Giáo án chi tiết

Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
§Þa lÝ ViƯt Nam
*********************
§Þa lÝ d©n c
Tn:
TiÕt: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 1: Céng ®ång c¸c d©n téc ViƯt Nam.
I. Mơc tiªu bµi häc .
_ BiÕt níc ta cã 54 d©n téc ,d©n téc kinh cã sè d©n ®«ng nhÊt .c¸c ®©n téc níc ta
lu«n ®oµn kÕt bªn nhau trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ b¶o vƯ tỉ qc.
_ Tr×nh bµy ®c sù ph©n bè c¸c d©n téc níc ta.
_ RÌn lun ,cđng cè kü n¨ng ®äc ,x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å vïng ph©n bè chđ u cđa
mét sè d©n téc .
_ Gi¸o dơc tinh thÇn t«n träng, ®oµn kÕt c¸c d©n téc .
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc .
* B¶n ®å ph©n bè c¸c d©n téc ViƯt Nam
* Tµi liƯu vỊ mét sè d©n téc ViƯt Nam
III. Lªn líp.
1ỉn ®Þnh líp .
2 .KiĨm tra bµi cò :
3Bµi míi.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung
GV:- Giíi thiƯu s¬ lỵc ch¬ng tr×nh §Þa lÝ kinh tÕ
x· héi ViƯt NamphÇn :§Þa lÝ d©n c, ®Þa lÝ kinh
tÕ, sù ph©n hãa l·nh thỉ vµ ®Þa lÝ ®Þa ph¬ng.
GV: Dïng tËp ¶nh “ViƯt Nam h×nh ¶nh 54 d©n
téc – giíi thiƯu mét sè d©n téc tiªu biĨu cho
c¸c miỊn ®Êt níc.
I.C¸c d©n téc ViƯt Nam
?B»ng hiĨu biÕt cđa b¶n th©n, em cho biÕt :

-Níc ta cã bao nhiªu d©n téc? KĨ tªn c¸c d©n
téc mµ em biÕt ?
*Níc ta cã 54 d©n téc, mçi d©n téc
cã nh÷ng nÐt v¨n hãa riªng.
-Tr×nh bµy nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vỊ d©n téc kinh
vµ mét sè d©n téc kh¸c
?(ng«n ng÷, trang phơc ,tËp qu¸n, s¶n xt..)
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
1
06/07/2013
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
?Quan s¸t H1.1 cho biÕt d©n téc nµo chiÕm sè
d©n ®«ng nhÊt ?-tØ lƯ bao nhiªu?
*D©n téc ViƯt cã sè d©n ®«ng
nhÊt , chiÕm 86,2% d©n sè c¶ níc.
?Dùa vµo hiĨu biÕt thùc tÕ vµ SGK cho biÕt: Ng-
êi ViƯt cỉ cßn cã tªn gäi nµo ?(¢u L¹c,T©y L¹c,
L¹c ViƯt )…
- §Ỉc ®iĨm cđa d©n téc ViƯt vµ c¸c d©n téc Ýt
ngêi?(vỊ kinh nghiƯm sx, c¸c nghỊ trun
thèng )…
*Ngêi ViƯt lµ lùc lỵng lao ®éng
®éng ®¶o trong c¸c ngµnh kinh tÕ
quan träng .
?KĨ tªn mét sè sp thđ c«ng tiªu biĨu cđa c¸c
d©n téc Ýt ngêi mµ em biÕt?(vd; dƯt thỉ cÈm,thªu

thïa - cđa dt Tµy, Th¸i,-lµm gèm-Ch¨m, lµm ®-
êng thèt lèt kh¶m b¹c –ngêi Kh¬ -me-..)
?H·y kĨ tªn c¸c vÞ l·nh ®¹o c¸p cao cđa §¶ng
nhµ nícta,tªn c¸c vÞ anh hïng, c¸c nhµ khoa häc
nỉi tÕng lµ ngêi d©n téc Ýt ngêi mµ em biÕt?
-Cho biÕt vai trß cđa ngêi ViƯt dÞnh c ë níc
ngoµi ®èi víi ®Êt níc?
Xem b¶ng 1.1SGK-§äc sè lỵng c¸c d©n
téc,..vËy ®Þa bµn sinh sèng c¸c tp dt ®c ph©n
bè ntn,t×m hiĨu mơc 2.
?Dùa vµo b¶n ®å “ph©n bè c¸c d©n téc VN”vµ
hiĨu biÕt cđa m×nh, h·y cho biÕt d©n téc Kinh
ph©n bè chđ u ë ®©u?(®Þa h×nh ,®k ®i l¹i )…
GV;më réng kt cho hs.
?Dùa vµo vèn hiĨu biÕt ,h·y cho biÕt c¸c d©n téc
Ýt ngêi chđ u ph©n bè ë ®©u?(nh÷ng khu vùc
cã ®Ỉc ®iĨm ®Þa lÝ tù nhiªn, kt- xh ntn?-(ngn
tµi nguyªn to lín vÞ trÝ ®Þa lÝ quan träng, hiªm
trë ,gt- kt xh cha ph¸t triĨn.)
?Dùa vµo SGK vµ b¶n ®å ph©n bè c¸c ®©n téc
II. Ph©n bè c¸c d©n téc
1.D©n téc ViƯt (Kinh).
*Ph©n bè chđ u ë ®ång b»ng,
trung du vµ ven biĨn .
2.C¸c d©n téc Ýt ngêi .
* Ph©n bè ë miỊn nói vµ cao
nguyªn :
+Trung du vµ miỊn nói phÝa
b¾c cã c¸c d©n téc :Tµy ,Nïng
,Th¸i,Mêng, Dao ,M«ng-

+Khu vùc Trêng S¬n –T©y
Nguyªn cã c¸c d©n téc :£-®ª, Gia
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
2
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
VN,h·y cho biÕt ®Þa bµn c tró cơ thĨ cđa tõng
d©n téc Ýt ngêi ?(YC-HS lªn b¶ng x® trªn b¶n ®å
mét sè ®Þa bµn c tró cđa c¸c ®ång bµo tiªu
biĨu?)
–rai, Ba-na, C¬-ho-.
+Ngêi Ch¨m, Kh¬me, Hoa
sèng ë cùc nam Tung Bé vµ Nam
Bé .
?H·y cho biÕt cïng víi sù pt cđa nỊn kt sù pb vµ
®s cđa c¸c ®ång bµo dt Ýt ngêi cã nh÷ng sù thay
®ỉi lín ntn? (®Þnh canh ®Þnh c ,xãa ®ãi gi¶m
nghÌo ,xdcs h¹ tÇng, ®êng ,trêng,tr¹m, c«ng
tr×nh thđy ®iƯn ,khai th¸c tiỊm n¨ng du lÞch .)…
IV.Cđng cè _dỈn dß.
? Tr×nh bµy :®Ỉc ®iĨm, sù ph©n bè cđa d©n téc ViƯt, c¸c d©n téc Ýt ngêi cđa níc
ta?
?HiƯn nay §¶ng vµ Nhµ níc ta cã nh÷ng chÝnh s¸ch quan t©m ®Çu t g× ®Õn ®êi
sèng c¸c d©n téc vïng s©u vïng xa? (®Þnh canh ®Þnh c, n©ng cao tr×nh ®é kt xh, xãa ®ãi
gi¶m nghÌo ..; t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c d©n téc, c¶i thiƯn m«i trêng ..; vai trß to lín
trong viƯc b¶o vƯ biªn giíi )…
BT: -Tr¶ lêi c©u 1 ,2,3 hái trong SGK, lµm bµi tËp trong tËp b¶n ®å .

T×m hiỴu sè d©n vµ sù gia t¨ng d©n sè cđa níc ta.
*******************
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
3
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
Tn:
TiÕt: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 2 : D©n sè vµ gia t¨ng d©n sè
I. Mơc tiªu bµi häc .
- BiÕt d©n c cđa níc ta (2002).
- HiĨu vµ tr×nh bµy ®ỵc t×nh h×nh gia t¨ng d©n sè, nguyªn nh©n vµ hËu qu¶.
- BiÕt sù thay ®ỉi c¬ cÊu d©n sè vµ xu híng thay ®ỉi c¬ cÊu d©n sè cđa níc ta,
nguyªn nh©n cđa sù thay ®ỉi.
- Cã kü n¨ng ph©n tÝch b¶ng thèng kª vµ mét sè biĨu ®å d©n sè .
- ý thøc ®ỵc sù cÇn thiªt ph¶i cã quy mo gia ®×nh hỵp lý.
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc .
• BiĨu ®å biÕn ®ỉi d©n sè níc ta.
• Tµi liƯu tranh ¶nh,vỊ hËu qu¶ cđa bïng nỉ d©n sè tãi m«i trêng vµ chÊt lỵng
cc sèng.
III. Lªn líp.
1. ỉn ®Þnh líp .
2. KiĨm tra bµi cò :
? Níc ta cã bao nhiªu d©n téc ? Nh÷ng nÐt v¨n hãa riªng cđa c¸c d©n téc thĨ hiƯn
ë nh÷ng mỈt nµo ? Cho vÝ dơ ?
3. Bµi míi.

Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung
I. Sè d©n.
GV:Giíi thiƯu sè liƯu cđa 3 lÇn tỉng ®iỊu tra
d©n sè toµn qc cđa níc ta:
LÇn 1: (1/4/79) :52,46 triĐu ngêi
LÇn 2: (1/4/89) :64,41 triƯu ngêi
LÇn 3: (1/4/99) :76,36 triƯu ngêi
?Dùa vµo hiĨu biÕt vµ SGK em cho biÕt sè
d©n níc ta tÝnh ®Õn n¨m 2003 lµ bao nhiªu
ngêi ?
-80,9 triƯu ngêi .
? Cho nhËn xÐt vỊ thø h¹ng diƯn tÝch
vµ ds cđa VN so víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ
giíi .
- 2002, dt VN ®øng thø 58/TG—dt
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
4
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
thc lo¹i c¸c níc tb.
Ds ®øng thø 14/TG – ds thc níc
cã ds ®«ng
GV: Híng dÉn HS nhí l¹i kt cò ®Ĩ so s¸nh ds
VN so víi c¸c níc trong kv §NA: VN ®øng
thø 3 sau In®«nªsia(234,9 triƯu ngêi ),
Philippin (84,6 triƯu ngêi )
KL:VËy em cã nx g× vỊ sè d©n cđa níc *ta?

?Víi sè d©n ®«ng nh trªn cã tl vµ kk g× ®èi
víi sù pt kinh tÕ ë níc ta?
TL :ngn lao ®éng dåi dµo, thÞ tr-
êng tiªu thơ réng lín .
KK: T¹o søc Ðp lín ®èi víi viƯc pt
kt –xh ,víi tµi nguyªn m«i trêng vµ viƯc
n©ng cao chÊt lỵng cs cho nh©n d©n
VN lµ níc ®«ng d©n ,ds níc ta lµ 79,7
triƯu ngêi (2002).
II. Gia t¨ng d©n sè.
GV: Y/c HS ®äc tht ng÷ “bïng nỉ ds” –
SGK/152.(Bïng nỉ ds :lµ sù pt ds vùot bËc vỊ
sè lỵng khitØ lƯ sih vÉn cao, nhng tØ lƯ tư gi¶m
xng rÊt thÊp nhê nh÷ng tiÕn bé vỊ y tÕ vµ
nhê viƯc c¶i thiƯn nh÷ng ®k sinh ho¹t )?…
? Q/s H 2.1: Nªu nx sù bïng nỉ ds qua chiỊu
cao c¸c cét ds?
HS:§äc sè lỵng sè d©n qua tõng n¨m---
DS t¨ng nhanh liªn tơc .
GV: ds t¨ng nhanh lµ u tè dÉn ®Õn hiƯn t-
ỵng bïng nỉ ds.
? HiƯn tỵng bïng nỉ ds ë níc ta diƠn ra vµo
nh÷ng thêi ®iĨm nµo ?
? Q/s H2.1 h·y nªu nx ®êng biĨu diƠn tØ lƯ gia
t¨ng dstù nhªn cã sù thay ®ỉi ntn?
(*Tèc ®é thay ®ỉi qua tõng giai ®o¹n :
+Cao nhÊt gÇn 2% tõ 1954-1960
+Tõ 1976-2003 xu híng gi¶m dÇn
,thÊp nhÊt n¨m 2003)
? Gi¶i thÝch nguyªn nh©n sù thay ®ỉi ®ã?(KÕt

qu¶ thùc hiƯn cs ds vµ KHHG§)
*Tõ ci nh÷ng n¨m 50 cđa thÕ kØ
XX ,níc ta cã ht bïng nỉ ds.(ds t¨ng
nhanh vµ t¨ng liªn tơc ).
*Tèc ®é gia t¨ng ds thay ®ỉi qua tõng
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
5
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
? V× sao TLGTTN cđa ds gi¶m nhanh ,nhung
c¬ cÊu ds vÉn t¨ng nhanh? (Do c¬ cÊu ds VN
trỴ, sè phơ n÷ ë ®é ti sinh ®Ỵ cao , theo sè
liƯu thèng kª hµng n¨m cã kho¶ng 45-50 v¹n
phơ n÷ bíc vµo ti sinh ®Ỵ hµng n¨m)
? ?DS ®«ng vµ t¨ng nhanh ®· g©y ra hËu qu¶
g× ? ( ®èi víi kinh tÕ, x· héi ,
M«i trêng .)
Y/C: HS th¶o ln nhanh vµ rót
ra nhËn xÐt .
? Qua ®ã nªu lỵi Ých cđa viƯc gi¶m tØ lƯ
GTDSTN ë níc ta ? (Lỵi Ých vỊ pt kt , xh
(chÊt lỵng c/s) , mt.)
? Dơa vµo b¶ng 2.1 h·y x¸c ®Þnh vïng cã tØ lƯ
GTTN DS cao nhÊt vµ thÊp nhÊt?
? C¸c vïng cã tlgttn ds cao h¬n trung b×nh c¶
níc ?
- T©y B¾c , B¾c Bé, DHNTB, T©y Nguyªn.

giai ®o¹n . HiƯn nay , nhê thùc hiƯn
tèt c/s ds vµ KHHG§ nªn tØ lƯ gia
t¨ng tù nhiªn cđa ds cã xu híng
gi¶m.
*HiƯn nay vïng cã TL GT TN DS cao
nhÊt lµ vïng T©y B¾c (2,19%), thÊp
nhÊt lµ vïng §BSH (1,11%)
III. C¬ cÊu d©n sè .
? Dùa vµo b¶ng 2.2 h·y :
-NhËn xÐt tØ lƯ ds nam – n÷ hêi kú
1979- 1999?
(+TØ lƯ n÷ >nam,thay ®ỉi theo thêi
gian .cơ thĨ )… …
GV: Y/c HS ®äc mơc 3 SGK ®Ĩ hiĨu râ tØ sè
giíi tÝnh.
GV: Gi¶i thÝch :tØ sè giíi tÝnh nam vµ n÷
kh«ng bao giê c©n b»ng nhau vµ thêng thay
®ỉi theo nhãm ti , theo thêi gian vµ theo
kh«ng gian , nh×n chung ,trªn thÕ giíi hiƯn
nay lµ 98,6 nam th× sã n÷ lµ 100.Tuy nhiªn
lóc míi sinh ra,sè trỴ em s¬ sinh nam lu«n
cao h¬n sè trỴ em s¬ sinh n÷. Nguyªn nh©n
cđa sù kh¸c biƯt nµy lµ do :hËu qu¶ chiÕn
tranh nam giíi hi sinh ,nam giíi ph¶i lao ®éng
nhiỊu h¬n, lµm nh÷ng c«ng viƯc nỈng nhäc
h¬n.
? T¹i sao ph¶i biÕt c¬ cÊu ds di tÝnh ë mçi
qc gia ? ®Ĩ tỉ chøc lao ®éng phï hỵp tõng
giíi , bỉ sung hµng hãa nhu cÇu u phÈm
tõng giíi.)

*C¬ cÊu ds theo giíi :(tØ lƯ nam- n÷)
cã sù kh¸c biƯt ,sè n÷ lu«n cao h¬n
sè nam.
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
6
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
?Dùa vµo b¶ng 2.2 nx c¬ cÊu d©n sã theo
nhãm ti cđa níc ta thêi k× 1979-1999?
-Nhãm tõ 0-14 ti : nam n÷ gi¶m
dÇn .- Nhãm ti tõ 15-59 vµ 60 trë
lªn t¨ng dÇn .
?VËyxu híng thay ®ỉi c¬ cÊu theo nhãm ti
ë VN tõ 1979-1999 thay ®ỉi ntn?
*C¬ cÊu d©n sè theo nhãm ti : ®ang
cã sù thay ®ỉi .TØ lƯ trỴ em gi¶m
xng tØ lƯ ngêi trong ®é ti lao
®éng t¨ng lªn.
IV. Cđng cè vµ híng dÉn .
? H·y cho biÕt sè d©n níc ta c¸c n¨m 2002, 2003 ?vµ t×nh h×nh gia t¨ng d©n sè cđa
níc ta ?
? Cho biÕt ý nghÜa cđa sù gi¶m tØ lƯ GTDSTN vµ thay ®ỉi c¬ cÊu dan sè cđa níc ta ?
*Híng dÉn lµm bµi tËp 3/T-10 –SGK.
-TÝnh % GTTNDS níc ta qua c¸c n¨m vµ nªu nx?
+ Y/c :TLGTTNDS= tØ st sinh – tØ st tư.
VD :TLGTTNDS 1979 = 32,5%o -7,2%o=25,3%o=2,53%.

