnh Cl} th~ d~ djnh htr6'ng
"'
" d ung c h~e uo
_.,.,. k~e t oan
, ................................................................. 32
c ho v1ec van

. . .

"

.

,

,

3.3.2.2 Phan 2- Che d<) chrrng tir ke toan ........................................ 35
3.3.2.3 Ph~n 3 - H~ thBng tai khoan k~ toan ..................................... ..
Chu nhirm: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang -ii-


Nhiit the' hoa hi thilng ke' totin ung d{mg cho ctic doanh nghi?p Vi?t Nam

3.3.2.4 Ph§n 4 - Ch~ d(} sA k~ to an .................................................... 46
3.3.2.5 Ph§n 5- H~ thBng bao cao tai chinh ................................... 47
3.3.2.6 Ph§n 6- M()t sA htr6'ng dftn v~ k~ toan quan trj .................. 49
3.4 M<)T SO KIEN NGHJ ............................................................................... 50
3.4.1 DBi v6'i cO' quan quan

ly nha nu6'c ............................................... 50

3.4.2 DBi v6'i h(}i ngh~ nghi~p va cac tA chifc hB tr(}' doanh
nghi~p, d~c bi~t Ia DNNVV ............................................................................. 51
3.4.3 DBi v6'i cO' sir dao t~o ....................................................................... 51
~

- CHlfONG 3 ............................................................................... ...... 53
KET
LU.;.N

KET LU~N ....................................................................................................... 54

.

Chu nhiem: PGS.TS Vo Van Nhi.

Trang

-iii-


Nhiit thi hoa hi thong kt toan ung d~ng cho cac doanh nghi?p Viit Nam

CAC TV VIET TAT
~w2$'
•A'
.t
dA d?u
Ta' vzet
tat
........................................................................................................... T'
1 ll ay

4"' k""
,
CDKT.. .. .... ...... .. .... ........ ............. ....... ..... ..... ..... .. .. .......... ............. .............. Ch e"'' uQ

e toan

u""'
'
v·"?
,
KTKT..................................................................................................... ae
toan-azem
toan

KTTC ........................................................................................................ Ke' toan tai chinh
KTQT.......................................................................................................... Kt toan quan tri
BCTC....................................................................................................... Btio cdo tili chinh

CMKT ............................................................................................... Chuiln mJ!c ke' toan

LN ..................................................................................................................... L(li nhulj,n
TK ...................................................................................................................... TQ.i khodn

DN ............................................................................................................... Doanh nghifp
DNNVN ................................................................................................. Doanh nghiip nho va vita
VN

.................................................................................................................................. Vi?t Nam

QD

............................................................................................................................... Quyet djnh

TT

.................................................................................................................................. Thong tll

Chu nhirm: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang -iv-


Nhfit the' h6a h~ thilng ke' toan ung d(lng cho cac doanh nghi~p Viit Nam

-----<:?3

•

Hi~n nay, cac doanh nghi~p

*ro-----

a Vi~t Nam thl,l'c hi~n k~ toan theo ch~ d() k~

to{m duqc ban hanh theo QD 15/2006/QD-BTC ngay 20/3/2006

ho~c

theo QD

48/2006/QD-BTC ngay 14/9/2006 n~u la doanh nghi~p vira va nh6. Vi~c ban
hanh d6ng thai hai CDKT d~ ap d1,1ng cho doanh nghi~p vai quy mo khac nhau,
n~u xet v€ m~t hinh thuc thi c6 ve hqp ly nhung n~u xet v€ n()i dung t6 chuc, giai
quy~t nhu cftu thong tin ciing nhu yeu cftu thfmg nhfit va 6n d!nh thi n6 l~i b()c

19

rfit nhi€u di~m khong hqp ly, khong kha thi, t~o ra nhi€u kh6 khan, lung tung cho
doanh nghi~p; rna d~c bi~t a Vi~t Nam, doanh nghi~p vira va nh6 chi~m han 95%.
Theo nghien cfru va khao sat tir nhi€u ngu6n tai li~u thi ty 1~ DNNVV rfit
Ian nhung ty

1~

doanh

nghi~p

ap d1,1ng CDKT theo QD 15

l~i

khong nh6. Day la

di~m mau thufin va mau thufin nay bAt ngu6n tu nhi€u nguyen nhan trong do co

nguyen nhan quan trQng la cac doanh nghi~p d€u thfiy dng vi~c thvc hi~n k~ toan
theo QD 15 t~o ra duqc nhi€u thong tin han va khong dua ra yeu cfiu k~ toan chi
ti~t qua nhi€u.
M~t khac, v€ m~t khoa h9c vi~c ban hanh va ap d1,1ng d6ng thai 2 CDKT c6

nhi€u di~m tuang d6ng, con nhfrng di~m khac bi~t chi la sv cAt xen, l~p ghep
ho~c g()p l~i cho ra ve dan gian, bat n~ng n€ la m()t vi~c lam h~t sue cam tinh va

khong c6 CO' sa khoa hQC. Chinh di€u nay bAt bu()c nai ap dl,lng phai c6 chQn Iva
CDKT phu hqp cho du quy mo cua doanh
CDKT nay

ho~c

CDKT khac. Nhu

v~y

tinh

nghi~p
hi~u

theo quy d!nh phai ap dl,mg

h,rc cua CDKT duqc ban hfmh

khong duqc cac doanh nghi~p ton trQng ciing ch~ng c6 ca quan nao xu ly vfin d€
nay.
Xufit phat tir nhfrng nguyen nhan n6i tren, chung toi thfiy r~ng vi~c nhfit th~
h6a CDKT ap d1,1ng cho doanh nghi~p la vfin d€ cfin phai thl,l'c hi~n sam d~ dam
bao tinh khoa hQC va tinh hi~u Ivc cho h~ th6ng k~ toan duqc ban hanh. u€ tai
nghien cuu nhfit th~ h6a CDKT ap d1,1ng cho cac doanh nghi~p Vi~t Nam c6 y

Chu nhirm: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang- 1-

Nhiit the' h6a hi thiJng kt lotin ung dl;lng cho cti.c doanh nghiip Viii Nam

nghia khoa hQC va CO kha nang trng dt.mg vao thl,TC t~ n~U dUQ'C CO' quan SO~n thao
ch~ d<) k~ tmin quan tam tham khao.

Cac phuong phap duqc su dt.mg d~ nghien ctru d~ tai la phuong phap h~
thfing, phuong phap ti~p C~n ffi\lC tieu, phuong phap SO sanh, phuong phap phan
tich. Cac phuong phap duqc v~n d\lng d~ h~ th6ng h6a m<)t s6 v~n d~ ly lu~n c6
lien quan, phan tich va danh gia thl,fc tr~ng, dua ra nhfrng giai phap C\1 th~ d~ d~t
duqc m\lc tieu cua d~ tai d~ ra.
D~ tai nghien c(ru duqc phan thanh ba chuong:

Chuong 1: T6ng quan v~ h~ th6ng k~ toan ap d\lng cho cac doanh nghi~p.
Chuong 2: Thl,fc tr~ng h~ thfing k~ to an ap d\lng cho cac doanh nghi~p Vi~t
Nam hi~n nay.
Chuong 3: Giai phap nh~t th~ h6a h~ thfing k~ toan ap d\lng cho cac doanh
nghi~p Vi~t

Nam.

