Một số kinh nghiệm vận dụng qui trình dạy học mĩ thuật theo phương pháp đan mạch

MỤC LỤC
NỘI DUNG
Mục lục …………………………………………………………

TRANG
1

Phần I: MỞ ĐẦU
1.
2.
3.
4.

Lí do chọn đề tài………………………………………….
Mục đích nghiên cứu……………………………..............
Đối tượng nghiên cứu……………………………………..
Phương pháp nghiên cứu………………………………….

2
3
3
3

Phần II: NỘI DUNG. ………………………………………….
I. Cơ sở lý luận…………………………………………….....
II. Thực trạng………………………………............................
1. Thực trạng chung…………………………………………..
2. Thực trạng việc vận dụng quy trình dạy Hoạt động giáo

4
5

5

dục Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch ở trường Tiểu
học Hoằng Long- TP Thanh Hóa:.....……………………..
III. Các biện pháp thực hiện …………...............................
1. Biện pháp 1 ………………….............................................
2. Biện pháp 2 ………………….............................................
3. Biện pháp 3 ………………….............................................
4. Biện pháp 4 ………………….............................................
IV. Kết quả:............................................................................

5
7
7
8
15
17
18

Phần III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ …………………….
1. Kết luận:.............................................................................

21

2. Kiến nghị:...........................................................................

22

A – PHẦN MỞ ĐẦU
1

1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Mĩ thuật là môn học nghệ thuật nghiêng nhiều về đời sống tình cảm, góp
phần quan trọng trong giáo dục nhân cách, đạo đức. Nó giúp nuôi dưỡng tinh
thần và là cầu nối cho việc học tốt hơn những bộ môn khác.
Trong giáo dục mĩ thuật thì mục tiêu là hướng đến cái đẹp, cái giá trị
thẩm mĩ thông qua môn Mĩ thuật, người học có thể cảm nhận được cái đẹp và
biết tạo ra cái đẹp. Có nhiều cách hiểu về cái đẹp bởi nhận thức, khuynh
hướng, sở trường, quan niệm và cảm nhận của mỗi người, đó là hình ảnh, bố
cục, màu sắc. Cái đẹp do mĩ thuật tạo nên đem lại cho con người khoái cảm
thẩm mĩ, niềm vui, tình yêu cuộc sống,…, đồng thời cũng đem đến cho con
người hành động theo quy luật của cái đẹp, yêu mến, trân trọng bảo vệ cái đẹp,
chống lại những gì xấu xa, ác độc, vì vậy mĩ thuật có tác dụng rất to lớn trong
việc giáo dục con người “lấy cái đẹp để giáo dục”.
Thực hiện nghị quyết số 29-NQ/TW của ban chấp hành trung ương khóa
XI về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa- hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Bắt đầu từ năm 2015- 2016, trên địa bàn Thành
phố Thanh Hóa nói chung và ở trường Tiểu học Hoằng Long nói riêng bắt đầu
dạy học nội dung môn Mĩ thuật theo phương pháp dạy học mới: Phương pháp
dạy học Đan Mạch và từ khi bắt đầu áp dụng phương pháp dạy học Đan Mạch
thì môn Mĩ thuật được gọi là Hoạt động giáo dục Mĩ thuật. Đây là phương pháp
dạy học có tính ưu việt được áp dụng ở Đan Mạch và nhiều nước khác trên thế
giới.
Phương pháp mới hướng tới mục tiêu lấy người học làm trung tâm, kích
thích sự tương tác, tư duy sáng tạo và phát triển nhận thức cũng như các năng
lực cho học sinh sao cho học sinh là người chủ động nắm bắt kiến thức của môn
học một cách tích cực, sáng tạo góp phần hình thành phương pháp và nhu cầu tự
học, tự phát hiện và tự giải quyết vấn đề đặt ra trong bài học. Từ đó chiếm lĩnh

nội dung mới của bài học, môn học. Giáo viên là người theo dõi quan sát và
giúp đỡ các em thực hiện mục tiêu đó.
2


Vì là phương pháp mới nên ban đầu việc dạy và học của thầy và trò gặp
nhiều khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức cũng như việc tiếp thu bài của
học sinh.
Qua một thời gian thực hiện thì việc dạy - học, mặc dù giáo viên ở các
trường tiểu học có cố gắng đổi mới phương pháp dạy, nhưng vì là phương pháp
dạy học mới nên đa số giáo viên còn bỡ ngỡ, điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp
ứng được, phòng học diện tích nhỏ, khó phân nhóm khi hoạt động tập thể nên
các trường còn gặp khó khăn khi triển khai thực hiện.
Chính vì lẽ đó, tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Một số kinh nghiệm
vận dụng quy trình dạy học Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch” ở trường
tiểu học Hoằng Long- TP Thanh Hóa - Thanh Hóa.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Nhằm phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật.
- Nâng cao hơn nữa về năng lực quan sát, giao tiếp khả năng tư duy hình
tượng, sáng tạo, phương pháp làm việc khoa học, nhằm hình thành ở các em
phẩm chất con người lao động mới đáp ứng đòi hỏi của xã hội ngày càng cao.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Học sinh từ khối 1 đến khối 5 của trường Tiểu học Hoằng Long- TP
Thanh Hóa- Thanh hóa.
- “Quy trình dạy học Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch”
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Nghiên cứu các văn bản, chương trình giáo trình, tài liệu sách báo về
phương pháp Đan Mạch cho môn Mĩ thuật.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