1999 =19,9%o -5,6%o =14,3%o =1,43%
* VÏ biĨu ®å :MỈc dÇu b¶ng sè liƯu cho biÕt tØ st sinh vµ tư cđa d©n sè níc
ta , nhng yªu cÇu bµi tËp l¹i vÏ biĨu ®å thĨ hiƯn THGTDSTN . §iỊu ®ã cã nghÜa lµ
ph¶i vÏ hai ®êng biĨu diƠn trªn mét trơc täa ®é : mét ®êng biĨu diƠn tØ st sinh mét
®êng biĨu diƠn tØ st tư . Kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®êng ®ã chÝnh lµ tØ lƯ gia t¨ng d©n sè.
* Lµm bµi tËp trong tËp b¶n ®å .
* T×m hiĨu sù ph©n bè d©n c vµ c¸c lo¹i h×nh qn c.

****************************
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
7
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
Tn:
TiÕt: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 3: Ph©n bè d©n c vµ c¸c lo¹i h×nh qn c.
I. Mơc tiªu bµi häc .
*HS: CÇn tr×nh bµy ®ỵc mËt ®é ds vµ sù ph©n bè d©n c cđa níc ta*BiÕt ®Ỉc ®iĨm
cđa c¸c lo¹i h×nh qn c n«ng th«n thµnh thÞ vµ ®« thÞ hãa ë níc ta.
* BiÕt ph©n tÝch biĨu ®å Ph©n bè d©n c vµ ®« thÞ VN(1999). Vµ mét sè bang è
liƯu vỊ d©n c.
* ý thøc ®ỵc sù cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triĨn ®« thÞ trªn c¬ së ph¸t triĨn c«ng nghiƯp ,
b¶o vƯ m«i trêng ®ang sèng .
* ChÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch cđa nhµ níc vỊ d©n sè.
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc .
• B¶n ®å ph©n bè d©n c ®« thi ViƯt Nam.

• T liƯu trnh ¶nh vỊ nhµ ë, mét sè h×nh thøc qn c ë VN.
• B¶ng thèng kª mËt ®é ds mét sè qc gia vµ d©n ®« thÞ ë VN.
III. Lªn líp.
1. ỉn ®Þnh líp .
2. KiĨm tra bµi cò :
? H·y cho biÕt sã dan cđa níc ta n¨m 2002, 2003, vµ t×nh hnhf gia t¨ng ds
ë níc ta ?
? Cho biÕt ý nghÜa cđa sù gi¶m tØ lƯ gia t¨ng ds tù nhiªn vµ thay ®ỉi c¬ cÊu
d©n sè ë níc ta ?
3. Bµi míi.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung
I. MËt ®é d©n sè vµ ph©n bè d©n c .
? Em h·y nh¾c l¹i thø h¹ng dt l·nh thỉ vµ d©n
sè níc ta so víi c¸c níc trªn thÕ giíi ?
N¨m 2002, ds níc ta lµ 79,9 triƯu ngêi ,
®øng hµng thø 14 /tg, thø 3 ë §NA. Dt ®øng
hµng thø 58/ tg.
? Dùa vµo hiĨu biÕt vµ SGK h·y so s¸nh mdds
níc ta víi mdds thÕ giíi (2003) , víi ch©u ¸ ,
víi §NA?
• VN :246 ngêi /km2
• TG: 47 ngêi /km2
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
8
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
• Ch©u ¸ 85 ngêi /km2

• §NA : + Lµo : 25 ngêi /km2
+ Cam pu chia : 68 ngêi /km2 .
+ Malai xi a: 75 ng/ km2
+ Th lan : 124 ng / km2.
? Qua so s¸nh em cã nhËn xÐt g× vỊ ®Ỉc ®iĨm
mËt ®é ds níc ta ?
GV: Cung cÊp sè liƯu :
+ M® ds VN :1989: 195 ng /km2
1999: 231 ng /km2
2002: 241 ng / km2
2003: 246 ng / km2
? Qua c¸c sè liƯu trªn em cã nx g× vỊ m® ds n-
íc ta qua c¸c n¨m?
Chun ý ; Bøc tranh ph©n bè d©n c níc ta
hiƯn nay biĨu hiƯn ntn ta cïng t×m hiĨu ®Ỉc
®iĨm c¬ b¶n sù ph©n bè d©n c ë níc ta ë mơc
2:

? Quan s¸t h.3.1 cho biÕt d©n c níc ta tËp
trung ®óc ë vïng nµo ? ®«ng nh¸t ë ®©u ?
+ §ång b»ng chiÕm 1/4 dt ®Êt tù nhiªn ,
tËp trung ¾ sè d©n , ®«ng nhÊt lµ 2 ®ång b»ng
s«ng Hång vµ §ång b»ng s«ng Cưu Long .
? D©n c tha thít ë vïng nµo ? ë d©u tha nhÊt ?
+ MiỊn nói vµ cao nguyªn, chiÕm
3/4 dt ®Êt tù nhiªn, cã 1/4 sè d©n .
+ T©y B¾c : 67 ng/km
2
; T©y nguyªn:
82ng/km

2
.
? Em cã nhËn xÐt g× vỊ sù ph©n bè d©n cníc
ta ?
?Dùa vµo hiĨu biÕt thùc tÕ vµ SGK , cho biÕt
sù ph©n bè d©n c gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ ë
* Níc ta cã mËt ®é ds cao 246
ng/km2 (2003)
* MËt ®é d©n sè níc ta ngµy cµng
t¨ng nhanh .
2. Ph©n bè d©n c .
* D©n c níc ta ph©n bè kh«ng
®ång ®Ịu .D©n c tËp trung ®«ng
®óc ë ®ång b»ng , ven biĨn vµ c¸c
®« thÞ; miỊn nói vµ
t©y nguyªn d©n c tha thít.
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
9
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
níc ta cã ®Ỉc ®iĨm g× ?
? D©n c tËp trung ®«ng ë n«ng th«n chøng tá
nỊn kinh tÕ cã tr×nh ®é ntn? ( ThÊp, chËm
ph¸t triĨn .) …
? H½y cho biÕt nguyªn nh©n cđa sù ph©n bè
d©n c nãi trªn ?
( §ång b»ng , ven biĨn c¸c ®« thÞ cã ®k tù

nhiªn thn lỵi c¸c ho¹t ®éng sx cã ®k ph¸t
triĨn h¬n , cã tr×nh ®é ph¸t triĨn lùc lỵng sx , lµ
khu vùc khai th¸c l©u ®êi .)…
? nhµ níc cã chÝnh s¸ch , biƯn ph¸p g× ®Ĩ ph©n
bè l¹i d©n c ? ( Tỉ chøc di d©n ®Õn c¸c vïng
kinh tÕ míi ë miỊn nói vµ cao nguyªn .)
GV: Chun ý : Níc ta lµ níc n«ng nghiƯp ®¹i
®a sè d©n c sèng ë vïng n«ng th«n . Tuy nhiªn
®k tù nhiªn , tËp qu¸n sx , sinh ho¹t mµ mçi
vung cã c¸c kiĨu qn c kh¸c nhau .
*PhÇn lín d©n c níc ta sèng ë n«ng
th«n .
II. C¸c lo¹i h×nh qn c.

