1. MỞ ĐẦU
1.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết,
đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Nói những tiếng nói,
đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt của trẻ: Ca dao, chuyện kể là
tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu
trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu
mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái
thiện, ghét cái ác độc, phê phán những việc xấu, kính yêu Bác Hồ, thật thà,
ngoan ngoãn… và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong
sáng, mà đặc biệt ở trẻ, nhà trẻ thì vốn từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển
mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ
pháp.
Ngay từ khi còn nằm trong nôi được tắm trong những lời ru của bà, của
mẹ, trẻ được sống trong một thế giới tràn ngập những lời ru, điệu ngâm, để lại
trong đầu óc non trẻ của các em những ấn tượng đầu tiên về nhạc điệu, nhịp
điệu…[3]
Ba tuổi rời vòng tay mẹ đến trường mẫu giáo. Bước vào môi trường mới
với bao nỗi hồi hộp, thắc mắc, truyện thơ giúp trẻ thoả mãn những âu lo ấy khi
được nghe cô giáo kể chuyện, đọc thơ, hát ru. Tất cả những việc làm đó khiến
cho trẻ có những cảm xúc, tình cảm thân thiết, chúng hân hoan đọc theo những
vần thơ, những vần điệu của thơ làm thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ.
Trẻ ở lứa tuổi lên ba nói chung là nhỏ thì không nhỏ mà lớn thì cũng chưa
hẳn là lớn. Vì thế việc phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ ở giai đoạn này rất
là quan trọng. Trong quá trình dạy trẻ làm quen với văn học đòi hỏi người giáo
viên phải giúp trẻ cảm nhận được giá trị nghệ thuật của bài thơ, câu chuyện có
nghĩa ngữ nghệ thuật. Muốn thực hiện được những điều trên thì người giáo viên
phải có một chất giọng hay thể hiện được sự lên, xuống nhấn mạnh tùy theo bài
thơ và câu chuyện. Qua đó trẻ cảm nhận sâu sắc về bài thơ, câu chuyện một cách
tích cực và trẻ sẽ thể hiện lại bằng tư duy và ngôn ngữ của chính mình.
Chúng ta đang sống trong những năm của thế kỷ XXI – thế kỷ của khoa
học công nghệ hiện đại. Việc giáo dục con người hoàn thiện để sánh kịp thời đại
luôn là vấn đề cấp thiết không chỉ của riêng các nhà giáo dục mà của toàn xã
hội. Để đạt được sự hoàn thiện đó chúng ta không thể bỏ qua “thời thơ ấu” của
mỗi con người. Trẻ em chính là trang sách mở đầu của mỗi cuộc đời, là nơi đặt
những viên gạch đầu tiên xây dựng nền móng nhân cách của con người.
Đối với trẻ mầm non, trẻ rất nhạy cảm với nghệ thuật ngôn từ. Âm điệu,
hình tượng của các bài hát ru, đồng dao, ca dao, dân ca sớm đi vào tâm hồn tuổi
thơ. Những câu chuyện cổ tích, thần thoại đặc biệt hấp dẫn trẻ. Chính vì vậy cho
trẻ tiếp xúc với văn học là con đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất, hiệu
quả nhất.
Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình
cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như:
1
Lòng yêu thiên nhiên ở cỏ, cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và
giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị
em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết
của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông
qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại
chuyện được. Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học: Làm quen với
văn học bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ đó là lý do tôi chọn đề tài: “Một số
biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 tuổi làm quen với tác phẩm văn học
thông qua tiết kể chuyện”.
1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Thông qua việc nghiên cứu, điều tra khảo sát thực tế tại lớp mẫu giáo 3
tuổi nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua
tiết kể chuyện.
- Tìm ra biện pháp để tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Trẻ mẫu giáo 3 tuổi lớp Mầm 1 - Trường Mầm non Hà Lĩnh.
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
a. Phương pháp nghiêm cứu lí luận: Bản thân tôi luôn đọc và sử dụng các
tài liệu liên quan đến đề tài gồm các văn bản, chỉ thị, kế hoạch thực hiện nhiệm
vụ năm học của ngành, của trường Mầm Non Hà Lĩnh. Ngoài ra tôi luôn tham
khảo các tài liệu trên mạng internet, học hỏi đồng nghiệp trong trường cũng như
ở các trường khác.
b. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Giáo viên phải luôn gần gũi trẻ, nắm bắt được nhu cầu của trẻ để từ đó
đưa ra những kiến thức và nhu cầu phù hợp với trẻ.
Luôn quan tâm đến nhu cầu và khả năng nhận thức của trẻ để đưa ra
những phương pháp phù hợp với trẻ.
c. Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học thông qua tiết kể chuyện:
- Tổ chức dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi
- Thực hiện chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ
- Tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời, đi dạo, tham quan
- Tổ chức cho trẻ được kể chuyện, đóng kịch. Sân khấu hóa trong một số
hoạt động của trẻ.
d. Phương pháp khảo sát thiết dạy:
Đây là phương pháp thực hiện nhằm khảo sát diễn biến của nhiều mối
quan hệ trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phâm văn học. Người nghiên
cứu phải xác định mục đích đạt được một vài vấn đề nghiên cứu cụ thể, lựa chọn
phương pháp khảo sát chất lượng.
1.5. NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
- Hiện nay việc dạy học luôn tập trung và chú trọng vào chuyên đề giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm. Chính vì thế trong sáng kiến kinh nghiệm lần này tôi
luôn chú trọng đến mọi hoạt động của trẻ và luôn đặt trẻ làm trung tâm.
2
- Ngoài ra tôi chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt
động của trẻ.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các
giai đoạn mang những đặc trưng khác nhau tuỳ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Trẻ ở
lứa tuổi mầm non sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc chịu ảnh hưởng lớn của việc
tích cực hoá vốn từ, ngôn ngữ của trẻ đã trở nên được mở rộng hơn, có trật tự
hơn, mặc dù cấu trúc còn chưa hoàn thiện. Khả năng nói trình bày ý nghĩa, hiểu
ngôn ngữ hoàn cảnh của trẻ cũng đã bắt đầu phát triển. Bằng các hình tượng văn
học mở ra cho trẻ cuộc sống với xã hội và thiên nhiên, các mối quan hệ qua lại
của con người. Những hình tượng đó giúp trẻ nhận thức được tính rõ ràng, chính
xác của từ ngữ trong tác phẩm văn học.
