SKKN một số kinh nghiệm chỉ đạo nâng cao phương pháp dạy học tích cực trong tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo trường mầm non lương nội, huyện bá thước

I. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Chơi là một trong những hoạt động có mặt trong đời sống nhân loại ở mọi
lứa tuổi, mặc dù hình thức chơi thay đổi theo đội tuổi. Khi chơi, cả người lớn lẫn
trẻ em đều say mê, vui vẻ và thỏa mãn.
Chơi cần cho mọi lứa tuổi. Đối với người lớn, hoạt động chơi chiếm một
vị trí nhất định trong cuộc sống của họ. Đối với trẻ nhỏ, chơi như là một trong
những nhu cầu thiết yếu của trẻ. Đối với trẻ mầm non, hoạt động chơi là nội
dung chính của cuộc sống, là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi này.
Chơi được xem như là công việc của trẻ và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến
sự phát triển tâm lí và và hình thành nhân cách ở trẻ - giữ vai trò chủ đạo đối với
sự phát triển của trẻ. Hình thức thể hiện đặc trưng của hoạt động chơi là là các
trò chơi. Các trò chơi vô cùng đa dạng về nội dung, hình thức, nguồn gốc. Do đó
ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong tổ chức hoạt động vui chơi cho
trẻ trong trường mầm non có vai trò quan trọng, tác động mạnh mẽ đế sự phát
triển của trẻ mầm non.
Những phẩm chất tâm lí và những đặc điểm nhân cách của trẻ mầm non
hình thành và phát triển mạnh mẽ nhất trong hoạt động vui chơi. Những biến đổi
về chất trong tâm lí của trẻ chuẩn bị cho trẻ chuyển sang 1 giai đoạn phát triển
cao hơn được hình thành chính trong giai đoạn này. Hoạt động chơi còn là tiền
đề quan trọng để hình thành những dạng hoạt động khác như học tập và lao
động.
Chơi là sự thực hành, qua đó đứa trẻ sẽ được chuẩn bị cho cuộc sống và
trẻ trưởng thành từ đó.
Trò chơi có ý nghĩa đặc biệt của giai đoạn lứa tuổi mầm non. Đói với trẻ
mầm non- trò chơi là học tập, là lao động, là hình thức giáo dục. Trò chơi hoàn
toàn đáp ứng nhu cầu của trẻ em lứa tuổi mầm non, đáp ứng niềm vui sướng,
tính tích cực, nhu cầu vận động, làm sinh động thêm óc tưởng tượng, tính tò mò
ham hiểu biết, trò chơi là phương tiện giáo dục chính.
Trò chơi là phương tiện phát triển toàn diện cho trẻ. Trong trò chơi, trẻ
lĩnh hội những kinh nghiệm xã hội của người lớn một các tự nhiên, hình thành

những khả năng và năng lực, thể lực, trí tuệ… Trò chơi không phải chỉ là
phương tiện giáo dục cho từng trẻ mà còn là hình thức tổ chức cuộc sống của trẻ
ở trường mầm non, là phương tiện hình thành xã hội trẻ em.

1


Hoạt động vui chơi giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển ở trẻ các
chức năng tâm lí (nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, ý chí…) và hình thành, phát
triển các mặt của nhân cách một cách toàn diện. Chơi chính là cuộc sống thực
của trẻ, là niềm vui và hạnh phúc của tuổi thơ. Vì vậy tổ chức hoạt động chơi
cho trẻ ở lứa tuổi này cực kì quan trọng và có ý nghĩa giáo dục to lớn.[1]
Nhưng trên thực tế chưa có nhiều trường thực sự quan tâm đến việc ứng
dụng các phương pháp dạy học tích cực trong việc tổ chức hoạt động vui chơi
cho trẻ hay chưa đủ điều kiện để đầu tư cơ sở vật chất một các thỏa đáng cho
lĩnh vực này. Bởi trong trường mầm non nói chung, trường mầm non Lương Nội
nói riêng có nhiều điều còn phải khắc phục như tình trạng thiếu giáo viên, nhân
viên theo định biên. Đây là một trong những yếu tố quyết định chất lượng giáo
dục trong khi nhà trường không thể tự quyết định. Vậy làm thế nào để các con
vẫn được học, được chơi, được thỏa mãn nhu cầu để được phát triển một cách
toàn diện trong điều kiện của nhà trường như hiện nay là điều không dễ. Với
những trăn trở của của một người mẹ, người hướng dẫn điều hành chuyên môn
của nhà trường tôi đã tìm hiểu và áp dụng một số biện pháp bước đầu mang lại
hiệu quả. Chính vì lã đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm chỉ
đạo nâng cao phương pháp dạy học tích cực trong tổ chức hoạt động vui chơi
cho trẻ mẫu giáo trường Mầm non Lương Nội, huyện Bá Thước” để làm đề
tài nghiên cứu trong năm học 2016-2017 này.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Nghiên cứu thực trạng việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ tại trường
Mầm non Lương Nội. Từ đó đề xuất một số biện pháp để nâng cao chất lượng

hoạt động vui chơi cho trẻ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Kinh nghiệm chỉ đạo nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động vui chơi cho
trẻ mẫu giáo trường Mầm non Lương Nội.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm
- Phương pháp thống kê toán học.