GV: Giíi thiƯu tËp ¶nh , hc m« t¶ vỊ c¸c kiĨu
qn c n«ng th«n .
? Dùa trªn hiĨu biÕt thùc tÕ ®Þa ph¬ng vµ vèn
hiĨu biÕt sù kh¸c nhau gi÷a c¸c kiĨu qn c ë
n«ng th«n ë c¸c vïng trªn níc ta? ( quy m«,
tªn gäi ).
+ Lµng ViƯt cỉ cã lòy tre bao bäc cã d×nh
lµng c©y ®a bÕn níc cã nhiỊu hé d©n , trång…
lóa níc cã nhỊ thđ c«ng trun thèng.
+ B¶n, bu«n (dan téc Ýt ng… êi ) n¬i gÇn
ngn níc cã ®Êt canh t¸c sx n«ng l©m kÕt
hỵp cã díi 100 hé d©n , lµm nhµ sµn tr¸nh thó
1. Qn c n«ng th«n .
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
10
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
d÷ ,Èm thÊp …
? V× sao lµng b¶n c¸ch xa nhau ( v× kh«ng chØ
lµ n¬i ë mµ cßn lµ n¬i sx, ch¨n nu«i kho chøa
s©n ph¬i , trång cÊy ..)…
? Cho biÕt sù giãng nhau cđa c¸c qn c n«ng
th«n ? ( Ho¹t ®éng kinh tÕ chÝnh lµ n«ng l©m
ng nghiƯp .)…
? H½y nªu nh÷ng thay dỉi hiƯn nay ỉ qn c
n«ng th«n mµ em biÕt ?
(+ DiƯn m¹o lµng que thay ®ỉi : ®iƯn, ®êng,
trêng, tr¹m ., nhµ cưa , lèi sèng v¨n minh…
tiÕn bé , mét sè ngêi kh«ng tham gia sx n«ng
nghiƯp ) …
? Dơa vµo vèn hiĨu biÕt vµ SGK nªu ®Ỉc ®iĨm
cđa qn c thµnh thÞ ë níc ta ? ( quy m« )
? Qquan s¸t H.3.1 h·y nªu nx vỊ sù ph©n bè
c¸c ®« thÞ ë níc ta hiƯn nay? Gi¶i thÝch ?
( - C¸c ®« thÞ tËp trung ë 2 ®ångb»ng lín vµ
ven biĨn .
- Do cã lỵi thÕ vỊ vÞ trÝ ®Þa lÝ ®k tù nhiªn,
kinh tÕ, x· héi )…
* Lµ ®iĨm d©n c n«ng th«n víi quy
m« dan sè , tªn gäi kh¸c nhau. Ho¹t
®éng kinh tÕ chđ u lµ n«ng nghiƯp
.
2. Qn c thµnh thÞ .

* C¸c ®« thÞ cđa níc ta phÇn lín cã
quy m« võa vµ nhá , cã chøc n¨ng
chÝnh lµ ho¹t ®éng c«ng nghiƯp . Lµ
trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa
khoa häc kÜ tht .
* C¸c ®« thÞ tËp trung ë ®ång b»ng
ven biỴn .
III. §« thÞ hãa
? Dùa vµo b¶ng 3.1 h·y nx vỊ sè d©n thµnh thÞ
vµ tØ lƯ d©n thµnh thÞ ë níc ta ? ( tèc ®é t¨ng ,
giai ®o¹n nµo tèc ®é t¨ng nhanh )…
? Cho biÕt sù thay dỉi tØ lƯ d©n thµnh thÞ ®·
ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa cđa níc ta ntn?
? VÊn ®Ị bóc xóc cÇn gi¶i qut cho d©n c tËp
trung qu¸ ®«ng ë c¸c thµnh phè lín ? LÊy VD
minh häa ? ( viƯc lµm, nhµ ë, kÕt cÊu h¹ tÇng
* Sè dan thµnh thÞ vµ tØ lƯ d©n ®« thÞ
t¨ng liªn tơc .
* Tr×nh ®é ®« thÞ hãa thÊp.
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
11
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
®« thÞ , chÊt lỵng m«i trêng ®« thÞ )…
Vd: viƯc më réng Thđ ®« Hµ Néi , lÊy SH lµ
trung t©m më vỊ phÝa §«ng Anh ,Gia L©m . …
IV.Cđng cè _ híng dÉn .

? Tr×nh bµy sù ph©n bè d©n c ë níc ta, nh÷ng gi¶i ph¸p vỊ sù ph©n bè d©n c hỵp lÝ ?
? Qn c n«ng th«n kh¸c qn c thµnh thÞ ë nh÷ng ®iĨm nµo?
? Lªn b¶ng chØ trªn lỵc ®å ph©n bè d©n c c¸c ®« thÞ lín ë níc ta?
** tr¶ lêi c¸c c©u hái 1,2,3 SGK/12 .
** Lµm bµi tËp trong tËp b¶n ®å .
**T×m hiĨu vÊn ®Ị lao ®éng viƯc lµm, chÊt lỵng cc sèng cđa níc ta
**************************************
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
12
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
Tn:
TiÕt: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 4: Lao ®éng viƯc lµm. ChÊt lỵng cc sèng .
I. Mơc tiªu bµi häc .
- HiĨu vµ tr×nh bµy ®ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa ngn lao ®éng vµ viƯc sư dơng lao ®éng níc
ta .
- BiÕt s¬ lỵc vỊ chÊt lỵng cc sèng vµ n©ng cao ch¸t lỵng cc sèng cđa nh©n d©n
ta .
- BiÕt ph©n tÝch nhËn xÐt c¸c biĨu ®å .
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc .
* C¸c biỴu ®å c¬ cÊu lao ®éng ( phãng to).
* C¸c b¶ng thèng kª vỊ sư dơng lao ®éng .
* Tµi liƯu ,tranh ¶nhthĨ hiƯn sù tiÕn bé vỊ n©ng cao chÊt lỵng cc sèng.
III. Lªn líp.
1. ỉn ®Þnh líp .

2. KiĨm tra bµi cò :
? Tr×nh bµy sù ph©n bè d©n c ë níc ta? Nh÷ng gi¶i ph¸p dĨ ph©n bè d©n c hỵp lÝ?
? Nªu ®Ỉc ®iĨm c¸c lo¹i h×nh qn c ë níc ta?
3. Bµi míi.
Ngn lao ®éng lµ nh©n tè quan träng hµng ®Çu cđa sù ph¸t triĨn kinh tÕ x· héi,
cã ¶nh hëng qut ®Þnh ®Õn viƯc sư dơng c¸c ngn lùc kh¸c . T¸t c¶ cđa c¶i vËt chÊt
vµ c¸c gi¸ trÞ tinh thÇn ®Ĩ tháa m·m nhu cÇu x· héi do con ngêi s¶n xt ra. Song
kh«ng ph¶i bÊt cø ai còng tham gia lao ®éng sx, mµ chØ mét bé phËn d©n sè cã ®đ søc
kháe vµ tÝ t ë vµo ®é ti nhÊt ®Þnh §Ĩ râ h¬n vÊn ®Ị lao ®éng vµ chÊt lỵng cc
sèng ë níc ta , chóng ta cïng t×m hieeur néi dung bµi h«m nay.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung
I. Ngn lao ®éng vµ sư dơng lao ®éng
GV: Y/c HS nh¾c l¹i : sè ti cđa nhãm trong ®é
ti lao ®éng vµ trªn ®é ti lao ®éng ( 15-59 vµ
60 trë lªn)
GV: Lu ý , nh÷ng ngêi thc hai nhãm ti trªn
chÝnh lµ ngn lao ®éng cđa níc ta.
_N¨m1999,sè ngêi lao ®éng lµ =24,8%+30%
+3,4%+4,7%= 62,9%
1. Ngn lao ®éng
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
13
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
? Dùa vµo vèn hiĨu biÕt vµ SGK, h·y cho biÕt
ngn lao ®éng níc ta cã nh÷ng mỈt m¹nh nµo?
( +Ngn lao ®éng níc ta dåi dµo, t¨ng

nhanh cã nhiỊu kinh nghiƯm trong sx nong, l©m
ng nghiƯp, thđ cong nghiƯp, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu
khoa häc kÜ tht , chÊt lỵng lao ®éng ngµy cµng
n©ng cao )……
? Quan s¸t H.4.1 nx vỊ c¬ cÊu lùc lỵng lao ®éng
gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Gi¶i thÝch nguyªn
nh©n ?( v× ë n«ng th«n chiÕm tíi 76% sè d©n).
? NhËn xÐt vỊ ch¸t lỵng lao ®éng ë níc ta. §Ĩ
n©ng cao chÊt lỵng lùc lỵng lao ®éng cÇn ph¶i
lµm g×?
GV :Më räng kt cho HS, ChÊt lỵng lao ®éng víi
thang ®iĨm 10, VN ®ỵc qc tÕ chÊm 3,79 ®iĨm
vỊ ngn nh©n lùc Thanh niªn VN theo thang…
®iĨm 10 cđa khu vùc , th× trÝ t ®¹t 2,3 ®iĨm
ngo¹i ng÷ ®¹t 2,5 ®iĨm , kh¶ n¨ng thÝch øng tiÕp
cËn khoa häc kÜ tht ®¹t 2 ®iĨm …
? Dùa vµo h×nh 4.2 h·y nªu nx vỊ c¬ cÊu s dơng
lao ®éng níc ta theo ngµnh ? ( y/c so s¸nh cơ thĨ
tØ lƯ lao ®éng tõng ngµnh tõ 1989-2003 )
GV: ph©n tÝch : Qua biĨu ®å nh×n chung c¬ cÊu
lao ®éng cã sù chun dÞch m¹nh theo híng
CNH trong thêi gian qua biĨu hiƯn ë tØ lƯ lao
®éng trong ngµnh CN-XD –DV t¨ng nhanh sè
lao ®éng lµm viƯc trong ngµnh n«ng -l©m -ng
nghiƯp ngµy cµng gi¶m m¹nh .
Tuy vËy , phÇn lín lao ®éng vÉn cßn tËp trung
trong nhãm ngµnh n«ng – l©m – ng nghiƯp
(59,6%) . Sù gia t¨ng lao ®éng trong nhãm ngsnhf
CN- XD –DV vÉn cßn chËm cha ®¸p øng ®ỵc
y/c sù nghiƯp CNH-H§H ®Êt níc …

