ĐỀ CƯƠNG ôn lịch sử văn minh thế giới

ĐỀ CƯƠNG ÔN LSVMTG 1.
Câu 1: So sánh nhà Chu với nhà Thương:
Nhà Chu:
Xã hội:
Nhà Thương:
Xã hội:
Câu 2: Tại sao nhà nước Ai Cập có thể tồn tại và phát triển trong 3000 năm:
•

•

Vị trí địa lý: Ai Cập là một nước tương đối bị đóng kín, phía Bắc giáp Địa
Trung Hải, phía Đông giáp Biển Đỏ, phía Tây giáp sa mạc Xahara, phía
Nam giáp Nubi, nới giáp ấy là một vùng núi hiểm trở khó qua lại.
Chính vì vậy, Ai Cập như là 1 ốc đảo.

Câu 3: Trong văn minh Lưỡng Hà, thành tựu nào là quan trọng nhất, vì sao?
•
•

Quan trọng nhất là chữ viết
Chữ viết là điều kiện tiên quyết cho hầu hết các hệ thống quan lại Vì :
o chính thức, phụ thuộc vào việc truyền thông được chuẩn hóa và khả
năng duy trì hồ sơ, sổ sách. Các xã hội có chữ viết có thể ghi lại dữ
liệu và dựa vào những khám phá trước đó, vì vậy tạo ra 1 cuộc sống
trí tuệ tinh tế hơn. Các xã hội trước khi có sự phát triển chữ viết
thường phụ thuộc vào những xaga mang tính chất thơ để truyền đạt
những hệ thống giá trị của họ; thơ nhằm giúp ghi nhớ. Có chữ viết,
tầm quan trọng của các xaga như sử thi Gilgamesh đã tiếp nối, nhưng
sự đa dạng của những biểu hiện văn hóa đã gia tăng và các hình thức
văn học khác bổ sung cho những sử thi có vần điệu.

o Chữ viết cũng thúc đẩy phát triển mậu dịch và sản xuất. Các thương
gia người Sumer dùng chữ viết để giao tiếp với các đối tác làm ăn của
họ ở những nơi như Ấn Độ. Các hồ sơ ghi chép giúp giữ gìn kiến thức
về sản xuất. Một trong những công dụng được ghi chép đầu tiên của
chữ Sumer là truyền lại 1 công thức sản xuất bia.
o Chữ viết cũng tạo ra những sự phân chia mới trong dân số của các nền
văn minh đầu tiên. Chỉ một phần nhỏ thiểu số gồm những người như


giáo sĩ, người chép thuê và một ít thương gia mới có thời gian để nắm
vững chữ viết.
Câu 4: Sự biến đối của người Aryan vào đất nước Ấn độ ntn?




Văn hóa chiến binh Aryan:
• Người Aryan: người cao quý.
• Được phản ánh trong các tập Veda.
Xã hội: chia thành 3 nhóm xã hội chính.
• Chiến binh
• Tu sĩ
• Thứ dân.
Có 4 Varna (đẳng cấp xã hội)
o
o
o
o

Brahmin : giáo sĩ, người làm luật.

Kshatriya: vua chúa, quý tộc chiến binh.
Vaiysa : thương gia, chủ điền
Sudra: tiện dân, nô lệ.

Văn hóa của người Aryan chú trọng nhiều vào sức mạnh thể chất, kỹ năng
chiến đấu và chiến tích anh hung.
Dòng dõi và kế thừa theo tính phụ hệ
Đàn ông lớn tuổi thì chiếm quyền lực trong gia đình.


Tôn giáo:

Người Aryan thuở ban đầu là người theo đa thần giáo, thờ phụng nhiều vị
thần mà về hình thể giống như người và có những cảm xúc và nhu cầu giống như
con người
Câu 5: Trình bày sự hiểu biết về đức Phật và học thuyết của người đưa ra?.
Đức Phật sống từ giữa thế kỉ thứ 6 trước CN cho đến thập niên 2 của thế kỷ thứ 5
trước CN. Ngài được sinh ra trong gia đình dòng tộc chiến binh của những nhà
nước vùng đồi miền nam Himalaya, ở đó, sự cai trị của các vua và sự kiểm soát
của Bà La Môn yếu. Các truyền thống Phật giáo nói rằng Ngài là con trai của 1 vị
vua đã bị ám ảnh bới lời tiên tri của 1 nhà tiên tri tôn giáo vào lúc Đức Phật ra đời,
đoán rằng ngài sẽ từ bỏ ngôi vàng của cha mình và trở thành 1 nhà tu khổ hạnh.