Làm quen với tác phẩm văn học chỉ ra mức độ, giới hạn, yêu cầu của việc
cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học qua nghệ thuật đọc và kể chuyện của cô
giáo. Hoạt động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội
dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng
thú đối với văn học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái
đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất
văn học nghệ thuật như đọc thơ, kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch; Cao hơn là
tiến tới sáng tạo ra những vần thơ, câu chuyện theo tưởng tượng của mình, góp
phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Đặc điểm của trẻ mầm non là trẻ học bằng tai, bằng mắt. Đành rằng các
giác quan đều được huy động cho nhu cầu khám phá thế giới của trẻ nhưng lớp
học đầu tiên bên cái nôi và những tiếng ru hời của mẹ với âm thanh trầm bổng
dịu ngọt rót vào tai trẻ, là bài học hấp dẫn mới lạ.
Trẻ từ 3 đến 4 tuổi có thể sử dụng ngôn ngữ để thể hiện sự hiểu biết, cảm
xúc, ấn tượng của mình. Sự phát triển ngôn ngữ gắn liền với sự mở rộng giao
lưu của trẻ đối với thế giới xung quanh, với con người, với đồ vật và thiên nhiên.
Vì vậy thời kỳ này, chúng ta cần tích cực cung cấp các từ mới cho trẻ, mở rộng
phạm vi tiếp xúc của trẻ với thế giới xung quanh, tạo điều kiện cho trẻ có thể
giao tiếp nhiều với nhau qua các trò chơi, câu chuyện, bài hát...[4]
Nhờ được nghe, tiếp xúc, có những hiểu biết sơ đẳng về văn học, bước
đầu trẻ sẽ nhận biết được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể
loại thơ, truyện. Không những giúp trẻ cảm nhận được cái đặc sắc của cách diễn
đạt hình tượng, nhà sư phạm còn cần giúp trẻ phân biệt được hình tượng nghệ
thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm văn học như: Thơ, truyện, nhân
vật, hình ảnh…, giúp trẻ trao đổi những điều đã được nghe và bộc lộ những suy
nghĩ của mình về tác phẩm, nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ. Khi cho
trẻ làm quen với tác phẩn văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí
tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ
hứng thú “đọc sách”, kỹ năng đọc và kể tác phẩm. [4]
2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG
3
KIẾN KINH NGHIỆM.
a.Thưc trạng chung.
Trường mầm non và Hà Lĩnh luôn được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng
và chính quyền địa phương luôn chăm lo cho công tác giáo dục xã nhà.
Đội ngũ nhà trường trẻ, khỏe, nhiệt tình và luôn yên tâm công tác. Ban
giám hiệu nhà trường luôn có kế hoạch chỉ đạo chuyên đề làm quen với văn học.
Có kế hoạch thăm lớp, dự giờ, kiểm tra đánh giá giáo viên. Công tác phối kết
hợp giữa ban giám hiệu với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường hoạt động
chặt chẽ.
Lớp có phòng học rộng , thoáng mát, đảm bảo diện tích cho trẻ hoạt động,
có đồ dùng đồ chơi, tài liệu cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
Số trẻ trong lớp có chung một độ tuổi nên nhận thức của trẻ tương đối
đồng đều, đa số trẻ đến lớp chuyên cần.
b. Thực trạng đối với giáo viên.
Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu
nghề mến trẻ. Có khả năng đọc kể diễn cảm cho trẻ nghe và biết định hướng cho
trẻ kể chuyện, đọc thơ có hiệu quả, tạo được môi trường hoạt động ở lớp tương
đối phong phú.
Là giáo viên lâu năm bản thân luôn ý thức được việc học tập để nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ của bản thân. Luôn học hỏi kinh nghiệm thông
qua đồng nghiệp, sách báo, mạng internet.. để có những sáng tạo mới trong
phương pháp dạy.
Bản thân tôi luôn thường xuyên luyện giọng đọc, kể để góp phần truyền
đạt các tác phẩm văn học đến trẻ được cuốn hút hơn.
c. Thực trạng đối với phụ huynh.
Trường Mầm Non Hà Lĩnh đóng trên địa bàn nông thôn chủ yếu là làm
nông nghiệp nên đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Trình độ dân trí
trên địa bàn còn thấp do đó việc phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường trong
công tác chăm sóc giáo dục trẻ còn gặp nhiều khó khăn.
Đa số phụ huynh đi làm ăn xa các cháu ở nhà với ông bà, nên việc chăm
các cháu ở nhà phần nào còn hạn chế điều này có ảnh hưởng rất lớn đến công tác
chăm sóc giáo dục trẻ ở trường.
d. Thực trạng đối trẻ.
Số trẻ trong lớp là 25 cháu, trong khi đó trẻ mới đi học chưa có nề nếp
học tập cũng như kiến thức của trẻ còn hạn chế, nên tôi còn gặp nhiều khó khăn
trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
Bên cạnh đó còn một số trẻ nói ngọng, nói lắp, phát âm không chuẩn, đa
số trẻ còn nói tiếng địa phương nên ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ mạch
lạc đối với trẻ.
Mặc dù đồ dùng, đồ chơi tương đối đầy đủ nhưng chưa phong phú đa
dạng về chủng loại và màu sắc, đồ dùng đồ chơi tự làm nên có tính khoa học và
thẩm mỹ chưa cao, chưa hấp dẫn trẻ.
Kết quả khảo sát thực trạng :
4
TT
1
2
3
Nội dung
Khả năng cảm thụ tác phẩm
Kĩ năng nghe
Kĩ năng đọc kể diễn cảm
Tổng
số
trẻ
25
25
25
Kết quả
Tốt, Khá
Trung Bình
TS
%
TS
%
17
68
8
32
18
72
7
28
15
60
10
40
Qua kết quả trên cho thấy chất lượng trên trẻ chưa cao, chưa đồng đều số
cháu đạt trung bình còn nhiều. Giáo viên chủ yếu thực hiện tiết dạy theo phương
pháp truyền thống, chưa linh hoạt, chưa sáng tạo trong việc đưa các thủ thuật để
thu hút trẻ. Ngoài ra trong tiết dạy giáo viên chưa lấy được trẻ làm trung tâm,
chưa phát huy hết khả năng vốn có của trẻ.
Từ thực tế giảng dạy, kết hợp với học tập nghiên cứu tài liệu và học tập
chuyên đề do ngành chỉ đạo. Tôi đã rút ra được một số biện pháp đạt kết quả tốt
trong việc dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua tiết kể chuyện.
2.3 . GIẢI PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO
TRẺ 3 TUỔI LÀM QUEN VỚI TÁC PHẨM VĂN HỌC THÔNG QUA
TIẾT KỂ CHUYỆN
Các giải pháp thực hiện.
