LUẬN văn THẠC sĩ bộ đội BIÊN PHÒNG THAM GIA PHÒNG CHỐNG âm mưu THỦ đoạn của các THẾ lực THÙ ĐỊCH lợi DỤNG vấn đề dân tộc CHỐNG PHÁ CÁCH MẠNG ở TỈNH điện BIÊN HIỆN NAY

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Lợi dụng vấn đề dân tộc là thủ đoạn nham hiểm, thâm độc mà các thế
lực thù địch sử dụng trong chiến lược diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ
chống phá cách mạng nước ta, trong đó trọng điểm chống phá của chúng là
vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Tỉnh Điện Biên là địa bàn chiến lược quan trọng có đường biên giới
tiếp giáp với Lào và Trung Quốc; có nhiều đồng bào dân tộc ít người cư trú,
đời sống kinh tế khó khăn, trình độ nhận thức thấp, phong tục, tập quán lạc
hậu; đường biên giới dài, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn... Lợi
dụng các tình hình đó, các thế lực thù địch đã đẩy mạnh các hoạt động chống
phá gây mất ổn định CT - XH trên địa bàn. Đặc biệt, chúng triệt để lợi dụng
vấn đề dân tộc để dụ dỗ, lôi kéo, kích động đồng bào các dân tộc di dịch cư,
đòi ly khai tự trị thành lập “Vương quốc H’Mông”, chia rẽ khối đại đoàn kết
toàn dân tộc, gây mất ổn định CT - XH, tạo thành các “điểm nóng” về dân tộc
trên địa bàn.
Với chức năng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách quản lý, bảo vệ chủ
quyền, an ninh biên giới quốc gia, trong thời gian qua, BĐBP đã triển khai
nhiều hoạt động tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các
thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, góp phần phát triển KT - XH cho
đồng bào dân tộc; giữ vững ổn định chính trị, an ninh, trật tự an toàn xã hội,
xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc trên địa bàn. Tuy nhiên, trước những điều
kiện khó khăn về KT - XH và diễn biến phức tạp về tình hình an ninh chính
trị, trật tự an toàn xã hội ở tỉnh Điện Biên thời gian qua cho thấy, việc tham
gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi
dụng vấn đề dân tộc của BĐBP vẫn còn những mặt hạn chế, bất cập; đặc biệt
là trong công tác phối hợp, tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc, giải
quyết những mâu thuẫn, bất đồng trong quan hệ giữa các dân tộc còn những

3

kẽ hở để các thế lực thù địch lợi dụng, kích động, gây mất ổn định CT - XH
trên địa bàn. Một bộ phận cán bộ, chiến sĩ chưa nhận thức đầy đủ vai trò của
BĐBP; tính chất nguy hiểm của hoạt động lợi dụng vấn đề dân tộc của các thế
lực thù địch hiện nay.
Yêu cầu nhiện vụ phát triển KT - XH, giữ vững ổn định chính trị ở tỉnh
Điện Biên, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đòi hỏi phải phát
huy vai trò của các lực lượng, trong đó có BĐBP. Chính vì vậy, đề tài “Bộ đội
Biên phòng tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế
lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên
hiện nay”, là vấn đề có ý nghĩa quan trọng, cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
* Các công trình khoa học ngoài quân đội nghiên cứu đến vấn đề dân
tộc và đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi
dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng
Trong cuốn sách: “Bảo đảm bình đẳng và tăng cường hợp tác giữa các
dân tộc trong phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta hiện nay” của GS.TS
Hoàng Chí Bảo, Nxb Chính trị quốc gia, H.2009 đã nêu lên những vấn đề cơ
bản về tình hình dân tộc ở nước ta, đề xuất một số giải pháp nhằm tạo ra sự
bình đẳng giữa các dân tộc trong quá trình phát triển KT - XH. Cuốn sách
“Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách dân tộc ở Việt Nam” của tác giả
Lê Ngọc Thắng, Nxb Chính trị quốc gia, H.2011 đã đề cập đến các phương
hướng cơ bản nhằm hoàn thiện hệ thống các chính sách dân tộc ở nước ta hiện
nay; Hội thảo “Kỷ yếu Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương Bảy
khoá IX về Công tác dân tộc, tôn giáo” của Viện Chủ nghĩa xã hội khoa học,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, H.2013, đây là tập hợp các bài
tham luận của nhiều nhà khoa học, dưới nhiều cách tiếp cận khác nhau, các
nhà khoa học đã bàn về các vấn đề dân tộc ở Việt Nam, tiếp tục khẳng định vị
trí, vai trò chiến lược cơ bản, lâu dài về vấn đề dân tộc, đoàn kết dân tộc;

4


những thành tựu, hạn chế trong thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà
nước ta trong sự nghiệp đổi mới, nhất là trong 10 năm thực hiện Nghị quyết
Trung ương Bảy khoá IX về Công tác dân tộc, tôn giáo. Trên cơ sở đó xác
định những quan điểm, nguyên tắc, mục tiêu, nội dung, giải pháp thực hiện
công tác dân tộc trong thời gian tới.
Cuốn sách “Đoàn kết dân tộc ở Việt Nam” do PGS, TS Ngyễn Đình
Minh chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, H.2016 đã luận giải truyền thống của
đoàn kết dân tộc, cơ sở lý luận, thực tiễn của đường lối, chính sách đoàn kết
dân tộc và những thành tựu, hạn chế, bài học kinh nghiệm về xây dựng khối
đại đoàn kết dân tộc, phương hướng, giải pháp xây dựng khối đại đoàn kết
toàn dân tộc hiện nay; vạch rõ âm mưu, thủ đoạn phá hoại khối đại đoàn kết
toàn dân tộc ở Việt Nam và định hướng giải pháp đấu tranh làm thất bại âm
mưu, thủ đoạn phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc của các thế lực thù địch.
Ngoài các công trình trên còn có các bài báo khoa học được công bố
trên các tạp chí, tiêu biểu như: Lê Bỉnh (2014), “Những âm mưu lợi dụng vấn
đề tôn giáo và vấn đề dân tộc chống lại sự nghiệp cách mạng nước ta hiện
nay”, Tạp chí Cộng sản, số 10, tr.14 -16. Phan Văn Hùng, “Nhận diện và góp
phần giải quyết một số vấn đề trong mối quan hệ giữa các dân tộc ở nước ta
hiện nay”, Tạp chí Cộng sản, số 05 tháng 5 năm 2015. Các bài báo trên đã đề
cập đến đặc điểm, quan hệ dân tộc ở nước ta, vai trò của việc giải quyết vấn
đề dân tộc, tôn giáo trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN và đấu
tranh chống âm mưu lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo chống phá cách mạng
nước ta hiện nay.
* Các công trình khoa học trong quân đội nghiên cứu đến vấn đề dân
tộc và đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi
dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng
Trong cuốn sách: "Một số vấn đề về dân tộc, tôn giáo trong sự nghiệp

bảo vệ Tổ quốc” của PGS, TS Nguyễn Phú Lợi, Nxb Quân đội nhân dân, H.