Ngoai ra, d~ tai con m<)t s6 ph\1 1\lc duqc dung d~ gi6i thi~u h~ th6ng tai
khoar · k~ toan, h~ th6ng BCTC duqc ban hfmh theo QD 15 va QD 48.

Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhi

Trang- 2-


Nhilt thi hoa h~ thong ke' toan ung d(lng cho cac doanh nghi~p Vi~t Nam

CHUONG 1: TONG QUAN VE

KE TOAN VA H~ THONG KE

TOAN AP DVNG CHO CAC DOANH NGHI~P

1.1 BAN CHAT VA VAl TRO CUA THONG TIN KE TOAN 1>01 v(n cAc
1>01 TU<}NG SU DVNG:
1.1.1 Ban chit ciia k~ tmin:
K~ tmin hl m9t h~ th6ng thong tin tht,rc hi~n vi~c cung c§p thong tin v€ tinh

hinh kinh t~ - Uti chinh ella m9t t6 chuc thong qua m9t h~ th6ng cac phuang phap
k~ toan duqc su dt,mg d~ thu th~p, ghi nh~n, xu ly va t6ng hqp thong tin g~n li€n

v6i cac thu6c do ti€n t~, hi~n v~t va thai gian lao d<)ng, trong d6 ti€n la thu6c do
chu y~u.
K~ toan c6 chuc nang ca bfm la chuc nang thong tin (con g9i la chuc nang

phan anh). D6ng thai, k~ toan con c6 chuc nang ki~m tra (con g9i la chuc nang
giam d6c), tht,rc hi~n ki~m tra tinh hinh ch§p hanh lu~t phap, ch§p hanh n9i quy,
quy ch~ ho~t d9ng ella dan vi k~ toan va ki~m tra vi~c tht,rc hi~n cac mvc tieu, k~
ho~ch da d€ ra.
H~ th6ng thong tin k~ toan duqc phan bi~t thanh hai phan h~: h~ th6ng

thong tin k~ toan tai chinh va h~ th6ng thong tin k~ toan quan tri.
KTTC tht,rc hi~n vi~c cung c§p thong tin v~ tinh hinh tai san, ngu6n v6n
cling nhu tinh hinh va k~t qua ho~t d<)ng cua dan vi k~ toan d~ cung c§p cho cac
d6i tuqng su dvng

a ben trong l~n ben ngoai dan vi k~ toan.

KTTC c6 cac d?c

di~m ca ban sau:

+ Phan anh nhung S\f ki~n da xay ra.
+ Thong tin phan anh g~n li~n v6i ph~m vi toan dan vi.

+ Thong tin phai c6 d9 tin c~y cao.
+ C6 tinh phap l~nh.
KTQT tht,rc hi~n vi~c cung ccip thong tin v~ tinh hinh tai san rna trQng
tam la tinh hinh doanh thu va chi phi phat sinh va hinh thanh trong qua trinh tht,rc
Chu nhi?m: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang- 3-


Nhflt thi h6a hf thffng kt toan ung d(lng cho cac doanh nghifp Vifl Nam

hi~n CaC k~ ho~ch ng~n va dai hi;tn d~ phl,lC

V\}

cho nhu C~U

Slr

dl,lng CUa CaC dfii

tu911g ben trong dan vi k~ tmin. KTQT c6 cac d~c di~m ca ban sau:

+ Chu y~u phan anh nhfrng SlJ ki~n dang va s~p xay ra.
+ Thong tin phan anh g~n lien v6i tung b<) ph~n, tung chuc nang ho~t
d<)ng cua dan vi.

+ Thong tin cung c~p phai c6 tinh linh ho~t va thich ung.
+ Khong mang tinh phap l~nh.
Hai phan h~ nay c6 m6i quan h~ m~t thi~t trong qua trinh t6 chuc, thvc
hi~n va t~o ra nen

sv lien k~t trong qua trinh cung c~p thong tin d~ thong tin k~

toan phan anh duqc nhfrng SlJ ki~n da, dang va se xay ra trong qua trinh ho~t d<)ng
cua dan vi k~ toan.

1.1.2 Vai tro ctia thong tin k~ tmin:
Thong tin k~ tmin c6 vai tro quan trQng d6i v6i cong tac quan ly, dieu
hanh cua doanh nghi~p, cua nha nu&c va cua nhieu d6i tuqng khac c6 quyen lqi
trvc ti~p ho~c gian ti~p d6i v6i ho~t d<)ng cua doanh nghi~p.

+ D6i vai bim than doanh nghi¢p: thong tin k~ toan la can cu quan
trQng d~ doanh nghi~p ho~ch dinh, ki~m soat, phan tich va danh gia tinh
hinh kinh doanh, qua d6 dua ra nhfrng bi~n phap quan ly, dieu hanh doanh
nghi~p m<)t each thich ung v6i dieu ki~n va moi trucmg ho~t d<)ng trong

tung thai ky nh~t dinh, c6 nhfrng quy~t dinh phu hqp v&i yeu c~u va kha
nang phat tri~n cua doanh nghi~p trong giai do~n tru6c m~t cling nhu dai
h~n.

+ D6i vai cac ca quan chuc nang cua nha nuac: thong tin k~ toan la CO'

sa quan trQng

d~ ki~m soat va danh gia tinh hinh ho~t d<)ng cua doanh

nghi~p, tu d6 c6 nhfrng chi d~o va h6 trq phu hqp, kip thai thuc day doanh
nghi~p

thvc

hi~n

kinh doanh dung phap

tin k~ toan con }a CO'

lu~t,c6 hi~u

qua. Ngoai ra, thong

sa d~ t6ng hqp tinh hinh kinh t~, tai chinh CUa nganh,

Chtinhirm: PGS.TS Vo Van Nhi

Trang- 4-


Nhi{t thi h6a h~ thffng ke' toan ung d(lng cho cac doanh nghi~p Vi~t Nam

cua dia phuong, cua qu6c gia rna dva vao d6 d~ di~u chinh va xay dvng
chinh sach, chien luge phat tri€n n€n kinh

te trong tung giai do~n nh~t dinh.