* Ngn lao ®éng níc ta dåi dµo
vµ t¨ng nhanh , b×nh qu©n mçi
n¨m t¨ng h¬n nét triƯu lao ®éng .
§ã lµ ®iỊu kiƯn quan träng ®Ĩ
ph¸t triĨn kinh tÕ .
* Lao ®éng níc ta cßn tËp trung
®«ng ë n«ng th«n,(chiÕm 75,8%-
n¨m 2003 )
* Lùc lỵng lao ®éng cßn h¹n chÕ
vỊ thĨ lùc vµ chÊt läng (78,8%
kh«ng qua ®µo t¹o )
* BiƯn ph¸p n©ng cao chÊt lỵng
lao ®éng hiƯn nay: Cã kÕ ho¹ch
gi¸o dơc ®µo t¹o hỵp lÝ vµ cã
chiÕn lỵc ®Çu t më réng ®µo t¹o ,
d¹y nghỊ.
2. Sư dơng lao ®éng .
* PhÇn lín lao ®éng tËp trung
trong ngµnh n«ng – l©m – ng
nghiƯp .
* C¬ cÊu sư dơng lao ®éng cđa
níc ta ®ỵc thay ®ỉi thoe híng
CNH cđa nỊn kinh tÕ x· héi .
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
14
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9

Chun ý : ChÝnh s¸ch khun khÝch sx , cïng
víi qu¸ tr×nh ®ỉi míi ®Êt níc lµm cho nỊn kinh tÕ
níc ta ph¸t triĨn vµ cã thªm nhiỊu chç lµm míi .
Nhng do tèc ®é t¨ng trëng lùc lỵng lao ®éng cao
nªn vÊn ®Ị gi¶i qut viƯc lµm ®ang lµ th¸ch thøc
lín ®èi víi níc ta , chóng ta sÏ t×m hiĨu trong
mơc Ii
II. VÊn ®Ị viƯc lµm .
C©u hái th¶o ln :
?/ T¹i sao nãi vÊn ®Ị viƯc lµm ®ang lµ vÊn ®Ị
gay g¾t ë níc ta hiƯn nay ? ( t×nh tr¹ng thiÕu viƯc
lµm ë n«ng th«n ®ang diƠn ra phỉ biÕn , tØ lƯ th¸t
nghiƯp ë thµnh thÞ cao chiÕm 6%..)
?/ T¹i sao tØ lƯ thÊt nghiƯp vµ thiÕu viƯc lµm rÊt
cao nhng l¹i thiÕu lao ®éng cã tay nghỊ ë c¸c
khu vùc cã c¬ së kinh doanh , khu dù ¸n c«ng
nghĐ cao? ( do chÊt lỵng lao ®éng thÊp , thiÕu lao
®éng cã kÜ tht tr×nh ®é ®Êp øng y/c cđa nỊn
c«ng nghiƯp dÞch vơ.
?/ §Ĩ gi¶i qut vÊn ®Ị viƯc lµm, theo em ph¶i cã
gi¶i ph¸p nµo?
*Thùc tr¹ng lao ®éng níc ta: hiƯn
nay LLL§ cđa níc ta dåi dµo,
xong chÊt lỵng cđa lùc lỵng lao
®éng thÊp, nÕn kinh tÕ cha ph¸t
triĨn nªn t¹o søc Ðp lín cho vÊn
®Ị viƯc lµm.
*Híng gi¶i qut:
+ Ph©n bè l¹i lao ®éng vµ d©n c.
+ §a d¹ng ho¹t ®éng kinh tÕ ë

n«ng th«n.
+ Ph¸t triĨn ho¹t ®éng c«ng
nghiƯp – dÞch vơ ë thµnh thÞ.
+ §a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh ®µo
t¹o hêng nghiƯp vµ d¹y nghỊ.
III. ChÊt lỵng cc sèng
GV- C¨n cø vµo chØ sè ph¸t triĨn con ngêi (HDI)
®Ĩ ph¶n ¸nh chÊt lỵng d©n sè. Ch¬ng tr×nh ph¸t
triĨn cđa LHQ (UNDP) xÕp ViƯt Nam
Vµo thø 109/175 (n¨m 2003). ChÊt lỵng cc
s«ngd cđa ngêi d©n ViƯt Nam hiƯn nay ®ỵc c¶i
thiƯn nh thÕ nµo, ta cïng t×m hiĨu mơc III.
? Dùa vµo thùc tÕ vµ SGK h·y nªu nh÷ng dÉn
chøng nãi lªn chÊt lỵng c/s cđa nh©n d©n ta ®ang
cã thay ®ỉi c¶i thiƯn ?
- nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ kh¸ cao, trung
b×nh GDP mçi n¨m t¨ng 7%.
-Xãa ®ãi gi¶m nghÌo tõ 16,1% (2001)
xng 14,5% (2002) ,12% (2003), 10% (2005)..
…
- C¶i thiƯn vỊ gi¸o dơc, y tÕ, ch¨m sãc søc
* ChÊt lỵng cc sèng ®ang ®ỵc
c¶i thiƯn ( vỊ thu nhËp, gi¸o dơc,
y tÕ, phóc lỵi x· héi ).
* ChÊt lỵng cc sèng cßn chªnh
lƯch gi÷a c¸c vïng , gi÷a c¸c tÇng
líp nh©n d©n. .…
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
15
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
kháe, nhµ ë, níc s¹ch, ®iƯn sinh ho¹t . …
GV: ( gỵi më )
Chªnh lƯch gi÷a c¸c vïng miỊn :
+ Vïng nói phÝa B¾c, B¾c Trung Bé,
Duyªn H¶i Nam Trung Bé GDP th¸p nhÊt .
+ Vïng §«ng Nam Bé GDP cao nhÊt .
HiƯn nay GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi cđa níc ta 440
U S D (2002) , phÊn ®Êu n¨m 2005 ®¹t 700 U S
D/ ngêi trong khi trung b×nh thÕ giíi lµ 5120 U S
D ; trong khi c¸c níc p/t lµ 20.760
U S D c¸c níc § N A lµ 1580 U S D .

IV.Cđng cè h– íng dÉn .
• Tr×nh bµy thùc tr¹ng ngn lao ®éng vµ sư dơng ngn lao ®én cđa níc ta
hiƯn nay?
• T¹i sao gi¶i qut viƯc lµm ®ang lµ vÊn ®Ị gay g¾t hiƯn nay ë níc ta ? §Ĩ
gi¶i qut viƯc lµm theo em cÇn cã gi¶i ph¸p nµo ?
* Lµm bµi tËp : 1,2,3,4/T 17- SGK vµ bµi tËp trong tËp b¶n då.
**************************************
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
16
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9

Tn:
TiÕt: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Bµi 5 Thùc hµnh
Ph©n tÝch vµ so s¸nh th¸p d©n sè n¨m 1989 vµ n¨m 1999.
I. Mơc tiªu bµi häc .
* BiÕt c¸ch so s¸nh th¸p d©n sè .
* T×m ®ỵc sù thay ®ỉi vµ xu híng thay ®ỉi c¬ cÊu thay ®ỉi d©n sè theo ti ë níc
ta .
* X¸c lËp mèi liªn hƯ gi÷a t¨ng d©n sè theo ti , gi÷a d©n sè vµ ph¸t triĨn kinh tÕ
– x· héi cđa ®Êt níc .
* RÌn lun , cđng cè vµ h×nh thµnh ë møc ®é cao kü n¨ng ®äc vµ ph©n tÝch so
s¸nh th¸p ti ®Ĩ gi¶i thÝch c¸c xu híng thay ®ỉi ccÊu theo ti . C¸c thn lỵi vµ khã
kh¨n, gi¶i ph¸p trong chÝnh s¸ch dan sè .
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
* .Th¸p d©n sè ViƯt Nam n¨m 1989 vµ n¨m 1999 phãng to.
* Tµi liƯu vỊ c¬ cÊu d©n sè theo ti ë níc ta .

