SKKN một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường mầm non huyện lang chánh, tỉnh thanh hóa

I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục đã đạt những kết quả đáng
khích lệ trong việc huy động các nguồn lực xã hội, tiếp tục phát triển quy mô,
tăng cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi người và cung cấp nguồn nhân lực cho sự
nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Tuy nhiên, giáo dục vẫn còn
nhiều bất cập: “ Chất lượng giáo dục và đào tạo chưa đáp ứng được yêu cầu phát
triển, nhất là đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao vẫn còn hạn chế; chưa chuyển
mạnh sang đào tạo theo nhu cầu của xã hội. Chưa giải quyết tốt mối quan hệ
giữa tăng số lượng, quy mô với nâng cao chất lượng, giữa dạy chữ và dạy
người”. Chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học lạc hậu, đổi mới
chậm, cơ cấu giáo dục không hợp lí giữa các lĩnh vực, ngành nghề đào tạo; chất
lượng giáo dục toàn diện giảm sút, chưa đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp
công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Quản lý nhà nước về giáo dục còn bất cập. Xu
hướng thương mại hoá và sa sút đạo đức trong giáo dục khắc phục còn chậm,
hiệu quả thấp đang trở thành nỗi bức xúc của xã hội.
Đại hội XII đề ra mục tiêu đổi mới giáo dục và đào tạo là: “Phấn đấu
trong những năm tới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu
quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ
tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát
triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá
nhân; yêu gia đình, yêu tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả.
Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu
vực”. Đây là mục tiêu tổng quát của sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo
nước nhà trong những năm tới. Mục tiêu này hướng đến xây dựng một nền giáo
dục hiện đại, nhân văn đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc thời kỳ
mở cửa, hội nhập quốc tế. Kế thừa quan điểm chỉ đạo của nhiệm kỳ trước, Đảng
ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển
nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm của
sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực
Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triết lý nhân sinh mới của nền giáo dục

nước nhà “dạy người, dạy chữ, dạy nghề”.
Vì sao phải đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo và phát triển
nguồn nhân lực? Các văn kiện của Đảng đã chỉ rõ chất lượng, hiệu quả giáo dục
và đào tạo còn thấp so với yêu cầu, nhất là giáo dục đại học, giáo dục nghề
nghiệp. Hệ thống giáo dục và đào tạo thiếu liên thông giữa các trình độ và các
phương thức giáo dục, đào tạo; còn nặng lý thuyết, nhẹ thực hành. Đào tạo thiếu
gắn kết với nghiên cứu khoa học, sản xuất kinh doanh và nhu cầu của thị trường
lao động; chú trọng đúng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng làm
việc. Phương pháp giáo dục, việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả còn lạc hậu
và thiếu thực chất. Quản lí giáo dục và đào tạo có mặt còn yếu kém. Đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lí giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu. Đầu
1


tư cho giáo dục và đào tạo chưa hiệu quả. Chính sách cơ chế tài chính cho giáo
dục và đào tạo chưa phù hợp. Cơ sở vật chất- kỹ thuật còn thiếu và lạc hậu, nhất
là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn [1].
Trong nhiều năm qua, giáo dục mầm non của huyện đã có bước phát triển
đáng kể về quy mô, chất lượng từng bước được nâng lên, đa dạng hóa các hình
thức tổ chức các hoạt động, trẻ được tổ chức ăn bán trú và học 2 buổi/ngày.
Ngoài những thuận lợi và khó khăn chung, huyện Lang Chánh còn có những
khó khăn đặc thù. Trong quá trình phát triển và hội nhập, cơ chế quản lý giáo
dục tiếp tục được đổi mới trên tinh thần tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách
nhiệm của các cơ sở giáo dục, đào tạo. Việc tăng cường phân cấp nhiệm vụ và
quyền hạn nhiều hơn cho cơ sở đòi hỏi người hiệu trưởng phải có năng lực
chuyên môn, có trình độ quản lý, năng động, chủ động, sáng tạo để điều hành
hoạt động nhà trường một cách có hiệu quả nhất. Hiện nay, hiệu trưởng các
trường mầm non của huyện đang đứng trước những khó khăn về cơ sở vật chất
trường học, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, một bộ phận giáo viên chưa đáp ứng
được yêu cầu đổi mới giáo dục, tự chủ về tổ chức bộ máy và tài chính; giải

quyết chưa hiệu quả những mâu thuẫn mới nảy sinh đối với yêu cầu tiếp cận và
đổi mới theo phương thức quản lý trường học hiện đại.
Chính vì những lí do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “ Một số giải pháp
nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang
Chánh, tỉnh Thanh Hóa”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng các
trường mầm non huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục mầm non.
3. Đối tượng nghiên cứu
Hiệu trưởng trường mầm non và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý của
hiệu trưởng các trường mầm non huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng
cơ sở lý luận của đề tài, cụ thể:
- Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu.
- Phương pháp khái quát hoá các nhận định độc lập.
4.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng
cơ sở thực tiễn của đề tài, cụ thể:
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
- Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm
4.3. Phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu
2


II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận về quản lý của hiệu trưởng trường mầm non

Hiệu trưởng là người lãnh đạo cao nhất trong nhà trường, có tính chất
quyết định đến chất lượng tổ chức các hoạt động, quản lý và thúc đẩy sự phát
triển toàn diện của nhà trường. Vai trò của hiệu trưởng được ví như là bộ phận
“thần kinh trung ương” điều khiển hoạt động cả “cơ thể” giáo dục nhà trường.
Tất cả những điều nêu trên càng quan trọng hơn trong bối cảnh đổi mới giáo dục
hiện nay, đặc biệt trong môi trường kinh tế, xã hội thay đổi nhanh chóng cũng
như nhiều vấn đề mới xuất hiện khi cơ chế quản lý có sự thay đổi. Vì vậy việc
nâng cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng có ý nghĩa vô cùng quan trọng:
Quản lý việc thực hiện mục tiêu giáo dục đào tạo của nhà trường. Muốn tổ
chức thực hiện có kết quả mục tiêu giáo dục - đào tạo của nhà trường, trước hết,
hiệu trưởng phải nắm vững mục tiêu giáo dục và những nhiệm vụ chính của mình.
"Mục tiêu giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình
cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ em vào lớp một; hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm
lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù
hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền
tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời" [2].
Hiệu trưởng quản lý hoạt động nuôi dưỡng chăm sóc và giáo dục là quản
lý các hoạt động của giáo viên và quản lý việc học của tập thể giáo viên và trẻ.
Ngoài ra hiệu trưởng còn quản lý toàn bộ các hoạt động chuyên môn nhằm nâng
cao chất lượng đào tạo theo mục tiêu giáo dục mầm non.
Để quản lý các hoạt động giáo dục trong trường mầm non có hiệu quả,
người hiệu trưởng cần phải thực hiện tốt một số công việc cụ thể sau:
+ Xây dựng kế hoạch quản lý các hoạt động học
+ Quản lý hoạt động vui chơi
+ Quản lý giáo dục các lĩnh vực phát triển
+ Quản lý công tác của giáo viên
+ Phối hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội để thực hiện quản lý
các hoạt động giáo dục quản lý trẻ
Tóm lại: Nội dung quản lý của Hiệu trưởng trường mầm non đó là quản

lý toàn bộ các hoạt động trong trường có liên quan đến chăm sóc, nuôi dưỡng,
giáo dục trẻ của giáo viên, các hoạt động này nhằm giúp cho nhà trường thực
hiện được đầy đủ các mục tiêu của giáo dục đào tạo nói chung và mục tiêu của
giáo dục mầm non nói riêng. Để thực hiện các nội dung đó một cách có hiệu
quả, đòi hỏi người Hiệu trưởng trường mầm non cần phải am hiểu, tận tâm với
công việc, có trình độ và năng lực quản lý thực sự để sẵn sàng tham gia vào mọi
công việc một cách hiệu quả nhất.
Nâng cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng trường mầm non là công việc
quan trọng, cần thiết và cấp bách hiện nay. Vấn đề này đặt ra nhiều yêu cầu mới
đối với công tác cán bộ của các cấp quản lý giáo dục và đào tạo cũng như đối
3


