Tìm hiểu về công tác xử lý tài liệu tại thư viện tỉnh hải dương (tt)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI
KHOA THƯ VIỆN – THÔNG TIN

----------------------

TÌM HIỂU VỀ CÔNG TÁC XỬ LÝ TÀI LIỆU
TẠI THƯ VIỆN TỈNH HẢI DƯƠNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: THÔNG TIN HỌC

Giảng viên hướng dẫn: ThS Nguyễn Hữu Nghĩa
Sinh viên thực hiện

: Vũ Thị Bích Diệp

Lớp

: TTH 2A

Hà Nội - 2016


Mục Lục
LỜI NÓI ĐẦU ......................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 4
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................. 5
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................. 5
4. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................ 6
5. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 6
6. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 6

7. Bố cục khóa luận........................................................................................ 6

CHƯƠNG 1: THƯ VIỆN TỈNH HẢI DƯƠNG VỚI
CÔNG TÁC XỬ LÝ TÀI LIỆUError! Bookmark not defined.
1.1 Khái quát về thư viện tỉnh Hải Dương – quá trình hình thành và phát
triển .................................................................................................................
1.2 Khái quát về người dùng tin và nhu cầu đọc của thư viện tỉnh hải
dương............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.1 Đặc điểm bạn đọc tại thư viện tỉnh Hải DươngError! Bookmark not defined.
1.2.2 Nhu cầu đọc ......................................... Error! Bookmark not defined.
1.3 Vốn tài liệu tại thư viện tỉnh Hải Dương .. Error! Bookmark not defined.

1.4 Vai trò, ý nghĩa của công tác xử lý tài liệu đối với hoạt động thư việnError! Bookmark

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XỬ LÝ

TÀI LIỆU TẠI THƯ VIỆN TỈNH HẢI DƯƠNGError! Bookmark no
2.1 . Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng xử lý tài liệuError! Bookmark not defined.
2.1.1 Công cụ ................................................. Error! Bookmark not defined.
2.1.2 Quy trình ............................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3 Nguồn nhân lực ..................................... Error! Bookmark not defined.
2.2 Công tác xử lý tài liệu tại thư viện tỉnh Hải DươngError! Bookmark not defined.
2.2.1 Quy trình chung .................................... Error! Bookmark not defined.


2.2.2 Mô tả thư mục ....................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3 Phân loại tài liệu.................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.4 Định từ khóa tài liệu ............................ Error! Bookmark not defined.
2.2.5 Tóm tắt tài liệu ...................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.6 Biên mục đọc máy ................................ Error! Bookmark not defined.

2.3 Ưu và nhược điểm.................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1 Ưu điểm ................................................ Error! Bookmark not defined.
2.3.2 Nhược điểm .......................................... Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG XỬ LÝ TÀI

LIỆU TẠI THƯ VIỆN TỈNH HẢI DƯƠNGError! Bookmark not def
3.1 Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng xử lý tài liệu tại thư viện
tỉnh Hải Dương. ............................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.1 Hoàn thiện các công cụ xử lý tài liệu..... Error! Bookmark not defined.
3.1.2 Thực hiện mục lục tập trung,biên mục trong ấn phẩmError! Bookmark not defined.
3.1.3 Nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ xử lýError! Bookmark not defined.

3.1.4 Tăng cường phương tiện phục vụ công tác xử lý tài liệuError! Bookmark not define
3.2 Một số kiến nghị ...................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1 Kiến nghị chung .................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2 Kiến nghị với thư viện tỉnh Hải Dương . Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN ............................ Error! Bookmark not defined.
LỜI CẢM ƠN ........................ Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................8
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮTError! Bookmark not defined.
PHỤ LỤC 1 :.......................... Error! Bookmark not defined.