5


2007 đã khái quát vấn đề dân tộc, tôn giáo ở Việt Nam, tác động của vấn đề
dân tộc đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, đề xuất một số biện pháp giải quyết
vấn đề dân tộc, tôn giáo nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa; cuốn sách “Đấu tranh phòng chống âm mưu thủ đoạn của các thế lực
thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng nước ta hiện nay” của
PGS, TS Dương Quốc Dũng, Học viện Chính trị, H.2014 đã trình bày những
tư tưởng cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Hồ Chí Minh và quan điểm của
đảng ta về dân tộc, tôn giáo; những vấn đề dân tộc, tôn giáo mới, phức tạp rất
dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng; vạch trần âm mưu, thủ đoạn của các thế
lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo chống phá cách mạng Việt Nam
những năm qua; vai trò của Quân đội trong đấu tranh chống địch lợi dụng dân
tộc, tôn giáo; giải pháp phát huy vai trò của quân đội trong đấu tranh phòng,
chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn
giáo chống phá cách mạng nước ta hiện nay. Sách chuyên khảo “Phát huy vai
trò quân đội trong đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực
thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo chống phá cách mạng nước ta hiện
nay” của TS Tạ Việt Hùng chủ biên, Nxb Quân đội nhân dân, H.2016 đã tập
trung làm rõ âm mưu, thủ đoạn lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo của các thế
lực thù địch chống phá cách mạng Việt Nam, đề xuất các giải pháp phát huy
vai trò của Quân đội trong đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các
thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo chống phá cách mạng Việt
Nam.
Bên cạnh đó, nghiên cứu vấn đề dân tộc và đấu tranh phòng, chống âm
mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá
cách mạng nước ta gần đây có một số luận án, luận văn như: Luận án tiến sĩ

triết học của Phạm Văn Tuấn “Quân đội nhân dân Việt Nam trong thực hiện
chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc của Đảng, Nhà nước hiện nay ”, Học

6


viện Chính trị quân sự, H.2009 đã xác định tầm quan trọng, đặc điểm và
những giải pháp phát huy vai trò của Quân đội ta trong thực hiện chiến lược
đại đoàn kết toàn dân tộc.
“Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc vào sự
nghiệp đổi mới đất nước ta hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ Triết học của Đào
Hồng Đức, Học viện Chính trị, H.2012. Luận văn Thạc sĩ Chủ nghĩa xã hội
khoa học của Vũ Văn Thư (2014), “Vai trò của HTCT cơ sở trong thực hiện
chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước ở tỉnh Lâm Đồng hiện nay”, Học
viện Chính trị, Hà Nội. Luân văn Thạc sĩ Chủ nghĩa xã hội khoa học của
Nguyễn Hữu Tới (2015) “Quan hệ dân tộc ở tỉnh Đắk Lắk hiện nay”, Học
viện Chính trị, Hà Nội. Các công trình trên tuy đi sâu nghiên cứu ở các cấp độ
khác nhau, song đều có điểm chung là làm rõ vai trò, tầm quan trọng của công
tác dân tộc và khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở địa phương và cả nước; góp
phần đề ra yêu cầu, chủ trương, giải pháp, khẳng định tính đúng đắn về quan
điểm dân tộc và xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc của Đảng, Nhà nước.
Công bố dưới dạng báo khoa học trên các tạp chí, có bài: Thào Xuân
Sương (2000), “Vấn đề dân tộc và tôn giáo ở miền núi nước ta hiện nay”, Tạp
chí Nghệ thuật quân sự, số 3, tr.11-13; “Giải quyết vấn đề dân tộc trong sự
nghiệp bảo vệ Tổ quốc hiện nay”, Nguyễn Mạnh Hưởng, tháng, số 12/2000,
Tạp chí Nghiên cứu lý luận; Bế Trường Thành, (2002) “Vấn đề dân tộc trong
chiến lược quốc phòng - an ninh”, Tạp chí Nghệ thuật quân sự, số 3, tr.19-21;
“Biến đổi kinh tế của người H’Mông ở Tây Nghệ An và những vấn đề đặt ra
hiện nay”, Nguyễn Văn Toàn, Tạp chí Dân tộc học, số 1 & 2/2015, tr. 23-23.
Các tác giả đều đánh giá đặc điểm, tình hình dân tộc; tác động của nó đến sự

nghiệp bảo vệ Tổ quốc; đề xuất biện pháp giải quyết vấn đề dân tộc góp phần
làm thất bại âm mưu, thủ đoạn lợi dụng dân tộc của kẻ địch nhằm phá hoại sự
nghiệp cách mạng nước ta.

7


* Các công trình khoa học nghiên cứu về Bộ đội Biên phòng đấu tranh
phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân
tộc chống phá cách mạng nước ta
Luận văn Đào Xuân Dũng (2009), “Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai
phối hợp với các lực lượng tổ chức tấn công chính trị đối tượng kích động, lôi
kéo quần chúng vượt biên trái phép”, Luận văn thạc sĩ Biên phòng; Trương
Huy Phong (2011) “Bộ đội Biên phòng tỉnh Đắk Nông vận động quần chúng
tham gia đấu tranh phòng, chống phản động lợi dụng dân tộc, tôn giáo ở khu
vực biên giới”, Luận văn thạc sĩ Biên phòng; Đào Xuân Tùng (2012), “Bộ
đội Biên phòng Lai Châu phòng, chống di dịch cư tự do trong đồng bào dân
tộc Mông ở khu vực biên giới”, Luận văn thạc sĩ Biên phòng; Phạm Quốc
khánh (2014), “Vai trò Bộ đội Biên phòng trong xây dựng đoàn kết dân tộc ở
khu vực biên giới tỉnh Cao Bằng hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Chủ nghĩa xã
hội khoa hoc, Học viện Chính trị; Phạm Khắc Tấn (2015) “Bộ đội Biên phòng
tham gia đấu tranh chống chia rẽ đại đoàn kết dân tộc ở tỉnh Đắc Lắc hiện
nay”, Luận văn thạc sĩ Chủ nghĩa xã hội khoa học, Học viện Chính trị.
Các công trình khoa học này đều khẳng định vai trò quan trọng của
đồng bào các dân tộc trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia; đồng thời chỉ
rõ âm mưu, thủ đoạn hoạt động móc nối, lôi kéo, kích động quần chúng của
các đối tượng phản động; vai trò của BĐBP trong đấu tranh chống âm mưu,
thủ đoạn của các đối tượng phản động lợi dụng dân tộc và đề xuất một số giải
pháp để BĐBP đấu tranh chống âm mưu, thủ đoạn của các đối tượng phản
động lợi dụng dân tộc chống phá cách mạng hiện nay.

Các bài viết, báo khoa học được công bố, tiêu biểu như: “Bộ đội Biên
phòng thực hiện công tác dân vận, tăng cường tình đoàn kết quân dân theo tư
tưởng Hồ Chí Minh”, Nguyễn Xuân Bách, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 01 (254),
tháng 1- 2012; Phạm Khắc Tấn, “Đấu tranh chống chia rẽ đoàn kết dân tộc ở
khu vực biên giới”, Tạp chí Thanh niên, số 23, tháng 6/2015; Nguyễn Xuân
Thanh, “Bộ đội Biên phòng các tỉnh Tây Bắc đấu tranh phòng, chống âm

8


mưu, thủ đoạn lợi dụng vấn đề “dân tộc, tôn giáo” của các thế lực thù địch
hòng gây mất an ninh chính trị ở khu vực biên giới ”, Tạp chí giáo dục lý luận
Chính trị quân sự số 01 tháng 01 & 2/2017. Nội dung các công trình khoa học
trên nghiên cứu liên quan đến vấn đề dân tộc, đấu tranh phòng chống âm mưu
thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách
mạng nước ta hiện nay đã cung cấp những cơ sở khoa học để tác giả nghiên
cứu, tham khảo phục vụ cho việc thực hiện đề tài.
Kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học trên được đề tài kế
thừa có chọn lọc trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên, hiện nay chưa có công
trình nào nghiên cứu một cách hệ thống, cơ bản, chuyên sâu về Bộ đội Biên
phòng tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực
thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên
hiện nay
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Luận giải một số vấn đề lý luận và thực tiễn về BĐBP tham gia đấu
tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn
đề dân tộc chống phá cách mạng, đề xuất giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả
BĐBP tham gia đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn các thế lực thù địch
lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên hiện nay.

* Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề lý luận về BĐBP tham gia đấu tranh phòng,
chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc
chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên hiện nay.
Đánh giá thực trạng BĐBP tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu,
thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách
mạng ở tỉnh Điện Biên hiện nay.

9


Đề xuất yêu cầu và một số giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả BĐBP
tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch
lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động của Bộ đội Biên phòng tham gia đấu tranh phòng, chống âm
mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá
cách mạng ở tỉnh Điện Biên hiện nay.
* Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu âm mưu, thủ đoạn của
các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc trên địa bàn tỉnh Điện Biên và
hoạt động của Bộ đội Biên phòng Điện Biên tham gia đấu tranh phòng, chống
âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá
cách mạng trên địa bàn tỉnh hiện nay.
Phạm vi khách thể: Tập trung nghiên cứu, điều tra, khảo sát hoạt động
của Bộ đội Biên tỉnh Điện Biên, trực tiếp là các Đồn Biên phòng 431, 417,
413, 411, 405 tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế
lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng trên địa bàn tỉnh.
Kết hợp các tư liệu, báo cáo tổng kết của cơ quan Bộ Chỉ huy BĐBP Điện

Biên, Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng, báo cáo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân
tỉnh để tham chiếu, thời gian từ năm 2010 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận
Luận văn dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh và quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về dân
tộc và đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi

10


dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng hiện nay; chức năng, nhiệm vụ đội
quân công tác của Quân đội và Bộ đội Biên phòng
* Cơ sở thực tiễn
Toàn bộ hoạt động của BĐBP tỉnh Điện Biên tham gia đấu tranh phòng,
chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc
chống phá cách mạng trên địa bàn từ năm 2010 đến nay, thông qua các số liệu
báo cáo của BĐBP tỉnh Điện Biên, số liệu của Phòng Việt - Lào, Việt - Trung,
Cục Trinh sát - Bộ Tư lệnh BĐBP và kết quả khảo sát thực tế của tác giả.
* Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch
sử cùng các phương pháp nghiên cứu khoa học liên ngành như: lôgíc lịch sử,
phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh, điều tra xã hội học và phương pháp
chuyên gia.
6. Ý nghĩa của đề tài
Luận văn góp phần cung cấp những luận cứ khoa học cho BĐBP tỉnh
Điện Biên trong tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các
thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng trên địa bàn
hiện nay, qua đó thực hiện tốt hơn nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh
thổ, an ninh biên giới quốc gia.

Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu và
giảng dạy các vấn đề có liên quan ở các Học viện, nhà trường quân đội.
7. Kết cấu của đề tài
Gồm phần mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục.

11


Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ BỘ ĐỘI BIÊN PHÒNG
THAM GIA ĐẤU TRANH PHÒNG, CHỐNG ÂM MƯU, THỦ ĐOẠN CỦA
CÁC THẾ LỰC THÙ ĐỊCH LƠI DỤNG VẤN ĐỀ DÂN TỘC CHỐNG PHÁ
CÁCH MẠNG Ở TỈNH ĐIỆN BIÊN HIỆN NAY

1.1. Một số vấn đề lý luận về Bộ đội Biên phòng tham gia đấu tranh
phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề
dân tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên
1.1.1.Vấn đề dân tộc và âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch
lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên
* Vấn đề dân tộc
Thuật ngữ dân tộc thường được hiểu theo hai nghĩa: Thứ nhất là một
dân tộc trong quốc gia dân tộc, dân tộc là một cộng đồng tộc người (ethnic)
được hình thành và phát triển trong lịch sử, trên một lãnh thổ nhất định, có
mối liên hệ bền vững về kinh tế, ngôn ngữ, đặc điểm sinh hoạt văn hoá và ý
thức tự giác dân tộc thông qua tự nhận tên gọi của dân tộc mình; Thứ hai là
quốc gia dân tộc, dân tộc (Nation) là một cộng đồng người thiết lập trên một
lãnh thổ quốc gia nhất định, bao gồm một hay nhiều tộc người, có chung thiết
chế chính trị - xã hội, được quản lý, chỉ đạo bởi một nhà nước chung, thống nhất.
Như vậy, với nghĩa thứ nhất, dân tộc là một bộ phận trong quốc gia đa

tộc người. Với nghĩa thứ hai, dân tộc là toàn bộ nhân dân của quốc gia dân tộc
đó. Phạm vi luận văn này tập trung xem xét dân tộc theo nghĩa thứ nhất, đồng
thời có đề cập đến nghĩa thứ hai ở một số lĩnh vực, một số nội dung, nhất là
khi làm rõ vai trò của Nhà nước trong giải quyết vấn đề dân tộc với các quốc
gia dân tộc khác trong quan hệ quốc tế.
Hiện nay ở nước ta, vấn đề dân tộc còn có nhiều cách hiểu khác nhau,
theo cách hiểu chung nhất, vấn đề dân tộc là những vấn đề nảy sinh trong
quan hệ giữa các tộc người trong nội bộ quốc gia đa dân tộc và giữa các

12


quốc gia dân tộc với nhau trên các lĩnh vực đời sống xã hội, tác động xấu đến
mỗi dân tộc và quan hệ dân tộc, quốc gia dân tộc đòi hỏi các nhà nước phải
giải quyết.
Thực chất của vấn đề dân tộc là những vấn đề nảy sinh trong quan hệ
dân tộc, đó là những mâu thuẫn, xung đột lợi ích giữa các tộc người, các quốc
gia dân tộc như: Vấn đề bảo đảm độc lập, chủ quyền, bình đẳng, tôn trọng lợi
ích và bản sắc văn hoá dân tộc trong từng quốc gia và trong quan hệ quốc tế;
việc giải quyết vấn đề lợi ích dân tộc và lợi ích giai cấp; mâu thuẫn, xung đột
nảy sinh về văn hoá, lợi ích kinh tế, chính trị, địa vực cư trú… giữa các dân
tộc trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội. Do vậy, khi nói đến giải quyết vấn đề
dân tộc chính là việc giải quyết những vấn đề trên.
Đảng ta luôn xác định giải quyết vấn đề dân tộc là vấn đề có ý nghĩa
chiến lược trong sự nghiệp cách mạng ở nước ta. Giải quyết vấn đề dân tộc
quan hệ mật thiết với vấn đề giai cấp của giai cấp công nhân, phù hợp với lợi
ích cơ bản của nhân dân lao động và của dân tộc, vừa là mục đích trước mắt
vừa là nhiệm vụ lâu dài và là mục tiêu, động lực của cách mạng nước ta.
* Vấn đề dân tộc ở tỉnh Điện Biên hiện nay
Tỉnh Điện Biên mới thành lập từ năm 2003, được tách ra từ tỉnh Lai

