giao ao chuơng 2(chuan lam)

CHƯƠNG II HỆ ĐIỂU HÀNH
Tiết: 22 § 10. KHÁI NIỆM VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH ngày 4/11/2008
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
− Biết khái niệm hệ điều hành.
− Biết chức năng và các thành phần chính của hệ điều hành.
2. Kỹ năng:
− Hiểu biết được vị trí vai trò của hệ điều hành. Chỉ có hệ điều hành mới có thể sử dụng
được máy tính.
3. Thái độ:
− Có ý thức bảo vệ, cẩn thận khi sử dụng hệ điều hành máy tính.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của Giáo viên: SGK, Giáo án, tham khảo SGV
2. Chuẩn bị của Học sinh: Vở ghi chép, Xem trước SGK
III. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Ổn định tổ chức:
− Kiểm tra sỹ số
2. Bài cũ:
− Không hỏi bài cũ
3. Bài mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Khái niệm hệ điều hành (HĐH)
- KN: SGK
? HĐH có mấy nhiệm vụ?
? HĐH được lưu trữ ở đâu?
- HĐH là cầu nối giữa thiết bị với người dùng
và các chương trình trên máy
? Nếu không có HĐH máy tính có thể sử dụng
được không?
- Chỉ khi có HĐH mới có thể sử dụng máy tính
? Có MT nào có thể lưu 2 HĐH khác nhau không?

- Có thể có nhiều HĐH tồn tại trên một máy
tính
- Mọi HĐH đều có chức năng và tính chất như
nhau.
2. Chức năng và thành phần của HĐH
- Chức năng:
+ Tổ chức giao tiếp giữa người dùng với hệ thống.
? Đối thoại giữa người dùng và máy tính có mấy
cách?
+ Cung cấp tài nguyên cho các chương trình và tổ
chức hoạt động cho các chương trình đó.
+ Tổ chức lưu trữ thông tin trên bộ nhớ ngoài
?Bộ nhớ ngoài gồm những thành phần nào?
HS nêu khái niệm HĐH trong phần in
nghiêng SGK
- HĐH được lưu trữ trong ổ đĩa cứng.
HS ghi chép, nghe giảng
HS trả lời câu hỏi: có
HS ghi chép, nghe giảng
HS trả lời câu hỏi: có
HS ghi chép, nghe giảng
HS ghi chép, nghe giảng
HS trả lời câu hỏi: có 2 cách:
+ Câu lệnh
+ Bảng chọn

37
+ Hỗ trợ phần mềm cho các thiết bị ngoại vi
+ Cung cấp các dịch vụ tiện ích hệ thống
- Thành phần chủ yếu của HĐH:

+ Các chương trình nạp khi khởi động và thu dọn
hệ thống khi tắt máy hay khởi động lại máy.
+ Các chương trình đảm bảo đối thoại giữa người
và máy
+ Chương trình giám sát: Là chương trình quản lý
tài nguyên , có nhiệm vụ phân phối thu hồi tài
nguyên
+ Hệ thống quản lý tệp: là chương trình phục vụ
cho việc tổ chức, tìm kiếm thông tin cho các
chương trình khác xử lý
? Hệ thống quản lý tệp quản lý những gì?
+ Các chương trình điều khiển và chương trình
tiện ích khác
3. Phân loại HĐH
- HĐH có các loại chính sau:
+ Đơn nhiệm một người dùng: Các chương trình
được thực hiện lần lượt và mỗi lần chỉ cho phép
một người đăng nhập hệ thống.
? Đơn nhiệm là gì?
+ Đa nhiệm một người dùng: Có thể thực hiện
nhiều chương trình cùng lúc nhưng chỉ cho phép
một người đăng nhập hệ thống
VD: Windows 98
+ Đa nhiệm nhiều người dùng: Thực hiện nhiều
chương trình cùng một lúc và cho phép nhiều
người được đăng nhập vào hệ thống cùng lúc.
VD: Windows XP
? Vẽ bảng so sánh 3 loại HĐH đã học?
HS trả lời câu hỏi: Đĩa cứng, đĩa mềm,
CD....

