Một số trò chơi gây hứng thú học tập trong giờ học toán lớp 1

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước giáo dục luôn
được Đảng và Nhà nước quan tâm “ Giáo dục là quốc sách hàng đầu”(Phạm
Văn Đồng) đây là động lực thúc đẩy góp phần làm cho nền kinh tế đất nước
phát triển không ngừng về mọi mặt. Chính vì lẽ đó, ngành giáo dục luôn
được đổi mới. Môn Toán ở tiểu học nói chung và môn Toán lớp 1 nói riêng
đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Đặc biệt trong đời sống
và khoa học kỹ thuật hiện đại. Nó góp phần đào tạo học sinh trở thành con
người phát triển toàn diện, năng động, sáng tạo đáp ứng được mọi nhu cầu
của khoa học công nghệ trong xã hội thời kỳ đổi mới. Không những thế mà
còn mở đường cho trẻ đi vào thế giới kỳ diệu của toán học, rồi mai đây các
em lớn lên , trở thành những người lao động sáng tạo trên mọi lĩnh vực đời
sống và sản xuất. Môn Toán còn có khả năng giáo dục rất lớn trong việc rèn
luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận logic, thao tác tư duy
cần thiết để nhận thức thế giới hiện thực như: trừu tượng hoá, khái quát hoá,
khả năng phân tích tổng hợp, so sánh, dự đoán, chứng minh.
Chương trình Toán lớp 1 là một bộ phận của chương trình môn Toán ở
tiểu học. Chương trình kế thừa và phát triển những thành tựu về dạy học
toán, nên có vai trò vô cùng quan trọng không thể thiếu trong cấp học. Đặc
biệt bậc tiểu học là bậc góp phần quan trọng cho việc đặt nền móng hình
thành và phát triển nhân cách của học sinh. Môn toán cũng như những môn
học khác là cung cấp những tri thức khoa học ban đầu, những nhận thức về
thế giới xung quanh nhằm phát triển các năng lực nhận thức, hoạt động tư
duy và bồi dưỡng tình cảm đạo đức tốt đẹp của con người. Toán học còn góp
phần giáo dục lí trí và những đức tính tốt như: trung thực, cần cù, chịu khó,
ý thức vượt khó khăn, tìm tòi sáng tạo và nhiều kĩ năng tính toán cần thiết để
con người phát triển toàn diện, hình thành nhân cách tốt đẹp cho con người
lao động trong thời đại mới.
Vậy yêu cầu của giáo dục hiện nay là đòi hỏi giáo viên phải đổi mới
phương pháp dạy học môn Toán ở bậc Tiểu học theo hướng phát huy tính

tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh, học sinh tự phát hiện vấn đề, tự tìm
cách giải quyết và ứng dụng theo khả năng của mình. Vì vậy người giáo viên
phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách lôi cuốn các em tham
gia vào các hoạt động học tập. Trò chơi học tập là một hoạt động mà các em
hứng thú nhất. Các trò chơi có nội dung toán học lý thú và bổ ích phù hợp
với việc nhận thức của các em. Thông qua các trò chơi các em sẽ lĩnh hội tri

1


thức một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc, tạo
cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, trong việc làm.
Ngoài ra thông qua trò chơi còn giúp tiết học diễn ra nhẹ nhàng, thoải
mái, tự nhiên bớt khô khan và bớt nhàm chán. Qua trò chơi sẽ giúp các em
học sinh có thời gian giải trí, vui chơi nhưng trọng tâm vẫn gắn với bài học,
mặt khác còn giúp cho học sinh phát huy khả năng tìm tòi, học hỏi và sáng
tạo trong học tập để tìm ra kết quả bài toán. Mà các trò chơi học toán đa số
là các vấn đề, các bài tập đã được tôi cải biến thành các hoạt động học toán
để các em vừa học vừa chơi đầy nghệ thuật. Điều này sẽ tự nhiên lôi cuốn
các em tập trung vào giờ học một cách hăng say, tích cực.
Việc tăng cường tổ chức các trò chơi học tập là một vấn đề cần nhiều
đầu tư suy nghĩ để thực hiện. Đây là hình thức gây hứng thú học tập cho học
sinh, quán triệt ý tưởng giúp cho học sinh tiểu học “học mà chơi, chơi mà
học” và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh tiểu học. Đặc biệt là học
sinh lớp 1. Tuy nhiên, có nhiều câu hỏi được đặt ra “Chơi lúc nào? Chơi trò
chơi gì? Để góp phần nâng cao chất lượng môn toán?”. Đây chính là một
vấn đề cấp thiết cần giải quyết . Vì thế tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi và đã mạnh
dạn chọn đề tài “Áp dụng một số trò chơi để gây hứng thú học tập trong
giờ học toán cho học sinh lớp 1 ”, nhằm giúp các em hiểu sâu kiến thức và
tự mình làm được các bài tập thực hành, chứ không chỉ học vẹt qua loa

