Giáo án tổng hợp ngữ văn 7

TUẦN 1
TIẾT 1 :

CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
(Lí Lan)

Ngày soạn :13/8/2014
Ngày dạy :18/8/2014
I . Mục tiêu cần đạt :
1. Kiến thức
- Hs cảm nhận và thấm thía những tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của người mẹ dành cho
con, thấy được vai trò của nhà trường đối vói xã hội và với mỗi con người
- Lời văn biểu hiện tâm trạng của người mẹ đối với con trong văn bản
2. Kĩ năng
- Đọc – hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật kí của một người mẹ
- Phân tích một số chi tiết biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày
khai trường đầu tiên của con
- Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm
3. Thái độ
- Bồi dưỡng ý thức học tập tác phẩm văn chương, tình cảm gia đình và lòng kính yêu cha mẹ
II . Chuẩn bị
1.Thầy : giáo án, bảng phụ và tài liệu tham khảo
2.Trò : SGK ,vở ghi và soạn bài ở nhà
III . Tổ chức các hoạt động
1 : Ổn định lớp : ( 0,5’) 7A…………………….
7B……………………...
2 : Kiểm tra bài cũ : (5’)
?Văn bản nhật dụng là gì? Trong chương trình Ngữ văn lớp 6,các em đã học những
văn bản nhật dụng nào? Những văn bản ấy đề cập đến những vấn đề gì
3: Tổ chức dạy và học bài mới : ( 35,5’ )
Giới thiệu bài:Tất cả chúng ta, đều đã trải qua buổi tối và đêm trước ngày khai giảng

trọng đại và thiêng liêng chuyển từ mẫu giáo lên lớp1 bậc tiểu học. Còn vương vấn trong trí
nhớ của ta xiết bao bồi hồi, xao xuyến… cả lo lắng và sợ hãi mơ hồ.Bây giờ nhớ lại ta thấy
thật ngây thơ và ngọt ngào. Tâm trạng của mẹ như thế nào khi cổng trường sắp mở ra đón
con yêu quý của mẹ.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1 ( 10’) PP vấn đáp, thuyết trình
I.Đọc và tìm hiểu chung
? Em biết gì về nhà văn Lí Lan
1.Tác giả
Hs nêu gv bổ sung
- Sinh năm 1957 ( trước là giáo viên )
- Lí Lan quê ở tỉnh Bình Dương, trước là giáo
- Quê : Bình Dương
viên.Bà viết nhiều tác phẩm cho thiếu nhi.Tập
- Có nhiều tác phẩm hay cho thiếu nhi
1


truyện thiếu nhi “ Ngôi nhà trong cỏ ” được
giải thưởng VHNT
- Bà dịch tác phẩm Harry Potter sang tiếng Việt
và được nhiều người yêu thích
Gv hướng dẫn hs đọc và giải thích 1 số từ khó
? Văn bản thuộc kiểu văn bản gì
? Xác định phương thức biểu đạt của văn bản
GV nhắc lại đặc điểm về văn bản nhật dụng
giúp HS liên hệ bài mới.
Văn bản nhật dụng không phải là khái niệm
chỉ thể loại, kiểu văn bản mà là nói đến tính chất

của nội dung văn bản. Đó là những bài viết có
nội dung gần gũi, bức thiết với cuộc sống.
? Nội dung văn bản nói về điều gì
“ Cổng trường mở ra ” là một bài kí được
trích từ báo “ Yêu trẻ”. Bài văn viết về tâm
trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước
ngày khai trường lần đầu tiên của con.
Hoạt động 2 ( 21,5’) Pp gợi mở, bình giảng
GV đặt câu hỏi gợi mở.
? Trong ngày khai trường đầu tiên của em,ai đưa
em đến trường? Em có nhớ đêm hôm trước ngày
khai trường ấy, mẹ em đã làm gì và nghĩ gì
không
? Trong văn bản có mấy nhân vật? Đó
là ai
? Tìm những chi tiết thể hiện tâm trạng của
người con trước ngày khai trường của mình
? Những chi tiết đó cho thấy điều gì về đứa con
? Tìm những chi tiết nói về tâm trạng của
người mẹ trước ngày khai trường đầu tiên
của con
? Những chi tiết ấy thể hiện tâm trạng gì của
người mẹ?
? Tại sao người mẹ không ngủ được?
2

2.Tìm hiểu chung
a) Đọc – Hiểu chú thích
b) Tác phẩm
- Thể loại : Văn bản nhật dụng

- Phương thức biểu đạt : biểu cảm + tự sự
+ miêu tả

II.Phân tích
1.Tâm trạng của hai mẹ con trước ngày
khai trường.
a) Đứa con.
- Giấc ngủ đến với con nhẹ nhàng.
- Háo hức không nằm yên, nhưng lát sau
đã ngủ.

 Thanh thản, nhẹ nhàng, vô tư
b) Người mẹ.
- Lo cho con
- Trằn trọc không ngủ được
- Hồi tưởng lại kỉ niệm sâu đậm, không
thể nào quên của bản thân về ngày đầu
tiên đi học.
- Mong con ấn tượng về ngày khai trường
đầu tiên.
 Thao thức , thấp thỏm, bồi hồi và xao
xuyến


( Người mẹ đang nôn nao suy nghĩ về ngày
khai trường năn xưa của mình và nhiều lí do
khác)
? Ấn tượng của người mẹ như thế nào về ngày
khai trường đầu tiên của mình
? Tại sao người mẹ không kể lại điều đó với

con
( Người mẹ không trực tiếp nói với con hoặc
ai cả. Người mẹ nhìn con ngủ, như tâm sự với
con, nhưng thực ra là đang nói với chính mình,
đang ôn lại kỉ niệm riêng)
Khắc họa tâm tư tình cảm, những điều sâu
thẳm của người mẹ đối với con
? Theo dõi những việc làm và suy nghĩ của
người mẹ vào đêm trước ngày khai trường đầu
tiên của con em thấy người mẹ trong văn bản là
một người mẹ như thế nào?
? Trong mạch suy nghĩ người mẹ nghĩ về
ngày khai trường ở Nhật Bản – Điều đó có ý
nghĩa gì
? Đó có phải là ước mơ của người mẹ không ?
Đó là ước mơ gì
( Mỗi người sẽ được hưởng môi trường giáo
dục tốt nhất và nhận được những điều tốt đẹp
nhất trong cuộc sống )
? Nhà trường có tầm quan trọng như thế nào đối
với thế hệ trẻ
“Ai cũng biết sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh
hưởng đến cả một thế hệ mai sau,và sai lầm một
li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau
này”
? Nhà trường mang lại cho em điều gì
( Tri thức, tình cảm tư tưởng, đạo lí, tình bạn,
tình thầy trò )
? Kết bài người mẹ nói : “ bước qua cánh cổng
trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra ”