+ D6i vai cdc a6i tu(Jng khac: thong tin ke toan la CO' sa quan trQng d~
tim hi~u phan tich, danh gia tinh hinh va k~t qua ho~t d<)ng ella doanh
nghi~p nh&m qua d6 c6 ca

sa thvc ti8n d~ ra cac quyet dinh lien quan den

dfiu tu, cho vay, cung c~p hang h6a dich

Vl,l, ..•

Ngoai ra, thong tin ke toan

con t~o ra va cung c~p b&ng chung cfin thiet cho cac t6 chuc ki~m toan, tu
v~n,... thl,lc hi~n cac nghi~p vv c6 lien quan den quy~n lgi cua cac d6i

tugng su dvng thong tin.

1.2 TIEU CHUAN DANH GIA ellAT LUQNG THONG TIN KE TOAN VA
cAc YEU TO ANH HUONG DEN THONG TIN

KE TOAN:

1.2.1 Tieu chufin danh gia chit hrQllg thong tin k~ toan:
Thong tin ke toan duqc cung c~p cho cac d6i tugng su dvng dugc trinh
bay tren h~ th6ng bao cao tai chinh. Do thong tin ke toan anh huang den quy~n

lgi cua nhi~u d6i tugng su dvng khac nhau nen d~ bao v~ quy€n lgi cua nguai su
dvng thi thong tin k€ toan dugc cung c~p cfin phai dam bao cac tieu chmin ch~t
lugng nh~t dinh rna nhfrng tieu chufin nay da dugc cac t6 chuc ke tmin tren the
gi6i ch~p nh~n va cong b6, c6 th~ dua ra m(>t s6 tieu chufrn ch~t lugng nhu sau:
(1) Tinh

di hidu:

m(>t trong nhfrng di;ic tinh chu yeu cua thong tin ke

toan hl phai de hieu v&i nguai su dt,mg. T~t nhien nguai su dt,mg phai c6
nhfrng am hi~u

a m(>t trinh

d(> nh~t dinh v€ ho~t d(>ng kinh doanh va

nghi~p vv ke toan.

(2) Tinh thich h(Jp: thong tin ke toan chi c6 ich m(>t khi n6 thich hqp

v6i nhu cfiu ra quyet dinh cua nguai su dvng. Nhfrng thong tin c6 ch~t
lugng thich hqp phai c6 gia tri giup nguai su dvng danh gia dugc s\f ki~n
da xay ra, dang xay ra va s~p xay ra; giup nguai su dvng chinh ly nhling
danh gia v~ qua khu.

Ch1l nhifm: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang- 5-

Nh/[t thi hoa hf thtlng ke' toan ung dr.mg cho cac doanh nghifp Vift Nam

Tinh thich hqp cua thong tin k~ tmin con chiu anh hu6ng b6i tinh
•

trQng y~u cua thong tin d6 .
(3) Tinh dcing tin c(iy: day hi m<)t trong nhfrng tieu chu~n quan trQng
cua thong tin k€ tmin b6i n6 anh hu6ng tn,rc ti€p d€n quy~n lqi cua nguai
sir dt,mg. Thong tin c6 chftt luqng dang tin c~y khi n6 khong m~c nhfrng
sai l~m nghiem trQng ho~c phan anh meo m6 m<)t each c6 y.
Cac thong tin c6 th~ thich hqp nhung l~i khong dang tin c~y v~ ban
chftt ho~c each trinh bay b6i v6i nhfrng thong tin nay c6 th~ c6 nhfrng sai
l~m rna nguai ta chua phat hi~n ra. £>~ dam bao tinh dang tin c~y cua

thong tin thi thong tin duqc trinh bay phai thoa man cac tinh chftt: trinh
bay trung thl,!C, n<)i dung ldn hinh thuc; khach quan, th~n trQng Va d~y du.
(4) Tinh so sanh dur;c: d~c di~m chftt luqng quan trQng rna thong tin k~
toan phai c6 duqc d6 la tinh so sanh duqc. Thong qua so sanh, nguai sir
dt,mg se n~m b~t va danh gia duqc xu huang bi~n d<)ng v~ tinh hinh tai
chinh va kinh doanh cua doanh nghi~p; m6i tuang quan v~ tinh hinh tai
chinh va kinh doanh ding nhu nhfrng thay d6i v~ tinh hinh Uti chinh gifra
cac doanh nghi~p.
£)~ thong tin k~ toan c6 th~ so sanh duqc thi vi~c xac dinh va ghi

nh~n thong tin phai nhftt quan lien tvc trong nhi~u ky. N~u c6 thay d6i v~

chinh sach va phuang phap k~ toan thi phai giai trinh d~ nguai nh~n thong
tin n~m duqc nhfrng thay d6i nay.

1.2.2 Cac y~u t8 chi phBi d~n ch§t lll'Qllg thong tin k~ toan:
Chftt luqng thong tin k~ toan do cac doanh nghi~p t~o l~p va cung cftp cho
cac d6i tuqng sir dvng chiu S\l' tac d<)ng cua nhi~u y~u t6 khac nhau do ph\1 thu<)c
vao moi truang va d~c di~m ho~t d<)ng, tinh da d~ng cua nguai sir dl,lng, ffil,lC dich
sir dvng cfing nhu S\l' thay d6i chinh sach quan ly cua nha nu6c, sl,! phat tri~n v~

tu duy k~ toan va yeu c~u h<)i nh~p cua k~ toan. Sau day, d~ tai d~ c~p d~n m<)t s6

Chu nhi~m: PGS.TS Vo Van Nhi

Trang- 6-


Nhlit thi hoa hQ thilng ke' totin ling dl;lng cho ctic doanh nghi?p Vi?t Nam

y€u t6 cl) th~ c6 tac d()ng d€n ch~t luQTig thong tin k€ toan cua doanh nghi~p cung
clip qua h~ th6ng BCTC:

+ Yiu t6 thu{Jc vJ moi truimg kinh doanh: y€u t6 m1y g~n v6i nhi€u
vlin de lien quan d€n quy mo cua don vi k€ toan, ngu6n cung clip Uti chinh,
S\f phat tri~n trong tuang lai Va yeu cfiu h(}i nh~p, vlin de c6 phfin h6a Va S\f
phat tri~n cua thi truang chung khoan, cac hinh thuc t6 chuc doanh nghi~p,
vlin de l~m phat Va S\f tac d(}ng CUa no d€n nen kinh t€, ...
Vi~c xay d\fng m()t h~ th6ng k€ toan phu hqp v6i moi truang kinh

doanh se dap ung cac nhu cfiu t~o ra thong tin k€ toan c6 tinh huu dl)ng cao
va duqc cong nh~n r()ng rai tir nhieu d6i tuqng su d1.1ng.