III. Lªn líp.
1. ỉn ®Þnh líp .
2. KiĨm tra bµi cò :
? Nªu hiƯn tr¹ng viƯc lµm cđa níc ta hiƯn nay,cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p nµo ? (T¹i
sao gi¶i qut viƯc lµm ®ang lµ vÊn ®Ị x· héi gay g¾t ë níc ta hiƯn nay .)
3. Bµi míi.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung
I. Bµi tËp 1
? §äc y/c bµi tËp 1:
- Quan s¸t th¸p d©n sè n¨m 1989 vµ n¨m 1999.
H·y ph©n tÝch vµ so s¸nh hai th¸p d©n sè vỊ c¸c mỈt .
+ H×nh d¹ng cđa th¸p

+ C¬ cÊu d©n sè theo ®é ti .
+ TØ lƯ d©n sè phơ thc .
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
17
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
GV: Giíi thiƯu kh¸i niƯm TØ lƯ d©n sè phơ thc hay cßn gäi lµ TØ sè phơ thc - Lµ
tØ sã ngêi cha ®Õn ti lao ®éng, sè ngêi qu¸ ti lao ®éng víi nh÷ng ngêi ®ang trong
ti lao ®éng cđa d©n c mét vïng, mét níc( hc : t¬ng quan gi÷a tỉng sè ngêi díi
®é ti lao ®éng vµ trªn ®é ti lao ®éng,so víi sè ngêi ë ®é ti lao ®éng , t¹o nªn
mèi quan hƯ trong d©n sè gäi lµ tØ lƯ phơ thc.)
VD : TØ sè phơ thc cđa n¨m 1989 lµ :
Tỉng ( nhãm ti díi lao ®éng + nhãm ti trªn lao ®éng ) : nhãm ti lao
®éng = (20,1 + 18,9 + 3,0 + 4,2 ) : ( 25,6 + 28,2 ) = 0,86% = 86.
( Cã nghÜa lµ cø 100 ngêi trong ®é ti lao ®éng ph¶i nu«i 86 ngêi ë 2 nhãm ti
kia)
* Ho¹t ®éng nhãm : GV chia líp thµnh 3 nhãm , mçi nhãm th¶o ln 1 y/c bµi t©p ,
sau khi c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, bỉ sung vµ chn x¸c kiÕn thøc theo y/c sau :
N¨m 1989 N¨m 1999
H×nh d¹ng §Ønh nhän, ®¸y réng §Ønh nhän, ®¸y réng
Ch©n ®¸y thu hĐp h¬n 1989
Nhãm ti Nam N÷ Nam N÷
C¬ cÊu 0-14 20,1 18,9 17,4 16,1
d©n sè 15-59 25,6 28,2 28,4 30,0
theo ti 60 trë lªn 3,0 4,2 3,4 4,7
TØ sè (20,1 + 18,9 +3,0 + 4,2 ) : ( 17,4 + 16,1 + 3,4 + 4,7 ):
Phơ thc ( 25,6 + 28,2) = 0,86% =86 (28,4 + 30,0 ) = 0,71 % =71

* Bµi tËp II.
? §äc y/c bµi tËp ?
-NhËn xÐt vỊ sù thay ®ỉi cđa c¬ cÊu d©n sè theo ®é ti ë níc ta ? Gi¶i thÝch nguyªn
nh©n?
*Sau 10 n¨m (1989 -1999), tØ lƯ nhãm ti 0 – 14 ®· gi¶m xng tõ 39%-
33,5% . Nhãm ti trªn 60 cã chiỊu híng gia t¨ng ( tõ 7,2%- 8,1% ) . tØ lƯ nhãm ti
lao ®ngj t¨ng lªn tõ 53,8% - 58,4% .
*Do chÊt lỵng cc sèng cđa nh©n d©n ngµy cµng ®ỵc c¶i thiƯn ( ChÕ ®é dinh
dìng cao h¬n tríc , ®iỊu kiƯn y tÕ vƯ sinh ch¨m sãc søc kháe tèt, ý thøc vỊ KHHG§
trong nh©n d©n cao h¬n .
- GV: TØ sè phơ thc cđa níc ta dù ®o¸n n¨m 2004 lµ 52,7% . Trong khi ®ã
tØ sè phơ thc hiƯn t¹i cđa Ph¸p lµ 53,8% NhËt B¶n lµ 44,9% , Singapo lµ 42,9% ,
Th¸i Lan 47% . hiƯn t¹i tØ sè phơ thc cđa n… íc ta cßn kh¸ cao so víi c¸c níc ph¸t
triĨn trªn thÕ giíi vµ mét sè níc trong khu vùc .
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
18
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
-
II. Bµi tËp III.

GV; y/c mçi nhãm th¶o ln mét néi dung sau :
1, C¬ cÊu d©n sè theo ti ë níc ta cã thn lỵi ntn
cho sù ph¸t triĨn kinh tÕ x· héi ?
2, C¬ cÊu d©n sè theo ti cã khã kh¨n ntn cho sù
ph¸t triĨn kinh tÕ x· héi ë níc ta ?
3, BiƯn ph¸p nµo tõng bíc kh¾c phơc khã kh¨n

trªn ?
* Thn lỵi vµ khã kh¨n
- Thn lỵi cho sù ph¸t triĨn
kinh tÕ x· héi : cung cÊp ngn
lao ®éng dåi dµo ; mét thÞ tr-
êng tiªu thơ m¹nh ; trỵ lùc lín
cho viƯc ph¸t triĨn vµ n©ng cao
møc sèng .…
- Khã kh¨n : g©y søc Ðp lín
cho vÊn ®Ị gi¶i qut viƯc
lµm ; tµi nguyªn c¹n kiƯt , nhu
cÇu gi¸o dơc y tÕ nhµ ë t¨ng
cao .…
*Gi¶i ph¸p kh¾c phơc
- Cã kÕ ho¹ch gi¸o dơc ®µo t¹o
hỵp lÝ , tỉ chøc híng nghiƯp
d¹y nghỊ .
- Ph©n bè l¹i lùc lỵng lao ®éng
theo ngµnh vµ theo l·nh thỉ .
-Chun ®ỉi c¬ cÊu kinh tÕ
theo híng c«ng nghiƯp hãa vµ
hiƯn ®¹i hãa .
IV. Cđng cè h– íng dÉn .
? ThÕ nµo gäi lµ tØ lƯ d©n sè phơ thc ? Gi¶i thÝch tØ lƯ phơ thc trong c¬ cÊu d©n sè
ë níc ta n¨m 1999 lµ 71,2 cã nghÜa lµ g× ?
? Sù thay ®ỉi c¬ cÊu d©n sè theo ®é ti ë níc ta hiƯn nay ntn? Nguyªn nh©n cđa sù
thay ®ỉi ®ã ?
Tr×nh bµy nh÷ng thn léi vµ khã kh¨n do sù thay ®ỉi c¬ cÊu d©n sè theo ®é ti ë n-
íc ta hiƯn nay ? Gi¶i ph¸p kh¾c phơc ?
* Lµm bµi tËp trong tËp b¶n ®å , T×m hiĨu sù ph¸t triĨn nỊn kinh tÕ níc ta trong giai

®o¹n tríc ®©y vµ hiƯn nay .
**************************************
®Þa lÝ knh tÕ
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
19
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
*******************
Tn:
TiÕt: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:

Bµi 6: Sù ph¸t triĨn nỊn kinh tÕ ViƯt Nam
I. Mơc tiªu bµi häc
• Cã nh÷ng hiĨu biÕt vỊ qu¸ tr×nh ph¸t triĨn kinh tÕ níc ta trong nh÷ng thËp kû
gÇn ®©y .
• HiĨu ®ỵc xu høng chun dÞch c¬ cÊu kinh tÕ , nh÷ng thµnh tùu vµ nh÷ng khã
kh¨n trong qu¸ tr×nh ph¸t triĨn .
• Cã kü n¨ng ph©n tÝch biĨu ®å vỊ qu¸ tr×nh diƠn biÕn cđa hiƯn tỵng ®Þa lÝ ( sù
diƠn biÕn vỊ tØ träng cđa c¸c ngµnh kinh tÕ trong c¬ cÊu GDP )
• RÌn kü n¨ng ®äc bÈn ®å , vÏ biĨu ®å c¬ cÊu kinh tÕ ( biĨu ®å h×nh trßn ) vµ
nhËn xÐt biĨu ®å .
II. Ph ¬ng tiƯn d¹y häc
* B¶n ®å hµnh chÝnh ViƯt Nam
* BiĨu ®å vỊ sù chun dÞch c¬ cÊu GDP tõ 1991 – 2002 ( phãng to )
* Tµi liƯu , mét sè h×nh ¶nh ph¶n ¸nh thµnh tùu vỊ ph¸t triĨn kinh tÕ cđa níc ta
trong qu¸ tr×nh ®ỉi míi .