Để thực hiện tốt nội dung nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác
phẩm văn học trong trường Mầm non chúng ta cần sử dụng linh hoạt các biện
pháp cơ bản sau:
Giải pháp 1. Tạo môi trường hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học
Tạo môi trường cho trẻ hoạt động là rất cần thiết trong chương trình đổi
mới. Hiện nay, nếu cô giáo tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích
thích trẻ phát triển ngôn ngữ, tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất
cao. Vì thế ngay từ đầu năm học tôi đã đi sâu vào tạo môi trường bằng cách đưa
hình ảnh nhân vật của các câu chuyện nổi bật vào góc văn học và một số góc
trong và ngoài lớp học thể hiện trên các mảng tường. Vẽ và sưu tầm một số bộ
truyện tranh ngoài chương trình để đưa vào giảng dạy, vận động phụ huynh
đóng góp truyện tranh đưa vào góc văn học cho trẻ hoạt động thường ngày.
Những câu chuyện được thể hiện trên các mảng tường trong không gian to đã
giúp trẻ dễ tri giác, trẻ được thảo luận, bàn bạc về câu chuyện đó.
Ngoài việc tạo những bức tranh trên mảng tường, sa bàn, những tập
truyện tranh chữ to tôi còn đi sâu làm một số đồ dùng trực quan cho trẻ hoạt
động như: Một số con rối dẹt có bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng
những truyện tranh cũ, những sản phẩm vẽ của trẻ, cắt dán bồi bìa cứng cho trẻ
ghép tranh kể chuyện sáng tạo hoặc cắt dời các con vật cho trẻ tự chọn các con
vật đó để kể chuyện sáng tạo theo ý tưởng của mình.
5
Hình ảnh 1: Sa bàn kể chuyện
Điều đặc biệt hơn nữa tôi đầu tư suy nghĩ và làm ra các loại rối tay cho trẻ
hoạt động. Thực tế tôi nhận thấy đồ dùng làm bằng rối tay hầu như ở các lớp
không có cho trẻ hoạt động, qua nghiên cứu tìm tòi tôi đã vận dụng làm từ các
quả bóng, chổi rơm, đĩa nhựa đồ chơi… để làm mặt con rối sau đó dùng vải
hoặc len móc làm váy, thân, tay để khi trẻ sử dụng không bị thô và cứng. Các
khuôn mặt có thể thay đổi tuỳ theo nội dung, nhân vật của câu chuyện trẻ kể.
Qua cách nghĩ và làm như vậy tôi đã tạo ra một góc văn học với nhiều
chủng loại về đồ dùng trực quan đa dạng phong phú, giúp trẻ hứng thú tham gia
vào các hoạt động. Vì vậy đòi hỏi cô giáo phải biết tạo cảm xúc cho trẻ bằng các
con vật ngộ nghĩnh đáng yêu, đồng thời biết gợi mở cho trẻ có cảm xúc tích cực
tham gia hoạt động làm quen với văn học nói chung và kể chuyện nói riêng.
Giải pháp 2. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
Ở mỗi giai đoạn phát triển của trẻ đều có những đặc điểm tâm lý giống
nhau để giúp giáo viên và cha mẹ giao tiếp tốt với trẻ. Khi hiểu rõ được những
đặc điểm tâm lý này của trẻ giúp tôi dễ dàng lựa chọn phương pháp giảng dạy,
định hướng và giúp trẻ phát triển đúng theo từng giai đoạn.
Ở độ tuổi này, trẻ bắt đầu hình thành khả năng giao tiếp và hào hứng với
việc giao tiếp với mọi người. Trẻ quan sát những gì đang diễn ra xung quanh cha
mẹ, người thân và giáo viên để học theo. Vì thế tôi luôn chú ý trong ngôn ngữ
giao tiếp trên lớp sao cho chuẩn mực sư phạm, luôn đưa ra những câu chuyện,
các tình huống, trò chơi phát huy tích cực khả năng giao tiếp của trẻ.[2]
Vào đầu năm học tôi thường xuyên gần gũi trò chuyện, gợi mở nắm bắt
những cá tính riêng của trẻ, động viên thu hút trẻ tham gia vào các nhóm bạn.
Tôi đã phát hiện ra trẻ rất hiếu động, thích khám phá, tìm tòi, trẻ dễ nhớ chóng
6
quên, sự chú ý có chủ định phụ thuộc vào sự hứng thú và điều kiện mới lạ, trẻ
thích nghe động viên, thích nghe đọc thơ, kể chuyện, thích chơi các trò chơi, qua
trò chơi trẻ tiếp thu bài một cách thoải mái, chủ động và kết quả cao, tôi đã cho
trẻ chọn nhóm học và chơi để tìm hiểu những sở thích, khả năng của trẻ. Nếu trẻ
có khả năng về đọc thơ, kể chuyện tốt thì tôi có kế hoạch bồi dưỡng cho trẻ để
trẻ phát triển năng khiếu của mình và ngược lại trẻ phát âm chưa chuẩn, nói
ngọng, nói lắp nhiều thì tôi cã kế hoạch bồi dưỡng bố trí cho những trẻ đó tiếp
xúc nhiều hơn với những bạn có năng khiếu nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin và
phát triển toàn diện hơn về mọi mặt. Vì thế khi nắm bắt được tâm lý của trẻ, tôi
tự tìm tòi cho mình nhiều giải pháp khác nhau để đưa chất lượng giảng dạy tốt
hơn.
Giải pháp 3: Làm quen với văn học ở mọi lúc mọi nơi
Thực hiện tích hợp trong tổ chức hoạt động giáo dục trẻ ở trường mầm
non đòi hỏi phải thiết kế nội dung và triển khai hoạt động giáo dục thành một
thể thống nhất trong khung cảnh có ý nghĩa để trẻ hứng thú, tích cực tham gia
hoạt động tạo nên tác động đồng bộ đến đứa trẻ như một chỉnh thể trọn vẹn.[2]
Các hoạt động ngoài giờ học cũng góp phần rất lớn vào việc cho trẻ làm
quen với tác phẩm văn học. Việc làm quen với tác phẩm văn học ở đây nhằm
thỏa mãn nhu cầu giải trí cho trẻ, bổ sung nhiều mặt của các tiết trên lớp, giúp
trẻ hiểu sâu và nhớ lâu tác phẩm, biết cách đọc diễn cảm các tác phẩm văn học.
Từ đó nâng cao năng lực cảm thụ tác phẩm, nâng cao năng khiếu nghệ thuật cho
trẻ. Đồng thời phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ sử dụng từ chính xác, diễn
đạt biểu cảm và mạch lạc.
Tất cả đều thể hiện qua các hoạt động:
+ Thông qua giờ đón, trả trẻ, chơi tự do, chuẩn bị cơm trưa....