nhanh quên. Các trò chơi tôi đã đưa vào giờ học toán ngay từ đầu năm và
thấy kết quả học tập của các em tiến bộ hẳn lên. Đến giờ học toán, các em
không còn cảm thấy căng thẳng nhút nhát nên kết quả học tập rất cao.
1.2. Mục đích nghiên cứu của SKKN:
Tôi nghiên cứu, hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này nhằm mục đích đưa
ra “một số trò chơi nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh lớp 1. ” mà bản
thân đã thực hiện thành công trong công tác dạy học; góp phần nâng cao hơn
nữa chất lượng môn toán lớp 1 ở bậc Tiểu học.
- Nắm bắt được thực trạng hiện tại của việc dạy học Toán lớp 1 ở Trường TH
Kỳ Tân
- Từ thực trạng đó tìm ra nguyên nhân, biện pháp khắc phục nhằm góp phần
nâng cao chất lượng trong giờ học toán lớp 1nói riêng và môn toán tiểu học
nói chung.
- Giúp các em có lòng say mê, ham học môn Toán.
- Tạo không khí vui chơi, đoàn kết, hợp tác trong học tập.
- Bản thân tôi muốn qua đề tài để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
và nâng cao chất lượng dạy học môn Toán ở Tiểu học.

2


1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu các phương pháp trong giảng dạy, thông qua trò chơi nhằm gây
hứng thú học tập cho học sinh lớp 1, trong giờ học toán ở lớp 1C Trường
Tiểu học Kỳ Tân
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận:
Đọc tài liệu thuộc môn toán Tiểu học và toán lớp 1; phân tích, tổng hợp
các vấn đề lí luận để tổ chức trò chơi trong giờ học toán lớp 1.
1.4.2. Phương pháp phân tích; tổng kết kinh nghiệm:

Phân tích kết quả giảng dạy về các hoạt động trò chơi năm học 2016
-2017 để tìm ra ưu điểm cũng như hạn chế trong công tác dạy học. Đồng
thời kết hợp tổng kết những kinh nghiệm của bản thân trong dạy học nhằm
phát huy những ưu điểm, khắc phục những hạn chế.
1.4.3. Phương pháp điều tra.
Điều tra thực tế giảng dạy về tổ chức trò chơi trong giờ học toán.
1.4.4. Phương pháp đàm thoại:
- Trao đổi với đồng nghiệp các phương pháp, hình thức tổ chức trò chơi.
- Đàm thoại với học sinh trong quá trình tổ chức cho các em giải quyết
vấn đề học tập.
1.4.5. Phương pháp trực quan.
1.4.6. Phương pháp trắc nghiệm.
1.4.7.Phương pháp luyện tập thực hành.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luậncủa sáng kiến kinh nghiệm.
Theo yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, giáo
viên không còn đóng vai trò là hoạt động chiếm lĩnh kiến thức kiến thức cho
học sinh chủ yếu bằng phương pháp thuyết trình, giảng giải để học sinh thụ
động nghe và ghi nhớ như trước đây. Hiện nay giáo viên trở thành người tổ
chức, điều khiển quá trình dạy học để học sinh tự mình tích cực, chủ động,
sáng tạo chiếm lĩnh tri thức. Giáo viên nói ít nhưng học sinh phải làm nhiều .
Ở lứa tuổi này, nhu cầu học tập của các em không chỉ đơn thuần là hoạt
động nhận thức mà nó còn gắn liền với nhu cầu vui chơi.
Nhu cầu vui chơi của các em chiếm một vị trí rất lớn. Đặc biệt ở các
em xuất hiện nhu cầu lớn về tự đánh giá mình và đánh giá người khác trong

3


cuộc sống, trong học tập. Mặc dù lúc đầu việc đánh giá này của trẻ chỉ mang

tính bề ngoài, đánh giá bạn chỉ thông qua các hoạt động tập thể hoặc qua sự
đánh giá của cô giáo. Về sau, việc đánh giá bạn còn được dựa trên dư luận
của tập thể. Điều này có ý nghĩa lớn, nó đánh dấu một bước lớn trong sự
phát triển nhân cách của các em. Trước đây dạy học toán chúng ta chỉ chú
trọng bắt các em hoàn thành các bài tập trong sách giáo khoa. Chúng ta đã
quên mất rằng với lượng kiến thức đó nếu giáo viên tạo ra cho học sinh
những trò chơi mà vẫn đảm bảo kiến thức, kỹ năng cần đạt trong tiết học thì
việc học sinh củng cố kiến thức vừa học, kiến thức có tính chất hệ thống sẽ
dễ dàng hơn, tạo được các giờ học đầy hứng thú, kích thích được sự phấn
khởi của học sinh.
Trong quá trình dạy học toán, nếu giáo viên thường xuyên tổ chức các
trò chơi một cách khoa học, thì giúp học sinh thay đổi loại hình hoạt động
trong giờ học, làm cho gời học bớt căng thẳng thoải mãi, dễ chịu. Học sinh
tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng, gây hứng thú học tập. Kích thích sự tìm tòi, tạo
cơ hội để học sinh tự thể hiện mình.
Thông qua trò chơi, học sinh vận dụng kiến thức năng nổ, hoạt bát, kích
thích trí tưởng tượng, trí nhớ. Từ đó phát triển tư duy mềm dẻo, học tập cách
xử lý thông minh trong những tình huống phức tạp, tăng cường khả năng
vận dụng trong cuộc sống để dễ dàng thích nghi với điều kiện mới của xã
hội.
Trên thực tế, người giáo viên có thể tổ chức được một giờ học toán sinh
động nếu như họ gây cho học sinh niềm say mê học toán. Mà muốn cho trẻ
thích học môn toán, thầy cô giáo cần tìm mọi cách để gây hứng thú trong
quá trình lên lớp, gợi ra sự tò mò, ham hiểu biết, thích tìm hiểu, muốn nắm
được cái mới lạ mà giờ học toán sẽ đem lại cho các em.
Đối với học sinh tiểu học, vui chơi vẫn là một thành tố quan trọng trong
hoạt động của học sinh. Vì vậy, chúng ta thấy trò chơi học tập có những tác
dụng sau:
- Giúp học sinh thay đổi hình thức hoạt động, chống mệt mỏi căng
thẳng trong học tập, tăng cường khả năng luyện tập thực hành và vận dụng