với chính bản thân của hiệu trưởng trường mầm non. Do đó, đòi hỏi hiệu trưởng
phải được “nâng cao hiệu quả Quản lý ” để “ Quản lý có hiệu quả” [3].
Việc nâng cao hiệu quả quản lí trường mầm non gắn liền với sự nhận biết
chính xác thực trạng về các lĩnh vực quản lý nêu trên, để từ đó đề xuất những
giải pháp quản lý khả thi cho mỗi lĩnh vực.
2. Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng trường mầm non
huyện Lang Chánh
Lang Chánh là một huyện miền núi cao khó khăn. Toàn huyện có 11
trường mầm non công lập đóng trên 11 xã, thị trấn, có 38 điểm trường với 201
nhóm, lớp và 3546 cháu đến trường mầm non; Năm học 2016-2017, toàn ngành
tiếp tục thực hiện Đề án: “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp
ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Mầm non huyện Lang Chánh
có 314 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên; trong đó có 34 cán bộ quản lý
(Hiệu trưởng 11 người, phó hiệu trưởng 23 người).
Phát triển giáo dục tại đây mang tính chất công lập, chủ yếu là đầu tư của
Nhà nước; các trường công lập với mức thu học phí thấp và miễn hoàn toàn đối

với học sinh dân tộc thiểu số vùng cao, vùng sâu. Công tác xã hội hoá giáo dục
tại đây mang đặc thù rất riêng, có nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện, điều
này ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của giáo dục. Do đó, cần phải xác
định vai trò của ngành giáo dục trong công tác định hướng, tổ chức, phát triển
giáo dục, nhất là vai trò chủ đạo trong việc thực hiện công tác xã hội hóa giáo
dục tại huyện, một huyện mà sự phát triển giáo dục còn chậm so với các huyện
khác trong tỉnh.
Chất lượng đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh
được thể hiện qua đánh giá, xếp loại hiệu trưởng hàng năm. Kết quả xếp loại này
được đánh giá căn cứ theo Thông tư số 17/2011/TT-BGDĐT ngày 14/4/2011
Ban hành quy định Chuẩn hiệu trưởng trường mầm non. Tỷ lệ hiệu trưởng được
xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và hoàn thành tốt nhiệm vụ cao. Tuy
nhiên, việc đánh giá, xếp loại thi đua đối với hiệu trưởng vẫn chưa phản ánh
đúng thực tế chất lượng hiệu trưởng được thể hiện qua biểu tổng hợp sau.
Kết quả đánh giá chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non năm học 2015-2016
Nội dung
HT tự đánh giá
Phòng GDĐT
đánh giá HT

Tổng
số
11
11

Xếp loại Hiệu trưởng các trường mầm non
Xuất sắc
Khá
Trung bình
Kém

SL
%
SL
%
SL
% SL %
10
90,9
1
90,1
0
0
0
0
45,4
45,4
5
5
1
9,1
0
0
5
5

Để có đầy đủ thông tin về thực trạng chất lượng đội ngũ hiệu trưởng trường
mầm non huyện Lang Chánh tỉnh Thanh Hóa, tôi căn cứ vào đặc điểm, mục tiêu
4

của cấp học, yêu cầu về tiêu chuẩn và chức trách nhiệm vụ quản lý của hiệu
trưởng để đánh giá đúng thực trạng chất lượng đội ngũ hiệu trưởng trường mầm
non huyện Lang Chánh. Nội dung mà tôi tiến hành khảo sát bao gồm Bốn tiêu
chuẩn đó là: phẩm chất chính trị, đạo đức, nghề nghiệp; năng lực chuyên môn,
nghiệp vụ sư phạm; năng lực quản lý trường mầm non và năng lực tổ chức phối
hợp với gia đình trẻ và xã hội. Bốn tiêu chuẩn này gồm có 19 tiêu chí. Trong mỗi
tiêu chí có các yêu cầu cụ thể, chi tiết phản ánh khá đầy đủ lý luận, thực tiễn công
tác quản lý ở trường mầm non và tương đối đầy đủ để đánh giá toàn bộ công tác
quản lý trường mầm non tôi đã trưng cầu ý kiến của 50 người, đối tượng là Phòng
GDĐT, Cán bộ quản lý và giáo viên các trường học và kết quả theo bảng sau:

TT

CÁC GIẢI PHÁP

Tính cần thiết
(Số lượng/ Tỉ lệ
%)
Rất
cần
thiết

Cần
thiết

Tính khả thi
(Số lượng/ Tỉ lệ %)

Không
cần

Khả
thi

thiết

cao

Khả

Không

thi

khả thi

Giải pháp tổ chức quán triệt nâng cao nhận thức cho cán bộ Quản lý, GV, NV về
tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng
Tổ chức các lớp tập huấn cho cán
50
42
8
1
bộ quản lý, GV, NV
100
84
16
Tăng cường công tác bồi dưỡng
35
15

32
18
2 cho cán bộ quản lý, giáo viên,
nhân viên
70
30
64
36
Đổi mới trong vấn đề nhận thức
25
25
31
19
3
của CBQuản lý, GV, NV
50
50
62
38
Trách nhiệm của CB Quản lý,
30
20
26
24
4
GV, NV trong nhận thức
60
40
52
48

Giải pháp cải tiến công tác quy hoạch, bổ nhiệm, sử dụng
hiệu trưởng trường mầm non
Xây dựng quy hoạch đội ngũ CB 35
15
32
18
1
Quản lý
70
30
64
36
Tăng cường Quản lý công tác 25
25
33
17
2 đào tạo bồi dưỡng và tự đào tạo
bồi dưỡng của CBQuản lý
50
50
66
34
Đổi mới công tác tuyển chọn, bổ 37
13
30
20
3 nhiệm, miễm nhiệm, sử dụng và
luân chuyển CB Quản lý
74
26

60
40
4 Đổi mới công tác đánh giá CB 42
8
26
24
5


1
2
3
4

1
2
3
4

1
2
3
4

Quản lý
84
16
52
48
Nhóm giải pháp bồi dưỡng nâng cao năng lực cho HT trường MN

Xây dựng nguồn nhân lực
38
12
26
24
76
24
52
48
Tăng cường nguồn tài lực, vật lực
39
11
21
25
78
22
42
50
Xây dựng hệ thống thông tin đa 30
20
24
26
chiều
60
40
48
52
Hoàn thiện cơ chế quản lý trường 37
12
19

28
mầm non
76
24
38
56
Giải pháp xây dựng tiêu chuẩn hiệu quả quản lý trường mầm non
để đánh giá đội ngũ hiệu trưởng
Phẩm chất chính trị và đạo đức 50
43
7
nghề nghiệp.
100
86
14
Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ 42
8
37
12
sư phạm.
84
16
76
24
Năng lực quản lý trường
45
5
18
32
mầm non

90
10
36
64
Năng lực tổ chức phối hợp với gia 30
20
18
29
đình trẻ em, cộng đồng và XH.
60
40
36
58
Giải pháp xây dựng môi trường, tạo động lực làm việc cho hiệu trưởng
Xây dựng tập thể sư phạm đoàn 44
6
31
19
kết, vững mạnh
88
12
62
38
Tăng cường công tác thanh tra, 28
22
32
18
kiểm tra nội bộ trường học
56
44

64
36
Đổi mới cách thực hiện công tác 26
24
16
33
xã hội hóa giáo dục
52
48
32
66
Đổi mới chế độ, chính sách đối với 37
13
9
36
đội ngũ công tác trong ngành GD
74
26
18
72