- Phương pháp quan sát sư phạm
+ Thực hành giảng dạy theo phương pháp mới tìm giải pháp rút kinh
nghiệm.
+ Phương quan sát, luyện tập thực hành
+ Phương pháp đàm thoại, thống kê.
B – PHẦN NỘI DUNG
I. CỞ LÍ LUẬN
3


Thuật ngữ “Mĩ thuật” từ lâu đã đi vào con người, đó là “cách làm đẹp”
không thể thiếu. Cũng chính vì tầm quan trọng của mĩ thuật mà nó đã được đưa
vào chương trình Tiểu học, trở thành một môn học chính thống.
Mục tiêu của môn Mĩ thuật ở Tiểu học, là hình thành và rèn luyện tư duy
phát triển trí thông minh, tính linh hoạt sáng tạo của học sinh với một phương
pháp làm việc khoa học, nhằm hình thành ở học sinh phẩm chất của con người
lao động mới, đáp ứng được đòi hỏi của một xã hội phát triển ngày càng cao.
Đặc biệt học mĩ thuật giúp học sinh phát triển cá nhân, tinh thần, tư duy
sáng tạo, ngôn ngữ, kỹ năng, xã hội, hỗ trợ học sinh thành công ở trường học và
cuộc sống, học sinh nào yêu thích môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật sẽ có cơ
hội tốt hơn cho sự phát triển trí tưởng tượng, sự tự tin biểu cảm, sáng tạo và suy
nghĩ của mình trên mọi lĩnh vực, xã hội nơi các em tiếp xúc. Đứng trước tình
hình mới của đất nước ta đang từng ngày, từng giờ đổi mới và phát triển mạnh
mẽ đặc biệt là trong cuộc sống công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Đòi hỏi xã hội
phải có những thế hệ người lao động mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, có trình
độ nhận thức cao.
Để đáp ứng nhu cầu cấp bách đó của xã hội Quốc hội nước Cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XI, kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 14/06/2005 quy
định mục tiêu của giáo dục Việt Nam được ghi rất rõ trong Khoản 1 Điều 27
Luật giáo dục 2005( sửa đổi bổ sung năm 2010): “Mục tiêu của giáo dục phổ

thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ
và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo
hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách
và trách nhiệm công dân chuẩn bị học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc
sống lao động tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Trong công tác dạy học
môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật tôi rất coi trọng việc dạy học nội dung bộ
môn theo phương pháp Đan Mạch, coi đó là một bộ phận không thể thiếu được
của quá trình giáo dục toàn diện học sinh. Áp dụng phương pháp dạy học Hoạt
động giáo dục Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch trở nên hết sức quan trọng
vì nó có tác động mạnh đến trí tuệ, đến tình cảm đạo đức, đến quá trình hình
4


thành những nét đẹp trong hành vi, thói quen, đến khả năng sáng tạo của học
sinh. Xuất phát từ tầm quan trọng của quá trình dạy học môn Họat động giáo
dục Mĩ thuật đối với sự phát triển toàn diện của học sinh. Chính vì vậy mà tôi
đã đúc rút được: “Một số kinh nghiệm vận dụng quy trình dạy học Mĩ thuật
theo phương pháp Đan Mạch”.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
1. Thực trạng chung:
Môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật là môn học nghệ thuật, thu hút rất nhiều
học sinh. Cho đến nay các trường đã có giáo viên dạy Mĩ thuật, phong trào học
Mĩ thuật ngày càng sôi nổi, hầu hết các em học sinh hào hứng với môn học và
môn học đã được chú ý. Vì vậy không ít giáo viên và học sinh, các bậc phụ
huynh luôn coi trọng và đầu tư cho môn học. Qua đó các em thấy rằng Mĩ thuật
là môn học bổ ích, lý thú và tươi vui, có tính giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cao là
môn học bổ trợ tích cực cho các môn học khác.
Song bên cạnh đó vẫn còn một số bậc phụ huynh cho rằng đây là môn học
phụ nên thiếu sự quan tâm mua sắm đồ dùng học tập cho học sinh, ... Điều đó
ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tập của học sinh gây cho học sinh cảm

