GA Hóa 10 bảng tuần hoàn ( tiết 13, 14 hóa 10)

Son: 19/09/2015
Ging: Tun 7,8
Bi 7 (tit 13, 14). BNG TUN HON CC NGUYấN T HểA HC
I. Mc tiờu
1. Kin thc
Bit c: - Nguyờn tc sp xp cỏc nguyờn t trong bng tun hon.
- Cu to ca bng tun hon: ụ, chu kỡ, nhúm nguyờn t (nhúm A, nhúm B).
2. K nng: T v trớ trong bng tun hon ca nguyờn t (ụ, nhúm, chu kỡ) suy ra cu hỡnh electron
nguyờn t v ngc li.
II. Phng phỏp
m thoi nờu vn , vn ỏp gi m.
III. Chun b
GV: Bng tun hon cỏc nguyờn t húa hc.
HS: Chun b trc bi nh.
IV. Cỏc hot ng t chc dy hc
1. n nh t chc: Kim tra s s.
2. Kim tra bi c
Cõu hi: Vit cu hỡnh e cỏc nguyờn t : 13Al, 35Br. Cho bit l kim loi, phi kim hay khớ him?
3. Ni dung bi
Hot ng ca GV HS
Ni dung
Tit 1
I. NGUYấN TC SP XP CC NGUYấN T
Hot ng 1:
TRONG BNG TUN HON :
GV: Treo BTH lên bảng
1- Xp thnh tng ụ nguyờn t theo chiu tng
dn ca in tớch ht nhõn
- nhận xét gì về điện tích hạt
2- Xp thnh 1 hng ngang cỏc nguyờn t cú
nhân của các nguyên tố trong cùng

cựng s lp electron
một hàng ngang ?
- Số lớp e của các nguyên tố trong một 3- Xp thnh 1 ct dc cỏc nguyờn t cú cựng s
electron húa tr
hàng ?
- Số e hoá trị của các nguyên tố trong Ghi chỳ : electron húa tr l electron ngoi cựng
cú kh nng to thnh liờn kt
một cột ?
HS da vo bng tun hon cho bit
- in tớch cỏc nguyờn t trong hng ngang ,
ct dc .
- S e lp ngoi cựng ca cỏc nguyờn t trong
bng theo hng ngang, hng dc .
GV : Tng kt cõu tr li ca HS v rỳt ra
Nguyờn tc sp xp cỏc nguyờn t trong bng
tun hon
Hot ng 2:
II. CU TO BNG TUN HON :
GV:? trong BTH cú bao nhiờu ụ nguyờn t ?
1- ễ NGUYấN T: l n v nh nht cu to
nờn BTH
Cỏc thnh phn cú trong mt ụ nguyờn
t
?
S hiu
HS
:
S khi
KHHH
- Mi 1 nguyờn t chim 1 ụ.

õm in
Tờn nguyờn t
-Thnh phn : STT, Tờn nguyờn t, Kớ hiu hoỏ
hc, nguyờn t khi trung bỡnh... Cu hỡnh e
GV : Nhn mnh.
STT ụ = S hiu nguyờn t = s p = s e.
Hot ng 3:
2- CHU Kè : l dóy nguyờn t xp theo Z tng
dn m nguyờn t ca chỳng cú cựng s lp
GV :? trong bng tun hon cú bao nhiờu dóy
electron
nguyờn t c xp thnh hng ngang ?
HS : Cú 7 hng ngang.
Chu S nguyờn t Cu hỡnh e
S
GV : Mi hng ngang l 1 chu kỡ.
k
lp e
GV : Em hóy nhn xột v s lng cỏc nguyờn


tố trong một chu kì ; nhận xét về số lớp e ;
nguyên tắc xây dựng cấu hình e của các nguyên
tố trong một chu kì ?
GV : Cho HS thảo luận và điền vào bảng sau.

H → 2He
3Li → 10Ne

1

2
3
4
5
6

7

1

11

Na → 18Ar
K → 18Kr

1sa (a=1;2)
[He]2sa2pb
a= 1;2
b= 1→6
[Ne]3sa3pb

[Ar]3dx4sa4pb
x = 1→ 10
[Ar]3dx4sa4pb
37Rb →18Xe
x = 1→ 10
[Xe]4dx
19Cs → 18Rn
4fy5sa5pb
x = 1→ 10

y = 0 → 14
Chưa hoàn chỉnh , có 24 nguyên
tố
19

1
2
3
4
5
6

7

Nhận xét :
+ STT chu kì trùng với số lớp electron
+ Mỗi chu kì đều khởi đầu bởi 1 kim loại kiềm
và kết thúc bởi 1 khí hiếm (trừ chu kì 1)
+ Chu kì 1, 2, 3 : CK nhỏ chứa 2 – 8 nguyên tố
+ Chu kì 4 trở đi : CK lớn chứa từ 8 nguyên tố
trở lên
+ Dưới BTH có 2 họ nguyên tố : lantan và actini
Lantan (Z = 58 – 71)
Actini (Z = 90 – 103
4. Củng cố, dặn dò.
- Củng cố cấu tạo BTH.
- Dạn dò HS học bài, làm bài và chuẩn bị trước bài mới.
5. Hướng dẫn HS tự học.
Câu 1: Cho nguyên tử A có cấu hình e lớp ngoài cùng : 3p5
a) Viết cấu hình nguyên tử A