III. Lªn líp
1 . ỉn ®Þnh líp
2. KiĨm tra bµi cò
3. Bµi míi
I. NỊn kinh tÕ níc ta tríc thêi k× ®ỉi míi
? B»ng kiÕn thøc lÞch sư vµ vèn hiĨu biÕt : cïng víi qu¸ tr×nh dùng níc vµ gi÷ níc
kinh tÕ níc ta ®· tr¶i qua nh÷ng giai ®n nµo ?
( - C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 .
- 1945 – 1954 .
- 1954 – 1975 .
- 1976 – 1986.
Mçi giai ®o¹n nỊn kinh tÕ níc ta cã ®Ỉc ®iĨm g× )
GV: Vµo nh÷ng n¨m 1986 – 1988 nỊn kinh tÕ t¨ng trëng thÊp , t×nh tr¹ng l¹m ph¸t
t¨ng vät , kh«ng kiĨm so¸t ®ỵc , n¨m 1986 t¨ng trëng kinh tÕ 4% l¹m ph¸t lªn tíi
774,7 % , n¨m 1987 t¨ng trëng kinh tÕ 3,9% l¹m ph¸t lªn tíi 223,1% , n¨m 1988 t¨ng
trëng kinh tÕ 5,1% l¹m ph¸t lªn tíi 343,8% .…
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
20
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
* NỊn kinh tÕ gỈp nhiỊu khã kh¨n ,
Khđng ho¶ng kÐo dµi , t×nh tr¹ng l¹m ph¸t cao
Møc t¨ng trëng kinh tÕ thÊp , s¶n xt
®×nh trƯ .
GV: Trong hoµn c¶nh nỊn kinh tÕ cßn béc lé nhiỊu tån t¹i vµ u kÐm , ¶nh hëng toµn
bé ho¹t ®éng kinh tÕ vµ ®åi sèng nh©n d©n . §¹i héi VI ( 12- 1986) cđa §¶ng lµ mèc
lÞch sư quan träng trªn con ®êng ®ỉi míi toµn diƯn s©u s¾c ë níc ta . Trong ®ã cã sù

®ỉi míi vỊ kinh tÕ , nỊn kinh tÕ trong thêi k× ®ỉi míi cã sù thay ®ỉi ntn ? Chóng ta cïng
t×m hiĨu mơc II.

II . NỊn kinh tÕ trong thêi k× ®ỉi míi .
GV: Y/c HS ®äc tht ng÷ “ chun dÞch c¬ cÊu kinh tÕ” (trang 153 SGK )
? Sù chun dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thĨ hiƯn ë nh÷ng mỈt chđ u nµo ?
- C¬ cÊu ngµnh
- C¬ cÊu l·nh thỉ
- C¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ

1. Sù chun dÞch c¬ cÊu kinh tÕ .
a. Chun dÞch c¬ cÊu ngµnh .

? Dùa vµo H .6 .1 h·y ph©n tÝch xu híng chun dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ . Xu híng
nµy thĨ hiƯn râ ë nh÷ng khu vùc nµo? ( n«ng – l©m – ng nghiƯp ; c«ng nghiƯp – x©y
dùng )
* Ho¹t ®éng nhãm
* GV: chia líp thµnh 3 nhãm , mçi nhãm t×m hiĨu ph©n tÝch mét khu vùc .
* C©u hái :
1. NhËn xÐt xu híng thay ®ỉi tØ träng cđa tõng khu vùc trong GDP ( tõng ®êng
biĨu diƠn )
1. Sù quan hƯ giòa c¸c khu vùc ( c¸c ®êng )
3. Nguyªn nh©n cđa sù chun dÞch c¸c khu vùc ?
y/c : H/S tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o ln nhãm , nhãm kh¸c nhËn xÐt bỉ sung
GV : chn x¸c kiÕn thøc

* Khu vùc kinh tÕ : n«ng – l©m – ng nghiƯp .
- TØ träng gi¶m liªn tơc : Tõ cao nhÊt 40% (1991) cßn h¬n
20% (2002).
- Nguyªn nh©n : NỊn kinh tÕ chun tõ bao cÊp sang kinh

: thÞ trêng – xu híng më réng nỊn kinh tÕ n«ng
NghiƯp hµng hãa .
+ Níc ta ®ang chun tõ níc n«ng nghiƯp sang
níc c«ng nghiƯp .

* Khu vùc kinh tÕ : C«ng nghiƯp – x©y dùng :
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
21
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
- TØ träng t¨ng lªn nhanh nhÊt tõ ®¬i 25% (1991)
Lªn gÇn 40% (2002) .
- Do chđ tr¬ng c«ng nghiƯp hãa hiƯn ®¹i hãa
G¾n liỊn víi ®êng lèi ®ỉi míi .

* Khu vùc kinh tÕ : DÞch vơ :
_ TØ träng t¨ng nhanh tõ ( 1996 – 1999) , cao nhÊt
GÇn 45% . Sau gi¶m râ rƯt díi 40% (2002) .

b> Chun dÞch c¬ cÊu l·nh thỉ .
GV: y/c HS ®äc tht ng÷ “ vïng kinh tÕ träng ®iĨm” . Lu ý HS : c¸c vïng
kinh tÕ träng ®iĨm lµ c¸c vïng ®ỵc nhµ níc phª dut , qui ho¹ch tỉng thĨ
nh»m t¹o ra c¸c ®éng lùc ph¸t triĨn cho toµn bé nỊn kinh tÕ .
? Dùa vµo h×nh 6.2 , Cho biÕt níc ta cã mÊy vïng kinh tÕ ? X¸c ®Þnh , ®äc
tªn trªn b¶n ®å ?
* Níc ta cã 7 vïng kinh tÕ , 3 vïng kinh tÕ
Träng ®iĨm ( B¾c Bé , Trung Bé , Nam Bé )

? X¸c ®Þnh ph¹m vi l·nh thỉ cđa c¸c vïng kinh tÕ träng ®iĨm ? Nªu ¶nh h-
ëng cđa c¸c vïng kinh tÕ träng ®iĨm ®Õn sù ph¸t triĨn kinh tÕ – x· héi ?

* C¸c vïng kinh tÕ träng ®iĨm cã t¸c ®éng
M¹nh ®Õn sù ph¸t triĨn kinh tÕ x· héi vµ
C¸c vïng kinh tÕ l©n cËn .
? Dùa vµo H 6.2 , KĨ tªn c¸c vïng kinh tÕ gi¸p biĨn , vïng kinh tÕ kh«ng
gi¸p biĨn ? ( T©y Nguyªn kh«ng gi¸p biĨn ) . Víi ®Ỉc ®iĨm tù nhiªn cđa c¸c
vïng kinh tÕ gi¸p biĨn cã ý nghÜa g× trong ph¸t triĨn kinh tÕ ?
* §Ỉc trng cđa hÇu hÕt c¸c vïng kinh tÕ
Lµ kÕt hỵp kinh tÕ trªn ®Êt liỊn vµ kinh tÕ
BiĨn ®¶o .
Chun ý : Trong qu¸ tr×nh ph¸t triĨn kinh tÕ , c¸c thµnh tùu cµng to lín, c¬
héi ph¸t triĨn cµng to lín , th× c¸c th¸ch thøc vỵt qua còng rÊt lín . Ta cïng
t×m hiĨu c«ng cc ®ỉi míi nỊn kinh tÕ cđa níc ta ®· ®em l¹i cho nỊn kinh
tÕ nh÷ng thµnh tùu to lín vµ còng gỈp nh÷ng th¸ch thøc ntn?
2. Nh÷ng thµnh tùu vµ th¸ch thøc .
? B»ng vèn hiĨu biÐt vµ c¸c ph¬ng tiƯn th«ng tin em cho biÕt nỊn kinh tÕ níc ta ®· ®¹t
®ỵc nh÷ng thµnh tùu to lín ntn?
a. Nh÷ng thµnh tùu nỉi bËt
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
22
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
- Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ t¬ng ®èi
V÷ng ch¾c .
-C¬ cÊu kinh tÕ chun dÞch theo híngCNH.

