Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại tổng hợp phú thịnh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.59 MB, 108 trang )
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu học tập tại trường đến nay, em đã nhận được
rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý Thầy Cô, gia đình và bạn bè. Với lòng biết ơn
sâu sắc nhất, em xin gửi đến quý Thầy Cô ở Khoa Kinh Tế- Du Lịch – Trường Đại
học Quảng Bình đã sát cánh cùng với cùng sinh viên để truyền đạt vốn kiến thức quý
báu cho chúng em trong suốt thời gian học tập tại trường. Và đặc biệt, trong học kỳ
này để hoàn thành khóa luận, em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy giáo NCS Trần
Tự Lực, đã tận tình hướng dẫn trong suốt quá trình viết Khóa luận tốt nghiệp.
Em chân thành cảm ơn Ban giám đốc Công ty TNHH TMTH Phú Thịnh đã cho
phép và tạo điều kiện thuận lợi để em thực tập tại Công ty.
Bước đầu đi vào thực tế của em còn hạn chế và còn nhiều bỡ ngỡ. Do vậy,
không tránh khỏi những thiếu sót là điều chắc chắn, em rất mong nhận được những ý
kiến đóng góp quý báu của quý Thầy Cô và các bạn để kiến thức của em trong đề tài:
“ Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh” được hoàn thiện hơn.
Cuối cùng em kính chúc quý Thầy, Cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự
nghiệp cao quý. Đồng kính chúc các Cô, Chú, Anh, Chị trong Công ty TNHH TMTH
Phú Thịnh luôn dồi dào sức khỏe, đạt được nhiều thành công tốt đẹp trong công việc.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện
Lê Thị Thanh Nhàn
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
MỤC LỤC
PHẦN I - MỞ ĐẦU ................................................................................................... ….1
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI………………………………………………………….…1
1.2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ..........................................................2
1.3 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ......................................................................................3
1.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................3
1.5 KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI ..........................................................................................4
PHẦN II – NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .........................................................................5
CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH .................................................................................. 5
1.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH. .................................................................................5
1.1.1 Khái niệm về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ...........................5
1.1.1.1 Khái niệm về kế toán bán hàng ...........................................................................5
1.1.1.2 Khái niệm về xác định kết quả kinh doanh ..........................................................5
1.1.2 Vai trò kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng .........................................6
1.1.3 Yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng ................................6
1.2 CÁC PHƯƠNG THỨC BÁN HÀNG, PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN.............7
1.2.1 Các phương thức bán hàng .....................................................................................7
1.2.1.1 Kế toán bán hàng theo phương thức bán hàng trực tiếp ................................. 8
1.2.1.2 Kế toán bán hàng theo phương thức gửi hàng đi cho khách hàng ................... 8
1.2.1.3 Kế toán bán hàng theo PT gửi đại lý, ký gửi bán đúng giá hưởng hoa hồng .... 8
1.2.1.4 Kế toán bán hàng theo phương thức trả chậm trả góp .................................... 8
1.2.1.5 Kế toán bán hàng theo phương thức hàng đổi hàng ....................................... 8
1.2.2 Phương thức thanh toán ................................................................................... 8
1.3 NHIỆM VỤ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP. .................................................................9
1.4 CHỨNG TỪ KẾ TOÁN VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP KẾ TOÁN THÀNH PHẨM
.......................................................................................................................................10
1.4.1 Chứng từ kế toán ..................................................................................................10
1.4.2 Các phương pháp kế toán .....................................................................................10
1.5 TỔ CHỨC QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH
KẾT QUẢ KINH DOANH ...........................................................................................14
1.5.1 Kế toán hoạt động bán hàng .................................................................................14
1.5.1.1 Kế toán giá vốn hàng bán ..................................................................................14
1.5.1.2 Kế toán doanh thu bán hàng ............................................................................. 19
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
1.5.1.3 Kế toán chi phí bán hàng................................................................................... 20
1.5.1.4 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp ...............................................................22
1.5.2 Kế toán hoạt động tài chính ..................................................................................23
1.5.2.1 Kế toán doanh thu tài chính ..............................................................................23
1.5.2.2 Kế toán chi phí tài chính ...................................................................................25
1.5.3 Kế toán hoạt động khác ........................................................................................27
1.5.3.1 Kế toán thu nhập khác .......................................................................................27
1.5.3.2 Kế toán chi phí khác ..........................................................................................29
1.5.4 Kế toán xác định kết quả kinh doanh ...................................................................30
1.5.4.1 Khái niệm ...........................................................................................................30
1.5.4.2 Kết cấu và tài khoản sử dụng ...................................................................... 30
1.5.4.3 Phương pháp hạch toán .............................................................................. 30
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH
KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI TỔNG HỢP PHÚ
THỊNH ........................................................................................................................... 32
2.1 KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI TỔNG HỢP PHÚ THỊNH 32
2.1.1. Giới thiệu về công ty ...........................................................................................32
2.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển ...........................................................................32
2.1.3 Chức năng, nhiệm vụ kinh doanh của Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú
Thịnh ..............................................................................................................................33
2.1.4 Lĩnh vực kinh doanh .............................................................................................34
2.1.5 Cơ cấu bộ máy tổ chức quản lý ............................................................................34
2.1.5.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý...........................................................................34
2.1.5.2 Chức năng và nhiệm vụ của các bộ phận ..................................................... 36
2.1.6. Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh
……………………………………………………………………………………...…36
2.1.6.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức kế toán ...................................................................... 37
2.1.6.2 Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận..............................................................37
2.1.7 Chính sách kế toán áp dụng tại công ty ................................................................ 37
2.2 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH
THƯƠNG MẠI TỔNG HỢP PHÚ THỊNH GIAI ĐOẠN 2013-2015 .........................39
2.2.1 Mặt hàng sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH TMTH Phú Thịnh ...............39
2.2.2 Tình hình tài sản và nguồn vốn của Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú
Thịnh giai đoạn 2013 – 2015. ........................................................................................40
2.2.3 Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp
Phú Thịnh giai đoạn 2013 -2015 ...................................................................................47
2.2.4 Tình hình lao động tại Công ty TNHH TMTH Phú Thịnh giai đoạn 2013 - 201550
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
2.3 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH
DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI TỔNG HỢP PHÚ THỊNH ............ 53