b) Xác định vị trí A trong bảng tuần hoàn các nguyên tố .
Tiết 2
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ: Nêu nguyên tắc sắp xếp các
nguyên tố trong BTH, cấu tạo BTH.
3. Nội dung bài.
Hoạt động 1
GV : Treo BTH
3- NHÓM : tập hợp các nguyên tố được xếp thành
cột mà nguyên tử của chúng có cấu hình electron
- NHóm nguyên tố là gì ?
HS : nêu khái niệm nhóm nguyên tố, Có 2 loại tương tự nhau nên tính chất hóa học giống nhau
+ BTH có 16 nhóm (chiếm 18 cột) chia thành : 8
nhóm.
nhóm A , 8 nhóm B (trong đó nhóm VIIIB gồm 3
Nhóm A
cột)
Nhóm B.
+ Trong cùng 1 nhóm, các nguyên tố có cùng số
-Trong BTH các nhóm nguyên tố gồm mấy
electron hóa trị và bằng STT của nhóm
loại ?
a) Nhóm A : gồm các nguyên tố s và p
Hoạt động 2
Cấu hình : nsxnpy
GV: Để xác định số thứ tự của nhóm ta cần dựa
vào đặc điểm gì?
STT nhóm A = x+y
GV: Chỉ vào vị trí từng nhóm A trong bảng
tuần hoàn, yêu cầu HS cho biết cấu hình

Nhóm A gồm các nguyên tố kim loại, phi kim và
electron hóa trị tổng quát của các nhóm A?
khí hiếm.


- GV: Có mấy loại nhóm A. Đặc điểm của các
nguyên tố nhóm A ?
HS : Có 8 nhóm A (IA → VIIIA)
Hoạt động 3
GV: Dựa vào bảng tuần hoàn, HS hãy cho biết
cấu hình tổng quát của các nguyên tố d nhóm
B?
- GV: Có mấy loại nhóm B. Đặc điểm của các
nguyên tố nhóm B ?
HS : Có 8 nhóm B (IB → VIIIB)
- GV : Thế nào là các nguyên tố s, p, d, f ? Vị
trí của các nguyên tố s, p, d, f trong BTH ?
- HS đọc SGK và trả lời
GV: Bổ sung các nguyên tố nhóm B có cấu
hình “bão hòa gấp và nữa bão hòa”.

b) Nhóm B : gồm các nguyên tố d và f
Cấu hình electron ngoài cùng có dạng
(n-1) dx nsy (x = 0 – 10; y = 1 – 2)
x + y < 8 ⇒ nhóm (x + y) B
8 ≤ x + y ≤ 10 ⇒ nhóm VIIIB
11 ≤ x + y ≤ 12 ⇒ nhóm (x + y –10)B
4- CÁC NGUYÊN TỐ XẾP Ở CUỐI BẢNG
Nhóm IIIB có 2 dãy nguyên tố xếp riêng :
+ Họ Lantan:14 nguyên tố;

từ Ce (Z = 58)→Lu (Z = 71)
+ Họ Actini :14 nguyên tố
từ Th (Z = 900 → Lr (Z=103)
-Nguyên tố s : là khối những nguyên tố mà
nguyên tử có các electron cuối cùng điền vào phân
lớp s (Gồm các nguyên tố nhóm IA, IIA)
- Nguyên tố p: là khối những nguyên tố mà
nguyên tử có các electron cuối cùng điền vào phân
lớp p.
(Gồm các nguyên tố nhóm IIIA → VIIIA)
- Nguyên tố d: là khối những nguyên tố mà
nguyên tử có các electron cuối cùng điền vào phân
lớp d.
(Gồm các nguyên tố nhóm IB → VIIIB)
- Nguyên tố f: là khối những nguyên tố mà nguyên
tử có các electron cuối cùng điền vào phân lớp f.
(Gồm các nguyên tố nhóm xếp ngoài bảng)

4. Củng cố, dặn dò:
- Củng cố:
+ Cấu tạo của BTH.
+ Các nguyên tố sau có cùng chu kỳ không, tại sao ?
a) Na : 1s22s22p63s1 S : 1s22s22p63s23p4
Ne : 1s22s22p63s23p6
b) Na : 1s22s22p63s1 K : 1s22s22p63s23p64s1
Be : 1s22s2
- Dặn dò Hs về nhà học bài và làm bài tập.
5. Hướng dẫn HS tự học.
- Hướng dẫn HS chữa bài tập trong SGK.
- Câu 1: Nguyên tử A ở chu kỳ 3 , nhóm VI A . Viết cấu hình e của A