nhanh các kiến thức đã học.
- Tận dụng được vốn hiểu biết của học sinh trong quá trình dạy học.
- Qua đó gây niềm tin cho học sinh, thích học môn toán, rèn luyện trí
thông minh, nhanh nhẹn, kích thích suy nghĩ sáng tạo, phát huy sáng kiến,
bộc lộ tài năng cá nhân, rèn luyện tính mạnh dạn tự tin trong cuộc sống.

4


Trò chơi học Toán là hoạt động được tổ chức có tính chất vui chơi, giải
trí nhưng phải có nội dung gắn với hoạt động học tập của học sinh. Trò chơi
học Toán có tác dụng giúp học sinh:
- Thay đổi hình thức hoạt động, chống mệt mỏi.
- Tăng cường khả năng thực hành vận dụng các kiến thức đã học .
- Phát triển hứng thú, tính độc lập, ham hiểu biết và khả năng suy luận.
Để trò chơi học Toán không mang tính ‘‘ hình thức’’ và nhàm chán,
khi thiết kế và tổ chức các trò chơi học Toán cần phải đảm bảo các yêu cầu
sau:
- Mỗi trò chơi học Toán phải góp phần vào việc thực hiện mục tiêu dạy
học.
- Phải được chuẩn bị chu đáo và phù hợp với đối tượng học sinh, học sinh
phải hiểu rõ yêu cầu, nội dung và cách thức tổ chức trò chơi.
- Phải tổ chức sao cho tất cả mọi học sinh trong nhóm đều được tham
gia một cách tích cực, độc lập.
- Không để thời gian chơi kéo dài ảnh hưởng đến giờ học hoặc làm trẻ
mất đi hứng thú học tập, luôn phiên hợp lý các trò chơi, tránh làm cho học
sinh nhàm chán.
- Luôn quan tâm, khích lệ, động viên, khuyến khích tinh thần “thi
đua” của mọi học sinh tham gia, nhưng tránh làm lúng túng cho những học
sinh không hoàn thành nhiệm vụ.

Rõ ràng, trò chơi học tập là một trong những hình thức tốt để giúp cho
việc lĩnh hội nội dung kiến thức môn toán ở trường một cách tích cực, tự
giác, tránh gò ép, áp đặt. Từ đó giúp cho học sinh nhớ lâu, hiểu kĩ và vận
dụng linh hoạt trong đời sống cũng như trong học tập.Vì thế tôi nhận thấy
việc áp dụng một số trò chơi trong giờ học toán lớp 1 là rất thiết thực phù
hợp với tâm lý lứa tuổi của các em.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
+ Học sinh
Môn Toán – môn học từ xưa đến nay được xem là khô khan hóc búa, mang
tính trừu tượng cao. Vì vậy, việc lĩnh hội tri thức toán học là rất khó khăn
đối với HS tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng. Trong năm học 2016–
2017 tôi được phân công chủ nhiệm và giảng dạy lớp 1C, gồm 20 em.
Trong đó có 8 em nam và 12em nữ. Đối tượng học sinh tôi giảng dạy đều là
dân tộc Thái thuộc vùng kinh tế đặc biệt khó khăn, khả năng nhận thức của
các em có nhiều hạn chế. Bản thân tôi rất lo lắng vì một số em nhút nhát,
đọc bài ngọng, tiếp thu bài chậm, mau quên . Đa số các em rất hồn nhiên,
ham chơi chưa có nề nếp và tinh thần trách nhiệm trong học tập, hay nói

5


chuyện, thích làm việc riêng trong giờ học, thường xuyên xin ra ngoài, hay
quên sách, vở, đồ dùng học tập và rất lười học bài ở nhà…. Vì vậy vẫn còn
một số đối tượng học sinh thụ động, tự ti, chưa mạnh dạn tham gia vào các
hoạt động học tập. Đặc biệt nhiều em có hoàn cảnh gia đình khó khăn, một
số em bố mẹ đi làm ăn xa phải ở với ông bà nên việc học tập của các em
thực sự chưa được quan tâm. Do đó khi truyền thụ kiến thức cho các em giáo
viên gặp rất nhiều khó khăn.
+ Giáo viên:
Mặc dù đã được tiếp thu các chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học.