2


II. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Trong quá trình dạy học, giáo viên tổ chức nhiều hoạt động cho trẻ, trong
đó có hoạt động chơi. Trẻ được cuốn hút vào vào các hoạt động đa dạng, thông
qua đó tự lực tìm tòi khám phá, trải nghiệm những điều mình chưa rõ để có được
các kiến thức, kỹ năng mới trong cuộc sống (chứ không phải thụ đọng tiếp thu
những tri thức đã được giáo viên sắp đặt).
Được đặt vào những tình huống của đời sống thực tế, trẻ trực tiếp quan
sát, thảo luận, trao đổi, làm thí nghiệm giải quyết vấn đề đặt ra theo suy nghĩ của
mình. Qua đó trẻ nắm bắt được các kiến thức và kỹ năng mới, vừa nắm bắt được
phương pháp làm ra kiến thức và kỹ năng được bộc lộ và phát huy tiềm năng
sáng tạo.
Đối với trẻ chơi có nghĩa là học. Khi trẻ chơi, trẻ phát triển sự hiểu biết về
các khái niệm. Trẻ lĩnh hội, hiểu biết qua chơi, qua trải nghiệm dựa vào xem xét
và khám phá các sự vật hiện tượng của thế giới xung quanh.
Phát huy tính tích cực của trẻ bằng phối hợp hợp lý các phương pháp
trong quá trình tổ chức các hoạt động của trẻ như phương pháp trực quan,

phương pháp làm mẫu, phương pháp dùng lời, phương pháp trò chơi…
Trong tổ chức hoạt động chơi cho trẻ, giáo viên cần phối hợp hợp lý các
phương pháp: Phương pháp đóng vai, phương pháp dùng lời, phương pháp tạo
tình huống, phương pháp làm mẫu… Nhằm khơi gợi kinh nghiệm sống và hiểu
biết của trẻ, đồng thời khuyến khích trẻ tích cực, chủ động, sáng tạo và duy trì
cảm xúc vui chơi của trẻ trong khi chơi.
Trẻ học hiệu quả nhất qua hoạt động trải nghiệm trực tiếp. Trẻ sử dụng
các giác quan để thu nhận thông tin về thế giới xung quanh chúng. Trẻ cần được
người lớn nói về những gì trẻ nhìn, nghe, nắm, ngửi và cảm thấy để hiểu các
thông tin thu được từ các giác quan và hình thành các khái niệm đó.
Trong xã hội hiện đại đang biến đổi nhanh, với sự bùng nổ thông tin khoa
học kỹ thuật, công nghệ phát triển như vũ bão, dạy học không thể nhồi nhét vào
đầu óc trẻ khối lượng kiến thức ngày càng nhiều. Dạy trẻ phương pháp học cần
phải được quan tâm ngay từ lứa tuổi mầm non. Trong các phương pháp học thì
cốt lõi là phương pháp tự học, tự tìm tòi, khám phá.

3


Trong quá trình dạy học, giáo viên cần nhấn mạnh và chú trọng mặt hoạt
động học của trẻ, nỗ lực tạo ra sự chuyển biến từ học tập thụ động sang học tập
chủ động
Trong khi chơi trẻ cần được phát huy khả năng tự học như tích cực quan
sát, so sánh, nhận xét, suy luận, dự đoán, đưa ra kết luận, giải quyết vấn đề, chia
sẻ thông tin… khuyến khích và tạo cơ họi để trẻ tự thỏa thuận với bạn chơi,
chọn chủ đề chơi.[1]
“Đồ dùng dạy học, đồ chơi tự tạo đóng vai trò quan trọng đối với sự phát
triển tâm sinh lý, trí tuệ, thể lực, tình cảm thẩm mĩ và góp phần hình thành nhân
cách trẻ thơ” [2]
Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong GDMN cũng đang

được hưởng ứng tích cực. Mục tiêu ứng dụng CNTT trong GDMN chủ yếu tập
trung vào việc quản lí chỉ đạo, khai thác sử dụng CNTT trong việc tổ chức các
hoạt động vui học cho trẻ cần có thời lượng cũng như dung lượng vừa phải, phù
hợp. Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT trong cấp học mầm non vẫn còn nhiều
khó khăn, bất cập về cơ sở vật chất, trình độ năng lực giáo viên, cán bộ quản lí
và quan điểm của của xã hội cũng như của các nhà quản lí giáo dục.[3]
Vì vậy, chúng ta cần quan tâm để tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ một
cách tích cực hơn để trẻ thực sư học mà chơi, chơi bằng học.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng
* Thuận lợi
- Trường Mầm non Lương Nội đã được công nhận là trường chuẩn quốc
gia giai đoạn 1.
- Có đầy đủ phòng học cho các lớp
- Nhà trường có đầu tư trang thiết bị hằng năm.
- Có phát động phong trào làm đồ dùng, đồ chơi.
- Thường xuyên thăm lớp dự giờ theo kế hoạch
- Giáo viên có trình độ đạt chuẩn 100%, trên chuẩn 7/20 bằng 35 %
- Đội ngũ giáo viên trẻ khỏe, nhiệt tình
- Giáo viên đã nắm bắt được các nội dung phương pháp để tổ chức hoạt
động vui chơi cho trẻ.
- Một số giáo viên có kinh nghiệm tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ
- Nhà trường có khuân viên cây xanh thoáng mát
4


- Các nhóm lớp đã chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động vui chơi cho
trẻ theo chủ đề.
* Khó khăn
- Nhà trường chưa có phòng thể chất, chưa có vườn cổ tích cho trẻ chơi
- Một số giáo viên chưa thực sự tự giác, tổ chức mang tính đối phó.

