BÀI GIẢNG AN TOÀN ĐIỆN

AN TOÀN ĐIỆN

1


SỰ NGUY HIỂM CỦA DÒNG ĐIỆN
Tác động nhiệt của dòng điện đối với cơ thể người thể hiện
qua hiện tượng bỏng, nóng các mạch máu, các dây thần
kinh... dẫn đến phá huỷ các bộ phận hoặc làm rối loạn các
hoạt động của chúng.
Tác động sinh lí thể hiện sự kích thích các tổ chức tế bào
mà con người có thể cảm nhận được. Ví dụ các hiện tượng:
tê, buồn, ngứa...Ngoài ra, một số dòng điện qua cơ thể
người có trị số lớn có thể gây hiện tượng rung cơ tim, dễ
dẫn tới tê liệt hệ tuần hoàn và hệ hô hấp, gây tử vong.
Tác động điện phân thể hiện ở sự phân huỷ các chất lỏng
trong cơ thể như: máu, nước....dẫn đến phá vỡ các thành
phần của chúng, ảnh hưởng tới các quá trình sinh học, sinh
hoá trong cơ thể.

2


CÁC DẠNG TAI NẠN ĐIỆN
Các dạng chấn thương điện:
- Bỏng điện: do dòng điện qua
cơ thể người hoặc do tác động
của hồ quang điện.
- Dấu vết điện do dòng điện
chạy qua để lại dấu vết trên da
tại điểm tiếp xúc với điện cực.

- Co giật cơ khi dòng điện chạy
qua người, các cơ bị co giật.
- Viêm mắt do tác dụng của tia
cực tím hoặc dòng hồ quang.


CÁC DẠNG TAI NẠN ĐIỆN
Điện giật và đốt cháy điện
- Cơ bị co giật nhưng người
không bị ngạt
- Cơ bị co giật, người bị ngất
nhưng vẫn duy trì được hệ hô
hấp và hệ tuần hoàn
- Người bị ngất, hoạt động
của tim và hệ hô hấp bị rối
loạn
- Chết lâm sàng tức là nạn
nhân không thở, hệ tuần
hoàn không hoạt động nhưng
não chưa chết.


CÁC DẠNG TAI NẠN ĐIỆN
Hoả hoạn, cháy nổ do
điện
- Do các nguyên, vật liệu
dễ cháy nổ đặt gần các
thiết bị điện hoặc hệ thống
dây dẫn điện nên khi có
các sự cố xảy ra như:

chạm, chập điện, quá tải...
phát hồ quang gây cháy
nổ, rất nguy hiểm cho tài
sản và tính mạng người
xung quanh.


CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
TAI NẠN ĐIỆN

01

Loại và trị số dòng điện

02

Thời gian dòng điện chảy qua cơ thế

03

Điện trở người

04

Đường đi của dòng điện

05

Tần số dòng điện
6

NGUYÊN NHÂN GÂY RA TAI NẠN

Do vi phạm khoảng cách an toàn:
Mỗi cấp điện áp có 1 khoảng cách an toàn riêng


NGUYÊN NHÂN GÂY RA TAI NẠN
Do chạm trực tiếp vào vật đang mang điện
Là trường hợp NLĐ chạm trực tiếp vào các vật bình
thường mang điện như: dây dẫn, ổ cắm, thanh dẫn...


NGUYÊN NHÂN GÂY RA TAI NẠN
Do chạm gián tiếp vào vật đang mang điện
- Là tai nạn do chạm vào vỏ thiết bị điện bị rò điện.
- Mức độ nguy hiểm của nạn nhân phụ thuộc vào điện áp rò
và lưới điện có trung tính được nối đất hay cách ly.


NGUYÊN NHÂN GÂY RA TAI NẠN
Do điện áp bước khi đứng gần điểm chạm đất
- Khi một pha của lưới điện bị chạm đất, xung quanh điểm chạm
đất xuất hiện sự phân bố điện thế có dạng hình bán cầu bao
quanh điểm chạm đất, càng gần điểm chạm đất thì điện thế càng
lớn và ngược lại..
U

Ub

l


NGUYÊN NHÂN GÂY RA TAI NẠN

Do Hồ quang điện
Do điện tích tĩnh
điện.


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp tổ chức:
Không cho phép lắp đặt, sử dụng, sửa chữa
điện khi không có chuyên môn về điện.
Công nhân làm thợ điện phảI được huấn
luyện an toàn điện và phảI qua sát hạch.
PhảI tổ chức lao động an toàn, giám sát an
toàn khi lắp đặt, vận hành, sửa chữa máy,
đường dây và thiết bị điện.
Rào chắn, bao che, đảm bảo khoảng cách an
toàn, treo biển báo khu vực lắp đặt thiết bị
điện, đường dây điện.