+ Yiu t6 thu{Jc moi truong phap ly: k€ toan khong chi ph1.1c Vl) cho
cong tac qmin ly

atUng dan vi k€ toan rna COn phl)C Vl) cho yeu cfiu qmin ly

nen kinh t€ cua m6i qu6c gia nen n6 phai duqc thi€t k€ va ap dl)ng phu hqp
v6i quy dinh phap lu~t cua tirng qu6c gia. Xulit phat tir chuc nang cua k€
toan la thong tin va ki~m tra ve ho~t d()ng cua m()t t6 chuc - m()t t€ bao cua
nen kinh t€ cling nhu d~ bao v~ quyen lqi cua cac d6i tuqng su dl,mg thong
tin k€ toan thi s\f can thi~p cua nha nu6c vao h~ th6ng k€ toan d~ dam bao
S\f minh b~ch va trung th\IC CUa thong tin k€ toan la h€t SUC cfin thi€t va
thoa dang. Vlin de d~t ra la sv can thi~p cua nha nu6c t6i muc d9 nao d~
tung don vi k€ toan c6 th~ phat huy tinh chu d()ng cua minh khi v~n d1,mg
h~ th6ng k€ toan vao th\Ic ti€n ho:;tt d()ng v6i hi~u qua cao nhlit.

M()t v~n de khac cling cfin duqc d~t ra la h~ th6ng k€ toan c6 m6i
quan h~ ch~t che v6i vi~c ban hanh va th\{c hi~n cac lu~t thu€ nen vi~c thi€t
k€ h~ th6ng k€ toan cling chiu S\f chi ph6i cua h~ th6ng lu~t thu€ v6i ml)c
dich la h6 trQ' ca quan thu€ thvc hi~n t6t qua trinh ki~m soat va hanh thu
thu€.

+ Yiu t6 thu{Jc vJ moi truirng van h6a: k€ toan duqc thvc hi~n trong
moi truang s6ng v6i nhfrng con nguai duqc nuoi du5ng, dao t~o, sinh s6ng
chu y€u

a ban dja -

nai rna CaC don vj k€ toan dang ho:;tt d(}ng nen chju S\f

Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhi

Trang- 7-

Nhilt thi h6a h~ thong ke' toan ung dlf.ng cho cac doanh nghi~p Vi~t Nam

chi ph6i d.t m~nh me bai moi trubng van h6a. Moi tru(mg van h6a c6 tinh
lich su nen tuy theo di~u ki~n ra dai va phat trien cua m6i qu6c gia rna ho~t
d<)ng k~ toan cling nhu tu duy k~ toan c6 nhfrng dinh huang phat trien
mang tinh d?c trung. Tinh d~c trung nay lien quan tinh chfrt cua thong tin,
thai diem cung c§.p thong tin, d6i tw;mg nh~n va su d1,mg thong tin, hinh
th(rc cong b6 thong tin va ca S\l' anh huang cua nha nu6c d~n ho~t d<)ng t~O
l~p va cong b6 thong tin.

1.3 Ht THONG

KE TOAN VA CHE DQ KE TOAN AP DVNG CHO CAC

DON VJ KE TOAN:
1.3.1 H~ thOng k~ tmln ap dl}ng cho cac dO'n vi k~ toan:
N ~u xem xet k~ to an du6i g6c d9 la m<)t h~ th6ng thong tin thi h~ th6ng
nay g6m cac phan h~ c6 m6i quan h~ ch~t che v6i nhau

"

.

tu qua trinh thu th~p

thong tin ban d~u d~n qua trinh t~o ra thong tin d~u ra de cung c§.p cho cac d6i
tu911g su d\lng .

+ H¢ th6ng thong tin ddu vao: day la phan h~ th\fc hi~n cong vi~c ghi
nh~n va thu th~p ngu6n du li~u d~u vao lien quan d~n t§.t ca ho~t d<)ng khac

nhau trong don vi k~ toan. D?c di€m cua phan h~ nay la thong tin c6 tinh
ch§.t rai r~c g~n li~n v6i tung nghi~p V\1 kinh t~ thu<)c tirng lo~i ho~t d<)ng
khac nhau. H~ th6ng nay hinh thanh nguyen li~u d~u vao cho h~ th6ng xu
ly thong tin (h~ th6ng ca sa du li~u).

+ H¢ th6ng xu ly thong tin (h? th6ng

CO'

sa du li?u): day la phan h~

thl,l'C hi~n Vi~C phan lo~i Va XU ly thong tin d~U VaO CO tinh rai f~C thanh
thong tin CO tinh h~ th6ng theo thai gian, theo d6i tUQ'llg k~ toan va theo
tung lo~i ho~t d<)ng cua dan vi k~ toan. Ngoai ra, tuy theo m1,1c tieu cua
thong tin duQ'c cung c§.p rna h~ th6ng nay con chQn lQc, s~p x~p va xu ly de
t~o ra ca

sa du li~u c~n thi~t cho h~ th6ng thong tin d~u ra.

+ H¢ th6ng thong tin ttdu ra: day la phan h~ thvc hi~n cong vi~c t6ng
hqp thong tin tu h~ th6ng ca sa dfr li~u de hinh thanh nen h~ th6ng bao cao
Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang- 8-


Nhat thi hoa hf th6ng ke' toan ung d'(lng cho cac doanh nghifp Vift Nam

titi chinh va bao cao k€ toan qmin tri cung c§p cho cac d6i tuQ'Ilg sir dvng 6
ben trong ldn ben ngoai dan vi k€ toan. H~ th6ng nay duqc qmin ly va ki€m
soat h€t sue ch~t che d€ thong tin duqc chuy€n tai d€n dung d6i tuQ'Ilg
trong thai gian quy dinh.
Cac phan h~ k€ toan n6i tren duqc v?n hanh phu hqp v&i cac quy dinh
CUa phap lu?t V~ k€ toan va theo S\f tac d(>ng CUa b(> may quan ly trong dan vi k€
toan. S\f v?n hanh cua cac phan h~ k€ toan n6i tren con g~n li~n v&i S\f v?n hanh
cua h~ th6ng ki€m soat n(>i b(>. H~ th6ng ki€m soat n(>i b(> la m(>t phan h~ thu(>c h~
th6ng quan ly cua dan vi k€ toan nhung c6 quan h~ m?t thi€t v&i cac phan h~
thu(>c h~ th6ng k€ toan n6i tren b6i thong qua h~ th6ng nay se tht;rc hi~n t6t vi~c
ki€m soat tinh hinh ch§p hanh phap lu?t, ch§p hanh n(>i quy, quy ch€ ho~t d(>ng,
tinh hinh tht;rc hi~n ch€ d(> k€ toan va d~c bi~t la qua vi~c ki€m tra thu tvc va quy
trinh ghi nh?n, xu ly thong tin se dam bao tinh xac thvc cho thong tin dugc cung
c§p cho cac d6i tuQllg sir dvng.