- Công trình xây dựng chắp vá nên không theo thiết kế quy hoạch
- Trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi giáo viên chưa thật sự tôn trọng trẻ
còn áp đặt trẻ vào trò chơi, vai chơi mà có thể trẻ không thích.
- Giáo viên chưa dựa vào vốn kinh nghiệm của trẻ chưa tận dụng cơ hội
cho trẻ phát triển khả năng tìm tòi, khám phá, sáng tạo của trẻ.
- Giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc tổ chức trò chơi cho trẻ phù
hợp với kinh nghiệm hứng thú của trẻ.
- Trẻ chưa được tiếp cận với những đồ chơi hện đại
- Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức hoạt động vui chơi của
giáo viên còn hạn chế nên dẫn đến trẻ dễ nhàm chán.
- Cách giao lưu giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ chưa thực sự là bạn đồng
hành.
- Giáo viên chưa chịu khó tìm tòi các trò chơi mới, phương pháp, biện
pháp để tổ chức cho trẻ chơi một cách tích cực mà các trò chơi thường lặp lại
một cách nhàm chán.
- Đồ dùng đồ chơi chưa đủ theo yêu cầu tối thiểu, chủ yếu là đồ dùng, đồ
chơi tự làm nên độ bền chưa cao, màu sắc chưa hấp dẫn trẻ.
- Sự giám sát của BGH ở tất cả các thời điểm trong ngày còn hạn chế.
- Trình độ, năng lực của giáo viên đại đa số là đào tạo tại chức, chắp vá,
chưa linh hoạt trong tổ chức vui chơi cho trẻ.
- Nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế, chưa thực sự quan tâm
đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ.
- 100% là trẻ dân tộc thiểu số nên trong quá trình chơi còn gặp khó khăn
khi giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn
trong các hoạt động, đôi khi còn sử dụng ngôn ngữ địa phương.
- Đồ dùng, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động vui chơi còn hạn chế,
nghèo nàn, chưa đảm bảo tính thẩm mĩ, chưa thu hút được trẻ một cách tích cực
khi tham gia chơi
5

- Một số giáo viêc có tuổi đời cao, trình độ đào tạo chắp vá nên khả năng
vận dụng, truyền đạt hướng dẫn trẻ trong khi chơi còn hạn chế, bất cập, chưa
phát huy được tính tích cực của trẻ, đang còn rập khuôn, máy móc dẫn đến kết
quả khi chơi chưa cao.
Trong quá trình được phân công phụ trách chuyên môn, tôi đã khảo sát
mức độ tích cực của giáo viên trong việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ tại
đơn vị và kết quả thu được như sau:
T
T
1

2

3

4

5

Nội dung

Tổng
số
giáo
viên

Giáo viên đã dựa vào vốn
kinh nghiệm của trẻ, hứng
thú hoạt động của trẻ, tạo

20
mọi cơ hội cho trẻ phát
triển khả năng tìm tòi,
khám phá và trải nghiệm
Tạo cơ hội huy động tối đa
vốn kinh nghiệm đã có vào
hoạt động trải nghiệm
20
Tôn trọng các nhu cầu của
cá nhân trẻ, tạo cơ hội cho
trẻ khả năng thích ứng, hòa 20
nhập với cuộc sống xung
quanh
Kích thích động cơ bên
trong của trẻ, gây hứng thú,
lôi cuốn trẻ vào các hoạt 20
động, tạo các tính huống có
vấn đề cho trẻ hoạt động
Tổ chức trò chơi cho trẻ
phù hợp với kinh nghiệm, 20
hứng thú của trẻ, điều kiện

Tốt
SL %

Kết quả
Khá
TB
CĐ
S

% SL % SL %
L

7

35 5

25 4

20

4

20

6

30 4

20 5

25

5

25

8

40 5

25 3

15

4

20

6

30 5

25 6

30

3

15

10

50 5

25 3

15

2

10

6


6

thực tế của từng nhóm lớp.
Sử dụng hợp lý, linh hoạt
các điều kiện cần thiết và
phương tiện sẵn có ở địa 20
phương cho hoạt động của
trẻ.

9

45 4

20 4

20

3

15

2.3. Các giải pháp đã được áp dụng để giải quyết vấn đề
* Giải pháp 1. Hướng dẫn giáo viên tạo môi trường cho trẻ hoạt động
- Chuẩn bị đủ đồ dùng, đồ chơi mang tính gợi mở, phong phú, đa dạng để

kích thích trẻ hoạt động tích cực và sáng tạo. VD: Chuẩn bị cả các đồ dùng đồ
chơi mua có màu sắc đẹp và cả đồ dùng tự làm, cả các đồ dùng tái chế như các
lon sữa su su, các mẩu gỗ đã sơn các màu…
- Sắp xếp, bố trí đồ dùng, đồ chơi vừa tầm mắt đối với trẻ, dễ thấy, dễ lấy
để thuận tiện cho trẻ trong quá trình chơi và mở rộng nội dung chơi theo chủ đề.
- Bố trí các khu vực chơi hợp lí và nên bố trí di động để tạo sự hấp dẫn cho
trẻ như: Lon sữa, gáo dừa, chai nước ngọt, phách tre… có thể thay đổi vị trí góc
theo chủ đề để gây sự chú ý cho trẻ, hấp dẫn trẻ vào hoạt động hơn.
- Xây dựng bầu không khí giao tiếp thân thiện và tích cực, vui vẻ, hòa nhã
và giao tiếp với trẻ bằng ngôn ngữ của vai chơi…
* Giải pháp 2. Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực vào quá trình tổ
chức hoạt động vui chơi cho trẻ.
- Giáo viên chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi để gợi mở cho trẻ tự chọn đồ chơi,
nhóm chơi theo ý thích.
- Để trẻ tự khởi xướng trò chơi, tự chọn khu vực chơi, thảo luận với bạn
về trò chơi mà mình muốn chơi.
- Khuyến khích trẻ kịp thời để trẻ tích cực tham gia vào trò chơi một cách
say mê.
- Giúp đỡ trẻ khi thật sự cần thiêt như: Nhập vai chơi cùng trẻ để gợi ý
phát triển nội dung chơi cho trẻ. Khuyến khích trẻ sử dụng đồ vật thay thế.
Ví dụ: Một hộp giấy có thể làm thành cái bàn, hay một miếng bìa carton
làm điện thoại…

