Giao an hoa hoc 11 NC

Trường THPT Minh Hà
Ngày soạn:
Tiết: 4 AXIT- BAZƠ VÀ MUỐI (TIẾT 1)
I –MỤC TIÊU BÀI HỌC
1- Kiến thức: HS biết: Khái niệm axit , bazơ theo thuyết Bron-stêt.
Ý nghóa củahằng số phân li axit , hằng số phân li bazơ .Muối là gì và sự điện li của muối.
2- Kó năng : Vận dụng thuyết axit, bazơ của A-rê-ni-ut và Bro-stêt để phân biệt được axit , bazơ
Biết viết phương trình phân li của các axit, bazơ và muối
- Dựa vào hằng số phân li bazơ để tính nồng độ ion H
+
và OH
-
trong dung dòch.
3- Thái độ: Rèn luyện đức tính cẩn thận, nghiêm túc trong nghiên cưú khoa học
II-CHUẨN BỊ : Dụng cụ: Ống nghiệm
-Hoá chất: Các dung dòch: NaOH, HCl, NH
3
, muối kẽm ZnCl
2
hoặc ZnSO
4
. Quỳ tím
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Trực quan - Nêu và giải quyết vấn đề - Đàm thoại
IV-TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
1- Ổn đònh lớp
2- Kiểm tra bài cũ:
a. Thế nào là chất điện li mạnh, chất điện li yếu. Viết PTĐL của các chất sau H
2
S, Na
2

S, HClO,
HClO
4
, Mg(OH)
2
, CH
3
COOH ?
b. Cho dd Na
2
CO
3
0,1 M, KCl 0,1M, HClO 0,1M. Tính nồng độ mol của các ion trong các dd ?
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 1
Thế nào là axit, bazơ.
HS cho một số ví dụ về CT của axit, bazơ.
HS viết các phương trình điện li
HS nhận xét điểm chung của các phương trình
điện li
HS kết luận về axit bazơ trong dd
HOẠT ĐỘNG 2
Axit , bazơ có một hay nhiều H, OH trong phân
tử thì sự điện li xảy ra như thế nào ?
GV yêu cầu hs cho ví dụ về axit ngoài SGK
* Các đa axit thì giá trò K ( hằng số phân li )
càng lớn thì sự phân li diễn ra càng nhiều.
HS nghiên cứu SGK
Thế nào là bazơ một nấc, nhiều nấc.

Viết PT phân li : KOH, Mg(OH)
2
, Bi(OH)
3
,
Ca(OH)
2
, Ba(OH)
2
.
* Cacù axit,bazơ nhiều nấc thì nấc một phân li
hoàn toàn.
HOẠT ĐỘNG 3
I- AXIT VÀ BAZƠ THEO THUYẾT A-RÊ-NI-UT
( Thuyết điện li )
1-Đònh nghóa:
a/ Axít: Là chất khi tan trong nước p li ra cation H
+
VD: HCl
®
H
+
+Cl
-
; H
2
SO
4

®

2H
+
+ SO
4
2-

CH
3
COOH  H
+
+ CH
3
COO
-
b/ Bazơ: Là chất khi tan trong nước pli ra anion OH
-
VD: NaOH
®
Na
+
+ OH
-

Ba(OH)
2

®
Ba
2+
+ 2OH

-
2- Axit nhiều nấc, Bazơ nhiều nấc
a/ Axit nhiều nấc
- Axit một nấc: Là axit mà phân tử chỉ phân li một
nấc ra ion H
+
.
VD: HS
- Axit nhiều nấc:Là axit mà phân tử phân li nhiều nấc
ra ion H
+
VD:HS
b/ Bazơ nhiều nấc
- Bazơ một nấc: Là bazơ mà phân tử chỉ phân li một
nấc ra ion OH
-
.
VD: HS
- Bazơ nhiều nấc:Là bazơ mà phân tử phân li nhiều
nấc ra ion OH
-

VD HS
3-Hiđrôxit lưỡng tính :
Là hidrôxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như
Giáo Án 11-NC Nguyễn Việt Khoa
Trường THPT Minh Hà
GV: Làm hoặc mô tả thí nghiệm.
- Cho từ từ dd NaOH vào dd muối Zn
2+