? Em thử hình dung thế giới kì diệu đó là gì
3

=> Một người mẹ giàu tình yêu thương,
lo lắng nâng niu chăm sóc chu đáo cho
con, một người mẹ có tâm hồn tinh tế và
nhạy cảm
2. Tầm quan trọng của nhà trường
- Từ câu chuyện về ngày khai trường ở
Nhật, suy nghĩ về vai trò của giáo dục
trong tương lai.
- Giáo dục nên nhân cách và kiến thức
cho con người, giúp họ sống có ích và
cống hiến cho xã hội


(- Thế giới của tình thương, điều hay lẽ phải…
- Thế giới của ánh sáng tri thức, của những hiểu
biết lí thú và kì diệu mà nhân loại hàng vạn năm
tích lũy được.
- Thế giới của tình thầy trò thiêng liêng, tình bạn
cao đẹp, của những khát vọng và ước mơ…)
Hoạt động 3 ( 4’) Pp thuyết trình
? Khái quát những đặc sắc nghệ thuật và nội
III.Tổng kết – Luyện tập
dung của văn bản
1. Nghệ thuật
- Lựa chọn hình thức tự bạch như những
dòng nhật kí của mẹ đối với con.
? Qua văn bản em có tình cảm và thái độ gì đối - Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm.

với nhà trường
2. Nội dung
Hs liên hệ và trả lời
Như những dòng nhật kí tâm tình, nhỏ
nhẹ và sâu lắng, bài văn giúp ta hiểu thêm
Gv hướng dẫn hs làm bài tập
tấm lòng yêu thương, tình cảm sâu nặng
của người mẹ đối với con và vai trò to lớn
của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con
người
4/ Củng cố : ( 3’)
? Qua văn bản em thấy điều gì về tấm lòng người mẹ
? Tìm một số câu ca dao, danh ngôn hoặc bài thơ nói về tấm lòng của mẹ
VD : “ Không có mặt trời thì hoa không nở, không có người mẹ thì cả anh hùng và nhà
thơ đều không có ” – Danh ngôn
5/ HDVN : ( 1’)
- Học thuộc bài cũ
- Viết đoạn văn nói về suy nghĩ của em đối với nhà trường
- Đọc soạn trước bài mới “ Mẹ tôi ”
Rút kinh nghiệm:
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………….

4


Ngày soạn :15/8/2014
Ngày dạy : 20/8/2014
Tiết 2:

MẸ TÔI
( Ét- môn-đô-đơ A- mi-xi )

I Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Sơ giản về tác giả Ét-môn-đô đơ A-mi-xi. Cách giáo dục vừa nghiêm
khắc vừa tế nhị, có lí và có tình của người cha khi con mắc lỗi. Nghệ thuật biểu cảm
trực tiếp qua hình thức một bức thư.
2. Kĩ năng: Đọc –hiểu một văn bản viết dưới hình thức một bức thư. Phân tích một số
chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha (tác giả bức thư) và người mẹ nhắc đến
trong bức thư.
3. Thái độ : Có ý thức yêu thương cha mẹ, biết sửa chữa lỗi lầm khi mắc lỗi với cha
mẹ
II . Chuẩn bị
1. Thầy : Giáo án, bảng phụ, tư liệu tham khảo
2. Trò : Đọc và soạn bài
III . Tổ chức các hoạt động
1. Ổn định lớp ( 0,5’) 7A…………………….
7B……………………….
2: Kiểm tra bài cũ ( 5’)
? Tâm trạng của người mẹ và đứa con ra sao trước ngày khai trường
? Nhà trường có tầm quan trọng như thế nào đối với thế hệ trẻ
3: Tổ chức dạy học bài mới ( 34,5’)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1 ( 10’) PP vấn đáp và thuyết
I. Đọc và tìm hiểu chung
trình
1/Tác giả (1846-1908)
GV gọi HS đọc văn bản và tìm hiểu chú thích.
- Nhà văn I-ta-li –a (Ý)

? Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả
- Là tác giả của các cuốn sách: “ Cuộc đời
của các chiến binh” (1868), “ Những tấm
lòng cao cả” (1886) “ Cuốn truyện của
người thầy” (1890) “ Giữa trường và nhà”
(1892).
2. Tìm hiểu chung
Gv hướng dẫn hs đọc
a) Đọc – Hiểu chú thích
b) Tác phẩm
? Văn bản được tạo ra dưới hình thức nào
- Thể loại : thư từ
Một lá thư của bố gửi cho con.
- Phương thức biểu đạt : miêu tả và biểu
? Phương thức biểu đạt của văn bản
cảm
? Bài văn viết về điều gì
Bài văn miêu tả thái độ tình cảm và những
- Đại ý: Bài văn miêu tả thái độ tình cảm
5


suy nghĩ của người bố trước lỗi lầm của con.

và những suy nghĩ của người bố trước lỗi
lầm của con.

Hoạt động 2 ( 20’) Pp gợi mở, bình giảng
GV hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản
? Người bố viết thư cho En-ri-cô trong hoàn

cảnh nào?

II. Phân tích
1. Hoàn cảnh người bố viết thư cho Enri-cô

? Tìm những chi tiết thể hiện thái độ và tình
cảm của người bố
- Không bao giờ con được thốt ra lời nói nặng
với mẹ.
- Con phải xin lỗi mẹ.
- Hãy cầu xin mẹ hôn con.
- Thà rằng bố không có con,còn hơn thấy con
bội bạc với mẹ.
? Người bố đã bộc lộ tình cảm thái độ như
thế nào khi con mắc lỗi qua những chi tiết
trên

- En-ri-cô nhỡ trốt ra điều thiếu lễ độ khi
cô giáo đến nhà.
-> Để giúp con suy nghĩ nhận ra lỗi lầm
bố đã viết thư cho En-ri-cô.
2. Nội dung bức thư
a. Tình cảm, thái độ và lời nhắn nhủ của
người bố dành cho En-ri-cô
* Tình cảm, thái độ

- Yêu con nên đau đớn trước lỗi lầm của
con
- Cảnh cáo nghiêm khắc lỗi lầm của Enri-cô, yêu cầu con phải sửa lỗi
? Trong bức thư bố nhắn nhủ gì với En-ri-cô * Lời nhắn nhủ