giác chán nản, không tự tin làm bài, một số học sinh tỏ thái độ thờ ơ với môn
học vì các em xem đây là môn học phụ học cũng được và không học cũng được.
Ngoài ra điều kiện nhà trường còn thiếu thốn như: vật mẫu, phương tiện, đồ
dùng trực quan, ... vì thế ảnh hưởng lớn đến kết quả giảng dạy - học tập của
giáo viên và học sinh.
2. Thực trạng việc vận dụng quy trình dạy học Mĩ thuật theo phương
pháp Đan Mạch ở trường Tiểu học Hoằng Long- TP Thanh Hóa:
Cũng như thực trạng chung, việc dạy Mĩ thuật theo phương pháp Đan
Mạch ở trường Tiểu học Hoằng Long còn gặp nhiều hạn chế như: Nhận thức
của phụ huynh học sinh chưa coi trọng môn học, có phụ huynh còn cho rằng đó
là môn phụ, cho nên không mua sắm đồ dùng học tập cho học sinh. Mặt khác
bản thân chưa có phương pháp dạy thích hợp để giúp học sinh thấy hết cái hay,
cái đẹp của môn học, cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu thốn. Phòng học
5


chưa có đủ đồ dùng cần thiết để phục vụ môn học, tư liệu có liên quan còn hạn
chế.
a.Về phía nhà trường:
Trường tiểu học Hoằng Long là ngôi trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2,
cơ sở vật chất của trường cơ bản đầy đủ cho việc dạy và học. Ban giám hiệu nhà
trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ về đồ dùng dạy học, đồng thời phân bố thời
gian giảng dạy hợp lý. Song với bộ môn Mĩ thuật thì trang thiết bị, đồ dùng dạy
học còn thiếu nhiều, tranh ảnh mĩ thuật hạn chế, tranh ảnh hoạ sĩ Việt Nam và
mĩ thuật hiện đại Phương Tây hầu như không có để các em quan sát. Nhất là
trong điều kiện dạy học mĩ thuật áp dụng phương pháp Đan Mạch hiện nay. Vấn
đề sử dụng công nghệ thông tin phục vụ đồ dùng trực quan trong Mĩ thuật còn
chưa có.
b. Về phía học sinh:
Đầu năm học 2016-2017, tôi đã tiến hành khảo sát học sinh về sự ham

thích học tập bộ môn của 5 khối lớp và kết quả thu được như sau:
Số học sinh thích học
Khối

Sĩ

Hoạt động giáo dục Mĩ

Lớp

số

thuật
TS

%

Số học sinh không
thích Hoạt động giáo dục
Mĩ thuật
TS

Ghi chú

%

1

60

55

92

5

8

2

58

50

86,2

8

13,8

3

55

52

94,5

3

5,5

4

59

51

86,4

8

15,6

5

58

49

84,5

9

15,5

Tổng 290

257

88,6

33

12,4

Nhìn vào bảng khảo sát trên ta thấy tỉ lệ học sinh không ham thích học
môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật còn khá cao ( 12,4%). Từ tình hình thực tế tôi
nhận thấy việc vận dụng các quy trình dạy học Hoạt động giáo dục Mĩ thuật
theo phương pháp dạy học Đan Mạch trong mỗi buổi dạy để tạo hứng thú học
tập cho học sinh là rất quan trọng và cần thiết.
6


III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Việc vận dụng quy trinh dạy học trong Hoạt động giáo dục Mĩ thuật theo
phương pháp Đan Mạch là việc làm ban đầu, việc làm không thể thiếu đối với
người giáo viên chuyên mĩ thuật khi đứng trên bục giảng. Nó là đặc thù của bộ
môn vì thế giáo viên cần phải hết sức quan tâm chú trọng đến sự chuẩn bị trước
giờ lên lớp sao cho thật chu đáo, thật đầy đủ và sát với yêu cầu, mục đích của
bài học.
1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức về vai trò, tác dụng của môn Mĩ
thuật đối với giáo viên – học sinh.
Để hoạt động giáo dục Mĩ thuật thật sự đạt được hiệu quả cao thì vai trò tổ
chức dạy học của giáo viên bộ môn và các chủ nhiệm là vô cùng quan trọng,
nếu ở họ có sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất là yếu tố quan trọng đẩy mạnh
Hoạt động giáo dục Mĩ thuật, bởi trong nguyên tắc hoạt động đòi hỏi nhà trường
- các nhà giáo dục phải có sự phối hợp một cách nhịp nhàng, tổ chức được nhiều
hoạt động phong phú, đa dạng; tổ chức và duy trì được nhiều nhóm hoạt động
với các chủ đề khác nhau như: câu lạc bộ mĩ thuật thì mới có thể giúp học sinh

tự nguyện, tự giác và hứng thú tham gia học tập.
Ảnh chụp:Một số hoạt động trong câu lạc bộ Mĩ thuật tại trường.
Ảnh chup:Một số hoạt động trong câu lạc bộ Mĩ thuật tại trường.