4
8

3
6

3
6

1
2
5
10

Nhìn chung, đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh
đáp ứng được yêu cầu công việc trước mắt; đã và đang là lực lượng nòng cốt
thực hiện các chủ trương, chính sách của ngành, của địa phương và của nhà
trường, góp phần xây dựng xã hội học tập và hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế - xã
hội của địa phương. Một số hiệu trưởng có năng lực thật sự đã vận hành bộ máy
nhà trường hoạt động tốt góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục và vị
thế của giáo dục huyện Lang Chánh trong toàn tỉnh.
Tuy nhiên, so với trình độ và năng lực của đội ngũ, các điều kiện thuận
lợi của địa bàn trung tâm thành phố thì chất lượng giáo dục và đào tạo của huyện
6


chưa tương xứng với tiềm năng. Các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo
dục phải được thực hiện có hiệu quả hơn nữa, các phong trào, hoạt động hỗ trợ
cho công tác chuyên môn phải thực sự đi vào chiều sâu và chất lượng. Để đạt
được các vấn đề này, vai trò chỉ đạo thực hiện và quản lý của hiệu trưởng rất
quan trọng.
Một bộ phận cán bộ quản lý chưa thích ứng với cơ chế đổi mới, còn nặng
về quản lý sự vụ, thiếu tầm nhìn chiến lược và quản lý theo mục tiêu; thiếu tính
khoa học, chuyên nghiệp trong quản lý; lúng túng trong việc quản lý và sử dụng
các nguồn lực; buông lỏng quản lý, nặng bệnh thành tích, chưa mạnh dạn đấu
tranh với biểu hiện tiêu cực; Thiếu quyết đoán, quyết tâm đổi mới nhà trường
theo hướng tích cực; tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm còn hạn chế.
Năng lực thuyết phục, cảm hóa quần chúng còn hạn chế. Công tác xây
dựng và phát triển các mối quan hệ giữa các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà

trường thiếu chặt chẽ.
Một bộ phận giáo viên chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới phương pháp
dạy học lấy trẻ làm trung tâm.
Như vậy, đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên là yếu tố quyết định chất
lượng và hiệu quả giáo dục rõ nét nhất. Cha ông chúng ta tổng kết “Một người
lo bằng kho người làm” đã nói lên vai trò to lớn cũng như nhiệm vụ quan trọng
của nhà quản lý - Mà nhà quản lý các trường học hiện nay là hiệu trưởng. Cũng
chính vì nhiệm vụ quan trọng đối với hiệu trưởng nhà trường như vậy mà
nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân đã khẳng định:
“Sự nghiệp đổi mới giáo dục có thành công hay không một phần quan trọng phụ
thuộc ở năng lực quản lý và điều hành của người hiệu trưởng”.
a) Thuận lợi
- Sự quan tâm, lãnh đạo của Đảng, Nhà nước đối với cán bộ quản lý
trường học, được thể hiện thông qua việc ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị,
Quyết định quan trọng liên quan đến chủ trương xây dựng đội ngũ cán bộ quản
lý giáo dục và các chính sách đối với đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục.
- Công tác quản lý chỉ đạo của ngành đã bước đầu chú ý đến việc trẻ hoá
đội ngũ quản lý và hiệu quả từ hoạt động thực tiễn của cán bộ quản lý.
- Nhà nước và chính quyền địa phương đã quan tâm đầu tư cho các
trường về cơ sở vật chất, trang thiết bị.
b) Khó khăn
- Công tác quy hoạch và kế hoạch đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý của
ngành, địa phương, các trường còn hạn chế và chưa được chú trọng đúng mức,
thiếu tính chiến lược, thường xuyên, chưa bám sát nhu cầu sử dụng của địa
phương; Vì vậy, trong thời gian qua, một số hiệu trưởng được bổ nhiệm nhưng
chưa đủ năng lực lãnh đạo nhà trường, làm hạn chế khả năng phát triển của giáo
dục huyện Lang Chánh.
- Việc thực hiện phân cấp quản lý đối với ngành giáo dục hiện nay còn
nhiều bất cập nên hạn chế tính chủ động, sáng tạo của cán bộ quản lý. Trong một
số trường hợp bổ nhiệm, điều động, luân chuyển cán bộ quản lý, vai trò tham

7


mưu của Phòng GDĐT chưa được chú trọng nên ảnh hưởng đến chất lượng và
hiệu quả quản lý trường mầm non trên địa bàn.
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và nguồn tài chính mới chỉ đáp
ứng yêu cầu tối thiểu cho hoạt động giáo dục mà chưa trở thành động lực hỗ trợ
thúc đẩy giáo dục phát triển theo yêu cầu xã hội. Công tác quy hoạch mạng lưới
trường lớp thực hiện chậm và thiếu kiên quyết, quỹ đất dành cho giáo dục ngày
càng thu hẹp. Cơ cấu chi ngân sách giáo dục chưa hợp lý, sau khi trả lương,
phần còn lại khoảng 10% không đủ để các trường tổ chức hoạt động.
Công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ chưa thực sự được chú trọng đúng mức.
Khi đánh giá kết quả hoạt động quản lý, chưa xem xét một cách toàn diện hiệu quả
giáo dục mà họ đem lại. Việc đánh giá xếp loại thi đua của hiệu trưởng còn chung
chung, mang tính chất động viên. Mặt khác, các cấp quản lý chưa chú trọng đến
giai đoạn xử lý sau thanh kiểm tra cũng như đánh giá xếp loại cán bộ quản lý cuối
năm nên phần lớn cán bộ quản lý có tư tưởng “yên tâm công tác”, chỉ khi nào có
"tai biến" quản lý xấu xảy ra thì các cấp quản lý mới tính đến việc miễn nhiệm.
Thực tế này đã kìm hãm tư tưởng phấn đấu vươn lên của cán bộ quản lý.
Thực tế còn một số hiệu trưởng tự mãn, nói không đi đôi với làm, ý thức
phê bình và tự phê bình chưa cao nên không tiếp thu ý kiến góp ý của tập thể;
thiếu công khai tài chính, chế độ chính sách, các khoản thu chi trong đơn vị,...
gây ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín người hiệu trưởng, dẫn đến mất lòng tin
trong đội ngũ cán bộ, giáo viên dưới quyền.
- Sự quan tâm, đầu tư của phụ huynh cho con em chưa đồng đều, còn
nhiều học sinh có hoàn cảnh khó khăn nên ảnh hưởng đến chất lượng nuôi
dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ.
Việc tìm hiểu, phân tích và đánh giá về thực trạng công tác quản lý của
hiệu trưởng các trường mầm non trên địa bàn huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh
Hóa ở trên cho thấy rõ ưu điểm, hạn chế. Đó cũng chính là cơ sở để tôi nghiên

cứu và đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng
trường mầm nôn; từ đó góp phần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng và
hiệu quả giáo dục của huyện Lang Chánh trong những năm tới.
3. Giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường
mầm non.
Để giải quyết thực trạng về công tác quản lý của hiệu trưởng trường
mầm non huyện Lang Chánh cho phù hợp với tình hình đổi mới giáo dục như
hiện nay, tôi đề xuất một số giải pháp và cũng xem đó như là một quy trình thực
hiện một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng
trường mầm non huyện Lang Chánh.
3.1. Giải pháp 1. Tổ chức quán triệt nâng cao nhận thức cho cán bộ quản
lý, giáo viên, nhân viên về tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả quản lý
của hiệu trưởng trường mầm non.
3.1.1. Mục đích của giải pháp:
8