HS ghi chép, nghe giảng
HS trả lời câu hỏi: nhập, xuất, lưu trữ,
tìm kiếm, xử lý thông tin
HS ghi chép, nghe giảng
HS trả lời câu hỏi: là một nhiệm vụ
HS ghi chép, nghe giảng
HS trả lời câu hỏi(là bài tập về nhà)
IV. ĐÁNH GIÁ, CỦNG CỐ CUỐI BÀI
− Nhắc lại những khái niệm: Khái niệm, chức năng, thành phần của HĐH
− Phân biệt được các loại HĐH: Đơn nhiệm, đa nhiệm một người dùng, đa nhiệm nhiều
người dùng
− Trả lời câu hỏi trong SGK trang 64.
Tiết: 23, 24 § 11. TỆP VÀ QUẢN LÝ TỆP ngày 5/11/2008
I. MỤC TIÊU (Tiết 23)
1. Kiến thức:
− Hiểu khái niệm tệp và quy tắc đặt tên tệp.
− Hiểu khái niệm thư mục, cây thư mục.
2. Kỹ năng:

38
− Nhận dạng được tên tệp, thư mục, đường dẫn.
− Đặt được tên tệp, tên thư mục. Viết được đường dẫn, đường dẫn đầy đủ
3. Thái độ:
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của Giáo viên: SGK, Giáo án, tham khảo SGV
2. Chuẩn bị của Học sinh: Vở ghi chép, Xem trước SGK
III. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Ổn định tổ chức:
− Kiểm tra sỹ số
2. Bài cũ: GV gọi từng HS lên bảng trả lời câu hỏi:

? Nêu các chức năng của HĐH?
? Nêu các nhiệm vụ của HĐH?
− GV nhận xét và cho điểm.
3. Bài mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Mở bài: Ở bài trước ta đã tìm hiểu các chức năng
và thành phần của HĐH. Hôm nay ta sẽ tìm hiểu
kỹ hơn một thành phần của HĐH.
1. Tệp và thư mục
a, Tệp và tên tệp:
- Khái niệm: SGK
- Tên tệp:
+ Cú pháp: <phần tên>.<phần mở rộng>
? Tên tệp được đặt như thế nào?
+ Tên tệp được đặt theo quy tắc đặt tên của
từng HĐH (gồm chữ, số và một số ký tự đặc biệt,
không được sử dụng các ký tự: /, \, :, *, ?, <, >, | )
* Đối với HĐH MS-DOS:
Phần tên dài không quá 8 ký tự, tên tệp không
chứa dấu cách trống
Phần mở rộng: không nhất thiết phải có, nếu có thì
không quá 3 ký tự
* Đối với HĐH Windows
Phần tên: không quá 255 ký tự
Trong HĐH MS-DOS và Windows, tên tệp không
phân biệt chữ hoa và chữ thường.
? Cho các tên tệp sau các tệp nào đúng, tệp nào
đúng trong HĐH Windows, tên nào đúng trong
HĐH MS-DOS?
Bantoi.mp3 , uocmovuontoimotngoi*.avi

Danh sach lop.doc, Anhhs.JPEG
Anh cao > hon em.sss, abcde
- Các thuộc tính của tệp:
+ Read Only (Chỉ đọc)
+ Achive (Cho phép đọc và ghi dữ liệu)
+ Hiden (tệp ẩn)
b, Thư mục
- Thư mục là một hình thức sắp xếp trên đĩa để lưu
trữ từng nhóm các tệp có liên quan với nhau
HS nghe giảng, ghi bài.
HS trả lời câu hỏi
HS nghe giảng, ghi bài.
HS nghe giảng, ghi bài.
HS trả lời câu hỏi
HS nghe giảng, ghi bài.

39
+ Mỗi ổ đĩa trong máy được coi như một thư mục
gốc (ký hiệu: <chữ cái>:\)
+ Có thể tạo thư mục trong thư mục gọi là thư
mục con
+ Thư mục chứa thư mục con gọi là thư mục mẹ.
- Đường dẫn: định vị trí của thư mục, tệp ở trong
máy
Đường dẫn có dạng:
<Ổ đĩa gốc>:\Thư mục\thư mục con\...
? VD: Cho cây thư mục như hình bên. Hãy xác
định đường dẫn đến tệp:
Truong toi.mp3
Logo.clk

Thư mục BIN
Thư mục Bkav2006
HS trả lời câu hỏi
IV. ĐÁNH GIÁ CUỐI BÀI
− Nhắc lại cách đặt tên tệp và tên thư mục
− Cách tạo thư mục và đường dẫn cho các thư mục
− Làm bài tập 4, 6 trong SGK trang 71.
Tiết: 23, 24 § 11. TỆP VÀ QUẢN LÝ TỆP ngày 6/11/2008
I. MỤC TIÊU (Tiết 24)
1. Kiến thức:
− Biết nguyên lý hệ thống tổ chức lưu trữ tệp
− Biết các chức năng của hệ thống quản lý tệp.
2. Kỹ năng:
− Hiểu được hệ thống quản lý tệp là một thành phần của HĐH.
3. Thái độ:
−
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của Giáo viên: SGK, Giáo án, tham khảo SGV, Tranh Sao chép (Copy) tệp.
2. Chuẩn bị của Học sinh: Vở ghi chép, Xem trước SGK
III. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Ổn định tổ chức:
− Kiểm tra sỹ số
2. Bài cũ: GV gọi 1 HS lên bảng trả lời câu hỏi:
? Nêu cách đặt tên tệp trong Windows?
− GV nhận xét và cho điểm.
3. Bài mới:

40
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Mở bài: Để quản lý tệp một cách hiệu quả cần tổ

chức các thông tin một cách khoa học. Nói đúng
hơn là cần có hệ thống quản lý tệp để tổ chức các
tệp cung cấp cho HĐH đáp ứng yêu cầu của người
sử dụng.
2. Hệ thống quản lý tệp
? Nhiệm vụ của hệ thống quản lý tệp là gì?
- Nhiệm vụ: Tổ chức thông tin trên đĩa từ, cung
cấp các phương tiện để người sử dụng có thể đọc
ghi thông tin trên đĩa
- Đặc trưng:
+ Đảm bảo tốc độ truy cập thông tin cao
+ Độc lập giữa thông tin và phương tiện mang
thông tin, giữa phương pháp lưu trữ và phương
pháp xử lý.
+Sử dụng bộ nhớ ngoài một cách hiệu quả
Tổ chức bảo vệ thông tin. Hạn chế ảnh hưởng của
lỗi kỹ thuật hoặc chương trình.
? Hệ thống quản lý tệp cho phép ta thực hiện các
thao tác gì với tệp và thư mục?
- Tác dụng của hệ thống quản lý tệp:
+ Với người dùng: Có thể xem nội dung thư mục,
tệp. Sao chép, di chuyển thư mục, tệp. Xóa, đổi
tên thư mục, tệp
VD: Mở tệp có phần mở rộng .DOC => mở
chương trình MS Word
Mở tệp có phần mở rộng .MP3 => Mở chương
trình Windows Media
+ Đối với HĐH:
Đảm bảo độc lập giữa phương pháp lưu trữ và
phương pháp xử lý thông tin

Sử dụng bộ nhớ trên đĩa một cách hiệu quả
 HS tự nghiên cứu SGK và trả lời câu
hỏi
HS nghe giảng, ghi bài
 HS trả lời câu hỏi
HS nghe giảng, ghi bài
IV. ĐÁNH GIÁ CUỐI BÀI
− Nhắc lại đặc trưng và tác dụng của hệ thống quản lý tệp.
− Làm bài tập 4, 6 trong SGK trang 71.
Tiết: 25, 26, 27 § 12. GIAO TIẾP VỚI HỆ ĐIỀU HÀNH ngày 7/11/2008
I. MỤC TIÊU (Tiết 25)
1. Kiến thức:
− Biết được để máy tính làm việc được cần phải nạp hệ điều hành vào bộ nhớ trong.
2. Kỹ năng:
− Hiểu được quy trình nạp hệ điều hành.
− Thực hành được trên hệ điều hành cụa thể là WINDOWS.
3. Thái độ:
− Hình thành phong cách làm việc chuẩn mực, thao tác dứt khoát chính xác.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

41
1. Chuẩn bị của Giáo viên: Giáo án, tham khảo SGK, một máy tính tại phòng học để thao tác
cho học sinh quan sát, nếu quan sát trên máy chiếu thì càng tốt.
2. Chuẩn bị của Học sinh: Vở ghi chép, Đọc trước SGK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Ổn định tổ chức:
− Kiểm tra sỹ số
2. Bài cũ: (Gọi 2 học sinh lên bảng trả lời câu hỏi)
? Nêu quy tắc đặt tên tệp trong hệ điều hành WINDOWS?
? Nêu nhiệm vụ và đặc trưng của hệ thống quản lý tệp?