đến khi
xuất hiện kết tủa cực đại, chia kết tủa làm 2
phần
Phần 1: Cho thêm vào giọt axit HCl
Phần 2: Cho thêm vài giọt dd kiềm ( NaOH)
HS: Quan sát , nhận xét hiện tượng thí nghiệm,
kết luận và giải thích ở từng phần
Phần 1:Kết tủa tan => vai trò Zn(OH)
2
,
Kiểu phân li?
Phần 2: Kết tủa tan => vai trò Zn(OH)
2
,
Kiểu phân li?
HS viết PTphân li?
Kết luận : Hiđrôxit lưỡng tính là gì?
* Hn chế của thuyết điện li là chưa nêu lên
vai trò của nước.
HOẠT ĐỘNG 4 : GV cho hs quan sát mẫu
giấy q khi nhúng vào dd NH
3
. Kết luận về dd
NH
3
. ( có ion OH
-
)
- Theo thuyết điện li thì NH
3

có thể là bazơ
được không tại sao ?
- Vì sao ddNH
3
có tính bazơ điều này được giải
thích bằng thuyết Bronstêt
- GV yêu cầu HS nghiên cứu Thí dụ 2 SGK.
Ion NH
4
+
và OH
-
sinh ra do đâu?
- Dựa vào PTPƯ
+ Chiều thuận vai trò NH
3
, H
2
O
+ Chiều nghòch vai trò NH
4
+
và H
2
O
- Kết luận về H
2
O?
- Xác đònh vai trò các chất trong VDï 1.
* Lưu ý: Chất có thể là phân tử hoặc ion

- So sánh ưu, khuyết của hai thuyết
axit,vừa có thể phân li như bazơ.
VD Zn(OH)
2
 Zn
2+
+ 2OH
-
Phân li theo kiểu bazơ
Zn(OH)
2
 2H
+
+ ZnO
2
2 -
Phân li theo kiểu axit
Các hiđrôxit lưỡng tính Al(OH)
3
, Zn(OH)
2
, Pb(OH)
2
,
Sn(OH)
2
,Cu(OH)
2
, Cr(OH)
3

…
II- KHÁI NIỆM VỀ AXIT – BAZƠ THEO
THUYẾT BRON-STÊT
1. Đònh nghóa
- Axit là chất nhường Proton H
+
- Bazơ là chất nhận Proton
- H
2
O là chất lưỡng tính
- Axit – Bazơ có thể là phân tử hoặc ion
VD SGK
2-Ưu đểm của thuyết Bron – stêt
-Thuyết A-rê-ni-ut chỉ đúng trong trường hợp dung
môi là nước.
-Thuyết Bronstêt tổng quát hơn
V. CỦNG CỐ - HDVN - RÚT KN:
1. Củng cố: - Nhắc lại các nội dung chính của bài
- u cầu HS làm bài tập
1/ Dãy nào gồm các chất có tính axit : a .HSO
4
-
, NH
4
+
, HCO
3
-
; b . NH
4

+
, HCO
3
-
, CH
3
COO
-
c Al(OH)
3
, ZnO , HSO
4
- d
HSO
4
-
, NH
4
+
, H
3
O
+
2/ Dãy nào sau đây gồm các chất lưỡng tính : a. Al
2
O
3
, HSO
4
-

,CO
3
2-
, b. Na
+
, NH
4
+
, H
3
O
+
c HCO
3
-
, Zn(OH)
2
, H
2
O d H
3
O
+
, S
2-
, Cl
-
2. HDVN: - Làm các bài tập 4, 5, 7, 8 SGK/15. 1,2,3 SBT /6
- Về nhà xem trước bài sau
3. Rút KN:

.........................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
Ngày soạn:
Tiết: 5 AXIT- BAZƠ VÀ MUỐI (Tiết 2)
Giáo Án 11-NC Nguyễn Việt Khoa
Trường THPT Minh Hà
I –MỤC TIÊU BÀI HỌC
1- Kiến thức: HS biết: Khái niệm axit , bazơ theo thuyết Bron-stêt.
Ý nghóa củahằng số phân li axit , hằng số phân li bazơ . Muối là gì và sự điện li của muối.
2- Kó năng : Vận dụng thuyết axit, bazơ của A-rê-ni-ut và Bron-stêt để phân biệt được axit , bazơ
Biết viết phương trình phân li của các axit, bazơ và muối
Dựa vào hằng số phân li bazơ để tính nồng độ ion H
+
và OH
-
trong dung dòch.
3- Thái độ: Rèn luyện đức tính cẩn thận, nghiêm túc trong nghiên cưú khoa học
II-CHUẨN BỊ : Dụng cụ: Ống nghiệm
-Hoá chất: Các dung dòch: NaOH, HCl, NH
3
, muối kẽm ZnCl
2
hoặc ZnSO
4
. Quỳ tím
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Trực quan - Nêu và giải quyết vấn đề - Đàm thoại
IV-TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
1- Ổn đònh lớp
2- Kiểm tra bài cũ:

a. Thế nào là chất điện li mạnh, chất điện li yếu. Viết PTĐL của các chất sau H
2
S, Na
2
S, HClO,
HClO
4
, Mg(OH)
2
, CH
3
COOH ?
b. Cho dd Na
2
CO
3
0,1 M, KCl 0,1M, HClO0,1M. Tính nồng độ mol của các ion trong các dd ?
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 5
Hằng số phân li xảy ra đối với những
axit nào?
HS cho ví dụ và viết PTĐL , viết biểu
thức hằng số phân li của axit yếu.
K
a
phụ thuộâc vào yếu tố nào?
HS nghiên cứu SGK.Viết biểu thức
hằng số phân li bazơ
* Lưu ý: Khi viết biểu thức axit, bazơ

Phải xác đònh chất nào là axit, bazơ
đồng thời kết hợp với phương trình điện
li
HăÈng số phân li axit, bazơ là tỉ số giữa
tích nồng độ các chất sản phẩm với chất
là axit hoặc bazơ
HOẠT ĐỘNG 6
Có thể coi muối là sản phẩm phản ứng
của những chất nào? Cho ví dụ một số
CT muối.
Theo thuyết điện li muối được đònh
nghóa như thế nào. Dựa vào anion gốc
axit, thành phần cấu tạo có thể chia
muối thành những loại nào.HS dựa vào
khái niệm chất điện li mạnh , yếu.Muối
thuộc loại chất điện li nào? Lưu ý: Chỉ
III- HẰNG SỐ PHÂN LI AXIT VÀ BAZƠ
1- Hằng số phân li axit
CH
3
COOH  H
+
+ CH
3
COO
-
CH
3
COOH + H
2

O  H
3
O
+
+ CH
3
COO
-
Ka =
3
3
[ ] [ ]
[ ]
H x CH COO
CH COOH
+ -
=
3 3
3
[ ] [ ]
[ ]
H O x CH COO
CH COOH
+ -

Ka là hằng số phân li của axit, phụ thuộc vào bản chất axit
,T
o
. Ka càng nhỏ lực axit càng yếu.
2- Hằng số phân li bazơ

VD NH
3
 NH
4
+
+ OH
-
K
b
=
4
3
[ ] [ ]
[ ]
NH x OH
NH
+ -
CH
3
COO
-
+ H
2
O  CH
3
COOH + OH
-
K
b
=

3
3
[ ] [ ]
[ ]
CH COOH x OH
CH COO
-
-
Kb là hằng số phân li của bazơ, phụ thuộc vào bản chất
bazơ ,T
o
. Kb càng nhỏ lực bazơ càng yếu.
IV- MUỐI
1- Đònh nghóa: Muối là hợp chất khi tan trong nước phân li
ra cation kim loại(NH
4
+
) và anion gốc axit
* Phân loại
- Muối trung hoà: Anion gốc axit không còn H có khả năng
phân li ra ion H
+
: NaCl, Na
2
SO
4
.............
- Muối axit: anion gốc axit còn H có khả năng phân li ra
ion H
+

( có tính chất axit ): NaHSO
4
, NaH
2
PO
4
..........
- Muối kép:NaCl.KCl, KCl.MgCl
2
.6H
2
O................
- Muối phức:[ Ag(NH
3
)
2
]Cl
2
, [Cu(NH
3
)
4
]SO
4
2- Sự điện li của muối trong nước.
Giáo Án 11-NC Nguyễn Việt Khoa
Trường THPT Minh Hà
tính lượng đã hoà tan HS Viết PTĐL
của một số muối: K
2