7


- Việc nhận xét được thực hiện ngay cả trong khi chơi chứ không phải để
đến khi kết thúc vì nếu động viên, khuyến khích trẻ kịp thời càng giúp trẻ hưng
phân và phát triển được nhiều nội dung chơi.
- Giáo viên khuyến khích trẻ thực hiện đúng vai chơi, luật chơi, khơi gợi

những kinh nghiêm trẻ đã có, đề xuất ý tưởng chơi phù hợp với hứng thú và điều
kiện thực tế của nhóm lớp.
- Giáo viên không nên can thiệp hay ngăn cản khi trẻ đang chơi nếu có
hiện tượng đi lệch hướng chơi thì giáo viên nên khéo léo nhập vai và hướng trẻ
chơi theo mục đích giáo dục.
- Giáo viên gợi ý để trẻ đổi góc chơi, vai chơi, không để trẻ chơi ở một
góc hoặc một vai chơi trong suốt cả tuần.
- Giáo viên nhập vai để gợi ý tình huống chơi để trẻ liên kết các góc chơi.
- Giáo viên tận dụng mọi cơ hội để tổ chức cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
* Giải pháp 3. Bổ sung thêm đồ dùng, đồ chơi
- Phát động phong trào làm đồ dùng dạy học, đồ chơi theo chủ đề. Mỗi
một chủ đề ban thi đua sẽ chấm điểm. Đây cũng là một trong những tiêu chí xếp
loại thi đua hàng tháng.
- Những bộ đồ dùng đạt giải sẽ được nhân rộng trong toàn trường về cách
sử dụng và cách làm.
- Tận dụng các nguyên liệu phế thải ở địa phương để tái sử dụng để làm
các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.
- Các đồ dùng dạy học, đồ chơi tự tạo cần phải đảm bảo các yêu cầu như:
+ Đảm bảo tính giáo dục: Có hình dáng, màu sắc, âm thanh hấp dẫn trẻ,
phản ánh về các sự vật, hiện tượng xung quanh, gần gũi với trẻ. Là phương tiện
giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện (về thể chất, nhận thức và ngôn ngữ, thẩm
mĩ, tình cảm, kỹ năng xã hội), nội dung và kích thước phù hợp với đặc điểm tâm
sinh lí của trẻ.
+ Đảm bảo an toàn vệ sinh: Làm đồ dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu
dễ lau rửa, sơn bằng những loại sơn không độc hại, không sắc nhọn, được là
sạch trước khi làm đồ chơi.
+ Phải đẹp: Hình dáng, kích thước, màu sắc, bố cục của sản phẩm thể hiện
sự hài hòa, cân đối, sự chau chuốt, gọn gàng trong từng sản phẩm.

8

+ Phải đảm bảo tính thực tiễn: Phản ánh được xã hội mà trẻ đang sống
(phù hợp với phong tục, tập quán, truyền thống của địa phương).
Ví dụ: Gáo dừa làm dụng gõ đệm, làm nồi, làm bát trong khi nấu ăn.
- Từ những đoạn tre, luồng có thể làm phách gõ đệm, cần câu, xe ôtô, tàu
hỏa, hàng rào, cổng chui…
- Các đoạn gỗ vụn ở xưởng mộc cho trẻ chơi các trò chơi nhận biết hình,
màu, lắp ghép thành khuôn viên xây dựng, các ngôi nhà, các loại xe, bàn ghế ...
- Giấy bìa, vải vụn tận dụng làm con rối, quần áo cho búp bê, làm con
giống.
- Các vỏ hộp, thìa nhựa, đĩa nhựa, chai nhựa làm thành các con vật ngộ
nghĩnh như: con công, con rùa, con lợn, con voi…
* Giải pháp 4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động vui chơi.
- Sử dụng nhạc nền trong các trò chơi khi tổ chức cho trẻ chơi để gây
hứng thú cho trẻ.
- Tham khảo các trò chơi của một số vùng miền và cho trẻ xem để bắt
chước.
- Khi tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ giáo viên có thể mở nhạc đệm
cho trẻ nghe để giúp trẻ hứng thú và có tác phong nhanh nhẹn, chuyên nghiệp
hơn, nhanh nhớ lời thơ hơn.
- Hay trong các hoạt động chung thì phần sử dụng giáo án điện tử trẻ như
được lạc vào một môi trường mới lạ, hấp dẫn, những phần trò chơi được lồng
ghép cả nhạc và những câu trả lời bằng máy tính như bạn đúng rồi, bạn giỏi quá,
tiếng vỗ tay khích lệ …làm cho trẻ càng phấn khích hơn. Đặc biệt là mầu sắc
trong giáo án vô cùng hấp dẫn trẻ.
* Giải pháp 5. Chỉ đạo lựa chọn nội dung chơi và phương pháp chơi.
- Chỉ đạo lựa chọn nội dung chơi phong phú, lành mạnh, có ý nghĩa giáo
dục, phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường, của lớp, phù hợp với đặc
điểm lứa tuổi và gây được sự hứng thú cho trẻ. Đặc biệt, nội dung phải phù hợp

cới chủ đề đang tiến hành, những nội dung này phải được đưa vào mạng nội
dung và mạng hoạt động và chi tiết vào kế hoạch của từng tuần, phải được nhà
trường duyệt trước khi thực hiện.