? Lời nhắn nhủ đó mang ý nghĩa gì
Bố nhắn nhủvới con : “Tình yêu thương
( Là thông điệp chung cho mọi người : tình
kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng
cảm cha mẹ con cái là tình cảm thiêng liêng
liêng hơn cả”
cao đẹp )
? Em thấy người bố là người cha như thế
-> Người cha mẫu mực nghiêm khắc
nào
với con, ông yêu sự chân thành ghét sự
giả dối, bội bạc.
? Đây là bức thư của bố gửi cho con, nhưng b. Hình ảnh người mẹ
tại sao có nhan đề “ Mẹ tôi ”
Nhan đề do tác giả tự đặt cho đoạn trích
Đọc kĩ ta sẽ thấy hình tượng người mẹ cao cả
và lớn lao qua lời của bố.Thông qua cái nhìn
của bố thấy được hình ảnh và phẩm chất của
người mẹ.Không để người mẹ xuật hiện trực
tiếp, tác giả sẽ dễ dàng mô tả cũng như bộc lộ
những tình cảm quý trọng của người bố đối với
6


mẹ, mới có thể nói được một cách tế nhị và sâu
sắc những gian khổ và hi sinh mà người mẹ đã
âm thầm dành cho đứa con
? Tìm đoạn văn nói về hình ảnh người mẹ
qua lời của bố nói với đứa con
“ Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải

thức suốt đêm…trông chừng hơi thở hổn hển
của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức
nở… sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để
cứu sống con”
? Em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ
của tác giả
Những từ láy gợi hình gợi cảm
? Qua đoạn văn em thấy người mẹ hiện
lên ra sao
Gv yêu cầu hs đọc kĩ đoạn văn “ Hãy nghĩ kĩ
điều này, En-ri-cô ạ : Trong đời con có thể trải
qua những ngày buồn thảm, nhưng ngày buồn
thảm nhất tất sẽ là ngày mà con mất mẹ…Hình
ảnh dịu dàng và hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm
hồn con như bị khổ hình”
? Đoạn văn cho em cảm nhận gì về vai trò
của người mẹ trong suốt cuộc đời của En-ricô
? Từ đó em có liên tưởng gì về người mẹ của
mình
Hs tự liên hệ
?Tâm trạng của En-ri-cô như thế nào khi
đọc thư bố
Xúc động khi đọc thư bố.
? Vì sao En-ri-cô lại xúc động
? Cậu bé En-ri-cô là người như thế nào

- Dịu dàng và hiền hậu
- Yêu thương con hết mực
- Giàu đức hi sinh, tận tụy , quên mình vì
con

- Mẹ là chỗ dựa vững chắc cho con suốt
cuộc đời, là người có nhiều phẩm chất
cao đẹp để con tôn thờ và kính trọng

3. Tâm trạng của En-ri-cô
“ Xúc động vô cùng”
- Thư bố gợi nhớ mẹ hiền.
- Thái độ chân thành và quyết liệt của bố
khi bảo vệ tình cảm gia đình thiêng liêng
làm cho En-ri-cô cảm thấy xấu hổ.
=> Một cậu bé bồng bột nhưng hiếu thảo
và biết hướng thiện

? Tại sao người bố không trực tiếp nói với
con mà phải viết thư
Tình cảm sâu lắng thường tế nhị kín
đáo,nhiều khi không trực tiếp nói được.Hơn
7


nữa khi viết thư chỉ nói riêng cho người mắc lỗi
biết,vừa giữ được sự kín đáo tế nhị vừa làm cho
người mắc lỗi không bị mất đi lòng tự trọng
Hoạt động 3 ( 4,5’) PP vấn đáp
? Khái quát lại những đặc sắc về nội dung
qua câu chuyện này
Văn bản như một bài ca về tấm lòng yêu
thương con sâu nặng, sự hi sinh cao cả của
người mẹ …là bài học nhắc nhở mỗi chúng ta

về đạo làm con

? Văn bản này có ý nghĩa như thế nào?
? Qua văn bản em thấy gia đình có ý nghĩa như
thế nào đối với cuộc đời của mỗi chúng ta

III.Tổng kết – Luyện tập
1. Nghệ thuật:
- Sáng tạo nên hoàn cảnh xảy ra câu
chuyện.
- Lồng vào câu chuyện một bức thư có
nhiều chi tiết khắc họa hình ảnh người
mẹ tận tụy, giàu đức hi sinh, hết lòng vì
con.
- Lựa chọn hình thức biểu cảm trực tiếp,
có ý nghĩa giáo dục, thể hiện thái độ
nghiêm khắc của người cha đối với con.
2. Ý nghĩa văn bản
- Người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng
trong gia đình.
- Tình thương yêu, kính trọng cha mẹ là
tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi
con người

4/ Củng cố: ( 4’)
? Hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào trong văn bản
? Tìm một số câu ca dao nói về cha mẹ
? Hãy hát một bài nói về mẹ
5/Hướng dẫn về nhà: ( 1’)
Học thuộc bài cũ ,đọc soạn trước bài mới “ Từ ghép“ SGK trang 13

Rút kinh nghiệm:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

8


Ngày soạn :15/8/2014
Ngày dạy : 20/8/2014
Tiết 3:

TỪ GHÉP

I . Mục tiêu cần đạt:
1.Kiến thức: HS cần nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép:chính phụ và đẳng lập. Hiểu
được nghĩa của các loại từ ghép
2.Kỹ năng : biết vận dụng từ ghép trong việc tạo lập văn bản
3. Thái độ : Có thái độ học tập nghiêm túc
II . Chuẩn bị
1.Gv : SGK + SGV + giáo án
2. Hs : Đọc và soạn bài ở nhà
III . Tổ chức các hoạt động
1. Ổn định lớp : ( 0,5’) 7A……………….. 7B……………………….
2. Kiểm tra bài cũ : ( 6’)
2.1. Thái độ của bố như thế nào trước “lời thiếu lễ độ” của En-ri-cô?
2.2 . Tìm những chi tiết nói về hình ảnh người mẹ?
2.3. Tâm trạng của En-ri-cô như thế nào khi đọc thư bố?
3. Giới thiệu bài mới.( 35,5’)
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 1 ( 10’) PP vấn đáp, qui nạp

GV cho HS ôn lại định nghĩa về từ ghép đã
học ở lớp 6.
GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi mục 1 SGK
trang 13.
Trong các từ ghép “bà ngoại,thơm phức”
trong ví dụ,tiếng nào là tiếng chính,tiếng
nào là tiếng phụ bổ sung cho tiếng chính?
Tại sao”bà ,thơm” là tiếng chính?
Mr:Chúng ta còn có “bà nội,bà cô……” có
nét chung về nghĩa là “bà”.Nhưng nội ngoại
dì lại khác nhau do tác dụng bổ sung nghĩa
của tiếng phụ.
Thơm phức và thơm ngát lại khác nhau.Sự
khác nhau do tiếng phụ mang lại.
Tiếng chính và tiếng phụ tiếng nào đứng
9

Nội dung cơ bản
I.Các loại từ ghép.
1. Ví dụ
a/ Ví dụ 1: xét các từ in đậm

Từ
Bà ngoại
Thơm phức
Vị trí các
tiếng

Tiếng chính
bà

thơm
Đứng trước

Tiếng phụ
ngoại
phức
Đứng sau


trước tiếng nào đứng sau?
? Hai từ in đậm trên là loại từ ghép gì
? Em hiểu thế nào là từ ghép chính phụ
-Từ ghép chính phụ có tiếng chính và tiếng
phụ bổ sung cho tiếng chính.Tiếng chính
đứng trước tiếng phụ đứng sau.