2.3.1 Kế toán doanh thu bán hàng .................................................................................53
2.3.1.1 Quy trình thực hiện kế toán doanh thu bán hàng tại Công ty TNHH TMTH Phú
Thịnh ..............................................................................................................................53
2.3.1.2 Hệ thống chứng từ, tài khoản sử dụng ..............................................................54
2.3.1.3 Minh họa hạch toán kế toán doanh thu bán hàng .............................................54
2.3.2 Kế toán giá vốn hàng bán .....................................................................................64
2.3.2.1 Quy trình thực hiện kế toán giá vốn hàng bán tại Công ty TMHH TMTH Phú
Thịnh……………… ........................................................................................................64
2.3.2.2 Hệ thống chứng từ, tài khoản sử dụng ..............................................................66
2.3.2.3 Minh họa quy trình hạch toán kế toán giá vốn hàng bán……………… ............66
2.3.3 Kế toán chi phí bán hàng ......................................................................................69
2.3.3.1 Quy trình thực hiện kế toán chi phí bán hàng tại Công ty TNHH TMTH Phú
Thịnh ..............................................................................................................................68
2.3.3.2 Hệ thống chứng từ, tài khoản sử dụng ..............................................................69
2.3.3.3 Minh họa hạch toán kế toán chi phí bán hàng ..................................................70
2.3.4 Kế toán chi phí quản lí doanh nghiệp ...................................................................74
2.3.4.1 Quy trình thực hiện kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp tại Công ty TNHH
TMTH Phú Thịnh ...........................................................................................................74
2.3.4.2 Hệ thống chứng từ, tài khoản sử dụng tại Công ty TNHH TMTH Phú Thịnh ..75
2.3.4.3 Minh họa hạch toán kế toán chi phí quản lí doanh nghiệp ...............................75
2.3.5 Kế toán xác định kết quả kinh doanh ...................................................................81
2.3.5.1 Quy trình thực hiện kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH
TMTH Phú Thịnh ...........................................................................................................81
2.3.5.2 Hệ thống chứng từ, tài khoản sử dụng ..............................................................82
2.3.5.3 Minh họa hạch toán kế toán xác định kết quả kinh doanh ................................ 82
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN
BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH
THƯƠNG MẠI TỔNG HỢP PHÚ THỊNH .............................................................. …92
3.1 ĐÁNH GIÁ VỀ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI TỔNG
HỢP PHÚ THỊNH .........................................................................................................92
3.1.1 Những kết quả đạt được và nguyên nhân .............................................................92
3.1.2 Những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân ...........................................................93
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
3.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN
HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH TMTH
PHÚ THỊNH ..................................................................................................................95
3.2.1 Hoàn thiện về hệ thống sổ sách kế toán trong công tác kế toán bán hàng và xác
định kết quả kinh doanh ................................................................................................ 97
3.2.2 Hoàn thiện về lưu chuyển chứng từ trong công tác kế toán bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh .........................................................................................................98
3.2.1 Hoàn thiện về công tác kế toán bán hàng trong công tác kế toán bán hàng và xác
định kết quả kinh doanh ................................................................................................ 98
3.2.1 Hoàn thiện về khoản lập dự phòng phải thu khó đòi trong công tác kế toán bán
hàng và xác định kết quả kinh doanh ............................................................................98
PHẦN III - KẾT LUẬN ......................................................................................... ….100
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... ….102
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Mặt hàng sản phẩm của công ty trong giai đoạn 2013-2015 ..................... 39
Bảng 2.2: Tình hình tài sản của Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh qua 3
năm 2013-2015 ............................................................................................................. 41
Bảng 2.3: Tình hình nguồn vốn của Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh
qua 3 năm 2013-2015 ................................................................................................... 45
Bảng 2.4: Tình hình sản xuất kinh doanh của công ty TNHH Thương mại Tổng hợp
Phú Thịnh giai đoạn 2013 – 2015................................................................................ 48
Bảng 2.5: Tình hình lao động tại Công ty giai đoạn 2013 – 2015 .............................. 50
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp thẻ song song. ........................ 11
Sơ đồ 1.2: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển ....... 12
Sơ đồ 1.3: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp sổ số dư ................................. 13
Sơ đồ 1.4: Sơ đồ kế toán giá vốn hàng bán ................................................................. 17
Sơ đồ 1.5: Sơ đồ hạch toán tổng hợp doanh thu .......................................................... 19
Sơ đồ 1.6: Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu. ........................................ 20
Sơ đồ 1.7: Sơ đồ kế toán chi phí bán hàng .................................................................. 21
Sơ đồ 1.8: Sơ đồ hạch toán chi phí QLDN .................................................................. 23
Sơ đồ 1.9: Sơ đồ kế toán doanh thu hoạt động tài chính ............................................. 25
Sơ đồ 1.10: Sơ đồ kế toán chi phí tài chính ................................................................. 27
Sơ đồ 1.11: Sơ đồ kế toán thu nhập khác .................................................................... 28
Sơ đồ 1.12: Sơ đồ kế toán chi phí khác ....................................................................... 30
Sơ đồ 1.13: Sơ đồ kế toán xác định kết quả kinh doanh ............................................ 31
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ cơ cấu bộ máy tổ chức quản lý của Công ty TNHH Thương mại Tổng
hợp Phú Thịnh ............................................................................................................. 35
Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú
Thịnh ............................................................................................................................ 36
Sơ đồ 2.3: Sơ đồ hình thức kế toán áp dụng tại Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp
Phú Thịnh .................................................................................................................... 38
Sơ đồ 2.4: Sơ đồ hạch toán kế toán doanh thu bán hàng tại Công ty TNHH Thương
mại Tổng hợp Phú Thịnh ............................................................................................. 56
Sơ đồ 2.5: Sơ đồ hạch toán kế toán giá vốn hàng bán tại Công ty TNHH Thương mại
Tổng hợp Phú Thịnh .................................................................................................... 68
Sơ đồ 2.6: Sơ đồ hạch toán kế toán chi phí bán hàng tại Công ty TNHH Thương mại
Tổng hợp Phú Thịnh .................................................................................................... 72
Sơ đồ 2.7: Sơ đồ hạch toán kế toán chi phí quản lí doanh nghiệp tại Công ty TNHH
Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh ............................................................................... 77
Sơ đồ 2.6: Sơ đồ hạch toán kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH
Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh ............................................................................... 84
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
DANH MỤC BIỂU SỐ
Biểu số 2.1 Hóa đơn GTGT số 0000201 ..................................................................... 55
Biểu số 2.2: Phiếu xuất kho số 02-26 .......................................................................... 56
Biểu số 2.3 Giấy báo có KH 0926 ngày 25/2/2015 ..................................................... 57
Biểu số 2.4: Hóa đơn GTGT số 0000203 .................................................................... 58
Biểu số 2.5: Phiếu xuất kho số 02-28 .......................................................................... 59
Biểu số 2.6: Sổ chi tiết TK 511- Bộ bàn ghế ăn gỗ xoan tháng 2/1015 ...................... 60
Biểu số 2.7 Sổ chi tiết tài khoản 511 – Bộ báng ghế trang điểm HAGL tháng 2/2015.