SO
4
, NaCl, KCl,
Na
2
HPO
4
, NaHSO
4
, [Ag(NH
3
)
2
]
2
SO
4
,
[ Cu(NH
3
)
4
]Cl
2
Hầu hết các muối khi tan trong nước phân li hoàn toàn ra
cation kim loại( NH
4
+
) và anion gốc axit ( chất điện li
mạnh).Trừ một số muối là chất điện li yếu HgCl

2
,
Hg(CN)
2
........
VD Na
2
HPO
4

®
2Na
+
+ HPO
4
2-
HPO
4
2-
 H
+
+ PO
4
3-
[Ag(NH
3
)
2
]Cl
®

[Ag(NH
3
)
2
]
+
+ Cl
-
[Ag(NH
3
)
2
]
+
 Ag
+
+ 2NH
3

V. CỦNG CỐ - HDVN - RÚT KN:
1. Củng cố: - Nhắc lại các nội dung chính của bài
2. HDVN: - Làm các bài tập 9, 10 SGK/15. 1,2,3 SBT /6
- Về nhà xem trước bài sau
3. Rút KN:
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................

Ngày soạn:

Tiết: 6
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC –pH- CHẤT CHỈ THỊ AXIT- BAZƠ (TIẾT 1)
Giáo Án 11-NC Nguyễn Việt Khoa
Trường THPT Minh Hà
I –MỤC TIÊU BÀI HỌC
1- Kiến thức: - Sự điện li của nước .
- Tích số ion của nước và ý nghóa đại lượng này
- Khái niệm về pH và chất chỉ thò axit – bazơ
2- Kó năng: - Vận dụng tích số ion của nứơc để xác đònh nồng độ ion H
+
, OH
-
trong dung dòch.
- Biết đánh giá độ axit-bazơ của dd dựa vào nồng độ H
+
, OH
-
, pH, pOH
-
- Biết sử dụng một số chất chỉ thò axit – bazơ để xác đònh tính axit, kiềm của dd.
3- Thái độ: Rèn luyện đức tính cẩn thận, nghiêm túc trong nghiên cưú khoa học.
II-CHUẨN BỊ
- DD axit loãng ( HCl , H
2
SO
4
) dd bazơ loãng ( NaOH ), nước cất, PP, giấy đo pH.
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Trực quan - Nêu và giải quyết vấn đề - Đàm thoại
IV-TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Ổn đònh lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
Hãy xác đònh các chất sau là axit , bazơ , lưỡng tính, trung tính theo thuyết Bron-stêt
a/ HCl, CH
3
COO
-
, Al(OH)
3
, S
2-
, NH
3
b/ HPO
4
2-
, Na
+
HCO
3
-
, SO
4
2-
, Zn(OH)
2
Bài tập 10a,b SGK
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 1

Những yếu tố nào chứng tỏ nước là
chất điện rất yếu? Viết PTĐL theo 2
thuyết
HOẠT ĐỘNG 2
HS viết biểu thức hằng số cân bằng
của nước
HS nghiên cưú SGK xác đònh:
+ K
H
2
O
là
ø
bao nhiêu?
+ Thế nào là môi trường trung tính?
HOẠT ĐỘNG 3
VD1: Tính nồng độ H
+
và OH
-
trong dd
HCl 0,01M. Nêu KL về môi trường
axít.
VD 2: Tính nồng độ H
+
và OH
-
trong
dd NaOH 0,01M. Nêu KL về môi
trường bazơ.

I- NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI YẾU
1/ Sự điện li của nước:Nước là chất điện li rất yếu
H
2
O H
+
+ OH
-
( Arêniut)
H
2
O + H
2
O  H
3
O
+
+ OH
-
( Bron-stêt )
2/Tích số ion của nước
K =
2
[ ] [ ]
[ ]
H x OH
H O
+ -
; K
H

2
O
= K[H
2
O]= [H
+
][OH
-
]
K
H
2
O
: Tích số ion của nước, là hằng số ở nhiệt độ XĐ
Ở 25
O
C [H
+
][OH
-
]=
14
1,0 10x
-
= 10
-7
M
Môi trường trung tính là môi trường trong đó
[H
+