=> Là từ ghép chính phụ

b/ Ví dụ 2:
Trong hai từ ghép “ trầm bổng,quần áo” có
Hai từ “ Quần áo,trầm bổng” không thể
phân ra tiếng chính,tiếng phụ không?
phân ra tiếng chính ,tiếng phụ.
GVDG.
Hai từ “ Quần áo,trầm bổng” không thể
phân ra tiếng chính ,tiếng phụ. Các tiếng bình
đẳng về mặt ngữ pháp
? Hai từ trên là kiểu từ ghép nào
? Em hiểu thế nào là từ ghép đẳng lập
=> Là từ ghép đẳng lập

? Qua hai ví dụ em cho biết từ ghép có mấy
loại?gồm những loại nào?cho ví dụ
2/ Ghi nhớ 1- Sgk
Từ ghép có hai loại:từ ghép chính phụ và từ
ghép đẳng lập.
Ví dụ : cây ổi, hoa hồng
-Từ ghép đẳng lập : có các tiếng bình đẳng
về ngữ pháp( không phân ra tiếng chính và
tiếng phụ)
Ví dụ : bàn ghế,thầy cô
Hoạt động 2 ( 11,5’) Pp qui nạp,giải thích
Hs đọc ví dụ
So sánh nghĩa của các từ “bà” với “bà ngoại”,
“thơm” với “thơm phức
Giữa từ bà\bà ngoại , từ thơm\ thơm phức
từ nào có nghĩa rộng hơn?

10

II.Nghĩa của từ ghép.
1/ Ví dụ:
a/ Ví dụ 1:
Bà : người sinh ra Bà ngoại : người
cha mẹ
sinh ra mẹ.
Thơm : có mùi
như hương hoa dễ
chịu,làm cho thích
ngửi.

Thơm phức : mùi
thơm bốc lên
mạnh,hấp dẫn.


Bà ngoại ,thơm phức có nghĩa hẹp hơn từ
bà,thơm

=> nghĩa rộng
hơn

? Giải thích nghĩa từ “quần áo,trầm bổng”
Nếu tách ra quần và áo thì nghĩa của nó
như thế nào so với từ quần áo?

Nghĩa của từ ghép được hiểu như thế nào?
- Từ ghép chính phụ có tính chất phân
nghĩa.Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn
nghĩa của tiếng chính.
Ví dụ : hoa > hoa hồng
- Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp
nghĩa.Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát
hơn nghĩa của các tịếng tạo nên nó..
Ví dụ : bàn ghế, cha mẹ.

=> nghĩa hẹp hơn

b/ Ví dụ 2:
- Quần áo:quần áo nói chung
- Trầm bổng (âm thanh) có lúc trầm bổng

nghe rất êm.
=> Nghĩa của từ “quần áo”, “ trầm
bổng” khái quát hơn nghĩa của mỗi tiếng
tạo nên nó
2/ Ghi nhớ 2/ Sgk

Hoạt động 3( 14’) Pp thảo luận nhóm,
thuyết trình
3 nhóm hs thảo luận làm 3 bài tập, mỗi nhóm
cử đại diện trình bầy, gv sửa chữa và chốt
Nhóm 1 – bài 1 : Sắp sếp các từ bài tập 1
thành hai loại?

III.Luyện tập
Bài 1: Sắp sếp các từ ghép thành hai loại:
- Chính phụ : lâu đời,xanh ngắy,nhà
máy,nhà ăn,nụ cười.
- Đẳng lập :suy nghĩ,chày lưới,ẩm ướt,đầu
đuôi.

Nhóm 2 – bài 2 : Điền thêm tiếng sau vào
bài tập2 tạo từ ghép chính phụ?

Bài 2: Điền tiếng sau tạo từ ghép chính
phụ:
Bút chì
Ăn bám
Thước kẻ
trắng xóa
Mưa rào

vui tai
Làm quen
nhát gan
Bài 3: Điền tiếng sau tạo từ ghép đẳng lập.
Núi
sông mặt
chữ điền

Nhóm 3 – bài 3 : Điền thêm tiếng sau vào
bài tập 3 tạo từ ghép đẳng lập?
11


Đồi
trái xoan
Ham
mê
học
tập
Thích
hỏi
Xinh
đẹp
tươi
đẹp
Tươi
non
Bài 4: Có thể nói một cuốn sách,một cuốn
vở vì : sách vở là danh từ chỉ sự tồn tại
dưới dạng cá thể,có thể đếm được.Còn

“sách vở” là từ ghép đẳng lập có nghĩa
tổng hợp chỉ chung cả loại nên không có
thể nói một cuốn sách vở.

Giải thích tại sao nói một cuốn sách,một
cuốn vở mà không nói một cuốn sách vở?
Gv hướng dẫn hs làm bài 5,6,7
Bài 5 :Các từ hoa hồng, áo dài, cà chua, cá
vàng mang ý nghĩa khái quát chỉ một loại sự
vật. không nên hiểu hoa hồng là chỉ hoa có
màu hồng….
Bài 6 : Nghĩa của các từ ghép mát tay, nòng
lòng ghép từ hai tính từ chỉ cảm giác ( mát và
nóng ) với hai danh từ ( tay và lòng ). Khi
ghép lại nghia của hai từ này khác hẳn với
nghĩa của các từ tạo nên chúng
+ Mát tay : chỉ những người dễ đạt kết quả
tốt, dễ thành công trong công việc
+ nóng lòng ; chỉ trạng thái rất mong muốn
được biết hay được làm một việc gì đó
Các từ gang và thép vốn là danh từ chỉ vật.
nhưng khi ghép lại chúng trở thành từ mang ý
nghĩa chỉ phẩm chất
Các từ tay, chân tương tự. Ghép lại trở thành
từ mang ý nghĩa chỉ một loại đối tượng
4 Củng cố : ( 2’)
4.1. Từ ghép có mấy loại?gồm những loại nào?cho ví dụ?
4.2. Nghĩa của từ ghép được hiểu như thế nào?
5. Dặn dò( 1’)
Học thuộc bài cũ ,đọc soạn trước bài mới “Liên kết trong văn bản”SGK trang 13

Rút kinh nghiệm
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
12


Ngày soạn : 16/8/2014
Ngày dạy : 23/8/2014
Tiết 4:
LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
I . Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Khái niệm lkết trong VB, y/c về liên kết trong VB.
2. Kĩ năng: Nhận biết và phân tích liên kết của các VB. Viết các đoạn văn, bài văn có
tính liên kết
II . Chuẩn bị
1.GV : SGK + SGV + giáo án
2. HS : Đọc và soạn bài
III . Tổ chức các hoạt động
1/Ổn định lớp : ( 0,5’) 7A……………….. 7B……………………….
2/Kiểm tra bài cũ : ( 5’)
2.1. Từ ghép có mấy loại ? Gồm những loại nào? Cho ví dụ?
2.2. Nghĩa của từ ghép được hiểu như thế nào?
3/ Bài mới ( 34,5’)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1 ( 20’) Pp phân tích mẫu,
I.Tính liên kết và phương tiện liên kết trong
thuyết trình
văn bản.