..................................................................................................................................... 61
Biểu số 2.8 Bảng tổng hợp chi tiết bán hàng tháng 2/2015 ......................................... 62
Biểu số 2.9: Chứng từ ghi sổ số 21.............................................................................. 63
Biểu số 2.10: Chứng từ ghi sổ số 22............................................................................ 63
Biểu số 2.11: Chứng từ ghi sổ số 23............................................................................ 64
Biểu số 2.12: Sổ chi tiết TK 632: bàn ghế ăn- gỗ xoan tháng 2/2015......................... 66
Biểu số 2.13: Sổ chi tiết TK 632- bàn ghế trang điểm tháng 2/2015 .......................... 67
Biểu số 2.14: Chứng từ ghi sổ số 24............................................................................ 68
Biểu số 2.15: Phiếu chi số PC 02- 13 .......................................................................... 70
Biểu số 2.16: Hóa đơn GTGT số 0000067 .................................................................. 71
Biểu số 2.17: Sổ chi tiết chi phí dịch vụ mua ngoài tháng 2/2015 .............................. 73
Biểu số 2.18 Chứng từ ghi sổ số 18 ............................................................................. 74
Biểu số 2.19: Phiếu chi số PC 02-23 ........................................................................... 76
Biểu số 2.20: Hóa đơn GTGT số 0000089 .................................................................. 77
Biểu số 2.21: Sổ chi tiết chi phí dịch vụ mua ngoài tháng 2/2015 .............................. 78
Biểu số 2.22: Chứng từ ghi sổ số 19............................................................................ 79
Biểu số 2.23: Sổ cái chi phí quản lý doanh nghiệp tháng 2/2015 ............................... 80
Biểu số 2.24: Chứng từ ghi sổ số 25............................................................................ 82
Biểu số 2.25: Chứng từ ghi sổ số 26............................................................................ 83
Biểu số 2.26: Chứng từ ghi sổ số 27............................................................................ 83
Biểu số 2.27: Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ tháng 2/2015 ............................................. 84
Biểu số 2.28: Sổ cái tài khoản doanh thu bán hàng và CCDV tháng 2/2015 ............. .85
Biểu số 2.29: Sổ cái phải thu khách hàng tháng 2/2015.............................................. 86
Biểu số 2.30: Sổ cái tài khoản giá vốn hàng bán tháng 2/2015 ................................... 87
Biểu số 2.31: Sổ cái tài khoản chi phí bán hàng tháng 2/2015.................................... 88
Biểu số 2.32: Sổ cái tài khoản chi phí QLDN tháng 2/2015………………….88
Biểu số 2.33: Sổ cái xác định kết quả kinh doanh tháng 2/2015................................. 90
Biểu số 2.34: Báo cáo kết quả kinh doanh tháng 2/2015 ............................................ 91
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
DANH MỤC MỘT SỐ TỪ VIẾT TẮT
Dạng viết tắt
STT
Dạng đầy đủ
1
BH và CCDV
Bán hàng và cung cấp dịch vụ
2
BCKQHĐKD
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
3
HAGL
Hoàng anh Gia Lai
4
CNV
Công nhân viên
5
Công ty TNHH TMTH Phú Công ty trách nhiệm hữu hạn
Thịnh
thương mại tổng hợp Phú Thịnh
6
DN
Doanh nghiệp
7
HTK
Hàng tồn kho
8
HĐKD
Hoạt động kinh doanh
9
HĐTC
Hoạt động tài chính
10
KKĐK
Kê khai định kỳ
11
KKTX
Kê khai thường xuyên
12
KHTS
Khấu hao tài sản
13
KVSX
Khu vực sản xuất
14
PT
Phương thức
15
SXKD
Sản xuất kinh doanh
16
TSCĐ
Tài sản cố định
17
TNDN
Thu nhập doanh nghiệp
18
DPPTKĐ
Dự phòng phải thu khó đòi
19
K/C
Kết chuyển
20
GVHB
Giá vốn hàng bán
21
CPBH
Chi phí bán hàng
22
QLDN
Quản lý doanh nghiệp
23
CP
Chi phí
24
DTTC
Doanh thu tài chính
25
XĐKQKD
Xác định kết quả kinh doanh
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
PHẦN I - MỞ ĐẦU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trước những biến đổi của nền kinh tế toàn cầu hóa, mức độ cạnh tranh hàng
hóa, dịch vụ của các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế
ngày càng khốc liệt. Vì vậy, mỗi doanh nghiệp không những phải nỗ lực trong quá
trình sản xuất kinh doanh mà còn phải biết phát huy tối đa tiềm lực của mình để bắt
kịp với những thay đổi và phát triển của nền kinh tế thế giới.
Mặc dù các doanh nghiệp thương mại không trực tiếp sản xuất ra hàng hóa,
nhưng nó lại là kênh trung gian vô cùng quan trọng trong việc lưu thông hàng hóa từ
nơi sản xuất đến người tiêu dùng. Quá trình kinh doanh thương mại gồm ba giai đoạn:
mua hàng vào, dự trữ và tiêu thụ không qua khâu chế biến làm thay đổi hình thái vật
chất của hàng hóa. Như vậy hoạt động tiêu thụ là khâu cuối cùng có tính chất quyết
định cả quá trình kinh doanh. Nó đóng vai trò thúc đẩy để các doanh nghiệp sản xuất
thu hồi và quay vòng vốn nhanh. Do đó, các doanh nghiệp thương mại ngày càng phát
triển là động lực thúc đẩy sản xuất mở rộng.
Muốn hoạt động tiêu thụ diễn ra một cách thuận lợi, mỗi doanh nghiệp phải có
chiến lược kinh doanh hợp lý. Bên cạnh đó, tổ chức công tác kế toán tốt là một trong
những yếu tố tạo nên sự hiệu quả. Việc đánh giá cao vai trò của công tác kế toán bán
hàng và xác định kết quả kinh doanh tạo điều kiện cung cấp thông tin chính xác và kịp
thời cho các nhà quản lý để họ có thể đưa ra những chiến lược kinh doanh và
marketing phù hợp, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh của
doanh nghiệp.
Với sự phát triển ngày càng lớn của thị trường trong nước và quốc tế, kéo theo
đó là sự đòi hỏi nhu cầu tiêu dùng của khách hàng ngày một nâng cao. Chính vì vậy,
Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh nhận thấy vấn đề cấp thiết cần được
đáp ứng và tiêu thụ với các sản phẩm chuyên về nội thất, bao gồm: nội thất gia đình,
nội thất trường học, nội thất văn phòng, nội thất bếp,… được đóng trên địa bàn Thành
phố Đồng Hới- Tỉnh Quảng Bình.
Nội thất là vật dụng không thể thiếu dùng để sinh hoạt, thiết kế và tạo ra những
không gian riêng để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của khách hàng. Công ty TNHH
Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh đã dần dần tạo nên một vị thế trên Thành phố Đồng
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
1
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
Hới, cung cấp những sản phẩm mang lại hiệu quả sử dụng cao, đòi hỏi chất lượng sản
phẩm tốt, và giá thành lại hợp lý nhất.
Cũng như các DN Thương mại khác, Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp
Phú Thịnh đã không ngừng đổi mới, phát triển, hoàn thiện công tác bán hàng để làm
sao bù đắp được chi phí từ đó tạo ra lợi nhuận, đảm bảo được quá trình luân chuyển
vốn trong DN một cách hợp lý và nhanh nhất.
Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh ngoài việc đưa ra những sản
phẩm kinh doanh có sẵn, công ty còn có một bộ phận nhân viên riêng chuyên thiết kế
các đồ nội thất theo yêu cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, số lượng sản xuất theo yêu cầu chỉ
chiếm một phần rất nhỏ trong công tác bán hàng của công ty. Nhưng mà điều đó lại
tạo điều kiện giúp cho Công ty luôn làm hài lòng và thõa mãn nhu cầu của khách hàng.