Giáo viên đều có thể cho trẻ làm quen với văn học. Cô đọc, kể cho trẻ
nghe những câu chuyện, bài thơ mới mà trẻ sắp được học trong giờ thơ chuyện,
hoặc nghe những tác phẩm ngoài chương trình. Cô cũng có thể hướng dẫn trẻ ôn
luyện các tác phẩm đã học bằng cách đó, hoặc chơi phân vai, đóng kịch…để
việc ôn luyện hấp dẫn, linh hoạt, giáo viên nên tổ chức dưới hình thức trò chơi
(như hái hoa, đoán tên).
Khi tiến hành ôn luyện cho trẻ qua hình thức này tôi đã chú ý rèn luyện
nâng cao năng lực đọc, kể diễn cảm tác phẩm văn học cho trẻ. Tôi luôn khuyến
khích sự sáng tạo của trẻ khi đọc, kể tác phẩm.
+ Thông qua hoạt động học của trẻ:
Ví dụ như: Khi kể/đọc những truyện tranh hấp dẫn để kể cho trẻ nghe
nhằm giúp trẻ hiểu nội dung câu chuyện, nhớ được trình tự các sự kiện của
truyện, hiểu và biết cách sự dụng các từ ngữ văn học nghệ thuật trong mỗi tác
phẩm cần đàm thoại với trẻ theo hệ thống câu hỏi sát thực và dễ hiểu.
Với các bài thơ, ca dao tôi luôn lựa chọn những bài thơ có sắc thái khác
nhau: êm dịu, nhẹ nhàng, vui vẻ, hóm hỉnh... nhằm giúp trẻ cảm nhận cái hay,
cái đẹp trong ngôn ngữ tiếng Việt và trong cuộc sống. Để giúp trẻ cảm thụ tốt
ngôn ngữ của thơ tôi cần đọc diễn cảm, thể hiện nhịp điệu, âm điệu và sắc thái
7
của bài thơ. Để trẻ cảm thụ tốt nội dung của bài thơ, cần cho trẻ quan sát thiên
nhiên, xem tranh ảnh, trò chuyện với trẻ về chủ đề của bài thơ trước khi cho trẻ
đọc bài thơ.
+ Thông qua lúc dạo chơi, tham quan:
Bản thân tôi luôn tìm những bài thơ, câu đố… phù hợp với hoàn cảnh khi
trẻ đi dạo chơi, tham quan.
+ Thông qua hoạt động vui chơi:
Tôi luôn giúp trẻ đọc thuộc những bài thơ khó, dài, giúp trẻ đọc diễn cảm.
Hay tôi giúp trẻ thuộc lời nhân vật trong các câu chuyện, thể hiện đúng giọng
điệu của nhân vật.
+ Thông qua góc văn học:
Trong lớp giáo viên nên bố trí một góc đủ ánh sáng, kê bàn, giá sách để
các loại truyện tranh, tranh minh hoạ các tác phẩm trong chương trình. Ngoài
giờ học cô gợi ý để các cháu tự lấy truyện tranh ra kể cho nhau nghe.
Đối với truyện tranh mới, cô tiến hành kể cho từng nhóm nghe theo cách
sau: Ban đầu cô cho trẻ tự tìm hiểu nội dung của các hình ảnh trong truyện
tranh, sau đó cô dùng câu hỏi gợi ý để hướng sự chú ý của trẻ vào các hình ảnh
của tranh vẽ rồi cô đọc đoạn chữ dưới tranh. Lần lượt đọc từng tranh, khi đọc
xong chuyện cô cho trẻ xem tranh một lầm nữa. Xem tranh minh hoạ trong
chương trình có tác dụng củng cố những điều trẻ đã được nghe, làm rõ những
chỗ trẻ chưa hiểu kỹ.
Góc văn học sẽ thu hút trẻ, giúp trẻ tiếp xúc với văn học một cách tự giác
nếu thường xuyên được cô giáo thay đổi các loại sách, tranh mới. vì vậy tôi luôn
có kế hoạch bổ sung sách mới và hướng dẫn trẻ xem sách.
Hình ảnh 2: Trẻ được làm quen với sách truyện
+ Thông qua việc tổ chức ngày hội, ngày lễ:
Thông qua các ngày lễ: 8/3; 20/11 tôi luôn cố gắng lồng ghép để trẻ được
đọc thơ diễn cảm, đóng kịch. Khi được tham gia hoạt động này trẻ học được
8
cách diễn đạt sắc thái có biểu cảm, phát triển óc quan sát, trí tưởng tượng, đồng
thời giúp trẻ có phong cách mạnh dạn, tự tin.
Giải pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin
Để thu hút sự chú ý, gây hứng thú của trẻ tôi đã sử dụng công nghệ thông
tin vào một số bài dạy cụ thể sau :
Ví dụ : Dạy câu truyện : “Quả bầu tiên ”
Chủ đề : Thế giới thực vật
Chủ đề nhánh : Một số loại cây .
Với bài dạy này tôi đã sử dụng phần mềm PowerPoint để soạn giáo án
điện tử xuyên suốt cả tiết dạy. Để làm được giáo án điện tử trước hết tôi cần phải
chuẩn bị đầy đủ những học liệu cần thiết như :
- Tìm những cây hoa, cây cảnh, cây lấy gỗ, cây ăn quả ở ngoài thật và trên
mạng theo chủ đề và bài hát về chủ đề đó là bài “Vườn cây của Ba” để quay
video làm thành phim đưa vào vi tính
- Quyển tranh truyện
- Băng đĩa kịch bản câu chuyện
- Nhạc bài hát : “Bầu và Bí”
- Vẽ hình ảnh con chim én
Tất cả những hình ảnh trên đều được quay video, chụp ảnh đưa vào máy
theo trình tự một tiết dạy. Trước khi vào tiết dạy tôi còn chuẩn bị máy tính xách
tay đã cài đặt phần mềm PowerPoint, máy chiếu, phông chiếu là những đồ dùng
cần thiết khi giảng dạy.
Với đặc điểm tư duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng nên việc sử
dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy, trẻ đặc biệt rất hứng thú, trước khi vào
bài học, khi nhìn thấy trong lớp có máy vi tính, có máy chiếu, tất cả trẻ đều ngạc
nhiên đến sửng sốt, đến khi vào tiết học khi được xem trực tiếp các hình ảnh
động kèm theo âm thanh, bài hát trên màn hình trẻ vô cùng thích thú. Tiết học
trôi qua một cách nhẹ nhàng đầy lôi cuốn trẻ từ đầu đến cuối. Đến khi hết tiết
học trẻ còn nói “ học tiếp đi cô”.