Châu, là một tỉnh miền núi biên giới thuộc vùng Tây Bắc của Tổ quốc, phía
Tây, phía Đông và Đông Bắc giáp tỉnh Sơn La, phía Bắc giáp tỉnh Lai Châu,
phía Tây Bắc giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), phía Tây và Tây Nam giáp
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Là tỉnh duy nhất có chung đường biên giới
với 02 quốc gia: Việt Nam - Trung Quốc (dài 38,5km) và Việt Nam - Lào (dài
360 km). Tỉnh lỵ của Điện Biên là thành phố Điện Biên Phủ; hiện Điện Biên
có 10 đơn vị hành chính, gồm 01 thành phố, 01 thị xã và 08 huyện, với 130
xã, phường và thị trấn; 1.813 thôn, bản, tổ dân phố. Điều kiện địa lý đã tạo ra
vị trí đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh của Điện Biên đối với vùng
Tây Bắc nước ta.
Tính đến năm 2016, dân số toàn tỉnh Điện Biên hơn 547,785 nghìn
người, mật độ dân số đạt 57,4 người/km². Hiện trên địa bàn tỉnh có 19 dân tộc

13


cùng chung sống, trong đó đồng bào các dân tộc thiểu số có gần 80%, sống
xen ghép ở tất cả 130 xã, phường, thị trấn trong tỉnh. Các dân tộc ở tỉnh Điện
Biên có truyền thống yêu nước, đoàn kết, trung thực và cần cù, chịu khó; tính
cố kết làng, bản, dòng họ, gia đình, huyết thống cao. Già làng, trưởng bản,
người đứng đầu dòng họ, dòng tộc có ảnh hưởng lớn, là chỗ dựa tinh thần rất
tin cậy cho cộng đồng, nhiều khi vượt lên cả khuôn khổ pháp lý.
Kinh tế chủ đạo của Điện Biên chủ yếu dựa vào sản xuất nông, lâm
nghiệp, khai thác khoáng sản và có tiềm năng về du lịch sinh thái. Trong
những năm qua, nhờ sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân và toàn
quân, kinh tế tỉnh Điện Biên có sự phát triển khá ổn định với tốc độ tăng
trưởng GRDP bình quân từ năm 2010 đến nay đạt 9,11%, thu nhập bình quân
đầu người khoảng 22,31 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, Điện Biên vẫn là một
tỉnh chậm phát triển, hộ đói nghèo theo tiêu chí mới hiện nay còn chiếm tỉ lệ
cao 48,14% so với cả nước, số xã, hộ nghèo chủ yếu ở đồng bào dân tộc thiểu

số còn chiếm trên 60%; nhiều xã còn chưa có đường ô tô đến trung tâm hoặc
nếu có cũng chỉ đi lại được vào mùa khô. Có thể nói đây là một trong những
tỉnh có thu nhập bình quân đầu người thấp nhất và tỷ lệ đói nghèo cao nhất so
với cả nước.
Về dân tộc, Điện Biên là một trong những tỉnh có nhiều dân tộc anh em
sinh sống có nền văn hóa rất đa dạng, giàu bản sắc với nhiều ngôn ngữ, phong
tục tập quán khác nhau. Với dân số hơn 547,785 nghìn người thuộc 19 dân tộc
sinh sống, trong đó dân tộc có số dân đông nhất là dân tộc Thái (chiếm
38,1%), tiếp đó là dân tộc Mông (chiếm 34,8%), Kinh (chiếm 18,4%), dân tộc
Khơ Mú 3,9%, còn lại là các dân tộc khác như Dao, Hà Nhì, Hoa, Khảng...
Đây là một lợi thế lớn để khai thác phục vụ phát triển du lịch, song cũng đặt
ra nhiệm vụ hết sức quan trọng trong vấn đề giữ gìn, củng cố khối đại đoàn
kết các dân tộc và ổn định chính trị xã hội. Mặt bằng trình độ dân trí còn thấp,
văn hoá, xã hội chậm phát triển, nhiều phong tục tập quán lạc hậu còn tồn tại:

14


việc ma chay, cưới xin.. còn nặng nề, tốn kém; nhiều trẻ em trong độ tuổi đi
học chưa được đến trường, tình trạng mù chữ và tái mù chữ, học sinh bỏ học
còn tồn tại. Một số thôn, bản chưa có Đảng viên, chưa có chi bộ. Công tác tạo
nguồn, bồi dưỡng, đào tạo phát triển đội ngũ cán bộ là người dân tộc gặp
nhiều khó khăn, tỷ lệ cán bộ công chức là người dân tộc thiểu số (Lư, Mông,
Lô lô, Phù Lá, Si La) rất ít. Đặc điểm này đã bị các thế lực thù địch, bọn phản
động lợi dụng tuyên truyền, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước, lôi kéo đồng bào các dân tộc di, dịch cư tự do,
gây chia rẽ đoàn kết giữa các dân tộc. Từ những đặc điểm trên tạo nên những
vấn đề dân tộc nổi lên ở tỉnh Điện Biên hiện nay đòi hỏi cả HTCT, các lực
lượng cần tập trung giải quyết, đó là:
Thứ nhất, vấn đề nghèo đói, di cư tự do ở đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong những năm qua, công tác giảm nghèo ở tỉnh Điện Biên đạt được
những thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, người nghèo vẫn chủ yếu là đồng bào
dân tộc thiểu số. Khoảng cách giàu nghèo, sự chênh lệch về thu nhập, mức
sống của đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng gia tăng so với mức bình quân
của cả tỉnh. Sự chênh lệch mức sống và gia tăng khoảng cách thu nhập giữa
các dân tộc vùng sâu, vùng xa biên giới so với thành phố, thị xã và mặt bằng
chung của tỉnh ngày càng tăng có tác động, ảnh hưởng đến quan hệ giữa các
dân tộc, chính sách đại đoàn kết dân tộc, là một nguy cơ tiềm ẩn gây mất ổn
định chính trị - xã hội, tác động xấu đến quốc phòng, an ninh trên địa bàn.
Tình hình di cư tự do của đồng bào dân tộc trên địa bàn phát triển một
cách đột biến không bình thường, diễn ra trên quy mô lớn cả về địa bàn, số
lượng và có nhiều diễn biến phức tạp theo hai chiều hướng: di cư vào địa bàn
tỉnh, số này tập trung vào các huyện vùng sâu, mới được thành lập như huyện
Nậm Pồ; đồng bào dân tộc chủ yếu là người Mông di cư tự do vào các tỉnh
Tây Nguyên như Kon Tum, Đắk Lắk... Có thể nói, cùng với vấn đề nghèo đói,
di cư tự do đã gây xáo trộn về dân cư trên địa bàn, gây không ít những khó