]=[OH
-
]= 10
-7
M
3/ Ý nghóa tích số ion của nước
a- Môi trường axit: là môi trường trong đó
[H
+
]>[OH
-
] hay [H
+
]> 10
-7
M
b- Môi trường kiềm: là môi trường trong đó
[H
+
]<[OH
-
] hay [H
+
]< 10
-7
M
* Kết luận: SGK

V. CỦNG CỐ - HDVN - RÚT KN:
1. Củng cố: - Nhắc lại các nội dung chính của bài

- GV yêu cầu HS làm các bài tập 1,2,3,4,5,6 - SGK, Tr. 20
- BT vận dụng:
Bài 1: Một hỗn hợp gồm NH
4
Cl, K
2
O, BaCl
2
, KHCO
3
với số mol mỗi chất đều bằng nhau. Cho chúng
Giáo Án 11-NC Nguyễn Việt Khoa
Trường THPT Minh Hà
vào nước đun nóng nhẹ thu được một dd B. Cho biết dd B là chất gì. Khối lượng là bao nhiêu ?.
Bài 2: Bố trí 4 bộ dụng cụ TN như hình vẽ rồi đổ vào mỗi cốc 100 ml dd khác nhau: cốc 1 đựng 100
ml dd Ba(OH)
2
; cốc 2 đựng 100 ml dd CH
3
COOH; cốc 3 đựng 100 ml dd KOH (các dd đều có
cùng nồng độ 0,001M), cốc 4 đựng nước cất.
Hãy so sánh độ sáng của đèn Đ (sáng, sáng yếu, khơng sáng) ở mỗi cốc trong các TN sau:
TN 1: Đóng khóa K
TN 2: Đổ tiếp vào mỗi cốc 100 ml dd MgCl
2
rồi đóng khóa K.
2. HDVN: - Học bài và làm BTvề nhà 7,8,9,10 - SGK ,Tr.20
- Về nhà xem trước bài sau
3. Rút KN:
.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
Ngày soạn:
Tiết: 7
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC –pH- CHẤT CHỈ THỊ AXIT- BAZƠ (TIẾT 2)
Giáo Án 11-NC Nguyễn Việt Khoa
Trường THPT Minh Hà
I –MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Tương tự tiết 1
II-CHUẨN BỊ
- DD axit loãng ( HCl , H
2
SO
4
) dd bazơ loãng ( NaOH ), nước cất, PP, giấy đo pH.
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Trực quan - Nêu và giải quyết vấn đề - Đàm thoại
III-TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn đònh lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
- Phát biểu các ĐN môi trường axít, trung tính, bazơ theo nồng độ ion H
+
.
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ
TRÒ
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 5
HS nghiên cứu SGK => khái niệm về

pH
Từ [H
+
] => xác đònh pH của ba môi
trường
HS nêu tương quan giữa [H
+
] với pH
và độ tăng giảm axit bazơ


HS nêu chất dùng để nhận biết dd
axit , dd bazơ, sự thay đổi màu sắc
II-KHÁI IỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT-BAZƠ
1/ Khái niệm về pH:
Là đại lượng đặc trưng cho độ axit , bazơ
[H
+
]=1,0x10
- pH
M ; [H
+
]=1,0x10
-a
M thì pH= a
10
-1
10
-2
10

-3
10
-4
10
-5
10
-6
10
-7
10
-8
10
-9
10
-10
10
-11
10
-12
10
-13
10
-14
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
độ axit tăng trung tính độ kiềm tăng
2/ Chất chỉ thò axit bazơ
Là chất có màu biến đổi phụ phuộc vào giá trò pH của dd
VD: quỳ tím, dung dòch phenol phtalein, chất chỉ thò vạn
năng, máy đo pH

V. CỦNG CỐ - HDVN - RÚT KN:
1. Củng cố: - Nhắc lại các nội dung chính của bài
- GV yêu cầu HS làm các bài tập 1,2,3,4,5,6 - SGK, Tr. 20
2. HDVN: - Học bài và làm BTvề nhà 7,8,9,10 - SGK ,Tr.20
- Về nhà xem trước bài sau
3. Rút KN:
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
Ngày soạn:
Tiết: 8
LUYỆN TẬP AXIT – BAZƠ - MUỐI
Giáo Án 11-NC Nguyễn Việt Khoa