Song để tổ chức trò chơi trong các giờ dạy học Toán sao cho mang lại hiệu
quả như GV mong muốn quả là một điều không đơn giản. Nó cần nhiều thời
gian để đầu tư suy nghĩ, tìm tòi, chuẩn bị phương tiện, đồ dùng,… Mặt khác,
tổ chức trò chơi học tập sao cho HS tiếp xúc cảm thấy hấp dẫn nhất và thích
thú thì phụ thuộc hoàn toàn vào công tác tổ chức của GV mà kĩ năng tổ chức
trò chơi của GV cơ bản còn rất nhiều hạn chế.
Một số giáo viên vẫn còn nặng tâm lí, đây là môn học chính nên trong
quá trình giảng dạy họ rất chú trọng đến việc truyền thụ kiến thức giúp học
sinh học tốt môn này. Việc sử dụng trò chơi học tập đối với giáo viên còn là
hình thức hay sử dụng trò chơi thì cũng ở mức độ hời hợt, miễn cưỡng. Mặt
khác, còn một số giáo viên khi sử dụng các trò chơi học tập thì chưa chọn
lọc kĩ, không có tác dụng thiết thực, không phù hợp với dạng bài tập, không
có tác dụng thiết thực phục vụ mục tiêu của bài học nên việc sử dụng trò
chơi chưa đạt hiệu quả.
Ngoài ra, việc tìm hiểu trên thực tế còn cho thấy: bản thân giáo viên –
những người truyền thụ kiến thức cũng gặp phải một số khó khăn sau:
- Thời gian dành cho một tiết học toán từ 35 đến 40 phút, thời gian
dành để củng cố kiến thức cho mỗi tiết dạy không nhiều từ 3 đến 5 phút cho
nên giáo viên chưa biết cách tổ chức như thế nào để thay đổi hình thức hoạt
động giúp học sinh vừa ôn tập củng cố, vừa giảm bớt căng thẳng sau một
thời gian học tập căng thẳng.
- Hiện nay, trò chơi toán học còn rất đơn lẻ, nghèo nàn, ít được phổ
biến và nhiều giáo viên hầu như không biết nhiều đến trò chơi vì có ít tài
liệu tham khảo vấn đề này.
- Một thực trạng nữa là đa số giáo viên rất ngại tổ chức trò chơi phục vụ
học tập toán do ngại tìm tòi, sưu tầm, thiết kế hay do không biết hoặc không
có thời gian.

6

Nói tóm lại, dựa trên những căn cứ lý luận và thực tiễn nêu trên, tôi
thấy việc tăng cường tổ chức các trò chơi học tập để khắc phục tình trạng
trên nhằm gây hứng thú học tập cho các em và nâng cao hiệu quả giờ học là
vô cùng cần thiết cần phải làm ngay.
+ Nguyên nhân của thực trạng:
Từ những thực trạng nêu trên, tôi đã tìm hiểu và rút ra một số nguyên nhân
sau:
Do điều kiện công việc của phụ huynh nên việc kèm cặp, rèn luyện các
em còn nhiều hạn chế. Đa số các em chỉ sống với ông bà và là dân tộc Thái
việc sử dụng tiếng việt còn nhiều hạn chế, thụ động trong tiếp thu kiến thức
dẫn đến nắm kiến thức chưa sâu (hời hợt không bền vững). Từ đó việc
chiếm lĩnh tri thức, kĩ năng của các em gặp rất nhiều khó khăn. Khi học bài
và làm bài học sinh chưa hiểu rõ bản chất, yêu cầu của bài học mà chỉ ghi
nhớ một cách máy móc, chung chung không hiểu sâu nội dung
- GV chưa chuẩn bị tốt nội dung bài dạy, không đầu tư , nghiên cứu cho bài
giảng, dẫn đến kết quả truyền đạt kiến thức không cao, học sinh không hiểu
sâu bản chất bài học mà chỉ hiểu một cách mơ màng. Nhiều giáo viên truyền
thụ kiến thức một cách qua loa, máy móc từ đó học sinh tiếp thu nội dung,
kiến thức chưa sâu.
Từ thực tiễn nêu trên, nâng cao hiệu quả giờ học, giúp học sinh nắm
kiến thức một cách bền vững là cần thiết, nhằm nâng cao hiệu quả giờ học,
giúp nâng cao chất lượng giáo dục. Vì vậy tôi đã đi sâu nghiên cứu và thấy
rằng việc tăng cường tổ chức các trò chơi học tập để khắc phục tình trạng
trên nhằm gây hứng thú học tập cho các em và nâng cao hiệu quả giờ học
toán lớp 1 là vô cùng cần thiết.
2.3; Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Hoạt động vui chơi là hoạt động mà động cơ của nó nằm trong chính
quá trình hoạt động bản thân trò chơi chứ không nằm ở kết quả chơi.
Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học, có thể nói nó quan

trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống các em. Chính vì vậy các em luôn
tìm mọi cách và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi. Được chơi
các em sẽ tham gia hết sức tự giác và chủ động. Khi chơi các em biểu lộ tình
cảm rất rõ ràng như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui mừng
khi thấy đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em thấy có lỗi khi
không làm tốt được nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà các em khắc phục khó
khăn, phấn đấu hết khả năng để mang lại thắng lợi cho tổ, nhóm trong đó có
mình. Đây chính là đặc tính thi đua rất cao của các trò chơi. Vì vậy khi đã
tham gia trò chơi, học sinh thường vận dụng hết khả năng về sức lực, tập