15


khăn cho công tác quản lý của chính quyền địa phương các cấp, tạo kẽ hở cho
các thế lực phản động thực hiện các hoạt động gây rối, hình thành nên những
“điểm nóng” chia rẽ dân tộc, xuyên tạc đường lối, chính sách dân tộc, của
Đảng và Nhà nước trên địa bàn.
Thứ hai, vấn đề thiếu đất sản xuất, sắp xếp ổn định dân cư ở đồng bào
dân tộc thiểu số gặp nhiều khó khăn.
Điện Biên là một tỉnh miền núi biên giới nên việc phân bố dân cư
không đều: Dân tộc Kinh, Thái, Tày, Nùng chủ yếu ở vùng thấp, gần đường
giao thông; trong khi các dân tộc H’Mông, Dao, Khơ Mú, Si La, Phù Lá và
một số dân tộc khác chủ yếu cư trú ở vùng sâu, vùng xa, trên núi cao hoặc sát

biên giới. Các dân tộc ở đây dù là đông người hay ít người đều chung sống
đan xen với nhau, không có lãnh thổ riêng biệt của từng dân tộc; trong phạm
vi một tỉnh cũng có sự đan xen của nhiều dân tộc cùng sinh sống. Ngay trong
một đơn vị hành chính nhỏ như cấp xã, phường cũng có từ 3 - 5 dân tộc cùng
sinh sống. Đây là thuận lợi rất cơ bản để tăng cường mối quan hệ giao lưu học
hỏi, tạo cơ sở cho sự đoàn kết, đùm bọc, che chở và giúp đỡ lẫn nhau giữa các
dân tộc. Bên cạnh những thuận lợi là những bất cập nảy sinh từ chỗ không
thuần nhất về cơ cấu tộc người; sự chênh lệch về số lượng dân cư giữa các
dân tộc; sự phát triển không đồng đều về kinh tế, văn hoá, xã hội; sự chênh
lệch về mức sống, thu nhập; sự khác nhau về phong tục, tập quán, ngôn ngữ.
Những năm qua, tỉnh Điện Biên có nhiều chính sách hỗ trợ đất sản
xuất, đất ở cho đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng tình trạng đồng bào dân tộc
thiểu sổ thiếu đất sản xuất còn nhiều. Thiếu đất đã và đang là một trong các
vấn đề bức xúc nhất của đồng bào dân tộc thiểu số hiện nay, là nguồn gốc tạo
ra khoảng cách thu nhập, phân hoá giàu nghèo, gia tăng mâu thuẫn giữa các
dân tộc với nhau và mâu thuẫn giữa các dân tộc với các nông, lâm trường, các
doanh nghiệp trên địa bàn. Tất cả những vấn đề trên nếu không sớm được
phát hiện và khắc phục kịp thời, có hiệu quả sẽ làm xuất hiện mâu thuẫn,

16


tranh chấp về lợi ích, nhất là lợi ích kinh tế, gây nên tình trạng bất bình đẳng
giữa các dân tộc. Các thế lực thù địch thường lợi dụng những vấn đề này để
thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, gây mất ổn định CT - XH, chia rẽ
đại đoàn kết giữa các dân tộc trên địa bàn, phá hoại sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.
Thứ ba, sự xâm nhập mạnh mẽ, nhanh chóng của đạo Tin Lành và tình
trạng mai một văn hoá truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số.
Trong những năm gần đây, đạo Tin Lành phát triển với tốc độ nhanh chóng

trên địa bàn tỉnh Điện Biên, đặc biệt là ở đồng bào dân tộc thiểu số sinh hoạt
đạo ngày một đông và thường xuyên hơn. Với giáo lý răn dạy con người sống
tiết kiệm và một số chuẩn mực của đạo đức Tin Lành có tác dụng điều chỉnh
hành vi, nhân cách con người; tác động tích cực đến suy nghĩ và hành động
của một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số, phù hợp với quan điểm của Đảng
và Nhà nước ta trong xây dựng và phát triển đất nước. Tuy nhiên đạo Tin
Lành đã phát sinh những hạn chế, tác động tiêu cực đến KT - XH như hiện
tượng chia tách nhiều hệ phái, giành giật tín đồ giữa các hệ phái của Tin Lành
và giữa tôn giáo Tin Lành với các tôn giáo khác dễ dẫn đến mâu thuẫn xung
đột tôn giáo, phá vỡ khối đoàn kết dân tộc; một số nội dung trong giáo lý của
đạo Tin Lành lạc hậu so với sự phát triển của xã hội; phá vỡ những tín
ngưỡng tôn giáo truyền thống và làm mai một các phong tục tập quán của
cộng đồng dân tộc thiểu sổ; làm sáo trộn và dạn nứt các mối quan hệ xã hội,
trong đó có việc gây mất đoàn kết nội bộ trong từng gia đình, dòng họ, thôn,
bản, giữa những người theo đạo và không theo đạo... Tất cả những vấn đề này,
đang tiềm ẩn nguy cơ gây mất ổn định KT - XH ở tỉnh Điện Biên, tạo kẽ hở
cho bọn xấu khai thác lợi dụng.
Hiện nay, trong cuộc sống hàng ngày, đồng bào các dân tộc thiểu
số rất ít sử dụng trang phục truyền thống của dân tộc mình; những ngôi
nhà sàn, nhà tường trình của đồng bào mất dần, thay vào đó là những

17


ngôi nhà trệt, nhà ống... Ở Tây Bắc nói chung và tỉnh Điện Biên nói riêng
nhiều giá trị văn hoá phi vật thể đặc sắc, tiêu biểu của các dân tộc như tín
ngưỡng đa thần, văn học dân gian, âm nhạc cồng chiêng, múa xòe, múa
nón, múa khèn... đang mai một, vẫn chưa có nhiều phương cách bảo tồn
phục hồi hiệu quả. Theo đánh giá, nhận định của Ban dân tộc; Sở văn hóa,
Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên thì dân số, ngôn ngữ của một số dân tộc ít

người như: Lư, Lô lô, Phù Lá, Si La có nguy cơ giảm sút cần được bảo tồn.
Vấn đề này cần được nghiên cứu, điều tra, phân tích thấu đáo để giải quyết,
đáp ứng nguyện vọng của đồng bào, qua đó góp phần ổn định CT - XH và là
căn cứ quan trọng thực hiện chính sách bình đẳng dân tộc.
Thứ tư, chất lượng nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số còn thấp.
Mặc dù tỉnh Điện Biên đạt được thành quả quan trọng thực hiện các
chính sách giáo dục, y tế, cải thiện chất lượng nguồn nhân lực, nhưng chất
lượng nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số thấp xa so với dân tộc Kinh. Tỷ lệ
người lao động dân tộc thiểu số chưa qua đào tạo chiếm tới 97,6 %, trong đó
dân tộc Mông: 95,3%, Thái: 91,2%; các dân tộc thiểu số khác: 95,95%. Đặc
biệt, tỷ lệ lao động có trình độ cao đẳng, đại học của một số dân tộc thiểu số
rất thấp, như dân tộc Thái (1,7%), Mông (0,4%)... Chất lượng nguồn nhân lực
thấp là rào cản, “điểm nghẽn” lớn nhất đối với đồng bào, nhất là đối với thanh
niên dân tộc thiểu số, trong việc tiếp cận và nắm bắt các cơ hội việc làm, tăng
thu nhập ngay tại địa phương hoặc tiếp cận việc làm tại các khu đô thị, khu
công nghiệp, dịch vụ, nơi có nguồn thu nhập cao hơn sản xuất nông nghiệp ở
thôn, bản.
Một vấn đề hiện nay là tỷ lệ cán bộ là người dân tộc thiểu số trong hệ
thống chính trị cơ sở ở tỉnh Điện Biên còn thấp. Những năm qua, tỉnh Điện
Biên đã có nhiều chủ trương, chính sách quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử
dụng đội ngũ cán bộ là người dân tộc thiểu số, đội ngũ cán bộ người dân tộc
thiểu số không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên đến