9


- Xây dựng các tiết mẫu, tổ chức các hoạt động vui chơi dưới nhiều hình
thức khác nhau: Tổ chức hoạt động góc, chơi lồng ghép trong hoạt động học
tập…
- Lựa chọn giáo viên có tinh thần trách nhiệm cao, có năng lực sư phạm
để tổ chức cho trẻ hoạt động, từ đó, chị em giáo viên học hỏi, nhân rộng điển
hình.
- Chỉ đạo phương pháp tổ chức, hướng dẫn trẻ chơi:
+ Giáo viên phải thực sự chú ý đến việc phát triển trò chơi cho trẻ, luôn
coi chơi như một họa động có ý thức, có mục đích, mang tính tự lập và sáng tạo
cao của trẻ mẫu giáo.
+ Cô giáo đóng vai là người bạn lớn để hướng dẫn trẻ chơi, thậm chí có
thể chơi cùng trẻ. Cô là điểm tựa, là thang đỡ, gợi mở phát huy tính tích cực, chủ
động và sáng tạo trong quá trình trẻ chơi. Tránh hiện tường lặp lại một trò chơi
hay một chủ đề có nội dung tương tự, nhiều lần, có như vậy, trẻ mới không bị
nhàm chán hay đơn điệu.
+ Sử dụng nhiều loại đồ dùng, đồ chơi: Đồ chơi sẵn có (Búp bê, nồi nấu
cơm, ô tô …), đồ chơi cần có sự tác động của trẻ mới hoàn thiện: Tranh ghép
hình, bộ lắp ghép…. Đồ chơi trẻ và cô tự tạo” Gói kẹo, bánh chưng, con rối.
Tích cực sử dụng các nguyên vật liệu phế thải, sẵn có ở địa phương để hỗ trợ
cho hoạt động của trẻ mang tính tích cực và sáng tạo hơn.
- Giáo viên dựa vào vốn kinh nghiệm của trẻ, hứng thú hoạt động của trẻ,
tận dụng mọi cơ hội cho trẻ phát triển khả năng sáng tạo.
+ Lồng ghép các nội dung chơi thông qua các hội thi, tổ chức biểu diễn

thông qua các ngày lễ hội trong năm. Trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi, cô
giáo phải luôn duy trì niềm vui, hứng thú chơi của trẻ. Nâng dần tính phức tạp,
phong phú của trò chơi, đòi hỏi trẻ giải quyết tình huống chơi nhằm phát huy ở
trẻ tính tích cực, chủ động, sáng tạo.Khi chơi cũng đòi hỏi trẻ phải có sự nỗ lực
về trí tuệ và tinh thần. Tuyd thuộc vào độ tuổi mà đưa ra yêu cầu về nội dung và
cách chơi cho phù hợp, từ đó đẻ hiệu quả giáo dục được nâng lên.
* Giải pháp 6. Chỉ đạo việc tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao kỹ năng tổ
chức các hoạt động vui chơi.

10


- Nhà trường quan tâm đến việc tự học, tụ bồi dưỡng của giáo viên nhằm
nâng cao kỹ năng tổ chức hoạt động vui chơi thông qua nhiều hình thức khác
nhau:
- Đọc và nghiên cứu tài liệu, chuyên đề, tập san, viết về việc tỏ chức hoạt
động vui chơi cho trẻ mẫu giáo.
- Thảo luận vấn đề này thông qua các cuộc họp chuyên môn.
- Viết các tham luận, sáng kiến kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo của
các đồng chí và công tác tổ chức của các đồng chí giáo viên đối với hoạt động
vui chơi của trẻ mẫu giáo.
- Đẩy mạnh công tác tự học, tự bồi dương của cán bộ giáo viên trong nhà
trường, không nhừng nâng cao sự hiểu biết, năng lực sư phạm của bản thân.
- Học tập qua các Module của chương trình BDTX.
- Thăm lớp dự giờ đồng chí, đồng nghiệp.
- Yêu cầu mỗi giáo viên đăng kí mỗi tháng chọn một hoạt động để dạy và
mời tổ chuyên môn dự, góp ý kiến.
- Chỉ đạo tổ chuyên môn nhà trường mỗi tháng xây dựng một hoạt động
mẫu tổ chức vào chiều thứ 6 của tuần cuối tháng để tất cả giáo viên nhà trường
được tham dự.