7


trung sự chú ý, trí thông minh và sự sáng tạo của mình. Thông qua trò chơi,
giáo viên rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ sử dụng
Trò chơi học tập mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp
dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn. Việc vận dụng các trò chơi cũ và thiết
kế thêm các trò chơi mới giúp tôi có điều kiện để nâng cao chất lượng trong
giờ học toán. Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi mà tôi áp dụng đạt
hiệu quả.
Mỗi trò chơi học Toán thường được trình bày dưới dạng:
- Tên của trò chơi.
- Mục đích.
- Chuẩn bị.
- Cách chơi.
Các trò chơi thường được tổ chức theo nhóm ở ngay trong lớp học với
thời gian không quá 5 phút.
Sau đây là một số trò chơi tôi đã sử dụng trong quá trình thực nghiệm.
Trong quá trình áp dụng các trò chơi, tôi chia ra thành các nhóm trò chơi như
sau:

1, Trò chơi tiếp sức:
a.Trò chơi “Ong đi tìm nhụy”: (Trò chơi có thể áp dụng các bảng cộng ,
trừ trong phạm vi 10.)
*Mục đích :
+ Rèn tính tập thể.
+ Giúp cho học sinh thuộc các bảng cộng, trừ trong phạm vi 10.
* Chuẩn bị:
+ 2 bông hoa 5 cánh, mỗi bông một màu, trên mỗi cánh hoa ghi các số
như sau, mặt sau gắn nam châm.
5
8
4

7
9

+ 10 chú Ong trên mình ghi các phép tính, mặt sau có gắn nam châm.
2+3

10 – 3

8–2

10 – 1

4+4
8


+ Phấn màu

*Cách chơi :
+ Chọn 2 đội, mỗi đội 5 em.
+ Giáo viên chia bảng làm 2, gắn mỗi bên bảng một bông hoa và 5
chú Ong, ở bên dưới không theo trật tự, đồng thời giới thiệu trò chơi.
Cô có 2 bông hoa trên những cánh hoa là các kết quả của phép tính,
còn những chú Ong thì chở các phép tính đi tìm kết quả của mình. Nhưng
các chú Ong không biết phải tìm như thế nào, các chú muốn nhờ các con
giúp, các con có giúp được không?
Hai đội xếp thành hàng. Khi nghe hiệu lệnh "bắt đầu" thì lần lượt từng
bạn lên nối các phép tính với các số thích hợp. Bạn thứ nhất nối xong phép
tính đầu tiên, trao phấn cho bạn thứ 2 lên nối, cứ như vậy cho đến khi nối hết
các phép tính. Trong vòng 1 phút, đội nào nối đúng và nhanh hơn là đội
chiến thắng.
* Lưu ý : Sau khi học sinh chơi xong, giáo viên nhận xét và hỏi thêm
một số câu hỏi sau để khắc sâu bài học
+ Tại sao chú Ong

8–2

không tìm được đường về nhà ?

+ Phép tính " 8 – 2 " có kết quả bằng bao nhiêu ?
+ Muốn chú Ong này tìm được về thì phải thay đổi số trên cánh hoa
như thế nào.
b,) Trò chơi ai nhanh ,ai khéo:
+ Mục đích:
Củng cố kỹ năng làm tính cộng trong phạm vi 20. Đồng thời rèn khả
năng quan sát và tô màu của học sinh.
+ Chuẩn bị :
Giáo viên vẽ sẵn hai bông hoa vào giấy trắng. Trên cánh hoa và nhị

hoa có đính các số như sau :
1
3

1
7

1
2
5

3

20
8

7
1
5
9


+ Cách chơi:
Đính hai bông hoa lên bảng. Chia thành hai đội, mỗi đội 4 em, mỗi em
có một cây bút chì màu khác nhau. Khi có hiệu lệnh ‘bắt đầu” thì em thứ
nhất của mỗi đội lên tô hai cánh hoa sao cho tổng của hai cánh hoa là số ở
nhị hoa. Xong đến lượt em thứ hai, cứ như vậy cho đến em cuối cùng. Đội
nào tô đúng, nhanh là đội đó thắng cuộc.
Lưu ý: Đối với trò chơi này ta áp dụng được rất nhiều bài
Ví dụ: Bài tập 1 trang 81 (SGK)

1
8

3

10

2

9
7

6

4

c. Trò chơi NHANH MÀ ĐÚNG
1. Mục đích
Luyện tập các phép tính cộng và trừ trong phạm vi 10.
2. Chuẩn bị
Giáo viên treo trên bảng bức tranh như sau:

3. Cách chơi

8

+
2
+

7

+
0
+

1

+

1
0

3

+

9

+
6
+
5
+
+
4

10

Hai nhóm cùng chơi, mỗi nhóm 5 bạn. Đặt tên hai nhóm là nhóm hình
Tròn và hình Vuông. Khi giáo viên ra hiệu lệnh bắt đầu thì bạn đầu tiên của
mỗi nhóm lên điền số thích hợp vào ô trống trong khung xuất phát rồi nhanh
chóng trao bút viết cho bạn thứ hai. Cứ như thế, bạn thứ năm lên điền số
thích hợp vào ô trống trong khung cuối cùng.
Nhóm nào làm đúng và về đích trước thì nhóm đó thắng cuộc và được
tuyên dương.
d. Trò chơi TÌM NHÀ CHO THỎ
1. Mục đích
Rèn kĩ năng làm tính cộng, trừ trong phạm vi 100.
2. Chuẩn bị
Giáo viên treo lên bảng bức tranh như sau:
Ví dụ: bài tập 4 trang 130 ,SGK Toán lớp 1

20+
20

40+
40

70

80

40+3
0

40

10+

60

30+
50

30+
10

60+2
0
50

10+
40

11


4. Cách chơi
Hai đội chơi, mỗi đội 4 bạn. Khi giáo viên ra hiệu lệnh bắt đầu chơi thì bạn
đầu tiên của mỗi đội lên nối (di chuyển) hai chú thỏ với “nhà” có số là kết
quả phép tính trên hình chú thỏ đó, rồi nhanh chóng trao lại bút viết cho bạn
thứ hai. Cứ tiếp tục như thế cho đến bạn cuối cùng. Đội nào làm đúng và
nhanh hơn sẽ thắng cuộc.
(Lưu ý: Không chỉ áp dụng vào lớp 1 mà trò chơi này còn có thể áp
dụng vào dạng bài tập nối kết quả với phép tính ở lớp 2. VD bài tập 2 (trang
20), Bài tập 2 (trang 65)SGK toán 2.)
Đối với trò chơi này ta có thể chuẩn bị sẵn các con thỏ bằng miếng bìa cứng
hay thay con thỏ bằng các con vật khác để sử dụng được lâu dài và tránh
nhàm chán cho học sinh.)

2, Trò chơi đố vui.
a. Trò chơi “Đối đáp toán học”:
*Mục đích:
Luyện tập tính nhẩm cộng và trừ trong phạm vi 10. Củng cố nhận biết
quan hê giữa phép tính cộng và phép tính trừ.
Rèn kỹ năng tính nhẩm nhanh cho học sinh.
* Chuẩn bị:
Một bảng các phép tính, ví dụ :Bài tập 2 (trang 79) SGK Toán 1
8+1=

9–1=

hay

9-8=

7+2=

9–2=

hay 9 – 7 =

6+3=

9 – 3=

hay 9 – 6 =

5+4=

9–4

hay

9 – 4=

*Cách chơi: Chia thành từng nhóm hai bạn cùng chơi. Một bạn hỏi, chẳng
hạn: “Tám cộng một bằng mấy ?”. Bạn kia trả lời : “Bằng chín” rồi đố lại :
“chín trừ một bằng mấy ? hay chín trừ tám bằng mấy?”. Lưu ý, nếu người
đố về phép cộng thì người trả lời phải đố lại bằng phép trừ, ngược với phép
tính vừa đố.
Bạn nào trả lời nhanh và đúng thì được ghi được nhiều tích. Bạn nào
được nhiều tích sẽ được khen thưởng.

12


Nếu trả lời sai thì mất quyền hỏi, bạn kia có quyền được hỏi tiếp theo
quy tắc nêu trên.
b. Trò chơi 3 “Xếp đúng thứ tự”:
* Mục đích:
+ Củng cố về so sánh thứ tự các số trong phạm vi 10 (hoặc trong
phạm vi 100)
*Chuẩn bị:
+ Học sinh chuẩn bị 5 tấm bìa, trên đó có ghi các số : 7 ; 5 ; 2; 9 ; 8
(dạng quân bài) .Có thể chuẩn bị các số khác cũng được .
+

Vídụ:

5
2
9
8
*Cách chơi: 7
Chơi theo
cá nhân. Mỗi học sinh để sẵn các tấm bìa trên bàn. Giáo viên ra hiệu lệnh “
Hãy! sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn (hoặc từ lớn đến bé)”. Các bạn
xếp lại quân bài theo hiệu lệnh của giáo viên. Ai làm xong trước và đúng sẽ
thắng cuộc.
Trò chơi này có thể áp dụng trong nhiều bài.
Ví dụ bài tập 2 (trang 90) SGK
Theo thứ tự từ bé đến lớn
2

5

7

8

9

8

7

5

2

Theo thứ tự từ lớn đến bé
9

*Lưu ý : Để tránh bị nhàm chán giáo viên có thể thay đổi bằng một số khác.
Một số tờ phiếu trong đó có ghi các câu sau:
c. Trò chơi
HỌC
a) CHÍNH
Hãy viếtTẢ
cácTOÁN
số: mười
hai, năm mươi tư,
1. Mục
đích
sáu mươi bảy, chín mươi tám,..
Rènb)luyện
khảsốnăng
sử dụng
cácvị.
chữ số và kí hiệu toán học để ghi
Hãy viết
gồmtập
1 chục
và 5 đơn
chép, trìnhc)bày
mệnh
đề sau
toáncủa
học98;