GV hướng dẫn HS tìm hiểu tính liên kết và
1.Tính liên kết trong văn bản.
phương tiện liên kết trong văn bản.
a/ Ví dụ: Sgk
? Theo em bố của En - ri - cô muốn nói
b/ Nhận xét:
điều gì với con
- Điều người bố muốn nói : nghiêm khắc nhắc
Muốn con nhận thấy lỗi của mình khi thiếu nhở con thấy được lỗi vô lễ với mẹ, muốn on
lễ độ với mẹ và giúp con hiểu được tình
hiểu được tình yêu thương vô bờ của mẹ
yêu thương vô bờ bến của mẹ
? Đoạn văn với những câu như trên có giúp -> Đoạn văn chưa giúp En-ri-cô hiểu được ý
cho En-ri-cô hiểu được ý của bố chưa
của bố vì giữa các câu thiếu sự liên kết
Lí do nào để En-ri-cô không hiểu ý
bố?
Muốn cho đoạn văn có thể hiểu được
thì nó phải có tính chất gì?
c/ Kết luận: Liên kết là một trong những tính
Chỉ có câu văn chính xác,rõ ràng đúng
chất quan trọng nhất của văn bản,làm cho văn
ngữ pháp thì vẫn chưa đảm bảo sẽ làm nên bản có nghĩa trở nên dễ hiểu.
văn bản.Mà các đoạn văn đó phải nối liền
13


nhau.Như vậy văn bản muốn hiểu được thì
không thể nào không liên kết.Giống như có
100 đốt tre thì chưa thể thành cây tre trăm

đốt.Muốn có cây tre trăm đốt thì trăm đốt
tre phải liền nhau.
Thế nào là liên kết trong văn bản?
GV hướng dẫn HS tìm hiểu mục 2 SGK .
Đọc đọan văn a mục 1 SGK trang 17 cho
biết do thiếu ý gì mà trở nên khó hiểu.Hãy
sữa lại?
Gv đưa mẫu
Trước mặt cô giáo con đã thiếu lễ độ với
mẹ. Con biết không, cách đây mấy năm,
mẹ đã phải thức suốt đêm,cúi mình trên
chiếc nôi…!Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à!
Người mẹ …có thể hi sinh tính mạng để
cứu sống con !Người đó có đáng để con
đối xử như vậy không? Bố thật sự buồn và
thất vọng về con !...
?Như vậy để đoạn văn có thể hiểu được thì
nội dung các câu phải như thế nào
Đọc đoạn văn b chỉ ra sự thiếu liên kết của
chúng? Giữa đoạn b và đoạn trong “Cổng
trường mở ra” bên nào có sự liên kết,bên
nào không có sự liên kết?

2.Phương tiện liên kết trong văn bản.
a/ Ví dụ: Sgk
* Đoạn văn a mục 1
- Thiếu ý thể hiện thái độ nghiêm khắc của
người bố

=> Các câu phải thống nhất, gắn bó chặt chẽ

về nội dung ý nghĩa
* Đoạn văn b mục 2
- Không có sự liên kết mà thiếu sót mấy chữ “
còn bây giờ” và chép nhầm chữ “con” thành
“đứa trẻ”.
=> Các câu phải liên kết bằng p/tiện ngôn
ngữ ( từ ngữ có tác dụng nối kết…) thích hợp

Để văn bản có tính liên kết phải làm như b/ Kết luận:
thế nào?
Để văn bản có tính liên kết người viết(người
nói) phải làm cho nôi dung của các câu,các
đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với
Hoạt động 3 ( 14,5’) PP thuyết trình
nhau,các đoạn đó bằng phương tiện ngôn
14


Sắp sếp những câu văn bài tập 1 theo trật
tự hợp lí?
Các câu văn bài tập 2 có tính liên kết
chưa?Vì sao?

ngữ(từ,câu…)thích hợp.
II.Luyện tập.
Bài 1/18 :Sắp sếp các câu theo thứ tự:
(1) – (4) – (2) – (5) – (3)

Điền từ thích hợp vào bài tập 3?

Bài 2/19 : Về hình thức ngôn ngữ,những câu
liên kết trong bài tập có vẻ rất “liên kết
nhau”.Nhưng không thể coi giữa nhũng câu ấy
đã có một mối liên kết thật sự,chúng không nói
về cùng một nội dung.

Giải thích tại sao sự liên kết bài tập 4
không chặt chẽ?

Bài 3/ 18 : Điền vào chổ trống.
Bà ,bà ,cháu ,bà ,bà ,cháu ,thế là.
Bài 4/ 19 : Hai câu văn dẫn ở đề bài nếu tách
khỏi các câu khác trong văn bản thì có vẻ như
rời rạc,câu trước chỉ nói về mẹ và câu sau chỉ
nói về con. Nhưng đoạn văn không chỉ có hai
câu đó mà còn có câu thứ ba đứng tiếp sau kết
nối hai câu trên thành một thể thống nhất làm
cho đoạn văn trở nên liên kết chặt chẽ với
nhau.Đo đó hai câu văn vẫn liên kết với nhau
không cần sửa chữa,

4/ Củng cố : ( 4’)
4.1. Thế nào là liên kết trong văn bản?
4.2. Để văn bản có tính liên kết phải làm như thế nào?
5/ HDVN : ( 1’)
Học thuộc bài cũ ,đọc soạn trước bài mới “Cuộc chia tay của những con búp bê ”
SGK trang 13
Rút kinh nghiệm :
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

TUẦN 2
15


Ngày soạn : 20/08/2014
Ngày day : 25/8/2014

Tiết 5 CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
I . Mục tiêu cần đạt:
1. Kiên thức:_ Thấy được tình cảm chân thành sâu nặng của hai anh em trong câu
chuyện.Cảm nhận được những đau xót của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn
cảnh gia đình bất hạnh.Biết thông cảm và chia sẽ với những người bạn ấy.
2. K ỹ năng: Thấy được cái hay của cốt truyện là ở cách kể rất chân thật và cảm
thương.
3. Thái độ : Biêt trân trọng tình cảm gia đinh là hạnh phúc không thể thiếu đươc của
mỗi con người .
II . Tổ chức các hoạt động
1. GV : SGK + SGV + giáo án
2. HS : Đọc và tìm hiểu bài, soạn bài ở nhà
III . Tổ chức các hoạt động
1. Ổn định tổ chức ( 0,5’) 7A…………………
7B…………………..
2. Kiểm tra bài cũ : ( 7’)
? Hãy cho biết trong văn bản “ Mẹ tôi” hình ảnh người mẹ hiện lên như thế
nào
? Qua đó em thấy vai trò gì của người mẹ trong gia đình và cuộc sống của
mỗi con người
3. Bài mới : ( 32,5’)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cơ bản