Nắm rõ tầm quan trọng trên, qua quá trình thực tập và tìm hiểu thực tế tại Công
ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh, được sự hướng dẫn nhiệt tình của Thầy
giáo NCS Trần Tự Lực và cán bộ nhân viên Công ty, em đã quyết định chọn đề tài “
Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Thương
mại Tổng hợp Phú Thịnh” làm Khóa luận tốt nghiệp.
1.2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu: Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại
Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Phạm vi không gian: Tại Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh.
+ Phạm vi số liệu:
* Số liệu sơ cấp: Là các dữ liệu gốc, chưa được xử lý, được thu thập trực tiếp từ
đối tượng nghiên cứu. Vì vậy, các dữ liệu sơ cấp giúp người nghiên cứu đi sâu vào đối
tượng nghiên cứu, tìm hiểu động cơ của khách hàng, phát hiện các quan hệ trong đối
tượng nghiên cứu. Dữ liệu sơ cấp được thu thập trực tiếp nên độ chính xác khá cao,
đảm bảo tính cập nhật nhưng lại mất thời gian và tốn kém chi phí để thu thập. Dữ liệu
sơ cấp thu thập được tại Công ty TNHH TMTH Phú Thịnh là từ việc quan sát, ghi
chép và tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, người tiêu dùng.
* Số liệu thứ cấp: Là loại dữ liệu được sưu tập sẵn, đã công bố nên dễ thu thập, ít
tốn thời gian, tiền bạc trong quá trình thu thập. Dữ liệu thứ cấp được thu thập tại Công
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
2
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
ty TNHH TMTH Phú Thịnh bao gồm báo cáo tài chính, báo cáo kết quả hoạt động
kinh doanh, …
1.3 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
tại Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh.
- Giới thiệu, đánh giá khái quát kết quả và tình hình hoạt động của Công ty
TNHH TMTH Phú Thịnh giai đoạn 2013 – 2015.
- Đánh giá và phân tích thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh tại Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh.
- Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh của Công ty.
1.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp thu thập: Là phương pháp được sử dụng để thu thập số liệu sơ
cấp và thứ cấp của công ty. Trong đề tài nghiên cứu, thu thập số liệu từ nhân viên bán
hàng về giá cả các mặt hàng, chương trình khuyến mãi, chiết khấu các mặt hàng và
được nhận một số số liệu từ các chừng từ kế toán, báo cáo tài chính, BCKQHĐKD của
nhân viên kế toán công ty. Trên cơ sở đó, chọn lọc các số liệu có liên quan để đưa vào
bài làm của mình, và nắm rõ nguyên tắc kế toán để áp dụng một cách logic, khoa học
có hiệu quả.
- Phương pháp thống kê và xử lý số liệu : Là hệ thống các phương pháp dùng để
thu thập, xử lý và phân tích số liệu. Chuyên đề “ Kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh tại Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh” đã dựa trên những
số liệu đã được thống kê để phân tích, so sánh đối chiếu từ đó đưa ra những mặt làm
được và tồn tại trong các công tác quản lý nhằm tìm ra nguyên nhân, phương pháp
khắc phục cho nhà máy, trong công tác hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng.
- Phương pháp nghiên cứu, tham khảo tài liệu: Đọc, tìm hiểu và tham khảo các
giáo trình do các giảng viên biên soạn để giảng dạy, các sách ở thư viện và trung tâm
học liệu để có cơ sở cho đề tài nghiên cứu.
- Phương pháp phỏng vấn: Được sử dụng để trao đổi, tìm hiểu trực tiếp với nhân
viên bán hàng, nhân viên kế toán của Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú
Thịnh nhằm hiểu rõ hơn các hoạt động của công ty và thu thập thêm số liệu. Liên hệ
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
3
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
trực tiếp với giáo viên hướng dẫn để hệ thống lại kiến thức, giải đáp thắc mắc, và định
hướng tốt hơn cho đề tài.
-
Phương pháp phân tích, so sánh: Là quá trình tìm hiểu các kết quả của sự
quản lý và điều hành tài chính ở doanh nghiệp mà được phản ánh trên các báo cáo tài
chính. Đề tài áp dụng phương pháp để phân tích và so sánh số liệu cả về số tương đối
và tuyệt đối giữa năm sau so với năm trước để đưa ra đánh giá, nhận xét. Đồng thời sử
dụng phương pháp này để phân tích, đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh và thực
trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty, đánh giá
những gì đã làm được, dự kiến những gì sẽ và có thể xảy ra, trên cơ sở đó kiến nghị
các biện pháp để khai thác triệt để các điểm mạnh, khắc phục và hạn chế các điểm yếu.
Ở phương pháp này đã được áp dụng khá nhiều trong chuyên đề, sử dụng phương pháp
phân tích, so sánh để làm rõ tình hình tài sản, nguồn vốn của công ty giai đoạn 20132015, tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình lao động của Công ty TNHH TMTH
Phú Thịnh,…
- Phương pháp hạch toán kế toán: Bao gồm hệ thống các phương pháp như
phương pháp chứng từ, phương pháp tính giá, phương pháp đối ứng tài khoản và
phương pháp tổng hợp – cân đối kế toán. Công ty TNHH TMTH Phú Thịnh sử dụng
phương pháp tính giá bình quân gia quyền. Đối với phương pháp hạch toán kế toán,
chuyên đề chủ yếu được sử dụng ở phần thực trạng kế toán bán hàng và XĐKQKD,
đưa ra được một số chứng từ có liên quan như: Hóa đơn GTGT, Phiếu xuất kho, Phiếu
nhập kho, Giấy báo có, Giấy báo nợ, Chứng từ ghi sổ, Phiếu thu, Phiếu chi,… Đây là
phương pháp trọng tâm được sử dụng chủ yếu trong hạch toán kế toán, là hệ thống các
phương pháp để kiểm tra và kiểm soát thông tin về các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát
sinh.
1.5 KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI
Ngoài phần mở đầu và kết luận nội dung đề tài được kết cấu trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh.
Chương 2: Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh tại Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác
định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Phú Thịnh.
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
4
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
PHẦN II – NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ KINH DOANH
1.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH.
1.1.1 Khái niệm về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
1.1.1.1 Khái niệm về kế toán bán hàng
Bán hàng là khâu cuối cùng trong hoạt động kinh doanh, là quá trình thực hiện
giá trị của hàng hoá. Nói khác đi, bán hàng là quá trình doanh nghiệp chuyển giao
hàng hoá của mình cho khách hàng và khách hàng trả tiền hay chấp nhận trả tiền cho
doanh nghiệp.
Trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp, hàng hoá bán được là yếu tố quan
trọng cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Hàng hoá đạt tiêu chuẩn chất
lượng cao, giá thành hạ thì hàng hoá của doanh nghiệp tiêu thụ nhanh mang lại lợi
nhuận cho doanh nghiệp, đảm bảo cho doanh nghiệp một vị trí vững chắc trên thị
trường.