18


nay vẫn còn một số dân tộc thiểu số chưa có đại biểu trong Quốc hội, Hội
đồng nhân dân các cấp. Nhìn chung, tỷ lệ cán bộ, công chức là người dân tộc
thiểu số thấp, cơ cấu chưa hợp lý, chất lượng cán bộ còn yếu đang là vấn đề
bất cập lớn. Trong thời gian tới, cần có giải pháp đột phá, mạnh mẽ hơn nhằm

gia tăng số lượng, chất lượng cán bộ là người dân tộc thiểu số để góp phần
nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở vùng dân tộc thiểu số, cũng như
giúp quyền bình đẳng của các dân tộc ngày càng được bảo đảm hơn.
Thứ năm, các tệ nạn xã hội gia tăng, diễn biến phức tạp ở đông bào
dân tộc thiểu số.
Trước đây, các quan hệ truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số
trong cộng đồng, thôn, bản trong sáng, thân thiện giúp đỡ nhau, không có tệ
nạn trộm cắp, cướp giật, buôn lậu, ma tuý, mại dâm, HIV. Cùng với quá trình
hội nhập phát triển với các mối quan hệ KT - XH mới đã phát sinh, gia tăng
các tệ nạn xã hội, gây những hậu quả xấu đến xã hội và quan hệ cộng đồng
địa phương, thôn, bản và trong mỗi gia đình như trộm cắp, cướp giật, ma tuý,
buôn bán phụ nữ, HIV. Đã và đang tác động, làm xáo trộn lớn tới các mối
quan hệ gia đình, xã hội đồng bào dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, sự suy thoái
về đạo đức, lối sống trong một bộ phận thanh, thiếu niên dân tộc thiểu số cũng
đang là những vấn đề xã hội nhức nhối đòi hỏi các cấp các ngành cần đặc biệt
quan tâm, có những giải pháp phù hợp để ngăn chặn hiệu quả.
* Âm mưu, thủ đoạn chủ yếu của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề
dân tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên
Âm mưu xuyên suốt của các thế lực thù địch lợi dụng vấn dân tộc
chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên nhằm chia rẽ phá hoại khối đại đoàn
kết dân tộc; kích động đồng bào các dân tộc di dịch cư, biểu tình gây bạo loạn
chính trị đòi ly khai tự trị thành lập cái gọi là “Vương quốc H’Mông” của
người dân tộc thiểu số, gây hoang mang, dao động, làm giảm lòng tin của
đồng bào các dân tộc vào sự lãnh đạo của Đảng; tập hợp lực lượng tạo đối

19


trọng chống đối chính quyền, làm suy yếu chế độ, khi có điều kiện sẽ thực
hiện bạo loạn lật đổ chế độ XHCN ở Việt Nam.

Để thực hiện âm mưu đó, các thế lực thù địch tiến hành nhiều thủ
đoạn tinh vi thâm độc, trong đó nổi lên chủ yếu lợi dụng vấn đề dân tộc ở tỉnh
Điện Biên như sau:
Thứ nhất, lợi dụng những khó khăn về kinh tế, văn hóa, xã hội nảy sinh
để kích động, lôi kéo đồng bào dân tộc chống đối chính quyền nhằm phá hoại
chính sách đại đoàn kết dân tộc trên địa bàn.
Thời gian qua, vấn đề dân tộc được các thế lực thù địch coi là một trọng
điểm “ưu tiên” lợi dụng để gây mất ổn định CT - XH ở tỉnh Điện Biên. Thủ
đoạn thâm hiểm của chúng là vấn đề dân tộc với dân chủ, nhân quyền; những
hạn chế, thiếu sót trong thực hiện chính sách dân tộc của chính quyền cơ sở
các cấp để gây mâu thuẫn, tạo cớ can thiệp chống phá chính quyền. Là một
tỉnh có đường biên giới dài, địa hình hiểm trở, chia cắt, thường xuyên xảy ra
thiên tai; các mặt đời sống xã hội miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số còn
nhiều khó khăn, sự chênh lệch trình độ phát triển giữa các dân tộc không
những không được thu hẹp mà có chiều hướng gia tăng. Trong quan hệ dân
tộc vần còn tiềm ẩn một số vấn đề lịch sử để lại, đây là vấn đề hết sức nhạy
cảm, lợi dụng vấn đề trên, các thế lực thù địch đã kích động tư tưởng dân tộc
cực đoan trong một số phần tử xấu trong đồng bào dân tộc thiểu số vu cáo,
xuyên tạc cho rằng chính quyền cơ sở các cấp vi phạm tự do tín ngưỡng tôn
giáo; vi phạm “dân chủ”, “nhân quyền”; “chiếm đất”, “đàn áp, kìm kẹp người
dân tộc thiểu số”… Kích động quần chúng chống đối chính quyền, gây mất
ổn định CT - XH trên địa bàn.
Thứ hai, lợi dụng tự do tín ngưỡng tôn giáo, đẩy mạnh truyền đạo trái
pháp luật kích động tư tưởng ly khai, đòi thành lập “Vương Quốc H’Mông”
trên địa bàn.

20


Vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo luôn là một vấn đề quan trọng mà các thế

lực thù địch thường xuyên và tăng cường lợi dụng, nhất là trong đồng bào dân
tộc thiểu số, để chống phá cách mạng nước ta. Chúng kết hợp vấn đề tôn giáo
với vấn đề dân tộc, chủ trương “Tôn giáo hóa các dân tộc thiểu số” (đặc biệt
là “Tin Lành hóa” trong đồng bào dân tộc ở Tây Bắc), kích động đồng bào
chống đối, ly khai tạo ra nhiều “điểm nóng” về CT - XH. Trong những năm
qua, trên địa bàn tỉnh Điện Biên nói riêng, các tỉnh Tây Bắc nước ta nói
chung, các phần tử phản động đội lốt tôn giáo đẩy mạnh truyền đạo “Tin
Lành” trái pháp luật trong vùng dân tộc đặc biệt là đồng bào dân tộc H’Mông
với âm mưu “Tin Lành hóa” người H’Mông nhằm thành lập “Vương quốc
H’Mông” tự trị tại khu vực Tây Bắc Việt Nam, chủ trương “xây dựng lực
lượng rộng khắp nhằm nắm và khống chế quần chúng, vô hiệu hóa hoạt động
của chính quyền và các tổ chức CT - XH ở cơ sở, từng bước công khai hóa,
hợp pháp hóa, quốc tế hóa “Nhà nước H’Mông độc lập” để kêu gọi nước
ngoài can thiệp” [45, tr.98]. Nguy hiểm hơn, những đối tượng tự phong là
“trưởng đạo” và các "thừa tác viên” còn dùng các thủ đoạn chia rẽ, o ép giữa
người theo đạo và người không theo đạo, gây mâu thuẫn dân tộc. Thậm chí,
bọn chúng còn lợi dụng sự hiểu biết hạn chế của đồng bào dân tộc H’Mông để
kích động họ gây bạo loạn chính trị, chống phá chế độ ta (vụ việc xảy ra vào
cuối tháng 4 đầu tháng 5/2011).
Những năn gần đây hoạt động tôn giáo trên địa bàn tỉnh Điện Biên vẫn
diễn biến phức tạp, cơ cấu tổ chức tiếp tục được củng cố, hoàn thiện và có sự
chỉ đạo chặt chẽ, thống nhất. Số đối tượng cầm đầu thường xuyên tiến hành
các hoạt động tuyên truyền, phát triển đạo. Đặc biệt các đối tượng là trưởng
đạo đã kích động tín đồ viết đơn gửi đến các cấp chính quyền đòi tự do lập
nhà Nguyện; tiến hành khảo sát địa điểm, chụp ảnh vẽ sơ đồ gửi về Hội thánh
Tin Lành Miền Bắc số 2 - Ngõ Trạm - Hà Nội để xin kinh phí làm nhà
Nguyện. Tự ý họp dân để công khai các chức sắc; cử các thanh thiếu niên đi