LỜI NÓI ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với sự phát triển của xã hội, vai trò của các cơ quan thông tin
và thư viện ngày càng quan trọng. Bên cạnh đó, chức năng, nhiệm vụ của

thư viện không dừng lại ở việc lưu trữ, bảo quản, phục vụ nhu cầu đơn
giản của người dùng tin mà đó còn là nơi thỏa mãn thông tin một cách
nhanh chóng, kịp thời, đầy đủ, chính xác các yêu cầu tin.Đặc biệt hệ
thống thư viện công cộng ngày càng thể hiện tầm quan trọng của mình
trong việc nâng cao trí thức, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất
nước.
Trong thời đại công nghệ thông tin ngày càng phát triển như hiên
nay, vừa là cơ hội cho các thư viện và cơ quan thông tin thể hiện được vai
trò, tầm quan trọng của mình vừa là thách thức to lớn cho các thư viện và
cơ quan thông tin trong việc tiếp cận và tổ chức thông tin. Trên thực tế,
nhu cầu tin và cách thức truy cập, tìm kiếm thông tin ngày càng đa dạng,
phong phú . Để có thể tổ chức thông tin một cách hiệu quả nhất, giúp bạn
đọc dễ dàng tiếp cận, truy cập thông tin các cơ quan thông tin thư viện
cần tạo lập ra nhiều điểm truy cập thông tin. Xử lý tài liệu có vai trò quan
trọng trong việc tạo ra các điểm truy cập thông tin.
Công tác xử lý tài liệu trong thư viện là một trong những khâu cơ
bản và thiết yếu nhất,. Xử lý tài liệu được ví như một mắt xích quan
trọng không thể thiếu trong toàn bộ hoạt động nghiệp vụ của một cơ quan
thông tin thư viện. Một tài liệu bất kỳ khi được bổ sung vào thư viện đều
phải trải qua công đoạn xử lý trước khi đưa ra phục vụ bạn đọc, ngoài
việc xử lý hình thức bằng các phương pháp mô tả tính chất vật lý thì
công đoạn xử lý nội dung cũng được tiến hành một cách tỉ mỉ, cẩn thận
qua việc phân loại, định chủ đề, từ khóa và làm tóm tắt, tổng quan….
Công tác xử lý tài liệu giúp thư viện tổ chức, sắp xếp kho sách theo
các môn ngành tri thức, chủ đề, nội dung , tác giả , nhan đề…khác nhau


nhằm phục vụ tốt hơn nhu cầu thông tin đa dạng và phức tạp của bạn đọc.
Các thông tin phản ánh trong tài liệu nếu được xử lý một cách chuẩn xác
không chỉ đáp ứng tốt nhu cầu của độc giả, mà còn góp phần tăng cường

khả năng phát triển của mỗi thư viện, khả năng chia sẻ nguồn lực thông
tin giữa các thư viện và xa hơn nữa là thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã
hội.
Thư viện tỉnh Hải Dương nằm trong hệ thống thư viện công cộng
của cả nước, trong những năm gần đây đã có những phát triển không
ngừng, đạt được nhiều thành quả nhất định. Thư viện tỉnh Hải Dương có
vai trò và nhiệm vụ thu thập, bảo quản, tổ chức khai thác và sử dụng các
tài liệu trong nước và nước ngoài phù hợp với đặc điểm, yêu cầu xây
dựng và phát triển kinh tế, chính trị xã hội của địa phương trong thời kỳ
công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.
Hàng năm, Thư viện luôn chú trọng và từng bước nâng cao chất
lượng, hiệu quả trên mọi mặt hoạt động chuyên môn. Trong đó, công tác
xử lý tài liệu là một mắt xích quan trọng trong dây chuyền hoạt động
thông tin thư viện.
Nhận thấy ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác xử lý tài liệu tại thư
viện tỉnhHải Dương, em đã thực hiện khoá luận: “Tìm hiểu về công tác
xử lý tài liệu tại thư viện tỉnh Hải Dương “
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài đi sâu tìm hiểu thực trạng công tác xử lý tài liệu tại thư viện
tỉnh Hải Dương, vai trò của xử lý tài liệu đối với hoạt động của Trung
tâm thư viện, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công
tác xử lý tài liệu của thư viện tỉnh Hải Dương.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu về công tác xử lý tài liệu tại thư viện tỉnh Hải Dương
- Đánh giá, đề xuất những giải pháp góp phần nâng cao chất lượng
công tác xử lý tài liệu