Xét về góc độ kinh tế: Bán hàng là quá trình hàng hoá của doanh nghiệp được
chuyển từ hình thái vật chất (hàng) sang hình thái tiền tệ (tiền)
Quá trình bán hàng ở các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương mại
nói riêng có những đặc điểm chính sau đây:
+ Có sự trao đổi thoả thuận giữa người mua và người bán, người bán đồng ý bán,
người mua đồng ý mua, họ trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền.
+ Có sự thay đổi quyền sở hữu về hàng hoá: người bán mất quyền sở hữu, người
mua có quyền sở hữu về hàng hoá đã mua bán. Trong quá trình tiêu thụ hàng hóa, các
doanh nghiệp cung cấp cho khách hàng một khối lượng hàng hoá và nhận lại của
khách hàng một khoản gọi là doanh thu bán hàng. Số doanh thu này là cơ sở để doanh
nghiệp xác định kết quả kinh doanh của mình
1.1.1.2 Khái niệm về xác định kết quả kinh doanh
Xác định kết quả bán hàng là việc so sánh giữa chi phí kinh doanh đã bỏ ra và
thu nhập kinh doanh đã thu về trong kỳ. Nếu thu nhập lớn hơn chi phí thì kết quả bán
hàng là lãi, thu nhập nhỏ hơn chi phí thì kết quả bán hàng là lỗ. Viêc xác định kết quả
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
5
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
bán hàng thường được tiến hành vào cuối kỳ kinh doanh thường là cuối tháng, cuối
quý, cuối năm, tuỳ thuộc vào từng đặc điểm kinh doanh và yêu cầu quản lý của từng
doanh nghiệp.
Mối quan hệ về bán hàng và xác định kết quả bán hàng:
Bán hàng là khâu cuối cùng của trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp còn
xác định kết quả kinh doanh là căn cứ quan trọng để đơn vị quyết định tiêu thụ hàng
hoá nữa hay không. Do đó có thể nói giữa bán hàng và xác định kết quả kinh doanh có
mối quan hệ mật thiết. Kết quả bán hàng là mục đích cuối cùng của doanh nghiệp còn
bán hàng là phương tiện trực tiếp để đạt được mục đích đó.
1.1.2 Vai trò kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
Đối với một doanh nghiệp nói chung và một doanh nghiệp thương mại nói riêng,
tổ chức công tác bán hàng và xác định kết quả bán hàng có vai trò quan trọng từng
bước hạn chế được sự thất thoát hàng hoá, phát hiện được những hàng hoá chậm luân
chuyển để có biện pháp xử lý thích hợp nhằm thúc đẩy quá trình tuần hoàn vốn. Các số
liệu mà kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng cung cấp cho doanh nghiệp
giúp doanh nghiệp nắm bắt được mức độ hoàn chỉnh về kế toán bán hàng và xác định
kết quả bán hàng từ đó tìm những biện pháp thiếu sót mất cân đối giữa khâu mua
- khâu dự trữ và khâu bán để có biện pháp khắc phục kịp thời.
Từ các số liệu trên báo cáo tài chính mà kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng cung cấp, nhà nước nắm được tình hình kinh doanh và tình hình tài chính của
doanh nghiệp, từ đó thực hiện chức năng quản lý kiểm soát vĩ mô nền kinh tế, đồng
thời nhà nước có thể kiểm tra việc chấp hành về kinh tế tài chính và thực hiện nghĩa vụ
đối với nhà nước.
Ngoài ra thông qua số liệu mà kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
cung cấp, các bán hàng của doanh nghiệp biết được khả năng mua - dự trữ - bán các
mặt hàng của doanh nghiệp để từ đó có quyết định đầu tư, cho vay vốn hoặc có quan
hệ làm ăn với doanh nghiệp bạn.
1.1.3 Yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
Kế toán trong các DN với tư cách là một công cụ quản lý kinh tế, thu nhận xử lý
và cung cấp toàn bộ thông tin về tài sản và sự vận động của tài sản đó trong doanh
nghiệp nhằm kiểm tra, giám sát toàn bộ hoạt động kinh tế, tài chính của doanh nghiệp,
có vai trò quan trọng trong việc phục vụ quản lý bán hàng và xác định kết quả bán
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
6
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
hàng của doanh nghiệp đó. Quản lý bán hàng là quản lý kế hoạch và thực hiện kế
hoạch tiêu thụ đối với từng thời kỳ, từng khách hàng, từng hợp đồng kinh tế.
Yêu cầu với kế toán bán hàng là phải giám sát chặt chẽ hàng hóa tiêu thụ trên tất
cả các phương diện, số lượng, chất lượng… Tránh hiện tượng mất mát, hư hỏng hoặc
tham ô lãng phí, kiểm tra tính hợp lý của các khoản chi phí đồng thời phân bổ chính
xác cho đúng hàng bán để xác định kết quả kinh doanh. Phải quản lý chặt chẽ tình hình
thanh toán của khách hàng yêu cầu thanh toán đúng hình thức và thời gian tránh mất
mát ứ đọng vốn.
1.2 CÁC PHƯƠNG THỨC BÁN HÀNG, PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN
1.2.1 Các phương thức bán hàng
1.2.1.1 Kế toán bán hàng theo phương thức bán hàng trực tiếp
Bán hàng trực tiếp là phương thức giao hàng cho người mua trực tiếp tại kho
(hoặc trực tiếp tại phân xưởng không qua kho) của doanh nghiệp. Khi giao hàng hoặc
cung cấp dịch vụ cho người mua, doanh nghiệp đã nhận được tiền hoặc có quyền thu
tiền của người mua, giá trị của hàng hoá đã hoàn thành, doanh thu bán hàng và cung
cấp dịch vụ đã được ghi nhận.
1.2.1.2 Kế toán bán hàng theo phương thức gửi hàng đi cho khách hàng
Phương thức gửi hàng đi là phương thức bên bán gửi hàng đi cho khách hàng
theo các điều kiện của hợp đồng kinh tế đã ký kết. Số hàng gửi đi vẫn thuộc quyền
kiểm soát của bên bán, khi khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì lợi
ích và rủi ro được chuyển giao toàn bộ cho người mua, giá trị hàng hoá đã được thực
hiện và là thời điểm bên bán được ghi nhận được ghi nhận doanh thu bán hàng.
1.2.1.3 Kế toán bán hàng theo phương thức gửi đại lý, ký gửi bán đúng giá hưởng hoa
hồng
Phương thức bán hàng gửi đại lý, ký gửi bán đúng giá hưởng hoa hồng là đúng
phương thức bên giao đại lý, ký gửi bên (bên đại lý) để bán hàng cho doanh nghiệp.
Bên nhận đại lý, ký gửi người bán hàng theo đúng giá đã quy định và được hưởng thù
lao dưới hình thức hoa hồng.
Theo luật thuế GTGT, nếu bên đại lý bán theo đúng giá quy định của bên giao
đại lý thì toàn bộ thuế GTGT đầu ra cho bên giao đại lý phải tính nộp NSNN, bên nhận
đại lý không phải nộp thuế GTGT trên phần hoa hồng được hưởng.