* Giải pháp 7. Tuyên truyền phối kết hợp.
-Tuyên truyền đến các bậc phụ huynh thông qua các hoạt động trong giờ
đón trả trẻ để phụ huynh hiểu về tầm quan trọng của hoạt động vui chơi đối với
trẻ mẫu giáo.
- Huy động sự đóng góp nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương.
- Phối hợp với cha mẹ trẻ, đoàn thanh niên, phụ nữ để cùng giáo viên tạo
ra các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.
- Tổ chức các hoạt động vui chơi để phụ huynh cùng tham gia chơi, quan
sát trẻ chơi. Qua các hoạt động này, các bậc phụ huynh đã trở thành những tuyên
truyền viên tích cực về tầm quan trọng của hoạt động vui chơi cho trẻ em nói
chung và cho trẻ mầm non nói riêng.
- Phối hợp với phụ huynh để phụ huynh biết cách chơi và luật chơi để khi
ở nhà phụ huynh có thể chơi cùng các bé.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến

11


T
T
1

2

Nội dung

Tổng
số
giáo
viên

Giáo viên đã dựa vào vốn
kinh nghiệm của trẻ, hứng
thú hoạt động của trẻ, tạo
20
mọi cơ hội cho trẻ phát
triển khả năng tìm tòi,
khám phá và trải nghiệm
Tạo cơ hội huy động tối đa
vốn kinh nghiệm đã có vào
hoạt động trải nghiệm
20

Tốt
SL %

Kết quả
Khá
TB
CĐ
S
% SL % SL %
L

9

45 6

30 5

25

8

40 5

25 6

30

1

5

3

Tôn trọng các nhu cầu của
cá nhân trẻ, tạo cơ hội cho
trẻ khả năng thích ứng, hòa 20
9
45 7 35 4
20
nhập với cuộc sống xung
quanh
4
Kích thích động cơ bên
trong của trẻ, gây hứng thú,
lôi cuốn trẻ vào các hoạt 20
7
35 6 30 6

30 1
5
động, tạo các tình huống có
vấn đề cho trẻ hoạt động
5
Tổ chức trò chơi cho trẻ
phù hợp với kinh nghiệm, 20
12 60 6 30 2
10
hứng thú của trẻ, điều kiện
thực tế của từng nhóm lớp.
6
Sử dụng hợp lý, linh hoạt
các điều kiện cần thiết và
phương tiện sẵn có ở địa 20
13 65 4 20 3
15
phương cho hoạt động của
trẻ.
Nhìn vào kết quả trong bảng khảo sát cho ta thấy nội dung 1,3,5,6 đã
không còn giáo viên chưa đạt và tỷ lệ tốt khá được nâng lên rõ rệt, các nội dung
12


còn lại mặc dù vẫn còn có giáo viên chưa đạt song mức độ tốt khá cũng được
nâng lên một cách đáng kể.

III. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận.
13

Trong quá trình áp dụng các biện pháp trên cho thấy sự linh hoạt của trẻ
trong giao tiếp cũng như trong các hoạt động được nâng lên, tăng thêm mối gắn
kết giữa các thành viên trong lớp, giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa các người
thân trong gia đình với nhau, giúp trẻ sảng khoái và có nhiều cảm xúc, giúp trẻ
ăn ngon miệng hơn.
Để đạt được hiệu quả cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non
nói chung trong đó có công tác chỉ đạo, tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu
giáo dòi hỏi phải có sự phối kết hợp giữa nhà trường gia đình và toàn xã hội . Vì
vậy nhà trường đã làm tốt công tác tuyên truyền về đường lối, quan điểm giáo
dục của Đảng về mục tiêu kế hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục trẻ ở từng
độ tuổi . Phổ biến nuôi dạy trẻ theo khoa học trong đó có việc tổ chức hoạt động
vui chơi cho trẻ mẫu giáo tới từng phụ huynh thông qua các buổi họp phụ
huynh, góc trao đổi phụ huynh . Trẻ không chỉ vui chơi ở trường học thì ở nhà
mỗi cha mẹ các cháu cũng phải tạo điều kiện, cơ hội, phương tiện để trẻ được
thỏa mãn nhu cầu chơi các bậc phụ huynh nhận thức được khi chơi là lúc trẻ
đang học, đang lĩnh hội những tri thức bên ngoài, đang thể hiện khả năng, sự
hiểu biết cảu mình… Bởi ở độ tuổi này đồ chơi là sách giáo khoa của trẻ.
Sự chỉ đạo cần phải liên tục, liền mạch, có sự giám sát và kiểm tra thường
xuyên để kịp thời điều chỉnh uốn nắn những lệch lạc của giáo viên trong việc tổ
chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo.
Trong việc kết hợp với giáo dục và gia đình cần phải làm cho cha mẹ trẻ
thấy rõ được vị trí, vai trò của hoạt động vui chơi đối với trẻ mẫu giáo . Tuyên
truyền cách thức khoa học trong việc tạo điều kiện cho trẻ chơi ở nhà, đặc biệt
việc lựa chọn các loại đồ chơi có ý nghĩa giáo dục giáo dục cao.
Môi trường giáo dục là tổ hợp những diều kiện tự nhiên và xã hội tác
động đến việc chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non . Bao gồm môi
trường vật chất và môi trường xã hội . Thiết kế môi trường giáo dục ở trường
mầm non có nghĩa là xây dựng một môi trường an toàn, thân thiện, ấm cúng,

trình bày đẹp mắt, thu hút, giúp trẻ chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt
động trải nghiệm và giao tiếp một cách tích cực. Chính vì vậy người quản lí cần
chú trọng đến việc chỉ đạo xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động nói chung và
hoạt động vui chơi nói riêng để đạt hiệu quả giáo dục cao nhất bằng cách:

14


Phát động phong trào thi đua xây dựng môi trường lớp học gắn với phong
trào lớn “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
Chỉ đạo xây dựng mẫu môi trường hoạt động vui chơi trong và ngoài lớp
ở tại lớp điểm. (Khuôn viên, góc hoạt động, mảng trang trí, việc sắp đặt đồ
dùng…)
Chỉ đạo việc thực hiện đầy đủ các hình thức tổ chức hoạt động vui chơi.
Việc tổ chức hoạt động vui chơi không chỉ chú trọng vào hình thức tổ chức hoạt
động góc sau thời điểm hoạt động chung mà ở đây khi tổ chức hoạt động vui
chơi của trẻ cần phải quan tâm đến việc thỏa mãn nhu cầu chơi của trẻ, để hoạt
động vui chơi thực sự là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo phải thông qua
nhiều hình thức:
+ Tổ chức hoạt động ở các góc.
+ Lồng ghép tích hợp trong hoạt động chung
+ Tổ chức trò chơi mọi nơi, mọi lúc.
+ Chú ý tổ chức trò chơi trong thời điểm hoạt động ngoài trời.
+ Tổ chức các dạng trò chơi dưới hình thức biểu diễn thông qua các ngày
lễ hội
(Chơi đóng kịch, các trò chơi dân gian…)
+Tổ chức trò chơi dân gian thông qua các hội thi
Ban giám hiệu đặc biệt quan tâm chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động vui
chơi cho trẻ theo định hướng trên bằng cách:
+ Làm cho giáo viên nhận thức được được tầm quan trọng của việc tổ

chức hoạt động vui chơi cho trẻ phải đảm bảo thông qua nhiều hình thức.
+ Xây dựng mạng nội dung đảm bảo các hình thức và nội dung hoạt động
phù hợp cho giáo viên thực hiện.
+ Kiểm tra, giám sát, đánh giá việc tổ chức hoạt động vui chơi ở các hình
thức trên.
+ Tổ chức dạy mẫu ở tất cả các hình thức.
+ Thông qua ngày lễ, phát động phong trào giờ dạy giỏi chuyên sau vào
vào tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ qua nhiều hình thức. Thường xuyên tổ
chức các đợt dự giờ thăm lớp, đánh giá việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ
trong tất cả các thời điểm có các hoạt động trong ngày.

15


Dự giờ thăm lớp không chỉ chú trọng vào việc dự tổ chức các hoạt động
góc sau giờ hoạt động chung mà việc kiểm tra dự giờ đánh giá phải được chú
trọng theo quan điểm toàn diện, tức là dự hoạt động vui chơi của trẻ ở tất cả các
thời điểm trong ngày:
+ Trong thời điểm hoạt động góc
+ Trong giờ hoạt động ngoài trời
+ Lồng ghép trò chơi trong tiết học
+ Trong giờ hoạt động chiều.
+ Mọi lúc, mọi nơi
Nhiệm vụ của giáo viên là phải phát triển khả năng sáng tạo, sự tưởng
tượng có chủ định của trẻ, khuyến khách, động viên trẻ thực hiện ngay những ý
tưởng của mình trong bất kì hoạt động nào, tập cho trẻ những thao tác, kỹ năng
cần thiết không thể thiếu trong hoạt động sáng tạo, giáo dục cho trẻ tính tự lập,
tính mục đích, tính tích cực hình thành cho trẻ thao tác tư duy, biết phân tích, so
sánh và tự nhận xét đánh giá hoạt động của mình và của bạn khác. Giáo viên
thực sự đóng vai trò quan trọng trong việc khơi dậy hoạt động sáng tạo trong trò

chơi của trẻ mẫu giáo. Để thực hiện được suy nghĩ của mình, trẻ cần phải có đồ
chơi. Trẻ càng lớn thì càng có xu hướng thích tự làm đồ chơi cho trò chơi của
mình. Nhiệm vụ của giáo viên là nuôi dưỡng những xu hướng, hứng thú của trẻ
và hướng dẫn trẻ làm một số đồ chơi tự tạo theo sáng tạo của riêng trẻ. Vì vậy
người quản lí cần phải:
+ Chỉ đạo việc lựa chọn các đồ chơi cho trẻ chơi không nên là mô hình
sẵn có nhằm phát huy khả năng sáng tạo, đặc biệt chú ý dến việc sử dụng các
nguyên vật liệu sưu tầm. (Chẳng hạn trong trò chơi xây dựng, lắp ghép, không
nhất thiết yêu cầu trẻ xếp hình theo khuôn mẫu nào mà khuyến khích trẻ tạo ra
nhiều hình mẫu khác nhau. Sử dụng chính sản phẩm trẻ tạo ra trong quá trình
chơi…)
+ Hằng năm tổ chức các hội thi bé khéo tay. Hội thi có sự tham gia làm đồ
chơi, đồ dùng của cô và trẻ tại nhà trường.
Chỉ đạo giáo viên xây dựng nội dung chơi, tình huống chơi phong phú,
trên cơ sở đó trẻ nảy sinh những ý tưởng chơi và giúp trẻ thực hiện ý tưởng.
Tránh áp đặt trẻ trong việc lựa chọn trò chơi, vai chơi. Khuyến khích trẻ tham
gia nhiều vai chơi, nhiều trò chơi.
16