Mục đích của giải pháp là giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên
về tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường
mầm non, nhận thức đúng và đầy đủ vai trò và tác dụng của năng lực quản lý, nó
quyết định cho sự thành công trong các hoạt động quản lý giáo dục; như vậy, nó
quyết định cho chất lượng giáo dục và đào tạo ở các trường mầm non. Từ nhận
thức đó, giúp cho mỗi cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên phấn đấu vươn lên để
hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, đáp ứng với yêu cầu của thời đại, phù
hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như xu thế phát
triển của sự nghiệp GD&ĐT nước nhà trong giai đoạn hiện nay về đổi mới căn
bản - toàn diện giáo dục và đào tạo.
3.1.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
* Nội dung giải pháp:
Nhận thức là tiền đề quan trọng cho quá trình hành động. Nếu có nhận

thức đúng đắn, rõ ràng sẽ giúp cho hành động đi đúng hướng, đạt hiệu quả cao.
Nếu nhận thức sai lầm, lệch lạc sẽ không có được những định hướng hành động
đúng đắn, đôi khi dẫn đến thất bại.
Tăng cường nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên
về tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường
mầm non có ý nghĩa đặc biệt vì công việc này không chỉ là công việc nội bộ của
ngành GD&ĐT huyện Lang Chánh hay của bản thân người hiệu trưởng mà còn
là công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, Chính quyền. Công tác này
phải được tổ chức theo kế hoạch, có tính khoa học và thực tiễn rõ ràng.
Trong thực tế, về cơ bản việc nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng
trường mầm non huyện Lang Chánh đã được các cấp lãnh đạo trong và ngoài
ngành, các cán bộ quản lý giáo dục trong huyện nhận thức đúng đắn, đầy đủ và rõ
ràng. Tuy vậy vẫn còn không ít các cán bộ quản lý giáo dục, các cấp uỷ Đảng,
chính quyền địa phương và các cơ quan hữu quan còn xem nhẹ; nhận thức chưa
đúng đắn về tầm quan trọng của công tác này. Những quan niệm đó cho rằng:
Việc nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng là mục tiêu, nhiệm vụ và là công
việc riêng của nhà trường, của ngành giáo dục và đào tạo. Ngoài ra, có những
quan niệm cho rằng: Quản lý không phải là một nghề thực thụ, cho nên chưa được
đầu tư một cách thỏa đáng trên mọi phương diện. Cũng chính vì vậy chưa có
được nhận thức đúng mức về vai trò của hiệu trưởng trong việc quyết định chất
lượng giáo dục của nhà trường.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng ta phải làm cho cán bộ quản lý,
giáo viên, nhân viên hiểu rõ về tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả quản
lý của hiệu trưởng trường mầm non, nhận thức đầy đủ vai trò trách nhiệm của
mình, nắm vững được các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật
Nhà nước, của ngành và của các cấp trên để vận dụng vào điều kiện cụ thể của
trường mình một cách phù hợp. Cần phải thường xuyên cập nhật các thông tin,
xử lý và ứng dụng nó vào thực tiễn một cách chủ động, sáng tạo...
Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên cần nhận thức được các yêu cầu về
nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng thuộc các lĩnh vực: Về phẩm chất

9


chính trị, đạo đức nghề nghiệp, tác phong lối sống của một nhà giáo, một cán bộ
lãnh đạo, một cán bộ quản lý trong lĩnh vực giáo dục; Về năng lực lãnh đạo,
quản lý nhà trường; Về năng lực hoạt động xã hội, …
* Cách thức thực hiện giải pháp:
Để hoạt động đó được diễn ra thường xuyên có hiệu quả, cần tổ chức
thực hiện dưới các hình thức cơ bản sau:
- Ngành giáo dục - đào tạo huyện Lang Chánh sẽ chủ động tham mưu,
tuyên truyền các quan điểm, đường lối, mục tiêu giáo dục toàn diện của Đảng,
các yêu cầu về phẩm chất chính trị, tác phong, đạo đức nghề nghiệp... đến cán
bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của việc nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu
trưởng trường mầm non, để các cấp uỷ Đảng, chính quyền cụ thể hoá vào Nghị
quyết, kế hoạch hành động làm cơ sở chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể quan tâm
hỗ trợ, giám sát.
- Phòng GD&ĐT đặt ra các yêu cầu cụ thể để 100% các trường mầm non
quán triệt mục tiêu giáo dục toàn diện của Đảng, nâng cao ý chí phấn đấu, quan
tâm đầy đủ đến mục tiêu giáo dục - đào tạo, có nhận thức sâu sắc về vai trò nhân
tố con người và vai trò của giáo dục - đào tạo trong giai đoạn hiện nay. Từ đó,
chỉ đạo công tác giáo dục một cách khoa học, có kế hoạch cụ thể đảm bảo chất
lượng, hiệu quả công tác giáo dục và đáp ứng tốt yêu cầu đề ra.
- Tăng cường công tác chỉ đạo thực hiện cuộc vận động học tập và làm
theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thường xuyên tổ chức tự
phê và phê bình trong đội ngũ hiệu trưởng, từng bước hạn chế và đi đến chấm
dứt tình trạng đơn thư khiếu nại về việc vi phạm phẩm chất đạo đức, nhân cách
lối sống của hiệu trưởng.
- Nhân rộng điển hình các gương đạo đức, lối sống của các hiệu trưởng
kiểu mẫu để toàn đơn vị trong ngành giáo dục và đào tạo huyện Lang Chánh học
tập và phát huy.

- Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên về
năng lực lãnh đạo, quản lý của hiệu trưởng thông qua các hình thức học tập: học
tập trung, học theo chuyên đề, việc học tập, triển khai các Nghị quyết của Đảng,
qua nội dung bồi dưỡng thường xuyên… Trong các hình thức học tập bồi dưỡng
phải lấy việc tự học là hình thức chủ yếu. Đưa ra các nội dung thảo luận, các bài
tập trắc nghiệm có nội dung nhằm đổi mới nhận thức về tầm quan trọng của việc
nâng cao năng lực hiệu quả quản lý của hiệu trưởng.
- Căn cứ vào các tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực lãnh đạo, quản lý
của Hiệu trưởng trường mầm non, thường xuyên kiểm tra, đánh giá hiệu trưởng.
Trên cơ sở đó, điều chỉnh, uốn nắn những lệch lạc, sai sót, đồng thời nhân rộng
điển hình hiệu trưởng giỏi; từ đó tác động vào nhận thức cho cán bộ quản lý,
giáo viên, nhân viên về tầm quan trọng trong công tác bồi dưỡng năng lực hiệu
quả quản lý của hiệu trưởng.
- Đưa vào các tiêu chí thi đua việc học tập, bồi dưỡng, tự học của hiệu
trưởng trường mầm non.
10


- Phòng Giáo dục và Đào tạo phải chú ý kiểm tra tính hiệu quả, xem xét
giữa lý thuyết và thực tế; điều chỉnh kịp thời những sai sót và có giải pháp thiết
thực hơn.
Người Hiệu trưởng trường mầm non muốn thành công trong công tác
lãnh đạo, quản lý thì không thể giam mình trong bốn bức tường và khuôn viên
của nhà trường, ngược lại phải mở rộng hoạt động ra ngoài xã hội, phối hợp và
tận dụng mọi sự hỗ trợ của các ban ngành đoàn thể ngoài nhà trường. Bản thân
các hiệu trưởng cũng cần thường xuyên nâng cao nhận thức bằng cách đảm bảo
tốt mối quan hệ với địa phương, với nhân dân, với các đơn vị trong và ngoài
ngành, nhằm tận dụng sự quan tâm hỗ trợ đối với công tác xã hội hóa giáo dục
mà Đảng và Nhà nước đã có chủ trương.
3.2. Giải pháp 2. Cải tiến công tác quy hoạch, bổ nhiệm, sử dụng hiệu