1.2.1.4 Kế toán bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
7
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
Bán hàng theo trả chậm, trả góp là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần,
người mua thanh toán lần đầu ngay tại thời điểm mua. Số tiền còn lại, người mua chấp
nhận trả dần ở các kỳ tiếp theo và phải chịu mặt tỷ lệ lãi suất nhất định. Xét về bản
chất, hàng bán trả chậm trả góp vẫn được quyền sở hữu của đơn vị bán, nhưng quyền
kiểm soát tài sản và lợi ích kinh tế sẽ thu được của tài sản đã được chuyển giao cho
người mua. Vì vậy, doanh nghiệp thu nhận doanh thu bán hàng theo giá bán trả ngay
và ghi nhận vào doanh thu hoạt động tài chính phần lãi trả chậm tính trên khoản phải
trả nhưng trả chậm, phù hợp với thời điểm ghi nhận doanh thu được xác nhận.
1.2.1.5 Kế toán bán hàng theo phương thức hàng đổi hàng
Phương thức hàng đổi hàng là phương thức bán hàng doanh nghiệp đem sản
phẩm, vật tư, hàng hoá để đổi lấy hàng hoá khác không tương tự giá trao đổi là giá
hiện hành của hàng hoá, vật tư tương ứng trên thị trường.
1.2.2 Phương thức thanh toán
a. Các phương thức thanh toán tiền mua hàng trong nước
Thông thường, việc thanh toán tiền mua hàng trong nước được thực hiện theo
hai phương thức:
- Phương thức thanh toán trực tiếp: Sau khi nhận được hàng mua, doanh
nghiệp thương mại thanh toán ngay tiền cho người bán, có thể bằng tiền mặt, bằng tiền
cán bộ tạm ứng, bằng chuyển khoản, có thể thanh toán bằng hàng (hàng đổi hàng)…
- Phương thức thanh toán chậm trả: Doanh nghiệp đã nhận hàng nhưng chưa
thanh toán tiền cho người bán. Việc thanh toán chậm trả có thể thực hiện theo điều
kiện tín dụng ưu đãi theo thoả thuận.
b. Các phương thức thanh toán tiền mua hàng nhập khẩu
-
Phương thức thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt: Theo phương thức này,
KH thanh toán cho DN trực tiếp bằng tiền mặt khi nhận hàng hoặc thanh toán trả chậm
vào một thời gian nhất định.
-
Phương thức thanh toán qua ngân hàng: Thanh toán bằng chuyển khoản
qua ngân hàng với điều kiện KH đã chấp nhận thanh toán, việc bán hàng được xem là
đã thực hiện, DN chỉ cần theo dõi việc thanh toán với KH qua hệ thống ngân hàng.
-
Phương thức thanh toán khác: Theo phương thức này, KH có thể thanh
toán bằng các loại séc, cổ phiếu,…hay bằng các hàng hóa, tài sản có giá trị tương
đương.
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
8
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
1.3 NHIỆM VỤ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP.
Để phục vụ quản lý chặt chẽ thành phẩm, thúc đẩy hoạt động kinh doanh và các
hoạt động khác, tiến hành phân phối kết quả kinh doanh đảm bảo các lợi ích kinh tế,
kế toán cần hoàn thành các nhiệm vụ sau:
- Tổ chức theo dõi phản ánh chính xác, đầy đủ kịp thời và giám sát chặt chẽ về
tình hình hiện có sự biến động của loại thành phẩm hàng hoá về các mặt số lượng, quy
cách chất lượng và giá trị.
- Theo dõi, phản ánh, kiểm soát chặt chẽ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch
vụ, hoạt động tài chính và các hoạt động khác. Ghi nhận đầy đủ kịp thời vào các khoản
chi phí thu nhập của từng địa điểm kinh doanh, từng mặt hàng, từng hoạt động.
- Xác định kết quả từng hoạt động trong doanh nghiệp, phản ánh và kiểm tra,
giám sát tình hình phân phối kết quả kinh doanh đôn đốc, kiểm tra tình hình thực hiện
nghĩa vụ với NSNN.
- Cung cấp những thông tin kinh tế cần thiết cho các đối tượng sử dụng thông tin
liên quan. Định kỳ, tiến hành quân tích kinh tế hoạt động bán hàng, kết quả kinh doanh
và tình hình phân phối lợi nhuận.
- Phản ánh kịp thời, chi tiết khối lượng hàng hoá dịch vụ mua vào, bán ra, tồn
kho cả về số lượng, chất lượng và giá trị. Tính toán đúng đắn giá vốn của hàng hoá và
dịch vụ đã cung cấp, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp và các chi phí
khác nhằm xác định kết quả bán hàng.
- Kiểm tra giám sát tình hình thực hiện chỉ tiêu kế hoạch bán hàng, doanh thu bán
hàng của đơn vị, tình hình thanh toán tiền hàng, nộp thuế với Nhà nước.
- Phản ánh kịp thời doanh thu bán hàng để xác định kết quả bán hàng, đôn đốc,
kiểm tra, đảm bảo thu đủ và kịp thời tiền bán hàng, tránh bị chiếm dụng vốn bất hợp
lý.
- Cung cấp thông tin chính xác trung thực, lập quyết toán đầy đủ kịp thời để đánh
giá đúng hiệu quả kinh doanh cũng như tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước.
- Thực hiện tốt các nhiệm vụ trên có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc quản lý
chặt chẽ hàng hoá và kết quả bán hàng. Để thực hiện tốt các nhiệm vụ đó, kế toán cần
nắm vững nội dung của việc tổ chức công tác kế toán đồng thời cần đảm bảo một số
yêu cầu sau:
+ Xác định thời điểm hàng hoá được coi là tiêu thụ để kịp thời lập báo cáo bán
hàng và xác định kết quả bán hàng. Báo cáo thường xuyên, kịp thời tình hình bán hàng
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
9
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
và thanh toán với khách hàng nhằm giám sát chặt chẽ hàng hoá bán ra về số lượng và
chủng loại.
+ Tổ chức hệ thống chứng từ ban đầu và tình hình luân chuyển chứng từ khoa
học hợp lý, tránh trùng lặp hay bỏ sót, không quá phức tạp mà vẫn đảm bảo yêu cầu
quản lý, nâng cao hiệu quả công tác kế toán. Đơn vị lựa chọn hình thức sổ sách kế toán
để phát huy được ưu điểm và phù hợp với đặc điểm kinh doanh của mình.
+ Xác định và tập hợp đầy đủ chi phí phát sinh ở các khâu.