4. Đối tượng nghiên cứu
Công tác xử lý tài liệu, bao gồm: Mô tả, phân loại, định từ khóa, tóm

tắt tài liệu, biên mục đọc máy.
5. Phạm vi nghiên cứu
Công tác xử lý tài liệu tại thư viện tỉnh Hải Dương
6. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các vấn đề đặt ra, khóa luận sử dụng các phương pháp
nghiên cứu sau đây:
 Phương pháp phân tích và tổng hợp
 Phương pháp điều tra xã hội học
 Phương pháp thống kê
 Phương pháp so sánh
7. Bố cục khóa luận
Ngoài mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục khóa
luận, nội dung chính của khóa luận được chia làm 03 chương:
Chương 1 :Thư viện tỉnh Hải Dương với công tác xử lý tài liệu
Chương 2 : Thực trạng công tác xử lý tài liệu tại thư viện tỉnh
Hải Dương
Chương 3 : Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất
lượng xử lý tài liệu tại thư viện tỉnh Hải Dương
Để hoàn thành được khóa luận này, em xin gửi lời cảm ơn tới thầy
giáo – TS Nguyễn Hữu Nghĩa người đã trực tiếp tận tình hướng dẫn em
trong quá trình nghiên cứu cùng sự giúp đỡ, chỉ dẫn nhiệt tình của các cán
bộ thư viện đang công tác tại Thư viện tỉnh Hải Dương và các thầy giáo,
cô giáo khoa Thư viện - Thông tin Trường Đại học Văn hóa Hà Nội.
Trong quá trình thưc hiện khóa luận, tuy đã có nhiều cố gắng song
do hạn chế về mặt kiến thức cũng như kinh nghiệm, thời gian nghiên cứu
không nhiều nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Do đó, em


rất mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của các thầy cô, bạn bè để có thể
sửa chữa và rút kinh nghiệm để khóa luận của em được hoàn thiện hơn

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Pháp lệnh Thư viện (2001), Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
2. Vũ Văn Sơn (2000), Giáo trình biên mục mô tả, Nxb. Đại
học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
3. Vũ Dương Thuý Ngà – Vũ Thuý Bình (2008), Định chủ đề
và định từ khoá tài liệu, Nxb. Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
4. Vũ Dương Thuý Ngà (2009), Phân loại tài liệu, Nxb. Đại học
Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
5. Đoàn Phan Tân (2009), Tin học tư liệu, Nxb. Đại học Quốc
gia Hà Nội, Hà Nội.
6. Đoàn Phan Tân (2001), Thông tin học, Nxb. Đại học Quốc
gia Hà Nội, Hà Nội.
7. Nguyễn Yến Vân – Vũ Dương Thuý Ngà (2006), Thư viện
học đại cương, Trường Đại học Văn hoá Hà Nội, Hà Nội.
8. Về công tác thư viện (2008), Bộ Văn hoá, Thể thao và Du
lịch - Vụ Thư viện, Hà Nội.
9. Trần Thị Bích Hồng – Cao Minh Kiểm (2008), Tra cứu
thông tin trong hoạt động thư viện – thông tin, Nxb. Đại học Quốc
gia Hà Nội, Hà Nội
10. Lê Văn Viết (2000), Cẩm nang nghề Thư viện, Nxb. Văn
hoá Thông tin, Hà Nội
11. Vũ Dương Thuý Ngà (2004), Công tác phân loại tài liệu ở
Việt Nam: Thực trạng và những vấn đề đặt ra, Thông tin & Tư liệu 1,
tr 17 – 20.
12. Vũ Dương Thuý Ngà (2009), Định chủ đề tài liệu ở Việt
Nam: Các yếu tố đảm bảo sự chuẩn hoá, Thông tin & Tư liệu 4, tr 21
– 24.64

13. Vũ Dương Thuý Ngà (2008), Tiêu chuẩn Việt Nam về xử lý
tài liệu thư viện, Văn hoá - Nghệ thuật 289, tr 91- 93.
14. Nguyễn Thị Thư (2008), Thư viện công cộng trong xã hội
hiện đại, Văn hoá - Nghệ thuật 288, tr 43 – 47.
15. Vũ Văn Sơn (2009), Tiến tới xây dựng bộ tiêu đề chủ đề
cho các Thư viện Việt Nam, Thông tin & Tư liệu 2, tr 21 – 27.
16. Bảng Phân loại dành cho các thư viện khoa học tổng hợp
(2002), Thư viện Quốc gia Việt Nam, Hà Nội.
17. Khung phân loại thập phân Dewey rút gọn ấn bản 14
(2006), Thư viện Quốc gia Việt Nam, Hà Nội.