Chỉ đạo việc giáo dục cá biệt hóa thông qua hoạt động vui chơi. Trong
quá trình hướng dẫn hoạt động tập thể chơi, đòi hỏi giáo viên phải có kỹ năng
quan sát, phát hiện và ghi chép lại những biểu hiện cá nhân đặc biệt ở một số trẻ
để có những biện pháp điều chỉnh, hướng dẫn cho phù hợp. Đây là biện pháp
giáo dục cá biệt thông qua hoạt động vui chơi mà nhà quản lí cần chỉ đạo cho
giáo viên thực hiện nhằm đạt được hiệu quả giáo dục một cách toàn diện nhất.
Ban giám hiệu thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc giáo viên tổ chức trò
chơi cho các cháu thông qua các hình thức như: Trao đổi trực tiếp với giáo viên,
quan sát cách thức tổ chức trò chơi cho trẻ, dự giờ và đánh giá rút kinh nghiệm
để kịp thời uốn n ắn những sai lệc, khắc phục những mặt còn tồn tại. Trong quá

trình dự giờ, Ban giám hiệu tập trung đánh giá việc sử dụng biện pháp cá biệt
của giáo viên. Sau mỗi buổi chơi, cần lưu ý với giáo viên việc phân tích, đánh
giá, động viên các cháu để trẻ thấy rõ những ưu khuyết điểm của mình, rút kinh
nghiệm cho bản thân, đặc biệt đối với những trẻ trên thì nên động viên, khích lệ
trẻ nhằm đạt hiệu quả giáo dục cao hơn.
Tuyên truyền trong toàn dân, đặc biệt cha mẹ các cháu hiểu rõ hơn về vị
trí, vai trò, ý nghĩa của trò chơi đối với việc hình thành và phát triển nhân cách
của trẻ. Đồng thời hướng dẫn cho cha mẹ trẻ cần lựa chọn, chuẩn bị phương tiện
cho trẻ chơi và cách thức hướng dẫn cho trẻ chơi tại gia đình. Hoạt động vui
chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Chơi là nhu cầu sống đồng thời là
một cách chủ yếu để trẻ khôn lớn. Trẻ mẫu giáo là một nhân cách đang được
hình thành, các cháu cần được đảm bảo tính nhẹ nhàng và hồn nhiên, cần được
khai thác và đánh giá đúng khả năng tiềm tàng. Chính vì vậy, người quản lí
trong nhà trường phải nắm bắt được để xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên tổ
chức hoạt động vui chơi cho trẻ mang lại hiệu quả giáo dục cao nhất.
Với mục đích giáo dục toàn diện cho trẻ, lấy hoạt động vui chơi làm hoạt
động chủ đạo cho trẻ mẫu giáo, thông qua hoạt động vui chơi để phát triển nhiều
mặt của trẻ: Trí tuệ tình cảm, ý chí, tư duy… Đây là cơ sở bền vững của nhân
cách sau này. Ban giám hiệu nhà trường đã có những biện pháp chỉ đạo đúng
đắn trong việc xây dựng kế hoạch chương trình, nâng cao nhận thức và kỹ năng
tổ chức hoạt động vui chơi, đầu tư cơ sở vật chất trang thiết vị… cho công tác
giáo dục nói chung trong nhà trường và hoạt động vui chơi nói riêng.
3.2. Kiến nghị
17


- Nhà trường làm tốt công tác tham mưu dể bổ sung thêm trang thiết bị, đồ
dùng, đồ chơi đảm bảo theo yêu cầu tối thiểu.
- Làm tốt công tác xã hội hóa để cộng đồng tham gia vào việc nâng cao
chất lượng giáo dục

- Tổ chức nhiều hoạt động vui chơi mẫu để chị em đồng nghiệp dự và rút
kinh nghiệm
- Tổ chức tham quan học tập các mô hình tiên tiến.
Trên đây là "Một số kinh nghiệm chỉ đạo nâng cao phương pháp dạy học
tích cực trong tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo trường Mầm non
Lương Nội, huyện Bá Thước". Trong quá trình thực hiện không tránh khỏi
những hạn chế thiếu sót, tôi rất mong được sự góp ý, nhận xét của các cấp để
sáng kiến của tôi được hoàn thiện và đạt kết quả cao hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
Lương nội ngày 28 tháng 3 năm 2017
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác
Người viết

Trương Thị Hà

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Mô đun 26: Hướng dẫn phương pháp dạy học tích cực trong tổ chức HĐVC Trần Thị Ngọc Trâm
18


2. Module MN 30: Làm đồ dùng dạy học, đồ chơi tự tạo- Phùng Thị Tường.
3. Module 31: Hướng dẫn một số phần mềm vui chơi học tập thông dụng cho trẻ
Mầm non – hoàng Công Dụng

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Trương Thị Hà
Chức vụ và đơn vị công tác: Phó hiệu trưởng, trường Mầm non Lương Nội
Kết quả
Cấp đánh
đánh giá Năm học
giá xếp loại
TT
Tên đề tài SKKN
xếp loại
đánh giá
(Phòng, Sở,
(A, B,
xếp loại
Tỉnh...)
hoặc C)
1. Một số kinh nghiệm chỉ đạo về
phương pháp dạy học tích cực, tổ
chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu
giáo trường Mầm non Lương Nội,
2.

PGD&ĐT
Bá Thước

B

2013-2014

SGD&ĐT
Thanh Hóa

C

2013-2014

PGD&ĐT
Bá Thước

A

2016-2017

huyện Bá Thước
Một số kinh nghiệm chỉ đạo về
phương pháp dạy học tích cực, tổ
chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu
giáo trường Mầm non Lương Nội,

3.

huyện Bá Thước
Một số kinh nghiệm chỉ đạo nâng
cao phương pháp dạy học tích cực
trong tổ chức hoạt động vui chơi cho
trẻ mẫu giáo trường Mầm non Lương
Nội, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh
Hóa

19