1.4 CHỨNG TỪ KẾ TOÁN VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP KẾ TOÁN THÀNH
PHẨM
1.4.1 Chứng từ kế toán
Để hạch toán nghiệp vụ bán hàng, kế toán sử dụng các chứng từ kế toán sau:
– Hoá đơn GTGT (đối với doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu
trừ)
– Hoá đơn bán hàng (đối với doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp
trực tiếp hoặc kinh doanh những mặt hàng không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT)
– Phiếu xuất kho hay Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ
– Phiếu xuất kho hàng gửi bán đại lý
– Báo cáo bán hàng; Bảng kê bán lẻ hàng hoá, dịch vụ; Bảng thanh toán hàng đại
lý (ký gửi)
– Thẻ quầy hàng; Giấy nộp tiền; Bảng kê nhận hàng và thanh toán hàng ngày
– Các Biên bản thừa thiếu hàng, Biên bản giảm giá hàng bán, Biên bản hàng bán
bị trả lại
– Phiếu thu, Phiếu chi, Giấy báo Có, Giấy báo Nợ…
– Các chứng từ khác có liên quan
1.4.2 Các phương pháp kế toán
Kế toán chi tiết thành phẩm được thực hiện tại phòng kế toán phương pháp kế
toán chi tiết được áp dụng có thể là một trong ba phương pháp kế toán chi tiết sau:
a. Phương pháp thẻ song song
- Nguyên tắc:
+ Ở kho: Thủ kho mở thẻ kho cho từng thứ, từng loại vật liệu để phản ánh tình
hình nhập, xuất, tồn kho vật liệu, công cụ dụng cụ về mặt số lượng và tính ra số tồn
kho.
+ Ở kế toán: Kế toán cũng mở một thẻ tương ứng và một sổ chi tiết để ghi chép
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
10
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
tình hình nhập, xuất, tồn kho cả về mặt lượng và giá trị.
+ Ưu điểm: Việc ghi sổ thẻ đơn giản, rõ ràng, dễ kiểm tra đối chiếu số liệu và
phát hiện sai sót trong việc ghi chép, quản lý chặt chẽ tình hình biến động và số hiện
có của từng thứ nguyên vật liệu theo số lượng và giá trị.
+ Nhược điểm: Việc ghi chép giữa kho và kế toán còn trùng lặp về chỉ tiêu số
lượng, khối lượng công việc ghi chép quá lớn. Công việc còn dồn vào cuối tháng nên
hạn chế tính kịp thời của kế toán và gây lãng phí về lao động.
Phương pháp ghi thẻ song song áp dụng thích hợp với những doanh nghiệp có
chủng loại nguyên vật liệu ít, tình hình nhập- xuất nguyên vật liệu phát sinh hàng ngày
không nhiều, trình độ kế toán và quản lý không cao.
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp thẻ song song.
b. Phương pháp đối chiếu luân chuẩn
- Nguyên tắc:
+ Tại kho: Giống phương pháp thẻ song song ở trên
+ Tại phòng kế toán: Không mở thẻ kế toán chi tiết mà mở sổ đối chiếu luân
chuyển để hạch toán số lượng và số tiền của từng thứ, nguyên vật liệu theo từng kho.
Sổ này ghi mỗi tháng một lần vào cuối tháng trên cơ sở tổng hợp các chứng từ nhập,
xuất phát sinh trong tháng của từng nguyên vật liệu, mỗi thứ chỉ ghi một dòng trong
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
11
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
sổ. Cuối tháng đối chiếu số lượng nguyên vật liệu trên sổ đối chiếu luân chuyển với
thẻ kho, đối chiếu số tiền với kế toán tổng hợp.
+ Ưu điểm: Giảm bớt đượt khối lượng ghi chép, chỉ tiến hành ghi một lần vào
cuối tháng.
+ Nhược điểm: Việc ghi chép còn trùng lặp về số lượng. Công việc kế toán dồn
vào cuối tháng, việc kiểm tra đối chiếu trong tháng giữa kho và phòng kế toán không
được thực hiện do trong tháng kế toán không ghi sổ, hạn chế công tác quản lý và tính
giá thành sản phẩm.
Phương pháp này không được phổ biến, chỉ có những doanh nghiệp có số lượng,
chủng loại lớn mới áp dụng.
Sơ đồ 1.2: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển
c. Phương pháp sơ đồ sổ số dư
- Nguyên tắc:
+ Tại kho: Ngoài sử dụng thẻ kho để ghi chép sử dụng sổ số dư để ghi chép số
tồn kho cuối tháng của từng loại NVL theo chỉ tiêu số lượng. Cuối tháng sổ số dư
được chuyển cho thủ kho để ghi số lượng hàng tồn kho trên cơ sở số liệu từ thẻ kho.
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
12
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
+ Tại phòng kế toán: Định kỳ kế toán xuống kiểm tra và trực tiếp nhận chứng từ
nhập xuất kho, sau đó tiến hành tổng hợp số liệu theo chỉ tiêu giá trị của NVL nhập
xuất theo từng nhóm NVL để ghi vào bảng kê nhập xuất, tiếp đó ghi vào bảng kê luỹ
kế nhập xuất, đến cuối tháng ghi vào phần nhập xuất tồn của bảng kê tổng hợp. Đồng
thời cuối tháng khi nhận sổ số dư từ thủ kho, kế toán tính giá trị của NVL tồn kho để
ghi vào sổ số dư, cột thành tiền số liệu này phải khớp với tồn kho cuối tháng trên bảng
tổng hợp nhập xuất tồn kho cuối kỳ.
+ Ưu điểm: Giảm bớt được khối lượng ghi chép, kiểm tra đổi chiếu tiến hành
định kỳ nên bảo đảm tính chính xác, công việc dàn đều trong tháng.
+ Nhược điểm: Do phòng kế toán chỉ theo dõi chỉ tiêu giá trị vì vậy khi nắm bắt
tình hình nhập xuất tồn của thứ nguyên vật liệu nào thì phải xem trên thẻ kho, khi
kiểm tra đối chiếu số liệu giữa sổ số dư và bảng kê khá phức tạp nếu xảy ra sự chênh
lệch.
Phương pháp này thường sử dụng cho các doanh nghiệp có nhiều chủng loại
VNL hay kinh doanh nhiều mặt hàng, tình hình nhập xuất NVL xảy ra thường xuyên.
Sơ đồ 1.3: Sơ đồ hạch toán chi tiết theo phương pháp sổ số dư
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
13
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
1.5 TỔ CHỨC QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
1.5.1 Kế toán hoạt động bán hàng
1.5.1.1
Kế toán giá vốn hàng bán
1.5.1.1.1 Khái niệm
Là trị giá vốn hàng xuất bán của doanh nghiệp thương mại chính là trị giá mua
của hàng hoá cộng với chi phí mua hàng phân bổ cho hàng xuất kho trong kỳ.
1.5.1.1.2 Phương pháp tính giá vốn hàng xuất kho
Hàng hoá mà doanh nghiệp mua về nhập kho, xuất bán ngay hoặc gửi bán…
được sản xuất và mua từ nhiều nguồn, nhiều nơi khác nhau, nên giá trị thực tế của
chúng ở những thời điểm khác nhau thường là khác nhau. Do đó khi xuất kho cần tính
giá thực tế theo một trong các phương pháp sau:
- Phương pháp thực tế đích danh: Phương pháp tính theo giá đích danh được
áp dụng dựa trên giá trị thực tế của từng thứ hàng hoá mua vào, từng thứ sản phẩm sản
xuất ra nên chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp có ít mặt hàng hoặc mặt hàng ổn định và
nhận diện được.
Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp này đòi hỏi những điều kiện khắt khe, chỉ
những doanh nghiệp kinh doanh có ít loại mặt hàng, hàng tồn kho có giá trị lớn, mặt
hàng ổn định và loại hàng tồn kho nhận diện được thì mới có thể áp dụng được
phương pháp này. Còn đối với những doanh nghiệp có nhiều loại hàng thì không thể
áp dụng được phương pháp này.
- Theo giá bình quân gia quyền cuối kỳ (tháng)
Theo phương pháp này, đến cuối kỳ mới tính trị giá vốn của hàng xuất kho
trong kỳ. Tuỳ theo kỳ dự trữ của doanh nghiệp áp dụng mà kế toán hàng tồn kho căn
cứ vào giá nhập, lượng hàng tồn kho đầu kỳ và nhập trong kỳ để tính giá đơn vị bình
quân:
Giá trị hàng tồn
kho đầu kỳ
Đơn giá xuất kho bình quân
trong kỳ của một loại SP
=
Số lượng hàng tồn
đầu kỳ
Giá trị hàng nhập
+
+
trong kỳ
Số lượng hàng nhập
trong kỳ
Ưu điểm: Đơn giản, dễ làm, chỉ cần tính toán một lần vào cuối kỳ.
Nhược điểm: Độ chính xác không cao, hơn nữa, công việc tính toán dồn vào
cuối tháng gây ảnh hưởng đến tiến độ của các phần hành khác. Ngoài ra, phương pháp
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
14
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
này chưa đáp ứng yêu cầu kịp thời của thông tin kế toán ngay tại thời điểm phát sinh
nghiệp vụ.
- Theo giá bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập (bình quân thời điểm)
Sau mỗi lần nhập sản phẩm, vật tư, hàng hoá, kế toán phải xác định lại giá trị
thực của hàng tồn kho và giá đơn vị bình quân. Giá đơn vị bình quân được tính theo
công thức sau:
Trị giá vật tư hàng hóa tồn
Đơn giá
xuất kho
lần thứ i
=
đầu kỳ
Số lượng vật tư hàng hóa
tồn đầu kỳ
+
+
Trị giá vật tư hàng hóa
nhập trước lần xuất thứ i
Số lượng vật tư hàng hóa
nhập trước lần xuất thứ i
Ưu điểm: là khắc phục được những hạn chế của phương pháp bình quân cuối kỳ
Nhược điểm: Việc tính toán phức tạp, nhiều lần, tốn nhiều công sức.
Do đặc điểm trên mà phương pháp này được áp dụng ở các doanh nghiệp có ít
chủng loại hàng tồn kho, có lưu lượng nhập xuất ít.
- Phương pháp nhập trước - xuất trước (FIFO)
Phương pháp nhập trước, xuất trước áp dụng dựa trên giả định là giá trị hàng
tồn kho được mua hoặc được sản xuất trước thì được xuất trước, và giá trị hàng tồn
kho còn lại cuối kỳ là giá trị hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời điểm cuối
kỳ. Theo phương pháp này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng
nhập kho ở thời điểm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ, giá trị của hàng tồn kho cuối kỳ được
tính theo giá của hàng nhập kho ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ còn tồn kho.
Ưu điểm:
+ Giúp cho chúng ta có thể tính được ngay trị giá vốn hàng xuất kho từng lần
xuất hàng, do vậy đảm bảo cung cấp số liệu kịp thời cho kế toán ghi chép các khâu
tiếp theo cũng như cho quản lý.
+ Trị giá vốn của hàng tồn kho sẽ tương đối sát với giá thị trường của mặt hàng
đó. Vì vậy chỉ tiêu hàng tồn kho trên báo cáo kế toán có ý nghĩa thực tế hơn.
Nhược điểm: làm cho doanh thu hiện tại không phù hợp với những khoản chi
phí hiện tại. Theo phương pháp này, doanh thu hiện tại được tạo ra bởi giá trị sản
phẩm, vật tư, hàng hoá đã có được từ cách đó rất lâu. Đồng thời nếu số lượng chủng
loại mặt hàng nhiều, phát sinh nhập xuất liên tục dẫn đến những chi phí cho việc hạch
toán cũng như khối lượng công việc sẽ tăng lên rất nhiều.
- Phương pháp giá bán lẻ
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
15
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: NCS Th.S Trần Tự Lực
Đây là phương pháp mới bổ sung theo thông tư 200
Phương pháp này thường được dùng trong ngành bán lẻ để tính giá trị của hàng
tồn kho với số lượng lớn các mặt hàng thay đổi nhanh chóng và có lợi nhuận biên
tương tự mà không thể sử dụng các phương pháp tính giá gốc khác.
Giá gốc hàng tồn kho được xác định bằng cách lấy giá bán của hàng tồn kho trừ
đi lợi nhuận biên theo tỷ lệ phần trăm hợp lý. Tỷ lệ được sử dụng có tính đến các mặt
hàng đó bị hạ giá xuống thấp hơn giá bán ban đầu của nó. Thông thường mỗi bộ phận
bán lẻ sẽ sử dụng một tỷ lệ phần trăm bình quân riêng.
Chi phí mua hàng trong kỳ được tính cho hàng tiêu thụ trong kỳ và hàng tồn
kho cuối kỳ. Việc lựa chọn tiêu thức phân bổ chi phí mua hàng tùy thuộc tình hình cụ
thể của từng doanh nghiệp nhưng phải thực hiện theo nguyên tắc nhất quán
Phương pháp giá bán lẻ được áp dụng cho một số đơn vị đặc thù (ví dụ như các đơn vị
kinh doanh siêu thị hoặc tương tự)
1.5.1.1.3 Kết cấu và tài khoản sử dụng
Tài khoản 632 – Giá vốn hàng bán
Bên Nợ:
Trị giá vốn thực tế của thành phẩm, hàng hóa xuất kho đã được xác định là
bán.
Trị giá vốn của thành phẩm tồn kho đầu kỳ (Phương pháp kiểm kê định kỳ ở
doanh nghiệp sản xuất).
Trị giá vốn thực tế của thành phẩm sản xuất xong nhập kho và lao vụ, dịch vụ
đã hoàn thành (Phương pháp kiểm kê định kỳ ở DNSX).
Thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ phải tính vào giá vốn hàng bán.
Bên có:
Kết chuyển trị giá vốn thực tế của thành phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ
hoàn thành vào bên nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh.
Kết chuyển trị giá vốn của thành phẩm tồn kho cuối kỳ vào bên nợ TK 155
Thành phẩm (Phương pháp kiểm kê định kỳ ở DNSX).
TK 632 không có số dư cuối kỳ.
Ngoài ra còn sử dụng một số tài khoản:
TK157: Hàng gửi bán.
TK155: Thành phẩm
TK154: chi phí sản xuất kinh doanh dở dang
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn
16
Lớp : Đại Học Kế Toán K54