1.3.2 Ch~ d() k~ tmin ap dl}ng cho dO'n vj k~ toan:

;

Tuy theo m6i qu6c gia rna vi~c thvc hi~n cong tac k€ toan 6 dan vi k€ toan
dugc nha nu&c quy dinh th6ng nh§t trong ph~m vi n~n kinh t€. Vi~c quy dinh cua
nha nu&c dugc thl,lc hi~n thong qua vi~c so~n thao va ban hanh ch€ d(> k€ toan ap
dt,mg cho cac dan vi k€ toan. Ch€ d(> k€ toan thuang dugc so~n thao tren ca sa h~
th6ng chufin mvc k€ toan.
N(>i dung cua ch€ d(> k€ tmin bao g6m cac quy djnh lien quan d€n ch€ d(>
chtrng tu k€ toan, h~ th6ng tai khoan, ch€ d(> s6 k€ toan va h~ th6ng bao cao tai
chinh.
(1) Chi tl(j chung tit ki toan: day la quy dinh lien quan d€n cac hinh
thuc duqc su dt,mg d€ ghi nh?n thong tin dftu vao tu cac ho~t d(>ng khac

nhau trong dan vi k€ toan. Ch€ d(> chung tu k€ toan quy dinh lo~i chung ill,
mdu chung tu, phuang phap l?p chung tu d€ lam din cu phap ly cho vi~c

Chu nhi?m: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang- 9-


Nhi{t thi h6a h? thflng ke' toan ung d(lng cho cac doanh nghi?p Vi?t Nam

ghi sf> k€ to{m va ki~m tra. Ngoai ra, n6 con quy dinh v~ vi~c luu tni, bao
quan, quan ly va su dt,mg cac lo~i chtmg tir ke toan trong dan vi ke toan.

(2) H~ th6ng tcti khoim ki toim: h~ th6ng tai khoan k€ toan la mo hinh
xu ly thong tin g~n li~n v6i tirng d6i tuQTig k€ toan d€ cung cfrp thong tin v~
s6 hi~n c6 va tinh hinh v~n d9ng cua d6i tuqng k€ toan trong qua trinh ho~t
dong cua dan vi k€ toan va qua do phl,lc V\1 cho vi~c l~p ra cac bao cao k€
toan c6 lit!n quan.
H~ th6ng tai khoan duqc quy dinh v~ s6 luqng, ten gQi, s6 hi~u cua tai

khoan, mot s6 phuang phap tinh toan d~ ghi nh~n thong tin vao tai khoan
va quan h~ d6i ung chu yeu gifra cac tai khoim phan anh noi dung cac
nghi~p Vl,l kinh t€ phat sinh 0 cac dan vi k€ toan.

(3) Chi d(J saki toan: s6 k€ toan la hinh thuc duqc su dl,lng d€ ghi chep
cac nghi~p V\1 kinh t€ phat sinh mot each c6 h~ th6ng theo noi dung kinh t~
ho~c theo trinh tg thai gian phat sinh nh~m qua d6 phan anh s6 hi~n c6 va

tinh hinh tang giam cua cac d6i tUQ'Ilg k~ toan va th(r t1,l phat sinh cua
nghi~p V\1 kinh t~ trong qua trinh ho~t dong cua dan vi k~ toan.

s6 k~ toan bao g6m cac sf> t6ng hqp va s6 chi ti~t duqc ghi chep theo
thu t1,l thai gian, theo h~ th6ng ho~c k~t hqp. M9t s6 s6 phl,lc V\1 cho k~ toan
tai chinh duqc quy dinh m~u va huang d~n each ghi s6. Cac s6 phl,lc V\1 cho
k~ toan quan tri do dan vi k~ toan tg thi~t k~ m~u s6 va t1,l thgc hi~n

phuang phap ghi sf> d€ phu hqp v6i d~c di€m ho~t d9ng va yeu c~u cung
cfrp thong tin.

(4) H~ th6ng bao cao tai chinh:
H~ th6ng bao cao tai chinh cung cap thong tin t6ng hqp v~ tinh hinh tai san,

ngu6n vfm, tinh hinh va k~t qua ho~t d9ng cling nhu m9t s6 tinh hinh khac lien
quan ho~t dong cua dan vi k~ toan d~ phl,lc V\1 cho nhu c~u su dl,lng cua cac d6i
tuQTig ben trong l~n ben ngoai dan vi. Rieng v6i cac dan vi k~ toan nha nu6c thi

h~ th6ng bao cao tai chinh con duqc su dl,lng lam can cu d~ quy~t toan ngu6n
kinh phi duqc cap nen con duqc g~n v6i ten gQi la bao cao quy~t toan.
Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhi

Trang- 10-


Nhi[t thi hoa hi thf{ng kt toan ung d1.mg cho cac doanh nghiip Viit Nam

H~ th6ng bao cao Uti chinh duqc quy d!nh th6ng nhfit v€ danh m1,1c bao

cao, hinh thuc bao cao, n9i dung ctia tung bao cao (h~ th6ng cac chi tieu trong
bao cao ), phuong phap

l~p,

nai gui bao cao, thai gian gui bao cao va hinh th(rc

cong b6 thong tin duqc trinh bay trong cac bao cao.

Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang -11-


Nhlit thi hoa hf thflng ke' totin ung dlJ,ng cho ctic doanh nghifp Vift Nam

KET LU~N CHUONG 1
K€ tmin la cong C\1 khong th€ thi€u duqc trong ho?t d9ng quan ly cua
m9t t6 chuc. Thong tin do k€ tmin cung c~p khong chi ph\lc V\1 cho vi~c quan ly,
di~u hanh cho bim than t6 chuc rna con ph\lc V\1 cho nhit~u d6i tuqng khac

a ben

ngoai c6 W!n quan.
Do c6 vai tro quan trQng nhu v~y nen vi~c t6 chuc thvc hi~n k€ tmin phai
tuan thu cac quy djnh cua phap lu~t d€ dam bao cac thong tin do k€ toan t?O ra va
cung c~p c6 tinh phap ly, duqc cong nh~n va sir dl,lng. N goai ra, d€ thong tin k€
tmin duqc ch~p nh~n r9ng rai thi thong tin k€ toan phai d?t duqc cac tieu chuftn
chdt luqng cfin thi€t rna nhung tieu chuftn nay duqc cac t6 chuc k€ toan qu6c t€
nghien CUu va cong b6.
£>€ c6 duqc thong tin k€ toan hfru ich thi k€ toan phai thl,Ic hi~n vi~c thu
th~p, phan lo?i, XU ly Va t6ng h<;Yp d€ bien nhfrng thong tin rai f?C thanh thong tin

t6ng hqp phan anh duqc toan b9 tai san va tinh hinh ho?t d9ng cua dan vj k€ toan.
Qua trinh thl,Ic hi~n k€ toan luon gin li~n v6i cac h~ th6ng: h~ th6ng thong tin dfiu
vao, h~ th6ng xir ly thong tin, h~ th6ng thong tin d~u ra va h~ th6ng ki€m soat n9i
b9.

Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhi

Trang- 12-


Nhat the' hoa hf thl{ng ke' toan ung d(lng cho cac doanh nghi~p Vi~t Nam

.