Với bài dạy này trẻ được quan sát kỹ các hình ảnh các loại cây một cách
sống động và trung thực, trẻ được quan sát kỹ nội dung quyển tranh truyện trên
máy chiếu thay vì quyển tranh truyện bé ở ngoài. Trẻ được xem và khắc sâu tính
cách nhân vật cậu bé hiền lành tốt bụng, lão địa chủ tham lam độc ác qua cử chỉ,
nét mặt của từng nhân vật, qua đó trẻ tập trung cao độ vào tiết học, hăng hái phát
biểu xây dựng bài, giờ học sôi nổi .
Từ đó phát huy được tính tích cực, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Giờ học
đạt kết quả từ 90-95%.
Giải pháp 5: Trẻ được thực hành đóng kịch, đọc thơ
Đối với trẻ 3-4 tuổi là thời kỳ phát triển ngôn ngữ mạnh nhất. Chính vì thế
trẻ luôn muốn bắt chước người lớn, luôn thể hiện những gì trẻ đã gặp trong cuộc
sống hàng ngày
Với tác phẩm văn học là các câu chuyện trẻ cũng rất thích thể hiện làm
các nhân vật trong các câu chuyện mà trẻ thích. Chính vì thế sân khấu hóa
9
những tác phẩm nghệ thuật giúp trẻ lĩnh hội rõ ràng, đúng đắn nội dung tác
phẩm. Sau khi trẻ đã được nghe cô kể truyện diễn cảm nhiều lần, cảm nhận
được sắc thái ngôn ngữ khác nhau đối thoại giữa các nhân vật. Kết hợp xem
tranh minh hoạ, giải thích thêm về tính cách nhân vật để thêm chất liệu cho trí
tưởng tượng nghệ thuật của trẻ. Trẻ có thể hình dung rõ nét dáng điệu, cử chỉ,
ngôn ngữ của nhân vật. Và sau khi trẻ đã tiến hành tập kể lại chuyện, cô cho trẻ
tập các động tác, cử chỉ của nhân vật trong chuyện như sau:
+ Cô tóm tắt nội dung cơ bản của truyện.
+ Cô diễn lại từng đoạn truyện, dừng lại gợi ý giúp trẻ lựa chọn các động
tác, điệu bộ để diễn tả.
+ Trẻ nhắc lại các câu nói trong truyện.
+ Cho trẻ thực hành, cô làm mẫu trực quan để sửa sai cho trẻ.
Việc này cần được tiến hành ngoài giờ học trước khi đóng kịch trên lớp
Chuẩn bị sân khấu, đạo cụ: Cô làm sân khấu đơn giản, phông màn (nếu có).
Chuẩn bị hóa trang cho trẻ bằng mũ múa, trang phục phù hợp với các nhân vật.
- Tiến hành đóng kịch:
+ Lựa chọn tác phẩm văn học và đóng kịch.
+ Cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học và kịch bản.
+ Phân vai và luyện tập.
+ Sân khấu, đạo cụ và hóa trang.
+ Biểu diễn.
Khi cho trẻ tập và thể hiện các vai, cô theo dõi, nhận xét, giúp trẻ sửa sai
và khích lệ, động viên trẻ lúc đầu nên chọn cháu có khả năng mạnh dạn tham gia
sau đó khuyến khích các cháu nhút nhát cùng tham gia đóng vai.[1]
Hình ảnh 3: Trẻ tập đóng kịch
10
Giải pháp 6: Phối kết hợp với các bậc cha mẹ trẻ nhằm nâng cao chất
lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
Thông qua biện pháp này giúp các bậc cha mẹ hiểu được những bài thơ,
câu chuyện cô cần cung cấp cho trẻ trong một chủ đề nào đó một cách dễ dàng
hơn.
Ngay từ đầu năm học nhà trường họp phụ huynh mỗi lớp bầu ra ban đại
diện cha mẹ trẻ cho năm học mới, để nhằm hỗ trợ cho giáo viên cùng tuyên
truyền nội dung giáo dục trẻ.
Thông qua góc trao đổi với phụ huynh giáo viên tuyên truyền trao đổi
thường xuyên qua mỗi chủ đề học, qua việc trao đổi nhằm giúp phụ huynh biết
được chủ đề tới con em mình học bài thơ câu chuyện gì để cha mẹ trẻ về nhà rèn
thêm kiến thức cho trẻ, tạo điều kiện cho các cô giáo khi dạy trẻ làm quen với
văn học tại nhóm lớp, từ đó chất lượng cho trẻ làm quen với văn học tại nhà
trường được nâng lên.
Trong khi lập kế hoạch theo chủ đề, kế hoạch tuần, giáo viên cần đưa nội
dung phối hợp với gia đình vào kế hoạch, cần nêu những yêu cầu cụ thể về vấn
đề cần phối hợp với gia đình để thực hiện chủ đề đó.
Chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong trường Mầm non phụ thuộc nhiều
vào sự tham gia phù hợp của gia đình trẻ. Vì vậy, trong quá trình giáo dục, giáo
viên cần phải cú sự phối hợp chặt chẽ với gia đình bằng nhiều nội dung, hình thức
phong phú để tạo điều kiện cho công tác dạy trẻ trong nhà trường có hiệu quả.
11
Hình ảnh 4 : Tôi trao đổi với phụ huỵnh
Muốn tạo sự tin tưởng và thu hút sự tham gia của phụ huynh vào hoạt
động chăm sóc giáo dục trẻ của lớp, giáo viên cần thực hiện tốt các yêu cầu sau:
Lắng nghe ý kiến của cha mẹ trẻ, chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với
phụ huynh, sẵn sàng tư vấn và giúp đỡ kiến thức khi gia đình có yêu cầu, thông
tin đầy đủ cho cha mẹ trẻ về chương trình chăm sóc - giáo dục trẻ ở trường bằng
nhiều hình thức khác nhau như họp phụ huynh, bảng thông báo, góc trao đổi với
phụ huynh, giới thiệu những hoạt động trong ngày ở trường của giáo viên và của trẻ.
Liên lạc thường xuyên với gia đình để tìm hiểu sinh hoạt của trẻ ở gia
đình, thông tin cho cha mẹ trẻ biết về tình hình của trẻ ở lớp, những thay đổi của
trẻ nếu có để kịp thời có biện pháp giáo dục cho phù hợp.[1]
Trong khi lập kế hoạch của chủ đề, kế hoạch tuần, giáo viên cần phải đưa
nội dung phối hợp với gia đình vào kế hoạch, cần nêu những yêu cầu cụ thể về
vấn đề cần phối hợp với gia đình để thực hiện chủ đề đó.[1]
Đối với trẻ mầm non, khả năng nghe và nói luôn liên quan chặt chẽ với
nhau, chính vì vậy giáo viên nên tạo cơ hội cho trẻ nghe và nói ở mọi lúc mọi nơi
trong các hoạt động giao tiếp hàng ngày, trong trò chuyện với trẻ, trong hoạt động
vui chơi, trong hoạt động kể chuyện...[1]
Giải pháp 7: Tổ chức hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí
của trẻ em và vai trò của giáo viên. Nó góp phần định hướng cho quá trình, hoạt
động và môi trường giáo dục trong trường mầm non.