Hoạt động 1 ( 15’) PP vấn đáp, thuyết I/Đọc và tìm hiểu chung
trình
1.Tác giả
? Qua tìm hiểu sách báo, em cho biết vài nét - Sinh năm 1937, quê tỉnh Thái Bình
cơ bản về tác giả
- Là nhà văn tiêu biểu của nền văn học hiện
đại VN
-Có sở trường viết truyện ngắn
- Nhận giải thưởng quốc tế văn học viết về
quyền trẻ em
2. Tìm hiểu chung
Gv hướng dẫn hs đọc: giọng đọc nhẹ nhàng, a) Đọc – Hiểu chú thích
truyền cảm, chú ý lời nhân vật và người kể * Đọc và kể tóm tắt
chuyện
* Hiểu chú thích
16


Gv đọc mẫu, gọi hs đọc tiếp
? Hãy kể tóm tắt lại câu chuyện
Gv yêu cầu hs giải thích một số chú thích
b) Tác phẩm
- Xuất xứ : ( SGK )

? Nêu xuất xứ của văn bản
Truyện ngắn “ Cuộc chia tay của những con
búp bê” được trao giải nhì trong cuộc thi
thơ văn viết về quyền trẻ em do Viện Khoa
học giáo dục và Tổ chức Cứu trợ trẻ em
Rát-đa Béc-men Thụy Điển tổ chức năm

1992
- Thể loại
? VB thuộc kiểu văn bản gì
+ Kiểu văn bản : vb nhật dụng ( đề cập đến
? VB được viết dưới hình thức gì
quyền trẻ em )
+ Hình thức : truyện ngắn
? Những phương thức biểu đạt được sử dụng - Phương thức biểu đạt : tự sự, miêu tả, biểu
trong vb
cảm
- Bố cục : 3 phần
? Xác định bố cục của vb
Phần 1 : từ đầu đến “ hiếu thảo như vậy”
=> Cảnh hai anh em chia nhau đồ chơi
Phần 2 : tiếp đến “ nắng vẫn vàng ươm
trùm lên cảnh vật”
=> Thủy chia tay lớp học
Phần 3 : Còn lại
=> Hai anh em chia tay nhau
Hoạt động 2 ( 17,5’) PP gợi mở
? Nhan đề có ý nghĩa gì
Gợi mở
? Những con búp bê gợi cho em những suy
nghĩ gì
Những con búp bê vốn là đồ chơi của trẻ
thơ, thường gợi lên sự ngộ nghĩnh, ngây thơ
và trong sáng
? Trong truyện chúng có chia tay thật không
Cuối cùng Thủy đã đặt con Vệ Sĩ cạnh con
Em Nhỏ

? Tại sao chúng phải chia tay, chúng có lỗi
gì không
Chúng không có lỗi gì cả, chỉ vì bố mẹ của
17

II/ Phân tích
1. Nhan đề, ngôi kể và nhân vật
* Nhan đề
- Hình ảnh ẩn dụ : những con búp bê ( vốn là
đồ chơi của trẻ nhỏ )
-> gợi lên sự hồn nhiên, trong sáng và vô tư
của trẻ nhỏ


Thành và Thủy li hôn nên chúng phải chịu
chia tay
? Tại sao tác giả không đặt tên là “ Cuộc
chia tay của Thành và Thủy” mà là của
những con búp bê
Những con búp bê vốn là đồ chơi của trẻ
thơ, thường gợi lên sự ngộ nghĩnh, ngây thơ
và trong sáng của trẻ em. Đặt tên văn bản
như vậy để tạo ra một tình huống tâm lí – đó
là cuộc chia tay không đáng có
* Ngôi kể : thứ nhất
? Truyện sử dụng ngôi kể thứ mấy
=> Thể hiện một cách sâu sắc những suy
? Tác dụng của ngôi kể đó
nghĩ, tình cảm và tâm trạng nhân vật. Đồng
Sử dụng ngôi kể thứ nhất. Người kể xứng tôi thời tăng thêm tính chân thực cho truyện

trong truyện là Thành – người chứng kiến sự
việc xảy ra cũng là người chịu nỗi đau như
em gái mình
Cách lựa chọn ngôi kể này giúp tác giả thể
hiện một cách sâu sắc những suy nghĩ, tâm
trạng của nhân vật
* Nhân vật
? Truyện kể về việc gì
- Nhân vật chính : Thành và Thủy ( cả hai
? Ai là nhân vật chính
anh em đều phải chịu nỗi đau chia li vì bố
Truyện kể về cuộc chia tay của hai anh em mẹ bỏ nhau )
Thành và Thủy khi bố mẹ bỏ nhau. Cả hai - Nhân vật phụ : cô giáo, mẹ…
anh em đều là nhân vật chính
4. Củng cố ( 4’)
? Nêu ý nghĩa nhan đề văn bản và vai trò của ngôi kể thứ nhất trong van bản
5. HDVN ( 1’)
- Đọc và tóm tắt văn bản
- Tìm hiểu về cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thủy
Rút kinh nghiệm
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

Tiết 6 CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
18


Ngày soạn : 20/08/2014
Ngày day : 27/8/2014
I . Mục tiêu cần đạt:

1. Kiên thức:_ Thấy được tình cảm chân thành sâu nặng của hai anh em trong câu
chuyện.Cảm nhận được những đau xót của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn
cảnh gia đình bất hạnh.Biết thông cảm và chia sẽ với những người bạn ấy.
2. K ỹ năng: Thấy được cái hay của cốt truyện là ở cách kể rất chân thật và cảm
thương.
3. Thái độ : Biêt trân trọng tình cảm gia đinh là hạnh phúc không thể thiếu đươc của
mỗi con người .
II . Tổ chức các hoạt động
1. GV : SGK + SGV + giáo án
2. HS : Đọc và tìm hiểu bài, soạn bài ở nhà
III . Tổ chức các hoạt động
1. Ổn định tổ chức ( 0,5’)
2. Kiểm tra bài cũ : ( 6’)
? Kể tóm tắt lại văn bản “ Cuộc chia tay của những con búp bê” và cho biết ý nghĩa
của nhan đề văn bản
3. Bài mới : ( 33,5’)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1 ( 29,5’) Pp gợi mở, bình giảng
II. Phân tích
1. Nhan đề, ngôi kể và nhân vật
2. Tình cảm của hai anh em Thành và
? Tìm những chi tiết tiêu biểu thể hiện tình cảm Thủy.
của hai anh em bé Thủy dành cho nhau trong * Trong cuộc sống hàng ngày
cuộc sống hàng ngày
- Thủy mang kim ra tận sân vận động
vá áo cho anh.
- Thành giúp em học,chiều nào cũng
đón em đi học về
? Khi phải theo lệnh của mẹ chia đồ chơi thì hai * Khi chia đồ chơi