.

.

CHUONG 2: THUC TRANG HE THONG

KE TOAN AP DUNG
. CHO

CAC DOANH NGHI:E:P VI~T NAM HI:E:N NAY

2.1 GH~11 THitU TONG QUAT TINH HINH DOANH NGHI:E:P VI:E:T NAM
VA cAc QUY DJNH PHAP

LY VE KE

TOAN AP DVNG CHO DOANH

NGHI~P:

2.1.1 Gi&i thi~u tAng quat tinh hinh doanh nghi~p Vi~t Nam:
Doanh nghi~p

a Vi~t Nam khong ngtrng phat trien v~ s6 luQ'Ilg, quy mo

ho~t d(}ng, nganh ngh~ va linh V\l'C kinh doanh, hi~u qua ho~t d(}ng Va la d6i

tuQ'Ilg quan trQng, chu yeu dong g6p vao ngu6n thu cua ngan sach qu6c gia. Vai
tro cua doanh nghi~p d6i v6i n~n kinh te va d6i v6i xa h9i la het sue 16n lao, chi
ph6i den mQi ng6c ngach cua cu9c s6ng cling nhu den h~ th6ng phap lu~t va t~t
ca cac chinh sach phat tri~n d~t nu6c trong ng~n h~n lftn trong dai h~n.
Doanh

nghi~p Vi~t

Nam dang khong ngtrng 16n

m~nh

va dang tang

cuemg duqc kha nang c~nh tranh trong n~n kinh te thi truang.
Tinh hinh doanh

nghi~p Vi~t

Nam

hi~n

nay duqc trinh bay t6m luqc

nhu sau:
(1)

s6 luf)'ng doanh

nghi?p tang theo timg ngay nhung agi b(J ph4n la

doanh nghi?p vira va nho, th~m chi r~t nhi~u doanh nghi~p c6 quy mo sieu
nho. Theo cac ngu6n thong tin c6ng b6 thi s6 luqng doanh nghi~p nho va
vua khoang tren du6i 500.000 doanh nghi~p (chiem khming 95% trong
t6ng s6 doanh nghi~p hi~n c6

aVi~t Nam)

(2) ffinh thuc sa hi1u kha ila dgng nhung sa hi1u nha nuac chi t4p trung
a cac doanh nghi?p lan ho(ic sieu lan (t4p iloan kinh d), con

a cac doanh

nghi~p vtra va nho thi hfru het thu9c sa hiiu tu nhan ( doanh nghi~p tu nhan,

cong ty TNHH). Cac hinh thuc sa hiiu con l~i t~p trung

a m<)t

s6 doanh

nghi~p 16n va trung binh.

Chu nhi~m: PGS. TS Vo Van Nhi

Trang- 13-


Nhflt thi hoa h? thifng kt toan ung d(lng cho cac doanh nghi?p Vi?t Nam

(3) VJ ffnh

•

VifC VG

nganh nghJ kinh doanh tfnh cho ain nay thi doanh

nghi?p Vi?t Nam c6 au kha niing va dii tham gia ddy au vao m9i ho(lt d6ng,
k~ ca nhfrng ho<;Lt d()ng doi hoi cong ngh~ cao, phuc t<;Lp. Tuy nhien cac

doanh nghi~p vira va nho vfin m6i t?p trung vao san xu~t cong nghi~p c6
cong ngh~ don gian, thuong m(;li va dich V\1, trong do ho<;Lt d()ng thuong m(;li
Va dich V\1 kha n& fQ trong nhfrng nam gfrn day.

(4) Vi

CO'

sa wjt chdt- kj thu{jt

VG

cong ngh? thi ngoai m()t sfJ doanh

nghi~p c6 quy mo trung binh va 16n duqc chu tn;mg dfru tu va d6i m6i dung
m(:rc de d<;Lt dUQ'C tfrm CO khu V\l'C, d<;Li bQ ph?n doanh nghi~p COn l<;Li vfin
chua c6 di€u ki~n dfru tu, d6i m6i nen cong ngh~ con l<;Lc h?u,

ca

sa v?t

ch~t - ky thu?t con ngheo nan. Do v?y hi~u qua ho<;Lt d()ng chua cao, kha

nang C<;lnh tranh Con yeu chua th~ VUOTI m(;lnh ra CaC nu6c khu V\l'C va toan
'

cau.

(5) vJ cong lac quan

ly aiJu hanh doanh nghi?p thi con nhi€u h<;Ln che

v€ nh?n thuc, v€ trinh d9 chuyen mon. Ben c<;Lnh d6 cac chinh sach qmin ly
vi mo con nhi€u rang bu()c, thieu linh ho<;Lt d6ng thai S\1' h6 trq v€ phia nha
nu6c dfJi v6i doanh nghi~p con mang n?ng tinh hinh thuc, C\IC b() nen cang
gay ra nhi€u kh6 khan, lung tung cho doanh nghi~p trong quan ly, di€u

hanh lam fmh huang khong nho den hi~u qua kinh doanh.
u€ doanh nghi~p Vi~t N am c6 th~ phat tri€n nhanh chong, tang cuang
duqc kha nang C<;Lnh tranh va h()i nh?p toan cfru thi doanh nghi~p va nha nu6c cfrn
phai c6 nhfrng giai phap d6ng b9 d~ tac d()ng den moi truemg, di€u ki~n, nang lt!c
ho<;Lt d()ng. Trong cac giai phap tac d()ng thi giai phap lien quan den h~ thfJng
thong tin kinh te n6i chung va h~ th6ng thong tin ke toan n6i rieng, cling c6 y
nghia het sue quan trQng.

2.1.2 Cac quy djnh phap

ly v~ k~ toan ap dl}ng cho doanh nghi~p:

0 VietNam
viec
.
. thuc
. hien
. cong tac ke toan phai tuan thu cac quy dinh cua
phap lu?t duqc nha nu6c ban hanh th6ng nh~t
Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang- 14-


Nhi{t thi hoa hf thffng kt tmin ung d(lng cho ctic doanh nghifp Vift Nam

Van bfm phap ly cao nhfit chi ph6i den ke toan va ho~t d()ng ke toan la
Lu~t ke toan. Lu~t ke toan quy djnh cac n9i dung lien quan den cac vfin d€ chung

v€ ke toan nhu nhi~m Vl,l ke toan, yeu cdu ke toan, nguyen t~C ke toan, d6i tm;mg

k~ toan, n()i dung cong tac k~ tmin, t6 chuc b9 may k~ toan nguoi lam k~ toan,

ho~t d()ng ngh€ nghi~p ke toan, qufm ly nha nu&c v€ ke toan va m()t s6 vfin d€

khac.
Lu~t ke toan la ca

sa phap ly quan trQng cho vi~c so~n thao va ban hanh

che dQ ke toan ap dl,lng cho doanh nghi~p (va cho dan vj ke to an thUQC linh VlJC ·
phi san xufit).
D6i v&i ho~t d()ng cua doanh nghi~p, ke toan con chiu sv chi ph6i cua
chufin ID\l'C ke toan. Hi~n t~i c6 26 chufin ID\l'C ke toan da duqc ban hanh va ap
dvng. S~p den se con m()t s6 chufin ID\l'C khac duqc ban hanh va ap dvng. Chufin
ID\fC ke toan gf>m nhfrng nguyen t~C va phuong phap ke toan CCY ban huang d§n
vi~c ghi nh~n thong tin ke toan va trinh bay bao cao tai chinh. Chufin ID\fC ke toan

la can CU phap ly chi ph6i trl,l'C tiep den che dQ ke toan ap dt,mg cho cac doanh
nghi~p.