- Níc ta ®ang héi nhËp vµo nỊn kinh tÕ
Khu vùc vµ toµn cÇu .
? Nh÷ng khã kh¨n ta cÇn vỵt qua ®Ĩ ph¸t triĨn kinh tÕ hiƯn nay lµ g× ?
b. Nh÷ng khã kh¨n :
- Sù ph©n hãa giÇu nghÌo ( cßn nhiỊu x·
nghÌo ë vïng sau vïng xa )
- M«i trêng « nhiƠm , tµi nguyªn c¹n kiƯt .
- VÊn ®Ị viƯc lµm cßn bøc xóc .
- NhiỊu bÊt cËp trong sù ph¸t triĨn v¨n hãa,
Gi¸o dơc, y tÕ .
- Ph¶i cã g¾ng h¬n trong qu¸ tr×nh héi nhËp
NỊn kinh tÕ thÕ giíi .

IV. Cđng cè h– íng dÉn .
* NỊn kinh tÕ níc ta tríc thêi k× ®ỉi míi( ci thËp kØ 80) cã ®Ỉc ®iĨm g× ?
* Cho biÕt xu híng chun dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ thĨ hiƯn râ ë nh÷ng khu vùc nµo ?
®Ỉc ®iĨm nỉi bËt ?
* H·y nªu mét sè thµnh tùu vµ th¸ch thøc trong qu¸ tr×nh ph¸t triĨn kinh tÕ cđa níc
ta ?
? Lµm bµi tËp 1,2 3, SGK / 23.
* * Híng dÉn lµm bµi tËp 3/SGK –T-23.
- VÏ biĨu ®å h×nh trßn : C¬ cÊu GDP ph©n theo thµnh phµn kinh tÕ n¨m 2002.
+ Chia h×nh trßn thµnh nh÷ng nan qu¹t theo ®óng tØ lƯ vµ trËt tù cđa c¸c thµnh
phÇn kinh tÐ theo b¶ng 6.1 .
+ Toµn bé h×nh trßn lµ 360 ®é t¬ng øng víi tØ lƯ 100% . nh vËy tØ lƯ 1% sÏ t¬ng
øng víi 3,6 ®é trªn h×nh trßn .
. VD: Nan qu¹t thĨ hiƯn thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc chiÕm tØ lƯ : 38,4 x 3,6= 138
®é .
. Nan qu¹t thĨ hiƯn thµnh phÇn kinh tÕ tËp thĨ chiÕm tØ lƯ : 8 x 3,6=
* chó ý: Tỉng sè cđa c¸c thµnh phÇn kinh tÐ ph¶i b»ng 360 ®é .

** T×m hiĨu c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triĨn vµ ph©n bè n«ng nghiƯp .
*****************************************************************
*********
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
23
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
Tn:
TiÕt: Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:

Bµi 7: C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sơ ph¸t triĨn
Vµ ph©n bè n«ng nghiƯp .
I. Mơc tiªu bµi häc .
* N¾m dỵc vai trß c¸c nh©n tè tù nhiªn vµ kinh tÕ x· héi ®èi víi sù ph¸t triĨn vµ
ph©n bè n«ng nghiƯp ë níc ta .
* ThÊy ®ỵc c¸c nh©n tè trªn ®· ¶nh hëng ®Õn sù h×nh thµnh nỊn n«ng nghiƯp níc
ta lµ nỊn n«ng nghiƯp nhiƯt ®íi , ®ang ph¸t triĨn theo híng th©m canh vµ chuyªn m«n
hãa .
* RÌn kÜ n¨ng ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ kinh tÕ cđa c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn .
* BiÕt s¬ ®å hãa c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triĨn vµ ph©n bè n«ng nghiƯp .
* BiÕt liªn hƯ víi thùc tiƠn ®Þa ph¬ng .
II. Ph¬ng tiƯn d¹y häc
* B¶n ®å ®Þa lÝ tù nhiªn ViƯt Nam
* B¶n ®å khÝ hËu ViƯt Nam
* C¸c lỵc ®å T©y Nguyªn ( H. 28.1) , §«ng Nam Bé ( H33.1) ,
§ång b»ng s«ng Cưu Long (H 35.1 ) .

III. Lªn líp.
1. ỉn ®Þnh líp .
2. KiĨm tra bµi cò :
? NỊn kinh tÕ níc ta tríc thêi k× ®ỉi míi ( ci thËp niªn 80 ) cã ®Ỉc ®iĨm
g× ?
? Cho biÕt xu híng chun dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ thĨ hiƯn râ nhÊt ë
nh÷ng khu vùc nµo ?
? H·y nªu mét sè thµnh tùu vµ th¸ch thøc trong ph¸t triĨn kinh tÕ cđa níc
ta?
3. Bµi míi.
C¸ch ®©y h¬n 4000 n¨m ë lu vùc S«ng Hång , tỉ tiªn ta ®· chän c©y lóa lµm ngn
s¶n xt chÝnh , ®Ỉt nỊn mãng cho n«ng nghiƯp níc nhµ ph¸t triĨn nh ngµy nay.N«ng
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
24
Gi¸o ¸n: §Þa lÝ - 9
nghiƯp cã nh÷ng ®Ỉc ®iĨm , ®Ỉc thï kh¸c so víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c lµ phơ thc
nhiỊu vµo ®iỊu kiƯn tù nhiªn . §iỊu kiƯn kinh tÕ x· héi ®ỵc c¶i thiƯn ®· t¹o ®iỊu kiƯn
thóc ®Èy n«ng nghiƯp ph¸t triĨn m¹nh mÏ . §Ĩ hiĨu râ c¸c nh©n tè trªn ¶nh hëng ®Õn
sù ph¸t triĨn ph©n bè n«ng nghiƯp níc ta ntn , chóng ta cïng t×m hiĨu néi dung bµi
h«m nay.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung
I. C¸c nh©n tè tù nhiªn.
? H·y cho biÕt sù ph¸t triĨn vµ ph©n bè n«ng nghiƯp
phơ thc vµo nh÷ng tµi nguyªn nµo cđa tù nhiªn?
( ®Êt , khÝ hËu , níc , sinh vËt )
? V× sao nãi n«ng nghiƯp phơ thc rÊt nhiỊu vµo

®Êt ®ai vµ khÝ hËu?
( ®èi tỵng cđa sx n«ng nghiƯp lµ c¸c sinh vËt – C¬
thĨ sèng cÇn cã 5 u tè c¬ b¶n : nhiƯt, nø¬c, ¸nh
s¸ng , kh«ng khÝ , dinh dìng .) …
? Cho biÕt vai trß cđa ®Êt ®èi víi ngµnh n«ng nghiƯp
?
? Dùa vµo vèn hiĨu biÕt , kiÕn thøc ®· häc h·y cho
biÕt:
_ ? Níc ta cã mÊy nhãm ®Êt chÝnh ? Tªn ? DiƯn
tÝch mçi nhãm ?
_ ? Ph©n bè chđ u mçi nhãm ®Êt chÝnh ?
_ ? Mçi nhãm ®Êt chÝnh phï hỵp nhÊt víi c¸c
lo¹i c©y g× ?
* §Êt fe ralit – diƯn tÝch 16 triƯu ha( 65% dt l·nh
thỉ - thÝch hỵp trång c©y c«ng nghiƯp nhiƯt ®íi
(cao su , cµ phª, trªn qui m« lín) .- Ph©n bè ë : miỊn
nói trung du, chđ u ë T©y Nguyªn, §«ng Nam
Bé .
* §Êt phï sa: - 3 triƯu ha ( 24% dt l·nh thỉ ) --
thÝch hỵp trång c©y lóa níc , c¸c c©y hoa mµu
kh¸c - Ph©n bè : 2 ®ång b»ng ch©u thỉ S«ng Hång
vµ S«ng Cưu Long .
* Tµi nguyªn ®Êt
- Lµ tµi nguyªn q gi¸.
-Lµ t liƯu sx kh«ng thĨ thay thÕ
®ỵc cđa ngµnh n«ng nghiƯp .
Ngêi thùc hiƯn

: Nguyễn Văn Phóng

Trường THCS Trực Đạo
25