trưởng trường mầm non.
3.2.1. Mục đích của giải pháp:
- Xây dựng được một đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang
Chánh đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng theo tiêu chí cụ thể, tạo sự chủ
động trong quá trình tìm nguồn để bổ nhiệm, miễn nhiệm và luân chuyển hiệu
trưởng trong huyện.
- Tạo động lực thúc đẩy sự cố gắng vươn lên của đội ngũ hiệu trưởng
mầm non đương chức và nguồn kế cận; khích lệ những hiệu trưởng thực sự có
năng lực, nỗ lực phấn đấu để không những đảm nhiệm chức vụ hiệu trưởng mà
còn có thể đảm nhiệm những chức vụ khác cao hơn nếu có đủ năng lực theo tiêu
chí quy định và loại bỏ những hiệu trưởng đương chức hoặc những nguồn mới
không đáp ứng được yêu cầu.
3.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
* Nội dung giải pháp:
- Xây dựng và thực hiện tốt công tác quy hoạch, bổ nhiệm, sử dụng đội
ngũ cán bộ. Vấn đề này trong Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 Ban chấp hành
Trung ương Đảng khoá VIII đã khẳng định: “Quy hoạch cán bộ là một nội dung
trọng yếu của công tác cán bộ, đảm bảo cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, chủ
động, có tầm nhìn xa, đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài”.
- Đảm bảo những hiệu trưởng nằm trong diện quy hoạch, bổ nhiệm, sử
dụng phải có đầy đủ những phẩm chất đạo đức và năng lực theo đúng Chuẩn
Hiệu trưởng.
- Đánh giá đúng thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng hiện có theo Chuẩn hiệu
trưởng, qua đó lựa chọn, sàng lọc những hiệu trưởng có năng lực làm cơ sở cho
việc đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, sử dụng và luân chuyển hiệu
trưởng. Việc đánh giá đúng chất lượng và khả năng phát triển của cán bộ quản lý
nói chung và đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non nói riêng là công việc rất
quan trọng để xây dựng quy hoạch hiệu trưởng.
- Phân loại hiệu trưởng các trường mầm non theo các tiêu chí như:
+ Số hiệu trưởng được đào tạo cơ bản, hoàn thành tốt nhiệm vụ.

11


+ Số hiệu trưởng hoàn thành nhiệm vụ, ổn định công tác.
+ Số hiệu trưởng cần luân chuyển.
+ Số hiệu trưởng cần phân công bố trí lại công tác.
+ Số hiệu trưởng sắp nghỉ hưu, số hiệu trưởng sức khoẻ yếu cần nghỉ.
- Làm tốt công tác dự báo. Công tác dự báo phải được xây dựng trên cơ
sở thực trạng của giáo dục mầm non và dự báo về dân số. Từ đây chúng ta xây
dựng được quy mô phát triển trường lớp và đội ngũ cán bộ giáo viên, cán bộ
quản lý trong đó có đội ngũ hiệu trưởng.
- Xây dựng được tiêu chí bổ nhiệm, miễn nhiệm, sử dụng Hiệu trưởng
một cách cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế của huyện.
- Tuyển chọn đội ngũ kế cận và dự nguồn từ đội ngũ phó hiệu trưởng có
phẩm chất chính trị đạo đức, tư cách tốt, có trình độ chuyên môn tay nghề cao;
có sức khoẻ và có khả năng đáp ứng được các tiêu chuẩn lựa chọn hiệu trưởng
của huyện và là người thực sự tiêu biểu trong số đội ngũ phó hiệu trưởng.
- Quy hoạch, bổ nhiệm, sử dụng hiệu trưởng không thể được thực hiện
một cách chủ quan, phiến diện, cảm tính cá nhân mà phải thực hiện theo phương
châm: “Căn cứ vào việc để tìm người và tìm người đủ điều kiện để bố trí” chứ
không “Nhìn người để tìm việc”. Có như vậy, người hiệu trưởng được bố trí mới
có điều kiện thuận lợi để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
* Cách thức thực hiện giải pháp:
- Phòng GD&ĐT và phòng nội vụ của huyện triển khai rộng rãi đến tất
cả các cấp uỷ chi bộ, hiệu trưởng, giáo viên các nhà trường trong huyện được
biết về tiêu chuẩn quy hoạch, bổ nhiệm, miễn nhiệm, sử dụng, luân chuyển hiệu
trưởng trường mầm non trong huyện.
- Phòng GD&ĐT và phòng nội vụ của huyện thường xuyên thăm dò ý
kiến, khảo sát, lấy phiếu tín nhiệm, rà soát nguồn hàng năm, lắng nghe dư luận,
kết hợp giữa dự kiến của cấp trên, sự chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền

địa phương với những đề xuất của các bộ phận chuyên môn, chính quyền và các
đoàn thể.... đảm bảo tính khách quan trong việc quy hoạch, bổ nhiệm, miễn
nhiệm, sử dụng, luân chuyển hiệu trưởng trường mầm non.
- Thông qua khảo sát, lấy phiếu tín nhiệm, phòng GD&ĐT và phòng nội
vụ tiến hành phân tích số lượng, cơ cấu, chất lượng đội ngũ hiệu trưởng mầm
non hiện có, phân loại hiệu trưởng theo yêu cầu quy hoạch, tham mưu cho Ủy
ban nhân dân quận ra quyết định quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển, sử dụng đội
ngũ hiệu trưởng một cách phù hợp.
- Thực hiện phương châm: “đi trước, đón đầu” trong công tác quy hoạch,
bổ nhiệm, sử dụng hiệu trưởng. Khi một trường mầm non có yêu cầu cần bổ
nhiệm hiệu trưởng thì dựa vào quy hoạch.
- Định kỳ xem xét, rà soát lại quy hoạch, hoặc điều chỉnh quy hoạch khi
cần thiết cho sát với thực tiễn. Quá trình quy hoạch cần đảm bảo số lượng hiệu
trưởng đưa vào quy hoạch đúng tỷ lệ quy định về cơ cấu; đảm bảo gắn quy
hoạch hiệu trưởng với các khâu khác trong công tác cán bộ.
- Lập kế hoạch về nhu cầu hiệu trưởng theo nhiệm kỳ 5 năm, căn cứ vào
12


dự báo về dân số, quy mô phát triển số học sinh, số trường, lớp mầm non trong
huyện để dự báo về các chức danh hiệu trưởng, yêu cầu về trình độ chuyên môn,
lý luận chính trị, ngoại ngữ, tin học, trình độ quản lý, độ tuổi… so với chuẩn
hiệu trưởng. Đặc biệt quan tâm đến yêu cầu trẻ hóa đội ngũ hiệu trưởng nhưng
phải thực sự có năng lực và hiệu quả trong quản lý.
3.3. Giải pháp 3. Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho Hiệu trưởng trường mầm
non
3.3.1. Mục đích của giải pháp
Nhằm khắc phục mặt tiêu cực, phát huy mặt tích cực của hiệu trưởng, bù
đắp những thiếu hụt, khiếm khuyết của mỗi cá nhân trong quá trình hoạt động. Quá
trình giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng là quá trình tạo ra chất mới và sự phát triển toàn

diện đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non.
3.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
* Nội dung giải pháp:
Nội dung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục nằm trong nội dung
đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức nhà nước đã được quy định trong Quyết định
874/TTg ngày 20/11/1996 của Thủ tướng Chính phủ gồm 6 nội dung cơ bản sau:
- Đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị, cập nhật đường lối, chủ trương
chính sách của Đảng và nhà nước.
- Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về hành chính nhà nước
- Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về quản lý nhà nước trong nền kinh tế thị
trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
- Đào tạo, bồi dưỡng về kiến thức quản lý các lĩnh vực chuyên môn
nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp.
- Đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ.
- Trang bị những kiến thức cơ bản về tin học.
Căn cứ vào những nội dung cơ bản đó, Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo
đã ra Quyết định số 3481/QĐ-BGDĐT ngày 01/11/1997 ban hành chương trình
bồi dưỡng cán bộ, công chức nhà nước của ngành giáo dục và đào tạo. Chương
trình gồm 4 phần: Phần Đường lối chính sách; Phần Quản lý hành chính Nhà
nước; Phần Quản lý giáo dục và đào tạo; Phần kiến thức chuyên biệt.
Phòng Giáo dục và Đào tạo Lang Chánh tham mưu và tiến hành bồi
dưỡng mang tính cập nhật và bổ túc đối với đối tượng cán bộ quản lý đương chức.
* Cách thức thực hiện giải pháp
- Bồi dưỡng thường xuyên:
Công tác bồi dưỡng như đã phân tích ở trên trở thành một nhiệm vụ
chiến lược đối với sự nghiệp giáo dục. Do đó, vấn đề đặt ra có tính chất nguyên
tắc là: Mọi người có nhiệm vụ tự bồi dưỡng thường xuyên trong quá trình công
tác. Việc đó, cho đến nay, đã trở thành nền nếp tốt trong ngành giáo dục. Công
tác bồi dưỡng được tiến hành bằng nhiều cách như: Tự học, hoạt động trong
thực tiễn giáo dục, tham gia các buổi hội thảo, theo học các khoá bồi dưỡng