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH

Biện pháp tổ chức:
PhảI tuân thủ quy trình quy phạm an toàn khi lắp
đặt, vận hành, sửa chữa máy, thiết bị điện và đường
dây điện

PhảI trang bị đầy đủ và đúng yêu cầu các phương
tiện bảo vệ cá nhân khi làm các công việc điện.
Không sử dụng và kịp thời sửa chữa máy, thiết bị
điện hư hỏng, lắp đặt không đúng kỹ thuật.
PhảI lắp đặt, sử dụng đúng chủng loại máy, thiết bị
điện ở các vị trí làm việc đặc biệt nguy hiểm
PhảI định kỳ kiểm tra bảo dưỡng máy, thiết bị điện


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH

Bảo vệ chống chạm điện trực tiếp:
1.Bọc cách điện
2.Đặt rào chắn
3.Treo biển báo an toàn
4.Treo cao
5.Hạ thấp điện áp
6.Cắt điện bảo vệ
7.Cân bằng điện thế


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện trực tiếp
Bọc cách
điện

Đặt rào
chắn

Biển báo

Treo cao

Hạ thấp
điện áp

Cắt điện
bảo vệ

Cân bằng
điện áp

Dùng chất cách điện bọc kín toàn bộ hoặc một phần vật
mang điện để không gây nguy hiểm cho người va chạm
vào nó và tránh truyền điện giữa các pha với nhau gây
ngắn mạch.


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện trực tiếp
Bọc cách
điện

Đặt rào
chắn

Biển báo

Treo cao

Hạ thấp
điện áp

Cắt điện
bảo vệ

Cân bằng
điện áp

Rào chắn có thể đặt cố định (thường dùng trong vận
hành) hoặc tạm thời (dùng khi sửa chữa).
Trên rào chắn phải treo biển báo an toàn theo quy định để cảnh
báo người đến gần rào chắn biết phía sau nó đang có điện.


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện trực tiếp
Bọc cách
điện

Đặt rào
chắn

Biển báo

Treo cao

Hạ thấp
điện áp

Cắt điện
bảo vệ

Cân bằng
điện áp

Là việc dùng biển báo để cảnh báo cho người khi đến gần
vật mang điện biết để họ có biện pháp xử lý phù hợp.


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện trực tiếp
Bọc cách
điện

Đặt rào
chắn

Biển báo

Treo cao

Hạ thấp
điện áp

Cắt điện
bảo vệ

Cân bằng
điện áp

Treo cao là việc lắp đặt vật mang điện nhưng không được
bọc cách điện, đặt rào chắn ở độ cao nhất định để bảo đảm ở
điều kiện bình thường con người không thể chạm vào.


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện trực tiếp
Bọc cách
điện

Đặt rào
chắn

Biển báo

Treo cao

Hạ thấp
điện áp

Cắt điện
bảo vệ

Cân bằng
điện áp

Vì công suất sử dụng điện tỉ lệ thuận với điện áp
nên người ta chỉ sử dụng điện áp thấp đối với những
công việc tiêu tốn ít điện năng và ở những điều kiện làm

việc nhất định.
do điều kiện công nghệ, kinh tế, điều này không
phải lúc nào cũng làm được.
Để cung cấp điện áp thấp phải dùng máy biến áp
cách ly (cấm sử dụng máy biến áp tự ngẫu).


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện trực tiếp
Bọc cách
điện

Đặt rào
chắn

Biển báo

Treo cao

Hạ thấp
điện áp

Cắt điện
bảo vệ

Cân bằng
điện áp

Yêu cầu của phương pháp này là cách ly người với tất
cả các vật có điện thế khác trong khi tiếp xúc với dây

dẫn có điện áp.
Phải được quản lý, giám sát chặt bởi người có
chuyên môn


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện trực tiếp
Bọc cách
điện

Đặt rào
chắn

Biển báo

Treo cao

Hạ thấp
điện áp

Cắt điện
bảo vệ

Cân bằng
điện áp

Yêu cầu của phương pháp này là cách ly người với tất
cả các vật có điện thế khác trong khi tiếp xúc với dây
dẫn có điện áp.
Phải được quản lý, giám sát chặt bởi người có

chuyên môn


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện trực tiếp
Bọc cách
điện

Đặt rào
chắn

Biển báo

Treo cao

Hạ thấp
điện áp

Cắt điện
bảo vệ

Trang bị

Trang bị các phương tiện bảo vệ: ủng, găng cách điện,
sào cách điện, thảm cách điện, thử điện áp, nối đất di
động, kính bảo vệ...


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện gián tiếp

Bảo vệ nối
đất

Bảo vệ nối đất là thực hiện nối đất những bộ phận
có thể dẫn điện nhưng ở chế độ làm việc bình
thường không mang điện. Khi xảy ra hiện tượng rò
điện thì bộ phận nối đất sẽ tiêu tán điện xuống đất
như vậy sẽ an toàn cho con người.
A
B
C

Bảo vệ nối
không
Bảo vệ nối
không, nối
đất hỗn hợp

D©y nèi
®Êt


BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Biện pháp chống chạm điện gián tiếp

Bảo vệ nối
đất

Bảo vệ nối

không
Bảo vệ nối
không, nối
đất hỗn hợp

Bảo vệ nối đất khó thực hiện vì đảm bảo
cách điện cả mạng điện là điều rất khó,
hơn nữa muốn đảm bảo trị số điện trở nối
đất thì rất tốn kém nên hiện nay ít dùng
(chỉ dùng ở những nơi có yêu cầu an toàn
cao như khai thác hầm lò…)


25