Tren ca sa lu~t ke toan va chufin mvc ke toan, ca quan chuc nang cua
nha nu&c (B9 Tai Chinh) tien hanh so~n thao va ban hanh che d9 k~ toan ap dvng
cho doanh nghi~p d€ quy djnh nhfrng n()i dung cv th€ lien quan d~n thu th~p
thong tin ban ddu, phan lo~i nghi~p V\1 kinh te phat sinh d€ ghi CaC tai khoan Va
cac s6 ke toan theo m§u duqc huang d§n, l~p bao cao tai chinh d~ cung cfip thong
tin cho cac d6i tuqng sir dt,mg.
Ngoai ra CCY quan chuc nang nha nu&c con ban hanh cac thong tu d€
huang d§n thl,l'C hi~n cac chufin ID\l'C ke toan m6i dUQ'C ban hanh va huang d§n
nhfrng sua d6i, b6 sung che d9 ke toan khi c6 sv thay d6i cua lu~t thue ho~c theo
yeu cdu d6i m&i h~ th6ng k~ toan d€ phil hqp v&i sv phat tri€n va h()i nh~p kinh

te.
Sau day mo ta m6i quan h~ gifra lu~t ke toan, chufin ID\l'C ke toan, che
d9 ke toan va m{)t s6 lu~t khac c6 lien quan:

Chu

nhi~m:

PGS.TS Vo Van Nhi

Trang -15-


-------------

-

Nhat thi hoa hQ thti'ng kt toan ung dt.mg cho cac doanh nghiQp ViQt Nam

Cac

lu~t

khac c6 lien quan

d~n ho~t d<)ng cua doanh
nghi~p

ChS d9 ke toan

Thong tu hu6ng d~n
kS toan sua d6i, b6 sung

2.2 GIOI THI:E:U CHE DQ
NGHI~P VI~T

KE TOAN AP DVNG CHO cAc DOANH

NAM HI:E:N NAY:

Hi~n nay c6 hai ch€ d<) k€ tmin duqc ban h~mh va ap dt,mg cho cac

doanh nghi~p

Vi~t

Nam:

+ Ch€ d<) k€ toan ban hfmh theo quy€t dinh 15/2006/QD-BTC ngay
20/03/2006 duqc quy dinh ap dt,mg cho doanh

nghi~p

n6i chung, nhung

thubng duqc hi~u la ap dt,mg cho doanh nghi~p c6 quy mo 16n.

+ Ch€ d<) k€ toan ban hanh theo quy€t dinh 48/2006/QD-BTC ngay
14/09/2006 duqc quy dinh ap dt,mg cho doanh

nghi~p

nho va vira.

Ngoai ra con c6 m<)t s6 thong tu duqc B<) Tai Chinh ban hanh d~ sua
d6i, b6 sung cac ch€ d<) k€ toan da duqc ban hanh d~ phil hqp v6i chufrn mt,rc k~
toan va nhfrng thay d6i cua n~n kinh t€ trong giai do~m phat tri~n va h<)i nh~p sau
r<)ng.
Sau day gi6i thi~u t6ng quat tung ch€ d<) k€ toan ap dt,mg cho doanh

Chu nhi?m: PGS. TS Vo Van Nhj

Trang- 16-


Nhii't thi hoa h~ thlfng kt toan ung d(lng cho cac doanh nghi~p Viit Nam

2.2.1 Ch~ dq k~ tmin ban himh theo Quy~t djnh 15/2006/QD-BTC. Nqi dung
cua ch~ dq k~ toan nay bao gAm:
Ch€ d9 chung tir k€ tmin: n9i dung cua ch€ d9 chung tir k€ tmin bao
'

gom:

(1) Quy atnh chung v€ n9i dung va m~u ch(rng tir, h~ th6ng bi€u m~u
chung tir k€ tmin, l~p chung tir k€ tmin,

kY

chung tir k€ tmin, trinh t\f luan

chuy€n va ki€m tra chung tir ke toan, dich chung tir ke toan ra ti€ng Vi~t;
su dt,mg, qufm ly va phat hanh bi€u m~u chtrng tir ke toan.
(2) Danh m7:tc chz'mg tit ki toim bao g6m chung tir b~t bu()c va chung tir
hu6ng d~n lien quan den cac chi tieu lao d(>ng ti€n luong; hang t6n kho,
ban hang, ti€n t~, tai san c6 dinh va m9t s6 chung tir duqc ban hanh theo
cac van ban phap

lu~t

khac.

(3) Mdu cdc loc;ti chz'mg tit ki toan.
(4) Gidi thich m)i dung va phuang phap ghi chep chz'mg tit ki toan.
s6 lm;mg chtrng tir ke toan theo quyet dinh nay bao g6m:

+ Chz'mg tit vJ lao tl9ng tiJn luang: 12

+ Chz'mg tit vJ hang t6n kho:07

+ Chz'mg tit vJ ban hang:02
+ Chz'mg tit vJ tiJn t~: 10
+ Chz'mg tit v~ tai san c6 tltnh: 06
H~ th6ng tai khmin k€ toan: n9i dung cua h~ th6ng tai khoan ke toan

bao g6m:

(1) Quy tftnh chung.
(2) Danh m7:tc h~ thbng tai khoim ki toan doanh nghi~p.