ngắn hạn… Trong đó, tự học, tự nghiên cứu là cách bồi dưỡng cơ bản nhất.
13


Từ mục đích ý nghĩa quan trọng của hình thức bồi dưỡng thường xuyên
ta có thể coi trường học như là trung tâm bồi dưỡng, trong đó, hiệu trưởng
trường mầm non thường xuyên bồi dưỡng thông qua các hoạt động của quá trình
giáo dục và đào tạo.
- Bồi dưỡng tập trung.
Nhằm bồi dưỡng một cách có hệ thống để nâng cao trình độ đội ngũ hiệu
trưởng trường mầm non chưa được chuẩn hoá về trình độ đào tạo và kế hoạch
nâng cấp đào tạo bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng các bậc học trong ngành giáo
dục. Bồi dưỡng tập trung còn nhằm vào việc bồi dưỡng cho hiệu trưởng giáo
dục có khả năng quản lý giảng dạy, áp dụng các chương trình mới trong chương
trình chăm sóc giáo dục mầm non theo yêu cầu đổi mới nội dung và phương
pháp giảng dạy.Ngoài ra, phòng giáo dục và đào tạo cần có chế độ khuyến khích
và bắt buộc hiệu trưởng các trường tự học, tự nghiên cứu. Tăng nguồn kinh phí
cho công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm đảm bảo nguồn tài lực cho công tác này.
Phải xác định rõ đối tượng đào tạo, bồi dưỡng gồm hai nhóm đối tượng:
hiệu trưởng đương chức và hiệu trưởng trong quy hoạch.
Với hiệu trưởng đương chức: Có kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên,
định kỳ theo hình thức tập trung, tại chức, tự bồi dưỡng, trao đổi kinh nghiệm:
Bồi dưỡng đầu năm học về nhiệm vụ, kế hoạch năm học; Bồi dưỡng giữa kỳ hay
đột xuất do các nhiệm vụ quản lý đặt ra; Bồi dưỡng bổ túc các kỹ năng quản lý;
Bồi dưỡng theo các chuyên đề.
Với hiệu trưởng trong quy hoạch: Tầm quan trọng của công tác đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ đối với công tác quy hoạch cán bộ thể hiện ở hai giai đoạn: trước
quy hoạch và sau quy hoạch.
+ Giai đoạn trước quy hoạch: Diện cán bộ đã qua đào tạo càng rộng,
trình độ cán bộ được đào tạo càng cao thì nguồn cán bộ đưa vào quy hoạch càng

phong phú và có chất lượng. Không có nguồn cán bộ đã được đào tạo sẽ gây khó
khăn cho công tác quy hoạch: thiếu điều kiện, tiêu chuẩn để quy hoạch dẫn đến
quy hoạch vội vã, hình thức.
+ Giai đoạn sau quy hoạch: Đây là giai đoạn đào tạo, bồi dưỡng có vai
trò quyết định kết quả thực hiện quy hoạch. Xây dựng xong quy hoạch mới là
bước khởi đầu, sau đó là một quá trình công phu, gian khổ, phải đào tạo, bồi
dưỡng, thử thách, rèn luyện đối với nguồn hiệu trưởng trong quy hoạch, để thực
hiện có kết quả kế hoạch đã được thông qua.
3.4. Giải pháp 4. Xây dựng tiêu chuẩn hiệu quả quản lý trường mầm non
để đánh giá đội ngũ hiệu trưởng.
3.4.1. Mục đích giải pháp
Nhằm không ngừng nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng,
năng lực và hiệu quả công tác của hiệu trưởng; Làm căn cứ tuyển chọn, xây dựng
quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân chuyển,
khen thưởng, kỷ luật và thực hiện các chế độ chính sách đối với hiệu trưởng.
3.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
14


* Nội dung giải pháp:
Để xây dựng tiêu chuẩn hiệu quả quản lý trường mầm non để đánh giá đội
ngũ hiệu trưởng.
* Trong quy chế đánh giá cán bộ theo quyết định số 286/QĐ-TW ngày
08-2-2010 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế đánh giá cán bộ, công
chức, tại Điều 6 đã quy định nội dung để đánh giá cán bộ công chức bao gồm:
- Kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao: khối lượng, chất
lượng, hiệu quả công việc trong từng vị trí, từng thời gian; tinh thần trách nhiệm
trong công tác;
- Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống;
- Chiều hướng và khả năng phát triển

* Đánh giá hiệu trưởng phải phù hợp với chuẩn. Bộ đã ban hành Thông
tư số 17/2011/TT-BGD&ĐT về chuẩn hiệu trưởng mầm non theo 4 tiêu chuẩn
với 19 tiêu chí. Cụ thể:
Tiêu chuẩn 1. Phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp, bao gồm:
Phẩm chất chính trị; Đạo đức nghề nghiệp; Lối sống; Tác phong làm
việc; Giao tiếp, ứng xử.
Tiêu chuẩn 2. Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, bao gồm:
Hiểu biết chương trình giáo dục; Trình độ chuyên môn; Nghiệp vụ sư
phạm; Tự học và sáng tạo; Năng lực công nghệ thông tin và ngoại ngữ.
Tiêu chuẩn 3. Năng lực quản lý trường mầm non bao gồm:
Phân tích và dự báo; Tầm nhìn chiến lược; Thiết kế và định hướng triển
khai; Quyết đoán và có bản lĩnh đổi mới; Lập kế hoạch hoạt động; Tổ chức bộ
máy và phát triển đội ngũ; Quản lý hoạt động dạy học; Quản lý tài chính và tài
sản nhà trường; Phát triển môi trường giáo dục; Quản lý hành chính; Quản lý
công tác thi đua, khen thưởng; Xây dựng hệ thống thông tin; Kiểm tra đánh giá.
Tiêu chuẩn 4. Năng lực tổ chức phối hợp với gia đình trẻ và xã hội bao
gồm: Phối kết hợp gia đình, nhà trường ; Phối hợp giữa gia đình và địa
phương.
* Cách thức thực hiện giải pháp
- Cách tổ chức đổi mới đánh giá đội ngũ cán bộ quản lý
Đại diện cấp ủy Đảng chủ trì việc đánh giá, xếp loại cán bộ quản lý theo các
bước sau:
Bước 1: Cán bộ quản lý tự đánh giá, xếp loại và báo cáo kết quả trước
tập thể cán bộ, giáo viên nhân viên nhà trường.
Bước 2: Cán bộ, giáo viên, nhân viên đóng góp ý kiến và tham gia đánh
giá cán bộ quản lý.
Bước 3: Cấp ủy Đảng, Ban Chấp hành Công đoàn và Ban Chấp hành Đoàn
thanh niên trường cùng với sự chứng kiến của cán bộ quản lý, tổng hợp các ý kiến đóng
góp và kết quả tham gia đánh giá cán bộ quản lý của cán bộ, giáo viên nhân viên của
nhà trường; phân tích các ý kiến đã đánh giá và có nhận xét, góp ý cho cán bộ quản lý.