anh em có thái độ và hành động ra sao
- Thành nhường hết cho em.
? Phần cuối truyện cảnh chia tay giữa hai anh em - Thủy thương anh “không có ai gác
như thế nào
đêm cho anh ngủ nên nhường lại anh
con Vệ Sĩ”
Thủy : run lên bần bật,cặp mắt tuyệt vọng,hai
bờ mi sưng mọng, khóc nức lên, chạy lại nắm tay
19


anh dặn dò
- Thành : cắn chặt môi…..nước mắt như tuôn
ra, mếu máo, đứng như chôn chân xuống đất,
nhìn theo bong nhỏ liêu xiêu của em
Lời nói và hành động của Thủy khi chia búp
bê có mâu thuẫn không ?Theo em có cách nào
để giải quyết mâu thuẫn ấy?Kết thúc truyện
Thủy chọn cách giải quyết nào?Chi tiết này có
ý nghĩa gì ?
Tác giả phát hiện nét tinh tế của trẻ thơ trong
nhân vật Thủy .Giận giữ khi chia búp bê ra nhưng
lại sợ đêm đêm không có con Vệ Sĩ gác cho anh.
Cách giải quyết mâu thuẫn là gia đình Thành
Thủy đoàn tụ.
Kết thúc truyện Thủy đã để lại cho anh con Vệ
Sĩ.Điều đó cho thấy Thủy là một em gái vừa giàu
lòng vị tha,vừa thương anh vừa thương cả những
con búp bê.
Qua thái độ đó,cho thấy Thành và Thủy có

Thành và Thủy rất mực gần
tình cảm như thế nào?
gũi,thương yêu chia sẽ và quan tâm lẫn
nhau.
Ngoài chia tay với anh,với búp bê Thủy còn chia
tay với ai?
Tâm trạng của Thủy như thế nào khi đến trường?
Tại sao Thủy lại có tâm trạng ấy?
Biểu hiện của cô giáo ra sao khi hay tin Thủy
không đi học nữa?
Tâm trạng của bọn trẻ ra sao?
? Vì sao mọi người lại khóc
? Chi tiết Thủy nói với mọi người sẽ không được
đi học nữa gợi cho em cảm xúc và suy nghĩ gì
Thấy xót xa và thương cảm cho hoàn cảnh bất
hạnh của em Thủy. Việc bố mẹ chia tay khiến cho
hai anh em phải xa nhau đã là một thiệt thòi, mất
mát về tình cảm. Vậy mà Thủy còn phải chịu
thêm một nỗi khổ nữa là không được đi học
20

3. Thủy chia tay với lớp học.
- Khóc thút thít vì Thủy phải chia xa
mãi mãi nơi này và không còn đi học
nữa.
- Cô giáo tái mặt,nước mắt giàn giụa.
- Bọn trẻ khóc mỗi lúc một to hơn.
Mọi người điều ngạc nhiên thương
xót và đồng cảm với nỗi bất hạnh của
Thủy.

? Khi ra khỏi trường Thành thấy điều gì
? Cảnh vật lúc ấy ra sao trong cảm nhận của
Thành
Cảnh vật rất đẹp,rất bình yên.

4. Tâm trạng của Thành khi ra khỏi
trường.
“ kinh ngạc khi thấy mọi người đi lại
bình thường và nắng vẫn vàng ươm
trùm lên cảnh vật”.

? Đối lập với sự bình yên của cảnh vật, sự bình
thản của những người đi trên đường thì trong lòng
của Thành như thế nào
GV bình giảng
Trong tâm hồn Thành đang nổi giông nổi bão vì
sắp phải chia tay với em gái. Thành cảm nhận
được sự bất hạnh của hai anh em và sự cô đơn của
mình trước sự vô tình của người và cảnh.
Chi tiết này gợi lên trong lòng người đọc nỗi trăn
trở về ý thức trách nhiệm của mỗi người trước
những người xung quanh và trước cuộc sống của
cộng đồng

- Trong tâm hồn Thành đang nổi giông
nổi bão vì sắp phải chia tay với em gái.
Thành cảm nhận được sự bất hạnh của
hai anh em và sự cô đơn của mình

trước sự vô tình của người và cảnh.

5. Ý nghĩa của truyện
Tiêu đề là cuộc chia tay của những con búp bê Cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm
nhưng kết thúc lại không chia. Cách kết thúc
động của hai em bé trong truyện khiến
vậy có ý gì
người đọc thắm thía rằng:tổ ấm gia
Kết thúc có hậu, không hoàn toàn bi quan, gợi lên đình là vô cùng quí giá và quan
một cái gì đó tích cực
trọng.Mọi người hãy cố gắng và gìn
giữ,không nên vì bất kì lí do gì làm tổn
? Qua câu chuyện tác giả muốn nhắn nhủ chúng
hại đến tình cảm tự nhiên,trong sáng
ta điều gì
ấy.
BVMT
? Em thấy trẻ em cần được sống trong môi
trường như thế nào
Trẻ em cần được sống trong môi trường tốt để
phát triển hoàn thiện nhân cách. Đó là một mái
ấm gia đình với đầy đủ tình yêu thương của cha
mẹ, đó là được học tập dưới mái trường, được vui
chơi với bạn bè…
? Từ câu chuyện này thì những người làm cha
mẹ cần phải làm gì để con cái được sống hạnh
phúc
21

Luôn giữ gìn, bảo vệ mái ấm gia đình, luôn yêu
thương chăm sóc và dạy bảo con cái…
Hoạt động 2 ( 4’) PP thuyết trình
? Khái quát những đặc sắc nghệ thuật và nội dung
của văn bản
Hs nêu, gv nhấn mạnh ghi nhớ

III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Cách kể chuyện bằng sự miêu tả cảnh
vật xung quanh và miêu tả tâm lí nhân
vật
- Ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc
2. Nội dung ( SGK )
* Ghi nhớ

4. Củng cố : ( 4’)
? Tại sao không nói cuộc chia tay của Thành và Thủy mà là của những con búp bê
? Ý nghĩa của câu chuyện
5 . HDVN ( 1’)
- Học thuộc bài cũ , viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em sau khi học xong
văn bản
- Đọc soạn trước bài mới “Bố cục trong văn bản” SGK trang 28
Rút kinh nghiệm :
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