Chu nhi?m: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang -17-


Nhl{t thi hoa hf tho'ng ke' toan ung d(lng cho cdc doanh nghifp Vifl Nam

(3) Giai thich n9i dung, kit cdu va phuang phap ghi chep tai khoan ki
to an.
H~ th6ng tai khmin hi~n hanh g6m 10 lol;li tai khoim v6i 86 tai khmin

cdp 1, 120 tai khmin cdp 2, 02 tai khoim cfrp 3 va 06 tai khmin ngoai bang. S~p t6i
h~ th6ng tai khmin con c6 the bd sung them 0 1 tai khoan cdp 1, nhi€u tai khmin

cfrp 2, 3 va 02 tai khofm ngoai bang d~ phan anh cac nghi~p

VI,!

kinh t~ lien quan

d~n cong c1,1 tai chinh phai sinh

Ch~ d<) s6 k~ toan va hinh thirc k~ toan: N<)i dung cua ch~ d<) s6 k~ toan

va hinh th(rc k~ toan bao g6m:
(1) Quy djnh chung vJ s6 ki toan, cac lol;li s6 k~ to an t6ng hqp va s6,

the k~ toan chi ti~t, h~ th6ng s6 k~ toan, trach nhi~m cua nguoi giii' va ghi
s6 k~ toan; ghi s6 k~ toan b~ng tay ho~c b~ng may tinh,

rna va ghi

s6 k~

toan; sua s6 k~ toan; di~u chinh s6 k~ toan; cac hinh thirc k~ toan.
(2) Cac hinh thuc ki toan bao gdm: hinh thirc k~ toan nh~t Icy chung;
hinh thirc k~ toan nh~t Icy- s6 cai; hinh thirc k~ toan chirng tir ghi s6; hinh
thirc k~ toan nh~t kY - chirng tir va hinh thirc

ke toan tren may vi tinh.

(3) Danh m¥C va mdu s6 ki toan ap d¥ng cho doanh nghi¢p.
(4) Giai thich va n9i dung va phuang phap ghi s6 ki toan.
H~ th6ng bao cao tai chinh (BCTC): n<)i dung cua h~ th6ng bao cao tai

chinh bao g6m:
(1) Quy djnh chung vJ BCTC nam va giua nien t19 gJm m1:1c dich cua

BCTC; aJi tut;1ng ap d1:1ng; h¢ th6ng BCTC doanh nghi¢p; trach nhi¢m h~p
va trinh bay BCTC; yeu cdu l4p va trinh bay BCTC nguyen tdc ltjp va trinh
bay BCTC; fo/ ltjp BCTC; thai hgn n9p BCTC; nai nhtjn BCTC. Quy djnh
chung vJ BCTC hop nhdt va t6ng ht;1p gJm BCTC ht;1p nhdt va BCTC t6ng
ht;1p.
(2) Danh m1:1c va bidu mdu BCTC nam va BCTC gifta nien d(J.
(3) N9i dung va phuang phap ltjp BCTC.
Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhi

Trang- 18-

Nhlit thi h6a hf thifng ki tocin ung d(lng cho cac doanh nghifp Vift Nam

Theo quy d!nh hi~n hanh thi doanh

nghi~p

phai

l~p

cac BCTC:

(1) Bang din a6i ki toim.

(2) Bao cao kit qua hogt a(Jng kinh doanh.
(3) Bao cao luu chuydn tiJn t¢.
(4) Ban thuyit minh BCTC.

2.2.2 Ch~ d() k~ tmin ban hanh theo Quy~t djnh 48/2006/QD-BTC:
Ch~ d9 k~ toan nay duqc ban hanh d~ ap d1,mg cho doanh nghi~p nh6 va

vira. N9i dung cua ch~ d9 k~ toan bao g6m:

+ Quy d!nh chung.
+ Danh mvc h~ th6ng tai khoan k~ toan, giai thich n()i dung, k~t c~u va
phuang phap ghi chep tai khoan k~ toan.

+ Danh mvc, bi~u mftu, n9i dung phuang phap l~p bao cao tai chinh.
+ Danh mvc, bi~u mftu, n9i dung phuang phap l~p ch(mg tir k~ toan.

+ Danh mvc, bi~u mfiu, n9i dung phuang phap ghi s6 k~ toan.
+ Sa d6 k~ toan chu y~u.
Di~m khac bi~t ca bfm cua ch~ d9 k~ toan nay so v6i ch~ d9 k~ toan ban

hanh theo QD 15 th€ hi~n 6 hai di€m chinh la quy dinh chung va sa d6 k~ toan
chu y~u.

+ Quy dinh chung dua ra cac quy d!nh v~ dan vi k~ toan duqc ap dvng
ch~ d(} ke toan nay, vi~c ap dl,lng CUa chu~n ffi\l'C ke toan da dUQ'C ban hfmh

va m9t s6 n9i dung ca ban da duqc quy dinh trong Lu~t ke toan.

+ Sa d6 k~ toan chu y~u bao g6m cac sa d6 ke toan huang dftn m6i
quan h~ d6i ung cac tai khoan trong ghi chep ke toan lien quan d~n cac n()i
dung va tinh hu6ng phan anh S\1' V~n d(}ng, thay d6i CUa m(}t ho~C m(}t

Chzi nhirm: PGS.TS Vo Van Nhi

Trang- 19-


Nhiit thi hoa hf thflng kt toan ung d(l.ng cho cac doanh nghiip Viit Nam

nh6m d6i tuqng k€ tmin cling nhu m()t s6 qua trinh kinh doanh chu y€u cua
doanh

nghi~p.

Cac n()i dung khac con l~i v€ ca ban cling tuang tv nhu ch€ d() k€ toan
duqc ban hanh theo QD 15. Tuy nhien d€ phu hqp v6i quy mo ho~t d()ng va trinh

d() chuyen mon v€ k€ toan va quan ly

a doanh nghi~p vua va nho thi ch€ d() k€

toan nay da giam b6t ho~c dan gian h6a m()t s6 n()i dung k€ toan tuang d6i phuc
t~p

duqc quy dinh trong QD 15.

Vi~c giam b6t ho~c dan gian h6a n()i dung k€ toan cua ch€ d() k€ tmin
theo QD48 so v6i QD 15 duqc th€ hi~n tren cac m~t chu y€u:

(1) VJ chudn m11c ki toim: QD48 dua ra quy djnh v€ vi~c ap d1,mg dfty
du, ap d1,mg CO gi6i h~n va khong ap d1,mg chufin ffi\l'C k€ toan da dUQ'C ban
hanh d6i VOi k€ toan

adoanh nghi~p nho va Vtra, Cl,l th€:

+ Cac chufin mvc ap d1,1ng dfty dti:

..

Chufin m\fc 0 1 - Chufin m\fc chung .
Chufin mvc 05 - Bftt d()ng san dftu tu.
Chufin mvc 14 - Doanh thu va thu nh~p khac.
Chufin mvc 16 - Chi phi di vay.
Chufin m\fc 18 - Cac khoan dv phong, tai san va nq ti€m tang.
Chufin mvc 23 - Cac S\1' ki~n phat sinh sau ngay ngay kth thuc

kY k€

toan nam.
Chufin m\}'c 26 - Thong tin v€ cac ben lien quan.

+ Cac chufin mvc khong ap d1,1ng dfty dti (co gi6i h~n):
Chufin mvc 02 - Hang t6n kho.
Chufin mvc 03 - Tai san c6 dinh hfiu hinh.
Chuftn ml,l"c 04 - Tai san c6 dinh vo hinh.
Chufin mvc 06 - Thue tai san.

Chu nhifm: PGS.TS Vo Van Nhj

Trang- 20-