Bước 4: Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện đánh giá theo trình
tự: Tham khảo kết quả tự đánh giá, xếp loại của cán bộ quản lý, kết quả đánh giá
15


của tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường và các nguồn thông tin xác
thực khác, chính thức đánh giá, xếp loại cán bộ quản lý; Thông báo kết quả đánh
giá, xếp loại cán bộ quản lý tới tập thể cán bộ, giáo viên nhân viên nhà trường và
lưu kết quả trong hồ sơ cán bộ.
Muốn thực hiện tốt việc đánh giá cán bộ quản lý cần phải: Đặt cán bộ vào
trong các mối quan hệ cụ thể và đường lối chủ trương, tổ chức, cơ chế, chính
sách, nhiệm vụ, hoàn cảnh, điều kiện sống và làm việc của cán bộ; căn cứ vào
tiêu chuẩn chức danh cán bộ; Theo quan điểm phát triển của cá nhân sự phát
triển đó diễn ra hàng ngày, hàng giờ do tự rèn luyện của cán bộ, cùng với sự
giúp đỡ của tập thể, bạn bè; Thực sự khoa học, khách quan, công tâm, tôn trọng
sự thật, tôn trọng nhân cách, cá tính riêng của mỗi người; Đối tượng được đánh
giá phải được biết ý kiến nhận xét của cấp có thẩm quyền đối với bản thân mình,
kiên quyết khắc phục tư tưởng chủ quan, gia trưởng, hẹp hòi, định kiến; Khắc
phục bệnh hình thức, nặng về cơ cấu, đội hình.
3.5. Giải pháp 5. Xây dựng môi trường, tạo động lực làm việc cho Hiệu trưởng
3.5.1. Xây dựng tập thể sư phạm đoàn kết
Việc xây dựng mối quan hệ tích cực, lành mạnh, tạo sự đoàn kết thống
nhất giữa các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường, nâng cao tinh thần trách nhiệm
của tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong môi trường sư phạm nhằm tạo ra
sự đồng tâm hợp lực trong việc thực hiện nhiệm vụ chung, phát huy tốt vai trò
các tổ chức cũng như năng lực của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, từ đó
nâng cao hiệu quả các hoạt động quản lý của hiệu trưởng.
Muốn cho bộ máy nhà trường hoạt động một cách đều đặn, hài hoà, có
hiệu quả trước hết hiệu trưởng cần phải :
- Phân công cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường một cách khoa

học, hợp lý; có định mức lao động cụ thể để tạo nền tảng cho việc phát huy nội lực
của nhà trường.
- Tạo ra được một kíp người cộng sự có năng lực, đoàn kết, tin tưởng lẫn
nhau, trong đó mỗi người vừa thấy hài lòng với công việc vừa thoả mãn nhiều
hơn các nhu cầu của mình.
- Xây dựng được các mục tiêu cụ thể, rõ ràng, chính xác. Khi xây dựng
mục tiêu cần có sự bàn bạc dân chủ, phát huy vai trò của các Hội đồng, tổ chức
đoàn thể trong trường; mục tiêu là sự phù hợp cao nhất giữa lợi ích tập thể và cá
nhân, mục tiêu phải sát thực tế và khả thi. Tổ chức thảo luận dân chủ công khai
kế hoạch của nhà trường, yêu cầu mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên tự đề ra chỉ
tiêu phấn đấu của bản thân, tổ khối xây dựng kế hoạch, chỉ tiêu phù hợp với kế
hoạch chung của nhà trường.
3.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
* Nội dung giải pháp: Các mối quan hệ gồm
- Mối quan hệ giữa hiệu trưởng và phó hiệu trưởng:
Hiệu trưởng là người quản lý mọi hoạt động của nhà trường theo chế độ
thủ trưởng, chịu trách nhiệm trước Đảng và Nhà nước về các hoạt động trong
16


trường học. Phó hiệu trưởng là người giúp việc cho hiệu trưởng chịu trách nhiệm
trước hiệu trưởng những việc được phân công. Tuy vậy, phó hiệu trưởng cũng
phải chịu trách nhiệm liên đới trước Đảng, Nhà nước trong công việc của mình.
Do đó, hiệu trưởng cũng phải thường xuyên kiểm tra, nắm thông tin và có những
quyết định kịp thời, không để những hiện tượng giao khoán thiếu trách nhiệm.
- Quan hệ giữa hiệu trưởng và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
+ Hiệu trưởng phải tôn trọng tính độc lập của Đoàn. Đoàn không phải là
cơ quan chức năng trong bộ máy Quản lý của hiệu trưởng. Do đó quan hệ giữa
hiệu trưởng và Đoàn là quan hệ bình đẳng, hợp tác cùng nhằm mục đích chung
là thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị của nhà trường.

- Quan hệ và lề lối làm việc của hiệu trưởng với chi bộ:
Để nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng, cần tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng trong nhà trường: củng cố, xây dựng tổ chức Đảng trong trường học
và phát triển đảng viên trong đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên để mỗi trường có
một chi bộ độc lập. Chi bộ các trường học cần đưa ra những chương trình hành
động cụ thể cho từng nhiệm kỳ theo quy định; xây dựng quy chế hoạt động đảm
bảo công khai, minh bạch, tự phê bình và phê bình; xây dựng nội quy, quy định
chế độ, lề lối làm việc tạo môi trường làm việc nghiêm túc, khoa học, thân thiện
và trách nhiệm trong nhà trường; chỉ đạo thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở;
theo dõi, uốn nắn kịp thời những sai sót của cán bộ quản lý.
- Quan hệ và lề lối làm việc của hiệu trưởng với Công đoàn
+ Công đoàn là tổ chức quần chúng trong trường học chịu sự lãnh đạo
của chi bộ Đảng. Hiệu trưởng cần tôn trọng tính độc lập của Công đoàn, quan hệ
với Công đoàn là quan hệ bình đẳng và hợp tác.
+ Hiệu trưởng phải tạo điều kiện cho Công đoàn hoạt động, cân đối và
kế hoạch hoá các hoạt động trong hoạt động chung.
+ Phải bàn bạc với Công đoàn và tôn trọng quyền chủ động của Công
đoàn để phát huy tác dụng trong công tác chuyên môn, trong cải thiện đời sống.
+ Hiệu trưởng, với tư cách là đoàn viên Công đoàn phải tích cực thực
hiện nghị quyết của Công đoàn, gương mẫu tham gia sinh hoạt của Công đoàn...
- Đổi mới việc thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục:
Việc xây dựng mối quan hệ giữa nhà trường với phụ huynh, chính quyền
và các tổ chức ngoài xã hội rất quan trọng; sự đồng thuận, chia sẻ và cùng quan
tâm đến nhiệm vụ nhà trường của cộng đồng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng
nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ của đơn vị.
Vì vậy, cần đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền để nâng cao nhận
thức về xã hội hóa giáo dục; làm cho mọi người hiểu xã hội hóa giáo dục nhằm
mục tiêu “Giáo dục cho mọi người” và muốn thực hiện “Giáo dục cho mọi
người” thì mọi người phải làm giáo dục.
- Đối với phụ huynh học sinh:

Một nhà quản lý cởi mở ủng hộ và đánh giá cao sự tham gia của phụ
huynh được thể hiện qua những nội dung sau:
+ Chủ động xây dựng cách tiếp cận phụ huynh để tìm hiểu mong muốn của họ;
17