− Giáo viên nhận xét và cho điểm.
3. Bài mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Mở bài: Ở các bài trước chúng ta đã tìm hiểu
khái niệm hệ điều hành, chức năng và các vấn đề
liên quan. Vậy để có thể làm việc được với hệ
điều hành chúng ta phải thực hiện như thế nào?
Mời các em mở SGK trang 66 để tìm hiểu “Giao
tiếp với hệ điều hành”
1. Nạp hệ điều hành.
? Nếu không có hệ điều hành thì máy tính có làm
việc được không?
- Để làm việc được với máy tính, hệ điều hành
phải được nạp vào bộ nhớ trong.
- Để nạp hệ điều hành ta cần có đĩa khởi động –
đĩa chứa các chương trình phục vụ việc nạp hệ
điều hành.
? Hệ điều hành thường được lưu trữ (cài đặt) ở
đâu?
+ Thông thường ổ đĩa cứng là ổ đĩa khởi động.
+ Có thể định dạng(Format) và cài đặt để đĩa mềm
hoặc đĩa CD là đĩa khởi động.
- Thực hiện một trong các thao tác sau:
? Khi bắt đầu làm việc với máy tính thao tác đầu
tiên ta cần làm là gì?
+ Bật nguồn(khi máy đang ở trạng thái tắt)
+ Nhấn nút Reset(Nếu máy đang hoạt động)
+ Nhấn tổ hợp phím Ctrl + Alt + Delete
* Phương pháp nạp hệ điều hành bằng cách bật
nguồn áp dụng trong 2 trường hợp:

+ Lúc đầu làm việc, khi bật máy lần đầu.
+ Khi máy bị treo, hệ thống không chấp nhận bàn
phím và trên máy không có nút Reset.
* Phương pháp nạp hệ thống bằng nhấn Reset áp
dụng trong trường hợp máy bị treo và trên máy
không có nút Reset.
* Phương pháp nạp hệ thống bằng nhấn tổ hợp
phím Ctrl + Alt + Delete áp dụng trong trường
hợp máy bị treo mà bàn phím chưa bị treo(Phong
tỏa).
- HS nghiên cứu SGK và trả lời.
HS nghe giảng, ghi chép bài
- Học sinh trả lời câu hỏi.
Học sinh ghi chép, nghe giảng.
HS: Nhấn nút nguồn khởi động máy
tính.
Học sinh ghi chép

42
? Sau khi thực hiện thao tác trên máy sẽ làm gì?
- Các chương trình có sẵn trong ROM sẽ kiểm
tra bộ nhớ trong và các thiết bị với máy tính. Sau
đó, tìm chương trình khởi động trên đĩa khởi
động, nạp chương trình khởi động vào bộ nhớ
trong và kích hoạt nó. Đó chính là thao tác nạp hệ
điêu hành.
HS nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi.
HS nghe giảng và ghi chép.
IV. CỦNG CỐ, ĐÁNH GIÁ CUỐI BÀI
− Nhắc lại các thao tác nạp hệ điều hành:

+ Thông thường thì hệ điều hành đã được cài đặt sẵn trong máy tính. Ta chỉ cần nhấn nút
khởi động là được.
+ Ta có thể thiết lập để máy tính tìm chương trình khởi động hệ điều hành trong ổ cứng, ổ đĩa
mềm hoặc ổ CD.
Tiết: 25, 26, 27 § 12. GIAO TIẾP VỚI HỆ ĐIỀU HÀNH ngày 8/11/2008
I. MỤC TIÊU (Tiết 26)
1. Kiến thức:
− Biết được để làm việc được với máy tính có 2 cách:
+ Sử dụng câu lệnh
+ Sử dụng bảng chọn, đề xuất của hệ thống
2. Kỹ năng:
− Thực hành được trên hệ điều hành cụ thể là WINDOWS
+ Sử dụng câu lệnh trong HĐH MS-DOS
+ Sử dụng bảng chọn trong HĐH Windows
3. Thái độ:
− Hình thành phong cách làm việc chuẩn mực, thao tác dứt khoát chính xác.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của Giáo viên: Giáo án, tham khảo SGK, một máy tính tại phòng học để thao tác
cho học sinh quan sát, nếu quan sát trên máy chiếu thì càng tốt.
2. Chuẩn bị của Học sinh: Vở ghi chép, Đọc trước SGK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Ổn định tổ chức:
− Kiểm tra sỹ số
2. Bài cũ: Gọi học sinh lên bảng trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1: Để nạp HĐH chúng ta làm thế nào?
− Giáo viên nhận xét và cho điểm
3. Bài mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Mở bài Sau khi đã nạp được HĐH Chúng ta sẽ
trực tiếp làm việc với HĐH đó

2. Cách làm việc với hệ điều hành.
? Để làm việc được với HĐH ta phải làm thế nào?
 - HĐH và người dùng phải thường xuyên giao
tiếp để trao đổi thông tin trong quá trình làm việc
? Có mấy cách giao tiếp với HĐH?
- Có 2 cách để người dùng đưa yêu cầu hoặc
thông tin vào hệ thống:
- HS nghiên cứu SGK và trả lời.
HS nghe giảng, ghi chép bài
- Học sinh trả lời câu hỏi.

43