Vai trò của giáo viên là rất quan trọng. Ở trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm, giáo viên tôn trọng trẻ, mở rộng kiến thức của mỗi trẻ và tạo nhiều cơ
hội cho trẻ tích cực hoạt động. Giáo viên phải xác định và đáp ứng sự hiểu biết,
sở thích, và kỹ năng của trẻ em; đồng thời mở rộng việc học của mỗi đứa trẻ
bằng cách cung cấp nhiều cách khác nhau cho trẻ học trong đó, bao gồm cả chơi
và tương tác với các trẻ em khác.
Trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, trẻ em được xem như những người
tham gia tích cực trong việc học của mình. Khả năng, sở thích và nhu cầu của
mỗi trẻ cần được hiểu, tôn trọng và đáp ứng.
Xuất phát từ thực tế trên tôi đã lập các kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm như: Kế hoạch thực hiện chủ đề, kế hoạch tuần, ngày. Để triển thực giải
pháp này một cách có hiệu quả tô đã xây dựng tiết dạy thực nghiệm mời sự tham
gia của các bậc phụ huynh và bạn bè đồng nghiệp.
Với những giải pháp phù hợp và việc sử dụng nhẹ nhàng, liên hoàn không
máy móc, dập khuôn các phương pháp, biện pháp, đưa các nội dung tích hợp
phù hợp với từng đề tài. Đồng thời kết hợp với một số thủ thuật khác đã cho tôi
một kết quả rất khả quan như sau:
Hoạt động: Làm quen với tác phẩm văn học
12
Đề tài: Truyện: “Chiếc bánh tặng mẹ”
Chủ điểm: Gia đình
Độ tuổi: 3-4 tuổi
Số trẻ: 25 cháu
I. Mục đích:
1. Kiến thức:
- Trẻ thể hiện cảm xúc, biết lắng nghe cô kể chuyện.
- Trẻ hiểu nội dung và nhớ được những chi tiết chính của câu truyện “Khi chúng
ta muốn tặng người thân món quà thì món quà đó phải do chính tay chúng ta làm
nên không được đi lấy của người khác, phải biết nhận lỗi khi mình làm sai”. Thể
hiện được tính cách, tâm trạng nhân vật.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng tự nhiên trong giao tiếp
- Phát triển khả năng tưởng tượng. Phát triển ngôn ngữ mạch lạc.
- Rèn kỹ năng nhanh nhẹn trong hoạt động.
3. Thái độ:
- Giáo dục trẻ phải biết nhường nhịn bạn bè không tham lam, tranh dành đồ chơi
của bạn. Không lấy đồ của người khác khi chưa được sự cho phép của họ. Phải
biết nhận lỗi khi làm sai.
- Giáo dục trẻ biết tham gia hoạt động cùng tập thể, bàn bạc và thảo luận trong
nhóm chơi.
II. Chuẩn bị:
1, Đồ dùng của cô:
- Powerpoint câu truyện “Chiếc bánh tặng mẹ”, sa bàn quay, tranh các nhân vật.
- Nhạc bài hát “Cả nhà thương nhau ”, “vườn cổ tích”, “múa cho mẹ xem”.
- Bánh sinh nhật, hộp quà.
2, Đồ dùng của trẻ:
- Các bông hoa, cuống hoa, lá hoa
- Bông hoa màu xanh, màu đỏ.
3, Phương pháp: Quan sát, đàm thoại.
Nội dung tích hợp : Giáo dục dinh dưỡng, âm nhạc, làm quen với toán, bảo vệ
môi trường.
III. Cách tiến hành:
Hoạt động của cô
Hoạt động của trẻ
1, Hoạt động 1: Gây hứng thú
- Cô cho trẻ hát bài “Vườn cổ tích”
- Trẻ hát
- Chào mừng các con đã đến với chương trình - Trẻ chú ý lắng nghe.
“Vườn cổ tích”.
Tham dự với chương trình gồm có hai đội, đó là
đội hoa xanh và đội hoa đỏ, và cô giáo Đinh
Sâm sẽ là người dẫn chương trình ngày hôm - Trẻ chú ý lắng nghe
nay! Đến tham dự chương trình hôm nay còn có
các vị giám khảo một tràng pháo tay dành thật
13
to dành cho các vị giám khảo của chúng ta nào! - Trẻ vỗ tay
- Trong chương trình hôm nay sẽ có các phần
như sau:
Phần thứ nhất: Tìm hiểu
phần thứ hai: Thưởng thức
Phần thứ ba: Khám phá
Phần thứ tư: Trổ tài
Phần thứ nhất: Tìm hiểu
* Trò chơi “Ảo thuật”
- “Úm ba la, úm ba la hãy xuất hiện”.
- Trẻ cùng làm động tác với
cô.
- Con đoán xem đây là gì nào ?
- Bánh sinh nhật
- Theo các con bánh sinh nhật dùng để làm gì? - Trẻ trả lời
- Bánh sinh nhật là tình cảm của chúng ta dành - Trẻ chú ý lắng nghe.
tặng cho ông bà, bố mẹ và những người thân
nhân ngày sinh nhật, và trong ngày sinh nhật
của các con bố mẹ cũng làm để dành tặng các
con đấy!
- Cô có biết một câu chuyện kể về các bạn làm - Trẻ chú ý lắng nghe
bánh rất ngon, các con hãy cùng cô lắng nghe
câu chuyện hấp dẫn này nhé!
2, Hoạt động 2: Nội dung
phần thứ hai: Thưởng thức
2.1: Kể truyện:
- Cô kể lần 1: Cô kể diễn cảm kèm theo mô - Trẻ chú ý lắng nghe
hình truyện.
+ Các con hãy cùng cô đặt tên cho câu chuyện - Trẻ trả lời
cô vừa kể là gì nào?
- Câu chuyện cô vừa kể cho các con nghe chính
là câu chuyện “Chiếc bánh tặng mẹ” lời của cô
Mai Phương đấy!
- Cô kể lần 2: Cô trình chiếu tranh truyện trên - Trẻ chú ý lắng nghe
màn hình và kể diễn cảm.
* Câu chuyện kể về bạn mèo Khoang muốn dự
thi cuộc thi làm bánh để làm quà dành tặng cho
mẹ nhân ngày sinh nhật. Nhưng khi đi thi mèo
Khoang thấy bánh của bạn Gấu ngủ ngon hơn
nên đã lấy bánh của Gấu ngủ đi thi. Nhưng sau - Trẻ chú ý lắng nghe
mèo Khoang đã biết lỗi và đã xin lỗi Gấu ngủ.