21

học các lớp đạo ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh nhằm xây dựng nguồn
“cán bộ” lâu dài cho cái gọi là “Nhà nước Mông”. Mặt khác được sự hỗ trợ,
chỉ đạo, giúp đỡ của các cá nhân, tổ chức tôn giáo trong và ngoài nước, số đối
tượng cầm đầu của các tôn giáo trên địa bàn tỉnh Điện Biên công khai tụ tập
quần chúng, tín đồ vào thứ 5, thứ 7 và chủ nhật hàng tuần để hoạt động tôn
giáo nhằm công khai hóa tổ chức; tình hình trên đã gây phức tạp về an ninh
trật tự trên địa bàn.
Thứ ba, lợi dụng vấn đề lịch sử của các tộc người để lôi kéo, kích
động đồng bào di cư tự do, vượt biên trái phép, đòi ly khai tự trị, chia rẽ
người Kinh với người dân tộc thiểu số, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc trên
địa bàn.
Những vấn đề do lịch sử để lại, sự khác biệt về văn hóa, phong tục,
tập quán là những vấn đề các thế lực thù địch thường tập trung và tìm mọi
cách để lợi dụng, xuyên tạc, gây mâu thuẫn chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc
ở nước ta hiện nay. Điện Biên là một tỉnh có nhiều dân tộc, mỗi dân tộc có
bản sắc văn hóa riêng, có phong tục, tập quán, đời sống tinh thần, tín ngưỡng
riêng, tạo nên sự phong phú, đa dạng trong cộng đồng các dân tộc trên địa
bàn; có tiềm năng đa dạng về đất đai, tài nguyên rừng, khoáng sản, có vai trò
quan trọng về môi trường sinh thái, có vị trí chiến lược quan trọng về quốc
phòng, an ninh. Đây là điểm mạnh, là ưu thế cần phát huy để thực hiện thắng
lợi mục tiêu phát triển KT - XH, giữ vững ổn định CT - XH trên địa bàn.
Đồng thời, đây cũng là “điều kiện” mà các thế lực thù địch luôn tập trung khai
thác, lợi dụng để chống phá. Thực tiễn lịch sử cũng như hiện nay đã chứng
minh rất rõ điều đó.
Các thế lực thù địch lợi dụng đặc điểm đồng tộc của người H’Mông ở
Việt Nam với người H’Mông ở Lào và Trung Quốc (về dòng họ, thân tộc, dân
tộc, tôn giáo, văn hóa...), trình độ nhận thức thấp và những khó khăn về kinh
tế để tuyên truyền, lừa phỉnh đồng bào các dân tộc nhầm tưởng có cuộc sống

22


sung sướng ở bên kia biên giới… Với các luận điệu như: đến Mianma nhanh
chóng được giàu có, cuộc sống không phải làm nương vất vả, đất nhiều và có
ô tô để đi… Sau đó kích động làm cho đồng bào các dân tộc mất lòng tin vào
sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, vượt biên trái phép ra nước ngoài nhằm
tập hợp lực lượng, huấn luyện quân sự, tạo dựng ngọn cờ để thành lập
“Vương quốc H’Mông”. Trong khi đó, hoạt động “Một số đối tượng cầm đầu
tuyên truyền đạo đã kích động, lôi kéo đồng bào dân tộc H’Mông bán và phân
tán tài sản để vượt biên sang Lào, sau đó trốn đi Mianma nhằm mục đích móc
nối với các phần tử phản động người H’Mông ở Lào đang sống lưu vong tại
Mianma để âm mưu thành lập Vương quốc H’Mông tại Việt Nam” [20, tr.42].
Hiện nay, đáng chú ý là hoạt động của một số đài phát thanh tiếng H’Mông ở
nước ngoài phát sóng mạnh vào địa bàn tỉnh với nội dung tuyên truyền, lôi
kéo người H’Mông Việt Nam sang Lào để “lập Nhà nước H’Mông và có cuộc
sống mới”. Thực chất các hoạt động trên là nhằm lôi kéo, tập hợp lực lượng,
kích động đồng bào vượt biên trái phép để lập “Vương quốc H’Mông” tại Lào
sau đó quay trở lại chống phá Việt Nam.
Lợi dụng trình độ dân trí thấp, đời sống khó khăn của đồng bào các dân
tộc thiểu số, dưới chiêu bài đòi đất đai, đòi độc lập, các thế lực thù địch tuyên
truyền đồng bào dân tộc: “Vào Tin Lành Vàng Chứ không phải vì Chúa, mà
để lật đổ chính quyền của người Kinh, lấy lại đất đai chia cho người dân tộc”
[3, tr.15]. “Người H’Mông chúng ta có quốc gia riêng, có người đứng đầu
riêng” nhằm dựng lên cái gọi là “Vương quốc H’Mông” mà thực chất là hoạt
động chống phá Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. Điển hình của thủ
đoạn chống phá trên là vụ kích động đồng bào Mông đòi ly khai ở bản Huổi
Khon - xã Nậm Kè - huyện Mường Nhé - tỉnh Điện Biên từ 30/4 đến
06/5/2011. “Các đối tượng phản động do Vàng A Ía cầm đầu đã có sự móc nối
với một số đối tượng người H’Mông ở nước ngoài dùng nhiều thủ đoạn kích

động, lừa mị về sự xuất hiện của thế lực siêu nhiên nhằm lôi kéo, cưỡng bức

23


hàng ngàn đồng bào dân tộc H’Mông từ nhiều nơi kéo về bản Huổi Khon, xã
Nậm Kè, huyện Mường Nhé tập hợp lực lượng để đòi thành lập cái gọi là
“Vương quốc H’Mông”, một số đối tượng quá khích đã dựng barie ngăn chặn
không cho lực lượng của ta vào làm nhiệm vụ đồng thời đưa ra những yêu
sách vô lý như: Yêu cầu phải mời Liên Hiệp quốc vào làm trung gian” [14, tr.2].
Thứ tư, tập hợp lực lượng, hỗ trợ, tổ chức và kích động các phần tử
phản động người dân tộc chống phá cách mạng trên địa bàn.
Để tăng hiệu quả chống đối, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc,
các thế lực thù địch thường xuyên quan tâm đến việc chuẩn bị lực lượng, hỗ
trợ, giúp đỡ, chỉ đạo hoạt động của các phần tử phản động trong đồng bào dân
tộc thiểu số ở nước ta. Đặc biệt thời gian gần đây, các thế lực thù địch trong
và ngoài nước tăng cường móc nối, câu kết chặt chẽ với nhau để xây dựng,
nuôi dưỡng các tổ chức phản động người Việt Nam ở nước ngoài (đặc biệt là
các tổ chức phản động trong dân tộc H’Mông như: Đảng cộng sản H’Mông,
Hội trí thức H’Mông, Người H’Mông yêu người H’Mông…); tập hợp, hỗ trợ,
giúp đỡ, chỉ đạo hoạt động các phần tử phản động người dân tộc thiểu số ở
nước ngoài, từ đó tung vào Việt Nam rồi đến các địa bàn để hoạt động truyền
đạo trái pháp luật nhất là địa bàn các Đồn Biên phòng 431, 417, 413, 411,
405… gặp gỡ các đối tượng cầm đầu đạo để cung cấp tài liệu, tiền bạc hỗ trợ
cho hoạt động phát triển đạo; chỉ đạo, tài trợ cho bọn phản động lợi dụng dân
tộc H’Mông hoạt động tuyên truyền, lôi kéo tập hợp lực lượng nhằm thành
lập “Vương quốc H’Mông”.
Bên cạnh đó, các đối tượng phản động trên địa bàn cũng thường xuyên
vượt biên giới sang Lào và được sự hỗ trợ của các đối tượng người Lào đưa
đón, dẫn đường đến trung tâm Tin Lành ở Viêng Chăn gặp gỡ các đối tượng