Để ngăn chặn điều đó, nhà vua giữ chặt con trai mình trong cung điện. Khi trưởng
thành, thái tử trở nên tò mò về thế giới bên ngoài. Với sự giúp đỡ của người hầu,
Đức Phật đã đi vào vùng quê gần đó; lần đầu tiên ngài đã cảm nhận được sự đau
khổ của con người, thái tử trở nên buồn rầu và thu mình lại. Sau cùng, Ngài đã từ
bỏ tất cả và thành lập một nhóm nhà tu khổ hạnh đi lang thang để thiền định và suy
tư về những câu hỏi mà ngài đặt ra bên ngoài.

Trong hoang dã, Đức Phật đã thực hành nhiều phương pháp của các đạo sư nhằm
đạt được sự hiểu biết cao về bản chất của nhân loại và thế giới siêu nhiên. Ngài đã
tập yoga, nhịn ăn, tụng niệm không ngừng, trò chuyện với bất cứ nhà tiên tri nào
mà Ngài gặp. Chán nản vì sự thất bại trong việc tìm kiếm câu trả lời cho những
thắc mắc đã thúc đẩy Ngài chấp nhận cuộc sống của 1 nhà tu khổ hạnh lang thang,
bị kiệt sức do hành xác. Đức Phật đã suy sụp dưới 1 gốc cây lớn
Vấn đề trung tâm của đạo Phật là gì? Là vấn đề đau khổ
Tại sao phật giáo ra đời ở Ấn độ nhưng không phát triển ở đất nước này?
Vì Phật giáo ở Ẩn Độ đã không phát triển một chuỗi các nghi thức gia đình và theo
chu kỳ đời sống hay những lễ hội dân gian, các nhà sư ít có cơ hội tương tác với
nhân dân. Họ tập trung vào những người bảo trợ, những người mà sự hiến tặng của
họ đã nâng đỡ cho các tu viện. Sự bảo trợ này khiến cho những buổi đi khất thực
trong nhiều khu vực không còn cần thiết cho các nhà sư và dẫn đến lối sống xa xỉ
và buông lỏng kỷ luật ở một số trung tâm Phật giáo nổi trội.
Trong khi các nhà sư Phật giáo trở nên xa cách hơn với nhân dân Ấn Độ, các người
Bà La Môn phấn đấu để thực hiện những thay đổi về tín ngưỡng và việc thờ phụng,
làm cho Ấn giáo hấp dẫn hơn với nhân dân bình thường.
Sự đa dạng, phong phú của những nghi lễ Bà Môn Môn đã mở rộng vai trò mà các
người Bà La Môn chiếm giữ trong đời sống hằng ngày của nhân dân Ấn Độ. Qua
nhiều thế kỷ, Ấn giáo được hồi sinh hấp thu một cách đơn giản vai trò người cứu
rỗi của Phật giáo.
Sự suy yếu của Phật giáo do những thay đổi về kinh tế đã làm thay đổi những điều
kiện xã hội, vốn đã ưu ái cho tôn giáo mới. Quan trọng nhất là sự suy thoái của trục
mậu dịch La Mã-Trung Quốc, với sự sụp đổ của đế quốc nhà Hán vào thế kỷ 3 sau
CN. Điều này không chỉ làm suy yếu vị trí của các nhóm thương nhân đã từng là


người bảo trợ cho Phật giáo, mà cũng làm cho những thương nhân quy mô lớn
ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vài những vị vua địa phương và các gia đình chiến
binh, vốn là người đứng đầu các liên minh của các Bà La Môn

Câu 6: Tại sao Hy Lạp lại tập trung về vấn đề con người?.
Triết học tách rời khỏi tôn giáo chính thống, mặc dù không nhất thiết là thù
nghịch với tôn giáo đó, cũng vì đó nhấn mạnh đến sức mạnh của tư tưởng con
người.
Công trình của họ cũng đã phản ánh thách thức của những tiếp xúc với mỗi
người Ba tư và những hệ thống văn hóa Trung Á mới.
Nỗ lực tạo thành để hiểu được nhân loại, xã hội và tự nhiên bằng sự quan sát
duy lý và suy luận đã trở thành 1 trong những dấu hiệu phân biệt văn hóa Hy Lạp
và Hy Lạp cổ
Người dân bình thường và những cấu trúc của họ có liên quan, có thể để lại
những di sản, cũng giống như tri thức và các nhà lãnh đạo
Điêu khắc thể hiện chân dung con người.
Nhà thơ và kịch sử dụng các vị thần để tư duy thân phận con người
Tôn giáo cùng hướng tới con người là trung tâm hình hài con người, đặc tính
của con người.
Câu 7: Cộng Hòa La Mã tác động ntn đến sự phát triển của đế chế La Mã.
•
•
•
•

Tạo nên 1 nền chính trị giữa sự ủng hộ của nhân dân.
Tạo nên 1 nền kinh tế.
Tạo nên 1 đội quân hung mạnh.
Tạo nên 1 đế chế La Mã lớn mạnh