Mèo Khoang nhận ra rằng món quà tặng mẹ quí
nhất đó là chiếc bánh do mình làm.
2.2: Đàm thoại, trích dẫn, giảng từ mới, từ khó.
Phần thứ ba: Khám phá
14
- Chương trình sẽ đưa ra các ô cửa bí mật các
đội chơi hãy cùng nhau khám phá nhé!
- Các con sẽ chọn ô cửa nào?
- Trẻ chọn ô
* Ô của số 1:
- Trong câu chuyện có những nhân vật nào?
- Mẹ mèo Khoang, mèo
Khoang và Gấu ngủ
* Ô của số 2:
- Mèo khoang đã làm gì trong ngày sinh nhật - Mèo khoang dậy sớm, dự thi
mẹ?
làm bánh
* Ô cửa số 3:
- Điều gì đã xảy ra khi mèo Khoang mang bánh - Mèo khoang thấy bánh của
đi dự thi?
Gấu ngủ ngon hơn nên đã lấy
bánh của Gấu ngủ mang đi thi
* Cô trích dẫn: Mèo Khoang gặp Gấu ngủ mang - Trẻ lắng nghe
bánh đi thi, cậu lo lắng khi bánh của Gấu ngủ
trong rất ngon, mèo Khoang “len lén” nhặt mẩu
bánh vụn để thử và mèo Khoang đã lấy bánh
của Gấu ngủ mang đi thi.
- Cô giảng cho trẻ hiểu từ “len lén”: Chỉ hành - Trẻ chú ý lắng nghe
động khi làm mà cố gắng để không ai nhìn thấy.
- Cô cho cả lớp đọc, cá nhân đọc.
- Trẻ đọc từ “len lén”
- Trong câu chuyện còn có từ “run run” khi đọc
các con phải đọc cong lưỡi.
- Cô cho cả lớp đọc, cá nhân đọc.
- Trẻ đọc từ “run run”
* Mời các con hãy đến với ô cửa tiếp theo nào!
* Ô cửa số 4:
- Mèo khoang đã làm gì khi bánh của Gấu ngủ - Mèo khoang đã xin lỗi Gấu
đạt giải nhất?
ngủ và nhờ Gấu ngủ dạy làm
bánh.
* Qua câu chuyện cho chúng ta thấy rằng; “Khi - Trẻ chú ý trả lời.
chúng ta muốn tặng người thân món quà thì
món quà đó phải do chính tay chúng ta làm nên
không được đi lấy của người khác, phải biết
nhận lỗi khi mình làm sai”.
* Nôi dung kết hợp: Hát bài “Cả nhà thương - Trẻ hát.
nhau”. Cô cho trẻ đứng tại chỗ vận động.
* Cô kể lần 3: cô kể diễn cảm kèm tranh trên - Trẻ chú ý lắng nghe
màn hình.
3. Hoạt động 3: Kết thúc
Phần thứ tư: Trổ tài
- Qua phần khám phá cô thấy thành viên của - Trẻ chú ý.
các đội đều thể hiện tốt sự hiểu biết của mình
về câu chuyện. Và chúng ta sẽ đến với phần thứ
15
tư: Trổ tài, đây cũng là phần cuối của chương
trình ngày hôm này!
- Nhiệm vụ của hai đội chơi là phải dùng các
cuống hoa, lá hoa và bông hoa rời lắp ghép
thành những bông hoa thật đẹp để dành tặng mẹ
của bạn mèo Khoang nhé!
- Trong vòng thời gian một bản nhạc. Đội ghép
được nhiều hoa sẽ là đội chiến thắng.
- Cô nhận xét, động viên, khuyến khích trẻ.
- Bạn mẹ bạn mèo Khoang vô cùng cảm ơn
món quà mà các con dành tặng, mẹ bạn ấy mời
cả lớp mình cùng đến dự sinh nhật đấy, nào
chúng ta cùng đi nào! (Cô cho trẻ hát bài “Múa
cho mẹ xem” đi ra ngoài)
- Trẻ chú ý
- Trẻ chú ý.
- Trẻ chơi.
- Trẻ cùng hát và đi ra ngoài.
Tiết dạy thành công như sự mong đợi của tôi. Trẻ tích cực được tham gia
vào các hoạt động theo nhiều các khác nhau. Lĩnh hội được kiến thức, kỹ năng,
thái độ một cách tốt nhất. Đặc biệt tiết dạy này tôi nhận được sự đồng tình rất
cao của phụ huynh nhờ vào kết qủa hoạt động của trẻ. Hoạt động kể chuyện của
tôi đã được bạn bè đồng nghiệp học tập và ứng dụng tại các lớp trong nhà trường
phù hợp với độ tuổi.
2.4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI
HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC, VỚI BẢN THÂN, ĐỒNG NGHIỆP VÀ NHÀ
TRƯỜNG:
Sau khi áp dụng các biệp pháp trên tôi đã khảo sát kết quả đối với trẻ.
TT
1
2
3
Nội dung
Khả năng cảm thụ tác phẩm
Kỹ năng nghe
Kỹ năng đọc, kể diễn cảm
TS
trẻ
25
25
25
Kết quả
Tốt khá
Trung bình
TS
%
TS
%
22
88
3
12
21
84
4
16
20
80
5
20
Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện các biện pháp trên khi cho trẻ làm
quen với tác phẩm văn học tôi đã thấy được những hiệu quả sau:
* Đối với trẻ:
- Hình thành và rèn cho trẻ một số đức tính tốt như: Ham hiểu biết, luôn
thích tìm tòi khám phá những điều mới lạ.
- Rèn các kỹ năng: Ghi nhớ, chú ý, quan sát, lắng nghe và phát triển tư
duy lô gíc, phát triển ngôn ngữ, óc quan sát phán đoán cho trẻ.
- Qua bài học trẻ biết học tập những nhân vật hiền lành chăm chỉ biết
tránh xa những nhân vật tham lam độc ác.
* Đối với giáo viên:
- Mở rộng tầm hiểu biết và nâng cao kiến thức cho các cô.