phản động lưu vong người Việt để nhận tài liệu, cách đối phó với chính quyền
Việt Nam.

24


Tóm lại, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân
tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên hiện nay là đa dạng, với tính chất
rất nguy hiểm, vừa công khai, hợp pháp, vừa bí mật, bất hợp pháp cả trong
nước và ngoài nước, trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn
hoá, xã hội với nhiều tổ chức, nhiều lực lượng… nhằm gây mất ổn định CT XH, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tôc tạo điểm nóng để gây bạo loạn lật đổ
trên địa bàn. Tuy nhiên, các thủ đoạn chống phá đó của các thế lực thù địch có
đạt được mục tiêu hay không còn phụ thuộc vào tinh thần cảnh giác, khả năng
ngăn chặn, sự chủ động tiến công của ta.
1.1.2. Quan niệm, nội dung Bộ đội Biên phòng tham gia đấu tranh
phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề
dân tộc chống phá cách mạng ở tỉnh Điện Biên
* Đặc điểm tổ chức, nhiệm vụ của Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên
Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên được Bộ Quốc phòng quyết định là
BĐBP tỉnh loại 01. Biên chế tổ chức của BĐBP tỉnh Điện Biên gồm có: Bộ
chỉ huy, các Phòng, Ban chức năng, 01 tiểu đoàn huấn luyện - cơ động và 17
Đồn Biên phòng. Tuyến biên giới Việt - Trung được thành lập 01 đồn (Đồn
405); tuyến biên giới Việt - Lào được thành lập 16 đồn là 317, 319, 409, 411,
413, 415, 417, 419, 421, 423, 425, 427, 429, 431, 433, 435. Tổ chức, biên
chế, trang bị của BĐBP tỉnh Điện Biên đảm bảo theo yêu cầu, nhiệm vụ chính
trị được giao và có thể có sự biến động khi nhận nhiệm vụ mới của cấp trên giao.
Nhiệm vụ trọng tâm của BĐBP tỉnh Điện Biên là bảo vệ vững chắc
chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội trên địa
bàn phụ trách, phối hợp với các lực lượng khác sẵn sàng chiến đấu và chiến
đấu thắng lợi bảo vệ Tổ quốc; duy trì thực hiện các hiệp định, quy chế biên

giới và pháp luật về biên giới; phát hiện và đấu tranh với các hoạt động vi
phạm, chống phá của các loại tội phạm; thực hiện nhiệm vụ đối ngoại biên

25


phòng với các cơ quan hữu quan các nước láng giềng để giải quyết các vấn
đề về quan hệ biên giới nhằm xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị ; tăng
cường đoàn kết dân tộc; thực hiện các chủ trương và chương trình phát tiển
KT - XH; xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân
vững mạnh, gắn với thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân
dân trên vùng biên giới.
* Quan niệm Bộ đội Biên phòng tham gia đấu tranh phòng, chống âm
mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá
cách mạng ở tỉnh Điện Biên
Bộ đội Biên phòng tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn
của các thế lực thù địch địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng ở
tỉnh Điện Biên là tổng thể các hoạt động của các đơn vị và quân nhân, phối
hợp chặt chẽ với các lực lượng trên địa bàn, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các
biện pháp công tác biên phòng nhằm kịp thời phát hiện và đánh bại mọi âm
mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc,
góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh.
Mục tiêu BĐBP tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn
của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tôc chống phá cách mạng ở tinh
Điện Biên là nhằm đánh bại âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi
dụng vấn đề dân tộc để tập hợp lực lượng, kích động đồng bào, giữ vững ổn
định CT - XH, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, xây dựng nền quốc phòng
toàn dân, an ninh nhân dân vững mạnh.
Chủ thể tham gia đấu tranh là các đơn vị, quân nhân của Bộ đội Biên
phòng Điện Biên phối hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang và quần chúng

nhân dân địa phương tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của
các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng trên địa bàn.
Phương châm tham gia đấu tranh là chủ động ngăn ngừa, lấy giáo dục
thuyết phục, vận động là chính, lấy giữ vững sự ổn định chính trị, lợi ích quốc
gia dân tộc làm điểm tương đồng để đoàn kết dân tộc, khi tham gia giải quyết

26


các vấn đề phức tạp nảy sinh, các điểm nóng liên quan đến vấn đề dân tộc,
phải xử lý kiên quyết, khôn khéo, thận trọng, êm, gọn đúng pháp luật.
Phương thức BĐBP tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn
của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc là tham mưu cho cấp ủy
đảng, chính quyền địa phương về xây dựng và nâng cao chất lượng, hiệu quả
hoạt động của các tổ chức CT - XH trong HTCT cơ sở ở địa phương. Tham
gia lao động sản xuất giúp đỡ đồng bào dân tộc phát triển KT - XH, xóa đói
giảm nghèo. Vận động đồng bào định canh, định cư, ổn định cuộc sống, biết
ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng
trên địa bàn vận dụng linh hoạt, sáng tạo các biện pháp công tác biên phòng
nhằm kịp thời phát hiện và đánh bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các
thế lực thù địch.
* Nội dung Bộ đội Biên phòng Điện Biên tham gia đấu tranh phòng,
chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc
chống phá cách mạng trên địa bàn tỉnh
Một là, trực tiếp tuyên truyền, vận động, tổ chức, hướng dẫn đồng bào
dân tộc tham gia đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực
thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng trên địa bàn.
Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an
ninh biên giới quốc gia là nhiệm vụ thiêng liêng và quan trọng không chỉ của
HTCT, các lực lượng mà còn là trách nhiệm của cộng đồng dân tộc. Hoạt

động của BĐBP tỉnh Điện Biên đấu tranh phòng, chống âm mưu, thủ đoạn
của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá cách mạng trên địa
bàn được thể hiện trực tiếp ở công tác vận động quần chúng. Cán bộ, chiến sĩ
ở các Đồn Biên phòng trực tiếp hoặc thông qua thực hiện các chương trình
phát triển KT - XH tuyên truyền quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà
nước; phổ biến sâu rộng các chủ trương, chính sách phát triển KT - XH vùng
dân tộc và miền núi cho đồng bào các dân tộc thiểu số; thực hiện chính sách

27