- Tổ chức nghiên cứu, học tập các công văn, chỉ thị, hướng dẫn của ngành
về Hoạt động giáo dục Mĩ thuật. Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp
bồi dưỡng, các chuyên đề về môn học.
- Tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn, nhiệp vụ, nội dung,
phương pháp tổ chức các quy trình dạy học Hoạt động giáo dục Mĩ thuật cho
giáo viên, đặc biệt là giáo viên Mĩ thuật.
2. Biện pháp 2: Vận dụng linh hoạt các quy trình dạy học theo phương
pháp Đan Mạch.
a. Quy trình vẽ Biểu Cảm:
7


Quy trình này có 4 hoạt động: Vẽ quan sát và vẽ không nhìn giấy; thảo
luận về các đường nét biểu cảm; thể hiện tranh biểu đạt bằng màu sắc; thảo luận
về nội dung, trưng bày kết quả.
Quy trình vẽ biểu cảm là một trong bảy quy trình dạy học Hoạt động giáo
dục mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch. Đó là vẽ hình ảnh bằng sự quan sát
kết hợp tay và mắt mà không nhìn vào giấy hướng tới hình vẽ mang tính biểu
đạt cao. Những bức vẽ sẽ rất ấn tượng và đôi khi rất hài hước. Nếu vẽ chân
dung biểu cảm thì nhiều bức tranh chỉ nhận ra những bộ phận cơ thể như mắt
tóc, có khi mũi lại lệch ra tận bên ngoài…
- Rèn luyện sự tập trung tư tưởng và tinh thần trong quá trình vẽ, quan sát
nhận biết, ghi nhớ đặc điểm của đối tượng vẽ (chân dung của bạn).
- Bước đầu cảm nhận thẩm mĩ về bức vẽ biểu cảm.
Có thể vẽ chân dung người hoặc vẽ vật, khi vẽ học sinh quan sát thật tập
trung chủ yếu sử dụng kết hợp giữa mắt và tay, mắt quan sát vật mẫu tay vẽ vào

giấy mà không nhìn giấy, từ sự quan sát của mắt cảm xúc được truyền qua tay
tạo nên một bức tranh ấn tượng và đôi khi rất hài hước, thậm chí có chân dung
chỉ nhìn ra một số bộ phận của cơ thể như mắt, mũi, miệng. Hay đối với đồ vật
chỉ còn mang dáng dấp, đặc điểm của đồ vật mình định vẽ. Vẽ biểu cảm làm
tăng khả năng quan sát buộc các em phải tập trung ý chí, bàn tay để vẽ từ đó
hình ảnh sẽ được khắc sâu hơn và học sinh nhớ lâu hơn. Học sinh vẽ tập trung
trong vòng 10 - 15 phút. Mắt của các em nhìn tới đâu thì tay cầm bút vẽ trên
giấy theo các bộ phận mắt quan sát. Các em cố gắng không nhìn vào giấy và
đưa nét vẽ liền mạch khi vẽ, sau khi nhận xét các em mới vẽ màu theo cảm
nhận. Học sinh rất thích thú với hoạt động này và tham gia một cách hăng say.

Ảnh minh họa:Tranh HS vẽ biểu cảm.

b. Quy trình vẽ cùng nhau và sáng tạo các câu truyện: Quy trình này có 6
hoạt động: Vẽ theo quan sát; Trưng bày ngân hàng hình ảnh; sáng tác tranh theo

8


chủ đề; chia sẻ nội dung câu chuyện; tô màu làm phong phú câu chuyện; tổ
chức trưng bày và thuyết trình về bức tranh.
- Vẽ cùng nhau là hình thức học tập áp dụng với cả lớp hoặc nhóm HS
thực hiện hoạt động mĩ thuật theo mục tiêu bài học.
Học sinh được trải nghiệm vẽ cùng nhau được ký họa người hoặc vật tạo ra
các ngân hàng hình ảnh để xây dụng câu truyện từ đó gây hứng thú học tập giúp
cho các em nâng cao hiểu biết về những tình huống, sự kiện trong đời sống
hàng ngày của các em. Học sinh tự tạo lại các dáng hoạt động, vui chơi, học tập
để các bạn vẽ tạo ra các ngân hàng hình ảnh, từ những hình ảnh có sẵn các
nhóm tư duy cùng nhau suy nghĩ cùng thảo luận vè câu truyện vui hay buồn, giả
tưởng để vẽ.

Ảnh minh họa:Tranh HS vẽ cùng nhau.

Xây dựng câu truyện tạo cho các em tư duy hình ảnh, liên hệ thực tế tự tin
diễn thuyết tăng khả năng ngôn ngữ biểu cảm, vốn sống thực tế.
- Khuyến khích học sinh lựa chọn các nguyên vật liệu từ ngân hàng tranh
để hình thành câu chuyện bằng trí tưởng tưởng.
- Thúc đẩy học sinh lắp ghép các bức tranh từ ngân hàng tranh theo một bố
cục.
- Khuyến khích các kỹ năng xã hội của học sinh bằng việc tổ chức các bài
tập 2 người hoặc theo nhóm.
c. Quy trình vẽ theo nhạc:

Quy trình này có 5 hoạt động: Nghe nhạc

hoặc các nhịp điệu và vẽ theo giai điệu; từ vẽ tranh đến thưởng thức, cảm nhận
về màu sắc; lựa chọn hình ảnh trong thế giới tưởng tưởng; tạo sản phẩm trang
trí như bưu thiếp, thiệp mời, bìa sách…; trình bày, thảo luận, đánh giá sản
phẩm.
Âm nhạc và giai điệu luôn gây hứng khởi cho học sinh có thể làm cho học
sinh năng động hơn có thể nhảy múa theo điệu nhạc. Âm nhạc và mĩ thuật kết
hợp với nhau để tạo cho học sinh trí tưởng tượng sự thích thú sáng tạo trong
trang trí, vẽ tranh con vật, đồ vật, học sinh vừa cảm thụ tiết tấu âm nhạc vừa đưa
9


màu theo giai điệu lúc nhanh lúc chậm, lúc đậm lúc nhạt từ bài vẽ các em tiếp
tục tư duy để có thể trang trí một đồ vật bất kỳ hay vẽ theo chủ điểm các em
thích.
.
Ảnh minh họa: Tranh vẽ quy trình vẽ theo nhạc cuả học sinh

c. Quy trình xây dựng cốt truyện:
Quy trình này có 5 hoạt động: Tạo hình dạng hình học cho nhân vật - xé,
dán, nặn; giới thiệu các nhân vật tưởng tượng có tính cách; từ hình tượng độc
lập, liên kết thành một nội dung chủ đề; hoàn thiện, sáng tạo và làm rõ nội dung
chủ đề; trình bày và đánh giá.
Học sinh nắm được chủ đề bài tập biết xây dựng cốt truyện dựa trên mối
quan hệ giữa các yếu tố sự kiện, nhân vật địa điểm kết hợp các hình ảnh đơn lẻ
thành câu truyện có chủ đề thông qua hình ảnh nhân vật. Hiểu được vai trò của
hình tượng nghệ thuật tạo hình thể hiện trên chất liệu đã chọn như vẽ,xé dán
làm nhưng vat từ các hình tìm được, thổi hồn cho các nhân vật, biến các nhân
vật trong hình có tính cách nhân cách . yếu tố cơ bản của xây dựng cốt truyện là
nhân vật, sự kiện, và xây dựng câu truyện với lối kể truyện mở tạo cấu trúc lô
gic để kết nối tiết học và các kỹ năng với cuộc sống xã hội thực.
Ảnh minh họa: Xây dựng cốt chuyện

đ. Quy trình tạo hình 3D -Tiếp cận chủ đề (tạo hình từ những vật tìm được):
Quy trình này có 5 hoạt động: khám phá chủ đề ví dụ “Nhà của em”; vẽ và tô
màu “Nhà của em” theo trí nhớ; tạo ngôi nhà mơ ước bằng vật dụng tìm được;
gắn ngôi nhà mơ ước vào khu dân cư; hoạt động mở rộng.
Các hình khối được tạo từ những vật tìm được như dây thép, đất nặn ,
giấy bồi và được kết nối với nhau theo không gian nhất định. Có rất nhiều chủ
điểm như ngôi nhà , ôtô, cửa hàng…Tùy mỗi chủ điểm mà người giáo viên mĩ
thuật có thể thực hiện để giúp các em học tập, khám phá, phản ánh cuộc sống
bằng nghệ thuật.
Đổi mới phương pháp dạy học mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch , học
sinh không chỉ tiếp thu thụ động mà chủ động làm việc độc lập với tài liệu, thao
10

tác với các đồ dùng, quan sát trực tiếp phân tích so sánh và tương tác với các
bạn cùng nhóm, tương tác giáo viên và cộng đồng. Chính vì vậy, học sinh có kĩ
năng làm việc nhóm, kĩ năng phân tích phê phán, khả năng tự định hình nhu cầu
và năng lực của học sinh.
Ảnh chụp: sản phẩm HS tạo hình 3D

3. Biện pháp 3: Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy Mĩ thuật theo
phương pháp Đan Mạch.
Phương pháp dạy học trực quan là một trong những phương pháp dạy học
được ứng dụng nhiều trong giảng dạy ở Tiểu học. Xuất phát từ nhiệm vụ, nội
dung của môn học cũng như đặc điểm của phương pháp dạy học trực quan; tôi
nhận thấy phương pháp dạy học trực quan là phương pháp dạy học rất phù hợp
với các môn học ở Tiểu học nói chung và môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật ở
Tiểu học nói riêng. Phương pháp dạy học này giúp cho học sinh có cơ sở để
phát triển tư duy logic, tư duy trừu tượng và năng lực sáng tạo Nghệ thuật, giúp
các em sẽ dễ dàng tiếp cận và lĩnh hội các kiến thức mĩ thuật, huy động được sự
tham gia của nhiều giác quan, tạo điều kiện cho người học dễ nhớ, dễ hiểu, nhớ
lâu, và tạo hứng thú học tập cao.
Đối với bộ môn Mĩ thuật ở trường Tiểu học: Đồ dùng dạy học không thể
thiếu đối với người thầy khi lên lớp và đối với học sinh khi dạy và học. Vì thế
đồ dùng dạy học chính là điều kiện, phương tiện để dạy và học môn Hoạt động
giáo dục Mĩ thuật ở các lớp trong trường Tiểu học. Rõ ràng qua thực tế giảng
dạy, bản thân tôi đã thấy được tầm quan trọng của đồ dùng dạy, nhất là trong
việc hình thành cho các em thao tác thực hành, đem hình ảnh sống động vào
thực tế và có thể nói đồ dùng dạy học là nhịp cầu bắt qua ngôn ngữ, giúp học
sinh các lớp Tiểu học cảm thấy gần gũi và yêu thích bộ môn hơn.
Tóm lại nội dung kiến thức của bộ môn Mĩ thuật bao giờ cũng đặt quan sát,
phân tích và tiến hành thực hành lên hàng đầu, do đó đồ dùng dạy học là không
thể thiếu đối với hoạt động dạy và học môn Hoạt động giáo dục Mĩ thuật. Sử
dụng các đồ dùng dạy học trong các tiết học lí thuyết và làm thực hành sẽ giúp