được
Hãy viết số
Hãycác
viết
số liền
hãyphát
viếtbiểu
số bằng lời.
2. Chuẩn
bị của 35;…
liền sau số
liền trước
3. Cách chơi
Giáo viên chia lớp thành 2 đội, lần lượt mỗi đội
cử một bạn lên chọn tờ phiếu rồi đọc to cho các
bạn còn lại ghi vào bảng con (giấy nháp).
13
Đội nào có nhiều bạn ghi đúng và trình bày
đẹp là đội thắng cuộc.

98


Hãy viết số
gồm 1 chục
và 5 đơn vị.

3, Trò chơi vận động
a. Trò chơi MỞ THÀNH CỨU CÔNG CHÚA
1. Mục đích

Rèn luyện kĩ năng tính nhẩm phép cộng trong phạm vi 10.
2. Chuẩn bị
Vẽ sẵn hình vẽ như hình bên. Bao nhiêu người chơi thì chuẩn bị bấy
nhiêu hình vẽ.

1

6

3

2

8

1
0

9

7

4

3. Cách chơi

14


Tòa thành có 2 vòng, mỗi vòng thành có 4 cửa vào, trên đó ghi sẵn các

số như hình vẽ. Công chúa đang bị giam giữ trong phòng có ghi số 10. Muốn
đến được phòng công chúa mỗi người phải tìm cách chọn con đường đi qua
hai “cửa” sao cho khi cộng các số ghi trên các “cửa” đi qua phải có kết quả
là 10. Mỗi vòng thành chỉ được đi qua một “cửa”.
Ví dụ: Trong một lượt đi, người chơi phải đi qua các “cửa” ghi các số
4 và 6 vì 4 + 6 = 10.
Ai đến nhanh thì người đó sẽ cứu được công chúa.
b.Trò chơi “Thợ chỉnh đồng hồ”:
*Mục đích :
+ Củng cố kỹ năng xem đồng hồ.
+ Củng cố nhận biết các đơn vị thời gian (giờ).
*Chuẩn bị : 4 mô hình đồng hồ ( hình vẽ ).

* Cách chơi :
+ Chia lớp thành 4 đội (4 tổ theo lớp học)
+ Lần thứ nhất: Gọi 4 em lên bảng (4 em đại diện cho 4 đội), phát cho
mỗi em 1 mô hình đồng hồ, chuẩn bị quay kim đồng hồ theo hiệu lệnh của
giáo viên. Khi nghe giáo viên hô to 1 giờ nào đó, 4 em này ngay lập tức phải
quay kim đến đúng giờ đó. Em nào quay chậm nhất hoặc sai lệch bị loại
khỏi cuộc chơi.
+ Lần thứ hai: Các đội lại thay người chơi khác
+ Cứ chơi như vậy 8 - 10 lần. Đội nào còn nhiều thành viên nhất đội
đó là đội thắng cuộc.
Ví dụ: Đối với trò chơi này ta áp dụng vào bài tập 2 (trang 165) SGK
Toán 1, Thực hành Đồng hồ.

15


Ghi chú:Ngoài ra với dạng trò chơi này ta có thể áp dụng dạng bài

tập “Thực hành xem đồng hồ ở lớp 2 (trang 126) SGK Toán 2
c. Trò chơi “Tô hình đúng, màu đẹp”:
* Muc đích:
+ Củng cố khả năng nhận dạng tam giác, hình vuông, hình tròn, rèn
luyện sự khéo tay, óc thẩm mĩ.
* Chuẩn bị:
+ GV chuẩn bị sẵn lên giấy khổ lớn 2 nhóm hình như sau:
Ví dụ:Bài tập 1(trang 10) SGK Toán 1

* Cách chơi:
Chia lớp thành 2 đội, mỗi đội cử 3 bạn đại diện lên chơi. GV phát cho
mỗi đội 3 bút màu (xanh, đỏ,vàng). Yêu cầu quan sát kĩ các hình vẽ. Khi GV
hô: ‘Tô màu đỏ vào hình tam giác, tô màu xanh vào hình vuông, tô màu
vàng vào hình tròn”. Trong 3 phút đội nào tô đúng, đẹp (không bị nhoè màu
ra ngoài hình, không to màu nọ chồng lên màu kia do nhầm ) thì đội đó
thắng cuộc.
2.4; HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG GIÁO
DỤC, VỚI BẢN THÂN, ĐỒNG NGHIỆP VÀ NHÀ TRƯỜNG.
Trong thời gian tiến hành việc vận dụng trò chơi học tập vào thực tế
giảng dạy môn Toán ở Tiểu học, cụ thể là lớp 1C trường Tiểu học Kỳ Tân,
tôi nhận thấy không khí trong những giờ học trở nên sôi nổi hơn, học sinh
rất tích cực, các em chuyển từ thụ động sang chủ động chiếm lĩnh tri thức,
thích thú với những hình thức học tập mới lạ. Ngoài ra khả năng ghi nhớ, kĩ
năng tính toán của các em phát triển vượt bậc. Những học sinh giỏi thì ngày
càng tự tin năng động, có trách nhiệm cao trong việc học tập, còn những học
sinh thụ động thì trở nên tích cực hơn, bắt đầu biết chia sẻ, hợp tác với các
bạn để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