- Cô học được cách làm việc cùng trẻ có hiệu quả
16
- Cô được làm quen với công nghệ thông tin hiện đại và đã, đang từng
bước làm chủ công nghệ thông tin đó. Qua công nghệ thông tin cô truyền thụ
được đến trẻ tất cả những nội dung giáo dục không chỉ bằng lời nói mà còn bằng
hình ảnh minh hoạ, âm thanh, tiếng động một cách sống động và trung thực.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
a. Kết luận
Làm quen với một số lượng tác phẩm văn học đáng kể trẻ nhận biết được
sự khác nhau về nội dung và hình thức giữ các loại thể thơ, truyện, phân biệt được
hình tượng nghệ thuật với hiện thực; hình thành một số khái niệm như: Thơ,
truyện, nhân vật, hình ảnh. Qua tác phẩm văn học trẻ quen dần tính chất nhiều
nghĩa và tinh luyện của ngôn ngữ văn học dần dần tiến tới hiểu được nghĩa thực
đến nghĩa bóng, từ nghĩa văn cảnh đến ý tưởng nhà văn muốn truyền đạt.
Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện các biện pháp trên vào việc dạy trẻ
làm quen tác phẩm văn học để phát triển ngôn ngữ cho trẻ tôi đã rút ra những
bài học kinh nghiệm sau:
- Cô giáo phải đi sâu nghiên cứu để tạo ra được môi trường tốt cho trẻ
hoạt động một cách tích cực nhất, biết tạo cảm xúc cho trẻ khi làm quen tác
phẩm văn học.
- Thường xuyên trò chuyện với trẻ, khơi gợi trẻ đặt tên cho nội dung vừa
trò chuyện hoặc tóm tắt ngắn gọn những điều vừa trò chuyện.
- Khuyến khích trẻ nói những ý nghĩ của trẻ qua nội dung hay chủ điểm
nào đó nhằm giúp trẻ luyện cách trình bày, diễn đạt ý.
- Cho trẻ tham quan, hướng dẫn từ quan sát sự vật, hiện tượng nhằm mở
rộng vốn hiểu biết cho trẻ; kết hợp đàm thoại để trẻ hiểu sâu bản chất của sự vật,
hiện tượng và nói lên nhận xét của mình.
- Mở rộng vốn từ cho trẻ và khuyến khích trẻ sử dụng vốn từ trẻ học
được trong các hoạt động khác nhau, đặc biệt qua các trò chơi ngôn ngữ, trò
chuyện, đàm thoại giữa cô với trẻ, trẻ với trẻ.
b. Kiến nghị:
* Đối với nhà trường:
Cần có kế hoạch chỉ đạo cụ thể để bồi dưỡng cho giáo viên còn những mặt
hạn chế. Tạo điều kiện để cho giáo viên được đi tham quan học hỏi các giờ dạy tốt
tại các trường điểm trong huyện để giáo viên có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy.
Nên tổ chức các hội thi cho giáo viên về năng lực kể chuyện, đọc thơ hàng
năm trong nhà trường.
* Đối với phòng giáo dục:
- Cung cấp thêm các tài liệu, tập san có liên quan đến môn học, tham khảo
những kinh nghiệm hay của huyện bạn, tỉnh bạn để giáo viên nâng cao tay nghề.
- Cần có nhiều tiết dạy mẫu trong huyện, tiếp tục mở các lớp chuyên đề về
“Làm quen với tác phẩm văn học”.
Những biện pháp tôi đã đưa ra rất khả thi, nó rất cần thiết và có tác động
to lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ tại trường. Tôi rất mong nhận
được sự góp ý, bổ sung của các chị em đồng nghiệp, của các cấp lãnh đạo và hội
17
đồng xét duyệt để đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Hà Trung, ngày 15 tháng 2 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Đinh Thị Sâm
18
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non – Mẫu giáo
bé (3 - 4 tuổi) – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
2. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên giáo viên cán bộ quản lí, giáo viên mầm
non năm học 2015-2016 - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
3. Các hoạt động phát triển ngôn ngữ của trẻ mầm non (Theo Chương trình
giáo dục mầm non mới) - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
4. Tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non theo hướng tích
hợp - Nhà xuất bản giáo dục.
19
MỤC LỤC
STT
N ỘI DUNG
TRANG
1
1. MỤC
LỤC GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ TRUNG
PHÒNG
1. MỞ ĐẦU TRƯỜNG MẦM NON HÀ LĨNH
1-3
1.1. Lý do chọn đề tài
1-2
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
2-3
2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
3 - 16
2.1. CƠ SỞ LÝSÁNG
LUẬN KIẾN
CỦA SKKN
3
KINH NGHIỆM
2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
5-4
TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SKKN.
ĐỀ TÀI:
a. Thực trạng chung
4
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CHO
Thực trạng
với giáo
viên
4 TIẾT
TRẺ 3b.TUỔI
LÀMđối
QUEN
TÁC
PHẨM VĂN HỌC THÔNG QUA
c. Thực trạng đối với phụKỂ
huynh
4
CHUYỆN
c. Thực trạng đối với học sinh
4-5
2.3. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG ĐỂ GIẢI QUYẾT
5 - 16
VẤN ĐỀ
Các giải pháp
Giải pháp 1: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ làm quen
5–6
với tác phẩm văn học.
Giải pháp 2: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
6–7
Giải pháp 3: Làm quen với văn học ở mọi lúc mọi nơi.
7–8
Giải pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin
8–9
Giải pháp 5: Trẻ
đượcthực
thực hành
thơ
9 – 10
Người
hiện:đóng
Đinhkịch,
Thịđọc
Sâm
Giải pháp 6: Phối
hợpGiáo
với các
Chứckếtvụ:
viênbậc cha mẹ trẻ nhằm 10 – 12
nâng cao chấtĐơn
lượng
trẻtác:
làm Trường
quen với Mầm
tác phẩm
vịcho
công
Nonvăn
Hà Lĩnh
SKKN thuộc Môn: Văn học
học.
Giải pháp 7: Tổ chức hoạt động lấy trẻ làm trung tâm.
13 - 16
2.4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
16
3
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
16 - 17
3.1. Kết luận
16 - 17
3.2. Kiến nghị
17
4
Tài liệu tham khảo
20
HÀ LĨNH NĂM 2016
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT
VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Đinh Thị Sâm
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường mầm non Hà Lĩnh
Cấp đánh
Kết quả
Năm học
giá xếp loại
đánh giá
đánh giá
STT
Tên đề tài SKKN
(Phòng, Sở,
xếp loại
xếp loại
Tỉnh)
(A, B, hoặc
C)
1 Một số biện pháp cho trẻ 5 tuổi
Phòng
C
2007-2008
làm quen với môi trường xung
quanh.
2 Cho trẻ làm quen với tác phẩm
Phòng
C
2008-2009
văn học thông qua tiết kể
chuyện: Hai anh em lớp 5-6
tuổi.
3 Một số biện pháp cho trẻ 5-6
Phòng
B
2013-2014
tổi làm quen với tác phẩm văn
học thông qua tiết kể chuyện:
Quả bầu tiên.
21