11


học sinh rèn luyện kĩ năng thao tác với các đồ dùng dạy, là một trong những
biện pháp quan trọng để thu thập thông tin từ thực tế.
Có thể nói đồ dùng dạy học với việc sử dụng có hiệu quả đồ dùng, thiết bị
dạy học là một trong những yếu tố quyết định thành công của giờ dạy. Như vậy
có thể khẳng định: muốn nâng cao được chất lượng và hiệu quả dạy cho môn
học, giáo viên cần phải sử dụng tích cực và phát huy tối đa những chức năng
của đồ dùng dạy học. Việc sử dụng đồ dùng dạy học ở trường hiện nay có các
hình thức sau:
* Phiếu học tập (cá nhân hoặc nhóm) kết hợp với bảng phụ hoặc máy
chiếu. Có thể sử dụng trong các tiết lý thuyết hay thường thức mĩ thuật.
* Tranh, ảnh, mô hình ( Tranh phiên bản của các họa sĩ trong nước và thế
giới, bài vẽ của học sinh, tranh vẽ và cách hướng dẫn của giáo viên, đồ vật
thật…)
Đồ dùng dạy học có nhiều loại như tranh phiên bản của họa sĩ trong nước
và thế giới, tranh vẽ của họa sĩ và học sinh, mẫu vật thực, máy chiếu đa
năng, ..Vì thế khi sử dụng giáo viên phải lựa chọn đồ dùng trực quan phù hợp
với mục đích, yêu cầu bài học, đi theo một trình tự nhất định thì mới đạt được
hiệu quả bài dạy. Giáo viên phải khéo léo đưa ra những câu hỏi vừa sức với học
sinh, tránh những câu hỏi thách đố để các em rơi vào thế bí điều đó chỉ làm mất
thời gian tiết dạy. Giáo viên phải biết kết hợp nhiều phương pháp khác nhau như
miêu tả, tường thuật, phân tích, hướng dẫn nhằm huy động tối đa kỹ năng làm
việc của học sinh: tai nghe, mắt thấy, biết phân tích suy luận vấn đề.
Chuẩn bị tốt đồ dùng rất cần thiết nhưng chưa đủ. Sử dụng đồ dùng đúng
lúc, đúng chỗ mới là điều kiện để đồ dùng phát huy hiệu quả. Thông thường đồ
dùng tôi thường cho các em quan sát ở hai phần đó là hướng dẫn quan sát và
nhận xét, hướng dẫn cách vẽ. Khi học sinh đã thực hành tôi cất đi để các em
không sao chép. Thời gian treo đồ dùng cũng tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Nếu như là các tiết đầu tôi thường đưa ra các câu hỏi vấn đáp trước sau đó mới
treo tranh. Thông qua các câu trả lời và quan sát thấy các em đã hình thành được
nội dung bài và cách thể hiện riêng của mình. Tuy nhiên các tiết học cuối buổi
12


học sinh uể oải mệt mỏi thiếu tập trung thì ngay từ đầu tôi đã treo đồ dùng để
gây sự chú ý của học sinh hướng học sinh vào sự tò mò, dẫn dắt học sinh vào
khám phá nội dung bài học. Khi treo tranh phải để học sinh nhận xét, nhìn nhận
ra vấn đề thông qua các câu hỏi của giáo viên, tránh tình trạng treo tranh ra mà
không phân tích giảng giải hay vừa treo lại cất đi ngay. Để tạo sự lôi cuốn học
sinh tham gia vào giờ học đôi khi người giáo viên phải biết kết hợp minh họa
nhanh trên bảng kết hợp với đồ dùng làm sẵn tạo chiều sâu của tiết học có chất
lựợng.
Ảnh minh họa: Mẫu vẽ

4. Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Mĩ thuật
theo phương pháp Đan Mạch.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy và học (bằng bài giảng điện tử)
là cải tiến đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tính tích cực, chủ động sáng
tạo của học sinh, lúc bấy giờ giáo viên chỉ là người tổ chức, hướng dẫn các hoạt
động thông qua hình ảnh trực quan sinh động, học sinh tư duy và tự phát hiện,
tìm ra kiến thức mới của bài học và thực hành đúng đề tài. Tuy nhiên vẫn không
quá lạm dụng phương tiện dạy học này mà giáo viên vẫn chú ý kết hợp nhiều
hình thức dạy học vào một tiết dạy thì kết quả sẽ đạt cao hơn nhiều.
Tóm lại, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Hoạt động
giáo dục Mĩ thuật, có những ưu điểm so với phương pháp truyền thống như sau:
- Nội dung, hình thức tiết dạy phong phú, đưa được nhiều hình ảnh động,
từ đó, tạo được sự kích thích hứng thú học tập của học sinh, tạo được không khí
vui tươi và thi đua trong học tập qua hoạt động thi đua giữa các nhóm, Học sinh

vẽ bài tốt, bài vẽ sáng tạo đạt hiệu quả cao.
- Do tính trực quan cao, nên giúp học sinh dễ tham gia và tạo cảm hứng
ham mê môn học.
- Giáo viên tiết kiệm được thời gian dán, treo đồ dùng trực quan và một số
thao tác khác để giành thời gian cho việc rèn luyện kĩ năng, theo dõi và quản lí
lớp, chú ý nhiều đối tượng yếu, học sinh khuyết tật hòa nhập.
13


IV. KẾT QUẢ
Tuy chỉ 2 năm triển khai áp dụng phương pháp mới của Đan Mạch vào
giảng dạy môn Hoạt động giáo dục Mỹ thuật, nhưng đã cho thấy rất nhiều ưu
điểm. Thông qua những tiết thực hành đầy lý thú và những sản phẩm mỹ thuật
đẹp mắt, phương pháp này đã được hội đồng sự phạm các trường đánh giá cao.
Các tiết dạy Hoạt động giáo dục Mỹ thuật áp dụng phương pháp mới của
Đan Mạch tại trường Tiểu học Hoằng Long – TP Thanh Hóa, tôi cảm nhận rõ sự
vui thích, hứng khởi của học sinh khi hòa mình vào tiết thực hành theo phương
pháp mới. Kết quả là những bức tranh hoàn thành bao giờ cũng ngộ nghĩnh,
đáng yêu vì đó là những cảm xúc rất thật của các em”.
Thông qua các hoạt động học sẽ khơi gợi, phát huy năng khiếu thẩm mĩ
trong học sinh; gây hứng thú cho các em trước cái đẹp, từ đó hình thành thị hiếu
thẩm mĩ của học sinh.
Vì thế, điểm nổi bật của phương pháp này là giáo viên có thể chủ động
theo từng nội dung tiết dạy mà kết hợp nhiều kỹ thuật trong một tiết lên lớp. Khi
giảng dạy, đòi hỏi giáo viên phải nắm vững những yêu cầu để xây dựng các nội
dung liên kết, đặc biệt lưu ý tới 5 lĩnh vực năng lực: kinh nghiệm, kỹ năng - kỹ
thuật, phân tích giải trình, thể hiện năng lực truyền thông tin và đánh giá với các
chủ điểm chung một cách phù hợp với học sinh tiểu học ở các lứa tuổi khác
nhau.
Qua thời gian tôi áp dụng “Dạy học Mĩ thuật theo phương pháp Đan

Mạch”. Kết quả thu được thật đáng khích lệ, không còn học sinh không yêu
thích môn học nữa. Mỗi tiết học đều rất bổ ích và ngây được nhiều hứng thú cho
học sinh. Dưới đây là một số hình ảnh thể hiện rõ điều này:

Ảnh chụp: Tiết học chủ đề “ Ông mặt trời vui tính” – Lớp: 1A

14


Ảnh chụp: Tiết học chủ đề “ Trang trí sân khấu” – Lớp: 5A
Ảnh chụp: Tiết học chủ đề “ Ngày hội hóa trang” – Lớp: 4A

Ảnh chụp: Tiết học chủ đề “ Trang phục yêu thích” – Lớp: 4B

Ảnh chụp: Tiết học chủ đề “ Em tưởng tượng từ bàn tay” – Lớp: 2B

Đến giữa học kỳ 2 năm học 2016-2017 (cuối tháng 3 năm 2017), tôi đã tiến
hành khảo sát học sinh về sự ham thích học tập bộ môn của 5 khối lớp và kết
quả thu được như sau:

Khối
Lớp

Sĩ số

Số học sinh thích
học Hoạt động giáo
dục Mĩ thuật

Số học sinh

không thích Hoạt
động giáo dục Mĩ
thuật

TS

%

TS

%

1

60

60

100

0

0

2

58

58

100

0

0

3

55

55

100

0

0

4

59

59

100

0

0

5

58

58

100

0

0

Tổng

290

290

100

0

0

Ghi chú

Nhìn vào bảng khảo sát trên ta thấy số lượng học sinh không ham thích
môn học đầu năm còn 12,4 % số học sinh, sau khi áp dụng kinh nghiệm "Dạy
học Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch”. Đến hết tháng 3/2017 tỉ lệ học
sinh không ham thích môn học không còn.

C – KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
1. KEÁT LUAÄN

15


Qua thực tế giảng dạy trong năm qua tôi luôn xác định được mục tiêu trong
nhà trường Tiểu học, đồng thời cũng hiểu sâu sắc được vị trí, vai trò của môn
Mĩ thuật trong việc giáo dục học sinh
Để học tốt môn Mĩ thuật đòi hỏi chúng ta cần quan tâm hơn nữa tới các
em, cần trang bị cho các em những kiến thức cơ bản trong cuộc sống. Quan tâm
hơn nữa đối với các thiết bị giảng dạy, đặc biệt là phần mềm ứng dụng công
nghệ thông tin hỗ trợ trong giảng dạy và học tập. Bên cạnh đó, người giáo viên
không ngừng học hỏi tìm tòi phương pháp mới, đầu tư thời gian nghiên cứu bài
giảng, thường xuyên tổ chức cho các em học tập theo phương thức thảo luận
nhóm, tổ chức hoạt động ngoại khoá vui chơi lành mạnh bổ ích, như vẽ tranh cổ
động về An toàn giao thông, về môi trường …. Tôi thấy việc nắm vững phương
pháp và cách tổ chức cơ bản cũng như việc xây dựng cho mình một cách tổ
chức dạy học vững chắc và tìm ra những giải pháp dạy học phù hợp của môn Mĩ
thuật sẽ có tác dụng và ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động dạy và học, giúp
cho giáo viên có một định hướng đúng đắn, phù hợp một cách thức tổ chức giờ
dạy hợp lý giúp cho học sinh hứng thú tìm hiểu, khám phá thế giới thẩm mĩ một
cách say mê, hấp dẫn, góp phần giáo dục nên những con người toàn diện hơn.
Từ kết quả trên ta dễ dàng nhận thấy việc học Mĩ thuật bằng phương pháp
của dự án Đan Mạch đã nâng cao kết quả học tập của học sinh, khơi gợi được trí
sáng tạo, liên kết gắn bó các học sinh với nhau cùng nhau tham gia tìm tòi kiến
thức.
2. KIEÁN NGHÒ
- Về phía nhà trường: Nhà trường cần quan tâm đáp ứng đủ nhu cầu về cơ sở
vật chất như : Phòng học riêng đạt chuẩn, giá vẽ, bàn xếp mẫu, mẫu vẽ, sách

tham khảo môn Mĩ thuật… đồ dùng trực quan phù hợp với đặc trưng bộ môn
Mĩ thuật.
- Về phía gia đình:
Hơn ai hết, gia đình phải có cái nhìn khác, cái nhìn thiện cảm và trân
trọng đối với bộ môn Mĩ thuật. Thấy được tầm quan trọng của nó để từ đó đầu

16


tư về vật chất đồ dùng, dù là nhỏ nhưng đó là điều kiện để các em học vẽ một
cách tốt nhất, hiệu quả nhất.
- Về phía Phòng GD&ĐT:
Thường xuyên tổ chức cho học sinh được giao lưu và trao đổi kinh
nghiệm, học hỏi lẫn nhau và trao giải thưởng cho những em có tranh hoặc sản
phẩm độc đáo để động viên kịp thời nhất và khích lệ niềm phấn khởi cho các em
thi đua học tập.
Nên có thêm các lớp bồi dưỡng về chuyên môn Mĩ thuật trong hè cho các
giáo viên dạy Mĩ thuật, để các giáo viên được học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau,
chuyên môn nghiệp vụ được trau dồi hơn nữa. Có thêm tài liệu tham khảo vì
đây là phương pháp mới.
Sự tiến bộ của các em là sự khích lệ, nguồn động viên to lớn cho sự nỗ
lực của cô và trò trường tiểu học Hoằng Long. Tuy bước đầu tổ chức dạy học
theo phương pháp mới còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất , các điều kiện
để phục vụ dạy học….nhưng chắc rằng bằng sự sáng tạo, nhiệt tình và tâm
huyết với nghề, không ngại khó khi tiếp cận với phương pháp mớí của giáo
viên, học sinh sẽ có những tiết học mĩ thuật đầy bổ ích và đầy tính sáng tạo.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của tôi nhằm góp phần vào dạyhọc tốt môn Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch tôi rất mong được sự quan
tâm giúp đỡ và góp ý của Ban giám hiệu, Phòng giáo dục.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG

ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 16 tháng4 năm 2017
Người thực hiện

Lê Thị Liên

17


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GD&ĐT TP THANH HÓA
~~~~~~*****~~~~~~

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:

MỘT SỐ KINH NGHIỆM VẬN DỤNG QUY TRÌNH DẠY HỌC
MĨ THUẬT THEO PHƯƠNG PHÁP ĐAN MẠCH

Người thực hiện: Lê Thị Liên
Chức vụ
: Giáo viên
Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Hoằng Long
SKKN thuộc lĩnh mực (môn): Mĩ thuật

THANH HÓA NĂM 2017

18