+ Cung cấp cho mỗi phụ huynh tập thông tin vào đầu năm học để giới
thiệu về nhà trường: lịch sử và phương châm của trường, đội ngũ, chương trình
nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ, các chính sách, quy định và mong muốn
của nhà trường đối với con cái họ...
+ Đa dạng hóa cách thức cống hiến của phụ huynh: thời gian, óc sáng
tạo, các kỹ năng, lòng nhiệt tình và những hỗ trợ vật chất.
+ Đưa phụ huynh tham gia vào các hoạt động giáo dục và kế hoạch học tập
hiện có như tham gia các hội thi “Làm đồ dùng, đồ chơi”, “Dinh dưỡng trẻ thơ”...
- Đối với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương:
+ Xây dựng kế hoạch phối kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và
ngoài nhà trường đối với việc thực hiện XHHGD.
+ Tham mưu kịp thời với cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác
vận động các nguồn lực chăm lo cho giáo dục.
+ Khi tiến hành vận động, huy động kinh phí, các nguồn lực phải có
người của cấp ủy, chính quyền để công tác vận động có hiệu quả.
- Đối với cộng đồng:
Cần tranh thủ các mối quan hệ để vận động các đối tượng sau tham gia
đóng góp nhân lực, tài lực, vật lực cho giáo dục:
+ Những người có uy tín, được sự tín nhiệm của quần chúng nhân dân ở
địa phương.
+ Cán bộ đã về hưu, những người trước đây đã từng làm việc và giữ
những chức vụ quan trọng ở địa phương, thành phố...
+ Những người có tâm huyết, nhiệt tình, thiết tha mong muốn được cống
hiến cho sự nghiệp giáo dục - đào tạo;

+ Các doanh nghiệp, tổ chức trên địa bàn có trường học ;
Việc huy động nguồn lực từ phụ huynh và cộng đồng để tăng cường các điều
kiện cho trường cần đảm bảo tính công khai, minh bạch, thống nhất và tự nguyện.
- Hoàn thiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ công tác trong ngành
giáo dục, đào tạo để tạo động lực phát triển
Vì vậy, việc nâng cao chất lượng giáo dục phải gắn liền với việc kết hợp
vận dụng các chế độ, chính sách ngày càng hợp lý hơn “gắn nghĩa vụ với quyền
lợi, lý tưởng với lợi ích, kết hợp việc giáo dục, rèn luyện phẩm chất, đòi hỏi sự
gương mẫu hy sinh với việc thực hiện chính sách đãi ngộ thoả đáng, công bằng,
coi đây là động lực, là quy luật trong công tác cán bộ hiện nay”.
Qua kết quả đánh giá Chuẩn Hiệu trưởng, hàng năm và những góp ý trực
tiếp cho cán bộ quản lý. Năm học 2016-2017 với kết quả được tổng hợp có sự
thay đổi rõ rệt được thể hiện qua bảng tổng hợp sau:
Kết quả đánh giá chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non năm học 2016-2017
Nội dung

Tổng
số

HT tự đánh giá

11

Xếp loại Hiệu trưởng các trường mầm non
Xuất sắc
Khá
Trung bình
Kém
SL
%

SL
%
SL
%
SL %
10
90,9
1
90,1
0
0
0
0
18


Phòng GDĐT
11
đánh giá HT
4. Hiệu quả

6

54,5

5

45,5

0

0

0

0

Trên cơ sở những vấn đề lý luận về khoa học quản lý giáo dục, quản lý
trường học và kết quả điều tra, phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý
trong trường mầm non, tôi đã đề xuất năm nhóm giải pháp để nâng cao hiệu quả
quản lý của hiệu trưởng trường mầm non. Các giải pháp này có mối quan hệ
tương tác chặt chẽ với nhau, hỗ trợ nhau để đạt được mục tiêu.
Với các giải pháp đã được phân tích cụ thể từ đưa ra mục đích, nội dung
và cách thức thực hiện các giải pháp cụ thể, rõ ràng, tôi thấy rằng các giải pháp
đã nêu trên là cần thiết, đúng đắn và phù hợp với tình hình thực tiễn. Nếu được
thực hiện một cách đồng bộ và triệt để thì các giải pháp trên sẽ góp phần nâng
cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh, một
huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Hiệu trưởng là người lãnh đạo cao nhất trong nhà trường, chịu trách
nhiệm tổ chức, quản lý các hoạt động, chất lượng giáo dục nhà trường. Sự quản
lý có hiệu quả của của hiệu trưởng sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Vì
vậy, việc đề ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng
trường mầm non là vấn đề cần thiết và cấp bách nhằm đáp ứng yêu cầu ngày
càng cao của xã hội trong xu thế hội nhập và phát triển.
Bản thân tôi đã hướng sự tập trung nghiên cứu vào các vấn đề: làm sáng
tỏ những căn cứ lý luận và thực tiễn của khoa học quản lý giáo dục; những ưu,
khuyết của thực tiễn công tác quản lý trường mầm non để làm rõ nhu cầu khách
quan, cấp bách phải nâng cao hiệu quả quản lý trường mầm non; Đề xuất những

giải pháp đồng bộ có tính khả thi để nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng
trường mầm non trên địa bàn huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa.
Các giải pháp đề xuất đã đảm bảo tính mục tiêu, tính toàn diện và hệ
thống, tính khả thi, tính hiệu quả theo yêu cầu phát triển giáo dục. Các giải pháp
này nếu được triển khai thực hiện một cách toàn diện và đồng bộ sẽ thúc đẩy,
nâng cao hiệu quả quản lý của Hiệu trưởng trường mầm non trên địa bàn huyện
Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
2. Kiến nghị
Nâng cao hiệu quả quản lý của Hiệu trưởng các trường mầm non là việc
làm rất cần thiết và không chỉ là nhiệm vụ riêng của Phòng Giáo dục - Đào tạo,
đội ngũ Hiệu trưởng mà còn là trách nhiệm chung của các cấp, các ngành. Do đó
tôi xin nêu một số kiến nghị sau:
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo.
19


- Tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản về chế độ chính sách
đối với đội ngũ công tác trong ngành giáo dục và phân cấp quản lý giáo dục.
- Xây dựng chương trình và chỉ đạo thực hiện chương trình đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ quản lý nói chung, đội ngũ Hiệu trưởng nói riêng một cách thường
xuyên, cập nhật và đổi mới.
- Tổ chức cho cán bộ quản lý được giao lưu học hỏi kinh nghiệm các mô
hình quản lý điển hình ở trong và ngoài tỉnh.
2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo
- Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Đề án “Nâng cao chất lượng giáo dục,
đào tạo miền núi tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2013-2020”.
- Chủ động xây dựng quy hoạch và thực hiện đầy đủ, kịp thời công tác
sử dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân chuyển, đánh giá cán bộ quản lý; Thí điểm
thực hiện bổ nhiệm cán bộ quản lý ở trường mầm non có điều kiện thuận lợi
theo hình thức thi tuyển.

- Tăng cường tổ chức hội thảo, mời chuyên gia báo cáo, sinh hoạt câu lạc
bộ quản lý để giao lưu học tập kinh nghiệm.
2.3. Đối với Hiệu trưởng trường mầm non:
- Tích cực tham gia các khóa bồi dưỡng cán bộ quản lý. Tăng cường
công tác tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, tin học,
nghiệp vụ quản lý.
- Mạnh dạn đổi mới, chủ động sáng tạo trong công tác chỉ đạo, điều hành
nhà trường.
- Nâng cao tinh thần phê và tự phê cao. Tự kiểm tra, đánh giá một cách
khách quan những ưu, khuyết điểm của bản thân để phát huy và kịp thời điều chỉnh.
Quá trình chỉ đạo bậc học mầm non trong nhiều năm qua, tôi đã dõi theo
và nhận thấy rằng việc nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường mầm
non huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa là vấn đề quan trọng. Vì vậy, tôi đưa ra
một số giải pháp nêu trên xin được mạnh dạn trao đổi cùng các đồng nghiệp,
chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự bổ sung,
góp ý của các bạn đồng nghiệp và Hội đồng khoa học các cấp để tôi hoàn thiện
hơn trong kinh nghiệm chỉ đạo chuyên môn bậc học Mầm non huyện Lang
Chánh trong những năm tiếp theo./.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 4 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người thực hiện

20

Lê Minh Thư

Trịnh Thị Thủy

21