16

Về phía bản thân, tôi cảm thấy nhẹ nhàng hơn, không còn mệt mỏi khi
truyền thụ kiến thức cho học sinh. Qua áp dụng theo các nội dung phương
pháp như trên trong giờ dạy học toán. Các em học sinh tôi chủ nhiệm ở lớp
1C ngày càng tiến bộ hơn về môn Toán.
Kết quả đạt đươc như sau:
Xếp loại
Hoàn thành Tốt Hoàn thành
Chưa hoàn thành
Thời gian
SL
%
SL
%
SL
%
Kết quả giữa kì I
Cuối kì I
Giữa kì II

0
2
8

0
10
40

14
15

12

70
75
60

6
3
0

30
15
0

3/ PHẦN KẾT LUẬN:
-Kết luận
Sau khi áp dụng các giải pháp trên, tôi thấy trò chơi học tập là một loại
hình hoạt động vui chơi có nhiều tác dụng trong các giờ học của học sinh
tiểu học “học mà chơi, chơi mà học”. Trò chơi học tập tạo ra không khí vui
tươi, hồn nhiên, sinh động trong giờ học. Nó còn kích thích được trí tưởng
tượng, tò mò, ham hiểu biết ở trẻ . Từ đó khích lệ các em phát triển năng
khiếu, năng lực, hạn chế tính ỷ lại, nhút nhát của học sinh. Từ đó giáo dục
các em đức tính chăm chỉ, cần cù, kheo léo, năng động ,sáng tạo, rèn cho các
em một số kĩ năng sống cần thiết giúp phần rèn luyện cho các em phẩm chất
và phong cách làm việc của con người Việt Nam trong thời kỳ đổi mới.
Vì vậy, có thể nói việc tổ chức trò chơi trong các giờ học toán là vô
cùng cần thiết. Song không nên quá lạm dụng phương pháp này, ở mỗi giờ
học ta chỉ nên tổ chức cho các em chơi từ 1 đến 2 trò chơi trong khoảng từ 3
đến 5 phút hoặc cùng lắm 10 phút.
-Do vậy người Giáo viên cần có kỹ năng tổ chức, hướng dẫn các em thực

hiện các trò chơi thật hợp lý và đồng bộ, phát huy được tối đa vai trò của học
sinh.
- Khi tổ chức trò chơi học tập nói chung và môn toán lớp 1 nói riêng, chúng
ta phải dựa vào nội dung bài học, vào điều kiện cơ sở vật chất của trường,
thời gian trong từng tiết học mà lựa chọn hoặc thiết kế các trò chơi cho phù
hợp.
- Trò chơi học tập phải có luật chơi rõ ràng, đơn giản, dễ nhớ, dễ thực hiện,
không đòi hỏi thời gian dài cho việc huấn luyện.

17


- Trò chơi cần diễn ra trong một thời gian hợp lí , phù hợp với tất cả các đối
tượng học sinh.
- Cần sử dụng đúng lúc, đúng chỗ các trò chơi học tập sẽ có tác dụng rất tích
cực, kích thích hứng thú học tập giúp tiết học đạt hiệu quả.
- Tránh lặp đi lặp lại các trò chơi học tập trong tiết toán.
+ Kiến nghị:
Trên đây là một số suy nghĩ của tôi về một số trò chơi nhằm gây hứng
thú học tập trong giờ học toán nói chung, trong giờ học toán 1 nói riêng. Rất
mong nhận được ý kiến đóng góp chân thành của các bạn đồng nghiệp, giúp
cho việc thiết kế và sử dụng trò chơi trong giờ học toán đạt hiệu quả tốt hơn
góp phần đổi mới phương pháp dạy học thành công, nhằm nâng cao chất
lượng giảng dạy.
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 25 tháng 3 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.

Họ tên và chữ kí
Hà Thị Thoa

TÀI LIỆU THAM KHẢO

18


TT
1
2
3

4
5

Tên tác giả

Tên tài liệu

Đỗ Đình Hoan (chủ biên) Toán 1
Đỗ Đình Hoan (chủ biên) Sách giáo viên toán 1
Bộ Giáo dục và Đào tạo
Hướng dẫn thực hiện
chuẩn kiến thức, kĩ
năng các môn học ở
Tiểu học
Phạm Đình Thực
Giúp em giỏi toán 1
Nguyễn Tuấn

Thiết kế bài giảng
Lê Thị Thu Huyền
toán 1

NXB Giáo dục
NXB Giáo dục

Năm
xuất
bản
2011
2011

NXB Giáo dục

2009

NXB Giáo dục
NXB Giáo dục
Hà Nội

2005

Nhà xuất bản

2007

19

20