Ngày soạn : 22/ 08/ 2014
Ngày dạy : 27/8/2014
22

Tiết 7 BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN
I . Mục tiêu cần đạt:
Học xong bài này học sinh nhận biết được:
1.Kiến thức:- Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó có ý thức xây dựng
bố cục tạo lập văn bản.
2.Kỹ năng:_ Thế nào là một bố cục rành mạch và hợp lí để bước đầu xây dựng được bố cục
rành mạch hợp lí cho các bài văn.Tính phổ biến và sự hợp lí của dạng bố cục ba phần,
nhiệm vụ của mỗi phần. Để từ đó có thể làm mở bài thân bài,kết bài đúng hướng.
3.Thái độ: Có ý thức xây dựng bố cục văn bản trước khi làm bài.
II . Chuẩn bị
1. GV : SGK + SGV + giáo án
2. HS : Đọc và soạn bài
III . Tổ chức các hoạt động
1. Ổn định lớp : ( 1’) 7A…………….. 7B………………..
2. Kiểm tra bài cũ : ( 5’)
? Tính liên kết trong văn bản có vai trò gì
3. Bài mới.( 34’)
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 1 ( 20’) PP vấn đáp, qui nạp
GV hướng dẫn HS tìm hiểu bố cục và những yêu
cầu bố cục trong văn bản
GV yêu cầu hs đọc mục 1a SGK trang 28 và trả lời
câu hỏi(GV có cho HS trả lời dựa theo yêu cầu
của đơn xin nghỉ học)
? Nội dung trong đơn có thể viết tùy tiện được
không
Văn bản sẽ như thế nào nếu các ý trong đó
không được sắp sếp theo trật tự,thành hệ

thống?
Nó sẽ không được gọi là văn bản vì người đọc
không hiểu.
Vì sao khi xây dựng văn bản,cần phải quan tâm
tới bố cục?
? Em hiểu bố cục là gì
23

Nội dung cơ bản
I. Bố cục và những yêu cầu bố cục
trong văn bản.
1. Bố cục của văn bản.
* Ví dụ
Viết 1 lá đơn xin gia nhập Đội Thiếu
niên Tiền Phong HCM
-> Nội dung phải được trình bầy theo
thứ tự nhất định

* Kết luận
Văn bản không thể được viết một
cách tùy tiện mà phải có bố cục rõ
ràng. Bố cục là sự bố trí,sắp sếp các


phần,các đoạn theo một trình tự,một
hệ thống rành mạch và hợp lí.
Đọc hai câu chuyện mục 2 SGK 29 và trả lời câu
hỏi?
Hai câu chuyện trên rõ bố cục chưa?
So với văn bản Ngữ Văn 6 văn bản như thế là

lộn xộn.
Tại sao văn bản Ngữ Văn 6 dễ tiếp nhận,còn
văn bản ví dụ khó tiếp nhận?
Vì nội dung văn bản chưa liền nhau.
Cách kể chuyện ở 2b bất hợp lí ở chổ nào?
Cách kể ấy khiến cho câu chuyện không nêu bật
được ý nghĩa phê phán mà còn buồn cười.
Các ý ở văn bản này có gì thay đổi?
Sự thay đổi làm cho câu chuyện mất đi yếu tố
bất ngờ,khiến cho những tiếng cười không bật ra
được,và câu chuyện không tập trung vào việc phê
phán.

2. Những yêu cầu về bố cục trong
văn bản.
* Ví dụ ( SGK )
Hai câu chuyện chưa rõ bố cục dù các
sự việc chính vẫn có nhưng thứ tự các
sự việc bị đảo lộn

=> Ý nghĩa của câu chuyện khó hiểu,
tiếng cười không bật ra, giá tri phê
phán giảm đi
Các điều kiện để bố cục được rành
mạch và hợp lí.
- Nội dung các phần các đoạn trong
văn bản phải thống nhất,chặt chẽ với
nhau;đồng thời giữa chúng phải có sự
phân biệt rạch ròi.

Để văn bản có bố cục rành mạch rõ ràng phải
có các điều kiện nào?
Khi thực hiện một văn bản các phần,các đoạn
phải sắp sếp như thế nào?
Các phần các đoạn trrong văn bản phải được sắp
sếp theo một trình tự hợp lí trước sau.
Trình tự sắp sếp các phần trong bố cục có tác
- Trình tự sắp sếp các phần,các đoạn
dụng gì?
phải giúp cho người viết(người nói)dễ
dàng đạt được mục đích giao tiếp đã
đặt ra.
3. Các phần của bố cục.
Một bài văn thường có mấy phần?Kể tên các
phần?
Văn bản thường có 3 phần :mở bài,thân bài.kết
Văn bản được xây dựng theo một bố
bài.
cục gồm 3 phần:mở bài,thân bài,kết
24


Hãy nêu nhiệm vụ của 3 phần có trong văn
bản?
Mở bài không chỉ đơn thuần là sự thông báo đề
tài mà văn bản còn phải cố gắng làm cho người
đọc(người nghe) có thể đi vào đề tài một cách dễ
dàng,tự nhiên,hứng thú và ít nhiều hình dung bước
đi của bài.
Kết bài không chỉ có nhiệm vụ nhắc lại đề tài

hay đưa ra những lời hứa hẹn,nêu cảm tưởng…..
mà phải làm cho văn bản để lại ấn tượng tốt đẹp
cho người đọc.
Hoạt động 2 ( 14’) PP thảo luận nhóm
Ghi lại bố cục của truyện “cuộc chia tay của
những con búp bê”?Nhận xét về bố cục của văn
bản?

Bố cục bài tập 3 rành mạch chưa?

GV hướng dẫn HS bổ sung ý kiến thêm.

25

bài.

II. Luyện tập
1. Bài 2/30
GV hướng dẫn HS kể lại bố cục như
SGK rồi kể lại.
Cách bố cục ấy,dù đã rành mạch và
hợp lí,thì cũng không hẳn là bố cục
duy nhất và không phải bao giờ bố cục
cũng gồm 3 phần.Vì thế vẫn có thể
sáng tạo,theo bố cục khác.
2.Bài 3/30
Bố cục văn bản báo cáo chưa thật rành
mạch và hợp lí.Các điểm 1,2,3 ở
cthân bài thì mới kể việc học tốt chú
chưa phải là trình bày kinh nghiệm

học tập.Trong khi đó điểm 4 lại không
nói về học tập.
Sau những thủ tục chào mừng hội
nghị và tự giời thiệu mình,bản báo cáo
nên lần lược trình bày kinh nghiệm
học tập của bạn đó,sau đó nêu : nhờ
rút ra những kinh nghiệm như thế mà
việc học tập của bạn đã tiến bộ như thế
nào.Cuối cùng người báo cáo có thể
nói lên nguyện vọng muốn được nghe